Radovan Karadzic dreigt
moslims Bosnië te isoleren
Gratsjov: 'Terugtrekken
ex-Sovjetleger grote fout'
Cuba vindt houding van
Verenigde Staten 'oneerlijk'
Fransen arresteren zeker 27
Algerijnen en Marokkanen
Buitenland
Collaboratie blijft Belgen achtervolgen
Marokko en Israël gaan
diplomatieke banden aan
Unita onder voorwaarden
bereid verzet te staken
Brand in nucleaire fabriek
Rusland was wèl gevaarlijk
Onderkoelde Britse alpinist
staat mogelijk op uit de dood
'Duitsers zijn inderdaad arrogante betweters'
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1994
Betrekkingen VS met Noord-Korea
Washington De Verenigde Staten hebben ingestemd met be
sprekingen met Noord-Korea volgende week in de Noordko-
reaanse hoofdstad Pyongyang over het aanknopen van diploma
tieke betrekkingen met het communistische regime. Het zou de
eerste stap zijn naar diplomatieke erkenning.
Forse aardbeving in Macedonië
skopje» Er heeft zich gisteren een krachtige aardbeving (5.2 op
de schaal van Richter) voorgedaan in de voormalige Joegoslavi
sche republiek Macedonië. In de stad Bitola raakten zeker tien
mensen licht gewond en werd een aantal oude gebouwen be
schadigd. Het epicentrum bevond zich op honderd kilometer
ten zuiden van de Macedonische hoofdstad Skopje, vlakbij Bito
la.
Nabestaanden atleten naar rechter
Jeruzalem Nabestaanden van de elf Israëlische atleten die bij
een aanslag tijdens de Olympische Spelen van 1972 in München
om het leven zijn gekomen, klagen de Duitse autoriteiten aan
wegens het achterhouden van relevante documenten. De Duit
sers zouden jarenlang tegenover de nabestaanden hebben vol
gehouden niet over pathologische, ballistische of andere rappor
ten te beschikken. Maar Duitse advocaten van de families heb
ben uiteindelijk drieduizend documenten en negenhonderd fo
to's achterhaald.
De Russische minister Gratsjov
(defensie) heeft de terugtrek
king van het Russische leger uit
Duitsland gisteren 'een zeer
ernstige politieke fout' ge
noemd. Hij haalde fel uit naar
de voormalige leiders van de
Sovjetunie, onder wie president
Gorbatsjov, die het besluit na
men om de ex-Sovjettroepen
terug te halen in verband met
de Duitse hereniging.
Gratsjov uitte zijn kritiek na
zijn terugkeer uit Berlijn waar
hij aanwezig was bij het officiële
WASHINGTON HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
Cuba vindt het 'niet eerlijk' dat
de Verenigde Staten willen dat
de regering-Castro de vluchte
lingenstroom naar de VS tegen
houdt. ,,In het verleden hebben
de Verenigde Staten juist de ille
gale immigratie vanuit Cuba
aangemoedigd, en nu vragen zij
ons om dat tegen te gaan zei
een woordvoerder van het mi
nisterie van buitenlandse zaken
in Havana gisteren.
Het stuiten van de Cubaanse
vluchtelingenstroom is een van
de hoofdpunten tijdens de on
derhandelingen tussen Cuba en
de VS die gisteren, in New York
zijn begonnen. Op de eerste zit-
De Franse politie heeft gisteren
zeker 27 Algerijnse en Marok
kaanse immigranten gearres
teerd. Dat gebeurde in opdracht
van onderzoeksrechter Bruguiè-
re. De arrestaties houden ver
band met de moord op twee
Spaanse toeristen in de Marok
kaanse stad Marrakech, op 24
augustus.
Bruguière gelastte de arresta
tie van de 27 op basis van infor
matie die hij had gekregen van
de Marokkaanse politie. Die
hield al eerder vier verdachten
aan.
De Franse politie doorzocht
gisteren huizen in en rond Pa
rijs en Orléans en nam daarbij
islamitische tractaten en andere
documenten in beslag. De ar
restanten worden beschuldigd
van betrokkenheid bij terreur.
Dat wijst erop dat de Marok
kaanse politie de verdachten
van de moordpartij in Marrak
ech voor terroristen houdt.
Zowel de Marokkaanse als de
Franse politie is "de laatste we
ken in actie gekomen tegen ver
meende sympathisanten van de
radicale moslim-groepen die
met aanslageq proberen de Al
gerijnse regering ten val te
brengen.
De vier verdachten die in
Marokko zijn gepakt, zijn
Marokkanen of Algerijnen uit
Frankrijk. Twee van hen zouden
de afgelopen maanden in Parijs
gewapende roofovervallen heb
ben gepleegd.
De moordpartij in Marrakech
vormde voor de Marokkaanse
regering aanleiding om weer
een visumplicht in te stellen
voor Algerijnen. Daardoor liep
de spanning tussen de twee lan
den sterk op.
Poging om sancties van Belgrado te doorbreken
De leider van de Bosnische Serviërs, Radovan Karadzic,
heeft gisteren gedreigd met een nieuwe blokkade van
moslim-enclaves in Bosnië. Daartoe wil hij over gaan als
de Servische regering in Belgrado de breuk met de Ser
viërs in Bosnië niet ongedaan maakt. Karadzic wil dan
'binnen enkele dagen' alle gas-, water- en energievoor
zieningen verbreken en de voedseltransporten stopzet-
pale»
P-Rtr
,,We hebben het volste recht om
aan de moslims sancties op te
leggen, om zelfs een vogel ervan
te weerhouden naar hen te vlie
gen, totdat de wereld Joegosla
vië dwingt zijn economische
sancties tegen ons op te geven
aldus Karadzic in een toespraak
tot het parlement van de eenzij
dig uitgeroepen Servische Re
publiek.
Het 'parlement' was bijeen
om zich te buigen over de resul
taten van het referendum dat de
Bosnische Serviërs het afgelo
pen weekeinde hielden over het
internationale vredesplan voor
Bosnië. Zo n 96 procent van de
Bosnische Serviërs wees het
plan van de internationale con
tactgroep (VS, Rusland. Europe
se Unie) af. Uit woede over de
afwijzing van het vredesplan
door de Bosnische Serviërs ver
brak Belgrado de politieke en
economische betrekkingen met
Pale, waar het hoofdkwartier
van de Bosnische Serviërs is ge
vestigd.
Karadzic maakte gisteravond
opnieuw duidelijk dat hij wijzi
gingen wil in het vredesplan. In
het huidige voorstel krijgen Ka
radzic en de zijnen 49 procent
van het grondgebied van Bos
nië, terwijl ze nu 71 procent in
handen hebben. De moslim-
Kroatische federatie krijgt vol
gens het plan van de contact
groep 51 procent van het
grondgebied van Bosnië.
„Wij bieden de vrede aan en
wij willen het vredesproces
voortzetten, maar de huidige
landkaart kunnen we niet ac
cepteren", aldus Karadzic. Aan
vaarding van het plan van de
contactgroep zou volgens hem
de 'dood' betekenen voor de
afscheid van de Russische
strijdkrachten. „Degenen die
deze beslissing namen, lieten
zich slechts leiden door politie
ke ambities", aldus Gratsjov. Hij
wees op de noodzaak om de
honderdduizenden terugge
keerde soldaten van huisvesting
te voorzien, wat op dit moment
een van de grootste problemen
van het Russische leger zou zijn.
Generaal Matvej Boerlakov,
verantwoordelijk voor de huis
vesting van de troepen, ver
wacht dat alle teruggekeerde
manschappen voor eind 1995
over een woning beschikken.
ting werd enkel gesproken over
immigratiekwesties, en niet,
zoals Cuba wil, over zaken als
het economische embargo van
de VS tegen Cuba. Een woord
voerder van de Amerikaanse de
legatie wilde na de eerste ge
spreksronde verder niets kwijt.
Het aantal bootvluchtelingen
is gisteren opnieuw sterk geste
gen. Rond de middag waren al
meer dan zevenhonderd men
sen uit het water van de Straat
van Florida opgepikt- en met
marineschepen overgebracht
naar de Amerikaanse basis Gu-
antanamo op Cuba. Het aantal
Cubaanse bootvluchtelingen
sinds begin augustus bedraagt
nu al bijna 22.000.
In de vroege ochtend van 2 september 1944 arriveerde een eenzame motorrijder van de Second Armoured Division bij de Frans-Belgische grens-
plaatsje La Glanerie. Enkele uren later trokken Amerikaanse colonnes door het dorp op weg naar Tournai (Doornik) en Mons (Bergen). De volgende
dag arriveerden de Geallieerden in Brussel en op 4 september in Leuven, Mechelen en Antwerpen. Binnen tien dagen was bijna heel België bevrijd,
maar door het Duitse tegenoffensief in de Ardennen duurde het tot 15 februari 1945 voordat de laatste Duitse militair het land uit was gedreven.
Niettemin herdenken de Belgen vandaag dat hun bevrijding precies een halve eeuw geleden begon. De foto geeft een beeld van de Geallieerde in
tocht in Brussel.
Is de Tweede Wereldoorlog voor Nederlan
ders als malaria, die alleen met tussenpo
zen tot een koortsaanval leidt, voor de Bel
gen is het oorlogsverleden een chronische
ziekte. 'Amnestie' (voor collaborateurs) is
nog altijd een vast politiek thema, dat Vla
mingen en Walen verdeelt. De beide taalge
meenschappen gebruiken het ook als wa
pen tegen elkaar, als de Leuvense hoogle
raar dr. Luc Huyse.
De rechtsgeleerde meent dat de oorlog in
België en Nederland vrijwel op dezelfde
manier is verlopen. Er was een kleine groep
die zich actief tegen de Duitse bezetter ver
zette, er was een grote grijze meerderheid
die zich schikte en er was een groep die met
de Duitsers collaboreerde. Het grote ver
schil is pas na de oorlog ontstaan, waarbij
in België een scherpe scheidslijn loopt tus
sen Vlaanderen en Wallonië.
Huyse: „Het collectieve geheugen van de
Walen concentreert zich, net als dat van de
Nederlanders, rond het verzet. Daar gaat al
le aandacht naar uit. Voor Vlaanderen zit
dat geheugen veel meer vast op de collabo
ratie. Het Vlaamse verzet, dat er ook was, is
uit dat geheugen verdwenen".
De wilde afrekeningen na de oorlog zitten
veel Vlamingen ook nu nog hoog. Leden
van de Vlaamse Beweging ijveren al jaren
voor herstel van burgerrechten voor dege
nen die zijn gestraft wegens collaboratie. Ze
beschouwen hen als politiek veroordeelden.
„Voor de Vlamingen zijn collaborateurs
veelal ontspoorde idealisten", verklaart
Huyse. „Het zijn de onderwijzer, de klerk en
de journalist die de verkeerde weg hebben
gekozen. Ze kunnen rekenen op meer be
grip. Maar in Wallonië staat collaboratie
voor verraad en doodseskaders."
In tegenstelling tot Nederland is het pro
bleem van de collaboratie in België volko
men 'gepolitiseerd'. Bovendien is het ge
voed door de aloude taalstrijd. En natuurlijk
komt daar de herrie nog bij rond koning
Leopold III. De Walen beschouwen hem als
de eerste collaborateur, de koningsgezinde
Vlamingen nemen hem juist in bescher
ming.
Huyse vindt dat het een halve eeuw na de
oorlog tijd is om een streep te zetten onder
het verleden. Hij hoopt op een gebaar van
de regering aan de ongeveer tweeduizend
Belgen die nog steeds zijn verstoken van
bepaalde burgerrechten. Maar optimistisch
is hij niet. „De oorlog is als een doorn. Hij
blijft maar prikken en je weet nooit wan
neerhij verdwijnt."
d bloemendaal
correspondent
Bosnische Serviërs. Volgens
hem waken de Amerikanen
over de belangen van de mos
lims, de Duitsers over die van
de Kroaten en worden de Bosni
sche Serviërs slechts in beperkte
mate gesteund door de Russen.
Volgens waarnemers zijn de
opmerkingen van Karadzic ook
een teken dat de Bosnische Ser
viërs last beginnen te krijgen
van het vier weken geleden
door Belgrado opgelegde em
bargo. Buitenlandse journalis
ten die de afgelopen weken de
gebieden van de Bosnische Ser
viërs bezochten, constateerden
dat de prijzen van voedsel en
brandstof sindsdien aanmerke
lijk zijn gestegen. Schaarste aan
elementaire levensbehoeften
lijkt er echter nog niet te zijn.
Marokko heeft gisteren met I;
raël een akkoord bereikt over d
opening van twee verbinding'
'Tunesië zal voorbeeld snel volgen
zijn van Marokkaanse afkomst.
In Marokko wonen nog onge
veer achtduizend joden. Vol
gens onofficiële schattingen
hebben Jsraël en Marokko in
1993 voor een bedrag van 175
miljoen gulden handel gedre
ven. De Marokkaanse Banque
Commerciale du Maroc onder
houdt contacten met de Israëli
sche Bank Leumi. ONA. Marok-
ko's grootste privé-onderne-
ming, wil in nauwe samenwer
king met de Israëlische Koor-
groep en de Spaanse Banesto
Bank investeringen gaan doen
in de autonome Palestijnse ge
bieden. ONA is gedeeltelijk ei
gendom van de Marokkaanse
koninklijke familie. Israëlische
ondernemingen zijn verder be
trokken bij de bloemencultuur
en de opzet van irrigatiesyste
men in Marokko.
kantoren in G
De Marokkaan
'de staat Pales
tigd
rel Avhi
ambassade in
ia' blijft geves-
is bekendge-
de
makt. Marokko is het tw
Arabische land dat diplomatie
ke betrekkingen aanknoopt met
Israël. Egypte heeft al sinds
1979 ambassades in Tel Aviv en
Cairo.
Israël verwacht dat Tunesië
het Marokkaanse voorbeeld
snel zal volgen. Minister Peres
(buitenlandse zaken) ziet in de
Marokkaanse stap een begin
van 'een regionaal netwerk van
betrekkingen'.
Ongeveer 600.000 Israëli's
LISSABON-LUSAKA DPA-R
De Angolese verzetsbeweging
Unita zou onder bepaalde voor
waarden bereid zijn vrede te
sluiten met de regering. Dat is
gisteren van bronnen in Lissa
bon vernomen. Als de regering
bereid is Unita-leider Savimbi
te accepteren als vice-president
zouden de opstandelingen hun
hoofdkwartier in Huambo, in
het midden van het land, willen
opgeven.
Volgens politieke waarnemers
in Portugal, de voormalige kolo
nisator van Angola, koerst Unita
daarmee af op de uitwerking
van een vredesplan dat eerder
door de Verenigde Naties is op
gesteld. Sinds Angola in 1975
onafhankelijk werd, is het in
een burgeroorlog verwikkeld.
Iti de Zambiaanse hoofdstad
Lusaka, waar de strijdende par
tijen al tien maanden vruchte
loos praten over een wapenstil
stand, werd gisteren echter ook
een ander signaal afgegeven.
Uit protest tegen bombarde-
menten van hel regeringsleger
op Huambo schortte de Unita-
delegatie de onderhandelingen
op. Delegatieleider Manuvakola
zei dat het bombardement be
wijst dat de regering niet is ge
ïnteresseerd in een vredesak
koord.
MOSKOU
De brand die woensdag woedde
in een nucleaire opwerkingsfa
briek in het Russische Ozyorsk
was veel ernstiger dan aanvan
kelijk werd gemeld. Dat heeft de
dienst voor kernenergie Gosa-
tomnadzor gezegd. De brand
kon al na enkele minuten wor
den geblust, maar volgens
Gosatomnadzor moet hij wor
den aangemerkt als derde
graads op de zevenpunts ram-
penschaal van het Internatio
naal Atoomagentschap (IAEA).
Bij het incident kwamen ra
dioactieve gassen vrij, die vol
gens het persbureau Interfax de
jaarnorm van de fabriek ver te
boven gingen. Gosatomnadzor
sluit niet uit dat mensen aan ra
dioactiviteit zijn blootgesteld.
yolgens het ministerie van
kernenergie in Moskou, dat de
dagelijkse leiding van de kern
centrales aan Gosatomnadzor
uitbesteedt, was de brand hele
maal niet zo ernstig. De radio
actieve gassen zijn enkele me
ters van de brand neergeslagen
op het terrein van de fabriek en
blijven slechts enkele dagen ge
vaarlijk, zodat er totaal geen be
zorgdheid om het milieu hoeft
te zijn. aldus het ministerie.
CHAMONIX-GRENOBLE
ren zijn hersenen nog intact.
Daarom besloten we te probe
ren de man door middel van
hartmassage en geleidelijke op
warming te reanimeren". Het
slachtoffer, een ervaren alpinist,
ligt in coma en heeft vijftig pro
cent kans om in leven te blijven.
Zeker 93 mensen zijn deze
zomer in de Franse Alpen bij
ongelukken om het leven geko
men. Er vielen 726 gewonden:
elf personen worden nog ver
mist. Dit blijkt uit rapporten van
de gendarmerie en reddings
brigades over de maanden juni,
juli en augustus. In dezelfde pe
riode vorig jaar vielen 70 doden
en 630 gewonden. In de meeste
gevallen blijkt onbekendheid
met de bergen of zelfoverschat
ting de oorzaak van ongeluk-
Een Britse bergbeklimmer die
afgelopen weck in zwaar onder
koelde en schijnbaar hopeloze
toestand van de top van de
Mont Blanc werd gehaald,
maakt kans om toch te overle
ven. De man, die was overvallen
door een sneeuwstorm en 24
uur op de Witte Berg heeft vast
gezeten, bleek bij aankomst in
het ziekenuis van Chamonix kli
nisch dood. Zijn hersenen wa
ren echter nog in orde. Een me
disch team vocht meer dan zes
uur voor zijn leven en wist het
hart van de man dat niet
meer klopte toen hij werd ge
vonden weer aan de praat te
krijgen.
Dokter Bernard Mancini ver
telt: „Door de intense kou wa
ken.
Tutsi-regering
wil praten met
Hutu-leiders
GOMA AP-Rtr-AFP
De door Tutsi's geleide Rwan
dese regering heeft gisteren de
leiders van de Hutu-vluchtelin:
gen uitgenodigd naar de Rwan
dese hoofdstad Kigali te komen
om te praten over de terugkeer
van 1,2 miljoen Hutu-vluchte-
lingen in Zaïre. Het aanbod
werd gedaan tijdens een ont
moeting tussen Zaïrese en
Rwandese ministers in Goma.
De ministers bespraken ook
kwesties als teruggave van
Rwandese tanks, geweren, geld
en communicatiemiddelen die
het door Hutu's geleide leger
meenam op zijn vlucht naar
Zaïre.
Zaïre wil dat meteen actie
wordt ondernomen en dat de
vluchtelingen terug zijn voordat
op 1 oktober de scholen begin
nen. Pas als Rwanda stappen
onderneemt voor de repa
triëring wil de Zaïrese regering
praten over teruggave van be
zittingen.
Duitsers geven Nederlanders gelijk:
MÜNSTER-I
Rwandese vluchtelingen in een kamp bij het Zaïrese Bukavu badderen eensgezind met hetzelfde water. De
Zaïrese regering wil de Rwandezen vóór 1 oktober het land uit hebben. foto »epa walter dhladhla
Functionarissen van de Vere
nigde Naties waarschuwden
voor een al te snelle oplossing
van het vluchtelingenprobleem.
Volgens de VN moet elke repa
triëring vrijwillig zijn.
De afgelopen maand vlucht- zend vluchtelingen kunnen
ten ook grote groepen Rwande- worden opgevangen. De VN
se Hutu's naar Tanzania. De verwachten nog veel meer
VN-vluchtelingenorganisatie Rwandezen in Tanzania.
Unhcr heeft gisteren een nieuw
kamp geopend waar zestigdui-
Nederlanders vinden Duitsers
behoorlijk arrogant en onsym
pathiek. Tot zover niets
nieuws. Wel nieuw is dat de
Duitsers vinden dat Nederlan
ders daarin gelijk hebben.
Duitsers vinden zichzelf tame
lijk conservatief, heerszuchtig,
arrogant, betweterig, niet erg
vriendelijk en weinig tolerant.
Dat blijkt uit een representa
tief opinie-onderzoek in het Ne
derlands-Duitse grensgebied
dat werd uitgevoerd door het
Instituut voor Sociologie van de
Wilhelmsuniversiteit in Mün-
ster in samenwerking met de
Hogeschool Enschede. De op
dracht tot het onderzoek werd
gegeven door de krant Westfali-
sche Nach rich ten in Münster,
Dagblad Tubantia in Enschede
en Euregio, het grensoverschrij
dende samenwerkingsverband
van ruim honderd Duitse en
Nederlandse gemeenten in de
deelstaten Nedersaksen en
Noordrijn-Westfalen en de pro
vincies Overijssel en Gelder
land.
Het is het eerste onderzoek
van deze omvang dat ooit in
Europa werd gehouden naar het
oordeel dat inwoners van twee
EU-buurstaten over elkaar heb
ben. Het is tevens het eerste on
derzoek onder Duitsers naar
hun oordeel over Nederlanders.
De Nederlandse uitkomst van
de enquête bevestigt in grote lij
nen een onderzoek dat vorig
jaar werd gehouden door Insti
tuut Clingendael in Den Haag.
Uit de vandaag gepresenteer
de resultaten blijkt dat Duitsers
ten opzichte van buitenlanders
veel verdraagzamer zijn dan
Nederlanders. Buitenlanders
hoeven van de meeste Duitsers
het land niet uit als er geen
werk voor hen is. Ook hoeven
ze zich van de ondervraagde
Duitsers niet aan te passen aan
de Duitse samenleving. Neder
landers tonen zich op dit punt
aanmerkelijk onverdraagzamer.
Bijna de helft van de Duitsers
blijkt verder nauwelijks trots te
zijn op zijn eigen geschiedenis.
algemen
tenl ander»
doen zij e
In Nederland is dat gevoel veel
sterker.
Stellen Nederlanders in het
hogere eisen aan bui-
voor de Duitsers
zelfs nog een schepje
bovenop. De helft van de Ne
derlanders vindt dat de Duitsers
zich moeten aanpassen aan de
Nederlandse situatie als ze op
bezoek komen. Omgekeerd
vindt slechts zestien procent
van de Duitsers hetzelfde van
Nederlanders die Duitsland be
zoeken.
Voorts blijkt dat het oordeel
van Duitsers over Nederlanders
sterk afwijkt van wat Nederlan
ders van zichzelf vinden. In het
algemeen is het Duitse oordeel
over Nederland veel positiever
dan het Nederlandse zelfbeeld.
Volgens de onderzoekers kan
dat worden toegeschreven aan
het feit dat Duitsers weinig over
Nederland weten. Ook in het
grensgebied kijken ze bijvoor
beeld nauwelijks naar Neder
landse televisie-programma's,
terwijl Nederlanders wel gere
geld de Duitse TV volgen.
Ondanks de soms gespannen
onderlinge verstandhouding die
uit de wederzijdse oordelen
blijkt, erkennen Nederlanders
en Duitsers dat er tneer is wat
hen bindt dan wat hen scheidt.
Hoewel Nederlanders Duitsers
heerszuchtig vinden, ervaren ze
Duitsland in de dagelijkse prak
tijk absoluut nier als een econo
mische, politieke of militaire
bedreiging. In meerderheid vin
den Nederlanders zelfs dal de
Duitsers een leidende rol toe
komt in Europa.
De wens tot onderlinge con
tacten beperkt zich echter gro
tendeels tot de economische
sector. Op het gebied van cul
tuur, onderwijs en gezond
heidszorg blijkt er over en weer
nauwelijk behoefte te zijn aan
innig contact. Dat lijkt de stel
ling te bevestigen dat de inte
gratie in Europa, in dit geval
tussen twee sterk van elkaar af
hankelijke buurlanden, zich
vooral op economisch gebied
voltrekt. De cultuur blijft voor
alsnog het domein van de na
tionale identiteit.
