'Ik heb nog altijd de guts' Cultuur Kunst 'Kunst levert per saldo niet in' Felicitatie voor De Lakenhal Hollandse tuin Politieke rel bij opening Venetië VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1994 19 -u t V Staatssecretaris Nitis (D66) noemt toezegging Kok hard DEN HAAG JOHN OOMKES Op cultuur wordt tijdens de re geringsperiode-Kok grosso mo- do niet bezuinigd. Die harde conclusie trok staatssecretaris Aad Nuis (cultuur) gisteravond uit toezeggingen die premier Wim Kok 's middags had ge daan tijdens het debat over de regeringsverklaring. Kok maakte de Tweede Kamer duidelijk dat de afgesproken bezuinigingen van 78 miljoen over een periode van vier jaar weliswaar door gaan. Maar hij zei ook dat het kabinet voldoende nieuwe gel den richting cultuur zou schui ven, zodat die sector 'per saldo niet in de min komt'. Tijdens het uitspreken van de openingsrede ('State of the Union') van het gisteren in Den Haag gestarte Theaterfestival toonde Nuis zich opgelucht met de uitspraken van de premier. Hij gaf toe dat de hoogte van de nieuwe gelden die naar de cul tuurportefeuille vloeien, tot 1998 nog niet helemaal vast staat, maar voor de begroting van 1995 kan Nuis rekenen op 15 miljoen extra. Dat weegt op tegen de bezuiniging van 12,5 miljoen die eerder over 1995 door Jo Ritzen, de plaatsvervan gende minister van wvc, was af gekondigd. „Als de kritiek van afgelopen week juist was geweest en er een kleine tachtig miljoen was bezuinigd en daar niets tegen over had gestaan, zou ik in de allerhoogste boom zijn geklom men", zegt Nuis. De vraag of er omstandigheden denkbaar zijn waarbij hij niet langer rege ringsverantwoordelijkheid wenst te dragen, beantwoordt hij dan ook bevestigend. „Weg gaan heeft het nadeel dat je er niks meer aan kunt doen. Maar als onze inzet om cultuur te ontzien was mislukt, was ik misschien niet de enige geweest die zou zijn opgestapt." De extra gelden voor cultuur komen uit een pot van 400 mil joen die bij de kabinetsformatie is uitgetrokken voor zogeheten incentives, versterkende maat regelen voor onderwijs, cultuur en wetenschappen. Deze week trokken vooral de rijksmusea aan de bel toen ambtenaren van het oude ministerie van wvc bekendmaakten dat de ko mende-periode nog 78 miljoen aan bezuinigingen op cultuur moest worden ingeleverd. Hoe wel Nuis de afgelopen week steeds heeft beweerd dat er op cultuur door de bank niet zou worden ingeleverd, kreeg het protest gisteren weerklank in de Kamer. Hoewel de toezegging van Kok een eind maakt aan de on zekerheid bij de Rijksmusea, de Raad voor de Kunst en de kun stenaarsverenigingen, kunnen de kunstfondsen nog niet opge lucht ademhalen. Binnen vier weken zal Nuis de Kamer vertel len hoe hij de vijftien miljoen extra wil besteden. „Ik zal niet het gat van 12,5 miljoen bij de kunstfofidsen zonder meer vol storten vanuit de 15 miljoen die ik nu heb gekregen voor verster kende maatregelen. Dan houd ik alles bij het oude. En dan zul len mijn collega's in het kabinet terecht vragen: had je daar dat extra geld nou voor nodig? We dachten dat je een veel bewoge- ner verhaal had". Het huidige systeem waarbij iedere vier jaar de vaste subsi diestromen per Kunstenplan in de cultuursector opnieuw wor den toegewezen, acht Nuis 'op zichzelf goed': vier jaar rust, een jaar zenuwen. „Toch denk ik dat het iets te star is. Als er tus sentijds iets gebeurt - en dat hoeft geen bezuiniging te zijn: het kan ook een nieuwe ontwik keling zijn (zoals het opeens doorbreken van de Nederlandse literatuur via de Frankfurter Buchmesse) - moet je daarop kunnen inspringen en iets ex tra's kunnen doen. Dan moet je ook buiten het Kunstenplan om geld kunnen vrijmaken. Je moet wel rust hebben in de kunsten, maar geen totale rust". Over de fondsen en hun func tioneren wil Nuis nadrukkelijk praten in het kader van het nieuwe Kunstenplan 1997-2000. „Kunstenaars moet je helpen met fondsen, maar die moeten geen fuik worden, geen status quo voor kunstenaars opleve ren. We hebben ontzettend veel jonge loten, maar heel weinig dode stammen. Je moet zoeken naar mogelijkheden om je be trekkelijk geringe middelen zo effectief mogelijk voor de cul- te wenden". Directeur Melle Daamen van de Mondriaan Stichting feliciteert stedelijk museum De Lakenhal met 'het feit dat het erin geslaagd is het budget te verhogen'. Hij heeft geen enkele aanwij zing dat musea op grote schaal hun budget oude kunst afslanken. Gisteren werd bekend dat stedelijk museum De lakenhal in Leiden de komende drie jaar het totale budget zal gebruiken voor het aanko pen van moderne kunst. Zo komt het museum jaarlijks uit op een ton. waarmee wordt voorkomen dat het museum een jaarlijkse aan koopsubsidie van tiendui zenden guldens misloopt. „Ik heb nog geen compleet overzicht, maar een aantal musea is er in geslaagd om hun gemeente te overtui gen extra geld te reserveren. Dat geldt voor het Van Reekum Museum in Apel doorn en het Stedelijk Mu seum Schiedam. En dat is precies de bedoeling van de minimumeis. Gemeenten moeten tonen dat ze het aankoopbeleid moderne kunst serieus nemen, dan steunen wij ze", aldus Daamen. „Als gemeenten het geld ontrekken aan hun budget oude kunst, dan is dat hun eigen verantwoordelijkheid. Het zou inderdaad niet wenselijk zijn als dat een al gemene tendens wordt, maar daar is vooralsnog geen sprake van. Laat ik de kwestie positief benaderen: ik feliciteer De Lakenhal met het feit dat het erin ge slaagd is het budget te ver hogen." De Onder de titel 'De Hollandse Tuin' wordt tot en met 25 sep tember een beeldende kunst manifestatie gehouden in tien verschillende tuinen in Leiden of Oegstgeest. Aan elf Neder landse kunstenaars is gevraagd speciaal voor deze tentoonstel ling een werk of installatie te maken. In deze krant volgen we de stadsroute die de bezoe ker voert langs dikwijls onge kende tuinen en verrassende kunstwerken. Vandaag de laatste aflevering. Een mooie nazomerse dag op Endegeest. Hanen paraderen onder de statige bomen bij de ingang. Iets verderop ruikt het naar gemaaid gras. Het gebrom van de machines overstemt het geluid van het elektrische wa gentje dat met een rotvaart de hoek om komt scheuren. Een botsing blijft uit, de stilte zet weer in. De weg slingert langs het keurig gerestaureerde kas teel. Vanuit de 'slotgracht' pin kelt een lichtje de bezoeker- te gemoet. Eerst gewoon wit, dan paars-blauwig. Het licht zit in het rechteroog van één van de hoofden die in de vijver steken. De beelden van kunstenaar Allert Lakke dobbe ren niet, ze staan. Alsof onder water hun lichaam gewoon" doorgaat en eindigt in voeten die in de modderige bodem zijn verankerd. Het haar en de ge laatskleur van het linkerhoofd doen denken aan een Egypti sche prinses. Rechts staat een 'Arisch' type met lang blond haar weggestoken achter het linkeroor. Het heeft in elk geval één blauw oog: die met het lichtje. Als de eendjes mensen aan de kant zien. spoeden ze zich door het licht rimpelende water. Sna terend maken ze hun wens ken baar: eten. De beestjes zwem men niet tussen de beelden door maar nemen de langste weg erom heen. Alsof onderwa ter toch een bepaalde construc tie zit die de twee hoofden ver bindt. De ganzen naast het ter ras vinden dat gebedel maar or dinair. Onverstoorbaar soigne ren ze hun verendek. De buit houdt niet over. De eendjes zwemmen terug om onder het terras massaal een dutje te doen. Op het hek van de kinder boerderij hangen wat medewer kers. Wat ze van de beelden vin den? „Moet je hier komen kij ken". roept er één. „Dit is pas kunst. Ooit wel eens eendenkui kens in september gezien?" De kunst moet het even afleggen tegen moeder natuur. Achter het hek eten zes gele. pluizige bolletjes brood onder het toe ziend oog van hun witte moe der. De kuikens scharrelen on handig op hun zwemvliespoten, gaan op hun eigen tenen staan en vallen soms zelfs plat op hun snavel. Zo klein als ze zijn heb ben de diertjes al wel het volu me van een volwassen eend. De animo is nog steeds niet groot om iets te zeggen over de beelden in de vijver. Eén van de personeelsleden loopt toch even mee. „De pomp is weer verstopt", concludeert hij meteen. „Die linkerpop moet waterspuwen. Alsof ze de hele dag kwijlt. Nee, ze heeft geen sikje. Dat is de aanslag van het water. Afgaande op het haar. de vorm van de kop is die zwarte een zij. Die blonde is een hij." Eric Schneider „Een slecht tOTO MARCO BORCCRl VI Eric Schneider als lustmoordenaar hij De Appel STAATSPRIJZEN De Prix de Ro me. de staatsprijzen voor beel dende kunst, zijn gisteren in Amsterdam toegekend. De basisprijzen schilderen zijn voor Michael Raedeker en Robert Zandvliet. Avery Prees- man kreeg de tweede prijs en Hd Gebski de eerste. Bart Gorter kreeg de basisprijs theater/beel dende kunst, Ida Lohman de eerste prijs en Yvonne Dröge- Wendel de tweede prijs. Zeker 140 lustmoorden heeft Gilles de Rais op zijn gewe ten. Op gruwelijke wijze offerde hij kinderen aan de dui vel. Tijdens en na de martelingen verlustigde hij zich seksueel aan hen. Hij stamde uit een vermogend en voornaam adellijk geslacht. Als maarschalk was hij ook militair een zeer machtig man. Met Jeanne d'Arc vocht hij mee tegen de Engelse overheersing. Door zijn ziel aan de duivel te verkopen meende hij zijn aanzien en rijk dom te vergroten. In 1440 werd Gilles de Rais op 36-jari- ge leeftijd tot de strop èn de brandstapel veroordeeld. en een slecht mens spelen is in trigerender dan een goed mens." Met Aram Adriaanse, regis seur en artistiek leider van de Paardenkathedraal en over een paar jaar artistiek directeur van De Appel, heeft hij al vaker sa mengewerkt, zoals in Profundis Op basis van deze historische feiten schreef Hugo Claus de monoloog Gilles en de Nacht. De toeschouwer maakt de titel figuur mee tijdens het proces en hij wordt geconfronteerd met diens schokkende misdaden en beweegredenen en vooral scherpzinnige tegen-argumen ten, waarin hij het Kwaad be schouwt als een complementair deel van het Goed. In een regie van Aram Adriaanse is Eric Sch neider de vertolker van deze lange monoloog. „Toen ik de monoloog voor het eerst las, was ik gefascineerd door het taalgebruik van Hugo Claus. Maar het onderwerp stond wel heel ver van me af. Pas na drie keer lezen begon ik mij te interesseren voor de fi guur Gilles de Rais en begon ik hoe langer hoe meer te begrij pen. hoe hij daartoe gekomen is. Het is een boeiende materie Oscar Wilde. De afgelopen drie jaar heeft Eric Schneider het vaderlandse toneel verwis seld voor het Duitse podium met een onderbreking om te kunnen meespelen in het suc cesvolle Trilogie van het Zomer verblijf van Goldoni in een regie van Erik Vos bij de hem sinds 1982 zo vertrouwde De Appel. Ook deze vertolking van Gilles en de Nacht is een overstapje. Genot „Het is ontzettend leuk je werk terrein een beetje uit te breiden. Een jaar of tien geleden kreeg ik al die aanbieding. Steeds kwam er wat tussen. Ik heb er tot op heden geen spijt van gehad." „Het werken aan Trilogie van het Zomerverblijf was zo plezie rig. Het komediespelen is een genot op zich. Ik heb eigenlijk veel te weinig van zulke rollen gedaan." „Het besluit om voor Schaus- piel Bonn te spelen hield voor mij een groot avontuur in. Ver geet niet: het zijn grote gezel schappen met wel drie Pierre Bokma's en vier Catherine ten Bruggencates. Talent genoeg daar. In elk stuk kom je weer andere acteurs tegen en werk je met een andere regisseur. Ik heb me daar leren plooien." „Ik ben met een jaarcontract begonnen en om te toetsen of het elkaar bevalt ben ik begon nen met drie kleine partijen in Das Katchen von Heilbronn. Nu is dat inmiddels uitgegroeid tot zo'n negen rollen. Ik heb daar Bouwmeester Solness gespeeld. Kabale und Liebe van Schiller. Ik heb de centrale rol Gandhi gedaan in L'Indiade." Ouder Ondanks die verrijkende erva ringen en positieve perskritie ken verlegt Eric Schneider zijn werkterrein weer naar zijn va derland. Het komend seizoen speelt hij mee in Trilogie van het Weerzien van Botho Straus bij De Appel en is hij te zien in Dokters Dilemma van Shaw bij Het Nationale Toneel. „Het terugkeren naar Neder- VENETIE RTR/ANP Het Filmfestival van Venetië is gisteren begonnen met een rel waarbij Umberto Curi, een lid van het organisatiecomité, de Peruaanse schrijver Mario Varges I.losa ervan beschuldigde te rechts te zijn om in de jury te zitten. Curi zei dat de Zuidameri kaan, toen hij in 1992 de conservatieve kandidaat voor het presidentschap van Peru, zich te weer had gesteld tegen democratische hervor mingen. De keuze van de jury voor de 51ste editie van het filmfestival is volgens Curi oneerlijk verlopen. Hij suggereerde dat Varges Llosa maar beter kon opstappen. De beroemde schrijver was niet erg onder de indruk. „Ik heb het idee dat Curi's ideo logische insinuaties meer van doen hebben met de Marx Brothers dan met Karl Marx", zei hij. Het filmfestival, dat tot 12 september duurt, opende gisteravond met de vertoning van De postbode van de Britse regisseur Michael Rad- ford. Achttien films uit dertien landen strijden om de hoogste onderscheiding, de Gouden Leeuw. Veel aandacht trekt Natural Born Killers van de Amerikaanse regisseur Oliver Stone met Woody Harrelson en Juliette Lewis als seriemoordenaars, een film over geweld op de televisie en de gevol gen daarvan voor de maatschappij. EXPOSITIES FOTO LOEK ZUYDERDUIN „Wat ik ervan vind? Ik heb geen verstand van kunst. Het is een beetje raar dat het maar twee maanden staat. Als je weet hoeveel werk ze eraan hebben gehad. Met vier. vijf man zijn ze met kettingen en tegels in de weer geweest om de boel vast te zetten. En die pomp is vaak ver stopt. Dat is jammef. De beel den staan nu te hoog. Ze moe ten tot en met hun kraag in het water staan. Verder heb ik er geen verstand van. Ik hoop dat ze het hoofd boven water hou den." LETTYSTAM LEIDEN LAK-GALERIE Cleveringaplaats 1 Het vergrootglas van Sherlock Holmes, werk van diver se kunstenaars, t/m 30/9; ma t/m za 10-22. zo 14-17 uur. BLEIJENBERG GALERIE Breestraat 113. Acryl schilderijen van Annemarie Spijkerman, t/m 22/9; di t/m za 9-18 uur, le zondag van de maand 12-17 uur. BLEIJENBERG BEELDEN Langebrug 61Vaste opstelling diver se beelden, vr. za en le zondag van de maand 12-17 uur. ART +-ACRYLAAT Nieuwstraat 53. Werk van diverse kunstenaars, ma t/m vr 9-17. DE KLEINE KLUP Nieuwe Rijn 1. 'Zuid-Afrika', foto's van Felix Kalkman; ma t/m za 10-22 uur. zo 12-22 uur. 3/9 t/m 6/10. MECENAS GALERIE Middelstegracht 87. Dag(beh ma) 12-16 uur. ZÓNE Nieuwstraat 17. Di t/m vr 11-18. do ook 19-21. za 10-17, zo 13.30- 16.30 uur. GALERIE DE GOUDEN EEND Hooglandsekerkgracht 42. Schilderij en van Fred Hansen. GALERIE ZICHY Steenstraat 7. Tekeningen van Lajos Szalay. 3/9 t/m 14/10 Woe t/m vr 12-18, za 11-17 uur. DE WAAG Aalmarkt 21. 'De Hollandse Tuin', beeldende kunstmanifestatie, t/m 25/9; woe t/m za 12-17. zo 13-17 CBK nifestatie. t/m 25/9; za 12-17 uur. do ook 19-21 uur. GALERIECELLINI Hooigracht 50. Schilderijen van Rei- nier Kelder en plastiek en brons van eerdere exposanten, t/m 11/9; do t/m za 14-17 uur en op afspraak (071- 134766). GALERIE LIGA NIEUW BEELDEN Pres. Steijnstraat 14. 'Vuile zakdoe- oktober; mÊmm (071-12454 5/1285Ó2). GALLERIA PROPITIA Nieuwe Rijn 93 Werk uit stock (071- 130821/144182). KUNSTSOCIETEIT DE BURCHT Burgsteeg 14 Ma t/m vr 15-19. za 10-18. zO 10-17 uur GALERIE AZL Academisch Ziekenhuis, gebouw 1 Tekeningen van Jacobien de Rooi), 8/9 t/m 16/10, da. 10-17 uur. GALERIE AMBER Hooglandsekerkgracht 8 Exposeert tijdelijk in de Oude Kerk, Oude Kerksplein 1. Amsterdam met 'Meeting of the Twain', werk van acht kunstenaars, t/m 5/9; ma t/m vr 11- 17. za. zo 13-17, zo 28/8 13-23.00 HAAGWEG Haagweg4 'Ambiguous room', groepstentoonstelling van vijf Amster damse kunstenaars; 3/9 t/m 25/9, vr t/m zo 13-18 uur. ALPHEN AAN DEN RIJN STAA-GALERIE Prinses Irenelaan 88. Schilderijen n Astri» 312-17 u HAZERSWOUDE ir Horst, t/m 29/9; i GALERIE LAERKEN Bent 2. Sven Boe Hauggaard olie schilderijen. Annelies van Herk sculpturen. Jan Arnoldust/m 4/9; z KATWIJK GALERIE DE WITTE DUIF Koninginneweg 12a. Werk van o.a. Corneille, Brood, Harpenau, Ting, Brands en Rooskens; za 11 -13 eri 14-17 uur. ART GALLERY KRAIJEN00RD Prinses Marijkelaan 21 'Een eeuw schilderkunst, aan de kust en door d« Bollenstreek', wisselende expositie, t/m 30/1 l;za 11 19 uur WARMOND GALERIE HET OUDE RAADHUIS Dorpstraat 36 Sieraden van Tette Hemminga, gemengde technieken van Riet Rossier-Sneijdersen pictu- 14-16, zal 1-16 u WASSENAAR GALERIE VERHAAR Schoolstraat 9 Wmni schilderijen, aquarellen en litho' 3/9 t/m 13/9; do t/m zo 13-18 uur. DE PAAUW Raadhuislaan 22. Schilderijen van Fer Hakkaart, t/m 4/9; di t/m vr 10- 16. za zo 13-17 uur GALERIE 27 Schoolstraat 27 Di t/m vr 10-18, za 11-17 uur. GALERIE WIT LANGSTRAAT 24 Zomerexpositie met Rudy Martina en Victor Hoefna- t 17/9. vr 19-21, za 10-16 Bastia gels. t land heeft een paar gronden. Ik word wat ouder en ik mis mijn kinderen heel erg en zij mij. Ik blijf daar af en toe een gastrol doen. Ik moet je eerlijk zeggen: in Duitsland moet je nog harder werken dan in Nederland. Het is daar doodgewoon dat een ac teur vijf of zes zware rollen ach- ter elkaar doet" Als hij alles gespeeld heeft wat hij wilde spelen, vormt het to neel dan nog wel een inspire rende uitdaging voor hem en is hij niet bevreesd dat hij zichzelf te veel gaat citeren? Eric Schnei der moet hierover lang en diep nadenken alvorens antwoord te geven „Daarom is het zo be langrijk om met regisseurs te werken die mij niet zo goed kennen. Soms heb ik het verlan gen om te werken met jonge re gisseurs die mij kunnen gebrui ken om datgene wat ik kan, maar die een totaal ander idee hebben over theatermaken." Dan weer even temperament vol en vol gloed: „Maar ik heb absoluut niet het gevoel van: nou, die ouwe lui moet er maar mee stoppen. Jazeker, ik heb. nog altijd de guts. In elk geval tot mijn 65ste ga ik door. Er zijn ook hele mooie oude mannen rollen." 'Gilles de Kuis': regie: Aram Adriaanse; met Eric Schneider: te zien: Frascati Amsterdam, t/m 3 scpt, 7 t/m 17 scpt. Ap peltheater, Den Haag. MUSEA LEIDEN MUSEUM BOERHAAVE Lange St Agnietenstraat 10 Di t/m za 10-17 uur. zon en feestdagen 12 17 uur 'Het koperen kabinet' Schat kamers van de wetenschap 1550- 1950, v a. 3/9 MOLEN DE VALK 2e Binnenvestgracht 1/a. Di t/m za 10.-17 uur, zon nn feestdagen 13-17 NATIONAAL NATUURHISTORISCH MUSEUM Pesthuislaan. Di t/m za 10 17 uur, zon- en feestdagen 1115 uur. 'Su- perinsekten', t/m 24/10. RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Rapenburg 28. Di t/m za 10-17 uur, zon- en feestdagen 12-17 uur. RIJKSMUSEUM VOOR VOLKENKUNDE Steenstraat 1 Di t/m vr 10-1 7. za zori-en feestdagen 12-17 uur Foto tentoonstelling van Fotostudio Wood bury 4 Page Fotografen in Indone sie, 1857 1908'. t/m 23/10. 'Volks kunst van verre', t/m 8/1/95 ACADEMISCH HISTORISCH MUSEUM Rapenburg 73 Woe t/m vr 13-17 HORTUS BOTANICUS Rapenburg 73. Ma t/m za 9 17 uur, zon- en feestdagen 10-17 uur. Kas sen geopend ma t/m za 9 17 uur. Clusiustuin geopend ma t/m vr 10- 12.30 en 13.30 16uur. DE LAKENHAL Oude Singel 28-32. Di t/m vr 10 1 7 uur, za zori en feestdagen 12-17 uur 'Beelden uit de verzameling Lei den', t/m 4/9. LEIDSE PILGRIM COLLECTIE Vliet 45 Ma t/m vr 9.30-16.30 uur PRENTENKABINET Rapenburg 65 Di t/m vr 14-17 uur PENNINGKABINET Rapenburg 28 Di t/m za 10-17 uur, zon- en feestdagen 13-17 uur. 'Nieu we Kunst en Art Déco', werk van me dailleur, beeldhouwer en keramist Chris van der Hoef, t/m 18/9 Muse umspreekuur elke woensdag 14 17 KATWIJK KATWIJKS MUSEUM Voorstraat 46 Di t/m za 10-12 en 14 1/uur HennCassiers', steen drukken, etsen, aquarellen en prent briefkaarten van deze Belgische kun stenaar, t/m 24/9. LISSE MUSEUM VOOR DE BLOEMBOL LENSTREEK Heereweg 219 Dag. (beh ma) 13-17 uur 'Wild - leven in de bloembollen-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 19