Jungle Commando begint weer bij begin Neem mij als burgemeester van Haarlem Feiten &Meningen Fransen maken zich o voor Slag om Elysée Jtr V ic 'Ik ben een heel normale echtgenoot en vader' tieke kaste die c WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1994 Het kabinet-Kok is alweer verdwenen van de trappen van Huis ten Bosch waar het den volke werd gepresenteerd met de ma jesteit in zijn midden. De majesteit die er welhaast persoonlijk voor heeft gezorgd dat dit kabinet er kwam of dan toch tenminste minister-president Kok. Zij draagt daar nu een bijzondere politieke verantwoordelijk heid voor. Het minste dat we er over kunnen op merken is dat een dergelijk optreden van de majesteit een bijzonder licht werpt op onze constitutionele monarchie, waarin het staatshoofd wordt geacht politiek uiterst neutraal te opereren en zelfs gehouden is de schijn van politieke inmenging te mij den. Heel logisch, indien wordt bedacht dat de koningin heel wat langer mee moet dan de gemiddelde politicus en dat zij geen ver antwoording kan en mag afleggen voor haar optreden aan volk en parlement. Im mers, de koning is onschendbaar en de mi nisters zijn verantwoordelijk. Dat is het hart van het functioneren van de constitutionele monarchie in onze parlementaire democra tie. Het zou mij dan ook niets verbazen als dit eigengereide majesteitelijke optreden op enigerlei moment nog een staartje heeft. Ondertussen gaat het leven door en is Haarlem burgemees ter mevrouw Schmitz kwijtgeraakt aan het kabinet-Kok. Me vrouw Schmitz was in een eerder leven lid van D66, daarna van de PvdA en wethou der te Rotterdam. Verwacht mag wor den dat zij sympathie heeft voor het ge- dachtengoed van D66. Kern daarvan is staatkundige vernieu wing om zo de geslo tenheid van de poli- s land in een ijzeren greep houdt open te breken en daarmee de af stand tussen bestuur en bestuurden aan zienlijk te verkleinen. De manier om dat te doen is volgens D66 het kiezen van de minister-president door de bevolking, maar ook het kiezen van de commissaris des konings en de burgemees ter. Het zou mooi zijn als deze door de be volking gekozen functionarissen ook hun eigen 'regering' mogen vormen. De kiezer brengt dan twee stemmen uit. Eén stem op de macht: de minister-president, de com missaris des konings en de burgemeester. En de tweede stem op de controle van de macht: het parlement, de provinciale staten en de gemeenteraad. Het zou mooi zijn als het daar ooit eens van komt. Hans van Mierlo heeft verzuimd dit te regelen in het kabinet-Kok. In plaats van deze voor het schijn van Nederland be langrijke hervormingen te eisen, heeft hij zich gericht op de samenstelling van de co alitie. Het zou en moest paars zijn. De in houd deed kennelijk minder ter zake. Toch kunnen we wel wat doen aan de ge slotenheid van de procedure voor de opvol ging van mevrouw Schmitz als burgemees ter van Haarlem. We kunnen besluiten tot een openbare sollicitatie, opdat de burgers van Haarlem weten wie er in de race zijn en kunnen laten blijken wat zij van de betref fende persoon vinden. De sollicitatiecom missie van de gemeenteraad van Haarlem kan daar dan rekening mee houden. Ik reken op steun van D66 voor een der gelijke openbare sollicitatieprocedure en voeg onmiddellijk de daad bij het woord. Ik solliciteer heden in het openbaar naar het ambt van burgemeester van Haarlem. Ik denk dat ik een goede burgemeester van deze stad en de bevolking zou kunnen zijn. Ik zal veel doen aan het onderhouden en leggen van contacten met de burgerij en het bedrijfsleven van de stad. Elke eerste maandag van de maand zul len niet alleen de sirenes van de voormalige BB loeien, maar zal ik ook burgermaandag houden in de ambtswoning. Burgers kun nen dan langs komen en met mij spreken over hun problemen, maar ook zomaar een praatje komen maken. Een afspraak van te voren mag, maar is niet nodig. Van de bur germaandagen wordt verslag gedaan aan de krant, het gemeentebestuur en het ambte lijke apparaat, opdat men beter dan op dit moment weet wat er leeft. Ik zal voorts veel tijd investeren in het contact met de buurgemeenten. Het is he lemaal niet nodig om ze op te heffen en te annexeren. Het is heel goed mogelijk de be langen van de stad Haarlem te dienen in in nige samenwerking met de buurgemeen ten. Een samenwerking die alleen gestalte dient te krijgen op de punten waar dat echt nodig is, zoals bijvoorbeeld ruimtelijke or dening en infrastructuur. De zelfstandig heid van de gemeente is een groot goed dat veel bijdraagt aan de herkenbaarheid van het openbaar bestuur bij de bevolking. Daartoe dienen de gemeenten niet te groot en vooral historisch geworteld te zijn. Dus van deze burgemeester hebben de buurgemeenten niets te vrezen, integen deel! Tenslotte zal ik er alles aan doen om het gemeentebestuur er keer op keer aan te herinneren, dat belangrijke besluiten die nen te worden gedragen door brede lagen van de bevolking. Als de bevolking écht niet wil, dan worden ook mooie plannen niet doorgezet. We leven tenslotte in een stede lijke samenleving van geëmancipeerde bur gers wier wil geert wet is, maar wel dient te worden gerespecteerd. Kortom, ik zal zijn, burgervader van Haarlem! Voor de verarmde indiaanse bevolking in de binnenlanden van Suriname is er niet veel veranderd. ARCHIEFFOTO Surinaamse binnenland is met vredesakkoord niet veel opgeschoten Leden van het Jungle Commando hebben het bauxietstadje Moengo ingenomen. Het uit politie- en legerkringen afkomstige bericht had net zo goed uit 1986 of 1989 of 1991 kunnen stammen in plaats van eind augustus 1994. Want Moengo, de woonplaats van de in hechtenis genomen ex-re- bellenleider Ronnie Brunswijk, is herhaaldelijk door het Jungle Commando 'bevrijd'. En ook her haaldelijk door het Nationale Leger van oud-bevelhebber Desi Bouterse 'heroverd'. Brunswijk heeft zijn strijdmakkers opgeroepen te onderhandelen en eventuele bevrijdingsplannen te laten Moengo, waar Suralco zijn medewerkers van de nabijgelegen bedrijven voor de winning en verwer king van bauxiet heeft gehuisvest, is een belangrijk doelwit geweest in de binnenlandse oorlog van Su riname. Met de controle over de bauxiet had een van beide partijen het hoofdprodukt van de Suri naamse economie in handen. Bovendien was de Suralcofabriek voor de leden van het Jungle Commando een belangrijk militair ob ject. Met de aldaar opgeslagen explosieven die no dig zijn voor het blootleggen van de bauxiet, kon den Brunswijk en zijn mannen flinke schade ver oorzaken. De weg van Paramaribo naar Moengo toont nog altijd de sporen van het gebruik van dit strijdmiddel. Het asfalt toont kilometerslange scheuren en bijna alle bruggen zijn noodvoorzie ningen omdat de oorspronkelijke verbindingen zijn opgeblazen. De directe aanleiding voor het gewapend heroptre den van het Jungle Commando is nog altijd vaag. Het is goed mogelijk dat de arrestatie van haar ex- leider vorige week de druppel kan zijn geweest. Maar zeker is dit niet. Over de machtspositie van Brunswijk wordt veel gespeculeerd in Suriname. Hij is al lang niet meer de legendarische volksheld uit de jaren tachtig en zou zich tegenwoordig meer met het verrijken van zichzelf dan met de vooruit gang van 'zijn' bosnegers bezighouden. Dat onvrede over de uitvoering van het Vredesak koord een rol speelt, lijkt echter buiten kijf te staan. Dit begin augustus 1992 gesloten verdrag had de basis moeten vormen voor de wederopbouw van het Surinaamse binnenland. Maar tot nu toe is door de regering in Paramaribo weinig tot niets ge daan om een nieuwe toekomst te bieden aan de bewoners, onder wie teruggekeerde vluchtelingen uit Frans-Guyana en de voormalige strijders van zowel bosnegers als diverse indianengroeperingen. Slechts een aantal van de vermoedelijk door het le- varen. ger van Bouterse bewapende Tucajana's heeft een nieuw bestaan gevonden. Commandant Thomas Sabajo en zijn manschappen werken tegenwoordig als koppelbazen voor de houtkap van het Indonesi sche Musa-project. Verder lijkt het akkoord weinig heil te hebben ge bracht. In augustus 1992 werden afspraken vastge legd die de beide kemphanen, Brunswijk en Bou terse al eerder waren overeengekomen. Zo geldt een algehele amnestie voor mensenrechtenschen dingen en oorlogshandelingen die vanaf 1985 zijn gepleegd. Met deze afspraak is het onmogelijk geworden dat ooit nog militairen die bijvoorbeeld verantwoorde lijk zijn voor het uitmoorden van de dorpelingen in Moi Wana, onder wie kinderen en zwangere vrou wen, gestraft zullen worden. Mensenrechtenorga nisaties als Moiwana '86 van Stanley Rensch en de protestants-christelijke Organisatie voor Gerechtig heid en Vrede, die in Ilse Labadie een belangrijke leidsvrouw heeft, hebben zich altijd tegen dergelij ke straffeloosheid gekeerd. Behalve dat zij vinden dat schuldigen vervolgd moeten worden en het recht zijn loop moet heb ben, vrezen deze organisaties dat een dergelijke af spraak een precedent schept dat ook toegepast kan worden op de decembermoorden uit 1982. Toen vermoordde het leger vijftien vooraanstaande Suri- namers dat zich beijverde voor het herstel van de democratie. Het akkoord hield ook in dat de strijdende groepen, onder toezicht van de Organisatie voor Amerikaan se Staten (OAS), hun wapens inleverden bij de re gering. In Suriname is altijd ernstig betwijfeld of daaraan naar behoren gevolg is gegeven. Zeker le den van het Jungle Commando bleven zich gere geld schuldig maken aan gewapende overvallen van geldtransporten en het bezetten van politie posten. Brunswijk werd gearresteerd omdat hij een man had neergeschoten die hij verdacht van dief stal. Nog niet zo lang geleden dreigde de ex-leider met een handgranaat een voetbalwedstrijd te ver storen toen hij van het veld was gehaald. De strijdgroepen van het Jungle Commando zou den, volgens afspraak, worden omgevormd tot een soort bospolitie. Maar van orde en gezag in de Suri naamse binnenlanden is tot de dag van vandaag weinig te merken. Een half jaar geleden werd een onbekende groep, het Surinam Liberaton Front, ac tief. Zij bezette de ten zuidoosten van Paramaribo gelegen Afobakadam en gijzelde de aldaar werkza me mensen. Aan de terreuractie kwam een einde door bemiddeling van Stanley Rensch. Maar de af loop was schemerachtig. In Suriname bestaat de indruk dat een legercommandogroep gemene zaak had gemaakt met de gijzelhouders. Ook is de regering haar belofte prioriteit te geven aan de ontwikkeling van het binnenland nooit na gekomen. Ondanks honderden miljoenen guldens die door Nederland ter beschikking zijn gesteld in het kader van het Raamverdrag, is veel van het ach terland van Paramaribo nog altijd gebied waar Su- rinamers zich niet graag ophouden. Het merendeel van de onderwijzers, artsen en an der verplegend personeel kiest, voor zover ze al in Suriname wil blijven, voor de hoofdstad. Terugge keerde vluchtelingen moesten dan ook op eigen kracht proberen een nieuw bestaan op te bouwen. „Van de regering hebben we nog nooit iets gekre gen. Zelfs geen pond suiker", zei Ronnie Biswane, een Tucajana-indiaan in het dorpje Biakondre bij Albina aan de Marowijne, de grensrivier tussen Su riname en Frans-Guyana. „Het geweld is hier nog lang niet voorbij." Dat was eind 1992. Een halfjaar na de ondertekening van het Akkoord. DEN HAAGFRANS BOTHOF Ruim een jaar geleden leken de Franse presidentsverkiezingen slechts een formaliteit te zullen worden. Na de daverende over winning van de Franse liberalen en conservatieven bij de parle mentsverkiezingen van maart 1993 (ruim 80 procent van de zetels) leken de onderling ru ziënde en in schandalen verwik kelde socialisten immers voor jaren uit de gratie. En de onbe twiste leider van het conserva tieve kamp, Jacques Chirac, leek in een fauteuil op het Elysée af te gaan. Chirac meende het zich zelfs te kunnen permitteren om de lei ding van de nieuwe, conserva tieve regering over te laten aan zijn 'politieke luitenant', Edou- ard Balladur. Die mocht tot 1995 op de winkel passen en de klappen opvangen van de onge twijfeld heftige botsingen met het socialistische staatshoofd, terwijl Chirac zich in de luwte op zijn nieuwe rol zou voorbe reiden. Chirac, de tweevoudige ex-pre- mier en tevens burgemeester van Parijs, heeft zich echter le lijk misrekend. Want Balladur lijkt zijn eigen ambities boven de jarenlange vriendschap met Chirac te stellen. Aangemoe digd door zijn ongekende popu lariteit volgens de laatste opi niepeiling heeft maar liefst 63 procent van de Fransen ver trouwen in de premier lijkt Balladur volgend jaar van Hotel Matignon (het Franse Catshuis)' naar het Elysée te willen verhui zen. En hoewel Chirac nog steeds de steun van een groot deel van de neo-gaullistische re geringspartij RPR geniet, is wel duidelijk dat steeds meer con servatieven en liberalen Bal ladur een veel geschiktere kan didaat vinden. Wordt de strijd om het presi dentschap dus een rechts on deronsje? Niets is minder zeker. De Franse socialisten hopen, ondanks de keiharde klappen die ze het afgelopen jaar kregen, nog steeds een op een klein wonder. Michel Rocard, lange tijd gepresenteerd als 'de na tuurlijke socialistische kandi daat', kan zijn ambities wel ver geten na zijn afgang als lijsttrek ker bij de Europese verkiezin gen (minder dan 15 procent) die hem zijn functie als partij voorzitter kostte. Als de Franse socialisten nog enige kans willen hebben om de presidentsverkiezingen te win nen, dan is dat via hun laatste troefkaart: Jacques Delors. De voorzitter van de Europese Commissie wordt al maanden belaagd door prominente socia listen die hem bijna smeken om zich kandidaat te stellen. Tot nu toe geeft Delors geen krimp. Of ficieel omdat hij het als voorzit ter van de Europese Commissie niet kan maken om zich te ver gaand in de binnenlandse poli tiek van een lidstaat te mengen. Maar zijn Brusselse ambtster mijn loopt begin volgend jaar af. Precies op tijd om zich als nog in de strijd te mengen. De inmiddels 69-jarige Delors staat niet echt te popelen om Mitterrand op te volgen, zo lijkt het. Maar hoe nadrukkelijker hij weigert in te gaan op de specu laties over zijn kandidatuur, hoe meer zijn ster rijst. En ondanks alle ontkenningen lijkt Delors toch voorzichtig te bouwen aan een 'presidentiële renstal'. Sinds enkele maanden loopt het storm bij de door hem in het le ven geroepen discussieclub Té- moin (Getuige). Het is een soort denktank waarin socialistische kopstukken nieuwe ideeën pro=- beren te ontwikkelen. Zodra Delors een seintje geeft, kan Té- moin worden omgetoverd tot campagnestaf. Volgens de pei lingen is Delors allesbehalve Vlot Op 23 april en gend jaar gaat Frankrijk i twee ronden naar de sten bus om een nieuwe presi dent te kiezen. Komt er n 14 jaar Mitterrand einde- lijk weer een kandidaat ui het conservatieve kamp ii )p> het Elysée? Of gaat de socr alist Jacques Delors voor verrassing zorgen? Nujoü! 7ftmorrnrnc torj einde Ove het loopt, maakt politiek Frankrijk zich op voor d< Slag om het Elysée. Offi cieel heeft nog niemand zich kandidaat gesteld, maar achter de schermeniverd g zijn de voorbereidingen voor de strijd om de opvogrond ging van Francois Mitter rand in volle gang. Tijd voor een inventarisatie van de mogelijke kandid; ten en hun kansen voordfoN de gevechten, naar wachting in de loop het najaar, in volle hevig heid losbarsten. afnte TT Ti lerdaj al hei timul iokv ifoon ango irand Irijfsg D kansloos. Hij zou het waar schijnlijk in een rechtsreeks el winnen van Chirac, terwijll-. het maar net zou moeten afl^Jp^ gen tegen Balladur. Wordt het dan een'wie - drie' tussen Delors, Chirac er Balladur? Ook dat is nog niet ker. Ter rechterzijde lijkt de deeldheid tussen aanhanger^1 van Chirac en Balladur met c dag te groeien. Het is dus be; mogelijk dat zich nog meer V didaten uit de gelederen van RPR of de liberale UDF aand nen. Iemand als Charles Pasc bijvoorbeeld. De minister van binnenland: zaken heeft zich tot een wart vice-premier ontwikkeld. Hij was de afgelopen weken vrij\ eleid dagelijks in het nieuws met i kordate optreden tegen (ver meende) Algerijnse fundameim, talisten en sloeg met de arre: tie van terrorist Carlos een pin blicitaire slag van jewelste. H )CH wel het optreden van superfl (superagent) Pasqua door m nigeen met argwaan wordt b keken, legt het hem politiek geen windeieren. De vraag i: of Pasqua kiest voor een rol 'koningsmaker' in ruil voor h premierschap, of dat hij vooi zijn eigen kans gaat. En dan is er ook nog altijd ie* mand als Valéry Giscard d'E- staing, Chiracs eeuwige rivaap ter rechterzijde. Zelfs binnen zijn eigen UDF gelooft echteyR vrijwel niemand serieus in G| *-* cards kansen. Sterker nog: de jonge garde kan hem wel s ten. Maar de man die van 19 tot 1981 al het Elysée bewooi™ „c de, gelooft zelf nog altijd in e terugkeer op het hoogste pla '£epi Tenslotte is dan nog oud-pre jre mier Raymond Barre. Hij he< e' de afgelopen maanden herh. s delijk gesuggereerd dat ook 1 zich wellicht kandidaat stelt, was het maar om zijn reputa eer aan te doen van een vol strekt onafhankelijke geest d lak heeft aan partijdiscipline. Barre, Pasqua en Giscard helve! ben één ding gemeen: ze lijk or niet echt kansrijk, maar ze ki nen Chirac of Balladur wel le in de wielen rijden. Dat is pr cies het scenario waaraan de^1 u Franse socialisten een groot deel van hun hoop ontlenen. chiet om Pas begin volgend jaar, teger t tijd dat een groot deel van d< pT kiezers het geruzie in het ree se kamp spuugzat is, kan De zich aandienen als alternatie Chirac en Balladur hebben ep, mogelijk nu al nachtmerries van. PARUS HANS GERTSEN )aali off oil CORRESPONDENT Terrorist Carlos werkt vanuit cel aan imago De Franse justitie hoeft zich geen illu sies te maken over de vraag of de twee weken geleden gearresteerde terrorist Illich Ramirez Sanchez, alias Carlos, medewerking zal verlenen aan het on derzoek naar de diverse aanslagen waarvan hij wordt verdacht. „Ik ben geen verrader. In mijn organi satie fusilleren we verklikkers. Men hoeft er dus niet op te rekenen dat ik bevriende landen zal verraden en na men zal noemen", stelt Carlos in een gisteren verschenen interview in het Franse dagblad Info Matin. Een boze Franse minister van justitie, Pierre Méhaignery, heeft een onder zoek gelast naar de wijze Waarop het vraaggesprek tot stand is gekomen. Vast staat dat de journalist die het arti kel heeft geschreven, Carlos niet per soonlijk heeft ontmoet. De beruchte terrorist verblijft in een streng bewaak te vleugel van de Parijse Santé-gevan- genis en mag behalve zijn advocaten niemand ontvangen. De Franse justitie onderzoekt nu of een bewaker voor tussenpersoon heeft ge speeld. Een van de twee advocaten van de Venezolaanse terrorist, Mourad Oussedik. ontkende gisteren met klem een rol te hebben gespeeld bij het tot stand komen van het vraaggesprek. „Ik ben advocaat en geen boodschappen jongen", aldus Oussedik. Volgens het dagblad zou Carlos heb ben gereageerd omdat hij verontwaar digd is over een aantal hardnekkige ge ruchten rond zijn persoon. „Waarom probeert men me constant als een al coholist af te schilderen? Dat is totaal fout. Ik ben nooit een groot drinker ge weest, zoals sommigen willen doen ge loven", zo citeert het dagblad de terro- Elders in het interview herhaalt Carlos de al eerder door zijn advocaten geuite beschuldiging dat hij in het geheel niet volgens de regels van het internationa le recht door Sudan aan Frankrijk is uitgeleverd. „Ik ben ontvoerd in pure maffia-stijl. En nu men me heeft uitge schakeld, probeert men me moreel ka pot te maken in plaats van me fysiek te vermoorden. Ik begrijp niet waarom", aldus de terrorist. Carlos grijpt de hem door het dagblad geboden gelegenheid gretig aan om een poging te doen zijn imago te ver beteren. De man die volgens Franse schattingen zeker 83 doden op zijn ge weten heeft, beschrijft zichzelf als 'een heel normale echtgenoot en vader'. „Mijn persoonlijkheid is simpel. Ik ben voor alles een gezinshoofd. Mijn vrouw en mijn dochter leven een heel nor maal leven in Venezuela bij de rest van mijn familie in de buurt. Ze wonen in een huis pal naast dat van mijn moe der", aldus Carlos. Op zijn terroristische verleden gaat Carlos nauwelijks in. Maar hij ontkent nadrukkelijk verantwoordelijk te zijn voor de bomaanslag op de trein Tou- louse-Parijs die in 1982 vijf slachtoffers eiste. De aanslag zou gericht zijn ge weest tegen Jacques Chirac, de burge meester van Parijs, die aanvankelijk die trein wilde nemen, maar die zich door een toeval niet in de trein bevond. „Waarom wil men me daar ook nog voor laten opdraaien. Niet alleen was ik op dat moment helemaal niet in Frankrijk, maar ik heb dat idee boven dien nooit gehad." Volgens Carlos heeft hij juist altijd veel achting voor Chirac gehad en beschouwde hij hem in het begin van de jaren tachtig als de beste kandidaat voor het Franse presi dentschap. PARUS HANS GERTSEN CORRESPONDENT TOM JANSSEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 2