Nuis gaat bezuinigingen aanvechten
Kattegejank en zingende
zagen als lesje in cultuur
Rotterdam is festivalstai
Haagse schouwburg
seizoen lang dicht
Cultuur&Kunst
Gemeentemuseum gedeeltelijk
dicht voor Mondriaan-expositie
Schilderij per vierkante meter
Fraillon muzikaal leider HNI
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1994
Brabants Stripspektakel
valkenswaard in Valkenswaard heeft op 3 en 4 september voor
de negende keer het Brabantse Stripspektakel plaats. In het ka
der van dit evenement verschijnt het album Schipbreuken van
Ferry in een oplage van 500 genummerde exemplaren. Daar
naast is er een grote ruilbeurs en dagelijks een veiling. Een groot
aantal auteurs is aanwezig om stripboeken te signeren en te
voorzien van een originele tekening. Op een tentoonstelling zijn
drukplaten en films te zien van Walthery en Franquin die zijn
gebruikt voor twee speciale uitgaven in het Frans. Tijdens het
spektakel wordt de Brabant Strip Symphatieprijs uitgereikt aan
de Belg Ferry, de geestelijk vader van onder anderen lan Kaledi-
George Benson jamt met Buddy Guy
delft» Twee topgitaristen treffen elkaar tijdens een dubbelcon
cert op maandag 7 november in het Haagse Congresgebouw.
George Benson, king of fusion, kruist de gitaarhalzen met Chi-
cago-bluesgitarist Buddy Guy tijdens de zogeheten JVC Super
session. Dit concert is het derde in een reeks die eerder B.B. King
koppelde aan Robert Cray en Ray Charles aan Maceo Parker. De
voorverkoop begint op zaterdag 3 september.
Jeugdtheaterschool in Leiden
:rking met de jeugdtheaterschool Zuid-Hol
land beginnen Studio Ins Blau/Kindertejater Pluisje het komend
seizoen toneellessen voor de Leidse jeugd. Behalve lessen voor
kinderen van 6 t/m 16 jaar, komt deze Jeugdtheaterschool Lei
den en omstreken ook met opleidingsklassen voor de jeugd van
10 t/m 16+. Tijdens de opleiding wordt vier uur per week les ge
geven in elementair spel, zang en dans. Elk studiejaar wordt met
een presentatie afgesloten en in elk tweede leerjaar wordt aan
een produktie gewerkt. De jeugdtheaterschool Leiden e.o. zal
zich tijdens de Uitmarkt, op 10 'september in de Leidse Pieters
kerk presenteren. Vóór die tijd kan men voor informatie terecht
op de telefoonnummers: 071-144614 of 071-310964.
den haag gpd
De Koninklijke Schouwburg in
Den Flaag zal waarschijnlijk het
hele speelseizoen '95-'96 geslo
ten zijn wegens groot onder
houd. Ook het Haags Gemeen
temuseum gaat, na de grote
Mondriaantentoonstelling, in
de steigers.
Voor de vaste bespeler van de
Schouwburg, het Nationale To
neel, wordt gezocht naar uit
wijkmogelijkheden. Directeur B.
Harkes van de Dienst Kunst en
Cultuur zei dat artistiek leider
Ger Thijs onder meer denkt aan
toneelvoorstellingen in het
Danstheater. Wethouder L. En-
gering (WD, financiën en cul
tuur) liet de commissie cultuur
uit de gemeenteraad weten, dat
het geen zin heeft het 'aller
noodzakelijkste onderhoud' uit
te stellen.
De fracties van CDA en PvdA
hikken aan tegen de tientallen
miljoen guldens die dit vergt.
De commissie stemde wel in
met een onderzoek naar de wij
ze waarop het achterstallig on
derhoud aan de twee. Haagse
cultuurtempels het beste kan
worden aangepakt. De kosten
van het onderzoek worden ge
raamd op ruim 1,3 miljoen gul
den. Dit bedrag komt in minde
ring op de 65 miljoen gulden
die de wethouder in totaal voor
de onderhoudsbeurt van Ko
ninklijke Schouwburg en Ge
meentemuseum wil uittrekken.
'Anne Frank' ook voor amateurs
Een aantal amateurgezelschappen mag de toneelbewerking van
Het dagboek van Anne Frank opvoeren. Daarover zijn het impresa
riaat Jacques Senf en het NCA, de overkoepeling van de amateurge
zelschappen, het gisteren eens geworden.
Senf vertegenwoordigt de Stichting Speciale Internationale Pro-
dukties, een professioneel gezelschap, dat de opvoeringsrechten
had verworven van het auteursrechtenbureau Almo. Voor de ama
teurgezelschappen dreigde een speelverbod omdat de rechten bij
de stichting lagen. Dit terwijl een aantal van deze gezelschappen
het stuk juist wilde spelen met het oog op de herdenking van vijftig
jaar bevrijding in 1995.
'Het is de allertreurigste onderrand, die zich niet zal voordoen
Staatssecretaris Nuis van cultuur vindt een bezuiniging
van 78 miljoen gulden op het cultuurbeleid in strijd met
de geest van het regeerakkoord. Hij gaat dat bedrag dan
ook aanvechten, zo zei hij gisteren voor de radio.
Nuis wees erop dat de 78 miljoen, waarvan de Neder
landse rijksmusea zeker 13 miljoen voor hun kiezen krij
gen, de allersomberste ambtelijke prognose is voor 1998,
het laatste jaar van de kabinetsperiode. „Het is de aller
treurigste onderrand die zich op deze manier zeker niet
zal voordoen", aldus de D66-bewindsman.
den haag/leiden anp/gpd
De rijksmusea reageerden giste
ren verbijsterd op de bezuini
gingen die op hen af lijken te
komen. Directeur Engelsman
van het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde in Leiden zegt dat als
de bezuinigingen doorgaan 'we
een heleboel dingen wel kun
nen vergeten'. Directeur prof H.
van Os van het Rijksmuseum in
Amsterdam verwacht dat, als de
bezuinigingen evenredig over
de rijksmusea worden omgesla
gen, zijn museum drie tot vier
miljoen gulden moet inleveren.
Dat zou leiden tot het ontslag
van zestig tot tachtig mensen of
tot het stopzetten van het totale
activiteitenpakket.
Staatssecretaris Nuis wees er
gisteren op dat er ook geld voor
nieuwe investeringen in de cul
tuursector wordt uitgetrokken.
Voor 1995 is dat 15 miljoen gul
den. Voor de jaren daarna is dat
nog vaag gebleven, maar cul
tuur zal dan zeker in de extra
gelden meedelen, zei de staats
secretaris.
Eigen inkomsten
De genoemde bezuinigingsbe
dragen staan in een ambtelijke
berekening over de gevolgen
van het regeerakkoord. Die ko
men voor de cultuursector neer
op bezuinigingen van ruim 50
miljoen gulden. Daarnaast
moest nog een bedrag van 15
miljoen gulden worden be
snoeid op de uitgaven volgens
het vierjarige Kunstenplan. Sa
men met de enkele weken gele
den aangekondigde korting van
13 miljoen gulden op de cul
tuurfondsen levert deze sector
blijvend 78 miljoen gulden in.
Dat moet komen uit ombui
gingen op subsidies, de maatre
gel dat nieuw personeel alleen
voor 32 uur mag worden aange
nomen, en extra opbrengsten.
Dat laatste betekent dat de
Rijksmusea hun eigen inkom
sten moeten verhogen.
Volgens een woordvoerster
van het ministerie van ocw zou
den de eigen inkomsten van 20
naar 28 procent moeten groeien
om aan het bedrag van ruim 25
miljoen gulden te komen. Van
Huis begrijpt niets van die bere
kening. De rijksmusea krijgen
nu samen 20 miljoen gulden,
waarvan 11 miljoen aan entree
gelden weer aan het ministerie
van financiën moet worden af
gedragen.
Met de bezuinigingen op cul
tuur komt een einde aan een
periode waarin de cultuursector
bij de algemene bezuinigins-
grondes is ontzien. De verant
woordelijke minister d'Ancona
van wvc heeft de afgelopen
ren de bezuinigingen die
kreeg opgelegd, veelal doot
twee andere sectoren van
departement, volksgezond!
en welzijn, laten opbrengen.
De Federatie van Kun
naarsverenigingen en de K
stenbond FNV verzetten
ook fel tegen de bezuiniginj
Als de nu bekendgeworden
fers werkelijkheid worden, b
kent dat binnen de kunsten
tor een vermindering van
subsidies met ruim tien
cent. Dat kan volgens de be
gengroeperingen alleen wor
bereikt door het opheffen
hele gezelschappen, orkes
fondsen of musea.
Peking Opera voor vijftig voorstellingen naar Nederland
rotterdam hans maas
klinken schel en
hoog. Geforceerde falset-teno
ren weven klankreeksen die in
het ongetrainde Westerse oor
als kattegejank overkomen. De
violen worden zonder vibrato
bespeeld, ongeveer als zingende
zagen. Vele stokjes slaan, op el
kaar en op holle bollen. Ze ge
ven niet de maat aan waarop
moet worden gedanst. Het is
precies andersom. De drum
mers volgen de spelers en leg
gen hun accenten pas als de
sprongen hoger of talrijker wor
den.
De gewaden en de schmink
zijn adembenemend. De Apen-
koning beweegt zijn lange mou
wen op vijftig verschillende ma
nieren, alle vijftig hebben een
andere symbolische betekenis.
Maar wij die uit de Hollandse
boerenkool getrokken zijn ken
nen die betekenissen niet.
Nederland krijgt een Chinees
cultuurlesje voor beginners. De
eeuwenoude, veelbetekenende
cultuurvorm teruggebracht tot
een avondje net-geen-circus.
Het publiek waarop wordt ge
mikt? Zowel de verwende musi
cal-liefhebbers als de mensen
die zijn warm gemaakt door de
recente succesfilm van Chen
Kaige 'Farewell To My Concubi-
Die film, in Cannes onder-
Opera in Haags
Danstheater
Vanaf 1 september treedt de
Opera van Peking in Neder
land op. Het 200-jaar oude
gezelschap van Dalian is het
Chinese visitekaartje bij uit
stek. Bij geen enkel staatsbe
zoek van enig gewicht aan
Peking ontbreken de sterren.
De groep begint zijn tour
nee door Europa in het Rot
terdamse Luxor Theater. Met
deze Peking Opera krijgt het
publiek de kans de sfeer van
'Farewell To My Concubine',
de beroemde film van Chen
Kaige live mee te beleven.
Na Rotterdam (1 tot en
met 4 september) zijn er
twee voorstellingen in het
Amsterdamse Rai Congres
Centrum (9 en 10 septem
ber) en twee in het Dansthe
ater in Den Haag (11 en 12
september). Daarna volgen
nog veertig voorstellingen in
diverse Nederlandse thea-
scheiden met de Gouden Palm,
geeft een nog veel betere inlei
ding tot wat de Peking Opera
voorstelt dan het tweehonderd
jaar oude gezelschap Dalian op
de Nederlandse podia kan bren
gen. Kaige laat ook iets zien van
de kindermishandeling die
voorafgaat aan het uitgroeien
tot operaster in China. En hij
toont het grootste gevaar dat de
sterren in China altijd bedreig
de: de opium.
Er waren tijden dat tweederde
van de gage bestond uit opium
en cocaïne. De operawereld
werd volledig geregeerd door de
triades, de Chinese onderwe
reld. Gezelschappen werden
met kisten vol papaverpoeder
naar Shanghai gestuurd en
moesten met zijde terugkeren.
In andere tijden stond de Pe
king Opera in dienst van de
(communistische) machtheb
bers. Na de machtsovername
door Mao in 1949 werd veror
donneerd dat 'een land van 600
miljoen boeren, arbeiders en
soldaten op het toneel niet lan
ger mocht worden afgebeeld als
een natie van keizers, concubi
nes, feodale generaals, hoeren,
geesten en monsters'. Mao's
vrouw Jiang Qing
'revolutioneerde' de opera,
maar na haar arrestie in 1977
werden 41 traditionele opera's
weer goedgekeurd.
Pinda's
De manier waarop de Chinezen
naar de opera gaan is ietsje an
ders dan in het Nederlandse
theater het geval zal zijn. In Pe-
Het Haags Gemeentemuseum
sluit vanaf 6 september een deel
en vanaf 11 oktober de hele. af
deling moderne kunst om de
grote overzichtstentoonstelling
'Piet Mondriaan 1872-1944' te
kunnen voorbereiden. De expo
sitie, die het hoogtepunt van
het lopende Mondriaanjaar
moet worden, begint op 18 de
cember en loopt tot volgend
jaar april.
Vanaf 6 september is de col
lectie beeldende kunst uit de
periode 1850-1945, inclusief vijf
zalen met werk van Mondriaan,
niet meer voor het publiek toe
gankelijk. Na 11 oktober wordt
ook het werk van na 1945 voor
lopig niet meer getoond. Met
het oog op de gedeeltelijke slui
ting van het museum is de toe
gangsprijs tijdelijk verlaagd van
acht tot vijf gulden.
In de rest van het museum
heeft in deze periode een aantal
exposities plaats. Haagse mode
ontwerpers komen tot 25 sep
tember aan bod, terwijl van 1
oktober tot en met 8 januari een
tentoonstelling over het werk
van de couturier Frank Govers
op het programma staat. Van 4
september tot en met 9 oktober
wordt een expositie gewijd aan
de Ouburg Prijs 1994, die aan
Tomas Rajlich is toegekend. In
het muziekprentenkabinet
wordt van 27 september tot en
met 27 november aandacht be
steed aan 'es Hindoüs' van Bal-
thazard Solvyns.
Chung toch weer
muzikaal leider
Bastille opera
parus afp/anp
Een rechtbank in Parijs heeft
bepaald dat de ontslagen muzi
kaal leider van de Nationale
Opera, de Amerikaanse dirigent
Myung Whun Chung, voorals
nog zijn functie kan houden. De
vice-president van de rechtbank
maakte de eenzijdige verbre
king van Chungs contract door
de operaleiding ongedaan.
Chung krijgt daardoor de mu
zikale leiding bij zijn meest re
cente project, Simon Boccane-
gra" van Giuseppe Verdi, terug.
De opera moet 19 september in
première gaan. Het ontslag van
Chung, ruim twee weken gele
den, vormde het zoveelste
hoofdstuk in de lange reeks van
problemen die de Bastille-opera
al van vóór de opening in 1989
heeft geteisterd,
Chung, die van Koreaanse
oorsprong is, is in 1992 naar Pa
rijs gehaald met een contract
tot 2000. Onlangs werden wijzi
gingen in zijn contract voorge
steld die de dirigent verwierp,
omdat zij zijn bevoegdheden
zouden beperken. Daarop volg
de zijn ontslag. Chung wordt
beschouwd als een bescheiden,
hardwerkende dirigent, die bij
het publiek ook om zijn muzi
kale kwaliteiten zeer geliefd is.
culemborg Samen met en assistent werkt de schilder Peter van Ede
'Zonnestralen' zullen in totaal ruim 1500 vierkante meter in beslag n
de muurschildering af zijn.
i een muurschildering op het Centraal Boekhuis in Culemborg. De
ïn. Van Ede heeft hiervoor 250 liter verf nodig. Eind september moet
FOTO ANP
De Peking Opera geeft Nederlanders
king worden tijdens de voorstel
ling pinda's of zonnepitten ge
geten, ijsjes gehaald, wordt luid
commentaar geleverd en vin
den soms zelfs hele markten
plaatsen.
De Apenkoning, die het ge
deelte voor de pauze vult,
mocht tientallen jaren niet wor
den opgevoerd in Peking. Het
verhaal dat we hier te zien krij
gen wordt maar half verteld. De
slechte afloop blijft ons be
spaard. In de volledige plot
steelt de Apenkoning perziken
en onsterfelijkheidspillen uit de
een lesje in Chinese cultuur.
hemel. De jadegod ontsteekt in
toorn en stuurt een leger op
strafexpeditie. Er volgt een
enorme veldslag en de Apenko
ning en de zijnen winnen. Tot
zover de versie voor ons als be
ginners. In China stuurt Boed
dha nog een keer twee gene
raals er achteraan die wel van
de dief weten te winnen.
Na de pauze volgen nog drie
zeer verschillende scènes om
toch maar te proberen een zo
breed mogelijk beeld te geven.
We zien een stukje mytholo
gisch drama met De Acht On-
sterfelijken, een gevecht tussen
FOTO'
generaals en nog een stukje
mantiek tussen een studen
een boerendochter. Maar
gezegd., op de Hollandse pi
is de plot en de inhoud
geschikt, de opzet is dat dt
teflijkhëid van het spekl
voldoende vertier biedt.
Bronnen: Peking Oper
Michael Gissenwehrer er
gen Sieckmeyer, ed
Stemmle; The rise of the
king Opera door Colin P. I
kerras, Clarendon Press
ford; Peking Opera and
Lanfang, New World Press.
Drs. A. ten Bruggencate uit Am
sterdam is benoemd tot inte
rim-manager bij het Centrum
Beeldende Kunst in Leiden. Per
1 oktober geeft zij gedurende
twee dagen per week leiding
aan het kunstcentrum aan de
Hooglandse Kerkgracht dat
sinds een aantal maanden zon
der directeur zit. De arbeids
overeenkomst met de vorige di-
Interim-manager
bij Centrum
Beeldende Kunst
recteur, E. van Zanten, werd de
ze zomer niet verlengd nadat
zich al geruime tijd problemen
hadden voorgedaan in de orga
nisatie, waartoe ook de kunst
uitleen en de programme
van de Waag behoren.
Mevrouw ten Bruggen
heeft volgens de gemeente
den een jarenlange ervaring
gedaan in Amsterdamse art
ken en is sinds 1989 hoofd
de Artoteek Westerpark
gelijknamige Amsterda
stadsdeel. Ten
heeft kunstgeschiedenis
cheologie gestudeerd aan
Universiteit van Amsterdam
rotterdam gpd
Rotterdam krijgt een jaarlijks te
rugkerend breed opgezet cultu
reel festival. September is de
maand waarin een groot aantal
manifestaties wordt gebundeld.
Het Museumpark Festival van 3
september tot 3 oktober geldt
als opmaat voor de cultuur-
maand. Het is onzeker of het
parkje tussen Boymans, Nai en
Kunsthal ook de komende jaren
als centrale lokatie zal dienen.
Voorafgaand aan het Muse
umparkfestival vindt op 3 sep
tember de Uitgaansmarkt plaats
waarmee het culturele seizoen
in Rotterdam wordt geopend.
Op de markt geven de Rotter
damse kunstinstellingen een
voorproefje van het komende
seizoen. Vorig jaar trok de Uit
gaansmarkt 25.000 bezoekers.
De afsluiting van de Uit
gaansmarkt luidt de start v&n
het Museumparkfestival in. De
Spaanse groep El Comediants,
onder meer aanwezig bij de
Olympische Spelen in Barcelo
na en onlangs nog het hoogte
punt tijdens een mislukte jubi
leumviering van Radio Rijn
mond in De Kuip, belooft een
optreden te geven vol „humor,
vuurwerk en acrobatiek."
Gedurende het festival biedt
het Museumpark plaats aan lo-
katietheater. „We moeten maar
eens uitproberen hoe dat werkt
in het park," zegt Johan Moer
man, directeur Rotterdam Festi
vals en initiatiefnemer van het
Museumparkfestival. De voor
stellingen worden gegeven door
Vis a Vis, Alain Platei en Semola.
Ter gelegenheid van de ten
toonstelling Europan in het NAI
komt ook het Willem Breuker
Collectief naar Rotterdam met
een speciaal door Breuker ge
schreven nieuw stuk. Het Muse
umparkfestival heeft de vleugels
ook uitgeslagen naar de nabij
gelegen Witte de Withstraat.
Daar betrekt Scapino zijn nieu
we, behuizing in september, or
ganiseert het Foto Instituut een
biënnale en trekt de V2-organi-
satie voor 'instabiele media' in
bij Scapino en Foto Instituut in
het voormalige NDU-gebouw.
In de voormalige galerie
Krimpen (voorheen Fenni
Vries) trekt het Centrum I
dende Kunst. Ook de Schc
burg is onderdeel van
gramma. Zo zitten het Ro
dams Philharmonisch Oi
onder leiding van Valery C
jev en de toneelvoorste
Oresteia van Aeschylus
gie van Peter Stein in 1
val. Voor de Kirov Opera
Gergjev op 9 en 10 septembi
de Rotterdamse Schouwl
zijn geen kaarten meer verk
baar. In cultuurcontainen
het Museumpark worden
zondagen lezingen en dis
sies georganiseerd. Veel pul
wordt verwacht bij de tenti
stelling Doem der Daciërs
Kunsthal. Boymans breid
expositie Vorstelijk Zilver
de gelegenheid uit. In het
vindt Europan plaats
directeur Adri Duivesteyn
afscheidstentoonstelling.
Chabot Museum stelt vr
beelden van Zadkine
en het Natuurmuseum bi
'Muurplanten'.
amsterdam anp
De Australische Nicolette Fraillon (1960) wordt
muzikaal leider/dirigent bij Het Nationale Ballet.
Zij volgt Jac van Steen en Andrew Mogrelia op die
deze functie de afgelopen twee seizoenen samen
uitoefenden.
Nanne Dekking (1960), sinds 1992 directiese
cretaris bij het balletgezelschap, wordt adjunct
zakelijk directeur. Die functie was vacant na de
benoeming van Dick Hendriks tot zakelijk direc
teur. Fraillon woont en werkt sinds 1990 in Ne
derland. In 1991/92 was zij dirigent en assistent
directeur van de musical Les Misérables. In
nam zij deel aan de internationale dirigenten
terclass van de NOS en dirigeerde ze het sloi
cert in het Concertgebouw. Daarna werkte zi
der meer met het Nederlands Balletorkest d
voorstellingen van Het Nationale Ballet be£
het Noordhollands Philharmonisch Orkest
Nieuw Sinfonietta Amsterdam. Fraillon stude
piano, viool en altviool aan de Universiteil
Melbourne, waar ze nu vaste gastdocent orkt
rectie is. In 1982 rondde ze haar studie in A
lië af. Daarna studeerde ze in Wenen en