De ontwikkelingswerkers 'nieuwe stijl'
'Koppierijders' gezocht voor gesponsorde auto's
De 'oneindig geduldige
leraren' van de LOI...
Het Gesprek van de Dag
Er zit nog meer vast
aan de Duitse Lotto
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1994
Karei Schimmel heeft niet al
leen verstand van vissen en
voetbal, maar ook van cijfers.
De markante Leidenaar, die af
gelopen week van de KNVB te
horen kreeg dat hij ondanks het
bereiken van de pensioenge
rechtigde leeftijd voor scheids
rechters (50) toch nog een een
jaartje mag doorfluiten, speelt al
28 jaar in de Duitse Lotto mee.
Wat heet, hij verzorgt tevens
maand-in-maand-uit het 'pa
pierwerk' in die Lotto voor een
groep van tussen de 20 en 30
kennissen en familieleden.
Schimmel weet derhalve waar-
r hij praat als het gaat om de
hectische toestanden die zich
momenteel afspelen rond de
jackpot die bij onze oosterburen
ar niet wil vallen.
Ook afgelopen weekeinde was
het weer niet prijs. Waardoor er
a negen weken van opsparen
aar schatting een bedrag van
rond de 33 miljoen D-Mark in
de pot zit. Want zo werkt dat
daar in Duitsland. De teller telt
gewoon door. De pot voor de
aanstaande winnaar - wanneer
die zich dan ook moge melden
- wordt alsmaar groter.
„Tot zover klopt jullie verhaal
van vorige week wel", meldt Ka-
rel zich aan de balie, „maar he
lemaal correct was de weergave
toch ook weer niet. Die jackpot
heeft namelijk niks te maken
t het zetten van de zes kruis
jes, zoals bij ons. De afgelopen
weken hebben verschillende
nsen een rijtje goed inge
vuld. Die pakken, als ze althans
alleen winnen, toch gauw een
oi bedragje van een miljoen
of zeven mee. Maar die jackpot,
die Super Zes zeg maar, die
steekt anders in elkaar, hoor."
Hoe dan Karei? „Ten eerste
moetje op het lotto-formulier
aangeven of je daar aan mee
wilt doen. Is vrijblijvend, kost je
alleen een pa,ar mark extra. Je
dingt dan vervolgens mee naar
de jackpot waarvoor, na de lot
totrekking op zaterdagavond,
een aparte trekking is. Er rollen
r weel
blijk'
de H
I centi
enigi
spra;
waag
nondt
kenfi
dan zes cijfers van 1 tot 10 uit ^ee'
de bus en als die, nog wel in
juiste volgorde natuurlijk, c<
responderen met het getal c..
der aan jouw formulier dan pas
is het bingo. Elk formuliertje
heeft een eigen r
is natuurlijk mee
dan alleen die enorme hoofd
prijs. Drie of vier getallen goed,c
geeft al een leuke prijs."
Echt interessant vindt hij dat
gedoe rond die jackpot trou
wens niet. „De meeste mensen
die bij mij de Lotto spelen heb- 1
ben niet eens het vakje 'ja' ingt f>erej
vuld voor die jackpot. De kans
datje die wint is hetzelfde als
De Groenoordhallen plus het
parkeerterrein volzet met alle
maal flesjes en je laat er een
musje overvliegen die zijn be
hoefte doet in dat precies dat
ene flesje van jouw. Begrijp je,
zo weinig kans heb je maar.
Maar andersom blijft voor di
twee gulden extra de prijs na-
tuurlijk zeker aantrekkelijk. He
zal je maar overkomen dat-ie Poeq
toch in jouw flesje poept."
Nog wat Karei? „Zo klopt het
verhaal hoe het er met de Duit
se Lotto aan toegaat. Met het
aanstrepen van simpelweg de
kruisjes heb je veel meer kans
op een aardig bedrag dan in
keer rijk te worden met die Su
per Pot. Temeer omdat je ii
Duitsland, evenals in Belgii
geen 25 procent kansspelbelas
ting hoeft te betalen. Alles wat
je wint, wordt keurig wit en be
lastingvrij uitgekeerd. Dat is ni
sinds 1992. Wat je overigens
niet mag, is hier in Nederland
de Duitse Lotto activeren. Daa
om doe ik het alleen voor wat
familie, vrienden en kennissen
Het is voor mij maandelijks ee
gezellig daggie uit om die for
muliertjes weg te brengen. En jt de
ir hopen natuurlijk dat éénlrtin
die mensen een prijsje paf
en ik misschien een kluiffie
krijg. Want da's natuurlijk meep"S0)
genomen." pats
uit h
.«ai
;pr
igev
aan middelen vooral repareren
en nauwelijks vervangen, zal hij
het met zijn expertise best druk
krijgen. Maar dat moeten we
dus nog even afwachten. Voor
lopig mag hij de container leeg
maken en het huis inrichten."
Haar baan is intussen wél inge
vuld. Morgen gaan ze weg,
maandag moet ze beginnen.
Wat gaat ze precies doen? „Dat
is een hele ruime opdracht. De
overgang van oude technieken
naar het werken met de compu
ter begeleiden, daar komt het
eigenlijk op neer. Er zijn al,
voornamelijk westerse, bedrij
ven in Zimbabwe die met DTP
en Apple Computers werken,
maar de scholing voor de in
heemse bevolking blijft daar bij
achter. Dat schiet natuurlijk niet
op. Ik ga een lesprogramma
voor de 60 studenten ontwikke
len die puur is afgestemd op de
behoefte aldaar. Ik zal me be
scheiden opstellen. Dus niet
van: hier ben ik uit Europa en ik
zal jullie wel eens effe vertellen
hoe het moet. Die tijd van ont
wikkelingswerk is wel voorbij.
Gelukkig maar ook."
Hebben ze enig idee wat hen
daar verder te wachten staat in
het vroegere Rhodesie, de voor
malige Engelse kolonie waar de
ongerepte natuur en de feno
menale Victoria-watervallen de
voornaamste toeristische trek
pleisters vormen? „Ja", zegt
Winfried, „want zoals gezegd
ben ik er al geweest. Een groot
en mooi land met een prettig
klimaat waar we een huis krij
gen met tweeeneenhalve hecta
re grond. De bevolking tolereert
blanken, vooral als je normaal
doet. Jannie werkt tien weken
achter elkaar en heeft dan tel
kens vier weken vrij. We hebben
onze eigen terreinwagen en
motorfiets in de container ge
stopt. We zijn namelijk van plan
om onze drie jaar daar zowel
nuttig als aangenaam te beste
den. Dat is de uitdaging die we
zijn aangegaan."
AD VAN KAAM
De verhuiscontainer is ver
scheept, nu zij nog. Weg voor
drie jaar uit het vertrouwde
dorp Zoeterwoude, op zoek
naar een nieuw thuis in het on
bekende Zimbabwe. Morgen
gaat het gebeuren voor het
echtpaar Winfried en Jannie van
Bemmelen. Dan verbranden ze
de schepen achter zich en stor
ten zich in het ongewisse leven
van zuidelijk Afrika. Als ontwik
kelingswerkers nieuwe stijl.
Voor wie het avontuur voorals
nog een belangrijker uitdaging
vormt dan hel onvolprezen ide
alisme waarmee ontwikkelings
werkers over het algemeen in
verband worden gebracht.
Natuurlijk, het zit er wel een
beetje aan vast, dat sociale as
pect. „Ik ga daar heen om men
sen wat te leren en ik ga dat
doen met heel veel inzet en en
thousiasme", bekent Jannie van
Bemmelen (31) na wat doorvra
gen. Maar eerder heeft ze na
drukkelijk gesteld dat zij en haar
man niet van die 'huisje-boom
pje-beestje-figuren' zijn die oud
willen worden zonder dat ze het
in de gaten hebben. „Het werd
gewoon tijd dat we de vaste pa
troontjes weer eens doorbraken.
We gaan toch vooral naar I lara-
re, de hoofdstad van Zimbabwe,
omdat we het leuk en avontuur
lijk vinden."
Jannie van Bemmelen gaf tot
voor kort les in grafische tech
nieken op een school in Am
sterdam. Geflipt op de Mavo,
maar via de LTS in Leiden in de
grafische sector terecht geko
men, vond ze geleidelijk aan
haar weg in het wereldje van de
vormgeving waarin de compu
ter een alsmaar belangrijkere rol
is gaan spelen. In die goed be
taalde baan als lerares had ze
het jaren kunnen uitzingen,
maar dat is dus typisch niet wat
de struise Zoeterwoudse in het
leven voor ogen staat. De adver
tentie in het universiteitsblad
van de TH van Twente kwam
dan ook op het juiste moment.
„Ze vroegen", zegt ze lachend,
„min of meer een een paar gek
ken die in Zimbabwe aan de
Jannie en Winfried van Bemmelen verruilen het landelijke Zoeterwoude voor Harrare, de hoofdstad van Zimbabwe. foto bendebruyn
technische hogeschool in Hara
re een grafisch project wilden
opzetten. Nou, en dat leek me
wel wat. Weer eens wat anders,
zoals ik al eerder zei."
Nu treft het dat haar man Win
fried (32) een al even onderne
mend typetje is als zij. Hij heeft
al van alles gedaan. Van vlieg
tuigmecanicien op Valkenburg
tot matrijzenmaker en van on
derhoudsmonteur tot energie
specialist bij Heineken. Maar
erg lang werken bij een vaste
baas, dat zint hem niet zo. „Op
gegeven moment gaat het krie
belen en dan wil ik weer wat an
ders. Op technisch gebied kan
ik veel, dat durf ik rustig te stel
len. Of het nu een auto is of een
drukpers of wat voor machine
dan ook, ik haal het uit elkaar,
repareer het en zet het weer in
elkaar. Maak niet uit wat voor
merk het is, als er maar een
boekkie bij zit. Ik heb in elk ge
val al mijn gereedschap bij me,
want in Zimbabwe ontbreekt
het vooral aan goed materiaal,
zo heb ik ondervonden toen ik
daar een tijdje geleden alvast
ben rond wezen kijken." Aait
echgenote Jannie hem niet zon
der trots over zijn bol: „Hij heeft
echt gouden handjes, hoor.
Zonder dollen."
Die hoopt hij straks op de ene
of de andere manier in Afrika te
gelde kunnen maken, als is dat
niet per se noodzakelijk. „Ik
zorg voor het inkomen", zegt
Jannie, die geldelijk wordt ge
steund door het Comité Zuide
lijk Afrika en de Stichting Perso
nele Samenwerking Ontwikke
lingslanden. „Wat hij daar even
tueel kan doen, is meegeno
men. Omdat ze daar bij gebrek
Reacties en suggesties voor
"Gesprek van de Dag"
Telefoon 071-356444
of
Postbus 54,2300 AB
te Leiden
Bruikbare tips worden
beloond met een cadeauboni
van 25 gulden.
Voorschotense
wint verkiezing
Ipro
Next Generationlï"
Maartje van Eist uit Voorscho-I
ten is nummer één geworden
tijdens de verkiezing van Missta
Next Generation. Deze model-h
lenwedstrijd wordt jaarlijks geL
organiseerd door Internationa^
Merchandising, het Oegstgeesjn<jei
ter bedrijf dat in Nederland
marktleider is op het gebied v
schoolagenda's. Aan de verkiel
zing deden 1500 scholieren i
het hele land mee.
Op de finaledag in de Plaza
Beach Club in Scheveningen
van afgelopen zaterdag bleef
Maartje van Els haar concurre1
ten Joëlle Gieben (15) uit Den
Haag en Joanneke Bleichrodt HAA
(14) uit Almelo net voor.
De 19-jarige Voorschotense ^u:
kreeg naast een scooter, reistajr'cer
en ski-jack een contract aangets Vi
boden bij het professionele mf1 g0
dellenbureau Q-Agency uit An be!
sterdam. f"1 I
kien
ten!
l de
Zeilen met f!
I ir 19
de riemen h
die ie hebt
ïZl
Zeilen met de riemen die je
hebt. Dat is het thema van deasTEf
derde Kamer2 Zeilmarathon cfnist
op zaterdag 10 september op jend
Kagerplassen begint. Alles mairgn
tijdens de wedstrijd voor zeil-fe vo
bootjes met een strijkbare maden
over vijftig kilometer door hethde
Groene Hart vanZuid-Hollanit 20
Peddelen, vaarbomen, alle mqn di
gelijke middelen om op hand- Tes
kracht voortbewogen te word*
zijn toegestaan. Dus ook het ji
gen. Dat is een traditionele m
nier van voortstuwen waarbij
mensen op de kant met lange
lijnen de boot voorttrekken, ^iphi
De start is om 7.00 uur vanaf <üin<
Eijmerspoel op Kaageiland. Diidk
is het peddelen om zo snel mjr sa
gelijk uit de 'vuile wind' van djcaar
andere boten te komen. Over»nal
ringvaart voert de tocht naar <h Ni
Westeinderplas. Dit grote watlrlar
moet bedwongen worden omj
via het Braassemermeer en de
Wijde Aa naar Hoogmade te 1^
men. Dan is het over het riviejm
tje de Does de Zuidzijdervaart ha
in. De smalle Stingsloot die z—r
volgt, is uitermate geschikt orfj
te jagen. Na 't Joppe komt de f
nish bij Kaageiland al in zichtk
die ongeveer om 19.30 wordt
verwacht.
Ieder team met zeilervaring kr
zich in het vrouwen-, zeil-
school- ofhuurbootklassemet «n
inschrijven. In elke boot mogLj
niet meer dan drie beman-
ningsleden. Opgeven kan bij
Herman Post. tel. 071-122799
Je bent jong, dynamisch, ambi
tieus en representatief en je wil
jook nog autorijden, maar je
kunt het niet betalen. Dan heb
jje een probleem. Het nieuwe
Alphense bedrijf Adcar wil daar
niet zijn 'Koppierijders Club'
iets aan doen. Die club wil. bij
voldoende belangstelling, nieu
we auto's tegen een vrienden
prijsje verhuren aan jongeren
in de leeftijd van 23 tot 30 jaar.
In ruil daarv oor worden de au
to's wel maandelijks van nieu
we reclames voorzien.
Adcar en de Koppierijders Club
istaan nog in de kinderschoe
nen. En eigenlijk had de sluier
iover het initiatief nog niet mo
gen worden opgelicht. Maar
het afgelopen weekeinde trok
het bedrijf toch de aandacht
met prikkelende advertenties.
Bedoeld om in Leiden en in
Alkmaar de belangstelling voor
het initiatief te peilen. Geïnte
resseerden werden opgeroepen
te reageren met een 'pittige',
brief, met informatie over werk
en persoon, vergezeld van een
pasToto. Het enige adres van
Adcar is een postbus in Alphen
aan den Rijn die het piepjonge
bedrijf blijkt te delen met het
reclamebureau Hans Uljee.
Dat bureau is inderdaad het
brein achter Adcar en de Kop
pierijders Club. Maar Uljee is
niet blij met volgens hem voor
tijdige publiciteit. „Straks staat
de telefoon hier roodgloeiend.
Dat is niet de bedoeling. We
willen eerst in twee regio's de
belangstelling peilen voor we
definitief besluiten door te
gaan. En dan krijgt het project
een landelijk karakter."
Volgens Uljee is de Koppierij
ders Club een voor Nederland
uniek nieuw project. Vooral
omdat mensen niet met hun
eigen al dan niet oude auto rij
den. maar in een splinternieu
we Corsa van de zaak. Daar
mee verschilt de club van an-
dereautosponsor-projecten,
zoals dat van uitzendbureau
Bas dat in de jaren zeventig
Leidse studenten betaalde om
met reclame op lelijke eenden
te rijden. De Koppierijders krij
gen ook, in tegenstelling tot
wat andere bureaus doen, geen
gigantische moorkoppen, stuk
ken kaas of tubes tandpasta op
hun dak van de auto. De recla
me beperkt zich tot de auto
zelf. „We zorgen voor kekke,
opvallende nieuwe autootjes,
waarmee mensen goed voor de
dag kunnen komen. Eerder was
het nog wel eens een punt dat
mensen in auto's reden die niet
bij de reclameboodschap pas
ten. Het moet bovendien zo
leuk worden dat de buurman
iemand niet uitlacht omdat hij
geen auto kan rijden, maar dat
het juist de Koppierijder is die
een lange neus naar zijn omge
ving kan maken", vertelt een
medewerker van het reclame
bureau.
De naam koppierijder is be
dacht om aan te geven dat wie
meedoet een slimmerik is, zijn
koppie gebruikt. Dat het woord
ook nog lijkt op copywriter, de
term waarmee tekstschrijvers
in de reclame worden aange
duid is een grappige bijkom
stigheid. Het is de bedoeling
dat aspirant-Koppierijders met
de club een overeenkomst aan
gaan voor drie jaar. Ze moeten
dan 15- tot 20.000 kilometer
per jaar rijden, aan woon
werkverkeer, in hun vrije tijd,
maar misschien ook zakelijk als
hun baas daar geen moeite
mee heeft. Want dat laatste
kunnen ze zich bij Uljee wel
voorstellen. Bij een klant voor
rijden met reclame van een
concurrent op de auto kan toch
op problemen stuiten.
Het opvallendste aan het initia
tief is volgens het reclamebu
reau wel dat het een 'echte
club' moet worden, compleet
met activiteiten. „Daarom se
lecteren we streng. We willen
dat niet alleen de auto's, maar
ook de bestuurders iets uitstra
len", wordt het verzoek ver
klaard om bij de gevraagde pit
tige brief ook een pasfoto mee
te sturen. Een praktijk die vol
gens verschillende erecodes
zelfs bij sollicitaties niet meer
geoorloofd is. BiJ+ietclub-ka-
rakter past ook de Veronica-
achtige toon van de werving.
„Uiteindelijk gaat het toch om
dezelfde leeftijdsgroep.
RUDOLF KLEUN
Cursus vreemde talen op CD-i
Make the right choice. Maak de
juiste keuze, vraagt de interac
tieve CD-i van de LOI-talencur-
sus Engels. Op het tv-scherm
verschijnen een aantal gerech
ten zoals spaghetti, cake en een
vruchtensalade. Vervolgens ver
schijnen ingrediënten die on
dergebracht moeten worden bij
één van de gerechten. En zo leer
je op een speelse manier de
keuken en de juiste namen ken
nen. Als je alles goed hebt, volgt
nog een volledig recept.
LOI (Leidse Onderwijs Instellin
gen) introduceert vanaf 1 sep
tember de beginnerscussen En
gels, Frans en Duits desgewenst
met een bijgeleverd goud-kleu
rig cd-schijfje - de interactieve
cd genoemd. Met een speciale
speler die de LOI via Philips met
korting levert, kan de cursist
vanaf zijn tv-scherm spreek- en
luistervaardigheid in een van de
moderne talen oefenen. „Dit is
een oneindig geduldige leraar",
zegt Hans de Vries van LOI, die
aan de basis van deze CD-i's
stond.
Waar zijn ze gebleven? De ta
lencursussen met grammofoon
platen op singleformaat, die je
op 33 toeren moest afdraaien.
En als toetje bij zo'n cursus za
ten er dan een paar plaatjes met
muziek bij. De technologie ruk
te op en de cassette raakte in
zwang. LOI verving enkele jaren
terug al de cassette door cd's en
een video. „De dialogen zijn op
cd's makkelijker terug te vinden
dan op een cassette, waarbij je
heen en weer moet spoelen."
Naast de cd's bleef er - ook bij
de huidige cursussen - een au
dio-cassette, die de cursist kan
inspreken, waarop de docent
zijn uitspraak kan controleren.
En nu is er dan als extraatje de
CD-i, die nog niet kan opne-
op een speelse manier vanaf
zijn tv-scherm de vreemde taal
onder de knie kan krijgen. Het
is een CD met bewegend beeld
en geluid, die vragen stelt en
antwoorden corrigeert. Er komt
geen docent meer aan te pas,
want iedere cursist kan met de
speciale afstandsbediening naar
eigen inzicht en keuze de CD-i
hanteren. Het Engels is vaak
met een accent, want zo wordt
het ook in Engeland gesproken.
Op het schijfje staan vijf zoge
naamde modulen, van gemak
kelijk naar moeilijk. Elke modu
le staat voor zes lessen. „De CD-
i is bedoeld als aanvulling op de
cursus." Je moet per module
beginnen met een keuze uit en
kele dialogen, waarbij je zelf
eventueel voor ondertiteling in
Nederlands of de vreemde taal
kan kiezen. De dialoog is geïllu
streerd met kleurenfoto's. Ver
volgens kun je oefenen met ge
gevens uit de dialoog en kun je
daarna een toets doen om tekst
begrip en woordkennis te tes
ten. Wil je de toets nog eens
doen, dan krijg je weer andere
vragen. Ten slotte is er een
eindtoets die na het optellen
van de score via het beeld
scherm een 'studieadvies' uit
brengt.
Los van dit alles staan nog een
vijftal 'specials', die laten zien
waartoe cd-i in staat is. Zo kun
je een spookhuis in om een
spook te zoeken, waarbij je zelf
de route kunt bepalen en en-
gelstalige aanwijzingen krijgt.
Ook bovengenoemde kookcur
sus is zo'n 'special', evenals 'het
weer', waarbij je door het aan
klikken verschillende weersoor-
ten op je scherm uitgebeeld ziet
met het Engelse idioom eron
der. 'Travelling' laatje kiezen
uit wat je allemaal mee moet
nemen op reis. Tot en met de
soort van koffer toe.
„Voor ons is dit een begin", zegt
Hans de Vries van LOI, die an
derhalf jaar geleden met een
groep een dag in een hotel zijn
intrek nam om over de CD-i te
brainstormen. Hij zegt desge
vraagd dat LOI de eerste is met
een dergelijk interactieve CD bij
een talencursus. „Bij andere
Hans de Vries van de LOI met één van de 'oneindig geduldige leraren' die ze daar tegenwoordig hebben.
cursussen ontdek je meer mo
gelijkheden. Maar dit is ook
voor ons een noodzakelijk pro
ces om ergens achter te ko-
Volgens De Vries kan cd-i ook
uitstekend laten zien hoe een
verbrandingsmotor werkt of
hoe 'een injectie gegeven moet
worden'. Met de CD-i kan goe
de raad worden verstrekt. Wat is
goed, wat is fout. Laat het de ge
bruiker eerst fout doen, en toon
dan hoe het wel moet. Je kunt
dingen herhalen. De LOI gaat
door met de CD-i als het een
succes blijkt bij deze cursussen.
Tot nu toe zijn er al enkele tien-
foto holvast/mark lamers
tallen verkocht met inbegrip
van de, overigens niet goedko
pe, CD-i speler.
