Wie wat bewaart
'Surprisefactor' maakt vissen aantrekkelijk
Leven en wonen
Sober
lINSDAG 30 AUGUSTUS 1994
JIEUWE CD'S
OP
kt
inerson, Lake Palmer - In the
ot seat - Victory
e platenuitgever Victory zit de
irenigde Emerson, Lake Pal
er flink achter de vodden. De
ieuvve werkgever van het
lemruchte trio bracht vorig
ar het reünie-album Black
loon uit, snel gevolgd door een
erdelig historisch overzicht en
-.4- |en live-plaat. Dat het gevaar
Lil por 'overkill' op de loer ligt, is
laarblijkelijk geen punt want In
ledrine hot seat ligt sinds deze week
wmade winkels,
iuktjp In the hot seat trekken de
'oeicrie de lijn van Black Moon
juipor. Dat wil zeggen geen plaat-
opemntvullende stukken meer
n jaaaar korte, krachtige nummers
het een prominente rol voor
enger Greg Lake, braaf slag
werk van Palmer en uiterst
inctioneel spelende Emerson,
e beroemd is geworden door
ioor< ïn Uavierenvandalisme.
pvallendste stukken zijn het
ntroerende 'Daddy'
inglekandidaat en opvolger
ïTve 'n Lucky Man') over de ont
bering var. en de moord op
:n klein meisje en de cover
in Dylan's 'Man in the long
ack coat'. Volslagen mis-
aatst is de bonustrack van bij
een kwartier, een remake
in 'Pictures at an exhibition',
ie identiek is aan de versie die
in de ELP-box zat.
eil Young - Sleeps with angels -
iprise/Warner
oewel er niet één concrete
'35! inwijzing is dat Neil Young en
jn Crazy Horse bij het maken
in Sleeps with angels met hun
1.5I ïdachten bij Kurt Cobain wa-
n, staat de zelfmoord van de
irvana-voorman centraal op
CD, die veel weg heeft van
33AÜarvestMoon maar van een
61'1< inhoudend dreigende onder
ion is voorzien. Cobain sloot
jn afscheidsbrief af met een
•roemde tekstregel van Young:
's better to burn out than it is
rust' en Young is behoorlijk
■schrokken van de letterlijke
terpretatie die Cobain aan de-
3 7, iwoorden heeft meegegeven.
54,5 minstens drie nummers,
203,d »aronder het 15 minuten lan-
rChange your mind" richt
•^'5 )ung het woord rechtstreeks
Cobain. Op Blue Eden gaat
daarin het verst: 'I know so-
34,41 eday we'll meet again/We co-
10,41 e and gQ that way my friend'.
zijn ook muzikale verwijzin-
w :n. Young laat zijn gitaar mi-
923 itenlang klinken als een opge-
92,30erde stofzuiger of als een van
0 jn ivoor ontdane olifant. Der-
:lijke gitaarklanken zijn ook te
nden op Nirvana's laatste 'In
tero'. Neil Young is Nirvana's
74,2 atenmaatschappij voor. Die
60,9i .eft plannen voor een lange
^■gj eks van posthume platen.
2g'51 eeps with angels is echter het
31 |ll eest waardige, integere en
71,8! itroerendeafscheidsalbum
0,3pt de Nirvana-fans zich had-
:n kunnen wensen.
WK
ELD
kleine foutjes te horen maar die
doen niets af aan het onge
dwongen luisterplezier dat de
CD biedt.
6,21
1,5 ^ZZ
j try Bartz - Episode One Children
Harlem - Challenge/Munich
icords.
zijn hommage aan Harlem
eelt Gary Bartz op alt- en so-
aansax zoals hij nog in het
:gin van de jaren zeventig op
plaat te horen was: met ont-
timig, verhalend solowerk dat
enzeer beïnvloed is door Col-
ane als door Rollins. Hoewel
irtz geheel volgens de conven-
de modale (toonreek-
n-) jazz improviseert, kan hij
elk moment onverwacht uit
hoek komen door een oor-
ironkelijke frasering of een on-
rwachte verandering in into-
tie. Op dit album wordt hij
rgezeld door een trio be
land uit Larry Willis op de
ano, Buster Williams (op bas
elodieus en qua toon sterk op
in Carter lijkend) en Ben Riley
■ts te terughoudend op het
igwerk). Willis, een nogal on-
Tschatte pianist doet in varia-
en vindingrijkheid nauwe-
cs onder voor Bartz, en ver-
:rkt door zijn subtiele dyna-
iek en begeleidingswijze zo
dan het gevoel dat je naar
ïuwe jazz van zo'n twintig
ir geleden zit te luisteren. On-
nks alle vakmanschap van
t kwartet zijn er hier en daar
^AfHlKIOj
REDACTIE HENRIETTE VAN DER HOEVEN
TUIN
Bij het lezen over Chris Potter
(1970) - dit is overigens al zijn
tweede album - denk je ,,al weer
zo'n jonge muzikant die neo-
bop speelt en technisch alles
kan". Daar zijn er tegen woor-
dig meer dan genoeg van, maar
gelukkig kan vastgesteld wor
den dat deze saxofonist, die ook
dubbelt op basklarinet en fluit,
beduidend meer in huis heeft
dan de meeste van zijn genera
tiegenoten. Niet alleen kan hij
goed componeren, ook met be
kend materiaal, zoals 'In a Sen
timental Mood' van Ellington,
bewijst hij dat hij al een artiest
is met een eigen persoon lijk-
heid, in het bijzonder op de te
nor. Sterker nog, hij is een van
de weinigen waarvan gezegd
kan worden dat hij niet een of
twee grote voorbeelden imi
teert. Het originele, zangerige
en ritmisch zuivere blaaswerk
van Potter wordt uitstekend
aangevuld door de fraaie tou
cher van piahist Kenny Werner
en de erg bluesy articulerende
gitarist John Hart. Over het pre
cieze spel van bassist Scott Col-
ley en drummer drummer Bill
Stewart valt ook al niets nega
tiefs te melden.
KV
KLASSIEK
Hölderlin Gesange. Liederen van
Ullmann, Eisler, Komma, Reutter,
Fröhlich, Cornelius, Jarnach,
Hauer, Fortner, Pfitzner en Britten
- Mitsuko Shirai (mezzosopraan),
Hartmut Höll (piano) - Capriccio.
Bloemen van zijde of plastic be
horen niet tot mijn grote favo
rieten. Anders is het gesteld met
droogbloemen. Die worden be
langrijker naarmate we meer
beseffen hoeveel gifstoffen er
nodig zijnn bij de kweek van
snijbloemen. Willen we toch
nog wat 'natuur' in de kamer,
dan brengen droogbloemen uit
komst.
Het is nu de tijd om veel bloe
men te drogen te hangen of te
zetten. Voor alle bloemen die
we willen drogen, geldt dat we
ze het best kunnen plukken als
ze net open zijn. Verder het
liefst aan het einde van een
mooie dag, als ze helemaal
droog zijn.
Daarna binden we de bloe
men die we hangende willen
drogen, bijeen tot bosjes. Een
touwtje met lus maakt het mo
gelijk om ze op te hangen in een
luchtige, zonvrije ruimte met
veel luchtcirculatie en tempera
turen die niet onder de tien gra
den mogen komen. Pas als de
bloemen door en door droog
zijn, mogen ze gebruikt worden
in vazen of bloemstukken. Te
snel gebruikt heeft knikkende
bloemhoofdjes tot gevolg.
Behalve hangende drogen
kan men bloemen ook staande
drogen. De meesten weten wel
dat dit vooral geldt voor horten
sia's. Maar weinigen weten dat
ook gipskruid, ridderspoor, de
bloempluim van pampusgras
en mimosa op deze manier ge
droogd moeten worden. Een
bijzonderheid van deze manier
van drogen is dat je de bloemen
nog ongeveer vijf cm water
meegeeft, zodat ze zich vol kun
nen zuigen voor ze aan het
droogproces beginnen.
Heel anders worden tenslotte
klimplanten als hop en eventu
eel clematissoorten, die men
droogt vanwege de fraaie zaden,
te drogen gezet. Deze soorten
knippen we zolang de stengels
nog sappig zijn. Die stengels
vlechten we daarna met zorg
rond een mooie bamboestok.
Als dat gebeurd is, hangen we
die stok ondersteboven te dro
gen in een ruimte zoals aan het
begin van dit stukje beschreven.
Later kunnen we de stok er uit
trekken.
Er zijn bloemen die op geen
enkele manier zoals hierboven
beschreven, gedroogd kunnen
worden. Simpelweg omdat ze te
zwaar zijn. Neem bijvoorbeeld
artisjok, zilverdistel, mais of de
bloemen van uien. Al dit groot-
bloemige spul spreiden we
voorzichtig uit op kippegaas,
dat zo bevestigd is dat de lucht
er vrij onder kan circuleren.
Mochten de bloemen ook na
het drogen te zwaar zijn voor de
stengel, dan zal ijzerdraad te
hulp genomen moeten worden.
Kind van rhodo
Het kind van de rhododendron
lijkt sprekend op de moeder.
Geen wonder want dat kind
waarover we het nu hebben is
een afleggertje. Nu kun je afleg
gers het hele groeiseizoen ma
ken. Maar mijn ervaring is dat
de nazomer afleggers van rho
dodendron, azalea, piris, andro-
meda en dergelijke het extra
goed doen. De grond is heerlijk
warm, de lucht in de meeste ge
vallen vochtig en mocht het te
weinig regenen dan helpen we
een handje.
Eerst zoeken we de moeder
planten uit waarvan we graag
kinderen willen hebben. Een
bijzondere kleur van bloem,
fraai blad, een stevige groeiwij
ze, noem maar op. Maar daar
mee zijn we er nog niet hele
maal. We moeten ook over
planten beschikken met lage
takken, zo laag dat het mogelijk
is om ze naar de grond toe te
buigen zonder beschadiging.
Hebben we de beste planten
met de meest geschikte takken
gevonden, dan buigen we de
tak naar de grond en maken
met een scherp mes een diepe
kerf in de bast op de plaats waar
de tak de grond raakt. Die kerf is
noodzakelijk omdat deze ver
wonding de wortelvorming be
vordert.
Nu wordt de grond, daar waar
de tak de aarde raakt, verbeterd
door er flink wat compost en
turf aan toe te voegen. Heel
voorzichtig, zonder de verbin
ding met de moederplant te
verbreken, buigen we de tak nu
in de nieuwe aarde, zo, dat het
uiteinde vrolijk recht omhoog
blijft wijzen. Nu is het zaak om
te zorgen dat er geen beweging
meer kan komen in de gebogen
tak. Zelf leg ik vaak een stukje
baksteen op de plaats waar de
tak de grond raakt. Een gebogen
ijzerdraad is eleganter en min
der opvallend. Beide methoden
voldoen uitstekend.
Mocht er een droogteperiode
VISSPORT
Een volmaakt op elkaar inge
speeld duo vormt het echtpaar
ShiraiHöll, dat zeker op de CD
vaker buiten de gebaande pa
den treedt dan enig ander lied-
duo. Hun jongste uitgave omvat
23 liederen op teksten van de
reeds vroeg krankzinnig gewor
den Friedrich Hölderlin
(17701843). Zijn poëzie, ont
staan binnen een tijdsbestek
van vijftien jaar, behoort tot de
hoogtepunten van de Duitse
Romantiek en bezit een zeg
gingskracht die ook in onze
eeuw doorwerkt. De lijst com
ponisten van wie. voor deze CD
liederen gekozen werden,
spreekt op dat punt voor zich,
maar wordt door zijn diversiteit
extra boeiend. De intense uit
voering, waarbij zowel in de uit
muntend verstaanbare zang als
in de sensitieve begeleidingen
sobere expressiviteit voorop
staat, maakt deze uitgave ook
op dat punt tot iets bijzonders.
Nocturnes La Damoiselle élue Le
Martyre de Saint Sébastien -
Dawn Upshaw (sopraan), Paula
Rasmussen (mezzosopraan), vrou
wen van het Los Angeles Master
Chorale, Los Angeles Philharmo
nic o.l.v. EsaPekka Salonen - Sony.
Het Los Angeles Philharmonic
en zijn chefdirigent EsaPekka
Salonen vormen al enkele jaren
een combinatie, die op 6 sep
tember terecht zal optreden in
de serie Wereldberoemde Sym-
fonieorkestenvan het Amster
damse Concertgebouw. Op de
ze CD verzorgen zij een tamelijk
onconventioneel Debussy-pro-
gramma met als bijzonderheid
vier symfonische fragmenten
uit Le Martyre de Saint Sébas
tien, en met als hoogtepunt La
Damoiselle élue, een Po'eme lyri-
que naar een tekst van Dante,
hier heel mooi uitgevoerd met
in het centrum een prachtige
sopraansolo van Dawn Upshaw.
Het Amerikaanse vrouwenkoor
klinkt een beetje plakkerig,
maar dat is ook alles wat op de
ze fraaie CD is aan te merken.
PK.
Een van de grote aantrekkelijk
heden van de vissport is het on
gewisse. De onzekerheid of een
visdag een succes zal worden of
niet. Want vastigheden kent de
sportvisserij niet. Daarvoor is de
opponent te wispelturig in zijn
gedrag.
Het verrassingselement is de
charme van een verblijf langs of
op het water dat moeilijk valt
over te dragen op die groep Ne
derlanders die nog nooit een
hengel in de hand hééft gehad.
Zij vinden het maar 'zonde
van de tijd', die uren waarin je
zonder enig resultaat naar je
pennetje zit te turen. Ze kunnen
niet inschatten wat de voldoe
ning is die daartegenover staat
wanneer een visdag goed uit
pakt en de vangst boven ver
wachting is. Is het niet in aantal
dan wel in formaat.
Ik heb me zelf wel eens voor
gehouden wat de hengelsport
zou zijn zonder die 'surprise
factor'. Wanneer je bijvoorbeeld
's ochtends al zou weten dat je
die dag 20 brasems aan de haak
zou slaan. Ik ben ervan over
tuigd dat het visplezier snel ver
dwenen zou zijn. Hoe graag ik
ook vis, ik denk dat ik er snel
mee zou stoppen en een andere
uitdaging zou proberen te vin
den.
Toch bespeur ik altijd iets van
dualiteit bij mij en collega-hen-
gelaars. Want zijn we niet voort
durend bezig om de kansen op
een goede vangst niet helefnaal
in handen van Vrouwe Fortuna
te geven? Zijn we met onze vis-
ervaring en de mogelijkheden
die de techniek ons geeft niet
steeds opnieuw bezig onze
vangstkansen te vergroten?
Neem maar eens het feno
meen 'fishfïnder'. Er zijn tegen
woordig apparaten in de handel
waarmee je behalve de diepte
van een viswater ook scholen
vis in beeld kunt brengen. Het
zij op een lcd-schermpje hetzij
via een 'schrijvende' uitvoering
compleet met printjes van het
bodemprofiel en wat zich er bo
ven ophoudt. Ze worden vooral
toegepast op groot en diep wa
ter om met name roofvis als
snoek en snoekbaars te lokalise
ren.
Vandaag de dag kun je op
zandwinningspiassen geregeld
bootjes zien rondvaren in de
buurt van de taluds waarbij de
inzittenden nauwlettend hun
beeldschermpje in de gaten
houden of ze iets bijzonders
kunnen ontdekken. Is dat het
geval dan wordt er onmiddellijk
een kleine boei overboord gezet
om vervolgens in de nabijheid
af te meren en de hengels uit te
gooien.
Wetenschappelijk zijn ze zelfs
al zover geperfectioneerd' dat
het mogelijk is een visbestand
van een heel meer nauwkeurig
in beeld te brengen. De Organi
satie ter Verbetering van de Bin
nenvisserij is sinds augustus
1992 in het bezit van dergelijke
sonar-apparatuur en heeft daar
mee onderzoek gedaan in on
der meer hét Volkerak-Zoom
meer en de Kralingse Plas.
Een paar maanden geleden
was ik aanwezig bij een demon
stratie in Valkenswaard waarbij
via de echosignalen die het
akoestische systeem uitzendt en
weer ontvangt de afmeting van
de voorbijzwemmende vissen
kon worden bepaald. Zelfs is het
mogelijk door analyse van de
vorm de soort vis, in dit geval
forellen, vast te stellen.
Vooralsnog is het dermate
kostbare en omvangrijke appa
ratuur dat een hengelaar niet
snel geneigd zal zijn zo'n vis-
zoeker aan te schaffen. Maar de
zijn, dan blijft geregeld gieten
de aangewezen weg om de be-
worteling te bevorderen. Verder
vraagt deze manier van ver
meerderen weinig extra zorg.
Pas in het late voorjaar, zo on
geveer eind mei, kijken wc
voorzichtig of onze aflegger al
goed beworteld is. In de meeste
wordt dat zichtbaar doordat het
topje dat boven de grond uit
steekt begint te groeien. Als dat
het geval is, dan wordt de ver
binding met de moederplant
doorgesneden.
De nieuwkomer kan verplant
worden op de aangewezen
plaats, in goede grond. Mocht
de beworteling nog te wensen
overlaten, dan is wachten het
parool.
LEZERSVRAAG
Van H. T. WIJSMAN UIT KOU
DEKERK AAN DEN RIJN kreeg
ik een heel goed in plastic ver
pakt blad toegestuurd. De aan
doening die zich daarop be
vindt, ken ik helaas niet. Ook
degenen in mijn omgeving die
wat meer weten van insekten
(want de aandoening heeft in
elk geval iets met insekten te
maken) konden mij tot mijn
spijt niet wijzer maken. Dus
luidt mijn advies: stuur het blad
op naar de Plantenziektekundi-
ge Dienst te Wageningen, Geer-
tjesweg 15.
Nog een vraag over insekten
van MEVROUW C. JONGE-
RUIJGROK TE OVERVEEN. Zij
stuurde mij een prachtig klein
blaadje dat duidelijk doorge
zaagd is door de bladwesp, ook
wel zaagwesp genoemd. Haar
legboor is namelijk zaagvormig
en die gebruikt ze om sneetjes
in stengels en bladeren te ma
ken en er dan haar eitjes in te
leggen. De larven van deze
wesp leven van planten en le
ven meestal vrij op bladeren. Ze
lijken iets op kleine rupsen
maar richten over het algemeen
(er zijn uitzonderingen zoals
bijvoorbeeld de appelzaagwesp)
weinig schade aan. Als ik er last
van had zou ik er niet veel aan
doen. Desnoods wat spuiten
met koud water.
Komt er bij u al tuinierend of
wandelend in de natuur een
vraag op? Greet Buchner zal
proberen voor u het antwoord
te vinden. De vraag kunt u op
sturen naar Damiate Dagbla
den, Postbus 507, 2003 AP
Haarlem t.a.v. de redactie LE
VEN EN WONEN.
Bram van Leeuwen
ontwikkelingen gaan snel en de
toekomst zie ik toch wel met
enige vrees tegemoet. Waar
blijft het avontuurlijke van de
vissport dat je door noest speu
ren, voortdurend uitproberen,
en zelf ontwikkelde vistechnie
ken een uitstekende visstek
kunt ontdekken?
Een visplek die je voldoening
schenkt om dat je die op eigen
kracht hebt weten te ontdekken.
Daarom heb ik ook niet zoveel
op met die kunstmatig gecre
ëerde vismogelijkheden die je
links en rechts ziet opduiken.
Forelvijvers waar je tegen een fi
nanciële vergoeding een x-aan-
tal uren mag vissen en een y-
aantal forellen mee naar huis
mag nemen.
Onlangs zag ik zelfs een arti
kel in een krant van een zwem
bad in ons land dal was omge
bouwd tot forelvijver. Op de
rand van het bassin met je
werphengeltje staan om een
paar kort tevoren uitgezette vis
sen uit het voormalige zwem
water te takelen. Als dit het toe
komstbeeld van de sportvisserij
is dan hang ik mijn hengelspul
letjes snel aan de wilgen, want
zoiets hoop ik niet mee te ma
ken.
Ik heb zo al mijn bedenkin
gen tegen kleine visplasjes
waarvan men de karperbezet
ting tot in de finesses kent. De
vissen hebben nog net geen
rugnummer maar vaak .door
bijzonderheden aan hun uiter
lijk al wel een eigen naam. F.n
de aan de oever verzamelde
meute weet met rotsvaste over
tuiging te vertellen dat de
'bultenaar' twee maanden gele
den nog door Piet is gevangen.
Nee, geef mij maar de ruimte,
en laat de vangst maar een ver
rassing blijven. Dat is voor mij
de bijzondere aantrekkelijkheid
van het vissen.
Natuurprodukten
van Yves Rocher
Yves Rocher brengt onder het
motto I/is Plaisirs Nature negen
produkten voor bad en douche,
vijf soorten zeep en vijf sham
poos. Van de bad- en douche
gels zijn, evenals van de sham
poos, probeerfiacons van 50
milliliter 2,95) te koop; 400
rpilliliter gel of shampoo komt
op 8,95. De gels en shampoos
hebben ieder hun eigen karak
ter, van mimosa tot kamperfoe
lie.
Een 100 gram wegend stuk zeep
4,95) kan worden gekozen in
de geur framboos, appel, si
naasappel, abrikoos of citroen.
In de schuimende produkten
zijn biologisch afbreekbare stof
fen verwerkt. De formules zijn
niet schadelijk voor het milieu
en ze zijn niet op dieren getest.
De verpakkingen kunnen wor
den gerecycled.
Mooi met masker
I lelena Rubenstein heeft drie
maskers in het pakket opge
nomen, die alle in drie minu
ten resultaat geven. Dat zijn
een reinigingsmasker en
twee verzorgende. Het reini
gingsmasker (purifying
mask) is een uiterst zachte
peeling die geschikt is voor
alle huidtypes. Na gebruik
van de zalmkleurige scrub-
crème neemt de huid andere
verzorgende produkten beter
op. I let ene verzorgende
masker (hydrator mask) her
stelt de vochtbalans van de
huid en bovendien wordt de
droge en gevoelige huid - die
wordt gekenmerkt door rode
vlekken - door de blauw
groene kristalheldere gel ge
kalmeerd. Het andere
(smoother mask) maakt de
huid wat veerkrachtiger en
stralender. De heldere beige
crème wordt glanzend roze
op het moment dat het pro-
dukt actief wordt. De mas
kers 45) zijn alle drie ver
pakt in tubes.
Grove breisels, laag over laag, schorten, overgooiers en out-
doorshirts dit zijn de kenmerken van de collectie van Peek Clop-
penburg. En zo moet het gedragen worden met stoere laarzen en een
extri paar dikke kousen over de eveneens vrij dikke panty, foto pr
