Vrijgemaakten blijven verzuild Twents Kerkbureau nationale primeur 11 Kerk Samenleving fc MAANDAG 29 AUGUSTUS 1994 REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071-356443 BUITENLAND KORT Relieken De relieken van de Italiaanse heilige Pontianus zijn terug gekeerd naar Spoleto. Onge veer duizend jaar werden ze in Utrecht bewaard. Pontia nus, in 160 om zijn geloof vermoord, is de patroon van Spoleto. In 960 nam de Utrechtse bisschop Balderik de overblijfselen mee naar de Domstad. Vanaf het begin van de 18e eeuw zijn ze in het bezit van de Oud-Katho lieke Kerk, die omstreeks die tijd onafhankelijk van Rome werd. Na terugkeer uit Italië begon bisschop Balderik aan het herstel van de twee ker ken in het door de Noorman nen afgebrande Utrecht. Om het aanzien van zijn bis schopskerk, de Sint Marti nus, te verhogen, plaatste hij de relieken in een loden doos in het altaar. Ook nadat deze kerk door de gothische Dom kerk was vervangen, ging de verering van Pontianus door. Tussen 14 en 21 februari vonden tal van feestelijkhe den plaats, totdal in 1580 de Reformatie hieraan een ein de maakte. Hoogaltaar De relieken werden door ka tholieke burgers in veiligheid gebracht. Vanaf 1650 konden katholieken ongestoord in huiskerken samenkomen. De relieken gingen naar de St. Gertrudiskerk, waar ze tot 1914 verbleven. Vervolgens kregen ze een plaats in het hoogaltaar van de nieuwe St. Gertrudiskathedraal. Dankzij bemiddeling van kardinaal Simonis werden de relieken overgedragen aan de rooms- katholieke parochie in Spole to. De oud-katholieke aarts priester J.N. van Ditmarsch van Utrecht, bewaarder der relieken, begeleidde het transport. Na een fakkelop tocht door Spoleto bood hij de relieken aan aan aartsbis schop Antonio Ambrosanio van Spoleto-Norcia. Arrestatiegolf De veiligheidstroepen in het sultanaat Oman hebben in het kader van een gerichte campagne tegen een funda mentalistische moslim-groe pering rond de 200 mensen opgepakt, onder wie rege ringsfunctionarissen en hoge militairen, hebben diploma tieke zegslieden bekend ge maakt. Volgens de zegslieden zijn onder degenen die in hechtenis zijn genomen twee onderministers en een groot aantal legerofficieren. Ook zouden enkele politie-officic- ren in de kraag zijn gevat. De arrestaties vonden ongeveer zes weken gelegen plaats, maar de autoriteiten in Oman hebben er geen rucht baarheid aan gegeven. Moeder Teresa Moeder Teresa is afgelopen vrijdag 84 jaar geworden. Uit de hele wereld werden ca deaus bezorgd bij het cen trum van de door haar opge richte Missions of Charity or de in Calcutta. Honderden mensen kwamen aan de deur met manden bloemen, potten snoep, sari's en speel goed voor de arme, onbe huisde kinderen die de be jaarde Nobelprijwinnares sinds jaar en dag onder haar hoede neemt. Een verzoek van een van de bewonde raars om een woord te spre ken wees Moeder Teresa glimlachend van de hand. „God zij dank ben ik nog steeds in staat mijn werk voort te zetten. Ik ben erg moe van het geven van boodschappen". Vervolgens voegde zij zich bij andere zusters van de orde om een gebedslied te zingen ten af scheid van enkele nonnen die op het punt stonden naar liefdadigheidscentra in Singapore en Maleisie af te reizen. Bundeling van hen'ornide administraties redt predikantsplaatsen HENGELO GPD Naar verwachting per 1 oktober begint in Delden de Stichting Kerkelijk Bureau Twente haar werkzaamheden. Het kan toor gaat de administratie verzorgen voor lokale hervormde gemeenten in Overijssel en stelt zich ook voor andere kerkgenootschappen open. Met name denkt men aan gereformeerde (Samen- Op-Weg)-klanten. Inmiddels hebben zich twaalf gemeenten voor het nieuwe bureau aangemeld. Kostenbesparing is het hoofddoel Het regiokantoor Twente is volgens de initiatiefnemers het eerste in zijn soort. Het verzorgt de financiële administratie van deelnemende gemeenten, zoals de opstelling van jaarrekeningen en de boekhoudkundige verwerking van de ad ministratie. Ook geeft het kantoor advie zen aan kerkvoogdijen en diakonieën op financieel gebied. Het idee om tot een gebundelde admi nistratie te komen dateert van drie jaar geleden. „We ontdekten dat de admini stratiekosten in enkele grote kerkelijke gemeenten enorm waren gestegen", al dus A. van Toorn, adviseur van de Pro vinciale Kerkvoogdij Commissie van de Nederlandse Hervormde Kerk in Overijs sel en Flevoland. In het provinciale kerk blad De Brug wijst hij op drie grote ge meenten die in 1986 nog 875.000 gulden uitgaven voor hun administratie; in 1990 was dat bedrag al gestegen tot 960.00 gulden. „Dat bedrag trok een onverant woord grote wissel op de begroting. Een bundeling van krachten zou kunnen be tekenen dat er minstens één predikants plaats kon worden gered." Samenwerking van lokale gemeenten in een bepaalde regio is lang taboe ge weest. Kerkvoogdijen, diakonieën en di verse commissies van beheer voerden het liefst een eigen boekhouding. Dor pisme en hobbyisme waren de belang rijkste motieven om zich terughoudend op te stellen," meent Van Toorn. Maar door versnippering bleven veel plaatse lijke administratiekantoren uiterst kwetsbaar. Bovendien werd de regelge ving steeds ingewikkelder waardoor meer deskundigheid vereist werd. Zo is het idee geboren om kantoren in elkaar te schuiven om kosten te besparen en deskundigheid te vergroten. Hervormd Enschede en Hengelo von den elkaar het eerst. Waar het bij de bur- gelijke gemeenten in dubbelstad-ver band niet lukte, sloegen deze twee kerk gemeenten vanaf februari dit jaar de handen inéén. Beider lokale kerkadmini- strateurs H. Prenger en J.W. Koetse zijn ook de twee beroepskrachten die over gaan naar het nieuwe regiokantoor. Vijftigste verjaardag Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt) gevierd in Apeldoorn Nederland is de verzuiling voorbij. Helemaal? Nee, overal zijn nog resten te vinden van ons vroegere maatschappelijk bestel. En te midden van die brok stukken staat één zuiltje nog trots overeind. Je kunt zelfs zeggen dat dit zuiltje het mooiste specimen is van de verzuiling. Dat zuil tje wordt gevormd door de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt), die afgelo pen zaterdag in Apeldoorn hun vijftigste verjaardag vierden. De 'vrijgemaak ten' hebben zo op het oog alle reden om trots te zijn op hun zuil. Maar de eerste haarscheurtjes zijn al ge signaleerd. APELDOORN WIM SCHRUVER De Gereformeerde Kerken (vrij gemaakt) - met een kleine 120.000 zielen het derde protes tantse kerkgenootschap van ons land - behoren tot die groep kerken waar het Woord van God nog onversneden wordt be diend, waar de catechismus- preek nog steeds een goede ge woonte is en waar de middag- dienst nagenoeg even goed wordt bezocht als de ochtend dienst (alleen jonge ouders die op hun kinderen passen, blijven thuis). Dit wordt een steeds op merkelijker verschijnsel op het kerkelijk erf, maar echt uniek is het dus niet. Wel heel bijzonder is het hecht doortimmerde bol werk dat de vrijgemaakten rond hun kerken hebben opgetrok ken. Stel, je bent een van die kin deren die in vrijgemaakte kring nog in zulke getale worden ge boren dat het kerkgenootschap tot nu toe nog elk jaar licht groeit. Het zit er dik in dat je, als je er de leeftijd voor hebt, naar een van de vele gereformeerde (lees: vrijgemaakte) basisscho len in ons land zult gaan. Mis schien zit de school in de buurt en zie je daar dezelfde kinderen en de meesters en juffen die je 's zondags ook in de kerk ziet, misschien moet je ook wel met een taxibusje of het openbaar vervoer een eind reizen om da gelijks gereformeerd onderwijs te kunnen volgen. De kosten daarvan hebben je ouders er graag voor over, want ze heb ben bij de doop beloofd dat ze je in de gereformeerde leer ook zullen laten onderwijzen. Magneet De kans is heel groot dat je ook je middelbare-schooltijd door brengt op een gereformeerde scholengemeenschap. Om hun kinderen dat onderwijs niet te Vrijgemaakte jongeren kunnen in principe hun hele schooltijd op vrijgemaakte scholen doorbrengen. men in stand houden. De band met de opleiding wordt ieder jaar op unieke wijze benadrukt op de 'Schooldag' in september, wanneer duizenden vrijge maakten Kampen bevolken om de start van het studieseizoen te vieren. Ben je eenmaal zo ver dat je zelfstandig gaat wonen, dan heb je nog vele mogelijkheden om de vrijgemaakte nestgeur buiten de kerkdiensten en het nog im mer bloeiende bijbelstudievere nigingsleven (met bijbehorende druk bezochte bondsdagen) te kunnen opsnuiven. Zo kun je een abonnement nemen op het vrijgemaakte Nederlands Dag blad (onderkop: Gereformeerd Gezinsblad). En je kunt lid wor den van een reeks eigen organi saties, zoals daar zijn: het Gere formeerd Politiek Verbond (GPV) of de grootste politieke jongerenorganisatie GPJC, het Gereformeerd Maatschappelijk Verbond (GMV), het Gerefor meerd Sociaal en Economisch Verband (GSEV), de Gerefor meerde Omroep Vereniging (GOV) en je kunt mee met de Gereformeerde Reisvereniging (GRV) of je sluit je aan bij de Gereformeerde Toer- en Cara vanclub. onthouden verhuizen veel ou ders naar plaatsen (Groningen, Zwolle, Amersfoort, Rotterdam) waar zulke scholen te vinden zijn. In bepaalde delen van het land kijken lokale kerken met zorg naar de magneetwerking van deze scholen. Zoals in Friesland. Zo gaf eerder dit jaar de GPV-burgemeester drs. Jan Geersing van Ferwerderadeel het startschot voor de campag ne 'Friesland Natuurlijk', die vrijgemaakten naar deze pro vincie moet lokken. Goed, kin deren zijn dan in een aantal ge vallen uren per fiets en trein on derweg, maar bijna niemand die daar moeilijk over doet. Wanneer je de middelbare school hebt afgerond kun je nog diverse gereformeerde hbo-op- leidingen volgen, zoals de pabo of de sociale academie. Kies je een andere studie - en d,ie kans is groot, want vrijgemaakten studeren graag - dan word je lid van een v^n de vrijgemaakte studentenverenigingen. En de jongens met roepingsgevoel gaan naar Kampen. Daar is aan de Broederweg (niet te verwar ren met de 'gewone' gerefor meerde opleiding aan de Oude straat) de Theologische Univer siteit te vinden. De vrijgemaakten zijn trots op hun 'school der kerken', die zij zonder één cent subsidie sa- Kerkisme Ook hebben vrijgemaakten een netwerk opgebouwd van orga nisaties voor sociale kwesties. Zo is er De Driehoek (gerefor meerde maatschappelijke dienstverlening en jeugdbe scherming), De Wijngaard (gereformeerd centrum voor verpleging en reactivering), Dit Koningskind (vereniging voor gereformeerde gehandicapten en hun verwanten), De Wegwij zer (voor mensen in psychische nood), de Gereformeerde Tele- dienst en een aantal gerefor meerde bejaardencentra. Kortom, je kunt van de wieg tot het graf op allerlei terreinen van het leven bij organisaties te recht, waar je - in de meeste ge vallen - louter gereformeerd- vrijgemaakten tegenkomt. Men sen dus, die op dezelfde wijze Schrift en belijdenissen hoog houden. Op dat punt is er ook nauwe lijks een rimpeling in de vrijge maakte vijver te constateren. Toen de Kamper hoogleraar drs. Barend Kamphuis vorig jaar zei dat onder theologiestudenten het gezag van bijbel en belijde nis niet meer onomstreden is. reageerden collega's dat dat op zich niets nieuws was en zeker niets om wakker van te liggen. Waar wel steeds meer over te doen is in vrijgemaakte kring is die eigen zuil, het resultaat van de 'soevereiniteit-in-eigen- kring'-gedachte. De roep om eenheid met andere confessio nele christenen klinkt steeds harder. Zoals de vrijgemaakte ethicus prof. dr. Jochem Douma onlangs in een interview zei: „Ik vind het puur kerkisme dat Schutte van het GPV en Van Dijke van de RPF niet in één po litieke organisatie kunpen zit ten." Tegelijkertijd klinkt er vooral bij de nieuwe generaties kritiek op het feit dat in de vrijgemaak te kerkopvatting de 'ware kerk', waarover in de Nederlandse Ge loofsbelijdenis wordt gespro ken, te vaak is samengevallen met alleen de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt). Steeds meer mensen hebben moeite met het feit dat er nauwelijks contact is met bijvoorbeeld de Christelijke Gereformeerde Ker ken, die sterk op de vrijgemaak te kerken lijken. Zoals Douma in genoemd interview zei: „Ik zie te veel gereformeerden bui ten de vrijgemaakte kerken." Anderen maken zich intussen zorgen over deze ontwikkeling. Het gevolg is dat er diverse rich tingenbladen zijn opgericht. Sommigen critici bekijken dit met zorg, anderen zijn- positie ver: „Heilzame onrust." Feit is dat zelfs de vrijgemaakte zuil nu haarscheurtjes vertoont. HET WEER DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON ADVOCAAT, iK WOFCD SÊSCHUL-DiSD \/AN SATOKKEL- VAN AUGURKEN EN HANDEL. iN BUANKE SLAViNNEN. Wii MD VERDEDIGEN) ACS U DAT WILT. KAM IK BETAÜ/VG 'INJ DATURA VOOR R EGEL-EN. MEE DANK iK Hou NJiET VAN AUGURKEN Heldere perioden f 'I Tijdens het voorbije weekeinde had de karakteristieke opeenvolging van weertypes plaats, die horen bij een voorbijtrekkende depressie. Eerst passeerde zaterdagochtend het warmtefront met enkele uren gelijkmatige regen en motregen, waarna ons land in de 'warme sec tor' van de depressie kwam te lig gen. De vochtige lucht, afkomstig uit subtropische oceaangebieden was zacht en broeierig, begeleid door vlagerige zuidwestenwind en snel overtrekkende lage wolkenflarden. Het kwik liep snel op naar 20 tot 21 graden, maar het koufront, veegde de klamme luchtsoort spoedig het land uit met een paar korte, felle regenbuien. Die brach ten nogal wat neerslag in Zuid-Hol- land. In Voorhout werd 14 millime ter afgetapt. Noordelijker in de re gio noteerden Haarlem en Schiphol 4 millimeter. De heldere lucht ach ter het front, maakte duidelijk, dat een polaire luchtmassa was bin nengelopen. Toch werd het nog een vrij zachte avond, mede door dat de wind tijdelijk tot zwak af nam. Zondag lagen we al dieper in de koele luchtmassa; het kwik bleef staan op 17 of 18 graden. Bij een bolle westenwind, die aan zee uit- HET WEER IN EUROPA haalde naar 6 tot 7 Beaufort het een heerlijke uitwaaidag. V< stapelwolken en fel hemelblauw zorgden daarbij voor fotogeniel Hollandse luchten. Vooral in I noorden van het land trokken ni een paar buien langs. De lucht, daar een langere weg over zee gelegd en was een stuk onstabn dan boven de kustregio verder ij-ktkoi het zuiden, die meer in de luwti van de Engelse landmassa 'ag.^11 De stroming wordt vandaag r(ft be: der sterk, omdat de depressie tjat-M noorden van ons land geleidelijf. wegtrekt. Toch is er tot morgen 1Llllei avond nog wel een bui mogelijk vier Voor net overige heersen mooie.eurj heldere perioden. De nachten t ginnen knap fris te worden; plap°t>m selijk beneden 10 graden; alletrren. de kuststrook blijft milder, dan het 18 graden warme zeewater)RSCH0. Tegen het midden van de we ontstaat een hogedrukgebied b ven West-Europa. Dat geeft op iens L woensdag rustig weer met vrij v eente zon. Later wordt een depressie bet het zuidwesten steeds belangri open De kans op regen of een paar biuur a neemt later in de week toe bij aja js wakkerende noordoostenwind. Lcncj temperaturen blijven op een geLn zj: tigd niveau tussen 17 en 21 grf 0 den. L |n. He het LEIDSCH DAGBLAD Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv DIRECTIE: B M. Essenberg, G.P. Arnold (adj), J. Kiel (adi); HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor. Frans Nypels. Henk van der Post (adj). OMBUDSMAN: R D. Paauw, tel. dag 9.30- 11.30 uur 071 -356215. of per post HOOFDKANTOOR Rooseveltstraat82.2321 BM Leiden Telefoon 071-356356 POSTADRES: Postbus 54,2300 AB Leiden TELEFAX Advertenties071-323508 Fam berichten 071-323508 Redactie 071-321921 ADVERTENTIES ma.-vrij, van 08.30-17.00uur: Telefoon 071-356230 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) ma -vrij. van 8 30-17 00 uur: Telefoon 071-143545 ABONNEMENTEN Tel 071 -128030 bij v< per maand per kwartaal per jaar VERZENDING PER POST Nederland: per kwartaal 125,50 overige landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING ma t/mvrij: 18.00-19.30 uur, zat 10.00-12.00 uur Tel. 071 -143241 KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met dinsdag. Noorwegen: Veel wolkenvelden en en kele buien. Kleine kans op onweer. In de omgeving van Oslo nu en dan zonne schijn en wat kleinere neerslagkansen. Middag- temperatuur in het alge meen tussen de 10 en 15 graden. Zweden: In het algemeen veel be wolking en op beide dagen kans op enkele buien, soms met onweer. Maxi mumtemperatuur rond 15 graden, in het zuiden op beide dagen lokaal iets hoger. Denemarken: Wisselvallig weer met af en toe zon, maar van tijd tot tijd ook flinke buien, soms rfiet onweer. Voorai vandaag veel wind. Maxi ma vandaag ongeveer 15 graden, mor gen iets hoger. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: vandaag vooral in Schotland enkele (on weersbuien en winderig, in Engeland, Wales en het zuiden van Ierland gere geld zon en meest droog, morgen eerst zonnige perioden, in Ierland later be wolkt en toenemende kans op regen. Middagtemperatuur van 13 graden in het noorden van Schotland tot 20 in het zuidoosten. België en Luxemburg: Perioden met zon en mogelijk een bui. Middagtemperatuur ongeveer 18 gra- Noord- en Midden-Frankrijk: Perioden met zon, vooral morgen in het noordwesten ook wolkenvelden. Kleine kans op een bui. Middagtemperatuur van 18 graden langs het Kanaal tot rond 25 graden in de omgeving van Cler mont-Ferrand. Portugal: Vrij zonnig. Langs de westkust kans op een stevige noordenwind. Middagtem peratuur aan de kust van 22 graden bij Porto tot 28 in de Algarve; in het bin nenland maxima tegen de 30 graden. Madeira: Zowel zonnige perioden als van tijd tot tijd bewolking. Droog. Maximumtempe ratuur ongeveer 25 graden. Spanje: Langs de noordkust tussen La Coruna en San Sebastian nu en dan wat'wolken. Verder veel zon. Droog. Middagtempera tuur langs de Costa's 30 graden of iets hoger; maxima in het binnenland op de meeste plaatsen rond 35 graden; langs de Golf van Biskaje wordt het een graad of 23. Canarische Eilanden: Aan de noordkant af en toe bewolkt en een stevige noordenwind. Verder zonnig. Middagtemperatuur rond 30 graden. Marokko: Flinke perioden met zon, maar langs de kust tijdens het eerste deel van de dag ook hier en daar wolkenvelden. Droog. Maximumtemperatuur vlak aan zee rond 29 graden. Tunesië: Zonnig. Middagtemperatuur vlak langs de kust rond 32 graden. Zuid-Frankrijk: Op de meeste plaatsen flinke perioden met zon. Kleine kans op een lokale bui. Middagtemperatuur van 24 graden in de omgeving van Bordeaux tot iets boven de 30 ten zuiden van Lyon. Mallorca en Ibiza: Zonnig. Middagtemperatuur ongeveer 32 graden. Italië: Zonnig. In het noorden een kleine kans op een onweersbui. Middagtemperatuur rond 30 graden. Corsica en Sardinië: Zonnig. Middagtemperatuur tussen de 28 en 34 graden. Griekenland en Kreta: Zonnig. Middagtemperatuur tussen de 28 en 35 graden. Turkije en Cyprus: Zonnig. In het noorden van Turkije eerst nog kans op een onweersbui. Middag temperatuur van 29 graden rond de Dar- daneilen tot ongeveer 32 graden ten oosten van Antalya en op Cyprus. Duitsland: In het noorden van tijd tot tijd een bui, wellicht met onweer, en vandaag nog flink wat wind. Verder perioden met zon en op de meeste plaatsen droog. Mid dagtemperatuur van 18 graden in het noorden tot iets boven de 20 in het mid den en zuiden. weersvooruitzicht Gemiddeld over Nederland pERDO in de MA Dl wo nkel, o% 40 4U 40 ger o Neerslagkans 50 5U Minimumtemp. y 9 Middagtemp. 19 19 20 Wind wb w4 "04 WEERRAPPORTENf^M DINSDAG 30 AUGUSTUS 1994 P StU Zon- en maanstanden Zon op 06.47 Zon onder zP'PP' Maan op 00.02 Maan onder llndir Waterstanden Katwijk Hoogwater 9.37 22.38 Laag water 05.16 17.46 jCllt Weerrapporten 28 augustus 20 u station weer wind temp favoi max minievee ten o 19 11 licht bew onbew half bew Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Vhssmgen Maastricht Aberdeen Athene Barcelona Boedapest Istanbul half bew. KlagenfJrt licht bew Kopenhagen onbew Las Palmas onbew Locarno licht bew Luxemburg zwaar bei Madrid cnbew./ Malaga onbew/ Wph fatje 30 2jwes 1 steli 26 19! 20 12 tai] verand 27 1 lil zal :w7 17 nPau 1013 27 2lkel e iw 8 27 ia licht bew. wyidst 19 Munchen half bew. si- jl is 19 2jjMOh HEINZ H4 D/£ HBP/Z.' fk- HEB PRt£ V/ENEN OP fB/ZA (BEZETEN/ HEERLUkT.' ENMJ 7 BEN J£ A/03 €T££DS J£lA$PH£R/N- MERtNeSEAAAN HET NEE HOOR f OATfS VOOG- 0O££> V££L£0£N TTJC! /AT SPAAR 7£Ó£NKOO£D/6 POSTZEGELS VAN DC VANkRirtf&J H£Ö /KAL PB EN D£ 8 CENT EHO£ 4 CENT MAAR ER fS ER ÉÉN MET OPOROk VAN 2yx c£NT D/E MOET /Ar HEBBEN.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 8