UIT
'Sinds ik clown ben, heb ik nooit meer gefaald'
Van roos tot huisdier, zweepslag en kunst
Rtv show
Meer informatieve
programma's bij TROS
f
MAANDAG 29 AUGUSTUS 1994
De naakte waarheid van Jango Edwards, een maffe man van 44
GORINCHEM GPD
De Grote Markt van Gorin-
chem buldert van de lach.
Het volk dat zich hier heeft
verzameld beleeft de totale overgave:
ziedaar een man van 44 met een li
chaam van 44. Zijn haardos gaat schuil
onder een badmuts, meneer draagt
een potsierlijk zonnebrilletje en
twee knalrode voetbal
kousen. Voor
de rest komt
Jango
Edwards,
uitbater van gekte en andere onbekom
merde waanzin, uit voor de naakte
waarheid. Ter geruststelling: zijn jonge
heer beter bekend als the bobo of Billy
Joe from Down South heeft hij bene-
denlangs aan het zicht onttrokken. Maar
veel in het leven is tijdelijk. Zo ook nu.
De man van 44 met de badmuts, het
zonnebrilletje en de knalrode voetbal
kousen rebbelt een paar rijmregels die
eindigen op a sex change in Spain en
floep, daar zwaait wat voor het publiek.
Een frisse zomeravond in Gorinchem,
Holland. De dag erop: Huy, België. Hoe
vaak zal hij zich intussen naakt
uitgelaten volk hebben vertoond? Hon
derden, duizenden keren? Hoe dikwijls
zal hij daarna niet ter afsluiting i
hebben dat hij het publiek als zijn
den beschouwt, omdat ze letterlijk alles
van hem gezien hebben? En dat z
goed moeten beseffen dat vandaag een
speciale dag is, omdat élke dag een spe
ciale dag is? En dat hij, clown uit Ameri
ka, daarom keer op keer op keer op keer
terug zal komen, omdat hij het honora
rium van die onbetaalbare lach niet wil
missen?
Hij brult het adieu weer uit volle borst
in de microfoon, „Thank you and good-
niiiiiiiight!" Het applaus, het gefluit en
gejoel koestert Edwards, hij buigt een
paar keer dankbaar en daalt dan uitge
put van de bühne neer om zich
vervolgens zwetend tussen
het volk te begeven voor
een persoonlijke dank
betuiging. Op de rug
1 zijn badjas
prijken nog immer die vijf provocerende
letters: TRUTH de kapitale Waarheid.
„Wat is waarheid?, had hij zich de
avond tevoren met de benen ontspan
nen op tafel nog afgevraagd. „Ik heb
nog nooit in m'n leven de volledige waar
heid verteld, dat pretendeer ik niet. Maar
ik heb het tenminste geprobéérd en ik
heb het in grote letters op m'n rug gezet:
TRUTH! Mensen hebben me daarom ge
haat: Hoe kun je dat nou doen!? Ze kun-
het niet uitstaan: waarom ga je na af
loop bij de uitgang van het theater staan
om je publiek te zoenen en te omhelzen?
Ben je soms gek? Maar ik hou van de
Niets te verbergen
Stel dat je een loodgieter hebt die al je lei
dingen repareert, oppert hij, maar je
mocht die leidingen nooit van dichtbij
of aanraken, dan zou je misschien
wel tevreden zijn, maar tegelijkertijd toch
nieuwsgierig blijven. Edwards zegt niets
te verbergen te hebben, en dat ook in let
terlijke zin. Dus als de mensen bij de uit-
w kunnen vaststellen dat hij in werke
lijkheid kleiner is dan hij op het podium
lijkt: fine.
Jango Edwards werd geen loodgieter, hij
op een goede dag het tamelijk ver
strekkende besluit clown te worden. Daar
moest hij wel voor studeren, maar la.
Hij volgde die studie zestien jaar lang op
straten en pleinen, noord, zuid, oost en
west, dwars door Europa. Het zou tot '86
duren voor hij zichzelf ook daadwerkelijk
clown durfde te noemen.
Het moment: „Ik weet nog, ik zat hier
alleen beneden op kantoor. En ik keek te
rug op wat ik die week allemaal gedaan
had. Ik had een regie achter de rug voor
het Nationale Ballet, ik stond in het voor
programma van Supertramp, ik speelde
voor junkies in de Spuistraat, ik had iets
gespeeld voor mongoloïde kinderen en ik
had opgetreden in een kroeg. En dat alles
in korte tijd, in een week of zo. Toen be
sefte ik dat ik eindelijk echt clown was
geworden: de kunst van clown-zijn is dat
je onthoudt wat je voorheen ver-
Die flits van bewustwording maakte
hem aan het lachen. En dat niet alleen,
Jango Edwards had voor het eerst in z'n
leven zekerheid verworven. „Vanaf dat
moment, als je eenmaal dat punt van
clown-zijn bereikt hebt, wordt het nooit
meer minder, zal het nooit meer uitge
sproken slecht zijn. Sinds die tijd heb ik
ook nooit meer gefaald. Op de een of an
dere manier verlies je niet meer; ik wéét
nu gewoon hoe ik me onder alle om
standigheden aan moet passen. Ik heb
ook de meest absurde dingen gedaan,
sindsdien. Ik heb voor 200 Zwitserse
bankiers gespeeld, ik heb voor 20.000
dollar tien minuten in een huiskamer
gestaan en ik heb zelf 10.000 dollar be
taald om in Rusland te kunnen spelen. It
becomes a whole new game. Ik vertelde
een vent tijdens het filmfestival in
Cannes bij wijze van grap dat ik een stuk
aan het schrijven was dat in een grote
badkamer opgevoerd moest worden en
twee maanden later had hij het stuk ge
boekt! Toen heb ik gauw maar wat ver
zonnen: negen scènes op negen muziek
bewegingen, van het Zwanenmeer tot
Poolse volksmuziek. Er konden vijftien
stoelen in die badkamer, tweehonderd
dollar per stuk, en ze waren in een wip
verkocht."
Ongedurig
Wat hij gedaan had? Koud en warm wa
ter uitgeprobeerd. Handdoeken getest.
Wat kun je in een badkamer verwach
ten?
De clown thuis: een mini-apparte
mentje in een oude school in Amster
dam-Oost. De bank is zijn bed, maar in
slaap vallen gebeurt vaak achter het bu
reau, waar hij gedreven werkt aan boe
ken, films, sketches, programma's en
festivals. Twee televisies, vier videore
corders en een wand vol videobanden,
een wand vol herinnering en inspiratie.
Jango is ongedurig. Ijsbeert, gebaart,
praat snel en denkt aan veel dingen te
gelijk. Wat wil je ook? Hij heeft zo veel te
vertellen en wil zo veel laten zien. te la
ten zien. Edwards duwt zijn nieuwste
aanwinst in de videogleuf, een oude re
gistratie van een Amerikaanse komiek,
Red Skelton. Voor hem een lichtend
voorbeeld. „Hier ben ik mee opgegroeid.
Elke week deed die man een uur op tele
visie, en hij was niet de enige. Red
Skelton, Jackie Gleason, Danny Kaye,
Danny Thomas, ze hadden in de States
wel vijftien, twintig van die jongens in de
jaren vijftig en zestig. Allemaal allroun-
ders. Een man als Red Skelton kon wel
20, 25 verschillende personages neerzet
ten. En nu, nu heb je alleen nog stand
up-comedy en sitcoms. Niemand zal in
de Verenigde Staten een komiek nu nog
een uur televisie geven."
De States zijn jong en hebben weinig
cultuur, stelt hij vast. Dus toen Stanley
Edwards, landschapsarchitect, ontwer
per van golfbanen, zo'n twintig jaar gele
den na het lezen van een filosofisch
boek besloot zijn leven een dramatische
wending te geven, was Europa het toe
vluchtsoord bij uitstek. Voor iemand die
clown wilde worden viel er in de traditie
van mensen als Grock en de gebroeders
Colombaioni meer te leren dan op het
Ringling Brothers Clown College. Daar
had hij het na zes weken wel bekeken.
Stanley werd Jango (clowns heten
geen Stanley), zelfstandig clown-in-op-
leiding, en Amsterdam gold als zijn uit
valsbasis. De stad denkt nog regelmatig
met weemoed terug aan het Festival of
Fools, het straattheaterfestival dat in de
beste Jango-traditie een vrijplaats was
voor eenieder die zijn vrolijke inborst
met anderen wilde delen. Twintig jaar
later is Jango de circusloze clown een
globetrotter geworden, die landen door
kruist om mensen in allerlei gedaanten
aan het lachen te maken en soms aan
het denken te zetten. Ooit kreeg hij een
junk terug op het rechte pad, gewoon,
door een paar gekke bekken te trekken,
en sindsdien is het alle dagen feest.
„Ik heb 'm zijn leven gered. Toen wist
ik voor mezelf dat ik de juiste beslissing
had genomen. Alles wat je in je leven
hoeft te doen is één mens helpen: daar
na is alles extra. Het is allemaal fantas
tisch geweest nadien, maar het was ge
woon vakantie."
Jango Edwards: „Ik heb nog nooit in m'n leven de volledige waarheid verteld, dat pretendeer ik niet."
Laatste 'Love Lettersvoor Linda de Mol
HILVERSUM SUSANNE VAN VELZEN
De TROS gaat het komend sei
zoen meer informatieve pro
gramma's op de buis brengen.
Eenderde van de totale zendtijd
van de omroep zal daaraan
worden besteed. Hiermee loopt
de TROS vast vooruit op de
nieuwe Mediawet die publieke
omroepen voorschrijft om vanaf
1 oktober volgend jaar tenmin
ste dertig procent van de zend
tijd in te ruimen voor informa
tieve- en educatieve program
ma's. Ook in de informatieve
afeer zal de TROS zich blijven
richten op het maken van pro
gramma's voor een breed pu
bliek.
Dat maakte directeur radio en
televisie van de TROS, Fred
Bakker, vanochtend bekend tij
dens de presentatie van de win-
terprogrammering van zijn om
roep. Zo blijft Deadline vanaf
eind oktober een tweewekelijks
programma en krijgt Balistraat
in januari een vervolg onder de
titel Bureau Bijlmer. De TROS
volgt in deze nieuwe serie de
gang van zaken op en rond een
politiebureau in de Amsterdam
se Bijlmermeer. Naast TROSAk-
tua in Bedrijf en de medische
serie Ingang Oost komt de TROS
met het nieuwe programma
Dieren Spoedkliniek (verslag
van nacht- en weekeindewerk
in Amsterdamse dierenkliniek)
en vanaf 9 januari maakt de
omroep weer een eigen consu
mentenprogramma.
Bakker heeft in de relatief
korte tijd dat hij in functie is -
hij volgde dit jaar directeur Cees
den Daas op - de indruk gekre
gen dat van de TROS meer ver
wacht wordt dan van de andere
publieke omroepen. Volgens
Bakker wordt de TROS in de
vereiste samenwerking met EO
en Veronica gezien als de om
roep die voor grote pu
bliekstrekkers moet zorgen. Er
wordt nogal wat van ons geëist,
zo verklaarde Bakker. „De TV-
kijker verwacht een gevarieerd,
boeiend en spannend program-
ma-aanbod."
De TROS brengt komend sei
zoen twee nieuwe comedy's op
het scherm: Vraag 't aan Dolly
met Margreet Blanken'en Ik ben
je moeder niet met Blind Date-
presentator Bert Kuizenga.
Linda de Mol maakt nog één
serie Love Letters en zet dan de
finitief een punt achter haar
trouwshow. De laatste reeks Lo
ve Letters staal het eerste kwar
taal van 1995 geprogrammeerd.
Op de zondagavond maakt
Postcode Bingo, dat nu nog door
TROS en Veronica gemaakt
Linda de Mol presenteert het ko
mende seizoen de laatste serie
Love tetters. foto archief
wordt, plaats voor Postcode
Jackpot. De TROS neemt dat
programma voor eigen rekening
en Martijn Krabbé presenteert
het. Eén aflevering per maand,
de lange versie, wordt onder de
titel De geld maakt gelukkig
show door Ivo Niehe gepresen
teerd. Reinout Oerlemans blijft
de straatprijs uitreiken.
Nieuw in de TROS-program-
mering op gebied van amuse
ment zijn verder Verzamel TV,
een rubriek voor en over verza
melaars en verzamelingen (van
af 2 januari). Gibberish is de titel
van een oorspronkelijk Brits
taalspel, dat gepresenteerd
wordt door Frans .Mulder van
Purper. Twee teams van vaste
en wisselende spelers moeten
niet alleen beschikken over taal
vaardigheid. maar ook over cre
ativiteit, improvisatievermogen
en talent om een sketch te spe
len. Martijn Krabbé maakt in
het voorjaar van 1995 Geknipt
voor... Martijn, zes korte pro
gramma's waarin Krabbé op
zoek gaat naar het verhaal ach
ter een opmerkelijk krantebe-
richt of een intrigerende adver
tentie.
De TROS-slogan Doe mee met
de makers, kom bij de TROS,
wordt komend seizoen door de
omroep heel letterlijk genomen.
Vrijdag 4 november viert de
TROS zijn 30-jarig jubileum met
een feestelijk programma waar
de kijkers aan mee kunnen wer
ken. De omroep biedt de kijker
de mogelijkheid om in het drie
uur durende programma om-
roepster te zijn, naast Derrick te
acteren, of op avontuur te gaan
met Bassie Adriaan. Aan het
live-programma wordt meege
werkt door alle bekende TROS-
coryfeeën.
Teleac komt met veelzijdig en nieuw cursuspakket
UTRECHT GPD
De Educatieve Omroep Tele
ac heeft voor het najaar,
een veelzijdig nieuw pak
ket van dertien nieuwe series en cur
sussen opgezet, waar vanaf dinsdag 30
augustus en donderdag 1 september
informatieprogramma's zijn te zien.
Nieuw in de categorie 'Cultuur en
wetenschap' zijn de cursussen 'De is
lam en het westen', 'In de ban van de
roos', 'De geheimen van het DNA', 'In
de wetenschap' en 'Nederlandse kunst
vanaf 1900'. In de categorie 'Hobby en
vrije tijd' zijn nieuwe cursussen 'Hou
den van huisdieren' en 'Sportblessures
buitenspel'.
In de categorie 'Mens en Maatschap
pij' staan op het programma 'De Spe
cialist (III) en '12 jaar en verder' (over
kinderen in de basisvorming). In 'Be
drijf en Beroep': 'Klantgericht onderne
men', 'Time management', 'ARBO, een
praktische aanpak'. Tenslotte is nieuw
in de categorie 'Talen' de cursus
'Family Album, USA'.
Islam
In 'De islam en het westen' gaat het
over verleden en toekomst van deze
wereldreligie. Recente politieke ont
wikkelingen en internationale crises
roepen vragen op over de aard van de
islam en zijn relatie met het Westen.
Wat is de islam, wat is zijn geschiede
nis, zijn cultuur en zijn normen en
waarden?
De programma's volgen Akbar S. Ah
med. zelf moslim, op een reis door ver
schillende landen waar hij spreekt met
andere moslims en commentaar geeft
op hetgeen te zien is. Hij heeft bij de
serie ook een boek geschreven dat
westerse vooroordelen aan de kaak
stelt en leidt tot een groter begrip en
respect voor de islam. Deze cursus be
gint zondag 21 augustus (Nederland 2,
22.50 uur).
In de serie 'In de ban
gaat Roger Philips samen met botani
cus Martin RLx op zoek naar de oor
sprong van deze tot de verbeel
ding sprekende bloem. In
het boek bij de serie
wordt de
schiedenis
van de roos
beschre
ven, vanaf
het myste
rieuze begin in het oude Midden-Oos
ten tot aan de tijd van keizerin Josephi
ne Bonaparte. Het tweede deel van het
boek is een rijk geïllustreerde rozen-
gids. Elke roos is gefotografeerd en
wordt uitgebreid beschreven met daar
bij praktische informatie over
bloei, groeihoogte, ziektere
sistentie en geur. Start: zon
dag 25 september.
Met de serie 'Nederlandse
kunst vanaf 1900' wil Teleac
voorzien in de behoefte aan
een beschrijving van de
Nederlandse kunst van
deze eeuw; met name
van 1916 tot 1986. 1
Gekozen is voor
zes 'momenten'
(gebeurtenissen of
kunstwerken) van
waaruit een dwars
doorsnede wordt gege
ven van alle belangrijke
kunst in die periode.
De serie geeft ook kijkjes in ateliers
van hedendaagse kunstenaars. Gedu
rende de uitzendperiode is het be
handelde werk in vijf Nederlandse
musea te bezichtigen. Bij de serie
hoort een royaal geïllustreerd boek
over onder meer de geschiedenis van
het kunstleven, de positie van de
kunstenaar, een tijdbalk en een regis
ter. De serie begint zondag 27 no
vember.
De serie 'Family album, USA' is
een cursus Amerikaans-Engels. Ie
dereen heeft op school Brits
Engels geleerd. Het Ameri
kaans Engels verschilt sterk
in uitspraak, woordgebruik
en spelling. Met 'Family
Album, USA' leert men het
Amerikaans Engels beter
verstaan en spreken.
De televisieprogram
ma's zijn opgezet als
Amerikaanse
soapserie. De ge
sprekken uit de
serie staan af
gedrukt
het boek en als luisteroefeningen op
cassettes. Naast de luister- en uit
spraakopdrachten geeft het boek prak
tische informatie over Amerika en het
leven in Amerika. Start: zondag 6 no-
vem- ber.
Huisdieren zijn leuk
om te houden en om
van te houden.
Soms ontbreekt het
echter aan kennis
over de verzorging
en opvoeding van
de dieren. De cur
sus 'Houden van
huisdieren' geeft
advies over
de aan
schaf
huisdier,
de opvoeding,
uitwendige verzor
ging, hoe ongewenst ge
drag voorkomen kan worden
en hoe te handelen bij medi
sche problemen. In het cursus
boek worden dezelfde onder
werpen behandeld als in de te
levisieprogramma's. Deze cur
sus begint zondag 30 oktober.
Een zweepslag, voetbalknie of
tennisarm, het zijn allemaal
sportblessures. Om te voorkomen
dat we ze krijgen, zendt Teleac
vanaf 4 december de serie 'Sport
blessures buitenspel' uit. Centraal
staan de preventie, het ontstaan en
de behandeling van sportblessures.
Er wordt aandacht besteed aan
conditietests, opbouwprogram-
's en trainingsschema's. Het
;elijknamige boek is een
praktische gids voor een
zowel sporters als sportbegeleiders.
Met de invoering van de magazines
Telescoop, Tema en Faros is de 'radio-
poot' van Teleac een nieuwe weg inge
slagen. Deze programma's, met elk een
eigen invalshoek, zijn wekelijks te be
luisteren. Hierdoor is het niet meer
vanzelfsprekend dat bij alle televisiese
ries ook radioprogramma's worden
uitgezonden. Voor onder meer de ta
lencursussen blijft wel de oude formule
van kracht.
Telescoop richt zich op onderwer
pen op het gebied van ruimtevaart,
nieuwe media, computers en commu
nicatie en is wekelijks te beluisteren op
woensdagavond (22-23 uur, Radio 5).
Tema is het nieuwe mens- en maat
schappijmagazine van Teleac dat aan
dacht besteedt aan mensen en zaken
op sociaal en maatschappelijk gebied.
Dit programma is wekelijks te beluiste
ren op donderdagavond (21-22 uur).
Faros is het cultureel-wetenschappe-
lijk magazine van Teleac en wordt elke
zaterdagmiddag van 16-17 uur uitge
zonden op Radio 5. Faros informeert
over ontwikkelingen in de wetenschap,
zowel alfa- als beta en gammaweten
schappen.
Informatie
Het TV-programma met seizoensinfor
matie over de categorieën 'Mens en
maatschappij', 'Cultuur en weten
schap' en 'Hobby en vrije tijd' is te zien
op dinsdag 30 augustus van 23.34-
23.49 uur op Nederland 2 en op zon
dag 4 september van 11.45-12 uur en
van 18.55-19.10 uur op Nederland 2.
Het informatieprogramma over 'Ta
len' en 'Bedrijf en beroep' is te zien op
woensdag 31 augustus van
23.20-23.35 uur op Ne
derland 2, op zon
dag 4 september
18.10-18.25
24.15 uur
op Neder
land 2.
De cursus
boeken
zijn bij Te
leac te be
stellen via giro
nummer 544232
en ze zijn tevens te koop
bij de boekhandel. Voor meer informa
tie: telefoon 030-946946.
In de Teleac-serie 'In de ban van de
gaat botanicus Martin Rix op zoek naar de
oorsprong van deze tot de verbeelding spre
kende bloem. foto united photos de boer
GESPROKE
Actrice Julia
berts in Humo:
„Ik probeer
gewoon leven te
den, maar ik m
toegeven dat h
nogal moeilijk is war
voortdurend een stel journa
ten in de tuin op de loer
Ik zal dus altijd moeten blip
lezen dat ik op maandag zv
ger ben. op woensdag aan
scheiden ben, en op vrijdag
nieuwe relatie heb. Want zo
mijn week er volgens die pa
Actrice Julia Roberts wordt achj
volgddoor paparazzi.
foto ARCj
L3
Presentatrice en seksuolij
Goedele Liekens in Weekend
„Ik draag graag zwarte zijd
lingerie. Ik voel me daar pre
in. Dat komt waarschijnlijk a
dat ik tot mijn twaalfde one
broeken heb moeten dragen
tot boven mijn navel kwam
Je kent ze wel, met van die gr
elastieken die altijd knapten
Acteur Ted Danson
AVRO Bode: .15 M
„Ik zat op een gegeven
ment in een soort midlife-c:
Mijn omgeving verwachtte
alles van me en daar verzetti
me tegen. Ik rebelleerde, di,2
gekke dingen en maakte fo
grappen op verkeerde i
ten. Een door mij ven
auto-ongeluk, bracht m
keer. Ik realiseerde m<
verkeerd bezig was.Ik heb>g^ND/l
schoonmaak gehouden,
was ik aan toe en nu is h€
om aan m'n tweede jeugd te ld
ginnen."
ÜM5
...e Fom
Zanger Piet Veerman |S|and
Story:
„Ik ben zelf verantwoorde^ So|on
wat ik doe, daar heb'®f^
voor gekozen. Ik word geste
door een innige band met G |ron sti
Als ik me niet happy voel :i
word geconfronteerd met 1
velende zaken, kun je mij i
den in de mooiste kerk van lchet(
derland: de Sint Vincentiuskh
i Volendam. Daar kom ik wphingtc
tot bezinning."
Mediasocioloog Peter g8 e
stede in VARA TV-Magazine:
„Zelfs de Evangelische OiiDeep
roep weet dat de kijkcijfers Blake
een roede omhoog gaan
het over seks gaat." ts uit c
jn Ritte
Actrice Marjolein Sligte island
Weekend:
„Ik weet dat ik dik ben en (2erou!
slanke den zal ik nooit word
Ik heb er gewoon aanleg v< k
Het is heus niet zo dat ik r
lemaal volprop, al houd ik bermar
van lekker eten. Als ik niet r
functioneer, ga ik er wat
doen. Ik heb in de Andrétj66-0
Duin Revue avond-aan-avi
op de bühne staan dansen,
gen en springen en dat l
goed. Andréen ik zijn all{LE<
eens tijdens een sketch door
bed gezakt. Ik geef de sch
aan de decorbouwers. Die h
den het niet stabiel genoeg
monteerd."
ande I
LAND
ild dc
uit
De Vlaamse Iiteratuurcif
cus Patric Demompere in
Nederland:
„De schrijfster en feminipc
Anja Meulenbelt is een kwabirw
overblijfsel, een hoopje ven5tage
derd hangvlees van tegen 6
vijftig, de opperwalküre van
lesbisch walhalla ei
egotrippende garnaal
aatst
Showtime-presentator
bert Verlinde in Weekend:
„Ik wil het geen bijgeloof n stór
men, maar het is wel één ieert
mijn principes geworden
nooit twee keer hetzelfde te c Qn
gen als ik op televisie koi^f
Door deze bijzondere r< ;it h;
steeg de totale
waarde van de col
lectie kleding die hij
droeg voor Show-
time ruim boven de
honderdduizend
gulden uit."
