Weinig animo voor kunstveiling
Uitmarkt '94: Kachels voor
droge, warme dansersvoeten
I!
H
Sfeervol Lowlands bewijst
kracht alternatieve pop
Cultuur&Kunst
rAfiBeethoven
sj afgestoft
DE KASSA OPENT
Kwaliteitswinst Noordwijks Jazzfestival
Beledigd museum houdt Van Gogh in depot
4NDAG 29 AUGUSTUS 1994
CHEF ANNEMIEK RUYCROK, 071 -356471PLV -CHEF JAN RIJSDAM, 071 3564
ing perken Leidse kunstenaars, ten behoeve van Amnesty International, nauwelijks te slijten
Veilingmeester Jan-Pieter Glerum had het eigenlijk al
voorzien. Een kunstveiling houden op een zondagmid
dag in Leiden 'of all places' dat kan bijna niet lukken.
LRaakt u vooral niet gedeprimeerd", waarschuwde hij de
aanwezige kunstenaars tevoren, „als uw werk veel min-
ller opbrengt dan u had gehoopt of wanneer het hele
maal niet wordt verkocht. Een veiling is een vreselijk
marktmechanisme." Hoezeer Glerum ook zei te hopen
dat de veilinggangers bevangen zouden raken door heb
zucht of het doen van een goede daad, de opbrengst was
jmmers bestemd voor Amnesty International, de animo
voor het werk van Leidse kunstenaars bleek niet groot,
-jjlechts 18 van de bijna 100 werken werden verkocht.
JIDEN JAN RUSDAM
Dnder het motto 'artistieke vrij
heid voor Amnesty' toonde de
plaatselijke afdeling van de or-
Eanisatie die wereldwijd op-
omt voor de vrijheid van me
ningsuiting en naleving van
mensenrechten, de afgelopen
teek in Galerie De Burcht het
kerk van vooral Leidse kunste
naars. Sculpturen, schilderijen,
trafiek, tekeningen en foto's
jouden onder de hamer komen
riërend van 300 tot 2000 gul-
n.
Veilingmeester Jan-Pieter
lerum, bekend van het tv-pro-
na 'Eenmaal andermaal',
de niet geroutineerde vei-
inggangers tevoren enkele tips:
A'oon hand omhoog hou-
met uw nummer, hoe lan-
u uw nummer omhoog
ïoudt hoe hoger de prijs wordt.
Kis niemand een hand omhoog
steekt bij de prijs waarvoor het
werk minimaal verkocht moet
worden, dan hebben we een
MUZIEK
I RECENSIE ROB VAN DER HILST
Stival Oude muziek: De klaviersonates
,n Beethoven, eerste concert door Mal-
n Bilson, gehoord: 26/8, gebouw Ot-
tone, Utrecht
Imminence grise' is een te groot
raord voor de Amerikaanse for
tepianospeler Malcolm Bilson.
Waar dat deze gerenommeerde
Isicus het eerste concert zou
ipelen van de festivalserie com
pete klaviersonates van Ludwig
Jan Beethoven lag voor de
Wajland. Niet alleen door Bilsons
7lara|,'on'erschaP op het gebied van
eniniVeense klassiek op fortepiano,
laar vooral vanwege mans
loogstaande muzikaliteit en in
telligente instrumentbehande-
,K
Vrijdagavond laat bood hij
lan fijnproevers in gebouw Ot-
HÉone in Utrecht een tijdselectie
V/ 'an Beethovens klavierkunst: de
Wjg terste sonate op.2 nr 1 in f-moll,
Wp -'ervolgens de overbekende
L. Vlondschein-sonate uit Beetho-
/ens 'middelste' scheppingspe-
iode. En tot slot een van de
ÏMaatste scheppingen, de sonate
Mn A-dur op.101. Kernachtiger
^jleidooi om Beethoven op het
ype instrumenten van zijn tijd
spelen is niet mogelijk. Op een
■elatief vroeg fortepiano-type
'an rond 1800 weerklonk de
laydnachtige sonate in f-moll
•terfijnd. In de Mondschein-so-
|i ïate, met name in het beroem-
|0de eerste deel, betoonde Bilson
lepaald niet een strenge navol-
ervan Beethovens gestelde ka-
akteraanwijzingen: authentici-
eit is voor Bilson geen slaafse
langelegenheid, eerder een
ileidooi voor historisch-geïn-
14 armeerde muzikaliteit. Een hu
if velijk van kennis en intuïtie
I# lus. Op een later fortepianoty-
ie van rond 1816 bleek de late
■Hfpnate in A meer dan knoestige
Yf xpressie te bevatten zoals op
I0 fiwone concertvleugels. Klpnk-
ielderheid maakte de conflictu-
^uze muziek tot een spannend
■I uisterdrama. De authentieke
choonmaakbeurt van Beetho-
en is glansrijk begonnen!
probleem." Natuurlijk zei
Glerum er van uit te gaan dat
niemand zonder 'Dans van de
mythe van de schepping' kon,
dat als eerste onder de hamer
zou komen, en dat ook op alle
andere kunstwerken gretig ge
boden zou worden.
Herfstboeket
Aanvankelijk leek de veiling
voortvarend te verlopen. Het
ene na het andere werk trof een
koper en overschrijdde zelfs de
geschatte waarde. De spanning
steeg even toen 'Herfstboeket',
een zeefdruk van een aquarel
„van niemand minder dan Jan-
neke Brinkman-Salentijn" on
der de hamer kwam. Zou Elco
Janneke in zijn val hebben mee
gesleept of zou de als 'first lady'
gedoodverfde kunstenares
waardevast blijken? 'Herfstboe
ket', ingezet voor 500 gulden,
werd door Jan-Pieter Glerum af
geslagen op 625 gulden.
Toen evenwel een vijftiental
kunstwerken een koper gevon
den leken te hebben verklaarde
de man met de hamer dat het
Veilingmeester Jan-Pieter Glerum gaf de niet geroutineerde veilinggangers tevoren enkele tips: „Gewoon
hand omhoog houden met uw nummer, hoe langer u uw nummer omhoog houdt hoe hoger de prijs wordt."
foto henk bouwman
zó niet langer kon. „In werke
lijkheid is slechts één werk ver
kocht. Met de rest hebben we
gedaan alsof', aldus Glerum tot
zijn verbaasde toehoorders. „Als
we met dit gemiddelde door
gaan dan zouden slechts acht
werken verkocht worden," re
kende Glerum voor.
„Verkeerde moment, verkeer
de plaats", verklaarde de vei
lingmeester op een toon waar
uit bleek dat hij zijn humeur
niet liet bederven. Het nood
plan trad nu in werking. De be
zoekers moesten maar opschrij
ven op welke werken zij wel wil
den bieden. Alleen die zouden
Bedankt
Zo gingen toch nog een stuk of
achttien werken voor een mini
male prijs naar evenzoveel lief
hebbers. Twee kunstwerken wa
ren zelfs zo in trek dat ze bij op
bod werden verkocht zodat het
toch nog op een heuse veiling
leek. „Dit is echt", riep Glerum
verheugd toen een tweetal niet
ophield tegen elkaar op te bie
den om in het bezit te komen
van een vaas van Annemarie
Dernison. „Bedankt heren", zei
de veilingmeester na afloop.
De dansersvoeten bleven dankzij kachels warm en droog, de hoofden vah het publiek vaak niet. Maar het
programma van de Uitmarkt bood in sommige gevallen, waar een parapluie niet voorhanden was, tijdelijk
uitkomst. foto anp
AMSTERDAM ANP/GUUS MATER
De mokerslag die het culturele
seizoen opent. Dat beoogt de
Uitmarkt te zijn. Het lukt tel
kens weer. Soms met enig im
provisatievermogen: dit keer
moesten er kachels worden ge
regeld om de voeten van de
dansers warm en droog te hou
den.
„Alle zalen hadden best drie
keer zo groot kunnen zijn", liet
de organisatie gisteren weten.
De zeventiende editie van de
Uitmarkt, die net als voorgaan
de jaren door naar schatting
500.000 mensen werd bezocht,
werd gisteren besloten met een
optreden van de Nationale Reis
opera.
Met het Nederlands Balletor
kest bracht het gezelschap, de
voortzetting van opera Forum,
een aantal hoogtepunten uit het
HET SCH0UWBURGSEIZ0EN GAAT BEGINNEN
op donderdag 1 september a.s. om 8.00 uur (om 7.00
uur worden volgnummers uitgereikt) voor de losse
kaartverkoop voor
SEPTEMBER
met: Een Vijand van het Volk, Caribbean Carnival,
Harrie Jekkers, The Bootleg Beatles, Arthur koning voor
eens en altijd, Nooit meer dansen, Djazzex Modern
Jazz Dance Company, Oleanna, in de Kapelzaal van
K O: Job Schuring.
Telefonisch is de kassa vanaf 1 september bereikbaar
van 12.00 tot 15.00 uur op 071 -131943/131944.
LEIDSE SCHOUWBURG Oude Vest 43
programma van het net gestarte
seizoen. Het programma om
vatte onder meer Candide van
Bernstein, Faust van Gounod en
Rousalka van Dvorak.
Het was een van de speciale
voorstellingen die het program
ma, dat zich in en rond het Mu
ziektheater afspeelde, in petto
had. Een etmaal eerder hadden
duizenden zich voor hetzelfde
in de Amstel drijvende podium
verzameld om Whereabouts
Unknown van het Nederlands
Dans Theater te zien. Dat was
maar weinigen gegund. De
meesten konden slechts een
dansershoofd ontwaren. „Ik zie
geen reet", merkte een bezoe
ker op „Alleen koppies."
Even was het nog onzeker ge
weest of het optreden van de
dansers met internationale re
putatie wel kon doorgaan. Als
gevolg van regenval moest het
podium worden gedroogd en
verwarmd tot een graadje of
dertig. Kachels zorgden voor
een oplossing. Zo bleven de
voor de meesten onzichtbare
dansersvoeten droog en warm
„Het vergde snelle actie", zei
Pieter Teepe, coördinator van
de Uitmarkt. „Volgend jaar pro
beren we het podium lager te
krijgen om meer mensen een
beter beeld te geven."
De drijvende podia zullen ze
ker blijven. „Verder heben we
nog geen voornemens", beken
de Arthur van Schendel, direc
teur van het Amsterdamse Uit-
buro. Waar de Uitmarkt van
1995 wordt gehouden is nog
onzeker. Van Schendel: „We
willen ons niet op één plek vast
zetten. Onze kracht is de varia
tie."
Een artiest uit de zogeheten
noodploeg die wordt opgeroe
pen om in te vallen, heeft een
uitgelezen mogelijkheid zich
aan een groot publiek te pre
senteren. Bij 277 voorstellingen
is er altijd wel eentje die afvalt.
De invallers worden gerecru-
teerd uit De Engelenbank, die
als informeel opleidingsinsti
tuut voor podiumkunstenaars
dient. Op die manier braken
Brigitte Kaandorp en Paul de
Leeuw door. De naam van Hans
Teeuwen kan daar nu aan wor
den toegevoegd. Dit weekeinde
was de cabaretier met het
sliertige haar een van de ster
ren. „Hard en zielig", heet zijn
programma. Deze klavierleeuw
zingt en acteert, hij vertelt en
danst. Hij is bereid elk onder
werp aan te pakken, om te be
ginnen het Scheppingsverhaal,
dat hij van verrassende varian
ten voorziet. Teeuwen debu
teert dit seizoen met een serie
van twee weken in de Kleine
Komedie.
Een hoge grapdichtheid ken
merkte ook het optreden van
Lebbis en Jansen. Dit cabaret
duo bracht het actuele thema
van de penisverlenging. Een op
vallende stem was die van de
zangeres Lucretia van der Vloot.
Tot twee keer toe mochten zij
en haar band hun soul/funk la
ten horen.
Naast de echte Uitmarkt-op
tredens, goed voor in totaal 150
uur theater, waren er ook nog
ongenode artiesten. Van Schen
del en Teepe zijn niet zo blij
met die „wiide artiesten". Zeker
niet als ze voor hun kunsten
geld vragen. Dat kan nu een
maal niet op.een markt waar al
le uitvoeringen gratis zijn.
De organisatoren prezen zich
gelukkig dat er behalve politie,
die sterker aanwezig was dan
voorgaande jaren, ook nog een
peloton trouble-shooters was.
Die verwijderden de wilde ar
tiesten van het Uitmarkt-terri
torium. De artiest die voor drie
gulden vogelfluitjes aan de man
wilde brengen en ten gunste
van de verkoop zijn handel ook
bespeelde, bleef ongemoeid. Hij
had een goed weekeinde.
De opbrengst van de veiling
werd na afloop geschat op zo'n
5000 gulden. Een boekenmarkt
die de afgelopen twee zaterda
gen, ook ten behoeve van Am
nesty, werd gehouden op het
plein voor de Burcht heeft on
geveer een zelfde bedrag opge
bracht. De organisatoren van
Amnesty International zeggen
toch nog heel tevreden te zijn
met de totaal-opbrengst.
Kunstwerken waarvoor geen
koper is gevonden gaan terug
naar de kunstenaar. Ook
'Herfstboeket' gaat retour naar
huize Brinkman.
Aan fenomenen bepaald geen gebrek
WALIBI FLEVO. DRONTEN «JOHN OOMKES
Als er iets duidelijk wordt gemaakt tijdens het
driedaagse Lowlands-kampeerfestival, dan is
het wel dat de schijn andermaal bedriegt. Want:
een weekend lang nieuwe of nog niet echt gear
riveerde bands beluisteren, hoeveel nieuwe
muziek levert dat op?
Door de bank genomen, bitter weinig. Gek
genoeg moet de conclusie luiden dat het met
de economische omstandigheden waaronder
de alternatieve muziek moet gedijen wel snor
zit, alleen met de vernieuwing die de popmu
ziek zo graag in ere houdt, is 't wat mager ge
steld.
Met 18.000 bezoekers speelt het organiseren
de organisatiebureau Mojo Concerts BV nog
niet quitte. Wel heeft Lowlands een vrijwel
complete beheersing van de popmarkt defini
tief binnen bereik gebracht. De alternatieve
sector is zo belangrijk geworden, trends volgen
elkaar zo snel op, dat de gevestigde platen
maatschappijen en muziekuitgeverijen er alles
aan moeten doen niet voortdurend de boot te
missen. Grote ondernemingen als Sony, Poly
gram en Wamer hebben dan ook al aparte be
drijfjes opgezet om de releases (uitgaven) bij
aangesloten kleine labels op elkaar af te kunnen
stemmen als een soort vluchtleidingscentrum.
Nu de alternatieve muziek een vrijwel maxi
maal gehoor vindt bij de platenindustrie en in
medialand, wordt de vraag 'what's fucking
new?' des te actueler. Je hoort 'm Life of Agony-
zanger Keith Caputo telkens opnieuw stellen in
het ingelaste optreden dat zijn hardcore-band
uit Brooklyn op dit festival verzorgt. Dat valt
wat tegen als je in één adem vertelt dat de stuff
in Nederland fantastisch is en het leven toch zo
zwaar weegt.
Aan fenomenen tijdens dit festival is bepaald
geen gebrek. De glam-band Oasis heeft het ou
de ambacht van hotelkamertje in elkaar ram
men weer van stal gehaald. Henry Rollins, een
gespierd Jerommeke maar dan met hersenpan,
zoekt het in agitprop. Sympathiek aandoende
maar onzinnige krachttaal over de CIA die vorig
jaar nog zo'n 24.500 Amerikanen had opge
ruimd zonder dat er een haan (met uitzonde
ring van Rollins dan) naar had gekraaid. Dank
baar draagt Rollins aan 'het ambtelijke uitschot'
het stukje metaal op dat luistert naar de naam
Civilized en dat zoals alles wat hij maakt, staat
als een bunker.
Er zijn meer van dit soort Wagneriaanse
bands, die in muzikaal opzicht een tientonner
bij wijze van spreken met een nauwkeurigheid
van een tiende millimeter kunnen inparkeren.
Heimet, Gorefest, het ritmieke veelkoppige
beest dat naar de naam Les Tambours du
Bronx luistert. Eenzelfde soort bestudeerde
massapsychose stijgt ook op uit de optredens
die rapacts als Cypress Hill en Gang Starr op
voeren - van de vocale virtuositeit blijft live
weinig over - het is opjuinen en loos gaan.
Muziek die je naar de strot vliegt tref je
spaarzaam, te spaarzaam aan, maar ze is er
wel. Arrested Development zet een hiphop
show neer vol vocale hoogstandjes en met een
puike uitvoering van Tennessee. Nummer
twee, de grote belofte, luistert naar de naam G.
Love The Special Sauce, combineert rap en
country-rock en opereert muzikaal tol in iedere
frase. G. Love zelf is een slungel boordevol ach
teloos talent. De derde winnaar tijdens dit
weekeinde is het Belgische kwintet dEUS. Een
band met avontuurlijke arrangementen, mooie
songs (Worst Case Scenario), bühnekwaliteiten
en een uitstekende violist.
Tot de overige winnaars rekenen we The Af
ghan Whigs (show vol afwisseling en spanning),
Candlebox (ouderwets aandoende hardrock
met grootse zanger), Moonlizards, Jeff Buckley
(mooie, maar iets te gemaniëreerde stem), Pa
vement (prachtige songs), Bettie Serveert (in
vorm), Man or Astroman (lekker gek), Under
world (de beste dance-act), Live (Ed Kowalczyk
heeeft een fraaie stem) en het kwetsbare zange
resje Heather Nova.
RECENSIE DICK HERMSEN
Internationaal Jazz Festival Noordwijk
1994, Gezien: 27/8, Hotel Oranje en Bou
levard Hotel, Noordwijk.
De kroonluchters lijken van
avond extra glans te geven. Het
pluche kleurt mooier dan an
ders en zelfs de verchroomde
trapleuningen glimmen vrien
delijker dan op andere dagen.
Het sjiekste jazzfestival van Ne
derland vierde afgelopen zater
dagavond haar eerste lustrum.
De versmelting van zeelucht,
jazzmuziek en de luxe ambian
ce van de veelsterren-hotels aan
de boulevard van Noordwijk
blijkt ook na vijf jaar nog een
succesvolle formule. Het swing
festival aan de zee wordt goed
bezocht. Voordeel is dat de za
len nooit overvol zijn. Wellicht
mede door het ontbreken van
écht grote namen, verspreidt
het publiek zich steeds over de
zes zalen van Hotel Oranje en
het Boulevard Hotel. Om niet
steeds in een enorme rij te hoe
ven staan om na lang wachten
een glimp van de artiest op te
kunnen vangen, maar rustig te
kunnen rondwandelen en te
blijven hangen waar het bevalt,
is heel prettig.
De programmering is dit jaar
wat moderner dan in vooraf
gaande jaren. Waar in vorige
edities het accent vooral lag op
de dixieland, heeft de organisa
tie dit jaar gekozen voor wat
meer afwisseling in het aanbod.
Mainstream, Latijns-Ameri
kaans, rhythm and blues, alles
komt aan bod. Het festival heeft
al allure, maar wint dit jaar weer
aan muzikale kwaliteit.
Verrassend is het optreden
van Nicio Novo, een band die
zich toelegt op Latijns-Ameri
kaanse muziek met een moder
ne opvatting. Ze spelen veel ei
gen muziek die in stevige arran
gementen is ondergebracht.
Onlangs presenteerde de band
met de van oorsprong Brazi
liaanse, maar in Nederland ver
blijvende zangeres Viviany de
Godoy haar eerste cd. Vrouwe
lijke vocalisten zijn ruimschoots
vertegenwoordigd. De goed
lachse Twana Rhodes brengt
met een haast breekbare stem
de betere jazzballads. Zwoele
bossa nova klanken komen van
het sextet van Ricardo Insunza.
Met een wel zeer internationale
band, de zes leden komen alle
maal uit verschillende landen,
brengen ze een stukje onver
valste Braziliaanse cultuur. Na
tuurlijk mogen de feestbands
niet ontbreken. De Climax Jazz
Band uit Duitsland, De Schotse
Fat Sams Band en de uit het
De uit het GOS afkomstige Uralsky Jazz Band zorgt voor opzwepende dansmuziek. foto henk bouwman
GOS afkomstige Uralsky Jazz regio ontbreken ze op geen fes- in gooit. De overtuiging waar-
Band zorgen voor opzwepende tival meer. Ze hebben in korte mee dit gebeurt geeft je als luis-
dansmuziek. Het publiek laat tijd zelfs al een vaste fanschare teraar een beetje het gevoel on-
zich niet onbetuigd. opgebouwd. Het succes zit derdeel van de misère te zijn.
vooral in de presentatie van de Het publiek gaat, samen met
De meest succesvolle band bluesy zangeres Gina. Het ge- Gina's Band of Blues volledig uit
van het jazzfeest bestaat nog heim, zo zegt ze zelf, is dat ze het dak. De band zorgt voor een
maar nauwelijks een jaar. In de alle ellende in één keer de zaal spetterende afsluiting.
SINT PETERSBURG Rtr
Het Hermitage-museum in Sint Petersburg
zal een schilderij van Van Gogh in het depot
laten, tenzij de kranten niet meer schrijven
dat het doek een vervalsing is. Het museum
voelt zich beledigd door uitlatingen van
mensen die aan de echtheid van het doek
twijfelen.
Directeur Michail Piotrovski zegt dat een
Amerikaanse zwendelaar Britse veilinghui
zen eerder dit jaar heeft laten weten dat hij
„Wit huis bij nacht" van de negentiende-
eeuwse Nederlandse schilder bezit. Maar de
man verdween spoorloos toen het museum
in Sint Petersburg erop wees dat het enige
echte schilderij toch echt daar hangt.
Het museum beschuldigt de man van het
rondstrooien van laster. „Ik ga de kwestie
van de authenticiteit zelfs niet aan de orde
stellen, omdat het zo absurd is", aldus Pio
trovski.
Het museum was van plan het kleine
schilderij, dat een vrouw laat zien die uit
een huis in een dorpsstraat komt, in maart
voor het eerst ten toon te stellen.