Leidsch
Dagblad
HSL, ja of nee
Bouw nieuwe NS-stations
staat op losse schroeven
Een dijk met grote ramen voor flitstrein
z 4
"Maar Jezus
bestrafte de
onreine geest
en Hij genas
de knaap"
NS Heerlen doen
je boodschappen
Geen toestemming
voor identificatie
Oefenen voor de grote parade
Politie Estland onderschept uranium-oxide
Geef uw mening!
BEL: 071-128030
GOED
NIEUWS
\TERDAG 27 AUGUSTUS 1994
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR 40553 LOSSE NUMMERS 1,80
Een glanzende carrière
racht Winnie Sorgdrager
lan de top van justitie, als
eerste vrouwelijke
ninister. Toch vertoont ze
jeen spoor van kapsones.
De meeste mensen
riezelen al bij de gedachte
alleen. Toch groeit het
leger urinedrinkers.
Het stadje Abingdon
droomt van zijn verleden
bakermat van de Britse
autoindustrie.
Een Belgisch museum
maakt goede sier met de
erfenis van
ontdekkingsreiziger
Stanley.
Bestemming Bolivia:
afdalen in de hel.
Onze Taal over wier.
ZH Ivanovo' destijds hèt
textielcentrum van de
>4 Sovjetunie, roesten
machines in lege hallen.
^N<
^ici
Behalve het Archeon in
Alphen pronkt ook het
oordfranse Amiens met
de prehistorie.
In zijn nieuwste film
combineert Arnold
harzenegger geweld met
romantiek. Het publiek
moet er niets van hebben.
s^enkwijzer over langzaam
en aandachtig.
Zondag's 10 uur, Hazenbos-
laan 101, hoek Kennedylaan,
„Qegstgeest
EN
Inleveren
2 In plaats van korten op
de sociale uitkeringen,
zou het kabinet veel beter
kunnen kiezen voor het
aanpakken van subsidies.
IG Farben
5 Aandeel houders van
IG Farben, in de oorlog
producent van gifgas voor
de nazi's, proberen onroe
rend goed terug te krijgen.
Flouse liturgie
y"k Bisschop M.P.M.
I U Muskens van Breda
pleit voor een eigentijdse
liturgie, 'desnoods een
house liturgie'.
Glijbaan
q Inde regen zette
I -7 Jos Verstappen gis
teren een goede tijd neer
op de 'glijbaan' in de Bel
gische Ardennen.
heerlen. gpd
De Nederlandse Spoorwegen willen alle plannen voor
nieuwe stations in de Leidse regio en de Bollenstreek
schrappen. De exploitatie van de geplande stations zou
te duur zijn. Het station in Hazerswoude-Rijndijk is defi
nitief van de baan, de stations in de Leidse Merenwijk,
Sassenheim, Voorhout en Hillegom staan op de nomina
tie in de ijskast te worden gezet.
leidse regio/bollenstreek.
De stations in de Leidse regio
en Bollenstreek zouden in het
voorjaar van 1996 moeten
opengaan, als onderdeel van
het plan Rail 21. Dat plan omvat
een verdubbeling van het aantal
reizigers in 2015 en de bouw
van twintig nieuwe stations. De
Raad van Bestuur van de NS
heeft echter besloten slechts de
boLiw van drie van deze nieuwe
stations door te laten gaan: Al-
mere-Parkwijk, Amsterdam-
Geuzenveld en Den Haag-
Moerwijk. Station Hazerswoude
wordt in ieder geval niet ge
bouwd.
De verliezen van de overige
zestien stations worden ge
raamd op enkele tonnen per
jaar. Momenteel wordt onder
zocht of de te verwachten ver
liezen per station kunnen wor
den verlaagd. De bekorten van
NS-stations worden nu gedekt
door de overheid, die daar jaar
lijks vierhonderd miljoen gul
den voor uittrekt. Maar vanaf
1998 zijn de NS zelf verant
woordelijk voor een sluitende
exploitatie. ,,Dan kunnen we
ons verliesgevende stations niet
meer veroorloven", aldus G.
Jansen, woordvoerder van de
NS. „Lukt het niet om de sta
tions rendabel te laten draaien,
dan gaan we kijken hoe bin
dend de afspraken zijn met de
gemeenten", zegt Jansen.
Over die afspraken zijn de ge
dupeerde gemeenten in de
Leidse regio en de Bollenstreek
eensluidend. Leiden, Hazers
woude, Voorhout, Sassenheim
en Hillegom beweren dat er kei
harde toezeggingen zijn gedaan
over de bouw van de stations.
Daar zouden de NS in dit stadi
um niet meer onderuit kunnen.
Voorhout, dat de bouw van
de wijk Hoog Teijlingen hele
maal afstemt op het station,
kondigt bij monde van burge
meester De Goeij een schade
claim aan. Zij uil alle kosten die
de gemeente heeft gemaakt
voor het ontwikkelen van Hoog
Teijljngen op de NS verhalen.
Burgemeester Boelen van Ha
zerswoude toont zich weinig
onder de indruk van het NS-
voornemen: „Ik heb niks te ma
ken met de NS. De gemeente
Rijnwoudc heeft een afspraak
met de minister van verkeer en
waterstaat. Ik zal haar daaraan
houden", aldus de burgemees
ter. Hazerswoude sloot in 1990
een convenant met Rijk en pro
vincie waarin werd vastgelegd
dat de gemeente zou meewer
ken aan de aanleg van rijksweg
11 indien het rijk zich tot het ui
terste zou inspannen om in Ha
zerswoude-Rijndijk een trein
station te krijgen.
Pagina 9: 'Afspraak is bindend'
's Ochtends geef je je bood
schappenlijst af op het station
in Heerlen en als je terugkomt
van je werk staan de spullen
klaar. Deze nieuwe service moet
in 1996 werkelijkheid zijn. Het
Heerlense station krijgt een 'fo-
rensenbalie', zo laat Marjo
Gruisen van de firma NS-sta
tions weten.
Gruisen denkt aan een breed
servicepakket, dat de NS nu op
landelijk niveau nader uitwerkt.
„Je kunt je kostuum afgeven en
wij brengen het naar de stome
rij, je kunt ons brieven laten
posten of fotorolletjes laten ont
wikkelen, schoenen laten lap
pen. Misschien bieden we zelfs
meeneem-maaltijden aan."
Heerlen leent zicli volgens
NS-stations uitstekend voor de
ze nieuwe service. „Het is een
zakenstad. waar per dag 11.000
mensen in- en uitstappen. In
Heerlen lopen de reizigers heel
snel door het station. Mensen
die weinig tijd hebben, kunnen
zich door de forensenbalie veel
rompslomp besparen."
Natuurlijk moet voor deze
service betaald worden. „Over
hoeveel valt op dit moment nog
weinig zinnigs te zeggen. Dat
hangt vooral af van het aantal
mensen dat van deze diensten
gebruik gaat maken."
Gruisen benadrukt dat de fo-
rensenbalic een mooi idee is,
maar dat het veiliger en schoner
maken van het Heerlense sta
tion op de eerste plaats komt.
„Het station moet de veiligste
plek van Heerlen worden. We
gaan daar als NS tonnen in in
vesteren. Nu al zetten we extra
personeel in."
Doden vliegramp Marokko begraven
agadir/den haag anp
«■■Hm
De vier Nederlanders die zon
dag in Marokko bij een vlieg
tuigongeluk om het leven kwa
men. zijngistermiddag samen
met de veertig andere slachtof
fers begraven op een islami
tische begraafplaats bij Agadir.
Pogingen van de Nederlandse
ambassade de vier stoffelijke
overschotten naar Nederland
over te laten brengen, zijn op
niets uitgelopen. Dat heeft een
woordvoerder van het ministe
rie van buitenlandse zaken in
Den Haag meegedeeld.
De waarnemend ambassa
deur van ons land in Marokko
heeft gisterochtend een gesprek
gehad met de Marokkaanse au
toriteiten. Hij deed een uiterste
poging de collectieve begrafenis
van de slachtoffers uit te stellen,
zodat na identificatie de stoffe
lijke overschotten van de vier
Nederlanders naar Nederland
konden worden overgevlogen.
In dat gesprek lieten de
Marokkaanse autoriteiten we
ten dat dat onmogelijk is, om
dat de slachtoffers niet meer te
identificeren zijn. Bovendien
schrijft de islam voor dat overle
denen zo snel mogelijk moeten
worden begraven. Daardoor
was uitstel onmogelijk. De mas
sa-begrafenis van de slachtof
fers vond gistermiddag om vier
uur Nederlandse tijd plaats in
aanwezigheid van onder ande
ren de waarnemend Nederland
se ambassadeur.
De Nederlandse slachtoffers
waren een joods echtpaar uit
Amsterdam en hun twee kinde
ren. De nabestaanden wilden
dat ze werden begraven op de
joodse begraafplaats in Muider-
berg.
Ze werden daarin gesteund
door rabbijn Spiero van de ver
eniging Het Joodse Begrafenis-
wezen te Amsterdam en de
'Vrienden van de Nederlandse
slachtoffers van de vliegramp
Agadir 1994', onder wie de Rot
terdamse rabbijn L.B. van de
Kamp.
De beide organisaties hadden
een dringend beroep gedaan op
de Marokkaanse regering om de
begrafenis uit te stellen, zodat
het Rampen Identificatie Team
(RIT) van de Nederlandse poli
tie de Amsterdamse slachtoffers
zou kunnen identificeren. Het
RIT kreeg van de Marokkanen
echter geen toestemming.
Rabbijn Van de Kamp noem
de de weigering van Marokko
om het RH' toe te laten 'verbijs
terend' en in strijd met interna
tionale luchtvaartregels.
Stoomcursus fietsen helen
amsterdam anp
berlun In het voormalige Oost-Berlijn, in de schaduw van de gedenktekens, waarop de Russen worden herdacht die sneuvelden bij de bevrijding
van Berlijn in 1945, oefenen Russische militairen voorde afscheidsparade op 31 augustus. Onder het toeziend oog van president Boris Jeltsin en
bondskanselier Helmut Kohl neemt op die dag het Rode Leger afscheid van de Duitse hoofdstad. foto reuter reinhard krause
De politie in Estland heeft eer
der deze maand in de stad Pol-
va zeven kilo gestolen uranium
onderschept. Het radioactieve
materiaal was afkomstig uit
Rusland, er zijn twee Russen ge
arresteerd. Directeur-generaal
"uri Pihl van de Estlandse veilig
heidsdienst heeft dat vrijdag in
Tallinn meegedeeld. De be-
In het Leidsch Dagblad van zaterdag 3 september
wordt op een dubbele pagina uitgebreid aandacht
besteed aan de HSL, de Hoge Snelheids Lijn.
Uit welke tracés valt er te kiezen?
Wat zijn de gevolgen van hèt al of niet doorgaan van de HSL?
Wat wil het nieuwe kabinet?
Hoe een bezwaarschrift in te dienen?
Het is voer voor specialisten geworden.
Na jaren van discussie sluit op 19 september 1994
de inspraaktermijn. De redactie van het Leidsch Dagblad
wH graag weten wat uw mening is over de HSL.
Op een uitgebreide kleurenkaart kunt u alle tracés nog
eens bekijken alvorens u uw mening geeft via de enquête.
Het enquêteformulier kan via het gratis antwoordnummer
naar het Leidsch Dagblad worden gestuurd.
Let op het Leidsch Dagblad van zaterdag 3 september!
Geef uw mening over de HSL, het is uw laatste kans!
kendmaking volgt op de grote
onrust die in het Westen ont
stond na de vondsten van plu
tonium en uranium in Duits
land en Rusland.
Het gevonden uranium-oxide
was niet zondermeer geschikt
als grondstof voor een kernwa
pen. Het was verrijkt noch ge
zuiverd en bovendien was het te
weinig voor een bom. „Op zich
is handelen in dit spul niet ge
vaarlijker dan het verkopen van
aluminium", aldus een Estland
se deskundige. Het stralingsni
veau lag niet op een 'levensbe
dreigende hoogte'.
Het uranium was verpakt in
kleine cilinders en was bedoeld
voor gebruik in een atoomcen
trale. De Russen hadden het de
grens tussen Rusland en Estland
overgesmokkeld en overhan
digd aan een Est. Deze begroef
het in zijn tuin, waar de politie
het later weer weghaalde.
Na de plutoniumvangsten in
Duitsland hebben de Finnen de
grensbewaking opgevoerd. In
een poging eventuele smokkel
van kernmateriaal naar het land
te voorkomen, hebben zij de
douaneposten langs de 1000 ki
lometer lange grens met Rus
land uitgerust met stralingsme
ters. Tot nu toe namen de Fin
nen slechts steekproeven om te
kijken of er geen radioactief
materiaal de grens over kwam.
Pagina 2: Rusland op nucleair
gebied zo lek als een mandje
en Atoomsmokkel is storm in
een glas water.
'Plan voor Betuwelijn ook geschikt voor HSL
regio leiden
paul van der koou
Een 3,5 meter hoge dijk met grote rui
ten waarin in vliegende vaart de flit
strein door het Groene Hart raast. Het
klinkt futuristisch maar het is niet meer
dan een kleine variant op het tunnel
plan dat de Bredase ingenieur L.W. Lie-
vense bedacht voor de Betuwelijn. Zijn
idee wordt in zoverre 6erieus genomen
dat het projectteam voor de hoge-snel-
heidstrein bereid is deze variant verder
te onderzoeken.
In het plan Lievense wordt de trein
door een tunnel geleid die gedeeltelijk
wordt ingegraven. De dijk waarin de
tunnelbuizen liggen, is 3,5 meter hoog
en kan gemakkelijk worden gekruist
door bijvoorbeeld tractoren. Voordeel
van deze constructie is dat langs het
spoor geen geluidschermen hoeven te
komen (zoals bij bovengronds spoor)
en de treinbaan het landschap nauwe
lijks aantast.
Het aantrekkelijkste van zijn con
structie is volgens Lievense dat deze
slechts weinig meer kost dan boven
grondse aanleg en in ieder geval veel
goedkoper is dan een conventionele
tunnel. Overigens schat het ministerie
van verkeer en waterstaat de kosten
aanmerkelijk hoger in dan Lievense.
Ook de hoge-snelheidslijn kan vol
gens Lievense door de oorspronkelijk
voor goederentreinen bedachte tunnel
rijden. „Wel moet de tunnelbuis een
grotere diameter krijgen om de hogere
snelheden te kunnen opvangen. Terwijl
goederentreinen 80 tot 100 kilometer
per uur rijden, halen flitstreinen snelhe
den van meer dan 300 kilometer per
uur." Grotere buizen hoeven niet per se
voor een hogere dijk te zorgen dan de
3.5 meter in het plan voor de Betuwe
lijn: „Een liggende ovaal kan waar
schijnlijk ook."
Verder ziet de ingenieur om de tien
tot dertig meter grote ruiten in zijn dijk
verschijnen, zodat de treinreizigers niet
de hele tijd in het donker hoeven te zit
ten. „Van uitzicht kunnen ze dan niet
echt genieten, van daglicht wel. En dat
schijnt psychologisch zeer belangrijk te
zijn." Extra overlast hoeft dat niet te ge
ven. Volgens de ingenieur zijn er glas
soorten die 'alle geluid dempen'.
De ondergrond is niet gauw te slap
voor een dijktunnel. De buizen drijven
op het grondwater: de opdrijvende
kracht van dat grondwater is ongeveer
even groot als de neerwaartse kracht
die het dijklichaam uitoefent: „Het is
ontworpen voor de echte Hollandse
polder. En dus ook voor hét Groene
Hart."
Hoe duur zijn variant in deze regio
zou uitpakken, durft hij niet te zeggen.
Feit is wel dat waterwegen als Oude
Rijn en Ringvaart Haarlemmermeer de
prijs opdrijven: om daar onderdoor te
kunnen, is ter plekke een échte tunnel
nodig. En echte tunnels zijn nu een
maal een stuk duurder dan tunneldij-
ken.
Een woordvoerder van de NS, J. Bra-
ber, laat weten dat zijn bedrijf 'niet be
paald zit te wachten op tunnelvarian
ten': „Een van de plezierige kanten van
reizen is nu juist dat je naar buiten kunt
kijken." Wanneer dat wegvalt, vreest hij
dat het mensen ervan weerhoudt om
auto of vliegtuig 'om te ruilen' voor een
flitstrein.
Een tunnel onder het grootste deel
van het Groene Hart kost volgens de
nieuwe HSL-nota 5,1 miljoen gulden,
2,5 miljard meer dan een nieuwe lijn
bovengronds. De provincie kwam vori
ge weck met een tunnelvariant die
'maar' 700 miljoen duurder zou zijn
dan de bovengrondse variant. Deze
tunnel loopt echter maar een stukje on
der het Groene Hart: tussen Oude Rijn
en Ringvaart.
Nog geen abonnee
HET WOORD IS AAN
Teilhard de Chardin
Het gevaar bestaat dat de aarde
onbewoonbaar zal zijn geworden
voordat de mensheid tot rijpheid
is gekomen.
VANDAAG
Binnenland -
Buitenland
Cultuur
Economie/Beurs
Familieberichten
Feiten en meningen
Gesprek van de dag -
Info
Programma's-
Regio
Religie
Sport
VANDAAG OOK
NATUUR EN MILIEU
PAGINA 23
HET WEER
Af en toe regen
Veel bewolking en af en toe regen.
Later opklaringen. Middagtempe-
ratuur ongeveer 19 graden Zuid
westenwind, toenemend tot matig
of vrij krachtig, aan de kust en op
het IJsselmeer tot krachtig of hard.
Dode bij ongeval
in Leiden-noord
LEIDEN HANS KOENEKOOP
Een bejaarde vrouw is gister
avond dodelijk verongelukt op
de hoek Sumatrastraat/Surina-
mestraat in Leiden. Haar identi
teit kon gisteravond nog niet
worden bekendgemaakt. De
vrouw is omstreeks half tien
overreden door een auto, die
werd bestuurd door een 49-jari-
ge man uit leiderdorp. Zij over
leed ter plaatse aan haar ver
wondingen.
Over de toedracht is vrijwel
niets bekend. De chauffeur, die
óver de Sumatrastraat reed in
de richting van de Willem de
Zwijgerlaan, verklaarde tegen
over de politie de vrouw niet te
hebben gezien. Hij voelde
slechts een klap tegen zijn auto
en zag vervolgens de vrouw
over de motorkap vliegen. De
Leidse politie zou graag in con
tact komen met getuigen van
het ongeluk!
Folia, het weekblad van de Universiteit van Amsterdam, bereidt
aankomende studenten op onorthodoxe wijze voor op ergernis
nummer één in de hoofdstad: fietsendiefstal. De stoomcursus 'he
len voor beginners' moet volgens de redactie van Folia eerstejaars
die niet bang zijn voor een strafblad of opsluiting, behoeden voor
beginnersfouten bij de aankoop van een rijwiel op straat. De politie
is er niet blij mee.
Hoe vind je een fietsenverkoper? Simpel, zegt Folia. Het contact
wordt meestal gelegd door de aanbieder die in het voorbijgaan
'Fiets te koop' mompelt. „Draai u om en loop met hem naar een
rustig plekje waar eventuele 'stillen' u niet in de boeien kunnen
slaan."
Ongeacht de staat van onderhoud van de fiets, worden de onder
handelingen geopend met de uitspraak: „Wat een kutfiets, smerige
junk". Dat is voor de verslaafde het sein zijn eerste prijs te noemen,
aldus Folia. De maximumprijs voor een gestolen fiets in Amster
dam is 25 gulden. „Een minimumprijs bestaat niet."
Folia adviseert de student de verkoper goed te observeren: „Hoe
harder de man trilt, hoe meer hij uw geld nodig heeft en hoe min
der u hem hoeft te geven. De goedkoopste optie is wegracen tijdens
het proefritje. Folia besluit de cursus met de raad geen al te mooie
fiets te kopen.
cidsch Dagblad
NIEUWE ABONNEES
ONTVANGEN DE
KRANT DE EERSTE
2 WEKEN GRATIS.
Ja, dat is goed nieuws
Dus neem ik
nu een abonnement.
j Per kwartaal
via acceptgiro 85,55)
I automatisch 84,55)
Of bel 071-128030
