'Kerk is een sociaal gegeven' j)( St r Kerk Samenleving ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1994 N DER PLAS, 071-356443 KORTWEG Evensong Het Oegstgeester koor 'Cap- pella pro Cantibus' (onder leiding van Theo Tobé) ver zorgt morgenavond de Evensong in de Leidse Hoog landse Kerk. De grotendeels gezongen vesper begint met het 'Da Pacem Domine' van Jacques Berthier, waarna het koor onder de 'processional hymn' - die door iedereen wordt meegezongen - naar voren komt. De openings woorden worden gevolgd door de vaste gezongen tekst, dit keer in de toonzetting van Hemphrey Clucas. De lof zangen worden, gezongen in een bewerking van John Ire land. Na de overweging zijn de gebeden van Humphrey Clucas te horen en zingt het koort het 'Alleluja, amen' van de eigentijdse componist Randall Thompson. Na de gesproken gebeden zingen alle aanwezigen 'All praise to Thee'. De liturg tijdens deze vèsper, die begint om 19.00 uur, is deminee A. Alblas, die mediteert over het thema 'Opzoek naar vervulling'. Katwijkse mannen Van de massale samenzang van 1600 Katwijkse mannen in de Nieuwe Kerk van de kustplaats, is een tweede compact disc verschenen. De opnamen zijn gemaakt op 20 mei 1994, tijdens de viering van het organistenjubileum van Jaap van Rijn. De op brengst van deze cd is be stemd voor de bouw van een nieuw orgel in de Oude Kerk aan de Boulevard. Ook deze tweede geluidsdrager staat vol met 'aloude psalmen en gezangen, die worden gezon gen zoals dat alleen kan door mannen uit een vissers plaats: stoer, machtig, maar vooral uit het hart'. De cd kost 30 gulden en is onder andere te bestellen bij J. van Rijn (01718-75504) en R.VV. van Duijn (01718-23740). Moker Tijdens het radio-program ma van Moker, het media- overleg van kerken in Rijn land en de Bollenstreek, wordt op 31 augustus en 4 september met dominee G.H. van der Bom gesproken over: 'Wat het meedoen aan kerkelijke activiteiten in het nieuwe seizoen aan je leven kan toevoegen'. De uitzen ding op woensdagmiddag heeft plaats van 16.30 tot 17.00 uur en op zondag (een herhaling) van 19.00 tot 19.30 uur. Moker zendt uit op de FM 105.7 en via de ka bel op de FM 88. Shambhala In het boeddhistisch studie- en meditatiecentrum Dhar- madhatu in Oegstgeest wordt op 2 en 3 september een introductietraining Shambhala gegeven. Shamb- hala-training is 'een niet reli gieus georiënteerd, wereldlijk pad, waarin het creëren van een verlichte samenleving centraal staat'. De cursus be staat uit lezingen en de intro ductie in meditatie, de toe stand waarin lichaam en geest op elkaar zijn afge stemd. De introductie-bij eenkomst begint op vrijdag 2 september om 20.00 uur. Het programma wordt zaterdag om 17.00 uur afgerond. Cur susleidster is Marianne Bots, een oudere studente van Chögyam Trungpa. De kos ten bedragen 50 gulden. De Dharmadhatu slaat aan de Geversstraat 48 in Oegst geest. Voor meer informatie en aanmelding kan worden gebeld met telefoonnummer 071-174575. Monseigneur M.P.M. Muskens, de nieuwe bisschop van Breda, gaat zich grondig oriënteren in alle uit hoeken van zijn diocees. Kort na zijn plechtige wij ding op 26 november wil hij een aantal dagen en waar nodig zelfs enkele weken in elk van de zes dekenaten zijn intrek nemen om de parochies, hun pastores, pastoraal werkenden en vrijwilligers te leren kennen. Muskens, thans nog rector van het Nederlands Col lege in Rome, was vorige week voor enkele dagen in ons land. Op Schiphol werd hij verwelkomd door zijn voorganger bisschop H. Ernst, waarna de nieuwe bis schop in Breda kennis maakte met het kapittel van het bisdom. Muskens, die er geen geheim van heeft gemaakt zeer verknocht te zijn aan zijn werk in Ro me, gaat zich met huid en haar overleveren aan zijn bisdom, zo maakt hij duidelijk. „Als bisschop ben je een man van de praktijk, een sjouwer, een zwerver. Alle zes dekenaten (Breda, Oosterhout, Roosendaal, Bergen op Zoom, Noordrand en Zeeland - red.) wil ik van binnen leren kennen. Ik trek gewoon één of twee weken bij het dekenaat in. Ik ben gezegend met het bijzondere geschenk dat ik overal ter wereld kan sla pen." Op 6 november, Willibrordzondag, krijgt hij een groots afscheid in Rome. „Ik neem alleen een paar boeken en wat Wajang-poppen mee. Nou ja, het zijn wel een paar duizend boeken, maar de bibliothecaris wil, geloof ik, net uitbreiden." Muskens wordt op 26 november door zijn voorgan ger Ernst tot bisschop gewijd, vermoedelijk in de Mi- chaelkerk in Breda, ironisch genoeg één van de ker ken die Muskens in zijn ambtsperiode nog wel eens zou kunnen sluiten. Als co-consecratoren bij de wij ding zullen fungeren mgr. Leo Soekoto, aartsbisschop van Jakarta, en mgr. Peter Kodwo Appiah Turkson, aartsbisschop van Cape Coast in Ghana. Muskens wil daarmee zijn verbondenheid tot uitdrukking brengen met de Nederlandse missionarissen in Indonesië en de jonge kerken in beide landen. Bisschop van Breda wil een eigentijdse gezinsliturgie, 'voor mijn part een house-liturgie' De nieuwe bis schop van Breda, M.P.M. Mus kens, heeft er zin in. Weg is de schroom - een enkeling dichtte hem zelfs weerzin toe - voor het Westbra bantse en Zeeuwse platte land. Hij wil er wat van maken. Een bisschop zijn van alle gelovigen, alle mensen zelfs als het even kan. „Het bisdom heeft een miljoen inwoners, van wie de helft katholiek is. Maar God houdt van alle men sen. Ik vind dat ze allemaal op een of andere manier onder onze zorg moeten vallen." BREDA*JAN REUNDERS Als de voortekenen niet bedrie gen - en waarom zouden ze? - krijgt Breda niet alleen een hardwerkende, maar vooral ook wijze en ruimdenkende bis schop. Hij is een kosmopoliet van het zuiverste water, zat in Maleisië en Japan, in Kenia en Tanzania, in Chili en Brazilië en zelfs op Curasao en Tahiti. Zijn voorland is de wereldkerk en de wereld, zijn passie de kerkge schiedenis. Muskens (58) schreef een handvol (lijvige) boeken. Die combinatie heeft hem gevormd tot een man van de wereld, een man die relati veert en de dingen in perspec tief plaatst. Muskens zal zich doen ken nen, zoveel is nu al wel duide lijk, als een man die de kwel geest van de richtingenstrijd in de kerk eenvoudig is ontgroeid. Er is voor hem belangrijker werk aan de winkel dan de dog matische disputen over 'interne aangelegenheden' van de kerk. Hij wil geloof en vrede brengen. Niet voor niets koos hij als ne gende bisschop van Breda 'Sha lom' als wapenspreuk. En wie wil, mag er wat hem betreft zelfs 'Salem aleichem' van ma ken. Hij erkent, bijkans onge vraagd, dat zijn benoeming door de paus op 23 juli past in een nieuwe lijn en neemt zelfs zelf het woord 'trendbreuk' in de mond. „Voor ieder mens met een klein beetje verstand mag duidelijk zijn dat de nieuwe bis schoppen op een andere ma nier zijn geselecteerd. De paus heeft mensen aangezocht die op een andere manier met pro blemen omgaan dan door pola risatie te scheppen. Ik wil tegen stellingen overbruggen, alle groeperingen elkaar laten vin den. Als dat lukt, is mijn droom gerealiseerd. Al ontveins ik me niet dat er vijf jaar later weer nieuwe groepen zullen zijn op gestaan. Dat zit kennelijk in on ze volksaard." „Er is wel eens gezegd dat alle Nederlanders calvinistisch zijn, van wie de helft protestant is en de andere helft katholiek. Wij willen alles bepraten, alles rege len en bij het onvermijdelijke meningsverschil elkaar beoorlo- *t i Mgr. M.P.M. Muskens: „God houdt van alle mensen. Ik vind dat ze allemaal op een of andere manier onder onze zorg moeten vallen." foto anp gen. En dan groeien we ook nog eens sociaal uit elkaar. Bij me ningsverschil gaan we niet meer samen eten. Wij kunnen nog ve^l leren van andere volkeren, die de culturele rijkdom hebben om elkaar vast te houden." Die tijd van tegenstellingen is wat hem betreft voorbij. „Dat zit in de lucht. Maar bovendien: de luxe van onderlinge tuisten kunnen we ons eenvoudig niet langer veroorloven, er staan geen muren om Nederland. We zitten in de overgang naar een multiraciale en multiculturele samenleving, een mondiale sa menleving. De opkomst van de Aziatische en islamitische lan den is enorm en onstuitbaar. India met een miljard inwoners, China met anderhalf miljard. Als die een beetje expansief worden, en bij de Chinezen is dat zeker het geval, gaat de we reld op zijn kop. In Rome strui kel je over de Japanners en Chi nezen, die daar rond marche ren, als toeristen weliswaar. Over honderd jaar zijn zij de baas in de wereld, daar is geen twijfel aan. Vergis je niet, dat is niet ver van ons bed meer. De uitdagingen zijn gigantisch, de paus investeert niet voor niets zoveel in de relaties met joden en islamieten." Geen gezeur Bisschop Muskens wil zijn ener gie vooral steken in dit soort 'nieuwe vraagstukken', al kan natuurlijk ook hij de binnenker kelijke discussies over gehuwde priesters, de bediening van sa cramenten en de vrouw in het ambt niet uit de weg gaan. Aan gezeur heeft hij echter een broertje dood, die reputatie is hem vooruitgesneld. „De paus heeft gezegd dat de vrouw in het priesterambt niet kan. Dan kan het dus niet. Dat wil niet zeggen dat de argumen ten niet beter kunnen worden uitgediept en ook niet dat de vrouw geen betere positie kan krijgen. Waarom zouden vrou wen geen diaken kunnen wor den? Die kunnen ook sacra menten toedienen. Het diaken schap is een onderdeel van het ambt dat helemaal onderge sneeuwd is. Ik vind dat heel jammer. Het ene bisdom kent diakens op weg naar het volle priesterschap, het andere kent permanente diakens en het der de bisdom weekend-diakens. Kunnen we in zo'n klein land niet tot één aanpak komen?" Diaken zijn is een mooi ambt, vindt hij. „Vergeet niet dat dui zend jaar lang bijna alle pausen diaken waren. Die moesten la ter nog tot priester en bisschop gewijd worden. Vrouwelijke di akens zouden de pluriformiteit en de presentatie van het ambt aanzienlijk verbeteren. Ik hoop dat dit kan en met mij tal van kardinalen en bisschoppen, on der wie de gezaghebbende kar dinaal van Milaan. Er zijn waar lijk nog wel andere problemen. Bij mij op het college heb ik tien Afrikaanse priesters, veelal zo nen van polygame vaders. Die ervaren de gezinnen, waaruit ze voortkomen, als heel christelijk, heel harmonisch. Wat een pijn zo'n jongen heeft als hij, terwijl hij zelf de mis opdraagt, zijn moeder niet de communie mag uitreiken, omdat ze de derde van vier vrouwen is. Ik bedoel maar, overal heb je lokale pro blemen, maar er zijn nu vraag stukken aan de orde, die dat al les overstijgen." Ontkerkelijking Een van die problemen is zon der twijfel de snel voortschrij dende ontkerkelijking, vooral in de westerse wereld. In het ge bied van het bisdom Breda staat nog de helft van de bevolking als katholiek ingeschreven. Naar schatting tien procent gaat re gelmatig ter kerke. Ook Mus kens denkt die trend niet te kunnen stoppen. „De kerk is een sociaal gegeven. Ze is inge bed in een samenleving, waar die algemene trend van onver schilligheid doorzet. Het verlies van behoefte aan andere waar den dan die van de consump tiemaatschappij is een diep gaand proces. De aanschaf van de nieuwe auto en de planning van de vakantie vreten alle energie op." Het beleid van bisschop Ernst om meer nadruk te leggen op en meer geld uit te trekken voor mensen en minder voor de geldverslindende instandhou ding van gebouwen zal hij zeker voortzetten en mogelijk intensi veren. Dat zal ongetwijfeld be tekenen dat er weer kerken - het bisdom telt nog 164 parochies - gesloten zullen worden. „De prioriteit ligt bij de aanwezig heid onder de mensen om in spiratie en motivatie te geven, zoals ook monseigneur Ernst dat altijd heeft gedaan. Breda heeft daarvoor een ideale afme ting. Het is groot genoeg om al le variëteiten in huis te hebben. We hebben industrie- en jonge renpastoraat en wat al niet. En het bisdom is niet te groot om nog overzichtelijk te zijn, de mensen kennen elkaar nog." Op zijn omzwervingen door het bisdom zal Muskens moge lijk proberen de teloorgegane gezinsliturgie nieuw leven in te blazen. „Vroeger werd er gebe den in de gezinnen, het rozen hoedje, het angelus. Er werden kaarsen opgestoken. Het ge loofsleven in de gezinnen is van grote betekenis geweest. Wij zijn de gelovigen meer en meer gaan betrekken bij de liturgie in de kerk, maar in de gezinnen is geen tijd meer om te bidden. Daar moeten we iets op vinden, aan gebaren, aan zegeningen. Ik weet nog niet concreet wat, la ten we eens doordenken. Voor mijn part wordt het een soort house liturgie. Joden en isla mieten kennen dat nog wel, daar heeft de liturgische plech tigheid in het gezin een enorme impact. Die bidden met hun he le lichaam. Dat is godsdienst." De voorspelbare en ook voor spelde heimwee naar het fraaie Rome en zijn Kerk der Friezen en zijn Nederlands College aan het Sint Pietersplein zal hem heus nog wel eens bevangen, zo wordt voorzien. Maar Muskens heeft wel vaker knoppen moe ten omdraaien. En niet alleen geografisch, bezweert hij. „Toen ik in in 1962 priester werd ge wijd, waren we op één en de zelfde ochtend met 23 wijdelin gen. Toen kwam het Tweede Vaticaans Concilie. Dat heeft ons allemaal overvallen. Zo'n concilie komt altijd te vroeg, of te laat, het is maar hoe je het bekijkt. Maar voor mijn genera tie priesters was het inderdaad een overval. Van de ene op de andere dag moest je een heel andere mis gaan opdragen dan je net jarenlang ingeprent was. Maar ik ben priester geworden om kapelaan en pastoor te zijn". „Zegt men dat ik te groot ben voor dit bisdom? Nou, zo zie ik het zelf niet, ik ben altijd pas toor gebleven. De kerk wil die pastoor nu inzetten. .Ik had het naar mijn zin in de eindeloze archipel van Indonesië en op die paar vierkante kilometer in Rome. Zou dat in dit ruime en toch ook weer begrensde bis dom dan niet lukken?" DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON LEIDSCH DAGBLAD Uitgave van Dagbladuitgeveri) Damiate bv DIRECTIE: B.M. Essenberg, C P. Arnold (adj), J. Kiel (adj); HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor. Frans Nypels. Henk van der Post (ad|). OMBUDSMAN R.D Paauw, tel dag 9 30- 11 30uur071-356215.of per post HOOFDKANTOOR Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden Telefoon 071-356356 POSTADRES Postbus 54,2300 AB Leiden TELEFAX: Advertenties071 -323508 Fam benchten 071-323508 Redacbe071-321921 ADVERTENTIES ma -vri| van 08.30-17 00 uur- Telefoon 071-356230 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) ma.-vrij. van 8.30-17.00 uur Telefoon 071-143545 ABONNEMENTEN Tel. 071-128030 bij vooruitbet (ind BIW) per acc giro autom bet per maand 29,30 per kwartaal 85,55 ƒ84,55 per jaar ƒ329,30 ƒ328,30 VERZENDING PER POST Nederiand: per kwartaal 125,50 overige landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING ma t/m vrij 18 00-19.30 uur. zat. 10 00-12 00 uur Tel 071-143241 HET WEER Plensbuien In deze tijd van het jaar, als boven het noordelijk halfrond de straling van de zon over haar zomers hoog tepunt is, begint de weermachine- rie zich voor te bereiden op het aanstaande koude seizoen. In het Poolgebied heeft twee maanden lang een dooi-zomer geheerst met een mistig weertype boven smel tend ijs. Langzaam aan begint het daar weer te vriezen, maar de eer ste kou-uitvalletjes zullen de ko mende weken nog niet ver komen. Toch merken ook wij iets van die afkoeling in het hoge noorden. Im mers, het temperatuursverschil tussen Pool en de gematigde zone begint toe te nemen. Het gevolg is, dat de luchtcirculatie tussen ca. 45 en 65 graden noorderbreedte haar intensiteit begint op te voe ren. De Atlantische depressies wor den dieper en weldra zullen op ge noemde breedten de eerste herfst stormen losbreken. Een eerste aan zet naar de nieuwe situatie is al in ontwikkeling, zonder dat er nu meteen al ruig weer op komst is. Vrijdag begon de westcirculatie vorderingen te maken boven Euro pa. Een eerste (zwakke) storing liet de hemel in de loop van de dag vol lopen met laaghangende bewol king; later in de middag werd het een beetje druilerig, maar wind en neerslag bleven beperkt. Het v, uel bij een graad of 20 wat broeier Het luchttransport uit het zuj; westen is ook erg vochtig; vandIe 1 raakt die aanvoer in een stroorriel snelling tijdens de passage var mi' actievere frontale golf. De wmc wee haalt aan zee uit tot krachtig ofite hard bij perioden met regen en j; motregen. Later op de dag stro jjlr koelere, onstabiele lucht van p re origine binnen. Het klaart fe er ontstaat zo'n karakteristieke 'eu pelwolkenlucht met een enkelt bui. 'ert nee Rond een geleidelijk dieper Woe dend depressiegebied tussen I yec land en Schotland circuleren c iej( komende dagen een paar buiei ,jei ringen. Die zullen hoofdzakelij voorbijtrekken in de vorm van I nen, waarbij in korte tijd flinke plensbuien kunnen vallen, mo| lijk met onweer. Tussen deze t lijnen is er alle ruimte voor flin zonnige perioden en hooguit ei enkele losse bui. De wind voelt) ser aan; matig tot krachtig uit west, na het weekeinde west t( noordwest met aanvoer van ste koelere lucht. Wordt het vanda nog circa 20 graden, begin vol i de week zit er niet meer in danj 3 t HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met maandag. Noorwegen: Onbestendig weer met be wolking en van tijd tot tijd regen. In het noorden eerst nog droog en nu en dan zon. Middagtempera- tuur dalend naar ongeveer 15 graden. Zweden: Veel bewolking en perio den met regen. Maximum temperatuur ongeveer 15 graden, zaterdag in het zuiden nog tegen de 20 graden. Denemarken: In het algemeen bewolkt en buiig weer. Middag- temperatuur ongeveer 16 graden. Zaterdag vooral in het noorden eerst nog wat veer 19 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Onbestendig met bewolking en van tijd tot tijd regen of buien. Soms veel wind Zondag in het zuiden ook enkele opkla ringen. Middagtemperatuur van 14 gra den in het noordwesten tot 20 graden in de omgeving van Londen. België en Luxemburg: Zaterdag bewolkt en perioden met re gen Zondag buien, afgewisseld door wat zon. Middagtemperatuur ongeveer 20 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Een storing trekt in het weekeinde van west naar oost over. Zaterdag is het in het westen bewolkt en regenachtig. In het oosten schijnt de zon flink en het is droog. Zondag verschijnen ook in het oosten wolkenvelden en de regenkans neemt toe. Dan klaart het in het westen weer wat op. Middagtemperatuur onge veer 23 graden, zaterdag in het oosten rond 26 graden. Portugaj: Eerst zonnig, geleidelijk in het westen en noorden enkele wolkenvelden maar waarschijnlijk droog. Middagtempera tuur tussen 25 en 30 graden. Madeira: Zowel zonnige perioden als van tijd tot tijd bewolking. Kleine kans op een bui. Maximumtemperatuur ongeveer 26 gra- Spanje: Zonnig, langs de Golf van Biskaje af en toe ook wat wolken. Droog. Middagtem peratuur langs de Costa's 30 graden of iets hoger; maxima in het binnenland op 'de meeste plaatsen tussen 35 en 40 graden; langs de Golf van Biskaje wordt het een graad of 23. Canarische Eilanden: Aan de noordkant af en toe flink wat be wolking, aan de zuidkant vrij zonnig en warm. Middagtemperatuur rond 30 gra- Marokko: Flinke perioden met zon. Droog. Maxi mumtemperatuur vlak aan zee rond 30 graden. Tunesië: Zonnig. Middagtemperatuur vlak langs de kust rond 33 graden. Zuid-Frankrijk: Perioden met zon en droog. Langs de At lantische kust en ook wat verder landin waarts wolkenvelden en mogelijk wat re gen of motregen. Middagtemperatuu r van 22 graden in het westen tot iets bo ven de 30 in de Provence en Lan- guedoc. Mallorca en Ibiza: Zonnig. Middagtemperatuur ongeveer 32 graden. Italië: Droog en overwegend zonnig. In de loop van zondag in het noorden enkele wol kenvelden maar waarschijnlijk droog. Middagtemperatuur tussen 28 en 32 graden, zondag in het zuiden plaatselijk 36 graden Corsica en Sardinië: Droog en tamelijk zonnig. Zondag op Corsica kans op wolkenvelden Middag temperatuur ongeveer 30 graden. Griekenland en Kreta: Langs de meeste kusten zonnig en droog Op het Griekse vasteland meer bewolking en vooral zaterdag nog een enkele fikse regen- of onweersbui. Mid dagtemperatuur tussen de 28 en 35 graden, zondag nog iets warmer. Turkije en Cyprus: Perioden met zon en warm. Vooral in het binnenland kans op een regen- of on weersbui Middagtemperatuur ongeveer 33 graden Neerslagkans Mimmumtemp. Middagtemp. Wind WEERRAPPORTENj^kc im .egt ZONDAG 28 AUGUSTUS 1994 |at IT Zon- en maanstanden jen Zon op 06.43 Zon onder floof Maan op 23.21 MaanonderL Waterstanden Katwijk ij Hoog water 08.07 20.28 De Laag water 04.11 16.15 n Le Ighe MAANDAG 29 AUGUSTUS 1994 fo,le Zon- en maanstanden i00fi Zon op 06.45 Zon onder Lri,, Maan op 00.00 Maan onderï Waterstanden Katwijk Hoog water 08.46 21.18 [Taag Laag water 04.35 16.56 fcroc Weerrapporten 26 augustus 20 uur:^''^| Amsterdam half bew. Deelen Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vlissingen Maastricht Aberdeen Athene Dublin Frankfurt Genève regenbui half bew. windst 34 2 onbew. onbew. half bew half bew onbew regenbui licht bew. licht bew. Innsbruck licht bew Istanbul licht bew. Klagenfurt onbew Kopenhagen licht bew. Las Palmas onbew. Lissabon onbew Luxemburg Madrid Malaga Mallorca Stockholm Wenen half bew windst 0 licht bew w3 onbew z 3 onbew. zo 1 onbew wnw9 half bew. wnw6 22 1 20 i 22 wVe i lante 11 iet lai 20 Jacht 27 2)op 28 Ïaar' ïtie 25 it te 21 ie-eig hl" 34 felir 30 |n b< 18 |/er n 2i ik'ey' 28 jchtw 18 Hjver onbew onbew. half bew. half bew half bew

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 10