Explosieve situatie
in Zaïrese kampen
NG
[Cans op verzachting
ancties tegen Servië
Buitenland
Kapitein zwijgt over
dumpen van Rwandezen
Uitbundig Parijs beleeft bevrijding opnieuw
Fataal wandelingetje
Verzet Oost-Timor meldt nieuw
offensief Indonesische leger
Japanse 'Schindler' redde duizenden joden
Familie vraagt om uitstel van begrafenis
slachtoffers Marokkaanse vliegramp
iRIJDAC 26 AUGUSTUS 1994
Washington lost schuld aan VN af
>jew York De Amerikaanse regering zal haar schuld van bijna
negenhonderd miljoen dollar (ruim anderhalf miljard gulden)
•|han de Verenigde Naties aflossen. Dat heeft VN-ambassadeur
Madeleine Albright gezegd. Nu de Amerikaanse schuld wordt af
gelost, loopt de financiële crisis bij de VN ten einde en kunnen
;de vredesmissies worden voortgezet. De Amerikanen liepen ach-
er met betalen, omdat ze vonden dat de VN niet effectief met
geld omgaan.
Brand geblust op veerboot
ttpovER Brandweerlieden zijn erin geslaagd de brand te blussen
f die gisterochtend was uitgebroken op de veerboot Sally Star. Alle
[[passagiers en de meeste bemanningsleden waren toen al van
■boord gehaald. Er zijn geen doden of gewonden gevallen.
'Killer bees' steken man duizend keer
[pOBSTOWNChristopher Graves is het slachtoffer geworden van
pen zwerm bijen die hem zeker duizend steken toebracht. Zoge
heten 'killer bees' hadden het in de Amerikaanse staat Texas op
/[Graves gemunt. Inmiddels ligt hij in een ziekenhuis. Zijn toe-
'Istand was ernstig, maar stabiel.
((Russen terug in Atlantische Oceaan
reykjavik Na een afwezigheid van twee jaar zijn Russische on
derzeeboten weer op patrouille in het noorden van de Atlanti
sche Oceaan. Dit hebben hoge IJslandse functionarissen ge
meld. Defensie-experts zeggen dat gebrek aan geld en organisa
torische chaos sinds het uiteenvallen van de Sovjetunie de vaar
tuigen de afgelopen twee jaar in de haven hielden.
Libië aanvaardt Schotse rechters
londen Libië stemt ermee in dat de twee Libische verdachten
Van de Lockerbie-aanslag worden berecht door Schotse rechters.
Maar dit zou buiten Groot-Brittannië moeten gebeuren. Dit
leeft de Britse parlementariër Fairbairn gezegd na een bezoek
aan Libië. Boven het Schotse Lockerbie ontplofte in 1989 een
bom in een Pan Am-vliegtuig.
Doden bij noodweer in Italië
rome» Noodweer heeft in Italië grote materiële schade aange
richt en voor een tijdelijke stroomuitval gezorgd in delen van
Rome. Twee mensen kwamen om, zestien raakten gewond. In
Bologna werden autoruiten door hagelstenen vernield en wer
den luiken van ramen gerukt.
Turks leger doodt PKK-strijders
ankara Bij gevechten tussen het Turkse leger en aanhangers
van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) zijn sinds maandag 37
Koerden en twee soldaten omgekomen. De schermutselingen
hadden plaats in het zuidoosten van Anatolië, een bolwerk van
de PKK.
eiGeen Duitse blauwhelmen M.-Oosten
bonn De Duitse bondskanselier Kohl heeft gisteren uitgesloten
dat Duitse soldaten aan VN-vredesmissies in het Midden-Oos
ten deelnemen. Eerder deze week had de Israëlische minister
van buitenlandse zaken Peres in Bonn verklaard dat Israël geen
bezwaar heeft tegen inzet van Duitse blauwhelmen in het Mid
den-Oosten. „Wij zullen dit idee niet oppikken", zei Kohl giste-
- Wan krijgt hart van zijn dochter
royal pak» Na jarenlang wachten heeft een Amerikaan eindelijk
een ander hart gekregen: dat van zijn dochter. De 58-jarige
Chester Szuber kreeg maandag het hart ingeplant van zijn 22-ja
rige dochter Patti, die een een week geleden omkwam bij een
auto-ongeluk. De operatie is uitgevoerd in Royal Oak in de staat
Michigan.
Amerikaan verzweeg oorlogsverleden
W YORK-ZAGREB AP-Rtr-DPA
45
e Verenigde Naties overwegen
m de sancties tegen Servië ge-
eeltelijk op te heffen als de
ervische president, Milosevic,
Iternationale waarnemers toe-
lat die kunnen vaststellen of
irvië de hulp aan de Bosnische
irviërs heeft stopgezet. Dat
eeft de Britse ambassadeur bij
Verenigde Naties, David
annay, gisteravond gezegd,
erder heeft Rusland al geop-
erd de sancties tegen Servië af
zwakken.
Milosevic sloot de grens tus-
:n Servië en Bosnië-Hercego-
ina eerder deze maand, waar
oor de Bosnische Serviërs nu
irstoken zijn van Servische
ulp. Hiermee probeert Milose-
ic de Bosnische Serviërs te
wingen een internationaal vre
esplan te accepteren. Milose-
ic weigert echter toezicht op
e grens tussen Servië en Bos-
ië toe te staan, ondanks ver-
oeken van VN-functionarissen.
Duizenden moslim-vluchte-
ngen uit de Bosnische enclave
ihac dreigden gisteren de
ens met buurland Kroatië te
estorinen. Na dagenlang
achten in de door Serviërs be-
;ence France Presse ANP Algemeen I
PA Deutsche Presse Agentur GPD C
Independent IPS Inter Press Servic<
SPD'er noemt
atoomsmokkel
stunt van Kohl
BONN PETER VAN NUUSENBURG
CORRESPONDENT
Günther Verheugen, de cam
pagneleider van de Duitse SPD
(de sociaal-democratische op
positiepartij) heeft de regering
ervan beschuldigd de smokkel
met nucleair materiaal 'in scène
te hebben gezet'. Hij verdenkt
de regering van bondskanselier
Kohl ervan hier met het oog op
de verkiezingen van oktober po
litieke munt uit te willen slaan.
Kohls partij, de CDU, heeft
het thema binnenlandse veilig
heid tot een van de pijlers van
het verkiezingsprogramma ge
maakt. Dit programma is giste
ren in Bonn gepubliceerd, com
pleet met een nog op het laatste
moment ingelaste paragraaf
over maatregelen tegen 'atoom-
smokkel'.
De speciale coördinator van
de geheime diensten, Schmid-
bauer, bestempelde de beschul
digingen van Verheugen als
'volslagen absurd'. Schmid-
bauer heeft vorige week met
zijn Russische collega's een ak
koord ondertekend dat voorziet
in een gezamenlijke bestrijding
van de handel in nucleair mate
riaal.
Ex-premier Sharif
herhaalt bewering
over atoombom
islamabad ap
De voormalige Pakistaanse pre
mier Sharif zegt met zijn ont
hulling dat Pakistan over een
atoombom beschikt, te willen
voorkomen dat de huidige pre
mier Bhutto het nucleaire pro
gramma inkrimpt. Regerings
functionarissen houden echter
vol dat Pakistan een atoombom
kan maken, maar dat absoluut
niet van plan is.
Sharif, die nu oppositieleider
is, is de aanstichter van de
laatste controverse over het nu
cleaire beleid. Dinsdag verklaar
de hij dat Pakistan al een
atoombom heeft, wat in strijd is
met het officiële beleid. „Ik ver
werp dit als een bijzonder on
verantwoordelijke verklaring",
reageerde Bhutto.
Sharif, die van 1990 tot 1993
premier was, is bang dat Bhutto
aartsvijand India in de kaart
speelt als ze het mes zet in het
atoomprogramma. Volgens de
oud-premier is ook India in
staat atoomwapens te maken.
Beide landen maken aanspraak
op het opgedeelde Kashmir.
Bang voor Carlos
De Stasi, de geheime dienst van
de voormalige DPR, was be
nauwd voor de terrorist Carlos
en hield hem in de jaren tachtig
liever te vriend. Markus Wolf,
oud-spionagechef van de Stasi,
zegt dat in de Duitse krant
tageszeitung. „Hij bracht de hele
nacht door aan de bar van het
Palace Hotel (in Oost-Berlijn
waar hij onderdak genoot, red.),
met een losgegespte pistoolhol
ster, omringd door vrouwen en
drinkend als een ketellapper.
Hij bedreigde ons zelfs", zegt
Wolf.
Vluchtelingen prooi van radicale Hutu's
GOMA Rtr-AFP-DPA
In de vluchtelingenkampen rond de Zaïrese grensstad
Goma dreigt een totale oorlog. Naast ruzies over schaarse
goederen, spelen Hutu-extremisten een belangrijke rol
bij de gewelddadige incidenten. Volgens het Hoge Com
missariaat voor de Vluchtelingen van de VN (Unhcr) is
het nog een kwestie van tijd voordat hulpverleners het
slachtoffer worden van het groeiende geweld.
domineerde Rwandees Patriot
tisch Front (RPF) wordt gere
geerd, worden door hen geïnti
mideerd en soms gedood. De
hulpverleners in het kamp Inera
zijn gisteren op de vlucht gesla
gen, toen ze werden bedreigd
door groepen vluchtelingen.
In het Tanzaniaanse kamp
Benaco, waar sinds half juli
tweeduizend Hutu's per dag ar
riveren, sprak Unhcr-functiona-
In de kampen, waar zo'n
800.000 Rwandezen, voorname
lijk van de Hutu-meerderheid,
hun toevlucht hebben gezocht,
wordt bijna dagelijks iemand
vermoord. Vooral extremisti
sche Hutu's laten zich niet on
betuigd. Vluchtelingen die wil
len terugkeren naar Rwanda,
dat nu door het door Tutsi's ge-
ris Jacques Franquin gisteren
van 'een explosieve situatie'.
Het Unhcr in buurland Zaïre
heeft de plannen om grote
groepen vluchtelingen te repa
triëren opgeschort. Twee pogin
gen van de VN groepen repa
trianten te begeleiden, misluk
ten eerder door geweld van te
genstanders van terugkeer naar
Rwanda. Hierbij vielen enkele
doden.
De RPF-regering in de Rwan
dese hoofdstad Kigali heeft vol
gens de Hoge Commissaris van
het Unhcr, José Ayala Lasso,
achthonderd van volkeren
moord verdachte personen ge
arresteerd. Lasso keerde giste
ren na een bezoek aan Rwanda
in Genève terug. De Rwandese
ROTTERDAM-PIRAEUS GPD
De 29-jarige Nederlandse kapitein, die gisteren in de Griekse ha^
venstad Piraeus is veroordeeld tot drie jaar cel wegens het over
boord zetten van twee Rwandese verstekelingen, verwacht dit
weekeinde weer thuis te zijn. „De rederij is verzekerd, de straf
kan worden afgekocht. Het is nu verder een kwestie van onder
handelen", zo meldt hij vanuit het politiebureau in Piraeus.
De kapitein uit het Zuidhollandse Maasdam wil niet ingaan op
het incident zelf. „Ik ben veroordeeld op een bekentenis, maar
heb die onder grote druk afgelegd."
Volgens de rechtbank in Piraeus heeft hij de twee Rwandezen
op zeshonderd meter uit de kust overboord gezet, met de hulp
van twee Filippijnse matrozen en een Russische stuurman. De
Rwandezen werden vervolgens door een Griekse visser uit zee
Voor de rechtbank verklaarde de kapitein gisteren dat hij van
niets wist. De matrozen en de stuurman bekenden echter schuld
en zeiden dat de kapitein opdracht gaf de twee Rwandezen, die
in het Turkse Instanbul aan boord waren gekomen, 'over de
muur' te zetten.
regering heeft eerder melding
gemaakt van een lijst van 32.000
verdachten. De regering wil dat
de hoofddaders worden berecht
door een internationaal tribu
naal. Het is niet uitgesloten dat
hiervoor het oorlogstribunaal in
Den Haag wordt gebruikt, dat is
belast met de berechting van
oorlogsmisdadigers uit het
voormalige Joegoslavië.
Een groep Parijse brandweerlieden bevestigde gisteren de Franse nationale driekleur aan de Eiffel-toren. Daarmee speelden de brandweerlui na wat
een groepje 'sapeurs pompiers' in 1944 deed met gevaar voor eigen leven de Duitsers waren toen immers nog in de stad. foto reuter
PARUS HANS GERTSEN
Uitbundig is gisteren de vijftigste verjaardag
van de bevrijding van Parijs gevierd. Hon
derdduizenden inwoners van de Franse
hoofdstad namen deel aan de festiviteiten
die tot vanmorgen in de kleine uurtjes
voortduurden.
Gisterochtend vonden, verspreid over de
stad, tientallen herdenkingsplechtigheden
plaats voor de naar schatting drieduizend
slachtoffers van de zesdaagse volksopstand
die aan de bevrijding vooraf ging. Vervol
gens gaf de voltallige regering acte de pre
sence tijdens een herdenkingsdienst in de
Notre Dame die werd bijgewoond door
honderden oud-verzetsstrijders en oorlogs-
veterenanen.
Het klapstuk was echter de 'Mars van de
bevrijders', een grote historische parade
tussen de Place Denfert Rochereau en het
stadhuis. De optocht, die in grote lijnen de
zelfde route volgde als de Tweede Pantser
brigade van generaal Leclerc, die Parijs op
25 augustus 1944 van het nazi-juk bevrijd
de, trok meer dan 200.000 toeschouwers.
Die zagen hoe ruim 1.500 mensen in kle
ding uit de jaren veertig en met historische
voertuigen de triomfantelijke intocht van
destijds naspeelden.
Het enige verschil met vijftig jaar geleden
was dat het spektakel dit keer zorgvuldig in
scène was gezet en dat de inwoners van Pa
rijs het geheel van achter kilometers lange
dranghekken moesten gadeslaan. „In au
gustus 1944 was het allemaal heel wat uit
bundiger", zei een blijkbaar lichtelijk te
leurgestelde, oudere Parijzenaar na afloop.
„Dit was gewoon een stuk theater."
Veel spontaner ging het er vannacht aan
toe. Na een immens vuurwerk boven de
Seine, dat door honderdduizenden Parijze-
naars werd gadegeslagen, dansten de inwo
ners van de Franse hoofdstad net zoals in
die doldwaze augustusnacht van 1944 op
nieuw tot in de vroege ochtenduren op
straat. Het ruim een kilometer lange eerste
stuk van de Champs-Elysées tussen de Pla
ce de la Concorde en het Rond Point des
Champs-Elysées was omgetoverd tot één
groot 'bal-musette' waar kon worden ge
danst op muziek uit de jaren veertig maar
ook op eigentijdse deunen.
De festiviteiten worden vanavond op de
Champs-Elysées afgesloten met een spekta
kel waaraan meer dan zevenduizend figu
ranten deelnemen. Met dat schouwspel
herdenkt Parijs de legendarische triomf
tocht die generaal De Gaulle op 26 augustus
1944 over 'de mooiste avenue ter wereld'
hield. De latere president bracht in 1944
twee miljoen uitzinnige Parijzenaars op de
been. Vijftig jaar later zal de opkomst ver
moedelijk geringer zijn, maar de wijde om
geving van de Champs-Elysées is vanmid
dag wel vast voor alle verkeer gesloten. Het
Parijse openbaar-vervoerbedrijf zet extra
metrostellen in om de verwachte drukte het
hoofd te kunnen bieden.
Ook Senaat
VS steunt wet
tegen misdaad
WASHINGTON Rtr-AFP
De Amerikaanse Senaat
heeft vannacht de lang om
streden anti-misdaadwet
goedgekeurd. Nu is de weg
vrij voor president Clinton
om zijn handtekening te
zetten onder het pakket
maatregelen, waarmee voor
meer dan vijftig miljard gul
den extra uitgaven zijn ge
moeid. De senatoren keur
den het wetsvoorstel goed
met 61 stemmen voor en 38
tegen. Het Huis van Afge
vaardigden had de wet afge
lopen zondag al aangeno
men.
Het pakket maatregelen be
hoort, naast de hervorming
van de ziektekostenverzeke
ring, tot de belangrijkste bin
nenlandse beleidsvoorne
mens van Clinton. De presi
dent was dan ook opgetogen
over de stemming in de Se
naat: „Deze wet zal elke wijk
in Amerika veiliger maken.
Politie-agenten zullen niet
langer met dodelijke wapens
worden bedreigd die alleen
voor de oorlog zijn bedoeld".
De wet verbiedt negentien
types halfautomatische wa
pens. Tegen deze bepaling
had zich de lobby van wa
penbezitters hevig verzet. De
doodstraf wordt ingevoerd
voor meer dan vijftig delicten
waarop nu nog lichtere straf
fen staan. Na drie veroorde
lingen wegens geweldmis
drijven krijgt de dader in het
vervolg levenslang. De ko
mende jaren worden 100.000
nieuwe politie-agenten in
dienst genomen. Er worden
voor meer dan zeventien
miljard gulden nieuwe ge
vangenissen gebouwd. Ge
weld tegen vrouwen wordt
aangemerkt als schending
van de burgerrechten.
zette gebieden in Kroatië zette
zich gisteren een stoet bussen
en personenauto's in beweging
in de richting van de demarca
tielijn, kennelijk om de open
stelling van de grensovergang af
te dwingen.
„De toestand is uiterst ge
spannen", aldus een woord
voerder van het VN-hoofdkwar-
tier in Zagreb. „De vluchtelin
gen zijn kennelijk van plan de
grens met Kroatië te bestormen.
Ze gaan in bussen, met vracht
wagens, karren en tractors en
wat al niet op weg naar Turanj",
aldus een woordvoerder van de
Unhcr, de vluchtelingenorgani
satie van de Verenigde Naties.
De Kroatische autoriteiten in
Zagreb weigeren de moslim
vluchtelingen op Kroatisch
grondgebied toe te laten, omdat
hier geen opvangmogelijkheden
meer zouden zijn. Poolse VN-
soldaten aan de grens hebben
grote moeite de vluchtelingen
tegen te houden. Een officier
van de VN-politietroepen zei
bezorgd te zijn dat het tot ge
weld zal komen. „Als de vluch
telingen de Kroatische regering
uitdagen, hebben de (Kroati
sche) soldaten opdracht hen
neer te schieten."
SYDNEY AFP
Indonesische troepen zijn vol
gens het verzet op Oost-Timor
een nieuw offensief begonnen
om de laatste guerrillastrijders
in de voormalige Portugese ko
lonie te verslaan. De Oosttimo-
rese verzetsleider Nino Konis
Santana meldt in een vraagge
sprek met Australische kranten
dat momenteel 13 tot 15 batal
jons actief zijn in het door Indo
nesië geannexeerde gebied.
De guerrillabeweging erkent
dat ze niet in staat is het Indo
nesische leger te verslaan, maar
meent ook dat Indonesië er niet
in zal slagen het gewapende
verzet volledig de kop in te
drukken. „Het is onmogelijk
ons te verslaan, want de burger
bevolking staat aan onze kant",
aldus Santana.
Indonesië bracht het verzet in
1992 een belangrijke slag toe
met de arrestatie van de ver
zetsleider Xanana Gusmao. Hij
kreeg levenslang wegens sa
menzwering en illegaal wapen
bezit. Vorige maand zette presi
dent Suharto deze straf om in
twintig jaar.
AMSTERDAM-RABAT ANP-AFP-Rtr
new delhi Heilig of niet, aan een
voorbij razende auto valt niet altijd
te ontkomen. De Indiase hoofd
stad New Delhi kampt op dit mo
ment met een gigantische hoe
veelheid koeien, die zich te goed
doen aan de groene zones in de
stad. Voor de hindu's zijn het hei
lige dieren die ongestoord hun
gangetje mogen gaan.
foto anp rajeev b hl att
Een Japanse diplomaat die in de
Tweede Wereldoorlog in Litou
wen joden hielp wegkomen
door hun transitvisa te geven,
heeft daarmee mogelijk 8.000
levens gered. Volgens het Ja
panse ministerie van buiten
landse zaken is Hillel Levin, di
recteur van het Centrum voor
Judaïsch Onderzoek van de uni
versiteit van Boston, tot die
conclusie gekomen na onder
zoek in het archief van het mi
nisterie.
Levin vond een document
waaruit blijkt dat diplomaat
Chiune Sugihara in 1940 1.944
visa heeft uitgeschreven voor
joodse vluchtelingen. Die kon
den daarmee via de Sovjetunie
naar Japan en andere landen
reizen. Omdat zo'n visum voor
het hele gezin gold, concludeert
Levin dat het totale aantal men
sen dat dankzij Sugihara aan de
nazi's kon ontsnappen in de
buurt van 8.000 moet liggen.
Na de oorlog werd Sugihara
uit de diplomatieke dienst ont
slagen, vermoedelijk vanwege
zijn activiteiten in Litouwen. Hij
overleed in 1986. Zijn rol kreeg
pas grotere aandacht na het uit
komen van de film Schindler's
List over de Duitse industrieel
die duizenden joden uit handen
van de nazi's wist te houden.
veroorzaakt om zo zelfmoord te plegen.
Een woordvoerder van de KLM zei gisteren dat
de maatschappij er altijd alles aan doet om een
dergelijke rampzalige situatie te voorkomen. Als
piloten in dienst treden, worden ze volgens hem
meteen getest op geestelijke stabiliteit. Ook tij
dens de opleiding wordt daar veelvuldig naar ge
keken.
De woordvoerder kan zich geen voorbeeld voor
de geest halen dat in Nederland ooit een vlieger
een ongeluk of incident veroorzaakte vanwege
psychische verwardheid. Ook wereldwijd is het
ongeluk een 'uniek incident', aldus luchtvaartex
pert David Learmount. De Brit bladerde tot 1946
terug in de annalen van vliegtuigongevallen,
maar vond geen enkele eerdere zelfmoord van
een piloot.
Wel stuitte hij op een geval van een ontslagen
steward die tijdens een vlucht van het Ameri
kaanse USAir eerst zijn directe chef en vervolgens
de cockpitbemanning doodschoot. Het vliegtuig
stortte vervolgens neer.
Uit naam van de familie gaat de plaatsvervan
gend ambassadeur in Marokko bij de Marok
kaanse autoriteiten uitstel vragen van de massa
begrafenis van de slachtoffers van het vliegtuig
ongeluk afgelopen zondag in de buurt van Agadir.
Marokko wil de 44 slachtoffers, onder wie het
Amsterdamse gezin Goldberg, zonder verdere
identificatie gezamenlijk begraven op een islami
tische begraafplaats bij Agadir.
Uitstel is nodig om het Rampen Identificatie
Team (RIT) de mogelijkheid te geven de vier Ne
derlandse slachtoffers te identificeren. De nabe
staanden willen hun omgekomen familieleden
begraven op de joodse begraafplaats in Muider-
berg.
Het Toestel, een ATR-42, maakte een binnen
landse vlucht naar Casablanca toen het van vijf
duizend meter hoogte naar beneden stortte en in
het Atlas-gebergte terecht kwam. Het Marok
kaanse ministerie van verkeer maakte gisteren
bekend dat de piloot het ongeluk opzettelijk heeft
Een gepensioneerde machinebankwerker in de
stad Chicago is ervan beschuldigd zijn oorlogsver-
als bewaker in het SS-werkkamp Treblinka voor de Ameri-
rise immigratiedienst te hebben verzwegen. Het ministerie
justitie heeft de rechter daarom gevraagd de uit Polen af-
70-jarige Bronislaw Hajda zijn staatsburgerschap af te
Karipmis voor jarige Moeder Teresa
Moeder Teresa is vandaag 84
jaar geworden. Uit de hele we
reld werden cadeaus bezorgd
bij het centrum van de door
haar opgerichte Missions of
Charity in DE Indiase stad Cal
cutta. Honderden mensen kwa
men aan de deur met manden
bloemen, potten snoep, kleding
en speelgoed voor de arme, on
behuisde kinderen die de be
jaarde Nobelprijwinnares sinds
jaar en dag onder haar hoede
neemt.