s
De Vliet doet het nog goed
Valkenburg: zonnetje in huis
uperprijs kan
ook hier vallen
Het Gesprek van de Dag
Ouderwetse
telefoon
in Eendje
'Zappen' door een
nieuw jongerenblad
(RIJDAG 26 AUGUSTUS 1994
Bas Nikkels, een jongen van
deze tijd. Ook hij beschikt over
een auto met auto-telefoon.
Alleen zoeft de 31-jarige Bloe
mendaler niet over Neerlands
wegen in een dure bolide vol
gepropt met geavanceerde
communicatie-apparatuur.
Bas rijdt rond in een twaalf jaar
oude Eend met een dofzwarte
ouderwets rinkelende bakelie
ten telefoon, die naast hem op
de vloer staat.
„Ik vind het wel passen, zo'n
autotelefoon uit vroeger tijden
in een 2CV'tje. 't Is een beetje
plagen hè, zo'n ouderwetse te
lefoon in je auto. Mensen kij-
ken toch altijd een beetje on
gelovig als ze me zien bellen.
Ze zien ook geen antenne op
mijn dak. Ik denk dat ze den-
ken: ,,Dat is nep". Laat ze
maar."
rry De telefoon is van zijn oma ge-
I XI weest. ,,Ik hoorde dat het tech
nisch mogelijk bleek om er een
1 va| auto-telefoon van te maken,
leek me dat wel geinig, 't Ziet
er toch leuk suffig uit? Ik noem
die zwarte telefoon in mijn
Eend 'consuminderen'. We
moeten produkten toch zoveel
mogelijk hergebruiken? Nou
dan. Die telefoon in mijn auto
is hèt voorbeeld van doelmatig
hergebruik."
Bas Nikkels (,,ik ben adviseur
van beroep") kan niet zelf bel
len met het opgelapte afdan
kertje van oma. ,,Ikkan alleen
gebeld worden. Maar dat komt
doordat ik ook nog een moder
ne zaktelefoon heb met het
zelfde nummer. En ik zou er,
met wat technische ingrepen,
ook zelf mee kunnen bellen,
maar ik laat het maar zo."
Opzichtig bellen bij het stop
licht of op de snelweg zodat
andere weggebruikers.de ou
derwetse hoorn aan zijn oor
wel moéten zien, dat doet hij
niet. ,,Ik hou hem express een
beetje uit het zicht. Ik loop er
niet mee te koop. Ik vind het
gewoon leuk. 't Is weer eens
wat anders. En zeg nou eerlijk,
I^ÉLwat
Het 'nieuwste van het nieuwste': een eend met telefoon.
FOTO UNITED PRESS DE BOER
zo'n moderne zaktelefoon met
bijpassende antenne, dat hoort
toch niet bij een ouwe Eend?"
Als de fotograaf zich meldt,
wordt Bas toch een tikkeltje
nerveus. „Kun je die auto zo
fotograferen dat-ie niet goed
herkenbaar is. Want ik ben als
Meeste aantal uren van Nederland
Alsof we onverwacht de hoofd
prijs hebben gewonnen in een
loterij. Valkenburg blijkt vorige
maand de zonnigste plek van
Nederland geweest te zijn. Zo
heeft het KNMI althans becij
ferd. Wie in deze regio vorig
maand dus verzuchtte dat hij of
zij zo door de koperen ploert
geslagen werd, had daarin geen
ongelijk. 322 Uren scheen de
zon in en rond Valkenburg en
dat was net luttele minuten
meer dan op Schiphol. Valken
burg komt dus glansrijk als eer
ste aan de finish, de nationale
luchthaven mag zich eervolle
tweede noemen. Voor een reisje
naar de zon hoefde je voor de
verandering het vliegtuig niet
meer in.
Nou heeft het KNMI niet overal
apparatuur staan die de zonne
straling meet - dat is op zo'n
dertig plaatsen in het land,
waaronder marinebasis Valken
burg. Daarom kunnen we rustig
stellen dat we hier in de zonnig
ste regio van het land hebben
gezweten. En wie een goed
heenkomen zocht ter verkoeling
moest dus eigenlijk niet naar de
kust, maar het binnenland in.
Het was immers overal minder
zonnig. Bovendien is de kans op
bewolking in het binnenland
groter. Omgekeerd moeten Kat
wijk en Noordwijk het wel heel
goed hebben gedaan.
Op Valkenburg werd door de
weerdienst zelf ook het aantal
zonne-uren gemeten. Volgens
meteoroloog Van Heteren van
de marinebasis Valkenburg
meette zijn dienst maar liefst
330 uur en 12 minuten. Het ver
schil van acht uur tussen wat
het KNMI opgeeft en waar Val
kenburg mee komt, ontstaan uit
de twee verschillende wijzen
van meting.
Het KNMI laat op Valkenburg
zonnestraling met een sensor
meten, waarbij ook al voor
zonsopgang en na zonsonder
gang die straling wordt geme
ten. Als het zonnetje zich dus
niet laat zien, tikt de teller cfoor.
Gegevens worden dan later ge
corrigeerd en omgerekend.
Marinebasis Valkenburg meet
ook nog op de ouderwetse wij
ze: met een glazen bol die als
een soort vergrootglas met stro
ken op de stralende zon rea
geert. Woordvoerder Van Hete
ren vindt dat zuiverder als het
daadwerkelijk om het aantal
zonne-uren gaat. Maar volgens
Harry Geurts van het KNMI
leidt dat bij bewolking weer tot
afwijkingen. Hoe dan ook, acht
uur verschil in meting is te ver
waarlozen op zoveel zonne-
uren. Beide methoden zijn vrij
nauwkeurig.
Er is echter een groot verschil
tussen warm en zonnig. Warm
is nog niet zonnig en zonnig be
tekent nog niet warm. Het
klinkt tegenstrijdig, maar de
warmste plek van het land in ju
li was tevens de minst zonnige.
Arcen (239 zonuren) heet de
plek en die plaats met zo'n klei
ne honderd zonuren minder
dan Valkenburg ligt in Noord-
Limburg. Het werd er gemid
deld echter wel bijna dertig gra
den. Maar op die warme plek
word je niet zo snel bruin.
Juist dank zij die warmte is er
meer kans op bewolking als er
koudere luchtlagen bij komen,
zo meldt althans het KNMI. En
dus op minder zonuren, want
bewolking verduistert natuur
lijk. „Al is het in het geval van
het warme Arcen toeval dat die
plaats juist de minste zon uren
heeft", zegt KNMI-woordvoer-
der Harry Geurts. Wel neemt hij
de tijd uit te leggen dat warmte
juist tot bewolking leidt. „Je ziet
het aan cle kust. De zee is door
de hittegolf van juli opge
warmd, daar komt koude lucht
overheen en dat leidt nu tot
buien en 'waterhoosjes' aan de
kust."
Voorjaar en zomer zijn aan zee
zonniger dan in het binnenland,
omdat in het binnenland dooi
de grotere warmte gemakkelij
ker stapelwolken ontstaan. Het
ligt aan een verschil in tempera
tuur tussen de kust en het bin
nenland. 'Zonnig' is bij de weer-
meters een nauwkeurig om
schreven begrip. De 'zonnigste
maand' is dan mei (gemeten
over het tijdvak 1961 - 1990) en
de 'zonnigste periode' van het
jaar is eind mei, begin juni.
Maar deze zomer vormt daar
wel een uitzondering op.
EMIEL FANGMANN
öed, de kans dat je 'm wint
ag dan zoiets zijn als het vin-
'in van die welbekende speld
die even befaamde hooiberg,
aar nimmer geschoten - niet-
aar - is natuurlijk altijd mis.
ps is het nooit weg als je, zoals
ick van Paridon, op dit mo-
ent een actueel formuliertje
n de Duitse Lotto in huis
:bt. Hij zal toch vallen, mor-
:n, die prijs van 26 miljoen D-
ark. Dan is er toch geen haar
je hoofd die er aan denkt,
Sals in het geval van deze Leid-
kapper mooi opgaat, om ooit
)g een vinger uit te steken,
"in op de 150 miljoen. Dat is,
mag worden aangenomen,
igeveer de kans die je hebt om
it Duitse lottoformuliertje dit-
aal ook daadwerkelijk te gelde
:maken. Niet iets waar je je op
voorhand sappel over kunt
(aken, want het zou wel héél
g toevallig zijn dat uitgere-
ind-jlj die prijs pakt. Maar hoe
in ook, vallen zullen die num-
ers morgenavond en er moet
ch ergens iemand in Duits-
nd of omstreken zijn die om
Iht uur die gigantische pot
et geld vindt. Na twee maan-
in sparen kan het haast niet
eer mis of iemand heeft die
s getallen en dat supergetal
ant daar draait het allemaal
n goed op een rijtje gezet,
et loopt storm in Duitsland
lor de superprijs en zoveel for-
ülieren als nu zijn er nog nim-
er verkocht. Het moment van
waarheid is derhalve aange-
Telefoon 011-356444
of
Postbus 54,2300 AB
te Leiden
Bruikbare tips worden
reloond met een cadeaubon
yan 25 gulden.
broken.
In navolging van Amerika en
Canada hebben ze in Duitsland
tegenwoordig het systeem dat
als niemand de hoofdprijs wint
het bedrag voor de winnaar au
tomatisch doorschuift naar de
volgende week. Of naar de week
daarop, als opnieuw niemand
de zes getallen (uit 49) goed
heeft geraden. Of, zoals nu het
geval is bij onze oosterburen,
acht weken verderop, want zo
lang al wist niemand de getallen
juist aan te kruisen. Waardoor
de hoofdprijs intussen is opge
schroefd tot het onwaarschijn
lijke bedrag van 26 miljoen
mark. Wie dat bedragje pakt,
kan alleen al van de rente een
luizeleven leiden.
„Dus goed dat we een tijdje ge
leden zijn gestopt met het in
vullen van die formulieren",
zegt Hans Seisveld, eigenaar
van café De Kruik in het cen
trum van Leiden. „Want wat
moetje nou met zo'n enorme
berg geld. Nee, dat meen ik
echt, dat kan toch nooit goed
zijn voor je. Een prijsje winnen
is leuk, maar dit is natuurlijk
niet meer normaal. Dan ga je
toch alleen maar gekke dingen
doen. Daar word je als mens
echt niet beter op, geloof mij
maar."
De mogelijkheid op het winnen
van een 'leuk' prijsje was, een
jaartje of tien terug, voor hem
en nog een stuk of tien stam
gasten de reden om wekelijks
de Duitse Lotto in te vullen. „Er
kwam hier toen een jongen die
had net 35.000 mark gewonnen.
Hij maakte ons een beetje gek
en sindsdien vulden we die for
muliertjes in. Voor een behoor
lijk bedrag, hoor, want dat kost
te al gauw acht tientjes per keer.
Nooit wat gewonnen, nee. Ja,
een keertje 100 mark of zo. Je
kent dat wel van de Staatsloterij,
dan heb je net je inleg terug. Op
een gegeven moment zijn we er
maar mee gekapt. En onze ei
gen huislotto begonnen. Die
keert tenminste om de zoveel
weken een aardig prijsje uit."
Dick van Paridon ondertussen
hoopt stiekem dat hij wel het
winnende papiertje in huis
heeft. Wat de Leidse kapper met
die berg geld gaat doen mocht
hij onverhoopt die speld in de
hooiberg vinden, dat weet hij
nog niet. „Laat ik eerst maar
eens kijken of ik dat formuliertje
nog kan vinéfen," lacht hij.
„Want ik heb geen idee waar ik
het heb gelaten. Dat zal je toch
gebeuren, zeg. Datje 26 miljoen
mark wint en je formulier is on
vindbaar."
AD VAN KAAM
Baantjes trekken in zwembad De Vliet. Het kon volop deze zomer.
FOTO HOLVAST/MARK LAMERS
„Gooi dat kleine rotbad maar
dicht, De Zijl!", roept een oude
re badgast vanuit het water van
zwembad De Vliet. „Moet je
toch eens kijken, wat een rijk
dom hier! En dan hebben ze het
telkens over sluiten, ontmoedi
gingsbeleid", zegt Lenie Koem
ans. Een paar weken geleden
brak ze haar enkel toen ze even
buiten het zwembad over een
trottoir struikelde. Lopen gaat
nog niet zonder kruk, zwem
men al des te beter.
Een stad van 110.000 inwoners
moet een openluchtbad heb
ben, vincjt de zwemster. „Of er
nou 20 of 1000 bezoekers ko
men. De stad heeft toch ook een
bibliotheek en een schouwburg?
zo vraagt Lenie zich af.
Dit jaar was er vrij weinig dis
cussie rondom het openlucht
zwembad De Vliet. Een van de
mooiste zomers van deze eeuw
zorgde er voor dat het streefge
tal van 80.000 bezoekers net
werd gehaald. Tot afgelopen
donderdag waren er precies
82.500 binnen. „Hoe meer al
gen in de buitenwateren, hoe
meer mensen hier", luidt de
mening van velen. Kantinejuf
frouw Tiny van Trooyen meldt
dat het 'gigantisch druk' werd
toen de provinciale binnenwa
teren tot verboden zwemgebied
werden verklaard. „Er moet
meer controle daarop komen.
Moeten er eerst mensen ziek
worden?"
'De Vliet: open of dicht komt
pas aan de orde als het aantal
bezoekers bedenkelijk zou da
len. Vorig jaar werd besloten dat
Leidens enige allround open
luchtbad open mocht blijven,
mits het zich de komende vijf
jaren maar zou bewijzen. Dat
wil niet zeggen dat de actie
groep 'De Vliet moet blijven' op
haar lauweren is gaan rusten.
Als het bad dicht gaat, verzui
pen we de burgemeester", roept
iemand. De dames Miep, Suze,
Riet, Toos, Janny en Ria onder
steunen het luidkeels vanaf het
water en beginnen actieliederen
te zingen om 'het mooiste bad
uit de regio' te ondersteunen.
'Schandalig' vinden de dames
het dat De Vliet zondag al dicht
gaat voor dit seizoen. „Ja, geen
personeel en er moet worden
gestookt. Wat je op de begroting
hebt gewonnen, gaat weer ver
loren als het'bad langer open
zou zijn, zeggen ze", aldus Ria.
Deze week vroeg ze tijdens de
avondvierdaagse mensen om in
de taptoe mee te lopen. Vijftig
mensen zeiden al ja. Op 2 okto
ber neemt De Vliet voor de
tweede maal in successie aan
de taptoe deel. Nadrukkelijk
niet als actiegroep, want dat
mag niet, wel ter promotie.
Badmeester Wim Kooien zegt
evenwel dat er weinig te verdie
nen valt op al die vaste bezoe
kers die dagelijks op gezette tij
den komen en voor wie de soci
ale contacten in de loop der ja
ren heel belangrijk geworden
zijn. „Nee, die zwemmen voor
twee kwartjes per keer, ze heb
ben een seizoensabonnement."
Maar de vroege zwemmers
staan wel al om vijf over half ze
ven voor de poort, die pas een
half uur later open gaat.
De Vliet is van oudsher een ont
moetingsplaats voor jongeren,
zo stelt juffrouw Tiny vast.
Daarom staat er een flipperkast
in de kantine. „Het grote pu
bliek komt met mooi weer. Jon
geren komen toch altijd wel.
Ontmoeten is belangrijker dan
zwemmen. Misschien omdat de
clubhuizen dicht zijn", zegt be
drijfsleider Piet Kantebeen. Ou
deren kaarten op het terras.
Onder de vroegzwemmers is
ook studente Sabine van Gestel;
„Ik heb hier vroeger veel lol ge
had. Al die zwemparadijzen
hoeven van mij niet. Het het
haalt de fantasie van het kind
weg. Maar kinderen van nu
zouden zich hier misschien wel
vervelen".
Met graagte wijst de bedrijfslei
der op een oudere heer die zich
nabij de kleedhokjes van zijn
witte hemd ontdoet. „Kijk, die
man komt hier ook altijd. En hij
is 93." Meneer Crevecoeur
zwemt al in De Vliet zolang het
open is en komt op de fiets naar
het bad. Hij legt nog met gemak
vijfhonderd meter - tien banen
- af. „Ik rust nooit als ik een
maal in het water ben. Na een
goed half uur ben ik er weer uit.
Nou, ik ga er in hoor, het wordt
me te fris. En ja, ik zal hier zo'n
beetje wel de oudste zijn."
EMIEL FANGMANN
Altijd al willen weten hoe je
met een vliegtuig de ideale
noodlanding maakt (tegen
de wind in), hoe boeienko-
ning Houdini om het leven
kwam (een stomp in zijn
maag) of hoe je van die jeu
kende muggebult afkomt
(speeksel erop en er daarna
met een suikerklontje over
heen strijken)? Dan is het
nieuwe jeugdblad Zo Zit Dat
wat voor jou.
Het populair-wetenschappe-
lijke maandblad - een uitga
ve van de Haarlemse tijd-
schriftengroep VNU - moet
het jongere broertje worden
van het blad Kijk uit dezelfde
stal. „Kijk is 25 jaar geleden
begonnen voor jongeren,
maar is uitgegroeid tot een
blad voor volwassenen", zegt
Zo Zit Dat-eindredacteur
Kees Loogman. „Wij richten
ons met Zo Zit Dat weer op
de jeugd tussen 10 en 15
jaar."
Omdat de tijden zijn veran
derd, en de jeugd ook, hante
ren de makers van Zo Zit Dat
een speciale formule. Veel fo
to's, illustraties, aparte ka
dertjes en teksten die maxi
maal 15 zinnen lang zijn.
Als een artikel langer is,
wordt het verknipt in korte
stukjes. Met de hapklare
brokken wordt de huidige tv-
generatie op haar wenken
bediend.
„We gaan uit van de manier
van tv-kijken die bij de jon
geren gebruikelijk is. Ze zap
pen veel. Dat kan ook met Zo
Zit Dat. Je kunt ergens mid
denin beginnen, je hoeft niet
eens het hoofdartikel te le
zen. Je leest een kadertje, be
kijkt wat foto's. Als je het niet
leuk vindt, lees je ergens an
ders verder. Of je legt het
blad weg en gaat wat later,
als je weer zin hebt, verder.
Hét klinkt chaotisch, maar
dat is de bedoeling."
Dat de artikelen geen diep
gang hebben, vinden de ma
kers geen bezwaar. „Als je er
dieper op ingaat, haken ze af.
Dat heeft niets te maken met
domheid, maar met hun ma
nier van inforrpatie opne
men. Die-is vluchtig. Toch
worden ze, op een leuke ma
nier, wat wijzer op het gebied
van natuur, techniek en
sport. Daarnaast staan er tal
van leuke raadsels en trucs
in."
Zo Zit Dat wordt nu vooral
gevuld met vertaalde artike
len uit een vergelijkbaar
Deense blad. Er is een voor
raad artikelen waar Zo Zit
Dat jaren uit kan putten. Als
het 'zapblad' aanslaat (een
oplage van 50- tot 60.000
exemplaren) hoopt de Ne
derlandse redactie ook eigen
artikelen te kunnen gaan
schrijven. Zo Zit Dat 4,60)
ligt vanaf morgen bij de
boekhandel, supermarkt en
kiosk.
Kapelaan deelt gele kaart uit
Met het uitdelen van gele
kaarten probeert kapelaan J.
Braun van de Sittardse paro
chie de Baandert sinds kort
'zondaars' in het gareel te
houden. De waarschuwingen
zijn bestemd voor mensen die
niet of nauwelijks bijdragen
in de kosten van de parochie.
De kapelaan is geschrokken
van de opbrengst van de actie
Kerkbalans. De maand juli
vertoonde volgens hem wel
een inhaaleffect. „Maar deze
inkomsten zijn bijna uitslui
tend van mensen die al bijd
roegen of zelfs alvast vooruit
betaalden. Dat betekent dat
we op korte termijn serieuze
problemen krijgen," vreest
Braun.
De hogere bijdragen in juli
waren niet voldoende om het
gat te vullen dat in mei en ju
ni was gevallen. Braun blijft
daarom somber gestemd. De
zorgelijke woorden heeft de
kapelaan op een geel papier
tje laten drukken. Aaruhet slot
van zijn oproep aan de paro
chianen om mee te doen aan
kerkbalans, schrijft hij: „Een
gele kaart geldt in de sportwe
reld als een serieuze waar
schuwing om erger te voorko
men. Neem deze kaart daar
om ter harte!"