Pausreis naar Sarajevo onzeker
Rabbijn Van de Kamp mist het CDA nu al
Kerk Samenleving
Parochie viert jubileum St. Jeroenskerk
3
Wisselvallig
DINSDAG 23 AUGUSTUS 1994
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071 -356443 HET WEER
BUITENLAND KORT
Grootmoefti
Hen vooraanstaande moslim
leider in Egypte heeft de ko
mende VN-bevolkingsconfe-
rentie, volgende maand in
Cairo, verdedigd tegen aan
vallen van fundamentalisti
sche zijde. Dit meldt de
Egyptische krant Al-Ahram.
In het ontwerp van het slot
document staat volgens op-
permoefti Mohamed Sayed
Tantawi niets dat in strijd is
met de islamitische leer.
„Ook lees ik er geen aanbe
veling van vrije seks in of om
abortus als middel tegen
overbevolking te gebruiken."
De Islam is volgens hem niet
tegen geboortencontrole.
Liberaal
Tantawi is het oneens met
een verklaring van Al-Azhar,
de oudste islamitische uni
versiteit ter wereld, die een
paar weken geleden delen
van het slotdocument in
strijd met de islamitische leer
noemde. De voorstellen van
de conferentie zouden vol
gens de universiteit aanzet
ten tot seks buiten het huwe
lijk, abortus en misschien
wel prostitutie. De grootm
oefti, bekend om zijn liberale
interpretatie van de Islam,
onderschrijft vaak de opvat
tingen van de Egyptische re
gering inzake sociaal-econo
mische vraagstukken. Behal
ve Al-Azhar hadden ook twee
fundamentalistische dagbla
den in Egypte kritiek op de
conferentie.
Pornografie
De Egyptische minister van
bevolking, Maher Mahran,
verdedigde vorige week de
conferentie. Het slotdocu
ment gaat niet in tegen de
moslimleer. De verklaring
van de universiteit is volgens
de minister ten onrechte als
een aanval op de conferentie
uitgplegd. Bovendien zou de
Arabische vertaling aanlei
ding tot misverstanden ge
ven. Waar het document
spreekt over seksuele voor
lichting, gaat het volgens
Mahran niet om het aan
moedigen van seks bij jonge
ren maar om voorlichting
over gezinsplanning.
Zwarte Madonna
De afbeelding van de Zwarte
Madonna en het kind Jezus,
beiden met een gasmasker,
heeft de woede gewekt van
een Poolse pater. De prent
siert de omslag van het
weekblad Wprost, dat aan
dacht besteedt aan het
milieuvraagstuk in Polen. De
Zwarte Madonna is de be
schermheilige van Polen. De
ikoon wordt bewaard in het
Mariabedevaartsoord
Czestochowa. Pater Sccze-
pan Kosnik, bewaarder van
dit heiligdom, vindt de af
beelding 'pervers' en 'onver
antwoordelijk'. Het weekblad
drijft de spot met het sym
bool dat door veel rooms-ka-
tholieke gelovigen in Polen
wordt vereerd, aldus de pa
ter. Hij dreigt met een aan
klacht als de redactie haar
verontschuldigingen niet
aanbiedt.
Khoraiche
De Libanese kardinaal Antoi-
ne Pierre Khoraiche is op 86-
jarige leeftijd overleden. Dit
heeft het Vaticaan bekendge
maakt. Khoraiche was van
1975 tot 1986 maronitisch
patriarch van Antiochië. In
1983 had paus Johannes
Paulus II hem tot kardinaal
benoemd. Na de dood van
de Libanees telt het college
van kardinalen nog 138 le
den. Van hen zijn veertig ou
der dan 80 jaar. Zij mogen
niet meer meedoen aan de
verkiezing van een paus.
Bij de voorbereidingen van de pausreis naar Sarajevo op
8 september worden 'nieuwe elementen' onderzocht. Er
moet rekening worden gehouden met een nieuwe stel-
lingname, 'die nog niet bekend is'. Dat zei de woordvoer
der van het Vaticaan, Joaquin Navarro-Valls, zondag in
Cogne, het vakantieverblijf van de paus. Hij lichtte zijn
woorden niet verder toe.
COGNE KNA/DPA/RTR/AFP
Het is in elk geval duidelijk dat
het Vaticaan wacht op 'groen
licht' voor het pausbezoek van
de kant van de Verenigde Na
ties, die verantwoordelijk zijn
voor de veiligheid van de paus
in het crisisgebied. Volgens Ita
liaanse kranten is het onzeker of
de veiligheid van de paus in de
Bosnische hoofdstad kan wor
den gewaarborgd. Bovendien
zou de gezondheid van de paus
te wensen overlaten.
De 74-jarige paus. die in april
aan zijn heup werd geopereerd.
moet ondersteund worden bij
het lopen. Hij beweegt zich
slechts voort met kleine, onze
kere stapjes. Zondag na het tra
ditionele Angelusgebed struikel
de de paus en pakte hij met van
pijn vertrokken gezicht zijn dij
been vast. „Het zal zeker niet
het been zijn dat de paus af
houdt van een bezoek aan de
Bosnische hoofdstad", ontze
nuwde Navarro-Valls alarme
rende verhalen in de Italiaanse
media over de gezondheidstoe
stand van Johannes Paulus II.
De reis van de kerkleider,
waarschijnlijk de gevaarlijkste
uit zijn reislustige carrière,
wordt 'volgens de wens van de
paus voorbereid'. Hij is volgens
de woordvoerder 'met hart en
ziel al in Sarajevo' en tracht tij
dens zijn tiendaagse vakantie
de Servo-Kroatische taal mach
tig te worden.
Zondag wees de Servisch-or-
thodoxe metropoliet Jovan voor
de televisie op het 'grote risico'
van een pausbezoek, ook al
heeft de paus als 'staatshoofd
en religieuze leider het recht om
te gaan waarheen hij wil'. De
Servisch-Orthodoxe Kerk wijst
volgens hem de reis van de
paus naar Sarajevo -niet af. De
metropoliet benadrukte echter
dat een vredesmissie niet in het
teken van evangelisatie moet
staan, maar een veroordeling
moet inhouden van alle verant
woordelijken van misdaden die
begaan zijn in deze oorlog, al
dus Jovan.
Vorige week zei de leider van
de Bosnische Serviërs. Radovan
Karadzic, dat de veiligheid van
de paus bij een bezoek aan Sa
rajevo niet kan worden gega
randeerd. De Serviërs hebben
geen goedkeuring verleend aan
een pausreis naar de Bosnische
hoofdstad. „Wij hebben uit vei
ligheidsoverwegingen geen toe
stemming gegeven. Zonder ga
ranties van alle partijen zou ik
de paus een dergelijke reis niet
aanraden", aldus Karadzic.
De protestantse kerken in
Kroatië zijn wel te spreken over
de pausreis naar Sarajevo en
Zagreb. Zij respecteren de 'seri
euze inspanningen en de per
soonlijke moed van de paus om
te bemiddelen voor vrede in de
regio en zelfs, onder de voor
waarde dat zijn veiligheid is ge
garandeerd, Sarajevo te bezoe
ken', aldus een zondag gepubli
ceerde gemeenschappelijke ver
klaring van de Evangelisch-Lu
therse Kerk, de Hervormde Kerk
noordwuk» Het patroonsfeest van de Heilige Jeroen valt dit jaar in Noordwijk-binnen samen met de viering van het 100-jarig jubileum van de
St. Jeroenskerk. De herdenking begint zondag om 11.00 met een Hoogmis, geleid door pastoor WJ. Kleijn, waaraan het Jeroenskooren het fan
farekorps 'Excelsior' hun medewerking verlenen. Na deze mis worden de feestelijkheden buiten voorgezet op het Lindenplein.
FOTO DICK HOCEWONING
en de Baptistenkerk in Kroatië.
De kerken betreuren het dat
het voorgenomen bezoek van
de rooms-katholieke kerkleider
aan Belgrado niet door kan
gaan. Zij bedanken de paus
voor zijn ondersteuning van het
bewaren van eenheid in Bosnië-
Herzegowina, zijn zorg om de
vluchtelingen en verdrevenen
en zijn gebed voor een recht
vaardige vrede. Zij hopen dat
het bezoek de oecumenische
betrekkingen tussen de religieu
ze gemeenschappen in Kroatië
ten goede zal komen en bij zal
dragen tot meer vrijheid van re-
ligie.
Zondag zei de opperrabbijn
van Rome, Elio Toaff, dat hij de
paus graag zou vergezellen naar
Sarajevo als hij zou worden ge
vraagd. Een teken van solidari
teit met de lijdende bevolking is
volgens de rabbijn nog steeds
nodig.
Nieuwe parochie
vicaris voor
'de Meerburg'
ZOETERWOUDE-RUNDUK.
Pater B. Versteegen, oor
spronkelijk afkomstig uit
Voorschoten, is benoemd tot
parochie-vicaris van de
'Meerburg'-parochie in Zoe-
terwoude-Rijndijk. Bisschop
A. van Luyn van Rotterdam
heeft laten weten dat Ver
steegen zich het komend jaar
zal oriënteren op de situatie
in de Nederlandse Kerk, met
het perspectief dat hij vol
gende zomer het pastoraat
van de 'Meerburg' van de
huidige pastoor J. Schlat-
mann overneemt.
De, 48-jarige Versteegen
studeerde aan de Katholieke
Theologische School van
Amsterdam en werd op 2 de
cember 1979 tot priester ge
wijd in Bamberg (Duitsland).
Hij werkte onder meer als
studentenpastor in Bamberg
en is momenteel pastoor in
Erlangen.
De definitieve benoeming
tot pastoor van de 'Meer
burg' zal volgende jaar
plaatshebben 'in het licht
van de reeds-op-gang-zijnde
samenwerking van deze pa
rochie met de 'Menswor-
ding'-parochie in Leider
dorp'.
Versteegen zal half sep
tember zijn intrek nemen in
de pastorie aan de Hoge
Rijndijk. Tijdens de jaarlijkse
parochiedag van 17 septem
ber maakt hij kennis met zijn
toekomstige parochianen.
AMSTERDAM ANP
Rabbijn Lody van de Kamp mist het CDA
nu al. Niet alleen voor de kerkelijke ach
terban is het even slikken, maar ook
'voor de joodse gemeenschap zou het
ontbreken van de religieuze stem op re
geringsniveau nog wel eens problemen
kunnen opleveren'.
De orthodoxe rabbijn, die sinds vorige
week in Rotterdam werkt, schrijft dat in
zijn vaste rubriek in het Nieuw Israelie-
tisch Weekblad. Bij het veilig stellen van
de joodse belangen 'konden wij zonder
meer aanspraak maken op het feit dat de
samenleving in wezen een christelijke,
dus een religieuze is. Met een kabinet als
het huidige ligt dat anders'.
Voor velen betekent het aantreden van
het kabinet-Kok dat de stem van de bij
bel niet langer de leidraad is voor in ie
der geval een aantal bewindslieden. „Die
stem zal door de gelovige kiezer node
worden gemist." Van de Kamp plaatst
daarbij wel de kanttekening dat de
laatste jaren in CDA-kringen de bijbelse
boodschap toch al niet zo sterk klonk.
Het zal volgens hem gauw duidelijk
worden dat in de Tweede Kamer de
woorden van de Schepper nog slechts
van de oppositiebanken zullen klinken.
De rabbijn verwijst naar het euthanasie
debat 'toen minister Hirsch Ballin pro
beerde het onderwerp op christelijke
wijze te benaderen. Op niet mis te ver
stane wijze wist de a-religieuze oppositie
hem de oren te wassen'.
Hopelijk zal het CDA samen met de
kleine christelijke partijen ferm oppositie
voeren, aldus Van de Kamp. „En indien
dat niet het geval is, dan kunnen wij al
tijd nog zelf een J (oods) DA oprichten
Rechtvaardigheid
Niet alleen de orthodoxe rabbijn L. van
de Kamp, maar ook de sociaal-demo
craat dr. H.M. de Ldnge mist het CDA in
het nieuwe kabinet. Er zitten volgens
hem maar twee christenen (minister
Pronk en staatssecretaris Schmitz) in de
ploeg van Kok. De Lange zei niet te we
ten hoeveel leden van het Humanistisch
Verbond het kabinet telt.
De Haagse emeritus-hoogleraar vreest,
zo zei hij voor de KRO-radio, dat de ge
ringe kerkelijke inbreng ten koste gaat
van de discussie over de waarden in de
samenleving. Nederland is op weg naar
een multiculturele samenleving. Daarom
moet er volgens De Lange een discussie
op gang komen over thema's als recht
vaardigheid, vrijheid, solidariteit en ge
lijkheid en over vragen als waar die
waarden vandaan komen en hoe ze in de
politiek gestalte moeten krijgen.
Door het ontbreken van CDA-be-
windslieden moet er nu een nieuwe dis
cussiemogelijkheid komen. De Lange
ontkent dat het nieuwe kabinet uit twee
derangs mensen bestaat. „Ik ga ervan uit
dat zij ook een heel diep besef over het
waardenprobleem hebben. Maar ik ben
benieuwd hoe mensen die op deze ma
nier politiek bedrijven, gestalte geven
aan een samenleving waarin de humani
teit een hoofdrol speelt."
In 1974 sprak hij in een interview in
Trouw van 'het hachelijke probleem van
het CDA. Ik kan daar geen lid van zijn.
Zo'n CDA maakt het evangelie tot iets
compromis-achtigs. Het evangelie heefts
niets met het politieke midden te ma
ken. Bij het CDA mis ik de hartstocht
voor de gerechtigheid'.
De Lange, oud-hoogleraar sociale
ethiek aan de theologische faculteit van
de Universiteit van Utrecht, was tot voor
kort voorzitter van de sectie sociale vra
gen van de Raad van Kerken. Met prof.
dr. B. Goudzwaard schreef hij onder
meer 'Genoeg van te veel, genoeg van te
weinig'. Hij is actief in het Trefpunt, het
forum van christenen in de Partij van de
Arbeid.
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
,eeer u Toe dat- u Plotoaiom rtee>T
SJ ógSMOKKGuDBKSTEMD
v/OOR. EE/J ATOO/NABO/M
BfJ AAN WiE DAoi-rr U
oAT re v7ERj<of>e>J
Ni Cu AANj TiOeL-
CASTRO SAr>AM
HEINZ
WAT EEN MOO/E PoST-
E&SEIS ZCTTEN EP
C?P DAT PAKJE ZEG
D/E (SA IK AFWEKEN
K/OOR MIJN msrrz&sEL -
VEP7AMELIM6
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv
DIRECTIE. 8 M Essenberg, G P. Arnold (ad)). J
Kiel (adj).
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor. Frans
Nypels. Henk van der Post (ad))
OMBUDSMAN R D Paauw. tel dag. 9 30-
11 30 uur 071 -356215. of per post
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat82.2321 BM Leiden
Telefoon071-356356
POSTADRES.
Postbus 54,2300 A8 Lelden
TELEFAX
Advertenties071 -323508
Fam berichten 071-323508
Redactie071-321921
ADVERTENTIES
ma -vrij van 08.30-17.00 uur
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma -vrij van 8.30-17.00 uur:
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Tel. 071-128030 bij
per
Itbet. (ind. BTW)
acc.giro autom bet
29,30
per maand
per kwartaal
per jaar jjza.du i
VERZENDING PER POST
Nederland per kwartaal 125.50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
ma t/mvri|: 18.00-19.30 uur.
zat. 10 00-12.00 uur. Tel. 071-143241
Een echte nazomer met stabiel,
zonnig weer is voorlopig van de
baan. In de laatste augustusweek
domineert de westcirculatie; de
pressies worden door de straal
stroom aangezwengeld en naar het
Europese continent verscheept. De
mooie zomer van dit jaar raakt ver
der in de versukkeling; wellicht
wacht ons in september nog een
mooie 'Ouwe-Wijven-Zomer'. Van
daag precies 50 jaar geleden, werd
te Warnsveld (Gld) het nationale
warmterecord van 38.6 graden ge
vestigd tijdens een hittegolf, die
duurde van 19 tot 28 augustus
1944. De uitschieter werd bereikt
in een decennium, dat opvallend
goed nazomerweer gaf. Zo kende
de superzomer van 1947 een hitte
golf, die duurde van 11 tot 28 au
gustus. Ook in 1942 kwam de zo
mer pas laat in augustus op toeren
met tropische dagen tussen 26 au
gustus en 2 september. De eerste
week van september 1949 voltooi
de de reeks hete na-zomers van de
jaren veertig; de Bilt noteerde op 5
september nog een maximum van
34.2 graden.
Je ziet wel vaker dat bepaalde
weersextremen bij herhaling optre
den in een kort tijdsbestek. Wie
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Noorwegen:
Af en toe zon, maar ook
flinke wolkenvelden. Mor
gen langs de westkust
kans op wat regen. Mid-
dagtemperatuur tussen 16
en 23 graden.
Perioden met zon en
droog. Middagtempera-
tuur uiteenlopend van 13
graden in het uiterste
noorden tot 21 graden in
het zuiden.
Denemarken:
Vandaag af en toe zon.
Morgen meer bewolking
en nu en dan wat regen.
Middagtemperatuur onge
veer 20 graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Aanhoudend wisselvallig.
Bewolkt en vooral vandaag
plaatselijk flink wat regen.
Weinig wind en koel met temperaturen
rond 18 graden.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden en een kans op een bui.
Ook af en toe zon. Middagtemperatuur
rond 20 graden, maar vandaag in de Ar
dennen nog iets hoger.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Perioden met zon en op de meeste
plaatsen droog. Morgen in de loop van
de dag vanuit het westen meer bewol
king gevolgd door regen. Middagtempe
ratuur circa 20 graden, maar vandaag in
het binnenland nog ongeveer 25 graden.
Portugal:
In het noorden geleidelijk meer zon. El
ders ook de komende dagen vrij zonnig.
Op de meeste plaatsen droog. Middag
temperatuur uiteenlopend van 21 gra
den bij Porto tot 30 in Faro.
Spanje:
herinnert zich niet de serie van
koude winters op rij van 1985,
1986 en 1987. De 'cluster' van|
strenge winters 1940-'41-'42 v^De
natuurlijk wel opmerkelijk in een het
land, waarin je soms 20 jaar op 1 gul
een Elfstedentocht moet wachtel uit
Terug naar het heden; na het be Vol
scheiden zomerweer van de laaty ma
dagen gaat het roer definitief om
De kans op buien met onweersad J
tig karakter neemt nog wat toe tij J'
dens de komende dagen, want e| ™?F
depressie, gevuld met koude en t a'S
onstabiele lucht, trekt van de Bri vol
se Eilanden via ons land het Eu-f eer
ropese continent binnen. Woens- kar
dag komt het kwik vrijwel nergenf an(
meer boven 20 graden uit; er val
len opnieuw buien, afgewisseld
door wat zon. Een rug van hoge-
druk zorgt op donderdag eventje
voor wat bredere opklaringen, op
de voet gevolgd door het fronten
systeem van een IJslandse deprc -
sie.
Het komende weekeinde belooft
dus wisselvallig te worden. Tusse
de Noordzeebuien zijn er wat zor
nige ogenblikken; de zuidwesten
of westenwind trekt aan en voert
frisse oceaanlucht binnen met
maxima van circa 18 graden.
for;
Bi
Overwegend zonnig, maar toch ook
kleine kans op een bui. Langs de Golf ft""*
van Etekaie enktle „nlkanvekten M,rf. .Ma3n0P 21.28 Maan onder 10.
WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 06.37 Zon onder 20.
van Biskaje enkele wolkenvelden. Mid
dagtemperatuur van 20 graden langs de
Golf tot ruim boven de 30 graden in het
zuiden.
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden, maar af en toe
ook wat bewolking. Temperatuur in de
middag rond 27 graden.
Marokko:
Zonnig, maar vooral in de ochtend langs
de kust laaghangende bewolking. Mid
dagtemperatuur rond 30 graden.
Tunesië:
Waterstanden Katwijk
Hoog water 05.50 18.14
Laag water 01.44 14.08
Weerrapporten 22 augustus 20 ui
Rotterdam
Vlissmgen
Aberdeen
Athene
Berlijn
Boedapest
Klagenfurt
Kopenhagen onbew.
tsPalmas onbew.
Eindhoven
Zonnig en warm. 's Nachts ongeveer 24 06,11
graden, overdag oplopend tot zo'n 38 D""
graden.
Zuid-Frankrijk:
Perioden met zon en vooral morgen en
kele regen- of onweersbuien. Middag
temperatuur vandaag van 26 graden
langs de-westkust tot 35 langs de Mid
dellandse Zee. Morgen langs de west
kust daling van temperatuur.
Mallorca en Ibiza:
Overwegend zonnig en droog. Maxi
mumtemperatuur ongeveer 35 graden.
Italië:
Droog en overwegend zonnig. In de Gen&ve
noordelijke berggebieden en morgen Helsinki
mogelijk ook in de Po-vlakte flinke wol
kenvelden en enkele pittige buien, mo
gelijk met onweer. Maximumtempera
tuur van 29 graden in het noorden tot
36 graden op Sicilië.
Corsica en Sardinië:
Zonnig en droog. Middagtemperatuur Lissabon'
ongeveer 36 graden op Sardinië en 31 Lncarno
op Corsica.
Grjekenland en Kreta: Londen
Zonnig en heet. Temperatuur op de Luxembi
meeste plaatsen rond 35 graden. Madrid
Turkije en Cyprus: Malaga
Zonnig. Maximumtemperatuur rond 30 Mallorca
graden langs de Egeïsche Zee en oplo
pend tot rond 37 graden langs de zuid
kust.
Duitsland:
Vandaag eerst nog af en toe zon. Later
meer bewolking en enkele regen- en on
weersbuien. Vooral in Beieren kan er erg
veel vallen. Morgen ook nog een buiige
dag. Alleen in het westen kans op af en
toe zon. Middagtemperatuur vandaag
van 23 graden in het noorden tot 30
graden in het zuiden, morgen enkele
graden koeler.
Zwitserland:
Vandaag af en toe zon en kans op een
bui. Morgen meer bewolking en vooral
aan de noordkant van de Alpen enkele Johannesburg
pittige buien, soms met onweer. Mid- LosAngeies
dagtemperatuur dalend van 29 graden N
op vandaag tot 25 op morgen. NewYork
Oostenrijk: Te!Aviv
Perioden met zon en vrijwel overal jnkvn
droog. In de noordelijke berggebieden
kans op een regen- of onweersbui. Mor
gen ook in het laagland kans op een bui.
Maximumtemperatuur rond 30 graden.
Amsterdam licht bew. ono 6
De Bilt half bew. ono 6
Deelen half bew ono 5
Eelde
half bew
licht bew
half bew.
verand 26 16
nw3 21 10
nno 12 26 22
nw5 26 17
windst 30 19
Moskou
Bangkok
Buenos Aire
Casablanca
Vancouver
BOES
't,
