'Honderden Hutu's
gedood door RPF'
Buitenland
Franse blauwhelm gedood,
geen hulpvluchten Sarajevo
Dodental van aardbeving
Algerije gestegen tot 164
NAVO wil ruzies voorkomen bij opvolging Wörner
Russisch geheimschrift
Turkse premier belooft
Koerden gouden bergen
fi
Vlaamse beweging probeert Vlaams blok van het lijf te houden
j ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1994
Vrijspraak in moordzaak Popieluszko
warschau Twee Poolse ex-generaals zijn gisteren in Warschau
vrijgesproken van het aanzetten tot de moord op de priester
Popieluszko, in 1984. Er was vijftien jaar cel geëist. De uitspraak
werd vanaf de publieke tribune met luid boegeroep begroet.
Volgens de rechtbank is niet bewezen dat de twee, die toen aan
het hoofd van de geheime dienst stonden, opdracht tot de
moord gaven. Popieluszko was de zielzorger van de vakbond So
lidariteit.
Branden Italië en Griekenland gaan door
palermo/athene De brandweer van Sicilië is er gistermorgen in
geslaagd een bosbrand bij Palermo te blussen. Bij de brand
kwam een boer om het leven. Op Santa Marina Salina, een ei
land voor de noordkust van Sicilië, is een nieuwe bosbrand uit
gebroken. Ook op Corfu en Kreta en het Griekse vasteland
woedden gisteren nog altijd bosbranden.
Bangladeshi ingesloten door water
dhaka» Door zware overstromingen in het noorden van Bangla
desh zijn 250.000 mensen van de buitenwereld afgesneden. Er
zijn zeker 22 mensen verdronken en meer dan 50.000 dakloos
geworden. Bangladesh beschuldigt India ervan de overstromin
gen mede te hebben veroorzaakt door overtollig regenwater uit
het Farakka-stuwmeer op de Padma (Het Bengaalse vervolg van
de rivier de Ganges) te lozen. Ruim 50.000 hectare rijstvelden is
verwoest.
Zuidafrikaanse kernwapens ontmanteld
wenen Het Internationale Atoomenergie-Agentschap (IAEA) in
Wenen heeft gisteren bevestigd dat Zuid-Afrika al zijn kernwa
pens heeft ontmanteld. Tijdens de periode van internationaal
isolement wegens het apartheidsbeleid had het land zes kern
koppen gemaakt. Zuid-Afrika is het eerste land dat zich vrijwillig
van zijn gehele arsenaal nucleaire wapens heeft ontdaan.
Maleisië wil het telraam terug
kuala lumpur De regering van Maleisië is een campagne begon
nen om alle schoolkinderen in het land weer met het telraam te
leren rekenen. In december krijgen 700 lagere scholen 40 tot 100
telramen en in het jaar 2000 moeten alle scholieren weer weten
hoe de abacus werkt.
Oekraïne voor Non-Proliferatieverdrag
kiev* President Leonid Koetsjma van Oekraïne wil zich ervoor
inspannen dat zijn parlement het Non-Proliferatieverdrag (NPV)
tekent. Dat zei hij gisteren in een interview met de krant Oekrai-
na Moloda. Koetsjma is van plan de ratificatie van het NPV in
oktober bij het parlement aanhangig te maken. In november
gaat hij op staatsbezoek naar de Amerikaanse hoofdstad Was
hington.
Massagraf in Guatemala ontruimd
guatemala-stad* In een massagraf in de Guatemalaanse deel
staat Baja Verapaz zijn de skeletten van 80 mensen gevonden.
Aangenomen wordt dat het om slachtoffers gaat van doodseska
ders die actief waren in de jaren '80. In het graf werden voorts
een honderdtal losse beenderen aangetroffen. In het gebied zijn
al de resten van zo'n 400 slachtoffers van de terreur geborgen.
sarajevo*
tOffl
Een Franse VN-militair is giste
ren in Sarajevo doodgeschoten,
zo hebben de Verenigde Naties
meegedeeld. De soldaat deed
dienst op een observatiepost
aan de demarcatielijn tussen de
Servische sector en de rege
ringssector vlakbij de joodse be
graafplaats. Hij werd "in zijn
hoofd geraakt door een kogel
die via het kijkgat in de observa
tiepost terecht kwam.
Er is een onderzoek ingezet
om te bepalen of de Fransman
opzettelijk is gedood of toevallig omdat diens veiligheid niet
werd geraakt bij een van de tal
rijke schotenwisselingen langs
de bestandslijn. De blauwhelm
is de 24ste Fransman die als ge
volg van de burgeroorlog in ex-
Joegoslavië is gedood.
De VN-luchtbrug naar Saraje-
algiers
Het dodental als gevolg van de
aardbeving donderdag in het
noordwesten van Algerije, is tot
164 gestegen. Minstens 289
mensen zijn gewond geraakt en
rond de 10.000 zijn dakloos ge
worden. Dat hebben de autori
teiten gisteren bekend gemaakt.
Het Algerijnse leger probeert
met de hulp van vrijwilligers de
daklozen zo snel mogelijk van
tenten en dekens te voorzien.
Ook wordt nog steeds naar
overlevenden gezocht.
In en rond de stad Hassine,
die donderdag met de grond ge-
'Boeven weg,
eilanden Italië
voor toeristen'
Het Italiaanse gevangeniseiland
Asinara bij Sardinië wordt, als
het aan de milieuminister Mat-
teoli ligt, een park voor toeris
ten. Matteoli vindt dat de ge
vangenissen op eilandjes het
milieu vervuilen en de bewo
ners het gebruik van de natuur
onthouden. „Gevangenissen op
eilanden betekenen dat dege
nen die werkelijk van de natuur
genieten maffia-bazen zijn", zei
de milieuminister. Asinara
kreeg in 1896 een gevangenis,
waar nu 400 beruchte misdadi
gers vastzitten, onder wie de Si-
ciliaanse 'baas der bazen' Salva-
tore 'Toto' Riina.
Zaïre sluit grenzen voor vluchtelingen uit Rwanda
GENEVE-KIGALI ANP-Rtr-,
Hulporganisaties, waaronder de Nederlandse Novib, zeg
gen bewijzen te hebben dat soldaten van het Rwandees
Patriottisch Front (RPF) honderden Hutu's hebben ver
moord. Als de bewijzen opgesteld aan de hand van
verklaringen van gewonde Rwandezen kloppen, is het
onwaarschijnlijk dat de massaal naar Zaïre gevluchte
Rwandezen snel naar hun vaderland terugkeren. Zaïre
sloot gisteren haar grenzen voor Rwandezen uit vrees
voor een nieuwe 'invasie'.
wordt geleid door het RPF en
wordt door Tutsi's gedomi
neerd. Het voormalige Hutu-re-
gime vermoordde zo'n 500.000
mensen, Tutsi's en gematigde
Hutu's. Volgens de vier vluchte
lingen is het RPF uit op wraak.
De mannen werden geïnter
viewd in ziekenhuizen in Jomba
en Rwanguba ten noorden van
de Zaïrese grensstad Goma.
Daar ondergingen zij behande
lingen aan schouder-, hoofd- en
nekwonden.
Drie van hen waren naar Zaï
re gevlucht, maar keerden te
rug, toen ze op de radio hoor
den dat de oorlog voorbij was
en dat ze niets te vrezen hadden
van het RPF. Volgens de getui
gen hadden de moordpartijen
plaats op 3 en 4 augustus. De
De organisaties hebben op ba
sis van verklaringen van vier ge
wonde Rwandezen een rapport
opgesteld over wandaden van
RPF-soldaten. De vluchtelin
genorganisatie van de VN (Unh-
cr) stelt een onderzoek in naar
de beschuldigingen. De vier
Rwandezen verklaarden dat zij
overlevenden zijn van een mas
samoord. Naar hun zeggen za
gen zij dat RPF-soldaten in het
natuurpark Virunga honderden
mannen, vrouwen en kinderen
afmaakten. Het park scheidt het
noordwesten van Rwanda van
Zaïre.
De vluchtelingen in Zaïre zijn
bang voor wraak van de nieuwe
regering. Het bewind in Kigali
vluchteligen die door het Virun-
ga-park wilden trekken, werden
door RPF-strijders aangehou
den, geslagen met hakmessen,
hamers en schoffels en in twee
tallen geëxecuteerd. Ook sloe
gen de RPF'ers kinderen dood.
Novib-vertegenwoordigster
Regine van der Syp zei de ver
klaringen van de vier overleven
den volstrekt geloofwaardig te
vinden. Hulporganisaties die
willen dat de vluchtelingen naar
huis gaan, moeten volgens haar
met het rapport rekening hou
den. „Als je mensen vertelt dat
ze veilig zijn, terwijl duidelijk is
dat dat niet het geval is, dan
breng je ze in gevaar. Wat er
ook in Kigali gebeurt, over RPF-
soldaten op het platteland is
geen controle. Sommigen van
hen zijn betrouwbaar, anderen
zijn vreselijk."
Hoewel Zaïre gisteren de
grens voor mensen uit Rwanda
sloot, was het wel mogelijk de
grens in omgekeerde richting te
passeren. De Zaïrese autoritei
ten willen op die manier een
nieuwe massale uittocht van
vluchtelingen uit het zuidwes
ten van Rwanda naar Bukavu in
Zaïre voorkomen. Een i
Russen bij grens
Tadzjikistan door
moslims gedood
Bij gevechten met islamitische
opstandelingen zijn gisternacht
in de GOS-republiek Tadzjikis
tan veertien regeringssoldaten
en drie Russische grenswach
ters gedood. De Russen open
den met vliegtuigen en helikop
ters de tegenaanval en doodden
ongeveer vijftig Tadzjieken. Ne
genentwintig soldaten zijn ge
wond, onder wie vijf Russen.
De Tadzjieken vallen regel
matig Russische troepen aan
die de grens tussen Tadzjikistan
en Afghanistan bewaken. De ge
vechten hebben meestal plaats
langs de grens met Afghanistan
en in een streek 50 kilometer
ten oosten van de hoofdstad
Doesjanbe. De gewapende isla
mitische oppositie opereert
vanuit buurland Afghanistan te
gen de communistische rege
ring.
Een Rwandese jongen probeert zichzelf te beschermen tegen de regen.
Hij heeft dysenterie en verblijft in een Zaïrees vluchtelingenkamp.
foto reuter
stroom wordt verwacht r
vertrek van de Fransen i
dag uit dat gebied. De I
soldaten dragen morgenavond
hun taken over aan Afrikaanse
blauwhelmen.
Overleden secretaris-generaal wordt 26 augustus begraven
CORRESPONDENT
Het zal nog wel een week duren voor de officiële proce
dure omtrent de opvolging van de vorige week overle
den Manfred Wörner begint. De NAVO-ministers willen
eerst het einde van alle plechtigheden rond het overlij
den van de secretaris-generaal afwachten, zo werd gis
teren duidelijk in Brussel. Wörner wordt volgende week
vrijdag (26 augustus) in het Duitse Göppingen begra-
De NAVO wil tegen elke prijs bij Wörners opvolging de
openlijke ruzies vermijden die anderhalve maand gele
den de keuze begeleidden van de opvolger van Jacques
Delors als voorzitter van de Europese Commissie. Wel
moet een opvolger voor Wörner snel worden aangewe
zen, vooral omdat de crisis in Bosnië iedere dag verder
uit de hand loopt. Daarom overlegden de ministers van
buitenlandse zaken van de NAVO gisteren alvast infor
meel, vlak voor de eredienst voor Wörner in Brussel be
gon.
Als grootste kanshebber op de topbaan bij de NAVO
wordt de voormalige Noorse minister Thorvald Stolten-
berg (buitenlandse zaken) genoemd, die nu voor de
Verenigde Naties in Genève het overleg over de oorlog
in Bosnië-Hercegovina voert. Andere namen die de
ronde doen zijn die van Ruud Lubbers, de vroegere
Deense minister Uffe Ellemann-Jensen (buitenlandse
zaken), de Britse minister Malcolm Rifkind (defensie) of
diens voorganger Michael Hesseltine, de Italiaanse ex-
premier Giuliano Amato, de Belgische minister Willy
Claes (buitenlandse zaken) en diens voorganger Mark
Eyskens. Zeker is dat de opvolger van Wörner geen Ca
nadees, Amerikaan, Duitser, Griek, Turk, Fransman,
Spanjaard, IJslander of Luxemburger zal zijn. Daarvoor
zijn verschillende redenen. De Canadezen trekken al
hun troepen uit Europa terug. De Amerikanen bezetten
traditiegetrouw al de post van de militaire opperbevel
hebber van de NAVO. De Duitsers zijn al ruim op hoge
posities in het bondgenootschap vertegenwoordigd.
Bovendien is het traditie om bij een nieuwe secretaris
generaal van nationaliteit te wisselen. Griekenland en
Turkije vallen af omdat ze hun geschil om Cyprus nog
niet hebben bijgelegd. Frankrijk en Spanje doen maar
gedeeltelijk mee in de militaire structuur van de NAVO.
Luxemburg en IJsland beschikken niet,c
waardige strijdkrachten.
Duitse politie
pakt Russen op
voor wurgmoord
FRANKFURT GPD-/1
In Duitsland zijn zes Rus
sen aangehouden in ver
band met de wurgmoord
op een bordeelhouder, zijn
echtgenote en vier prostitu-
ées in Frankfurt. Dat heeft
de politie gisteren ver
klaard. De ontzielde licha
men werden maandag ge
vonden in het luxe bordeel
in het westelijke district van
Frankfurt. Donderdag wer
den vijf Russen en een Rus
sische prostituée die in
Frankfurt werkte gearres
teerd. De zes werden opge
pakt in een vluchtelingen-
centrum in Rettenbach, op
300 kilometer zuidelijk van
Frankfurt. Bij de arrestatie
werden het horloge van de
bordeelhouder en elektrici
teitskabels gevonden waar
mee kennelijk de wurgin
gen werden uitgevoerd.
Volgens de politie is roof
mogelijk het motief van de
misdaad geweest.
vo bleef gisteren opgeschort.
Het vliegveld, dat dinsdag was
heropend, werd donderdag
avond wegens beschietingen
opnieuw gesloten. Door de slui
ting van het vliegveld, in combi
natie met het afsluiten van de
route over land door de Ser
viërs, zijn de voedselvoorraden
in de Bosnische hoofdstad dras
tisch geslonken.
Radovan Karadzic, de leider
van de Bosnische Serviërs, heeft
paus Johannes Paulus II ge
waarschuwd voor een bezoek
volgende maand aan Sarajevo
garanderen. „Moslimstrijders
zouden het vliegtuig van de
paus kunnen neerschieten en
de Serviërs de schuld geven",
zei Karadzic in zijn hoofdkwar
tier Pale gisteren op een pers
conferentie.
lijk werd gemaakt, hebben dui
zenden mensen de nacht onder
de blote hemel doorgebracht.
Bij Hassine lag het epicentrum
van de beving, die een kracht
van 5,6 op de schaal van Richter
had en werd gevolgd door enke
le krachtige naschokken.
In oktober 1980 deed zich in
Algerije een zeer zware aardbe
ving voor. De stad El Asnam, die
in de jaren '50 ook al eens was
verwoest door een aardbeving,
werd in 1980 weer met de grond
gelijk gemaakt. Rond de 4.000
mensen verloren het leven. De
stad is inmiddels opnieuw op
gebouwd en heet nu Chief.
istanbul* jessica lutz
'Grens met Irak binnen twee weken open
Desondanks ging de premier
juist deze periode naar de plaat
sen die bekend staan als bol
werk van de PKK. Daar werd ze
geconfronteerd met menigten
die alleen maar 'Honger, honger
Habur, Habur' riepen. Zo
doende kon ze niet anders dan
toezeggen dat de grens weer
open zou gaan ondanks de in
ternationale boycot tegen buur
land Irak. Het embargo dat na
de Golfoorlog aan Irak opgelegd
werd, trof de Koerdische bevol
king in het noorden zwaar. Zo'n
120.000 gezinnen waren afhan
kelijk van het transportwezen.
Tot eind 1992 werd het em
bargo nog niet zo gevoeld, om
dat humanitaire goederen de
grens over bleven gaan en de
vrachtwagens goedkope benzi
ne of diesel mee terug brachten.
Turkije zelf verbood deze han
del echter omdat de PKK zijn
aandeel eiste en kreeg in de
winst.
De grensovergang Habur tussen
Turkije en Irak gaat binnen
twee weken open. En de staat
zal 5600 miljard lira (ongeveer
330 miljoen gulden) investeren
in de Koerdische provincies.
Dat beloofde de Turkse premier
Tansu (giller op haar driedaagse
rondreis door het zuidoosten
van het land. Vorig jaar beloof
de ze 10.000 triljoen, waar de
Koerden echter nooit een cent
van gezien hebben.
(gillers reis is een duidelijke
uitdaging aan het adres van de
gewelddadige Koerdische Arbei
derspartij PKK, die in Zuidoost-
Turkije vecht voor een onafhan
kelijke staat. De organisatie had
aangekondigd dat ze de strijd
deze week op zou voeren om te
'vieren' dat ze precies tien jaar
geleden haar eerste gewapende
aanslag pleegde.
plisetsk Een Russische soldaat maakt aantekeningen in zijn 'logboek', gezeten voor een enorme raket in een militaire rakettenfabriek in Plisetsk.
Sinds cje arrestatie eerder deze week van drie plutoniumsmokkelaars in St.Petersburg zijn de veiligeheidsmaatregelen in fabrieken als deze ver
scherpt. President Jeltsin heeft beloofd het westen te steunen in de strijd tegen de 'atoommaffia'. Tot nu toe dook waarschijnlijk uit Rusland af
komstigplutonium op in Duitsland, maar ook zijn er aanwijzingen voor handel in België en Pakistan. foto reuter viktor korotayev
TIJDELIJKE
TOILETTEN
ECO-TOILET
02510-15393
correspondent
Het beste nieuws dat Jozef Deleu deze zomer te
horen kreeg, waS dat vijf leden van het extreem
rechtse Vlaams Blok overliepen naar de Franstali
ge tegenhanger in Wallonië, het Front National.
Dat gebeurde uit protest tegen het feit .dat in het
Vlaams Blok de 'sterk flamingantische vleugel' de
bovenhand had gekregen en daardoor de trom
van de vreemdelingenhaat niet meer sterk ge
noeg werd geroerd.
Volgens Deleu, hoofdredacteur van het Vlaams-
Nederlandse blad Ons Erfdeel, maakt dit incident
zonneklaar uit welk soort mensen het Vlaams
Blok werkelijk bestaat. „Het is een rechtse, reac
tionaire, fascistoïde partij, die de Vlaamse saus al
leen maar misbruikt." Deleu, die het Vlaams Blok
al eens openlijk het recht wilde ontzeggen om
Vlaamse symbolen te gebruiken: „Het Vlaams
Blok probeert 'salonfdhig' te worden en zijn terri
torium uit te breiden door gevestigde Vlaamse in
stellingen in te nemen. De laatste jaren infiltreert
het overal en dan uiteraard vooral in die milieus
die gevoelig zijn voor het Vlaams-nationalisme."
De afgelopen weken is opnieuw gebleken hoeveel
moeite het de zogeheten Vlaamse Beweging kost
om het Vlaams Blok buiten de deur te houden.
Aan de vooravond van de Ijzerbedevaart in Diks-
muide, op 28 augustus, eiste het Vlaams Blok het
aftreden van de voorzitter van het Ijzerbedevaart-
comité. Deze had het namelijk bestaan enkele
mede-comitéleden bij te vallen in hun pleidooi
om zich te distantiëren van de rechts-extremisten
die jaar na jaar in steeds groteren getale naar
Diksmuide trekken.
Het geschil is inmiddels in het voordeel van het
comité beslecht. Er mag dit jaar niet meer met
'partijpolitieke' vlaggen worden gezwaaid in
Diksmuide en Karei Dillen, de voorzitter van het
Vlaams Blok, liet verongelijkt weten op 28 augus
tus demonstratief te zullen wegblijven. Daarmee
is de kous echter niet af en is ook de Ijzerbede
vaart zelf nog niet in ere hersteld.
Na de Eerste Wereldoorlog ontstond de Ijzerbe
devaart als huldeblijk aan de Vlaamse soldaten
die in de loopgraven aan de rivier de Ijzer waren
gesneuveld, niet zelden omdat ze hun Franstalige
officieren domweg niet konden verstaan. De
Ijzerbedevaart groeide uit tot een beweging die
ijverde voor de 'ontvoogding' van de Vlamingen,
het afwerpen van het juk van de Franse taal en
zelfbestuur. Nog staat op de IJzertoren in Diks
muide ook een ander adagium van de beweging
'Nooit meer oorlog' maar in de laatste jaren
is de nadruk steeds meer op zelfbestuur komen te
liggen en daarin schuilt het werkelijke probleem.
Sinds in België de staatshervorming is doorge
voerd en Vlaanderen, Wallonië, Brussel en het
Duitstalige deel van het land verregaande eigen
bevoegdheden hebben, is de 'ontvoogding' van
Vlaanderen, het zelfbestuur, feitelijk afgerond.
Dat stelde de Vlaamse Beweging voor een dilem
ma: wat moest men nu nog eisen? Binnen de
kortste keren was de oplossing daar: de onafhan
kelijkheid van Vlaanderen!
Het vervelende was dat het Vlaams Blok de eerste
groepering was die hardop om opheffing van de
staat'en onafhankelijkheid van Vlaan
deren vroeg. De scheidingswand tussen de
Vlaamse Beweging en het Vlaams Blok werd zo
wel erg dun.
Sommige Vlamingen geloven dat de Vlaamse Be
weging zich met na felle discussies van deze zo
mer werkelijk van het Vlaams Blok heeft afge
wend. Anderen hebben er een hard hoofd in en
vragen zich af wat het democratische gehalte is
van een beweging die uiteindelijk toch nationalis
me en separatisme blijkt na te streven. „Als je al
tijd je problemen wijt aan anderen, aan de Walen,
aan de Belgische staat, aan wie wijt je dan je pro
blemen wanneer België uiteenvalt? Dan valt de
keuze al gauw op gastarbeiders of joden", aldus
een vooraanstaand Vlaams journalist.
Hoe het allemaal op de 28-ste augustus zal uit
pakken, weet niemand. Alleen de politiecommis
saris van Diksmuide maakt zich geen ernstiger
zorgen dan andere jaren. „We zien ze komen en
we zien ze weer weggaan". Hij heeft inmiddels al
twaalf Ijzerbedevaarten meegemaakt. Het zal nu
ook wel weer lukken. Extra manschappen heeft
hij niet besteld.
Israël laat 247
Palestijnse
gevangenen vrij
Israël heeft gisteren 247 Pales
tijnse gevangenen vrijgelaten
uit gevangenissen in Hebron,
Nablus en Jenin op de Westelij
ke Jordaanoever. Zij werden
overgebracht naar het autono
me Jericho, waar zij moeten
blijven totdat de rest van de
hun opgelegde gevangenisstraf
erop zit.
De stap past in het kader het
op 4 mei gesloten akkoord met
de PLO over de Palestijnse au
tonomie in de Gaza-strook en
Jericho. In dat akkoord deed Is
raël de belofte dat in totaal
5.000 van de gedetineerde Pa-
lestijnen zouden worden vrijge
laten. AI 4.300 van hen zijn in
middels vrij.
De Israëlische minister Peres
(buitenlandse zaken) heeft
PLO-leider Arafat er gisteren
van beschuldigd nog steeds on
voldoende op te treden tegen de
aanvallen op Israëliërs door de
fundamentalistische Harnas.
Arafat zei eerder de Hamas-ter-
roristen niet te zullen bestrijden
maar dat hij zou trachten hen
van terroristische activiteiten te
weerhouden.
