Wereldraad bezorgd over Servisch-Orthodoxe Kerk 1 Eijk volgt Ambaum op bij noodlijdend Medo Kerk Samenleving Cohen Stuart: moderamen adviseerde mij vooral geen predikant te worden WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1994 _^o BUITENLAND KORT Geloofsbrieven De eerste gezant van het Va- ticaan in Israel, aartsbis schop Andrea Cordero Lanza di Montezemolo, heeft giste ren zijn geloofsbrieven over handigd aan president Ezer Weizman. De 68-jarige aarts bisschop krijgt de titel van pauselijk nuntius, wat gelijk staat met ambassadeur. Is rael en het Vaticaan hebben op 30 december diplomatie ke betrekkingen aange knoopt. De Israëlische gezant naar het Vaticaan, Shmuel Hadas. heeft eerder dit jaar al een bezoek gebracht aan paus Johannes Paulus II en zal naar verwachting in het najaar zijn geloofsbrieven aanbieden. De in Turijn ge boren Di Montezemolo was al sinds april 1990 als aposto lisch afgevaardigde in Jeruza lem gestationeerd. Behalve nuntius voor Israel voert hij de titels pronuntius voor Cy prus en apostolisch afgevaar digde voor Jeruzalem, de Westoever en de Gazastrook. De toenadering tussen Israel en het Vaticaan, dat jaren lang heeft geweigerd de joodse staat te erkennen, kwam op gang met de start van het vredesproces voor het Midden-Oosten in 1990. Kruisbeelden De Belgische rechtszalen zul len binnenkort een markant ornament moeten missen. Minister Wathelet van justi tie wil op termijn alle kruis beelden uit de rechtszalen la ten verwijderen. Het gerecht, aldus Wathelet, behoort 'zo neutraal en onpartijdig mo gelijk te zijn en moet ook als zodanig overkomen'. Kruis beelden passen daar niet (meer) bij, vindt de minister. Religieuze elementen mogen alleen nog in een rechtszaal blijven als het om echte kunstwerken gaat of wanneer ze in de loop der tijden bij het vaste decor van een zaal zijn gaan horen en er een historisch en esthetisch on derdeel van zijn geworden. De zaak van de kruisbeelden was aanhangig gemaakt door het liberale parlementslid Stengers. Zij vond dat reli gieuze uitbeeldingen niet in een rechtszaal passen 'waar het pluralisme grondregel moet zijn'. Ze had zich ech ter in het bijzonder gestoord aan de kruisbeelden in de rechtszalen van Brussel en Bergen, 'die men bezwaarlijk artistieke kwaliteiten kan toeschrijven'. Birkenau De Amerikaanse rabbijn Avraham Weiss, die enkele jaren geleden tegen het kar melietessenklooster in Auschwitz protesteerde, houdt vandaag in het nabij gelegen Brzezinka een de monstratie tegen de aanwe zigheid van een rooms-ka- tholiek kerkgebouw op het terrein van het vroegere con centratiekamp Birkenau. De rabbijn uit New York is het er ook niet mee eens dat er in Auschwitz nog steeds een ze ven meter hoog kruis staat op de plaats van het karme lietessenklooster. „Die kerk en dat kruis horen daar net zomin als een Davidsster op een rooms-katholieke be graafplaats." Vorig jaar juli vertrokken de onwillige kar melietessen nadat paus Jo hannes Paulus II hen daartoe de opdracht had gegeven. De aanwezigheid van het kloos ter was de inzet van een ja renlange strijd tussen de Poolse Rooms-Katholieke Kerk en de joodse gemeen schap. De zusters hebben hun intrek genomen in een centrum voor joods-christe lijke ontmoetingen in de Poolse plaats Oswiecim, in de Duitse tijd Auschwitz ge heten. 'Bisschoppen slaan veel te nationalistische toon aan Antisemitische aanval in Assisi ASSISI AFP/RTR De Wereldraad van Kerken is 'diep bezorgd en teleur gesteld' over de nationalis tische houding van de Ser visch-Orthodoxe Kerk. Dit heeft Dwain Epps, hoofd van de commissie voor in ternationale zaken van de Wereldraad, maandag te gen het Duitse persbureau EPD gezegd. geneve-duiven» anp De Servisch-Orthodoxe Kerk had vorige week partij gekozen voor Radovan Karadzic, leider van de Bosnische Serviërs, en de groot-Servische gedachte verdedigd. De bisschoppen hadden de blokkade van de Ser vische regering tegen de Bosni sche Serviërs veroordeeld als 'schandelijk en mensonwaar dig'. Eerder hadden de bis schoppen het internationale vredesplan voor Bosnië afgewe- De Wereldraad is 'geschokt' over de nationalistische toon die de servisch-orthodoxe bis schoppen aanslaan, aldus Epps. Hij wees erop dat de oecumeni sche beweging in talrijke ge sprekken de Servische bisschop pen geawaarschuwd had voor het gevaar van het nationalis- De brief van de Evangelische Kerk in Duitsland, waarin scher pe kritiek op de Servisch-Ortho doxe Kerk werd geuit, noemde Epps 'een positieve zaak'. Daar in had de EKD patriarch Pavle verweten de oorlog in het vroe gere Joegoslavië 'met al zijn wreedheden en bloedbaden' te rechtvaardigen. De servisch-or thodoxe bisschoppenconferen tie laat zich gebruiken als een instrument van nationalistische groeperingen, aldus de EKD. De brief van de EKD aan het hoofd van de Servisch-Ortho doxe Kerk is een 'krachtige uit daging' binnen de gemeen schap der kerken, zegt Epps. Hij wees er echter op dat de statu ten van de Wereldraad niet het uitsluiten van een lidkerk. Dat wil overigens niet zeggen dat dat niet kan. Onder druk gezet wegens haar steun aan de apartheid besloot de Nedferduits-Gereformeerde Kerk in de jaren '60 om zelf uit de Wereldraad te stappen. Het wordt tijd dat het centraal comité van de Wereldraad van Kerken stappen onderneemt te gen de Servisch-Orthodoxe Kerk. Dit zegt de gereformeerde theologe drs. A. Westra, één van de Nederlandse leden van het centraal comité. De kritiek van de EKD noemt zij in lijn met de gedachten en gevoelens van de leden van het centraal comité. „Tijdens de laatste vergadering van het cen traal comité, in januari in Jo hannesburg, hebben wij de ser- visch-orthodoxen nog het voor deel van de twijfel gegeven. Het wordt nu tijd dat de Wereldraad er iets aan gaat doen." Het centraal comité riep in ja nuari in een brief de lidkerken in het vroegere Joegoslavië op weerstand te bieden tegen elke poging om religieuze gevoelens te misbruiken ten behoeve van agressief «nationalisme. In die brief veroordeelde de Wereld raad de manipulatie van reli gieuze gevoelens ten behoeve van etnische zuiveringen. In 1992 pleitte dr. Klaus Wilkens, namens de EKD lid van het cen traal comité, er al voor de Ser visch-Orthodoxe Kerk te schor sen als zij weigert het nationa lisme te veroordelen. De volgende vergadering van het centraal comité, dat over een eventueel uitsluiting van de Servisch-Orthodoxe Kerk kan .besluiten, is pas volgend jaar september. In sommige geval len doet de Wereldraad tussen tijds uitspraken, of door het uit voerend comité (dagelijks be stuur) of door de secretaris-ge neraal, de Duitse theoloog Kon rad Raiser. Het uitvoerend co mité kan moeilijk een lidkerk eruit zetten, zegt Westra, maar de Wereldraad moet het wel aandurven kritisch in gesprek met de Servisch-Orthodoxe Kerk te blijven. Een joodse vrouw is in Assisi, de geboorteplaats van Franciscus, door drie Italiaanse jongeren aangevallen. Volgens de politie ging het om een antisemitische actie. Jongeren grepen de 44-jarige Noorse schrijfster Myriam Geel- muydn, die al zes jaar in Assisi woont, bij het haar vast. Met een mes bewerkten zij een wang. Ook rukten de jongeren haar de halsketting met Davids ster af. Politici van de oppositiepar tijen wijzen er op dat het besluit van Berlusconi de (neo-)fascis tische partij in zijn regering op te nemen, een steun in de rug voor de neo-nazi's in Italië is geweest. Van regeringszijde wordt dit tegengesproken. Volgens de burgemeester van Assisi, Giuliano Vitali, gaat het om een op zichzelf staand inci dent. Assisi, een pelgrimsoord voor' vele rooms-katholieken, staat bekend als een vreedzaam stadje, aldus de burgemeester. Muskens neemt afstand van 'verkeerde interpretatie' bisschop van Breda, mgr. Muskens, heeft afstand ge nomen van berichten als zou hij de argumenten van de paus te gen de \touw in het priester ambt als 'onvoldoende overtui gend' hebben afgedaan. Mus kens benadrukt dat hij slechts de hoop heeft uitgesproken dat 'de argumentatie die geleid heeft tot de conclusie van de paus steeds verder uitgediept wordt en zo overtuigender wordt. Nu komt voor velen die argumentatie nog niet overtui gend over. Door de uitspraak van de paus is van de baan dat de vrouw in het ambt komt. Daar sta ik achter." Prof.dr. W. Eijk is door bisschop Wiertz van Roermond benoemd tot president van het internationaal academisch insti tuut voor studies over huwelijk en gezin 'Mater Ecclesiae Domesticae' (Medo) in Kerkrade. Mgr. Wiertz is grootkanselier van het Medo. Eijk volgt prof.dr. J. Am baum op. Dit heeft het bisdom gisteren bekend gemaakt. De ambtstermijn van Ambaum als president van Medo loopt op 1 septem ber af. De Vaticaanse congregatie voor het katholieke onderwijs heeft begin de ze maand de benoeming van Eijk be krachtigd. Het persbericht zegt niets over de reden van deze personele wisse ling. Ambaum en Eijk waren niet voor commentaar bereikbaar. Eijk, hoogleraar ethiek aan het Medo, blijft docent moraaltheologie aan het priesterseminarie Rolduc. Ambaum blijft hoogleraar dogmatiek aan het Medo, do cent aan Rolduc, directeur van het Bis schoppelijk Instituut voor Schriftelijk Onderwijs, hoofdredacteur van de Ne derlandstalige uitgave van het interna tionaal theologisch tijdschrift Commu- nio en lid van de internationale theologi sche commissie van het Va Medo. in 1990 opgericht door de vori ge bisschop van Roermond, mgr. J.M. Gijsen, heeft nooit het verwachte aantal studenten van 100 a 150 behaald. Am baum schreef dit vorig jaar in een inter view toe aan de tijdgeest die het volgens hem gemunt heeft op de christelijke reli gie in het algemeen en op het huwelijk en gezin in het bijzonder. Dit voorjaar telde het instituut 41 studenten. Besprekingen met het bisdom Keulen over verhuizing naar Duitsland hebben niet tot resultaat geleid. Momenteel wordt onderzocht of het instituut naar Oostenrijk kan verhuizen. Ook oud-bis schop Gijsen woont daar. Het Medo is nu ondergebracht in de gebouwen van de voormalige abdij Rolduc in Kerkrade, waar ook het priesterseminarie is onder gebracht. Medo is toegewijd aan Maria als Moeder van de huiskerk (Mater Ec clesiae Domesticae). Het moderamen (dagelijks be stuur) van de Nederlandse Her vormde Kerk heeft dr. G.H. Co- hen Stuart indirect het advies gegeven zich niet beschikbaar te stellen voor een predikants functie. Door zijn twaalfjarig verblijf in Israël zou hij de situa tie in de Nederlandse kerk te veel zijn ontgroeid. Dit heeft Cohen Stuart tegen over het ANP in Jeruzalem ge zegd. Hij maakte gisteren be kend dat na langdurig overleg de kerk en hij overeenstemming hadden bereikt over het beëin digen van de bijna 25-jarige ar beidsrelatie. Tot vorig jaar au gustus was hij namens de Ne derlandse Hervormde Kerk theologisch adviseur in Jeruza lem. Zijn contract werd niet ver lengd omdat er volgens een woordvoerder van de Hervorm de Kerk 'met die man niet viel samen te werken'. „Hij had met iedereen ruzie", zo zei de woordvoerder destijds. Teneinde wachtgeld van de Hervormde Kerk te krijgen wil ligde de 56-jarige theoloog de 'onverbiddelijke eis' van de kerk in om voor 1 oktober weer inge zetene van Nederland te wor den. Het echtpaar Cohen Stuart zal zich eind volgende maand in Oude Tonge vestigen. Cohen Stuart zegt dat het zoeken naar een nieuwe baan in Nederland nog niets heeft opgeleverd. Hij heeft naar do centschappen gesolliciteerd bij het Nederlands Bijbelgenoot schap, de Universiteit van Utrecht en bij het Theologisch- Wetenschappelijk Onderwijs van de Hervormde Kerk zelf. „Ik heb nauwelijks hoop' dat er nog zo'n functie voor mij beschik baar zal komen. Het is moeilijk op mijn leeftijd nog wat te krij gen." Cohen Stuart was liever in Is raël gebleven, terwijl in Neder land naar een nieuwe baan werd uitgezien. „Ik heb hier veel sociale contacten. Als ik terug ga, breek ik dat af terwijl er niets tegenover staat. Je bent niet al leen je werk kwijt, maar je valt ook in een sociaal vacuüm." Dr. G.H. Cohen Stuart: „Het i; DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON MEnjeBR U e,6"Nr DE Zi&KTE v/AN deze SA/MEK1LEVI>J& A\is8RU'tK MPiKEnJ v/A/4 om ze soei Ace v/OORZieMiMGEM EM UEv/em op kosrem \JA\J oe 6eMEekjschap weet u \ajel dat lk daar becastimg v/oor moet betalem ACH KOM MOÜ, EEM BééTJB SL/MMERD BETA ALT ToCH HELEMAAL 6EEM BELASTirsJC» OMBUDSMAN R.D. Paauw, tel dag 9 3 11.30 uur 071 -356215. of per post. HOOFDKANTOOR: Rooseveltstraat 82,2321 BM Leiden Postbus 54,2300 AB Leiden TELEFAX Advertenties 071-323508 Fam berichten 071-323508 Redactie 071-321921 ADVERTENTIES ma -vrij. van 08.30-17.00 uur Telefoon 071-356230 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) 1-143545 ABONNEMENTEN Tel. 071-128030 bi] voo (ind, BTW) per maand 29,30 per kwartaal 85,55 84,55 per jaar 329,30 328,30 VERZENDING PER POST Nederland: per kwartaal 125,50 ovenge landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING ma t/mvnj 18 00-19 30 uur. zat. 10.00-12 00 uur Tel 071-143241 HET WEER HANS VAN| Zuidwester trekt aan De maand augustus treedt bepaald niet in de voetsporen van de re- cordwarme juli; zelfs de opleving van gisteren leverde geen officiële zomerse dag meer op: 22 tot 25 graden. Het fraaie, vrij warme weer met veel zon was slechts een uit schieter, want vanaf vandaag boort de Atlantische straalstroom zich steeds dieper Europa binnen. Er komt dus voorlopig niets terecht van mijn idee, dat een warme zo mer zich vaak goed herstelt, af gaande op andere topseizoenen in deze eeuw. Maar misschien is het nog wat te vroeg voor conclusies en beleven we alsnog een schitteren de nazomer. Als je uitgaat van de warmtepro- duktie, mag 1994 zeker wel bij de grote zomers van deze eeuw wor den geplaatst. Niet alleen was af gelopen juli de warmste maand ooit met 21.5 graden; het record van de 'willekeurig' warmste 30- daagse periode werd ook gebroken. De gemiddelde temperatuur in het tijdvak van 9 juli tot en met 7 au gustus bedroeg 21.9 graden, juist een-tiende graad warmer dan de tot dusverre warmste 30-daagse periode in 1976. De tijd breekt nu aan dat de Noord zee zijn warmte, die tijdens de zo merperiode is opgeslagen, terug geeft aan de atmosfeer. Vandaag doet zich al een interessante, na- jaarsachtige situatie voor. Vanuit het westen komt een trog met kouCHEF f de bovenlucht-temperatuur nadej bij. Dat maakt de atmosfeer bovei het warme zeewater panklaar vooT buienvorming. Vooral vannacht leiden kunnen sommige plaatsen langs kust worden opgeschrikt door typjjjet r sche nazomerbuien van zee; daarLjpjji kunnen pittige onweersbuien bijzL~or ten' PvdA Een ruggetje van hogedruk laat h£v morgen overdag tijdelijk opklaren]de rai op de voet gevolgd door het fron- jkenin; tenstel van een Schotse depressiézet dc In de loop van de dag gaat de zuiijte Pvd wester aantrekken en in de avondfcjly arriveert een regenzone. Vrijdag pydA- begint wellicht ook nog nat, later L: {e klaart het wat op, maar er blijft vr J' veel wind staan. Het kwik komt F. niet hoger dan 18 a 19 graden. D aaar straalstroom, die als snelweg fun-'Maar geert voor oceaan storingen, heeftlPvdA zijn koers drastisch gewijzigd. Weis geb kenlang liep de route langs IJslan;Tenrr in noordoostelijke richting; voorlo VOorz pig lijkt een west-oost gericht tra- delini ject op de 50e breedtegraad favo-^Q^ riet. Dat zorgt vuurtdurend v aanvoer van regen- of buienzones, afgewisseld door periodes met hel der weer bij een temperatuur, die een paar graden te laag i; midden augustus. „Ee Jo HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met donderdag. Noorwegen: Droog en perioden zon, maar in het zu gele idehjk meer bewol ig, gevolgd door regen droog. Morgen in het zui den meer bewolking en kans op regen. Middag- temperatuur ongeveer 17. vandaag in het zuiden nog rond 20 graden. Denemarken: Vandaag eerst nog zon, verder tamelijk veel bewol king en nu en dan regen of buien, mogelijk met on weer Middagtemperatuur vandaag ongeveer 22 gra den, morgen koeler. &Pllesaenïe,land:Sct,0"and' Wisselvallig weer met flink wa en van tijd tot tijd regen of buien. Mid dagtemperatuur vandaag ongeveer 17 graden, morgen in Ierland en Engeland België en Luxemburg: Vandaag half tot zwaar bewolkt en enke le buien, mogelijk met onweer. Morgen dennen nog een enkele bui. Middagtem peratuur ongeveer 19 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Vandaag half tot zwaar bewolkt en enke le regen- of onweersbuien. Morgen naar het oosten wegtrekkende buien en van het westen uit af en toe zon. Middag- temperatuur ongeveer 21 graden, bij Annecy enkele graden hoger, langs de Kanaalkust enkele graden lager. Spanje: Vandaag in het noorden nog enkele wol kenvelden en aan de Costa Brava kans op een regen- of onweersbui, plaatselijk ook veel wind. Verder droog en veel zon. Middagtemperatuur langs de stranden ongeveer 32 graden, in het Spaanse binnenland maxima tussen 33 en 40 graden. Langs de Golf van Biskaje van daag middagtemperatuur omstreeks 21 graden, morgen warmer. Canarische Eilanden: In het noorden enkele wolkenvelden, op de zuidstranden meest zonnig Middag temperatuur tussen 26 en 30 graden. Zuid-Frankrijk: Vandaag half tot zwaar bewolkt en nu en dan buiige regen', mogelijk ook onweer. Morgen in de oostelijke departementen nog enkele buien, elders overwegend droog en geleidelijk meer zon. Aan de Cöte d'Azur vandaag een kleine kans op een bui, verder tamelijk veel zon. In de loop van vandaag steekt een stevige Mistral op. Maxima van 23 graden in Les Landes tot iets boven de 30 ten zui den van Lyon, morgen in het oosten wat lagere temperaturen. Italië: In het noorden veranderlijk bewolkt en enkele stevige regen- of onweersbuien. Morgen van het westen uit droog en op klaringen. In het midden en zuiden droog en overwegend zonnig. Maximum temperatuur in het noorden tussen 25 en 30, in het midden en zuidën tussen 30 en 35 graden. Griekenland en Kreta: Zonnig, morgen later op de dag mogelijk meer bewolking. Op de Egeïsche zee vandaag plaatselijk nog veel wind. Maxi- Turkije en Cyprus: Zonnig. Langs de Turkse westkust van- MonChen daag plaatselijk veel wind. Middagtem- Nice peratuur vlak aan zee meest tussen 28 Oslo en 32 graden, aan de Turkse zuidkust panjS ten oosten van Antalya nog iets warmer. praag Duitsland: Rome Vandaag in het oosten eerst nog zon, Split verder tamelijk veel bewolking en enke- Stockholm Ie, vooral in het zuiden soms zware re- Warschau gen- of onweersbuien. In de loop van Wenen morgen van het westen uit droog en op klaringen. Middagtemperatuur ongeveer j-önch 20 graden, vandaag in het zuiden nog Bangkok maxima'tussen 23 en 27 graden. BuenwAir. Oostenrijk: Mannest» Vandaag van het westen uit regen of on weer. Plaatselijk kan veel neerslag val- losAngele- len. Morgen later op de dag kans op en- NewOriean kele opklaringen. Middagtemperatuur New York tussen 17 en 23 graden, vandaag in het TeiAviv oosten mogelijk nog maxima boven 25 Tokyo graden. DONDERDAG 18 AUGUSTUS Zon- en maanstanden Zon op 06.27 Maan op 19.01 Waterstanden Katwijk Hoogwater01.08 13.52 Laag water 09.45 22.07 Weerrapporten 16 augustus 20 u Zon onder 20.5< Maanonder03.li ik Gt Boedapest Bordeaux Brussel 12 ocHei w2 24 11 OQ 21 OC 17 O.C 18 0 0 32 22 34 21 0.0 20 10 0.0 20 14 0.3 29 22 0 0 32 24 0.0 27 18 0 0 HEINZ WfJ HEBBEN HET AMSTERDAM-RUN- /CAHAAL GEGRAVEN EN P£ ZI//DER- 7/df DROOGGELEEO eNHSTAMSrBR.- DAMS6 BOS AANGEtBSD, MAAR WAT H'SDQEN JUDUE <£EDAAA/ ZIJN DOOR&ED&ONGEAS TOT tzwAGTR/A'ALES VAM HET VtOET&AL /994

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 12