Vette bassen en gelikte folkssongs
Een adellijk concert in een hofje
Mysterieuze kracht in werk van Fer Hakkaart
Woodstock '94 als vanouds
Komrij schrijft 200ste
deel Prive-domeinreeks
Cultuur Kunst
Het Nationale Toneel
wijzigt het repertoire
Ondermode, een kunst
-JÜMAANDAG 15 AUGUSTUS 1994
Muziekcursus voor kinderen
leiden Half september begint de Streekmuziekschool voor Lei
den en omgeving met een muziekcursus voor kinderen in de
leeftijd van 10 tot 12 jaar. Op originele Balinese slaginstrumen
ten maken zij in 10 lessen van anderhalf uur kennis met alle mu
zikale en ritmische baiselementen van Balinese optochtmuziek.
De lessen worden omlijst met verhalen, dia's en muziekopna
mes. Praktische ervaring met muziek is niet noodzakelijk. De
cursus wordt gegeven in het Rijksmuseum voor Volkenkunde en
wordt afgesloten met een openbaar optreden in het museum.
Voor informatie: Henry Nagelberg, tel. 020-6645554 of het bij het
tel. 071-168800.
Honderdste geboortedag Willem Pijper
In het kader van de viering van de honderdste ge-
an Willem Pijper worden drie voorstellingen van zijn
opus magnus Halewijn uitgevoerd. Het Radio Symfonie Orkest
en een formatie uit het Groot Omroep Koor verlenen medewer
king. Solistische medewerking wordt verleend door Wout Oos
terkamp, Liduin Stumpel, Annett Andriesen, Marten Smeding,
Ingrid Kappelle, Helga Westerman, Nanco de Vries en Bernard
Loonen. De voorstellingen zijn op 30 augustus en 1 en 3 septem
ber in de schouwburgen van Rotterdam, Amsterdam en Eindho
ven. De componist stierfin 1947.
Open dag culturele instituten
Amsterdam De vijf buitenlandse culturele instituten in Amster
dam houden op zaterdag 10 september een open dag. Deze dag
staat in het teken van de architectuur en is tot stand gekomen in
samenwerking met ARCAM (Architectuur Centrum Amsterdam).
De deelnemende instituten zijn: British Council, Goethe-Insti-
tut, Istituto Italiano di Cultura, Maison Descartes en het Vlaams
Cultureel Instituut. In ARCAM is tot en met 15 oktober de expo
sitie Waterloo International Terminal te zien, over de uitbreiding
van het oude Waterloo Station in het centrum van Londen. Dit
gebouw, een ontwerp van Nicholas Grimshaw, moest er komen
I I om de TGV uit Parijs te kunnen ontvangen.
Vuurwerk en muziek in tuinen Het Loo
y. Apeldoorn In de tuinen van Paleis Het Loo in Apeldoorn wordt
op 9 september voor de zesde keer een groots vuurwerk afgesto
ken. De slagwerkgroep Circle Percussion zal met spectaculaire
Japanse trommels het vuurwerk muzikaal begeleiden. Om 20.30
uur gaan de hekken van de tuinen open, waarna de Gelderse
Fanfare Orkesten ondermeer The Music for the Royal Fireworks
ten gehore zullen brengen. Het schouwspel begint om 22.00 uur.
ijdeif
r Gerrit Komrij is door uitgeverij
- De Arbeiderspers bereid gevon-
- den het tweehonderdste deel
d van de prestigieuze auto-bio-
t grafische reeks Privé-Domein te
t schrijven. Het boek verschijnt in
i januari en gaat 'De buitenkant'
neten.
r In het boek schrijft Komrij, in
de vorm van een alfabetisch na
il slagwerk, over zichzelf en ande-
t ren. De lemma's van dit 'abce-
darium' worden geput uit Kom
rij's gehele werk maar vooral uit
ongebundelde bronnen zoals
toespraken,
De s
Privé-Domein is het
m De Arbei
derspers. Het eerste deel van
deze reeks vol memoires, dag
boeken en andere ego-docu
menten verscheen in 1966. Uit
gever Martin Ros probeert voor
jubileumnummers grote Neder
landse schrijvers zo ver te krij
gen werk af te staan. Bekend is
dat Ros hoopt ooit de dagboe
ken van W.F. Hermans of Harry
Mulisch in de reeks uit te geven.
Zo werd nummer 150 ge
schreven door Maarten 't Hart.
Van Gerrit Komrij, P.C. Hooft-
prijswinnaar 1993, verscheen in
de reeks al eerder 'Verwoest Ar-
cadië' met geromantiseerde
herinneringen aan zijn jeugd in
Winterswijk.
Het Nationale Toneel in Den
Haag schrapt de voorstelling
Dog om Oog van Shakespeare
voor het komend seizoen. In
plaats daarvan speelt het gezel-
schap een ander stuk van
jlhakespeare, Troilus en Cressi-
fla. De acteurs en de speeldata
blijven hetzelfde. Gerrit Komrij
1 Vertaalt het stuk.
De reden van de wisseling is
1 flat regisseur Johan Doesburg
rindt dat de thema's macht en
2 protiek in Troilus en Cressida
^terker, actueler en minder mo
ralistisch worden behandeld
t Üan in Oog om Oog. Wellust, ja
loezie, domme eerzucht en
oxford annemiek ruygrok
De graaf geeft een soirée in zijn
voorhof. De graaf is in dit geval
de graaf van Marlborough, die
Blenheim Palace, een optrekje
in de buurt van Oxford be
woont. Zijn voorhofje herbergt
deze mooie, maar frisse zater
dagavond zo'n 2.000 mensen.
En zij hebben allemaal bijna
zestig gulden betaald om de
eert, te mogen bijwonen.
Al uren van tevoren stroomt
een stoet auto's de oprijlaan
van het paleis op. Als de Britten
uitgaan, dan wklen ze er ook
lang van genieten. Auto's vol
picknickmanden zoeken een
goed plaatsje bij een van de uit
gestrekte meren in het tuintje
van de graaf. Daar wordt de
avondmaaltijd gebruikt, in smo
king en avondjurk op het kille
gras.
Om precies half acht begint
Rillend in avondjurkje en smoking met plastic glazen op een plaid:
het orkest -
tuums uit de pruikentijd e
licht door 'elektrisch kaarslicht'
- met het voorprogramma: In
troductie tot het Te Deum van
Charpentier (de Eurovisiemars),
vervolgens de Water Muziek
Suite van Handel. En opeens
zijn alle ogen naar links gericht.
Want daar schrijdt de graaf met
zijn gevolg naar de beste plaat
sen van de imposante voorhof.
Hij beluistert het concert zoals
het klinken moet: zonder ver
sterking. De rest van het publiek
moet genoegen nemen met
muziek uit grote geluidstorens,
die de afzonderlijke instrumen
ten minder los van elkaar laten
klinken.
Ian Watson, die onder meer
de muziek bij de film 'Amadeus'
dirigeerde, leidt het orkest uit
zijn tenen. Dat wil zeggen dat
hij zijn lichaam laat swingen op
de tonen van de muziek. Twee
werken met trompet van Purcell
volgen. Tijdens het Adagio van
Albinoni lopen nog steeds men
sen binnen, want er was een file
om het landgoed te betreden.
De uit Wales afkomstige so
praan Eirian Davies vertolkt
twee liederen van Handel. Eén
keer komt zij in ademnood.
Wellicht speelt de kilheid haar
parten. Want er steekt een frisse
wind op. De orkestleden moe
ten af en toe naar de grond dui
ken om hun bladmuziek die van
de lessenaar afwaait bijeen te
grabbelen. De feëerieke verlich
ting laat het soms afweten. Zou
de graaf zijn energierekening
niet hebben betaald?
Het cynisme wijkt als Jack
Brymer het klarinetconcert van
Mozart uitvoert. Een adembe
nemende vertolking die, hoewel
versterkt door microfoons, in
deze omgeving bijna huivering
wekkend perfect klinkt. En ter
wijl het publiek ademloos luis
tert, schiet een meteoriet (val
lende ster) juist over het met
bladgoud beklede bolletje bo
ven het timpaan van het paleis.
In de^pauze is er champagne
te koop. Deze wordt in flütes a
raison van twaalf gulden uitge
schonken. De flütes zijn helaas
van plastic, dus we laten deze
beker aan ons voorbijgaan.
Anthony Marwood, een jong
en veelbelovend violist, vertolkt
Vivaldi's 'Vier Jaargetijden'. Er
zijn oneffenheden in zijn uit
voering. Vanzelfsprekend. Want
het begint echt fris te worden
en de wind speelt ook hem par
ten. Bovendien valt de verlich
ting - nu is het paleis in een ro
de gloed gezet en branden er
fakkels op het bordes - naarma
te de tijd vordert vaker uit. Het
publiek, inmiddels in plaids ge
huld, laat het steeds meer afwe
ten. Want het bier lokt en de
sluitingstijd van de Engelse
pubs is dwingend.
Niettemin blijft het meren
deel het concert uitzitten, om
dat dit een ongewoon schouw
spel is en Marwood een bevlo
gen violist. Een uitgekauwd po-
pulair-klassiek werk weet hij
door zijn spel nieuw leven in te
blazen. En daar heb je koude
voeten en een natte neus van de
kou graag voor over.
Concert: Vivaldi 'four sea
sons', klarinetconcert van Mo
zart en andere werken; uitvoe
ring: The Mozart Festival Or
chestra olv Jonathan Evans-Jo
nes; dirigent: Ian Watson; solis
ten: Eirian Davies, sopraan,
Anthony Marwood, viool, Mau
rice Murphy, trompet, en Jack
Brymer, klarinet; gehoord: 13/8,
Blemheim Palace, Woodstock
bij Oxford.
Behind the Sofa en Farmer John goed op dreef op druk bezocht Pleinpop:
Maar liefst negen bands kregen gisteren bij de vierde edi
tie van Pleinpop de gelegenheid om grote podiumerva
ring op te doen. Hoewel de kwaliteit tussen de diverse
bands weer erg verschilden kon het massaal opgekomen
publiek - Leiden schijnt naast het ook zeer druk bezochte
Werfpop ineens warm te lopen voor deze festivals - het
dagje rock and roll allemaal best te waarderen.
hans keuzers
kortzichtigheid zijn volgens Het
Nationale Toneel de ingrediën
ten van het nieuwe stuk.
Het verhaal speelt zich af tij
dens de Trojaanse oorlog. Er
heerst een patstelling. Zowel de
Grieken als de Trojanen verve
len zich. Om de tijd te doden
verlustigen beide partijen zich
aan amoureuze spelletjes. Wan
neer in beide kampen slachtof
fers vallen, laait de strijd weer
De band die als eerste gepro
grammeerd staat, baalt meestal
als een stekker. Normaal speelt
die groep voor niet meer dan
een handjevol publiek. Om
kwart voor één was het zondag
op de Garenmarkt opzienba
rend genoeg al behoorlijk druk.
En de thuisblijvers hadden bij
Pleinpop-opener Aphrodisiac
zeker ongelijk. De band combi
neert een lekkere vette bas met
een voortdurend doorlopend gi-
taarriffje. De breaks, soms niet
altijd even soepel ingezet, bren
gen een aangename afwisseling
en de band neemt met een aan
tal ballads mooi gas terug tij
dens het optreden.
Een lauwe ontvangst was er
voor de volgende drie bands.
Zowel Wons II Menny, The Na
ked Lunch en de Freaks
Hairys stelden eigenlijk diep te
leur. Lex de Haas van Wons II
Menny - wat doet die jongen ei
genlijk bij zo'n band - met zijn
kenmerkende hoekige speelstijl
was nog het enige lichtpuntje.
Niet veel beter verging het de
Naked Lunch. De band mag
dan in eigen beheer de mini-CD
'Indian Summer holdup' heb
ben uitgebracht maar het ge
speelde songmateriaal werd
door het apatische publiek veel
te licht bevonden.
Het verging de band Freaks
Hairys iets beter. De Ameri
kaans georienteerde band
bracht een aardige kopie van de
Hollandse Golden Earring.
Vooral de zangpartijen kwamen
bedrieglijk dicht in de buurt van
de vocalen van Barry Hay. De
band scoort qua orginaliteit dus
niet erg hoog maar door een
aantal aangename ballads was
het optreden zeker afwisselend.
Dansen
„Het is voor de eerste keer dat
ik mensen zie dansen op onze
muziek die we niet zelf hebben
meegenomen", aldus de zeer
tevreden terugblikkende zanger
Simon Reed van Behind the So
fa. De folkrock van de groep
sloeg tegen het eind van de
middag in als een bom. De jn
Noordwijk wonende Engelsen
combineren een prettig ge
stoorde stage-act aan een serie
gelikte melodieuze folksongs.
Fluitist Paul Hudson verdwijnt
regelmatig in het publiek met
hoog opgehouden bekkens en
eerder genoemde Simon Reed
zingt bij het stuwende 'Fast
Henry' - een nummer met re
gelrechte hitpotentie - de ster
ren van de hemel.
Farmer John, bij de P.A. in de
gaten gehouden door producer
Simon Reed van Behind the Sofa zingt op Pleinpop de s
Theo Vogelaar van de Troc-
kener Kecks, houden de punk
rock nog even in leven. Vooral
de basis, sterk afwisselende
drums en een strakke bas, is dik
in orde bij Farmer John.
De stem van Debby Schreu-
der draagt Baseline nog steeds.
Het up tempo werk is jammer
genoeg veel te weinig afwisseld
en eigenlijk alleen bij de single
'Fight for freedom' en de ballad
'What is my life....' laat Schreu-
der haar ware zangklasse zien.
Afsluiter Lemmings Edge
grabbelt vooral met de zang wat
al te opzichtig in de Pearl Jam-
snoeppot. Daar staat tegenover
dat de grungesound lekker ge
dreven en met opvallend subtiel
gitaarwerk vertolkt wordt.
Het 4e Pleinpop was kwalita
tief zeker een stuk beter dan de
foto holvast/mark lamers
wat teleurstellende vorige edi
tie. Wat dat betreft scoorden
Farmer John en Behind the Sofa
dit jaar erg hoog en voor de rest
van de bands geldt: meer podi
umervaring is nooit weg oftewel
meedoen is belangrijker dan
op.
Spelers zijn Hans Croiset,
Hans Dagelet, Joke Last, Jules
Royaards, Ariane Schluter en
anderen. De première is op 16
december in de Koninklijke
Schouwburg in Den Haag.
beeldende kunst
di. t/m vr. 10-16 uur, za. en
13-17 uur, Raadhuis De Paauw, Raad
huislaan 22, Wassenaar.
In het oeuvre van Fer Hakkaart
is vanaf de jaren tachtig een sti
listische verandering waar
neembaar. Zijn werk uit deze
jaren was foto-realistisch en zijn
thema: het communicatie-ge
brek in de moderne wereld. Nu
laat hij sterk expressionistisch,
op figuratie gebaseerd werk
zien dat bovendien een totaal
ander onderwerp heeft dan zijn
vroegere produkten.
Vrolijke kleuren en wonderlij
ke taferelen zijn kenmerkend
voor de schilderijen van nu. Fi
guren met gezichten die in de
verte iets van een mens hebben
en toch duidelijk herkenbaar
zijn, komen in het werk voor.
De mensfiguur is het meest na
drukkelijk aanwezige onder
werp. In allerlei vreemde boch
ten en kronkels ontdek je ver
schillende figuren die met el
kaar zijn verbonden, nu eens di
rect, dan weer omdat zij bij
voorbeeld met elkaar één rich
ting uitkijken. Met z'n allen vul
len zij het hele doek, op subjec
tieve wijze geordend. Boven
dien vertellen de personages in
het doek hun eigen verhaal, het
lijkt alsof je naar een toneelstuk
kijkt dat niet onmiddelijk te vol
gen is. Er is een duidelijke ge
laagdheid waarneembaar.
De schilderwijze van Hak
kaart is expressionistisch, de
zeggingskracht van de werken is
dan ook enorm. De individuele,
gedeformeerde figuren hebben
allen wel een omlijning. On
danks het feit dat armen, benen
en lichamen in een wir-war met
elkaar verbonden zijn (zoals bij
het werk 'Truc met de handjes')
zie je toch duidelijk de verschil
lende personages, of onderde
len daarvan. Het werk is geraffi
neerd (de figuren kunnen bij
voorbeeld ook wel symbolen
zijn) en tegelijkertijd eenvoudig.
De woeste schoonheid is gela
den met een mysterieuze
kracht. Er gebeurt iets in het
doek. Maar wat de inhoud van
het tafereel nou precies is, blijft
een raadsel.
Hakkaart vindt zijn inspiratie
in de mythologie, de Afrikaanse
en primitieve kunst. De ken
merken van de twee laatstge
noemden, vereenvoudigde vor
men en vrolijke kleuren, zijn di
rect te zien. Zoals bijvoorbeeld
bij het werk 'Ontdekkingsreis'.
De tekening is gemaakt met
Oostindische inkt. Met enkele
lijnen tekent Hakkaart verschil
lende figuren. De compositie is
overzichtelijk, de figuren zijn al
len met de mg naar de toe
schouwer gekeerd en kijken de
zelfde richting uit. Je ziet een
soort bok, die staand is afge
beeld, op zijn koe-achtige kop
zit een gewei. In dezelfde teke
ning zie je ook een kop die veel
weg heeft van een Afrikaans
masker. Hakkaart combineert
hier verschillende elementen
van uiteenlopende wezens tot
één geheel. Het is juist door de
ze combinaties en door de wijze
van schilderen, dat een ver
vreemdend effect ontstaat. De
dualiteit treedt op een boeiende
wijze aan het licht.
parus Een in tweeën gezaagde theepot, soeplepels, veertjes: van elk materiaal is wel een beha te maken. Dat bewijst de tehtoonstelling in de
Passage du Retz in Parijs. De beha's komen uit de collectie van de Italiaanse stylist Samuele Mazza en is nog tot eind augustus in de passage te
zien. foto gerard n
de politie de lokale winkels nog langer alcohol te
verkopen. Ook liepen er mensen met borden
waarop stond dat ze drugs wilden kopen. Waar
schijnlijk waren er dus meer liefhebbers van ver
dovende middelen dan verkopers.
Een beveiligingsbewaker bij de hoofdingang
zei, terwijl hij duizenden mensen met bier zag
binnenkomen: „Ik geef je een quote - we've lost
control." Een andere bewaker vertelde dat een
groot aantal van zijn collega's er de brui aan had
gegeven. „Het is volledig onbeheersbaar. Wij zijn
de laatsten die er nog zijn en als wij gaan, wie
weet wat er dan gebeurt." Wel vond hij dat de
mensen zich goed gedroegen. „Ik heb meer alsje-
bliefs en dankjewels gehoord dat bij ieder ander
concert."
De regen bleek net als 25 jaar geleden, de pret
niet te drukken. Sommigen dansten in de neer
stromende regen. Anderen deden hun kleren uit
en wentelden zich in de modder. Weer anderen
zochten beschutting in hun tent.
De politie ontkende het gerucht dat er drugsdo
den te betreuren vielen. Wel stierf een 44-jarige
diabetes-patient. De geruchten ontstonden nadat
een lid van een popgroep had opgeroepen de drie
doden te zegenenen die op Woodstock waren ge
storven. Mogelijk doelde hij op de dode popster
ren die na Woodstock in 1969 zijn gestorven; Jimi
Hendrix, Jannis Joplin en een lid van The Band.
Joe Cocker, de roek-veteraan die 25 jaar gele
den ook al op Woodstock optrad, mocht zaterdag
het festival officieel openen. Na hem volgden op
tredens van Aerosmith, Peter Gabriel, Santana,
Bob Dylan en Crosby, Stills Nash. Ook die
laatsten waren in 1969 van de partij.
Woodstock '94 leek afgelopen weekeinde een her
haling van het legendarische popfestival van 25
jaar geleden. Net als in 1969 viel de regen met
bakken uit de hemel, en net als toen was het be
veiligingssysteem zo lek als een mandje.
Tienduizenden jongeren zagen het festival gra
tis. In 1969 kwam ongeveer driekwart van de half
miljoen Woodstock-gangers zonder te betalen het
terrein op omdat de kaartcontrole niet bleek te
werken.
John Scher, één van de organisatoren zei giste
ren tijdens een persbijenkomst dat meer dan
350.000 muziekliefhebbers op het popfestijn in
Saugerties bij New York waren afgekomen. Min
stens 100.000 van hen betaalde niet. Een kaartje
kostte trouwens niet niks; ongeveer 300 gulden.
Voor de eerste editie van Woodstock moest zo'n
dertig gulden worden betaald.
Op het concurrerende festival in het plaatsje
Betitel, de originele plek waar Woodstock in 1969
werd gehouden, kwamen volgens de politie
15.000 mensen af. Bethel '94 werd in eerste in
stantie afgelast wegens gebrek aan belangstelling.
Later ging het toch door, zij het gratis.
De duizenden muziekliefhebbers voor Wood
stock '94 stroomden het terrein op via gaten in de
omheining. De organisatie benadrukte zondag
echter dat de beveiliging prima werkte. Officieus
werd erkend dat er wat moeilijkheden waren.
Weinigen hielden zich aan het verbod op alco
hol en drugs. Mensen droegen openlijk blikjes
bier langs de ombemande metalen detectors. Om
het probleem bij de bron aan te pakken, verbood
Schrijvers Vernooy
en Roemer naar VS
amsterdam - anp
De Nederlandse schrijvers
Astrid Roemer en Robert
Vernooy gaan komend na
jaar voor drie maanden naar
de Verenigde Staten. Ze ver
blijven daar als gastschrijver
aan respectievelijk de Uni
versiteit van Iowa in Iowa en
de Universiteit van Michigan
in Ann Arbor.
De gastschrijverprogram
ma's zijn een initiatief van
het Nederlands Literair Pro-
duktie- en Vertalingenfonds,
in samenwerking met het
ministerie van de Vlaamse
gemeenschap en de vakgroe
pen Neerlandistiek van de
universiteiten. Eerder gingen
Renate Dorrestein, Elly de
Waard en Marion Bloem
naar de Universiteit van Io-
Astrid Roemer gaat deelne
men aan een internationaal
schrijversprogramma met
meer dan vijfentwintig au
teurs uit alle delen van de
wereld. Het programma be
staat uit lezingen, discussies,
cursussen en workshops.
Vernooy gaat in Ann Arbor
onder meer colleges geven
over Nederlandstalige litera
tuur. Ook zal hij een cursus
creatief schrijven geven.
