'Veel spelen en soms afgaan'
Cultuur Kunst
Hollandse
tuin
Zweedse moslims stellen
Bengaalse Nasrin gerust
NRIJSDAM. 071-356472
De
Alphense exposeert in Chili
alphen aan den run» Werk van de Alphense Joyce Op 't Einde is
op dit moment te bewonderen in het museum Pablo Neruda op
Isla Negra in Chili. Ze exposeert daar tot 23 augustus op uitnodi
ging van de stichting die de naam draagt van de beroemde Chi
leense schrijver. De tentoonstelling viert de 90ste geboortedag
van Neruda. Van Op 't Einde zijn tien tekeningen te zien die ze
maakte op Canto General, een gedicht van over de 600 pagina's
waarin de schrijver de geschiedenis van het Zuidamerikaanse
continent beschrijft.
Bijbelse bloemen en planten
Amsterdam In het Bijbels Museum in Amsterdam loopt t/m 30
oktober de expositie „Meer dan een tulp bijbelse flora assor-
ti". De tentoonstelling bestaat uit vier onderdelen. De eerste
gaat over bijbelse bloemen en planten op borduursels en pren
ten. De volgende is onderdeel van een speurtocht door het mu
seum, speciaal gemaakt voor kinderen vanaf 13 jaar. De derde
omvat gedroogde flora uit Israël en souveniers waarin deze is
verwerkt. De laatste betreft een buitententoonstelling. Zij omvat
bijbelse bloemen en planten in bruikleen afgestaan door de
Hortus Botanicus van de Vrije Universiteit. Meer dan een tulp
is onderdeel van de landelijke manifestatie Tulp 400.
Vissen in kunstwerk Schiphol
schiphol» Het kunstwerk van Herman Lamers op de luchthaven
Schiphol heeft nieuwe zoutwatervissen gekregen. Het aquarium
dat deel uit maakt van het kunstwerk, stond enkele maanden
leeg nadat de drie blacktip-haaien eruit gehaald waren. De die
ren waren te groot geworden voor het bassin en zijn naar een
particulier gebracht. De kleurrijke exemplaren, die in schoolver
band zwemmen staan voor de vakantiegangers die ook in groe
pen tegelijk met vakantie gaan. De grijze visjes staan symbool
voor de zakenreizigers, die vaak in driedelig grijs individueel aan
hun reis beginnen.
Protest plannen Van Abbemuseum
eindhoven De Stichting Behoud het Van Abbemuseum heeft
bezwaar aangetekend tegen de beslissing van voormalig minis
ter D'Ancona van WVC om het Eindhovense Van Abbemuseum
niet op de rijksmonumentenlijst te plaatsen. Met het protest
hoopt de club het huidige gebouw te behouden. De gemeente
heeft het plan het museum drie keer zo groot te maken. Van het
uiterlijk van het huidige gebouw dat de architect Kropholler in
de jaren 30 in Eindhoven bouwde, is dan vrijwel niets meer te
zien. Door het bezwaar van de stichting kan de verbouwing, die
eind dit jaar moet beginnen, vertraging oplopen.
onthouden van provocatieve
uitspraken zolang ze hier is",
I De Bengalese schrijfster Tasli- luidde Aldebe's waarschuwing,
ma Nasrin, die vanwege de be- Nasrin kwam woensdag
dreigingen van moslim-funda- vanuit de Behgalese hoofdstad
j mentalisten in haar land naar Dhaka in Stockholm aan en is
Zweden is uitgeweken, heeft ondergebracht op een geheime
I gisteren van de Zweedse mos- plaats door leden van de
lim-groeperingen de verzeke- Zweedse afdeling van de inter
ring gekregen dat zij van hen nationale schrijversorganisatie
niets te vrezen heeft. „Het is PEN-club. De schrijfster kan
I aan God om diegenen die de,Is- drie maanden in Zweden blij-
lam beledigen te straffen, niet ven. op haar toeristenvisum,
/iïl aan' ons", aldus Mahmoud Al- maar heeft de mogelijkheid om
j(_ debe, voorzitter van de Zweedse politiek asiel aan te vragen. Ook
jgê- Islamitische Raad. Noorwegen, waar Nasrin is uit-
genodigd om volgende maand
De moslim-voorman voegde een schrijversconferentie bij te
ïn" daaraan toe dat deze bood- wonen, is bereid haar asiel te
j schap luid en duidelijk te horen verlenen.
I zal zijn tijdens de gebedsdien-
sten van vandaag, maar waar- In Bangladesh betuigden ver-
els i schuwde dat er altijd enkele scheidene fundamentalistische
moslims kunnen zijn die geen groeperingen hun woede over
oren naar deze boodschap heb- het feit dat Nasrin van de auto-
i ben. „Nasrin kan zich het beste riteiten heeft mogen vertrekken.
Corneille in galerie De Witte Duif.
Schilderijen en tekeningen van Jan
peter Muilwijk, t/m 28/8; dag. 10-17
GALERIE AMBER
Hooglandsekerkgracht 8. 'Mark Claus
In kleur', t/m 14/8; oude. Japanse
rolschilderingen, 19/8 t/m 4/9; woe
t/m zo 11-17 uur.
KATWIJK
ART GALLERY KRAIJENOORD
Prinses Marijkelaan 21. 'Een eeuw
schilderkunst, aan de kust en door de
Bollenstreek', wisselende expositie,
t/m 30/11:23 11-19 uur en op af
spraak (01718-13520).
LISSE
'T HUYS DEVER
Jejf Buckley maakt Nederlandse debuut op het Lowlands-festival:
Möring onschuldig
EXPOSITIES
LEIDEN
DE KLEINE KLUP
Nieuwe Rijn 1.'In vertrouwen geno
men'. Foto's van Hans Oostrum. t/m
1/9, ma t/m za 10-22 uur. zo 12-22
KUNSTCENTRUM HAAGWEG
Haagweg 4. Twee- en driedimensio
nale werken van Walter van Broekhui
zen, Boetje Pattirane en Piet Vloem
ans, t/m 28/8, vr, za. zo 13-18 uur.
BLEIJENBERG GALERIE
Breestraat 113. 'Zomer 1994'. Werk
van 25 kunstenaars, t/m 25/8; di t/m
za 9-18 uur, le zondag van de
maand 12-17 uur.
BLEIJENBERG BEELDEN
Langebrug 61. Vaste opstelling diver
se beelden; vr, za en le zondag van
de maand 12-17 uur.
FOTOGALERIE DE KLEINE KLUP
Nieuwe Rijn 1. 'In vertrouwen geno
men', foto's Hans Oostrum uit Juliana
Kinderziekenhuis Den Haag, tot 2/9;
ma t/m za 10-22 uur, zo 12-22 uur.
MECENAS GALERIE
Middelstegracht 87. Dag (beh ma)
12-16 uur en op afspraak (071-
127809).
ZÖNE
Nieuwstraat 17. Schilderijen van An
neke Timmerman, t/m 31/8; di t/m vr
11-18, do ook 19-21, za 10-17, zo
13.30-16.30 uur.
GALERIE DE GOUDEN EEND
Hooglandsekerkgracht 42. Schilderij
en van Fred Hansen.
GALERIE ZICHY
Steenstraat 7. Sóndor Ruttkay, Ta-
mós Kovócks Vilmos, Péter Pórkanyi,
tekeningen, schilderijen en brons,
t/m 27/8; woe t/m vr 12-18, za 11-
17 uur.
DE WAAG
Aalmarkt 21. 'De Hollandse Tuin'
beeldende kunstmanifestatie, t/m
25/9; woe t/m za 12-17, zo 13-17
CBK
Hooglandse Kerkgracht 19-21. 'De
Hollandse Tuin' beeldende kunstma
nifestatie. t/m 25/9; woe t/m za 12-
17 uur. do ook 19-21 uur.
GALERIECELLINI
Hooigracht 50. Spirituele kunstuitin
gen. t/m 27/8; do t/m za 13-17 uur.
GALERIE LIGA NIEUW BEELDEN
Pres. Steijnstraat 14. 'Vuile zakdoe
ken': surrealistische tendenzen in de
Nederlandse kunst van 1930-1960.
t/m oktober; uitsluitend op afspraak
(071-124545/128502).
GALLERIA PR0PITIA
Nieuwe Rijn 93. In augustus alleen
op afspraak, werk uit stock. Do t/m zo
13-18 uur en op afspraak (071-
130821/144182)
GALERIE AZL
Academisch Ziekenhuis, gebouw 1
Schrijver Marcel Möring heeft
in zijn boek Hel Grote Verlangen
geen plagiaat gepleegd. Martin
Ros, Hans van Straten en Bas
Lubberhuizen hebben hun be
schuldiging aan het adres van
Möring ingetrokken. Dat doen
ze in een verklaring, bij de na
jaarsaanbieding van uitgeverij
Meulenhoff.
Volgens de beschuldiging had
Möring gepikt van de Italiaanse
filmregisseur Fellini. Het betrof
een scène over een prostituée in
een auto. Martin Ros, naast uit
gever ook presentator van een
radiorubriek over boeken,
maakte de beschuldiging open
baar. In de verklaring erkennen
de drie dat de overeenkomst
van Mörings boek en Fellini's
film Roma op louter toeval be
rust.
MUSEA
LEIDEN
MUSEUM BOERHAAVE
Lange St. Agmetenstraat 10. Di t/m
za 10-17 uur, zon- en feestdagen 12-
17 uur. 'IJzeren therapeuten', t/m
14/8. Zondag 14 augustus: 'Dr.
Zanders ijzeren greep', theater,
14.00 en 15.00 uur.
MOLEN DE VALK
2e Binnenvestgracht 1/a. Di t/m za
10-17 uur, zon-en feestdagen 13-17
NATIONAAL NATUURHISTORISCH
MUSEUM
Pesthuislaan 7. Di t/m vr 10-17 uur,
za-zo 11-17 uur. 'Supermsekten',
t/m 23/10.
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN
Rapenburg 28. Di t/m za 10-17 uur,
zon- en feestdagen 12-17 uur.
RIJKSMUSEUM VOOR VOLKENKUNDE
Steenstraat 1Di t/m vr 10-17za-
zon-en feestdagen 12-17 uur. 'Langs
de Niger', oude culturen in West-Afn-
ka. t/m 28/8. Foto-tentoonstelling
van Fotostudio Woodbury Page:
'Fotografen in Indonesië. 1857-
1908', t/m 23/9. 'Volkskunst van ver
re', t/m 8/1/95.
ACADEMISCH HISTORISCH MUSEUM
Rapenburg 73. Wot/m vr 13-17 uur.
HORTUS BOTANICUS
Rapenburg 73. Ma t/m za9-17 uur,
zon-en feestdagen 10-17 uur. Kas
sen geopend ma t/m za 9-17 uur.
Clusiustuin geopend ma t/m vr 10-
12.30 en 13.30-16 uur.
DE LAKENHAL
Oude Singel 28-32. Di t/m vr 10-17
uur, za- zon-en feestdagen 12-17
uur. 'Beelden uit de verzameling Lei
den', t/m 4/9. Overzichtsexpositie van
het werk van Pieter Geraedts, t/m
18/9.
LEIDSE PILGRIM COLLECTIE
Vliet 45. Ma t/m vr 9.30-16.30 uur.
PRENTENKABINET
Rapenburg 65. Di t/m vr 14-17 uur.
PENNINGKABINET
Rapenburg 28. Di t/m za 10-17 uur,
zon-en feestdagen 13-17 uur. 'Nieu
we Kunst en Art Déco', werk van me-
dailleur, beeldhouwer en keramist
Chris van der Hoef, t/m 18/9. Muse
umspreekuur elke woensdag 14-17
WAGENMAKERS MUSEUM
Oude Varkenmarkt 13. Zo 13-17 uur.
Aan het rijtje kinderen die net als hun beroemde vaders
ook muziek maken, is een nieuwe naam toegevoegd: Jeff
Buckley. Zoon van Tim (1947-1975), bij leven reeds een
legendarische folk-rockzanger. Zijn stem doet denken
aan die van zijn vader maar de zoon heeft zoveel eigens
dat de wild-enthousiaste reacties van de Engelse roek-
pers nu eens niet overdreven zijn. Op zaterdag 27 augus
tus maakt Jeff Buckley zijn podiumdebuut in Nederland
op het Lowlands-festival. Rond die tijd komt ook 'Grace'
uit, zijn eerste volwaardige cd.
„Geen band", corrigeert hij,
„een project". Met zijn vriend
Gay Lucas en als enig mogelijk
bekende naam Tony Maimone,
bassist van Pere Ubu. Twee op
tredens gaf dit project, dat
'Gods And Monsters' heette.
„Toen had ik dus geen band
meer, en ook geen geld. In ge
wone baantjes vond men mij
zo'n outsider dat ik er niet meer
tegen kon. Ik was al langere tijd
op zoek naar een eigen stem.
Het enige wat ik kon bedenken
was voor mijzelf zo veel moge
lijk optredens boeken in allerlei
hele kleine cafés, kroegen en
clubs in New York. Zo veel als ik
kon. Ik speelde voor fooien of
kleine gages. En in kleine cafés,
want ik wilde zo dicht mogelijk
bij het publiek staan om mezelf
te vormen. En als ik dan afging,
gingen we ook goed af. Ik en
mijnTelecaster".
Vallen, opstaan en dan opval
len. Steve Berkowitz van Co
lumbia/Sony kwam op de ge
ruchten af en liet Buckley een
contract tekenen. Er kwam een
live-ep van een optreden uit:
'Live at Sin-é', een van de kleine
kroegen waar hij vaak optrad.
Twee eigen nummers en twee
covers. 'Je n'en connais pas la
fin' van Edith Piaf en 'The way
young lovers do' van Van Mor
rison. En nu is er 'Grace'. Een
debuutcd met zo veel emotie in
de muziek kom je heden ten da
ge nauwelijks meer tegen. De
muziek is ruw en confronte
rend, maar op andere momen
ten juist zoet en rustgevend. Ze
ven eigen composities: drie co
vers: 'Lilac wine' van Elkie
Brooks, 'Corpus Christie Carol'
van Benjamin Britten en 'Halle
lujah' van Leonard Cohen.
„Ik heet gewoon Buckley. Het is
niet meer dan de naam die op
mijn uittreksel uit het geboorte
register staat. Mijn vader heb ik
maar één keer gezien. Wie naar
een concert komt om een glimp
of vage echo van mijn vaders
muziek te horen, kan maar be
ter niet komen. Hij zal teleurge
steld huiswaarts keren. Het eni
ge wat dan nog rest is mastur
beren bij de hoes van mijn va
ders 'Goodbye And Hello'".
Hoewel bovenstaand citaat an
ders doet vermoeden, is Jeff
Buckley een schuchtere twinti
ger. En hij is die vergelijkingen
met zijn vader meer dan zat.
„Blijkbaar is het voor veel
mensen moeilijk zaken op hun
eigen merites te beoordelen. Ie
dereen heeft vergelijkingen no
dig om de kwaliteit van iets vast
te stellen. De kwaliteit van
'nieuwe' mensen wordt afgezet
tegen de kwaliteit van 'oude'.
Wat ik van mijn vaders muziek
vind? Sommige muziek is mooi.
Maar er zitten ook ver-schrik-
ke-lij-ke stukken bij. Vrijwel nie
mand wil het toegeven, maar er
zitten hele, hele slechte num
mers bij. Meer wil ik er niet over
zeggen. Dit is mijn tijd. Fuck it".
Gedichten
Zijn stiefmoeder was een klas
siek geschoold pianiste: zijn
stiefvader liet hem naar Led
Zeppelin en Jimi Hendrix luiste
ren. Jeff deed wel eens iets met
een gitaar. Soms zette hij een
van zijn gedichten op muziek.
Op een bepaald moment was er
zelfs even sprake van een band.
Dertien
Andy Wallace, bekend als eind-
mixer van baanbrekende
rockalbums als 'Nevermind'
van Nirvana en de eerste Rage
Against The Machine, produ
ceerde de plaat. „Hij meldde
zichzelf'. Net als zijn bandle
den. „Als ze wat in mijn muziek
zagen, zouden ze vanzelf wel
komen. En dat deden ze".
„'Grace' is een einde en het
begin van iets nieuws. Met deze
nummers neem ik afscheid van
de tijd die achter me ligt. Op
Jeff Buckley (2de van links): „Ik word zo moe van die vergelijkingen met mijn vader. Dit is mijn tijd. Fuck it!"
foto theo hakkert
'Grace' staat ook muziek voor
de toekomst. Wat dat betreft is
het uitgebalanceerd. Ik wilde er
ook geen dertien liedjes op.
Tien is genoeg. Dan blijf je be
nieuwd naar een volgend al
bum. Cd's zijn vaak veel te lang.
Er zijn zo veel rap-albums waar
twintig nummers op staan die,
als er maar tien op stonden,
meesterwerken zouden zijn".
„Cohens 'Hallelujah' heb ik
altijd gespeeld. Ik wil zijn als
Leonard. Zoals hij je mee kan
trekken een liedje in, dat kan
bijna niemand. Net Bob Dylan.
Solo kan die het ook nog. Maar
ik werk niet meer met goeroes.
Zoiets doe je tot je achttiende.
Het beste wat je kunt bereiken
als je iemand bewondert, is dat
wat je doet zo goed doen dat je
hem eert door jezelf te zijn.
Snap je?"
„Anders word je de ander. Zo
wilde ik vroeger altijd Miles Da-
vis zijn. Ik wilde lopen en pra
ten zoals hij. Ik wilde me zo kle
den. En ik wilde zo spelen als
hij, maar dan op gitaar".
Buckley verbaast zich over
het enthousiasme waarmee ta
lentscouts van platenmaat
schappijen hem benaderd heb
ben. „Eerlijk gezegd begrijp ik
nog steeds niet wat ze in me
zien. De wereld van de platen
maatschappij staat zo ver af van
waar je als artiest mee bezig
bent: muziek maken. Je moet
ook altijd argwanend blijven.
Want de amusementsindustrie
is de enige industrie van deze
omvang waar niemand precies
weet wat er eigenlijk verkocht
wordt. Je plakt een prijskaartje
op iets dat zich door de lucht
verplaatst en nooit terugkeert."
Jeff Buckley speelt zaterdag
27 augustus op A Campingf-
light to Lowlands Paradise,
Flevopolder en dinsdag 20 sep
tember in de Melkweg, Am
sterdam.
Onder de titel 'De Hollandse-
Tuin' wordt tot en met 25 sep
tember een beeldende kunst
manifestatie gehouden in tien
verschillende tuinen in Leiden
of Oegstgeest. Aan elf Neder
landse kunstenaars is gevraagd
speciaal voor deze tentoonstel
ling een werk of installatie te
maken. In deze krant volgen
i de stadsroute die de bezoe
ker voert langs dikwijls onge
kende tuinen en verrassende
kunstwerken.
Verwondering en verbazing
klinken door in de reacties van
bezoekers aan de Waag. Verba
zing over de gedaanteverwisse
ling die de binnenruimte heeft
ondergaan. Verwondering over
dat 'zoiets groots' mogelijk is in.
Leiden.
Het waterbassin in de Waag
ontlokt veel van de bezoekers
bijna lyrische reacties. „Het is
alsof je andere wereld binnen
stapt", zegt Leidenaar MA
Smits. „Ik vind het werkelijk
prachtig. Het is ook zo vanzelf
sprekend. Alsof het bassin altijd
al tussen de natuurstenen zui
len heeft gestaan."
„Het is zo mooi dat het eigen
lijk altijd zo zou moeten blij-
i," zegt een andere bezoek-
„Ik denk dat toeristen die
de Waag inwandelen niet eens
de gaten hebben dat het
aar tijdelijk is. Zo'n vanzelf
sprekende indruk maakt het."
Theatervormgever Bas Peet-
:rs wekte aanvankelijk enige
scepsis met zijn idee om de
Waag te verrijken met een vij
ver. Zijn idee werd te presti
gieus geacht. Maar Peeters lief
zich niet zo snel uit het veld
slaan. „In het theater kom je
ook vaak tegen dat mensen zeg
gen: dit kan niet. Dan moet je
Bas Peeters moest voor zijn idee de nodige scepsis overwinnen. „In het theater kom je ook vaak tegen dat mensen: dit kan niet. Dan moet je ge
woon een beetje eigenwijs zijn en zeggen dat het wel kan." foto loekzuyderduin
gewoon een beetje eigenwijs
zijn en zeggen dat het wel kan.
Anders ga je concessies doen
die ten koste gaan van het
beeld."
De in Amsterdam woonachti
ge Peeters kende de Waag al
leen van buiten toen hij van het
Centrum Beeldende Kunst
(CBK) opdracht kreeg de bin
nenplaats om te toveren tot een
buitenplaats. „Het eerste wat
mij opviel toen ik er binnen
kwam was de rust die je er
vindt, zo midden in het drukke
centrum. In hofjes krijg je dat
gevoel ook wel, alsof je in een
totaal andere wereld komt. Dat
was een gevoel dat ik wilde ver
sterken."
„De tweede gedachte die bij
mij opkwam was dat de Waag
gelijkenis vertoont met Romein
se bouwwerken. Uit de geschie
denis van het monument blijkt
ook dat de gaanderij oorspron
kelijk is gebouwd rond een
open binnenplaats. Het is een
imitatie van een Romeins im-
pluvium dat ook werd geken
merkt door een bassin in het
centrale deel van een gebouw.
In het Nederlandse klimaat
bleek die open binnenplaats
niet erg praktisch dus werd later
besloten een overkapping aan
te brengen."
„Vervolgens ben ik mij gaan
verdiepen in de droomsymbo
liek. A. Aeppli, een volgeling van
Jüng, heeft daar veel over ge
schreven. Hij ziet in de tuin een
plaats waar de innerlijke groei
zich voltrekt, overeenkomstig
de opeenvolging der seizoen.
De omringende muur houdt de
innerlijke krachten bijeen, de
poort kan vaak pas worden ge
vonden nadat men om de hele
muur is heen gelopen: het is het
symbool van de lange weg die
leidt tot het vinden van een gro
te innerlijke rijkdom. Het
droombeeld zou vooral indruk
wekkend zijn als er in de ziele-
tuin, net als in het aards para
dijs, een fontein kan worden
aangetroffen: een gelijkenis
voor de binnenste kern van het
weze, het zelf."
„De twaalf kijkkasten met
vergezichten, decorstukjes van
mineraalpigment, die onder de
arcaden van de Waag hangen
zijn een reisverslag, een weerga
ve van het louteringsproces
voordat men bij de eigen ik
komt."
De landschappen zijn heel
doods en vormen een scherp
contrast met het waterbassin
waarin een boom met wortels
en aardekluit ten tonele is ge
voerd om een paradijselijke oa
se te verbeelden. Allerlei visioe
nen doemen op, van een ba
dende Cleopatra tot Adam en
Eva met vijgeblad die gekuisd
hun pose innemen op het ei
landjes van grind. Het is een
plek waar of, zoals in de cata
logus heel mooi wordt ver
woord, waar droombeelden en
iconen uit Christelijke en Ro
meinse kunst zich vermengen
en samensmelten tot de ruimte
zoals die zich hier openbaart:
een gedroomd paradijs.
Bas Peeters vindt niet erg dat
zijn lustoord na 25 september
weer verdwijnt. „Het heeft wel
iets om dingen te maken die
vergankelijk zijn."
