Wie wordt wat in
het kabinet-Kok
De vegetariër is een gewoon mens geworden
Feiten &Meningen
Dikke Amerikanen
hebben het zwaar
Hasj verder
legaliseren kan
overlast stoppen
DINSDAG 9 AUGUSTUS 1994 152
Nu het er steeds meer op gaat lijken dat binnen afzienbare termijn het kabinet-Kok wordt geïnstalleerd,
rijst de vraag wie er zitting in zullen nemen. Het noemen van namen en het wikken en wegen van hun
kansen is een aardig gezelschapsspel, dat op en rond het Binnenhof menig loos uurtje verdrijft. De onder
handelaars zijn nog niet toe aan het invullen van de poppetjes. In zo'n ongerept stadium kan dus nog vrij
wel iedereen zonder schroom worden genoemd. En dus een kijkje in de glazen bol.
De paarse onderhandelaars staan de pers te woord: het moet al raar lopen wil paars nu nog mislukken, luidde gisteren de boodschap. Op
Eerst de PvdA. Minister-president wordt
natuurlijk Wim Kok. Van de PvdA'ers in
het huidige kabinet vallen de meesten af.
D'Ancona, Alders en Simons zijn reeds
geroepen tot andere functies. Relus ter
Beek op Defensie, zal vriendelijk doch
beslist worden bedankt voor de bewezen
diensten en mogen uitrusten in de Ka
mer. Ook onderwijsminister Ritzen keert
vrijwel zeker niet terug. Hij ligt slecht bij
zowel Kok als bij beoogd fractieleider
Wallage. Blijven over Jan Pronk en Aad
Kosto.
Pronk kan nauwelijks gepasseerd wor
den, omdat hij zeer goed ligt bij het
PvdA-deel dat hecht aan ideologische
vergezichten. Pronk verkiest vrijwel ze
ker Defensie en onder officieren wordt
zijn naam al gefluisterd. Het is echter
onwaarschijnlijk dat zo'n bevlogen link
se rakker op deze belangrijke post aan
vaardbaar is voor de WD. Ontwikke
lingssamenwerking dus maar weer.
Om Aad Kosto kan ook niemand heen.
Hij wordt weliswaar verguisd door de
linkerflank van zijn partij, maar heeft
zich de afgelopen vier jaar een kundig
bestuurder getoond, die bovendien goed
ligt bij de WD. Kosto wil niets liever dan
minister van justitie worden, dus daar
zal het niet aan liggen. Als de PvdA Justi
tie echter niet krijgt, zal Kosto tot zijn ei
gen leedwezen waarschijnlijk weer vier
jaar als staatssecretaris door het leven
Verder circuleren in PvdA-kring de na
men van Dick Wolfson (econoom,
Kroonlid van de SER en schrijver van ad
viezen over ingewikkelde onderwerpen)
en Klaas de Vries (oud-kamerlid, oud-in
formateur, huidig VNG-directeur). Hij is
een mogelijke kandidaat voor Binnen
landse Zaken, maar kan ook moeiteloos
op andere posten worden ingezet.
Ook Willem Vermeend en Ad Melkert
mogen niet onvermeld blijven. Ver
meend (kamerlid en belastingprofessor)
kan de beste staatssecretaris voor belas
tingzaken worden die Nederland in lan
ge tijd heeft gehad. Ook op Onderwijs
zou hij uit de voeten kunnen. Melkert is
financieel specialist en trouwe schild
knaap van Kok. Mocht het onaantrekke
lijke ministerie van landbouw onver
hoeds in PvdA-handen vallen, dan wordt
daarvoor genoemd de Groninger gede
puteerde Gerard Beukema.
En dan de vrouwen. Geen partij kan het
I maken alleen maar mannen aan het ka
binet te leveren. Helaas heeft de Pvda
niet zoveel ministeriabele vrouwen. Ge
noemd worden in ieder geval Dineke
Mulock Houwer (directeur-generaal op
het ministerie van sociale zaken), Mar-
greet de Boer (commissaris van de ko1
ningin in Drenthe) en Saskia Stuiveling
(oud-staatssecretaris en lid van de Re
kenkamer) al was het alleen maar om
dat zij altijd wordt genoemd als er bij de
PvdA baantjes te vergeven zijn. Om de
zelfde reden valt de burgemeester van
Leek, Sippie Langedijk af: zij is tè vaak
genoemd.
Onder PvdA-kamerleden zouden Jeltje
van Nieuwenhoven en Margot Vliegent-
hart in aanmerking voor een eenvoudig
staatssecretariaat kunnen komen. De
eerste zit al zolang in de Kamer, dat ze er
hoognodig even tussenuit moet, de
tweede heeft zeer puntige ellebogen.
KNAPSTE JONGETJE
Over naar de WD. Omdat de PvdA de
premier levert, claimt de WD vrijwel ze
ker Financiën. Hoog aangeslagen voor
die post wordt Frank de Grave. Hij was
altijd al het knapste jongetje van de klas
en bewijst dat na zijn kamerlidmaat
schap alweer een paar jaar als wethou
der van financiën in Amsterdam. Frank
is bovendien pro-paars, al kan dat ook
tegen hem werken.
Omdat Bolkestein te kennen heeft gege
ven dat hij geen minister wil worden
(maar misschien wel EU-commissaris als
Van den Broek het in Brussel voor gezien
houdt) dient de WD ook nog de vice-
premier te leveren. Die prachtbaan lijkt
op het lijf geschreven van een ouwe
rechtse rot in het vak, ter geruststelling
van Hans Wiegel en zijn conservatieve
companen. Daarbij vallen de namen van
Frits Korthals Altes (oud-minister van
justitie, tegenwoordig senator en advo
caat) en Gijs van Aardenne, die tevens
het belangrijke en gevoelige volksge
zondheidsdossier zou kunnen behap
pen. Van Aardenne zou ook moeiteloos
op Financiën kunnen worden gezet.
Een van deze bijna-65-plussers kan bo
vendien mooi tegenwicht bieden aan die
andere jonge paarse hond naast Frank
de Grave: Robin Linschoten, die capabel
genoeg is voor bijvoorbeeld Sociale Za
ken. Al zou ook de PvdA die post kunnen
opeisen. Onvermijdelijk duikt ook de
naam op van de Groningse commissaris
HenkVonhoff, die, omdat het toch nooit
wat wordt met de ontwikkeling van de
Eemshaven, aan een nieuw verzetje toe
lijkt.
Genoemd voor een staatssecretariaat
worden topambtenaar Aartsen (die ook
in de race is geweest voor het burge
meesterschap van Utrecht, en misschien
zelfs ministeriabel is) en Europarlemen
tariër Gijs de Vries (EU-zaken). Voor Ed
Nijpels is er geen hoop. Hij kan nauwe
lijks met Bolkestein door één deur.
Mocht de WD onverhoopt Landbouw in
de maag gesplitst krijgen, dan zal vast en
zeker David Luteijn, fractieleider in de
Senaat en akkerbouwer in Zeeland, wor
den benaderd. In landbouwkring wordt
ook wel gerept over het nieuwbakken ka
merlid Johan Remkes (oud-gedeputeer
de in Groningen).
WD-vrouw nummer één is Annemarie
Jorritsma-Lebbink. De WD zal dan wel
Verkeer en Waterstaat moeten krijgen,
want voor een andere post lijkt zij niet
geschikt. Annemarie wil wel, al was het
alleen maar om te bewijzen hoe slecht
Maij-Weggen het de afgelopen jaren
heeft gedaan. Verder mag ook oud-voor
zitter Dian van Leeuwen niet worden
uitgevlakt. Het is een kordate tante die
bovendien wèl goed.met Bolkestein kan
opschieten.
VAN MIERLO
Tot slot D66. Natuurlijk komt Hans van
Mierlo in het kabinet. Hij wil het liefst op
Buitenlandse Zaken, want dan mag hij
breeduit spreken over de grote proble
men in de wereld. Bovendien hoeft hij
op die post geen honderden nota's vol
griezelige details in zich op te nemen.
In de D66-ff actie echter gaan geluiden
op dat Van Mierlo Binnenlandse Zaken
zou moeten doen. Want een politiek lei
der die altijd in het buitenland zit - dat
kan niet goed gaan. Bovendien is Bin
nenlandse Zaken vertegenwoordigd in
de belangrijke vijfhoek van ministeries
die net iets meer te vertellen hebben dan
de andere.
Veelvuldig genoemd wordt ook VNO-
voorzitter Alexander Rinnooij Kan. Eco
nomische Zaken zou een mooie post
voor hem zijn, maar daar voelt hij weinig
voor. Ook Onderwijs lijkt hem op het lijf
geschreven. In weddenschappen tussen
ambtenaren op het ministerie van on
derwijs gooit hij als jongste rector
magnificus in de geschiedenis van de
universiteiten hoge ogen.
Vice-fractie-voorzitterGerrit-Jan
Wolffensperger moet worden klaarge
stoomd om Van Mierlo te zijner tijd op
te volgen, dus die blijft waarschijnlijk in
de Kamer. Dat lijkt de weg vrij te maken
voor Jacob Kohnstamm op Justitie of
Binnenlandse Zaken, al zal hij het mis
schien met een staatssecretariaat moe
ten doen.
Een goede D66-kandidaat voor Binnen
landse Zaken zou ook Max Rood zijn, die
het in 1981 al eens eerder was. Rood
weet als lid van de arbitragecommissie
voor het arbeidsvoorwaardenoverleg bo
vendien alles van de CAO's voor ambte
naren. Dat is een pré omdat de beoogd
minister van binnenlandse zaken een
zware slag met de vakbonden zal moe
ten leveren om vut en wachtgelden aan
te pakken. Dan is er ook nog BVD-baas
Doctors van Leeuwen die voor D66 in
het vijvertje van Justitie of Binnenlandse
Zaken zou kunnen gaan vissen.
Milieu lijkt een mooie post voor Euro
parlementariër Laurens-Jan Brinkhorst.
Het lijkt bovendien een post waar WD
en PvdA nauwelijks aan zullen hechten.
Kennis van zaken heeft Brinkhorst wel,
als oud-Europees milieutopambtenaar.
En ook aan ambitie heeft hij geen ge
brek. Maar wellicht wordt hij te ijdel be
vonden. In dat geval mag Dick Tommei
hopen op een plekje.
Misschien kan in het kabinet nog een
plaatsje worden vrijgemaakt voor Maar
ten Engwirda, een van de weinige De
mocraten die met geld kan omgaan, en
dus lid van de Rekenkamer. Een staats
secretariaat is mogelijk weggelegd voor
Aad Nuis (cultuur) of Louise Groenman.
Dat geldt ook voor het Eerste-Kamerlid
Tiesinga-Autsema die op Defensie zou
kunnen. Mogelijk ministeriabel zijn de
voor de buitenwacht onbekende Helen
de Maat (secretaris-generaal op Sociale
Zaken) en Els Borst (vice-voorzitter van
de Gezondheidsraad).
DEN HAAG HARM HARKEMA
Tot voor kort kon ieder
een in New York agent
worden, zelfs echte dik
kerds. Totdat de nieuwe
hoofdcommissaris, Willi
am Bratton, ontdekte dat
er agenten in zijn corps
waren die zoveel overge
wicht hadden, dat hun
vette vingers niet rond de
trekker van hun dienstpi
stool pasten. Ook slaag
den ze er niet in hun met
moeite in een uniform ge
perste vet-pensen over
een anderhalve meter ho
ge muur te hijsen tijdens
de achtervolging van een
fictieve crimineel.
Hoofdcommissaris Brat
ton verordonneerde on
middellijk een onderzoek
en ontdekte dat de New
Yorkse politie al vijftien
jaar recruten accepteert
die zelfs niet aan de meest
minimale gezondheids
eisen voldoen. Agenten
die hun gigantische om
vang tevergeefs tegen de
oefenmuur wierpen, wer
den naar het ziekenhuis
gestuurd voor een vettest.
De resultaten waren be
droevend en Bratton
scherpte de toelatings-
Nu moeten aspirant
agenten 38 sit-ups in een
minuut doen (32 voor
vrouwen) en 2.400 meter
in 13 minuten lopen
(2.000 meter in 15 minu
ten voor vrouwen) voor
dat ze hun aanmeldings
formulier mogen invullen.
Dat zijn pittige eisen. Zijn
de 38 sit-ups nog net aan
te doen, 2.400 meter in 13
minuten benadert zeer
dicht de toelatingseis voor
bijvoorbeeld de CIOS-op-
leiding in Nederland.
Maar met de herinvoering
van lichamelijke tests
loopt de politie het risico
te worden aangeklaagd
door recruten die zaldcen.
Dikke Amerikanen grijpen
steeds vaker naar het
rechtsmiddel wanneer
hun een baan of andere
zaken geweigerd worden
op grond van hun overge
wicht.
Zo krijgen autoverhuurbe
drijven in de Verenigde
Staten steeds vaker een
proces aan hun broek
wanneer ze zwaarlijvige
mensen als klant weige
ren, omdat de vering van
de auto onder de extra ki
lo's te lijden zou hebben.
In Tennessee heeft een
bioscoop een schikking
getroffen met een ruim
163 kilo
de film Jurassic Park will
zien. Toen ze in het rol
stoelgedeelte een klap-
stoel installeerde, werd 2\
door de bioscoopeigenaj
uitgescholden en verne
derd.
Vroeger hadden dikke
Amerikanen het nog
moeilijker. In de jaren j
zestig konden mensen
ontslagen worden op
grond van hun gewicht
in de jaren zeventig en
tachtig werd algemeen oj
dikke mensen neergeke
ken. Maar in de jaren nej
gentig haakten de dertig!
miljoen zwaarlijvige Am«
rikanen 10 procent val
de bevolking gretig in!
op nieuwe wetgeving, dit
discriminatie in openbaij
ruimten op grond van li
chamelijke of geestelijke
eigenschappen en handil
caps verbiedt.
In California richtten dik
ke mensen hun eigen vei
eniging op, de Nationale!
Associatie voor de Bevon'
dering van de Acceptatie|
van Zwaarlijvigen, die in
middels 4.000 leden telt.
Deze mensen weigeren i
hun schulp te kruipen,
maar komen openlijk
voor hun overgewicht ui
Bovendien doen ze on
derzoek naar de positie
van dikke mensen in de
samenleving. De helft va
de zwaarlijvigen heeft
moeite met het vinden
van werk en dikke men
sen krijgen minder vaak
promotie dan mensen
met een normaal postuu
Dikke vrouwen worden
beduidend vaker gediscri
mineerd dan dikke mai
nen. Ze hebben 20 pro
cent minder kans een
man te vinden en hun i
komens zijn lager.
Jaarlijks worden zo'n
30.000 aanklachten inge
diend door mensen die
zich op grond van hun
handicap gediscrimineerl
voelen. Slechts 2 procent
hiervan betreft zwaarlijviJ
gen, maar het aantal
groeit gestaag.
Toch ligt het probleem
van zwaarlijvigen gevoels
matig anders dan dat van;
gehandicapten. Alleen dd
staat Michigan erkent
overgewicht als een han-'
dicap. Het aantal mensen
dat door een ongeneeslijk
medische probleem te dill
is, is gering. Het overgrote
deel eet domweg te veel.
NEW YORK PETER PRINGLE
VERTALING: MARGREET HESLING)
Dikkerds moeten bij de politie in New York tegenwoordig
eerst laten zien dat ze over een goede conditie beschikken
voor ze tot het corps worden toegelaten. foto archiei
NIEUWSANALYSE
Buitenlanders mogen in Nederland vrijelijk
benzine, sperziebonen en bier kopen. Als in
1500 Nederlandse koffieshops hasj en mari
huana vrij worden verkocht, is er geen re
den juist deze produkten aan toeristen te
onthouden. De koffieshops hoeven van de
rechter geen onderscheid te maken tussen
Nederlandse en buitenlandse klandizie.
Sterker, ze mógen dat onderscheid niet
eens maken omdat dit in strijd is met het
discriminatieverbod.
Gemeenten in de grensstreek die willen
optreden tegen het drugsverkeer, zullen de
koffieshops dus moeten sluiten op andere
gronden dan de verkoop aan buitenlanders,
bijvoorbeeld op grond van de openbare or
de. Maar dat zou hoogstens een verplaat
sing van het probleem in westelijke richting
betekenen.
Het Nederlandse gedoogbeleid dreigt
hiermee aan zijn eigen succes ten onder te
gaan. Het succes bestaat in de scheiding
van de markten van soft- en harddrugs en
de regulering van het verschijnsel hasj-kof-
fieshop. Aan het gebruik van hasj en mari
huana worden geen onaanvaardbare ge
zondheidsrisico's toegekend. Door het mo
gelijk te maken deze maatschappelijk geac
cepteerde middelen op een normale ma
nier te verkrijgen, voorkomt men overstap
naar harddrugs en criminaliteit.
In het buitenland is de scheiding tussen
soft- en harddrugs echter nog niet gereali
seerd, al bestaat er wel een tendens het Ne
derlandse voorbeeld na te volgen. Intussen
oefenen de Nederlandse verkooppunten
grote aanzuigende werking uit. Ook funge
ren koffieshophouders soms als een soort
tussenhandel voor handelaren uit het bui
tenland.
Dit is een van de redenen waarom zij
maximaal slechts dertig gram softdrugs in
voorraad mogen hebben. Maar ook in deze
regel schuilt een oorzaak van de huidige
crisis in het gedoogbeleid. De norm van
dertig gram is in de praktijk van de detail
handel in hennepprodukten onhanteerbaar
volgens de bonafide koffieshophouders. Het
zou op hetzelfde neerkomen wanneer een
caféhouder maar anderhalve fles jenever in
voorraad mag hebben. In Amsterdam is vo
rige week zes maanden gevangenisstraf ge-
eist tegen een eigenaar van enkele koffie
shops die grotere hoeveelheden dan dertig
gram in voorraad had. Hij had hiermee be
wust een proces willen uitlokken om de on
houdbaarheid van het huidige beleid aan te
Dat beleid hinkt op twee gedachten. Aan
de ene kant wordt de handel in kleine hoe
veelheden hasj en wiet oogluikend toege
staan, maar aan de andere kant zijn de teelt
en de handel volgens de Opiumwet straf
baar. De koffieshops zijn half-legaal, maar
de exploitanten moéten noodgedwongen
zaken doen met georganiseerde criminelen,
waardoor een vermenging van legale of
half-legale activiteiten met de criminele we
reld optreedt.
De nagestreefde scheiding van de werel
den van hard- en softdrugs wordt daardoor
weer moeilijker. Het knelpunt is in dit ver
band de vraag hoe een geregel'de toevoer
van hasj en marihuna te verwerkelijken valt
zonder dat de koffieshophouder verstrikt
raakt in de belangen van de onderwereld.
Dat kan door behalve de koffieshops zelf
ook de teelt van nederwiet en de tussen
handel in hasj onder toezicht van de over
heid te stellen en aan een vergunningen
stelsel te binden. Hierdoor zou tevens een
betere controle op de verkoop, de kwaliteit
en de handhaving van de openbare orde
mogelijk worden.
Tegen een verdere versoepeling van het
drugsbeleid zijn echter protesten uit het
buitenland te verwachten. Een formele le
galisering van softdrugs staat volgens het
ministerie van justitie bovendien op ge
spannen voet met internationale verdrags
verplichtingen. Nederland zou dan het En
kelvoudig Verdrag van New York van 1961
moeten opzeggen voor zover het cannabis
(hasj en marihuana) betreft. Volgens som
mige juristen zou het verdrag onder bepaal
de voorwaarden echter de legalisering van
softdrugs wel degelijk toelaten.
Het zou onzinnig zijn als Nederland on
der buitenlandse druk - of deze nu van re
geringen of van drugstoeristen komt - de
circa 600.000 gebruikers van softdrugs als
nog in de criminele hoek terug zou zetten.
Verstandiger zou het zijn op te houden met
de dubbelzinnigheid en de koffieshops, die
overigens moeilijk meer weg te denken zijn,
volledig uit de criminele sfeer te halen. Dit
vereist een aanpassing van de Opiumwet en
een vergunningstelsel naar het voorbeeld
van de Drank- en Horecawet.
De aanzuigende werking op buitenlandse
klandizie zal door legalisering niet groter of
kleiner worden. Maar in een legale situatie
zouden de drugstoeristen niet méér overlast
hoeven te bezorgen dan de biertoeristen.
GUS SCHKEUDERS .JURIDISCH MEDEWERKER
Ronduit vreemd waren ze. De vegetariërs
in de jaren dertig, zestig en zelfs tachtig.
Het waren geen mensen die eenvoudig
weg geen vlees aten, ze waren anders. Ze
rookten niet, dronken geen alcohol, droe
gen geen leer, hadden vaak een bijzonde
re levensfilosofie en oogden óf artistiek óf
alternatief. Nu vragen vrienden bij een
etentje plotseling om een vegetarische
kaart en de buurvrouw vertelt dat ze al
leen nog vis eet, nu ze met eigen ogen
heeft gezien hoe varkens, kippen en kal
veren leven voordat ze naar de slachtbank
worden gevoerd. Deze week viert de Bond
voor Vegetariërs het eeuwfeest met het
31 ste wereldcongres over vegetarisme.
Het menu van vandaag: Gado gado of ge
stoofde lof, een Felixburger met roomsaus-
je, rauwkost, gekookte aardappelen of
gierst, boekweit of rijst en als toetje vla met
vruchtjes. Die vruchtjes hoeven niet voor
mevrouw Rentmeester (74), want ze komen
uit blik. Mevrouw Rentmeester woont sinds
twee jaar in Vegetarisch Centrum Felixoord
in groen Oosterbeek, het enige vegetari
sche verzorgingstehuis voor ouderen in
Nederland.Dierlijke produkten blokkeren
je ontwikkeling, kunnen je dierlijke eigen
schappen bezorgen", weet Rentmeester. In
gewone bejaardencentra zijn ook wel vege
tarische maaltijden verkrijgbaar, maar die
zijn uiterst verdacht. Ze halen er de ballen
uit de soep en over de aardappelen krijg je
een kwak jus. In Felixoord kun je met een
gerust han je bordje leeg eten. Veel groen- -
ten en fruit komen uit de moestuin in het
zes hectare grote park rondom Felixoord.
Bovendien woon je er samen met gelijkge
stemden. Want de verbondenheid beperkt
zich niet tot drie maaltijden per dag. Nie
mand in Felixoord die rookt of alcohol dr
inkt. Ik vind hier een zekere diepgang die
ik elders niet aantref', zegt mevrouw Rent
meester. Geen bingo dus. „Alsjeblieft...",
schatert ze, „die rivaliteit o\rer prijsjes..."
Maar Felixoord heeft kamers leeg staan en
directeur Mesman vindt dat het tijd wordt
om daarom ook niet-vegetariërs binnen te
halen. „Katholieke huizen zijn toch ook
geen bunkers meer?". Het ligt moeilijk in
Felixoord.
De Bond voor Vegetariërs heeft die discus
sie al achter de rug. „Vroeger waren er al
lerlei idealistische dingen gekoppeld aan
vegetarisme. Niet roken, niet drinken. Nu
doen we daar geen uitspraken meer over.
Anders bouw je een heel hecht clubje. Dat
kan voor het clubje heel leuk zijn, maar wat
bereik je ermee? Uiteindelijk willen we dat
we met zijn allen minder vlees eten. Dus
zijn we ook al blij als mensen besluiten we
kelijks twee keer minder naar de slager te
gaan", zegt Hans van Boven, de meest libe
rale directeur die de 100-jarige vegetariërs-
bond ooit heeft gekend.
Uit een recente enquête van de vierdui
zend leden tellende bond blijkt dat het wel
zijn van dieren veruit de belangrijkste re
den is om geen vlees te eten. Nederland telt
bijna evenveel varkens als mensen, maar je
ziet ze nooit. De beesten verblijven in een
hokje van een meter bij veertig centimeter
en komen voor het eerst buiten op weg
naar het slachthuis. Omdat de hokken zo
klein zijn, worden de biggetjes onmiddellijk
bij de zeug weggehaald uit angst dat moe
der bij het omdraaien haar kroost verplet
tert. De zeugen zijn apathisch, de biggen
neurotisch. Al met al geven wetenschap
pers niet meer dan een 1,5 (op een schaal
van tien) voor het welzijn van varkens in
dergelijke stallen.
Naar schatting 700.000 mensen in Neder
land zijn vegetariër, daarnaast is er een
grote groep mensen die minder vlees (van
scharreldieren) eet. Van Boven: „Wij vin
den minderen zeker zo belangrijk. Wij wil
len mensen daarbij helpen door het hun
met recepten en produktinformatie zo ge
makkelijk mogelijk te maken lekker en ge
zond te eten".
Andere redenen voor Nederlanders om
geen vlees meer te eten zijn het milieu (het
vetmesten van beesten kost bergen plant
aardig voedsel en geeft een mestoverschot)
en de gezondheid: veel beesten zitten vol
hormonen. Bovendien zou een louter
plantaardige voeding de kans op kanker
verminderen.
Bloedarmoede, bleek om de neus: hel zijn
de vermeende kwalen waaraan de vegetari
ër zou lijden. In werkelijkheid krijgt een ve
getariër alle voedingsstoffen binnen, mits
hij gevarieerd eet. Maar dat geldt ook voor
vleeseters. Van Boven: „Het dringt maar
heel langzaam tot diëtisten door dat je zon
der vlees heel gezond kunt leven. Het Voor
lichtingsbureau voor de Voeding heeft ook
efg lang vastgehouden aan de schijf van
vijf". In 1991 kwam er pas het voorlichting
boekje 'Eten zonder vlees, dat kan'.
Geholpen door wetenschappers, bio-indu-
strie en voedingsdeskundigen winnen ve
getariërs alom terrein. En wie eenmaal
vlees heeft afgezworen kan moeilijk meer
terug. De aversie tegen vlees heeft zich tus
sen de oren vastgezet. Van Boven: „Ik heb
rondgelopen in kippen- en varkensstallen.
Ik zou zo geen hond of kat behandelen.
Waarom dan wel een varken of kip?"
DEN HAAG MONIQUE DE KNEGT
