'Europa belooft wat'
motto Vredesweek '94
Nieuwe Syrisch-Orthodoxe Kerk in Glane
Kerk Samenleving
DINSDAG 9 AUGUSTUS 1994
BUITENLAND KORT
Rwanda
Paus Johannes Paulus II
heeft aangekondigd 250.000
dollar (ongeveer 475.000 gul
den) te schenken aan Ruan-
dese vluchtelingen. Dat heeft
het Vaticaan gisteren be
kendgemaakt. Het geld zal
ten goede komen aan de
vluchtelingen in het centraal-
Affikaanse land en aan die
genen die gevlucht zijn naar
Tanzania. Burundi. Kenya en
Uganda. ..Het gebaar van de
paus is bedoeld om de vele
en edelmoedige initiatieven
die reeds zijn genomen te
steunen en te stimuleren",
aldus een verklaring van het
V
Schampere toonzetting verwijst naar voormalig Joegoslavië
Radicale moslims
roepen op tot
vernietiging
staat Israël
LONDEN RTR-DPA
Sekteleider 1
De leider van de in Maleisië
verboden islamitische sekte
Al-Arquam heeft verklaard zo
snel mogelijk terug te keren
naar Maleisië. Dat blijkt uit
een interview dat is gepubli
ceerd in het Maleisische dag
blad Star: Officieel kan hij
pas terugkeren naar Maleisië
als hij zijn 'afwijkende' geloof
opgeeft. ,,lk zal terugkeren
naar huis om een confronta
tie met de minister-president
aan te gaan aldus Ashaari
Muhammad, die werd geïn
terviewd in de Jordaanse
hoofdstad Amman. De sekte
leider heeft vanaf 1988 in
zelfgekozen ballingschap in
Thailand geleefd. Sinds 25
juli verblijft hij in Jordanië,
omdat de Thaise autoriteiten
zijn visum niet wilden ver
lengen. Volgens de voorlich
ter van de sekte in Maleisië,
Rody Mohamed, gaat het le
ven voorlopig nog gewoon
door in de grootste gemeen
schap van de groep in een
buitenwijk van Kuala Lum
pur. Kinderen gaan naar
school en de winkels van de
sekte zijn open. De beweging
zal niet toegeven aan het ver
bod, maar zal ook geen fysie
ke weerstand bieden aan de
autoriteiten, aldus Moha
med. Volgens hoofdinspec
teur Rahim Noor zal de poli
tie pas gaan toezien op nale
ving van het verbod als het
officieel is gepubliceerd. Dat
kan nog ongeveer twee we
ken duren.
Sekteleider (2)
De naar schatting 100.000
aanhangers van de sekte
worden vervolgd als zij vol
harden in hun geloof in de
volgens de autoriteiten afwij
kende islamitische doctrine.
Alle 257 scholen van de sekte
moeten hun deuren sluiten
en de 48 'islamitische dor
pen'. waar de sekteleden in
gemeenschappen leven, wor
den gesloten. Ook de com
merciële, sociale en culturele
activiteiten dienen gestaakt
te worden. De beweging, die
vertakkingen heeft in onge
veer vijftien landen, gelooft
dat er binnenkort een islami
tische messias zal opstaan.
De Nationale Fatwa Raad,
die het verbod 'in naam van
de islam' heeft afgekondigd,
meent dat de sekte de een
heid van de samenleving kan
verstoren.
Servische patriarch
Het hoofd van de Servisch-
Orthodoxe Kerk, patriarch
Pavle van Belgrado, heeft gis
teren een bezoek gebracht
aan de Bosnische stad Pale,
onder de rook van Sarajevo,
waar het hoofdkwartier van
de Bosnische Serviërs is ge
vestigd. Volgens het plaatse
lijke persbureau SRNA heeft
hij daar een ontmoeting ge
had met de leider van de
Bosnische Serviërs. Radovan
Karadzic. „Er zijn geen woor
den voor om uit te drukken
wat dit bezoek voor ons bete
kent", zou Karadzic de patri
arch ter begroeting hebben
'Europa belooft wat' is het motto van de jaarlijkse vredes
week, die dit jaar van 18 tot en met 24 september wordt
gehouden. De 'wat schampere toonzetting' van dit motto
is volgens voorzitter Frans-Bauke van der Meer van het
organiserende Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) ingege
ven door vredesactivisten in het voormalig Joegoslavië.
komen. Hij doelt onder meer op
de bescherming van vluchtelin
gen en het tegengaan van gren
zen die gebaseerd zijn op etni
sche 'zuiveringen'.
„Het IJzeren Gordijn is ver
vangen door nieuwe scheidslij
nen en frontlijnen", constateert
Van der Meer. „Deze lijken
meer en meer samen te vallen
met aloude godsdienstige te
genstellingen: de christelijke
versus de islamitische wereld.
„Europa beloofde hen heel wat,
sinds het uitbreken van de oor
log in de Balkan", aldus Van der
Meer in de 'Vredeskrant 1994',
die het IKV naar aanleiding van
de vredesweek heeft gepubli
ceerd. Veel van de politieke ac
ties die het IKV voert, samen
met vredesgroepen ter plekke,
zijn er volgens de
gericht om die beloften
het westerse katholicisme en
protestantisme versus de oos
terse orthodoxie." Hier ligt vol
gens hem een eigen verant
woordelijkheid voor de kerkelij
ke vredesbeweging.
Zij tracht een bijdrage te leve
ren door niet alleen anderen
aan te spreken op hun verant
woordelijkheden, maar ook zelf
deel te nemen aan projecten die
gericht zijn op dialoog, opbouw
van civiele samenlevingen en
ondersteuning van vredesgroe
pen in conflictgebieden. Zo
roept het IKV stedenbanden in
het leven en organiseert zomer
scholen met deelnemers uit ver
schillende etnisch-religieuze
groeperingen.
Op 17 september wordt de
vredesweek geopend met een
landelijke manifestatie in
Utrecht. Sprekers zijn ds. Karei
Blei. secretaris-generaal van de
Nederlandse Hervormde Kerk,
en mr. Jos van Gennip, direc
teur van het wetenschappelijk
bureau van het CDA. Zij spre
ken over de noodzaak om in
tensief in Midden- en Oost-Eu
ropa te investeren.
Amnesty International pre
senteert op deze dag een cam
pagne. gericht op schendingen
van de mensenrechten in Koso
vo. Het politiegeweld in deze
provincie in het zuiden van Ser
vië is dit jaar sterk toegenomen.
Dat geweld richt zich tegen de
Albanese bevolkingsgroep, die
in deze provincie de grote
meerderheid vormt.
Radicale moslims hebben ter
afsluiting van een islamitische
conferentie in Londen opgeroe
pen tot omverwerping van de
staat Israël en de instelling van
een wereldwijde islamitische
supermacht. Op de eendaagse
conferentie in het Wembley-
stadion waren ndar schatting
7000. overwegend jonge, mos
lims aanwezig. „Alle onderhan
delingen tussen (Arabische) re
gimes en Israël zijn illegaal", al
dus Farid Kassim, woordvoer
der van de organiserende orga
nisatie Hizb ut-Tahrir. „Er zal
geen vrede zijn met de staat Is
raël... totdat de staat Israël is
omvergeworpen." Met geheven
vuist wees hij de aanwezigen er
op dat geen van de bestaande
wereldorganisaties acceptabel is
voor de islam. Hij doelde onder
meer op de Verenigde Naties en
het Internationale Monetaire
Fonds, die volgens hem in han
den zijn van 'imperialistische
supermachten'.
Aartsbisschop Cicek teleurgesteld in steun Nederlandse mecle-christenen
GLANE THEO KRABBE
Het klooster van de Heilige
Efrem van de Syrisch-Ortho
doxe Kerk aan de weg van het
Twentse Glanerbrug naar Los
ser ligt er dezer dagen wat stille
tjes bij. Maar volgende week
zondag wordt dat wel even an
ders. Dan zal het rond het
klooster zwart van de mensen
zien. Aartsbisschop Julius Yeshu
(^i^ek verwacht dat zo'n twintig
duizend syrisch-orthodoxe
christenen uit heel Europa Gla
ne bezoeken om de inwijding
van de nieuw gebouwde kerk bij
het klooster mee te maken.
En Glane, waar het centrum
van de Syrisch-Orthodoxe kerk
in West-Europa en de Benelux-
landen is gevestigd, krijgt vol
gend weekend ook hoog geeste
lijk bezoek. Niemand minder
dan de patriarch van Antiochië,
zijne heiligheid Mar Ignatius
Zakka I Ivvas, komt de fonkel
nieuwe kerk van het aartsbis
dom van Midden-Europa en de
Beneluxlanden inwijden.
Gewoonlijk is aartsbisschop
Julius Yeshu C^icjek op reis in
zijn uitgestrekte bisdom dat Ne
derland. België, Luxemburg,
Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk
en Zwitserland omvat en 55.000
zielen telt. Iedere zondag be
zoekt hij een Syrisch-Orthodoxe
gemeenschap, gaat er voor in
de eucharistie, bespreekt met
zijn gelovigen - veelal Turkse
gastarbeiders en vluchtelingen -
hun problemen. Die problemen
hebben veel te maken met
asielaanvragen en het verkrijgen
van verblijfsvergunningen,
waarvoor de aartsbisschop con
tacten met geestelijke en we
reldlijke autoriteiten in zijn bis
dom moet onderhouden. Maar
de laatste weken was Qi^ek veel
thuis, op het klooster in Glane.
Trots als een pauw laat £i<;ek
zijn nieuwe kerk zien. Glazen
kroonluchters aan het plafond,
gebrandschilderde glas-in-lood
ramen aan de zijkanten, mar
mer op de vloer. De aartsbis
schop is zichtbaar tevreden over
het resultaat. De eikehouten
kerkbanken komen uit Turkije.
Een familie uit Istanboel heeft
die geschonken. En het marmer
komt uit Griekenland.
Donateurs
De kerk, genoemd naar Maria,
de moeder Gods, heeft maar
liefst 3,7 miljoen gulden gekost.
Het geld is afkomstig van Sy-
Aartsbisschop Julius Yeshu <^ek: „Onze gelovigen voelen zich nauw met de kerk verbonden."
risch-Orthodoxe gemeenschap
pen in zijn bisdom. Althans zo'n
twee miljoen gulden, want er is
nog een tekort van 1,7 miljoen.
Maar over dat tekort maakt Ci-
<;ek zich absoluut geen zorgen.
„De rest zullen ze schenken bij
de inwijding", lacht hij.
Voor is dat de gewoon
ste zaak van de wereld. Als de
Syrisch-Orthodoxe Kerk ergens
een nieuwe kerk bouwt, draagt
elke familie in alle gemeen
schappen volgens oeroude tra
ditie daaraan vrijwillig bij. „On
ze gelovigen zijn zeer vlijtige
mensen. Ze werken hard, zitten
in de zakenwereld, en voelen
zich nauw met de kerk verbon
den", vertelt hij, wijzend op de
marmeren plaat met inscripties
rechts bij de ingang van de kerk.
Daarop staan de gulle gevers uit
zijn bisdom vermeld. Zo bracht
de gemeenschap in Enschede
144.650 gulden bijeen en die in
Hengelo 116.750 gulden, Olden-
zaal 18.250 gulden, Denekamp
4.000 gulden, Rijssen 18.750
gulden. Zelfs Amsterdam, Gro
ningen en Schijndel droegen
een steentje bij. Het leeuwen
deel van de twee miljoen blijkt
uit Duitsland te komen, maar
ook de Syrisch-Orthodoxe Kerk
uit de Verenigde Staten en uit
Zweden schonk een bedrag van
respectievelijk vijfenhalve en
vierenhalve ton.
Staand voor die lange lijst do
nateurs voegt Qi^ek er fijntjes
aan toe teleurgesteld te zijn in
de christelijke kerken in Neder
land. Zijn Nederlandse mede
christenen hebben niets gege
ven. De tegenwerping dat de
Nederlandse christelijke kerken
in geldnood zitten en zelfs kerk
gebouwen moeten sluiten,
maakt op hem geen indruk. „Ze
hadden ons toch een symbo
lisch bedrag kunnen geven. Een
.morele ondersteuning.
Mausoleum
De nieuwe kerk bij het klooster
in Glane bestaat uit twee ver
diepingen. Op de begane grond
bevindt zich het kerkgedeelte
met een hoofdaltaar en twee zij
altaren, en daaronder het
mausoleum om er de geestelij
ken te begraven en een grote
ontmoetingsruimte. „Daar
richtten we later de bibliotheek
in", vertelt bisschop Qigek. Wij
hebben vele oude manuscrip
ten uit het Midden-Oosten, die
we hier willen bewaren. In de
laatste tweehonderd jaar heeft
onze kerk duizenden ma
nuscripten verloren. Die zijn
verbrand door de islam of ver
kocht. Door de islam en alle
oorlogen in het Midden-Oosten
zijn ze daar niet veilig."
Deze nieuwe kerk in Glane
was volgens de syrisch-ortho
doxe aartsbisschop hard nodig.
Op het klooster ligt ook een be
graafplaats, waar syrisch-ortho
doxe christenen van heinde en
ver begraven liggen. Uit heel
Europa komen zijn geloofsge
noten om in Glane hun dierba
ren te laten begraven, omdat er
in hun omgeving geen geschikte
plaats te vinden is. De syrisch-
orthodoxe christenen houden
hun gestorvenen in ere, vertelt
Qigek. Het stuit hen tegen de
borst dat vele westerse begraaf
plaatsen vaak na 25 of 30 jaar
opgedoekt worden. En hier in
Glane is de grond eigendom
van de kerk, waar de gestorve
nen in lengte van dagen in vre
de kunnen rusten.
HET WEER
Afkoeling zet door
Na een periode van zes weken
waarin Nederland de weelde van
een subtropisch klimaat mocht er
varen, is de zomer zelf aan vakan
tie toe. In elk geval wijzen de kaar
ten op een inzinking, die ingrijpen
der wordt dan we de laatste tijd ge
wend waren. De laatste dagen
heeft de hogedrukblokkade boven
Europa al aan kracht moeten in
boeten. Het weer bleef nog wel zo-
merachtig, maar in de hogere
luchtlagen sijpelde koudere lucht
binnen. Het wazige, melkachtige
hemelblauw van de laatste weken
dat zo kenmerkend is voor het Ne
derlandse zomerweer, maakte
plaats voor scherpe, polaire luch
ten met uitstekend zicht met soms
felle, opbollende stapelwolken.
Dankzij de aanvoer van over het ex
treem warme Noordzeewater bleef
de temperatuur nog moeiteloos op
een niveau van rond 23 graden.
Vandaag lijkt de zomer de touwtjes
weer strakker in handen te nemen
met vrij veel zon en iets oplopende
temperatuur. Vanuit het zuiden
komt de zeer warme lucht zelfs
weer erg dichtbij, maar een actieve
depressie die uit de Golf van Bisca-
je onze kant op komt, gooit roet in
ge onweersbuien trekt woensdag
van zuid naar noord. Misschien
wordt het hier eri daar nog meer I
dan 25 graden, maar uiteindelijk
zet de afkoeling door.
De depressiekern trekt donderdag)
langzaam langs de kust naar het i
noordoosten. Het kan weer wat op
klaren, maar elke opwarming wordj
snel afgestraft door de vorming vai)
nieuwe regen-en onweersbuien.
De maxima worden niet veel hoger'
meer dan 20 tot 22 graden. Vrijdai
en zaterdag komt een noordweste-j
lijke stroming op gang. De combi-
natie van een koude bovenlucht er
warm zeewater voor de deur kan
gemakkelijk tot forse buien leiden
De hogedruk heeft zich ver op de
Atlantische Oceaan teruggetrok
ken, zodat de warmte met een-
twee-drie terugkeert. Is-ie dan nu
voorbij, die mooie zomer? Het ver
loop van andere topzomers laat
zien, dat deze ook vroeg of laat eer
terugslag te verwerken kregen. Na
enige van tijd volgde in de meeste
gevallen toch weer een aardig her
stel...
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Iets wisselvalliger i
wolkenvelden, i
en toe zon. Op de n
plaatsen droog,
van 13 graden m h
den tot 18 in het zuiden
Tussen Lillehammer er
Kristiansand maxima iets
boven de 20 graden.
Middagtemperatuur van
18 graden in het noorden
tot ongeveer 24 in het ui-
Denemarken:
Flinke perioden met zon
en droog. In de loop van
meer bewolking en toene
mende buienkans. Mid
dagtemperatuur ongeveer
Ierland:
toenemend wisselval
lig met bewolking en buien. In Schot
land meer zon en bijna overal droog
Middagtemperatuur ongeveer 20 gra-
Belgie en Luxemburg:
Eerst zonnig en warr
daag kans op een regen- of i
Morgen bewolkt, bung en maxima van
ongeveer. 23 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Veranderlijke bewolking en vooral op
morgen enkele stevige regen- of on
weersbuien. Middagtemperatuur dalend
Ongeveer 25 graden, langs
randaag nog
Ie 30 graden.
n plaatselijk re-
uiden droog en
Spanje:
Half tol
gen of
vrij veel zon en aan de Costal,.cl tu.-
den en oosten aanhoudend zonnig. Mid
dagtemperatuur langs de Golf van Bis
kaje rond 22 graden, aan de overige
stranden maxima van iets boven de 30
graden. -
Canarische Eilanden:
In het noorden wolkenvelden en kans op
een buitje. Aan de zuidstranden meest
zonnig en maxima van ongeveer 30 gra-
Marokko:
Flinke perioden met zon en droog. Mid
dagtemperatuur op .het strand ongeveer
27 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag veel zon maar in het westen
toenemende bewolking en af en toe re
gen of onweer. Morgen nogal bewolkt en
op veel plaatsen een enkele fikse regen-
of onweersbui. Eerst nog warm maar ge
leidelijk koeler met maxima meest iets
onder de 30 graden. Aan de Atlantische
kust ongeveer 24 graden.
Mallorca en Ibiza:
Zonnig en warm met maxima van onge
veer 33 graden.
Zonnig. In het noorden, vooral in de ber
gen, meer bewolking en enkele lokale
onweersbuien. Middagtemperatuur op
de meeste plaatsen tussen 30 en 36
graden.
Corsica en Sardinië:
Vandaag zonnig. .Morgen meer bewol
king en vooral op Corsica kans opeen lo
kale regen- of onweersbui. Warm met
middagtemperatuur van 32 tot 37 gra-
Griekenland en Kreta:
kenland vandaag nog een kleine kans op
een lokale bui. Middagtemperatuur op
lopend tot ongeveer 30 graden op de
stranden; landinwaarts plaatselijk tot
boven 35 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig en dfoog. Middagtemperatuur
aan zee rond 30 graden, landinwaarts
Gemiddeld over Nederland
KNM|
Dl
WO
DO
V,
o%
40
30
20
A
Neerslagkans
10
50
bO
Minimumtemp,
15
15
J
Middagtemp.
24
24
22
A
Wind
no4
03
var3
var,
WEERRAPPORTEN
WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1
Zonop 06.14 Zononder 21.IJ
Maan op 10.13 Maan onder22.01
Waterstanden Katwijk
Hoog water 05.49 18.19
Laag water 01.57 16.06
Weerrapporten 08 augustus 20 u>
io 7 31 20 0.
io 12 33 25 0
io3/ 24 15 0.
w3 33 24 0.
