Computer
kan WW
bepalen
'Ideologische' hasjdealer voelt zich gepakt
Energiebedrijf Rijswijk jaagt klanten stuipen op het lijf
Greenpeace wil gesprek met Noorse premier
Binnenland
Ex-klanten Vie d'Or
laten een forse veer
Ter Beek wil toch praten
met bevelhebber Couzy
Eindelijk rust voor dansende beren
Politie schiet
per ongeluk
op bejaarde
2kTERDAG 6 AUGUSTUS 1994
Oude vete eist leven in Gouda
jouDAEen 30-jarige man uit Gouda is gisteravond in het zie-
[enhuis overleden nadat hij bij een schietpartij in zijn woon-
dat Paats gewond was geraakt. De schoten vielen aan het eind van
e ^e middag tijdens een confrontatie tussen twee al jaren ru-
s jiënde families. Nadat leden van beide families al herrie in een
[offieshop hadden geschopt, reed de ene partij (drie man sterk)
het de auto op de wagen van de twee tegenstanders in. Uit de
lanvallende auto werd geschoten, waarbij het slachtoffer is ge-
jaakt. De drie inzittenden gingen achter de vluchtende bijrijder
lns fan het slachtoffer aan en sloegen hem in elkaar. Alle vier ruzie-
an_ jnakers zijn aangehouden.
shu- Overvaller meldt zich 'spontaan'
pen haag Een 27-jarige Hagenaar heeft zich deze week bij de
2 jjolitie gemeld nadat op dinsdag 'Opsporing Verzocht' was uit-
eke- Gezonden. In dit televisieprogramma werden drie in Den Haag
gepleegde overvallen in behandeling genomen. Bij een van de
k ik hvervallen was de man te zien op een video-opname. De over-
,r maller heeft inmiddels een volledige bekentenis afgelegd voor
die fijn aandeel in de overvallen op de postkantoren aan het Prins
aor Hendrikplein en het Almeloplein en op het grenswisselkantoor
a_t pij het Hollands Spoor. Vermoedelijk is de man geholpen door
[wee anderen.
(fin NS delen ijsjes uit
p/voLLEDe Nederlandse Spoorwegen hebben gisteren in het
station van Zwolle ijsjes uitgedeeld. De tractatie was een goed-
inakertje voor de passagiers die de afgelopen periode in 'gloei-
pndhete dieseltreinen' hebben gezeten op het traject Zwolle-Al-
rnelo, aldus de spoorwegen. De hitte in de treinen leidde de af-
gelopen tijd tot diverse ldachten van reizigers.
Cipiers delen ook ijsjes uit
m Rotterdam Moesten gedetineerden in gevangenis De Geerhorst
r- in Sittard het deze week nog doen met waterijsjes, donderdag-
af avond kwamen de gevangenen in Huis van Bewaring De Schie
ï- in Rotterdam er nog wat beter af. Nadat het personeel was ge
trakteerd op Magnums, ging er een lading Cornetto's in de rich
ting van de bewoners van de cellen. De verfrissing was bedoeld
pm - naast het extra luchten en buiten sporten - het leven in de
nete gevangenis wat dragelijker te maken. Ook in sommige an-
dere gevangenissen zijn dergelijke maatregelen genomen, zegt
rij een woordvoerder van het ministerie van Justitie. Veelal wordt
ar er 's avonds extra gelucht en mag er twee uur buiten worden ge-
jsport.
Irene niet de oudste
|Gisteren stond op deze plaats niet alleen vermeld dat prinses
Irene 55 jaar is geworden, hetgeen juist is, maar ook dat zij de
oudste dochter zou zijn van prinses Juliana en prins Bernhard,
Wat uiteraard onjuist is. De oudste dochter van Juliana en Bern
hard is Beatrix, de huidige koningin der Nederlanden.
?olissen kelderen 40 procent in waarde
mersfoort
j)e ongeveer 11.000 mensen die
de failliete levensverzekeraar
d'Or voor hun pensioen
ebben gespaard, hebben twee
de vijf jaar voor niets geld
estort. Volgens een herbereke-
van de waarde van hun
iolissen door Levob, de maat-
chappij die de polissen van Vie
Or heeft overgenomen, zijn de
lolissen maar 60 procent waard
het bedrag dat Vie d'Or de
paarders had beloofd.
Bijna alle polishouders ont-
angen binnen zes weken een
irief over de herberekening,
foor enkele honderden moeilij-
gevallen duurt de operatie
langer. Een tiental polis-
ïouders heeft pech gehad: hun
lolis wordt beëindigd. De her-
erzekeraar heeft ze niet geac-
epteerd door het ontbreken
m een medisch keuringsrap-
Voorzitter Kuipers van de be-
angenvereniging Vie d'Or
lenkt dat de gevolgen voor de
Minister: Nog geen antwoord kamer\>ragen
Vlinister Ter Beek van defensie
ivil toch met bevelhebber van
le landmacht Couzy praten, die
:ich medio juli de nodige kritiek
op de hals haalde met zijn
waarschuwing dat een volgend
kabinet niet op de loyaliteit van
het leger kan rekenen als het te
weinig begrip toont voor de
problemen die de reorganisatie
de krijgsmacht met zich
meebrengt.
een brief aan de Kamér
schrijft Ter Beek dat hij met de
beantwoording van kamervra-
over de uitlatingen van
Couzy wil wachten tot hij een
gesprek met de bevelhebber
heeft gehad. Dat zal pas na 23
augustus plaatsvinden, als Cou-
van vakantie terug is.
Vlak na zijn gewraakte toe
spraak verduidelijkte de luite-
-generaal dat hij slechts
lucht had willen geven aan zijn
zorgen en om begrip voor het
personeel had gewaagd. Ter
Beek nam daar toen genoegen
Het ministerie van defen
sie kon niet zeggen waarom de
minister nu alsnog met Couzy
wil praten.
WD-Kamerlid Jorritsma heeft
Ter Beek gevraagd of hij het
is met de opmerkingen
Couzy, terwijl SP-afgevaar-
dige Marijnissen meer duide
lijkheid wil over de opvattingen
van de bevelhebber over het
militaire optreden in het voor
malig Nederlands-Indië. Couzy
'Wijken worden afgesloten als mensen niet zuiniger aan doen
Omdat vriendelijke verzoeken
onvoldoende helpen, nam het
Energiebedrijf Rijswijk-Leids-
chendam (ERL) gisteren zijn
toevlucht tot hardere actie. Bij
de klanten viel gisteren een
brief in de bus waarin het ERL
dreigde vanaf maandag hele
wijken van de elektriciteitsvoor
ziening af te sluiten als iedereen
niet wat zuiniger met energie
omgaat.
Medewerkers van het bedrijf
zaten gisteren de hele dag aan
de telefoon om boze en veront
ruste bellers uit te leggen dat af
sluiting pas een allerlaatste
maatregel is die waarschijnlijk
nooit genomen zal worden. Bij
het Gemeenschappelijk Ener
giebedrijf Zuid-Holland-west
(GEB) in Den Haag is met ver
bazing op de dreigende taal uit
Rijswijk gereageerd. ,,Pas bij
een opeenvolging van calami
teiten hoeven we tot afsluitin
gen over te gaan", zegt een
woordvoerder, „dat geldt voor
Rijswijk ook".
Volgens ERL-woordvoerder
Jeffrey wilde het bedrijf 'een
schrikeffect teweeg brengen'.
De mededeling dat iedereen
zuiniger met energie moet om
gaan omdat anders de stekker
eruit gaat, is volgens Jeffrey
vooral een signaal. „Met een
normale oproep, zoals vorige
week, lukt het niet. Mensen ne
men het niet serieus, als je
vriendelijk vraagt wat zuiniger
aan te doen".
Door de aanhoudend hoge
temperaturen is het oppervlak
tewater warm en kan bij de pro-
duktie van elektriciteit minder
koelwater worden gebruikt dan
anders. De centrales kunnen nu
niet hun volle capaciteit gebrui
ken. Als één van de centrales in
dit gebied uitvalt, is er geen re
serve. Dan wordt overgescha
keld op noodaggregaten. Grote
bedrijven wordt dan gevraagd
hun eigen energievoorziening
aan te spreken. Pas als hierna
nog iets misgaat, moeten delen
van het net worden afgesloten.
,Dan bepalen we de prioriteiten.
Een politiebureau of ziekenhuis
mag bijvoorbeeld nooit worden
afgesloten".
Bedrijfsvereniging BVG enthousiast
Uitkeringsinstanties tonen grote belangstelling voor het
nieuwste snufje op het gebied van de kunstmatige intelli
gentie: de verwijtbare-werkloosheidcomputer. Het gaat
om een computer die beslist in hoeverre een uitkerings
gerechtigde zelf schuld heeft aan werkloosheid en vervol
gens de strafmaat vaststelt.
polisbezitters op termijn best
mee kunnen vallen. De polis
voorwaarden bij Levob-dochter
Twenteleven, waarbij de polis
sen zijn ondergebracht, zijn vol
gens hem dermate goed dat de
polishouders toch nog een ge
middeld rendement kunnen
verdienen. „Ze krijgen welis
waar geen hoog rendement
meer, maar we zijn gelukkig dat
we weer verzekerd zijn", zegt
hij.
Het vooronderzoek naar Vie
d'Or-oprichter Maes en consor
ten ligt momenteel stil in ver
band met de vakantie van de of
ficier van justitie. Naast de offi
cier is de stichting Vie d'Or ac
tief, die voornamelijk is geïnte
resseerd in aansprakelijkheids
claims. Of die claims ingediend
kunnen worden, is afhankelijk
van de KPMG-rapportage en
het onderzoek van de Algemene
Rekenkamer naar het beleid van
de Verzekeringskamer. Beide
onderzoeken hebben'vertraging
opgelopen.
rhenen Het dier lijkt dooreen klein gat van zijn kist naar buiten te kijken, maar in werkelijkheid is deze beer blind. Een half jaar geleden waren
Fiona, Bora en Koroglu nog in de straten van Istanbul te zien als 'dansende beren', waar ze toeristen moesten vermaken. Als jonge dieren werden
ze bij hun moeder weggehaald, waarna ze leerden 'dansen' door stokslagen en het gedwongen lopen op gloeiende kolen. De oganisatie 'Libearty'
trekt zich het lot van deze dieren aan, die zonder pardon worden gedumpt wanneer ze oud worden en niet genoeg geld meer opbrengen. In het die
renpark Ouwehand in Rhenen is een speciaal berenbos ingericht, waar de dieren een rustige oude dag kunnen doorbrengen. Gisteren kwamen de
drie beren aan. foto anp
Het systeem, dat de naam OpEx
draagt, is één van de pronkstuk
ken tijdens de Elfde Europese
Conferentie over Kunstmatige
Intelligentie komende week in
de RAI te Amsterdam. Het is
ontwikkeld door Nederlands
grootste kennistechnologiebe-
drijf Bolesian. De Bedrijfsvere
niging voor de Gezondheids
zorg (BVG) heeft er het afgelo
pen jaar al ervaring mee opge
daan en is bijzonder te spreken
over de resultatqp.
De computer vraagt zeer ge
detailleerd naar de redenen en
achtergronden van werkloos
heid, beoordeelt vervolgens per
scheveningen* anp
nam in Delft ook stelling tegen
beschuldigingen dat het Neder
landse leger bij de politionele
acties in Nederlands-Indië vaak
over de schreef zou zijn gegaan.
De bevelhebber is de afgelo
pen twee jaar al een aantal ke
ren in aanvaring gekomen met
de minister doordat hij kritiek
uitte op diens beleid. Eenmaal
dwong Ter Beek de generaal
zijn woorden openlijk terug te
nemen. Een andere keer volgde
een 'openhartig gesprek'.
De milieuorganissatie Green
peace heeft de Noorse premier
Brundtland uitgenodigd voor
een gesprek over de omstreden
walvisvangst. In een brief stelt
de organisatie voor de Noorse
walvissector om te bouwen tot
een toeristische bedrijfstak. De
huidige walvisvaarders kunnen
in de visie van de milieugroepe
ring beter dienen om naar wal
vissen te gaan kijken dan om ze
te bejagen.
Aldus de Nederlandse Green-
peace-directeur Drieman giste
ren na aankomst van het actie
schip Solo in de haven van
Scheveningen. De Solo en de Si-
rius werden eerder deze week
vrijgegeven door de Noorse po
litie. Beide vaartuigen lagen ge
ruime tijd aan de ketting in de
haven van Egersund na acties
tegen de walvisjacht.
De vangst van dwergvinvissen
is volgens de Noorse autoritei
ten van groot economisch be
lang voor zeker tweehonderd
tot driehonderd families aan de
kust van het Scandinavische
land. Bovendien zouden er vol
doende dwergvinvissen zijn om
een beperkte jacht op driehon
derd exemplaren toe te staan.
Greenpeace bestrijdt beide ar
gumenten. Volgens Drieman is
de jacht op het walvissenvlees
geen noodzaak. Hij stelt dat de
families toekomstig ook prima
kunnen verdienen door mensen
de walvissen in hun natuurlijke
omgeving te tonen.
De Noorse premier Èrundt-
land geniet over het algemeen
hoog aanzien in de internatio
nale milieudiplomatie. Naar
haar is het in 1987 verschenen
De Solo loopt de haven van Scheveningen binnen, verwelkomd door enkele waterkant-toeristen. De Noorse autoriteiten lieten de Solo e
re actieschip Sirius woensdag zonder opgaaf van redenen gaan.
VN-rapport Our Common Futu
re genoemd. Het befaamde do
cument was en is een belangrij
ke stimulans in de internationa
le discussie over het streven
naar een duurzame, milieu
vriendelijke samenleving. „Het
is tijd dat Noorwegen zich eens
aan die gedachte houdt", aldus
Greenpeace.
Of de Noren op de uitnodi
ging ingaan is nog niet bekend.
In het land zijn zeer veel voor- van de Solo vertelde gisteren
standers van de jacht op dwerg- dat de befaamde middelvinger
vinvissen. Dat bleek ook in omhoog 'de enige groet was die
Egersund tijdens protesten te- we kregen.'
gen de aanwezigheid van de So
lo en de Sirius. Kapitein Kuiken
amsterdam
Een grote roodgeverfde mond waarin een roken
de, dikke joint hangt, een kolossale joint als
lichtreclame, een hond of een beer met alweer
die joint - het mag kennelijk allemaal op en aan
de gevels van de Amsterdamse coffeeshops. Ze
mogen Spaceland heten, High Times, Joystick en
Homegrown Fantas}'. De namen verwijzen on
dubbelzinnig naar de verkochte waar. Geen
haan die naar deze verboden reclame kraait.
De hanen kraaien alleen naar de Amsterdam
se coffeeshophouder Simon Witteman, die giste
ren voor de politierechter moest verschijnen
omdat hij op verschillende tijdstippen meer dan
de gedoogde hoeveelheid softdrugs in voorraad
had. Bovendien heeft Witteman tegen de regels
in geprobeerd reclame te maken voor softdrugs
door zijn coffeeshop aan de Utrechtsestraat op
te tuigen met het zelfbedachte keurmerk Soft-
shop. Officier van justitie De Graaf eiste zes
maanden tegen Witteman, waarvan twee voor
waardelijk, plus 20.000 gulden boete.
Witteman voelt zich bedonderd, want hij lijkt
de enige die bij herhaling door justitie wordt ge
dwarsboomd terwijl hij naar eigen zeggen
slechts goede bedoelingen heeft. Hij wil de hasj-
verkoop zuiveren van alle elementen die de han
del nu nog dikwijls troebel maken. Dus geen
harddrugs, geen reclame, geen'belastingontdui
king, geen verkoop aan jongeren onder de zes
tien. En voorlichting aan kopers omtrent het
produkt.
Om collega-uitbaters aan te sporen in dezelfde
lijn te gaan denken, ontwierp Witteman het Soft-
shop-logo, waarmee aan het publiek kenbaar
gemaakt kan worden dat men slechts 'zuivere
koffie' krijgt voorgezet. Gelijkgestemde soft
drugsverkopers zouden het logo via een franchi-
se-overeenkomst kunnen bemachtigen en vol
gens Witteman was de belangstelling groot.
Daags na de introductie van het logo, met een
lichtbak aan de gevel en stickers op de ruiten,
droeg de Amsterdamse politie Witteman op alles
weer weg te halen. Ook de posters waarop in
summiere termen voorlichting werd gegeven
over het gebruik van softdrugs ('Softdrugs ge
bruik jij, harddrugs gebruiken jou') moesten van
de muur. Allemaal reclame, aldus de visie van
justitie.
De strafvervolging gold ook het publiekelijk
voorhanden hebben van een prijslijst en het uit
stallen van de achttien verschillende soorten
hasj en wiet. Officier De Graaf vindt dat Witte
man met zijn ideologieën vooruit loopt op wet
telijke regelingen en evenmin stroken met ge-
In de rechtszaal werd uitvoerig gediscussieerd
over de hoeveelheid softdrugs die een cof
feeshophouder in voorraad mag hebben. Dertig
gram, zegt de officier. Volgens Witteman's advo
caat ligt dit beduidend hoger: er mag dertig
gram per klant verkocht worden. Zo heeft Witte
man het ook altijd begrepen. Hij werd in dit ge
loof gesterkt door een strafzaak uit 1990, waarin
hij werd beschuldigd van het bezit van ruim
1600 gram. Omdat tijdens die zaak werd over
eengekomen dat Witteman vijf kilo handelsvoor
raad mocht bezitten, werd hij ontslagen van
rechtsvervolging. Het Openbaar Ministerie is ge
woon vergeten in beroep te gaan tegen die be
slissing, zo verdedigde officier De Graaf zich.
Uitspraak op 19 augustys.
aspect in hoeverre de betrokke
ne daaraan zelf schuldig is en
stelt daarna de hoogte van
eventuele strafkortingen vast.
Als het sollicitatiegedrag daar
aanleiding toe geeft, verzacht de
computer de sanctie. Bijvoor
beeld wanneer wordt gesollici
teerd naar betrekkingen bene
den het oude werkniveau.
Volgens professor Van den
Herik, expert op het gebied van
de kunstmatige intelligentie,
staat het programma borg voor
een diepgaand beoordelings
proces. De bedrijfsverenigingen
overwegen massaal over te
stappen op het systeem. Andere
uitvoerders van het sociale ze-
kerheidsstel volgen de ontwik
keling met grote belangstelling.
Want het is nu mogelijk soort
gelijke computers te ontwerpen
voor de beoordeling van een
begrip als 'passende arbeid' of
voor het vaststellen van de mate
van arbeidsongeschiktheid.
Volgens Van den Herik zijn de
wetten en regels op het gebied
van de sociale zekerheid zo in
gewikkeld en zijn de daarin ge
hanteerde begrippen zo vaag,
dat het menselijk beoordelings
vermogen te kort schiet. „De
ene uitvoerder komt in hetzelf
de geval tot een andere beslis
sing dan de ander. Dat maakt je
als uitkeringsgerechtigde afhan
kelijk van de willekeur van de
persoon met wie je te maken
hebt. Het computersysteem
daarentegen waarborgt rechts
zekerheid en rechtsgelijkheid.
Gelijke gevallen worden gelijk
behandeld".
Enkele gemeentelijke sociale
diensten werken met soortgelij
ke, maar minder intelligente
computersystemen. De Gro
ningse sociale dienst heeft daar
inmiddels minder prettige erva
ringen mee. Daar heeft men de
computer het zwijgen opgelegd.
De medewerkers van de dienst
vonden de beslissingen van het
systeem onverantwoord streng.
„Dat moet men niet de compu
ter kwalijk nemen", reageert
Van den Herik, „Het systeem
werkte exact volgens de wetten
en regels. Als men de conse
quenties daarvan te zwaar
vindt, dan ligt dat niet aan de
computer, dan zijn de wetten
en regels te streng."
amsterdam anp
In Amstelveen is gisteravond
per ongeluk een 84-jarige vrouw
in haar arm geraakt door een
politiekogel. De politie had het
voorzien op een motorrijder,
die het verkeer in Amstelveen
op een gestolen motor onveilig
maakte. De man, ongeveer 25
jaar, is na een achtervolging te
voet ingerekend. De vrouw is
naar een ziekenhuis vervoerd,
volgens de politie vallen haar
verwondingen mee.
De motorrijder werd door de
politie voor het eerst gesigna
leerd op de A2 tussen Utrecht
en Amsterdam. Bij Amstelveen
raakte de politie hem aanvanke
lijk kwijt, kwam hem weer op
het spoor en verloor hem op
nieuw uit het oog. Een koppel
agenten besloot daarop het ver
keer aan de Beneluxbaan stil te
leggen en de motorrijder op te
wachten. Die reed vervolgens
op de agenten in, waarop ze
schoten. De motorrijder werd
niet geraakt, de bejaarde vrouw
wel.