Ijdeltuit Murphy aan banden gelegd
Schilderen met de camera
in 'Desperate Remedies'
'Les Thibault was voor
mij echt een openbaring'
Film/Boeken
Covito sleept lezer
mee naar het niets
'Zwijnerij':
Fris, vlot
en logisch
verhaal
ONDERDAG 4 AUGUSTUS 1994
Val Kilmer nieuwe Batman
(Hollywood Batman Forever, de derde Barman-verfilming blijft
tegenslagen ondervinden. Als eerste haakte regisseur Tim Bur
ton af. Flij wil na twee afleveringen uitsluitend nog een film over
ICatwoman maken. Als vervanger werd Joel Schumacher aange
trokken. Vervolgens trok Robin Williams zich terug, omdat de
lengte van zijn rol als The Riddler hem niet beviel. Beoogd
Hoofdrolspeler Michael Keaton hield het, ondanks een salaris
van vijftien miljoen dollar plus een winstaandeel, na het vertrek
i regisseur Burton eveneens voor gezien. Inmiddels is Val Kil-
;r tot de nieuwe Batman gekozen, maar er moet nu nog ver
vanging gezocht worden voor Rene Russo, de kandate voor de
gelijke hoofdrol. Keuze genoeg met Nicole Kidman en
Cindy Crawford als meest genoemde kandidaten.
Regisseur John Landis drukt overtuigend stempel op Beverly Hills Cop III
IOSCOPEN
13.30, 16, 19.30, 22
Damage 16 j., dag. 13.30, 16,
19.30, 22
HAMBRA1 tel. 6233192
Four Weddings and a Func al dag
13.15, 16, 18.45,21.30
HAMBRA 2
Shortcuts 16 j., dag. 20
ELLEVUE CINERAMA tel. 6234876
Striking Distance 12 j., dag. 13.15,
16. 18 45,21.30
13.15, 16,
My Father The Hei
19.15,22
iLYPSOl tel. 6234876
Four Weddings and a Funeral dag,
13.15, 16, 19.15,22
ftLYPSO2
Mr. Jones, dag. 13.15, 16, 18.45,
21.30
INECENTER-CINEMACORALINE tel.
236615
Short Cuts 16 j., dag. 14.30 (beh.
vr.), 20.45
Romeo is bleeding, dag. 18.30, zo
ook 11
INECENTER-PEPPE-NAPPA
Desperate Remedies 16 j., dag. 14,
16.15 (beh. vr.), 19.30, 22,zoook
ir.J,
22
Ma Saison Préferée, dag. 13.45
(beh. vr.), 19.15, zo ook 11
INECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Damage 12 j., dag. 14, 16.30 (beh.
vr.), 20, 22.15, zo ook 11.15
NEMA 1 INTERN, tel. 6151243
Beverly Hills Cop III 12 j., dag. 19,
21.45; za, zo, di, wo ook 13.15, 16
INEMA2 INTERNATIONAL
The Flintstones, dag. 18.45, 21.30
IITY 1 tel. 6234579
Beverly Hills Cop III 12 j., dag.
13.15, 16, 18.45, 21.30
ITY 2
Naked Gun 33 1/3 dag. 13.15, 16,
18.45,-21.30
ITY 3
True Romance 16 j., dag. 18 45,
21.30
;iTY4
Cool Runnings, dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
IITY 5
Ace Ventura dag. 13.15, 16, 18.45,
21.30
IITY 6
Blank Check dag. 13.15, 16, 18.45,
21.30
IITY 7
Maverick dag. 13.15, 16, 18.45 en
DESMET tel. 6273434
La Scorta 16 j., dag 21.30, zo ook
14.15
Last Tango in Paris 16 j., dag. 19,
FILM RECENSIE
22;;
k 14
a 19.45,
Temptation of a Monk 16 j.
wo 19.45
Touch of Evil 16 j., do t/m i
zoook 16.45
KRITERION 1 tel. 6231708
The Snapper, dag. 17.30
La Ardilla Roja 16 j. dag. 20
De Eso no se Habla 12 j., dag. (beh.
di.) 22.15
Sneak preview 16 j., di 22.15
KRITERION 2
Lifetimes 16 j., dag. 17
El Pajaro de la Felicidad 16 j.dag.
19.30
Der Himmel über Berlin 12 j., dag.
21.45
RIALTO 1 tel. 6623488
II Gattopardo 16 j., dag. 20.15
RIALTO 2
Rebels of the Neon God 16 j., dag.
20, 22.15
THE MOVIES 1 tel. 6386016
Como agua para chocolate 12 j., dag.
17.30, 19.45, 22; zo. ook 15
THE MOVIES 2
Serial Mom 12 j., dag. 17.30, 20,
17.45
THE MOVIES 4
The Secret Garden dag. 17.30, z
De ster van Eddie Murphy is al een tijdje dalende. De
snel pratende grappenmaker die zijn loopbaan begon in
de populaire tv-satire Saturday Night Live en die wereld
beroemd werd als agent Axel Foley in Beverly Hills Cop,
werd de laatste jaren meer en meer een ijdeltuit die be
kende trucjes herhaalt. Datzelfde mocht verwacht wor
den in Beverly Hills Cop III, waarin Murphy maar weer
eens terugkeert naar de rol die zijn imago vestigde. Maar
de regisseur is ditmaal John Landis, en die laat niet met
zich sollen, zelfs niet door Eddie Murphy.
camera meer op afstand, zodat
ook Murphy's tegenspelers in
beeld zijn. Op die manier doen
de grappen, die vaak erg melig
zijn, er minder toe. Dat is een
gedurfde aanpak van Landis,
omdat hij vervolgens óók moet
weten waar hij de aandacht van
het publiek dan wèl op moet
richten.
Landis heeft gekozen voor het
soort vermaak dat we kennen
uit oude James Bond-films: iro
nie en veel actie tegen specta
culaire decors het grootste
deel van Beverly Hills Cop III
speelt zich af in Wonderworld.
Daar huist een valsemunters
bende, verantwoordelijk voor
de dood van de baas van Alex.
Die zweert al in de openings
scène zijn baas te zullen wreken
en laat zich daar niet vanaf
brengen: noch door een goed
geoutilleerde overmacht, noch
door de FBI, die zegt dat het
hun zaak is en evenmin door
corrupte agenten.
Dat simpele gegeven wordt
door Landis uitgebuit voor een
Beverly Hills Cop III. Te zien. Luxor, Lei
den; Euro 4, Alphen; Asta 1Den Haag,
Odeon 1Den Haag.
Hoewel deze derde Beverly Hills
Cop-film ook voor Landis onge
twijfeld vooral vanwege het ho
norarium interessant zal zijn
geweest, is het toch duidelijk
zijn eer te na om er een brod-
delwerkje van te maken. Landis
heeft het magere scenario om
gebogen in de richting van
spectaculair vermaak en bewijst
zo nog altijd een heel knap re
gisseur te zijn.
Murphy kletst nog wel wat als
de 'street wise' agent Alex Foley
en gaat zich nog altijd te buiten
aan bekkentrekkerij, maar Lan
dis geeft die scènes heel weinig
nadruk. Waar andere regisseurs
voor een close-up van Eddie
Murphy zouden kiezen, om het
effect van een grap of een komi
sche gezichtsuitdrukking breed
uit te etaleren, houdt Landis de
Eddie Murphy in 'Beverly Hills Cop III'.
reeks spectaculaire
zoals een redding in e<
zenrad en een shoot-out
tech toeristenattracties, die de
aandacht van het publiek blij
ven vasthouden. En dat is heel
wat, gezien de matige
en het stereotype uitgangspunt
van het geheel. In ieder geval
n Landis nog altijd i
e blijven houden.
k 15
Filmzomer 16 j. dag. (beh. za.)
21.30, za 20.15; zo. ook 15
Shadowlands dag. (beh. za.) 19.15
TUSCHINSKI 1 tel. 6262633
The Flintstones dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI 2
Serial Mom 12 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI 3
The Getaway 16 j., Dag. 13.15, 16,
18.45,21.3,0
TUSCHINSKI 4
The Pelican Brief 12 dag. 13.15,
16.30,20.30
TUSCHINSKI 5
The Beverly Hillbillies dag. 13.15,
16, 18.45, 21.30
TUSCHINSKI6
Schindler's List 12 j., dag. 20.15
TUSCHINSKI CINEAC
Sleepless in Seattle, doorlopende
voorstelling dag. 11.45,14.15,
16.45, 19.15, 21.45
DE UITKIJK tel. 6237460
Abgeschminkt 16 j., dag. 18, 19.30,
Het programma van de Haagse
en Leidse bioscopen staat op
de pagina 'Info'.
Nieuwzeelandse debuutfilm kan cult-hit worden in filmhuizen
FILM. RECENSIE
De Nieuwzeelandse film Despe
rate Remedies behoorde vorig
jaar tot de officiële selectie van
het filmfestival van Cannes. Een
verrassende bijdrage uit een
land, waarvan we hier zelden
een film in de bioscoop aantref
fen.
Desperate Remedies is een ci
nematografisch hoogstandje dat
een cult-hit kan worden in de
Nederlandse filmhuizen. Het is
is een curieuze film, een paro
die op het melodrama, die het
vooral moet hebben van zijn
vorm en aankleding en die past
in de traditie van Fassbinder,
Greenaway en Schroeter
liefhebbers van een
operateske aanpak met veel
aandacht voor kleur, kostuums,
muziek en acteurs en actrices
als zetstukken op een schaak
bord.
De film speelt in 1860 ergens
in een havenstadje in de Nieu
we Wereld. Het zou Nieuw Zee
land kunnen zijn, maar dat doet
er verder niet toe want de film
speelt zich toch grotendeels
binnenshuis af. In de filmstudio
werd met een geraffineerd ge
bruik van kleuren, fraai gesti
leerde decors en overrompelen
de kostuums, een broeierige
sfeer opgeroepen met een ster
ke, erotische geladenheid.
Een groot deel van de film is
gesitueerd in de exclusieve stof
fenzaak van Dorothea, die ze
samen runt met haar vriendin
Anne. Dorothea is een sterke
persoonlijkheid die op alle mo
gelijke manieren, zowel zakelijk
als privé, haar leven wil beheer
sen. Ze kan het niet aanzien dat
haar zuster Rose onder invloed
van haar perverse minnaar Fra-
ser, een liefhebber van kinky
seks, aan de opium is geraakt.
Dorothea denkt het probleem te
kunnen oplossen door onder de
net gearriveerde immigranten
een man voor haar zuster te
zoeken. Haar oog valt op de
mooie Lawrence, maar die ziet
eigenlijk meer in Dorothea zélf
dan in haar zuster. En boven
dien laat Fraser zich niet zo-
Er ontwikkelt zich een sterk
geladen drama, in een sfeer van
hoepeljurken, sofa's, kroonluch
ters met kaarsen en mooie dra
perieën. Het is allemaal nep, to
neelmatig en studioachtig,
maar zó knap en orgineel ge
daan dat je toch onder de in
vloed komt van de elkaar be
concurrerende, bespiedende en
overheersende personages. Het
camerawerk is soms bijna ex
pressionistisch met vervreem
dende schuine kaders en grote
close-ups, terwijl de art director
zich volledig mocht uitleven
met de basiskleuren rood en
blauw. Daardoor lijkt het er
soms op alsof er een schilder
aan het werk is geweest met een
Peter Wells, die na wat kort
werk en documentaires met
Desperate Remedies hun eerste
lange speelfilm afleverden.
Daarbij kregen ze steun van een
stel voortreffelijke, voor ons vol
ledig onbekende acteurs en ac
trices. Met centraal een sterke
Dorothea (Jennifer Ward-Lea-
land), die herinneringen op
roept aan Jeanne Moreau in
Querelle. Zij wordt heen en
weer geslingerd tussen haar car
rière en haar privéleven, tussen
'Jet favoriete vakantieboek van schrijver Maarten 't Hart
n de vakantie kom je vaak pas
ht aan lezen toe. Eindelijk is
tijd en rust voor dat ene klas-
ieke meesterwerk, die bejubel-
le debutant of het boek dat al
naanden is blijven liggen. Voor
chrijver Maarten 't Hart, on-
angs bekroond met de Gouden
itrop voor zijn roman Het woe
len der gehele wereld, is Les Thi-
mdt het favoriete vakantie-
)oek.
De regen stroomde neer, der-
ig jaar geleden in Noordwijk
lan Zee. Maar dat deerde va-
;antieganger Maarten 't Hart
nu 49) absoluut niet. Hij was
'erdiept in Les Thibault van de
'ranse auteur Roger Martin du
lard (1881-1958), winnaar van
le Nobelprijs voor literatuur in
.937.
VARMOND INGE VAN DEN BLINK (GPD)
het onafgebroken, dertig jaar te
rug. Maar met de slordige 2500
pagina's van Les Thibault in de
hand, was dat geen enkel pro
bleem. 't Hart: „Het boek gaat
over het leven van twee broers,
Jacques en Antoine, en hoe zij
het uitbreken van de eerste we
reldoorlog meemaken. Het eer
ste deel behandelt de schooltijd
van Jacques. Hij is een hele ver
standige redelijke jongen, die
later arts wordt. Antoine is de
opstandige broer die steeds
voor ellende zorgt.
Autobiografisch
Les Thibault moet voor een deel
op het leven van Martin du
Gard zélf gebaseerd zijn. 't Hart
vermoedt dat het meest van de
schrijver zelf terug te vinden is
in het karakter van Jacques,
„hoewel in zijn biografie staat
dat hij zich heeft opgesplitst in
de twee figuren."
„Ik herinner me uit het boek
dat Jacques bij het uitbreken
van de oorlog pamfletten uit
een vliegtuig gooit om mensen
ertoe.aan te zetten om te deser
teren. Daarbij stort het vliegtuig
neer en komt Jacques om het
leven. Ik geloof dat het vliegtuig
neergeschoten wordt, maar dat
weet ik niet meer zo precies."
„Het is een boek", vervolgt 't
Hart, „met de allure van Tolsto
i's Oorlog en Vrede. Daar zal de
schrijver ook zeker door geïn
spireerd zijn geweest. Dat Mar
tin Gard du Nord nu minder be
kend is dan een schrijver als
Tolstoi of Proust, komt waar
schijnlijk doordat hij roman
technisch geen vernieuwer was.
Hij was een gewone klassieke
verteller, maar dat vind ik nu
juist zo prettig. Van het boek
dat heel anti-katholiek is her
inner ik me ook nog het sterf
bed van de vader. Een bijzonder
indrukwekkend sterfbed, waar
een heel boek aan is gewijd."
Het eerste deel van Frida Vo
gels' trilogie, dit voorjaar met de
Libris Prijs bekroond, gaat ook
helemaal over een sterfbed.
Maar 't Hart wil de twee auteurs
liever niet op één lijn plaatsen.
„Vogels schrijft mooi, maar wel
heel erg saai hoor. Mensen-kin
deren, dan is het boek van Gard
du Nord toch heel wat beter te
pruimen, als ik zo vrij mag
zijn."
Dagboeken
't Hart las-behalve Les Thibault,
dat later in vijf delen als Livre
du Poche bij Gallimard werd
uitgegeven, ook het andere
werk van de Franse auteur. „Hij
heeft nog een paar romans ge
schreven en heel interessante
dagboeken. Maar Les Thibault
is toch zijn grootste en bekend
ste boek."
Van zijn vakantie in Noord-
wijk, dertig jaar geleden, herin
nert 't Hart zich verder niet zo
veel. „Ik paste samen met een
vriend op het huis van mensen
die op vakantie waren. Het zag
er daar heel netjes uit, en luxe.
Maar het beviel me helemaal
niet." Dat hij door de regen niet
naar het strand kon, speet hem
intussen niets. „Daar hou ik he
lemaal niet van. Op het strand
verbrand je maar en je krijgt
zand in je ogen en tussen je te
nen. Vreselijk."
Wat Maarten 't Hart achteraf
wèl jammer vindt, is dat hij des
tijds niet wist dat de familie
Neefjes vlakbij zijn vakantie
adres woonde. Want één van de
zussen in dat kinderrijke gezin
werd later de schrijfster Mar
griet de Moor. „Nu herinner ik
me wel dat ik in Noordwijk leu
ke meisjes heb zien rondlopen,
maar dat daar ook een roodha
rige Margriet bij was; nee, daar
weet ik helaas niets meer van."
Maarten 't Hart: 'Ik heb altijd de neiging c
boek mee te nemen waar ik lang zoet mee
i de vakantie een heel dik
FOTO ANNETTE VLUG (GPD)
BOEKEN RECENSIE
PEER VAN 'T ZELFDE
Carmen Covito; 'Recept voor een tweede
jeugd'. Vertaald door Els v/d Pluym. Uit
geverij Prometheus, 34,90.
Het zal toeval zijn, maar in de
laatste twee door vrouwelijke
auteurs geschreven romans, is
er sprake van eenzelfde ver
schijnsel uit de moeder
schoot opstijgende vreemde
dampen, niet ten gevolge van
infectueuze aandoeningen of
rottingsverschijnselen, maar
meer als wezenskenmerk: Aan
onze soort kleeft een luchtje.
Gerrit Komrij noemt het er
gens: de onwelriekende gleu-
venbrigade.
Er komt in geen van beide ro
mans (die van Charlotte
Mutsaers en onderhavige) een
man voor die er iets van zegt. 't
Is meer een psychische realiteit
en de dames in kwestie zelf zijn
de enigen die er de neus voor
ophalen. Ze zijn niet gelukkig
met zichzelf, daarom laten ze
zich van alles en nog wat aan
praten en daarom ook is elke
relatie een teleurstelling.
Dat, ongeveer, is het uit
gangspunt in Carmen Covito's
Recept voor een tweede jeugd.
Centraal daarin staat Marilina
Labruna, wier karakter als volgt
wordt omschreven: Ze „oor
deelt niet graag zonder alle ver
zachtende omstandigheden te
hebben afgewogen, ze meet
zorgvuldig de balken in haar ei
gen oog vóór ze splinters ont
dekt in die van anderen en
vindt zichzelf pienter genoeg
om geen eerste stenen met boe
merangeffect te werpen." Daar
naast heeft ze „altijd gezegd ob
stakels te vermijden, zich niet
bloot te stellen aan de pijnlijke
botsing van een openlijk me
ningsverschil, en onrechtvaar
digheid minstens te benaderen
met een rekkelijkheid die naar
haar oordeel schokbestendig
was." Zo'n type dus.
Veertig jaar oud is ze braaf,
alledaags, punctueel èn Milane
se. Ze voorziet in haar onder
houd, na een teleurstellende er
varing voor de klas, door tegen
betaling afstudeerscripties te
schrijven. Ze doet dat blijkbaar
naar behoren, want in achttien
jaar tijd is er niet één rijkeluis
zoontje geweest dat er z'n bul
mee misliep. Haar laatste werk
stuk leverde zelfs een cum laude
op. Uiteraard zijn het altijd an
deren die met haar veren gaan
pronkeji, maar dat steekt haar
nauwelijks: Ze is gewend niet in
het oog te vallen.
In de persoonlijke sfeer gaat
het ook maar zo-zo. Het zijn al
tijd de vriendjes die de relatie
beëindigen, zonder dat dat nu
tot hartverscheurende taferelen
leidt ze heeft zich er immers
al min of meer op ingesteld. De
enige relatie die wat langer
duurt en die ook uitvoerig
wordt beschreven, is die met de
20-jarige Berto, een halfcrimi-
nele uitvreter die ze financieel
ondersteunt. Ook al niet iets om
je zelfvertrouwen mee op te vij
zelen.
Aan die alledaagse treurnis
komt een eind, als de persoon
die ze een 'cum laude' heeft be
zorgd, contact met haar op
neemt. Hij althans zijn vader
wenst van die scriptie ('Koele
muze. Hapjes en sorbets in de
Italiaanse poëzie vanaf de oor
sprong tot Giacomo Leopardi')
een glossy relatiegeschenk te
maken.
Op de een of andere wijze
wat nu precies dat recept in
houdt heb ik niet kunnen ach
terhalen ontwikkelt ze een
persoonlijkheid en, o wonder:
wat een lamp is voor een mot
wordt zij voor mannen. Een be
vredigend eind voor Marilina,
maar niet voor de lezer. Die
wordt door de vlotte en soms
geestige stijl meegesleept naar
niets. Niet eens naar een recept.
De vier hoofdperso
nen van 'Desperate
Remedies': Film als
remedie tegen de
wanhoop.
vrouw en tussen goed en
kwaad. Zij is het manipulerende
middelpunt in een wereld van
oplichters en armoedzaaiers,
die denkt dan ze alles en ieder
een naar haar hand kan zetten,
daarbij volledig voorbij gaand
aan de gevoelens van anderen.
Die gevoelens worden op een
pathetische manier uitgespeeld,
waardoor de film soms groteske
en naar het einde toe ook steeds
meer operateske vormen
aaneemt, compleet met aria's
op de achtergrond en een
beeldtaal die op het grote toneel
niet zou misstaan. Niettemin
blijft het tot het einde toe hele
maal film, met zelfs een klas
siek, ironisch happy end, dat je
grinnikend de zaal doet verla
ten. Een film als remedie tegen
de wanhoop.
KOOS POST
Sarah Dunant, 'Zwijnerij'. Uitgeverij Atlas,
29,90.
De Britse televisiepresentatrice
Sarah Dunant heeft er voor zorg
gedragen dat het legertje vrou
welijke detectives in de litera
tuur versterking heeft gekregen
in de kwikzilverige persoon van
Hannah Wolfe. Sarah Dunant
laat deze levendige persoonlijk
heid voor een tweede maal op
treden in haar nieuwe boek
Zwijnerij. Opnieuw blijkt deze
vrouwelijke detective een dui
vels doortastende dame te zijn,
die de haar voorgeschotelde
problemen energiek en intelli
gent te lijf gaat.
Ditmaal lijken de moeilijkhe
den niet zo bijster groot. Als op
pas fungeren van een opstandi
ge tiener kan weliswaar lastig en
onplezierig zijn, maar in princi
pe moet zo'n karweitje toch
geen onoverkomelijke hinder
nissen kunnen opwerpen. Maar
de zaken nemen een onver
wacht onaangename en zelfs
grimmige wending, als de vader
van de obstinate jongedame in
verband met dierproeven in zijn
bedrijf, serieus wordt bedreigd
door het Dieren Bevrijdings
front.
Hannah Wolfe moet al haar
reserves aanspreken om verdere
escalatie te voorkomen. De wij
ze waarop de Britse schrijfster
de gang van zaken schetst,
spanning vasthoudt en voor de
nodige verrassende wendingen
zorgt, heeft haar in eigen land
een literaire prijs opgeleverd: de
Silver Dagger Award. Een te
rechte beloning voor een fris,
vlot en logisch lopende verhaal.
Ik hoop dat ik die dekselse de
tective Hannah Wolfe binnen
afzienbare tijd nog eens tegen
kom.
