'Argumenten tegen vrouw in ambt niet overtuigend' Kerk Samenleving Langs Leidse Kerken afgesloten Emeritus hoogleraar Mönnich overleden Bisschoppen tegen hulp bij zelfdoding 'Christenen voor Israël' legt bos aan op Westelijke Jordaanoever MAANDAG 1 AUGUSTUS 1994 REDACTIE* DICKV BUITENLAND KORT Filipijnen Gewapende extremistische moslims hebben gisteren in het zuiden van de Filipijnen een Amerikaanse priester ontvoerd. De guerrillastrij ders overvielen de geestelijke terwijl hij de mis aan het op dragen was. De priester, Cla rence Bertelsman, werd een uur later bevrijd door een ge zamenlijke operatie van het Filipijnse leger en islami tische guerrillastrijders, na een gevecht met de ontvoer ders, aldus kerkelijke woord voerders. Bertelsman raakte licht gewond, terwijl twee van zijn ontvoerders het le ven lieten in het gevecht met leden van het Nationale Be vrijdingsfront Moro (MNLF). Het bevrijdingsfront voert sinds vorig jaar gesprekken met de regering om een ein de te maken aan de 22-jarige islamitische strijd voor be perkte autonomie op het zui delijke Filipijnse eiland Min danao. Waldheim (1) De joodse wereldorganisatie 'Anti-Laster-Liga' heeft ge protesteerd tegen de pause lijke onderscheiding van de voormalige Oostenrijkse pre sident Kurt Waldheim Gou den-Keten tot ridder in de Orde van Pius XI. De voorzit ter van de Liga, Abraham Foxman, noemde de onder scheiding 'een belediging voor de gedeporteerden in de nationaal-socialistische kampen'. Dat schrijft het Ita liaanse dagblad 'La Republi- ca'. In een brief aan de voor zitter van de Vaticaanse Raad voor de Eenheid der Christe nen, kardinaal Edward Cas- sidy, noemde Foxman het onverstandig om Waldheim de versierselen op te spelden. Hij eiste een verklaring van het Vaticaan. Waldheim kwam in opspraak wegens zijn functie als legerofficier tijdens de narionaal-socialis- rische bezetting van de Bal kan. Waldheim (2) Op 6 juli overhandigde de pauselijke nuntius in Wenen, aartsbisschop Donato Squic- ciarini, Waldheim de hoogste onderscheiding van de Pi- -usorde, de Gouden-Keten. Daarmee eerde hij namens de paus de 'bijzonder waar devolle diensten' van Wald heim 'voor het algemeen welzijn van de mensheid' tij dens zijn werk als secretaris generaal van de Verenigde Naties van 1972 tot 1980. Joodse organisaties protes teerden ook tegen het staats bezoek dat Waldheim op 25 juni 1987 als bondspresident van Oostenrijk bracht aan het Vaticaan. In die tijd was de polemiek over het natio naal-socialistische verleden van Waldheim op haar hoog tepunt. De Heilige Stoel ver wees destijds bij de recht- het bezoek de gewoonte van de paus iedere belangrijke per soonlijkheid die daarom ver zoekt. te ontvangen. Kuisheid Meer dan 211.000 Ameri kaanse jongeren hebben zich openlijk verplicht tot kuis heid voor het huwelijk. Afge lopen vrijdag legden ze op een grasveld in Washington kaarten neer waarop ze be loofden geen seksuele ge meenschap te hebben voor het huwelijk. De Amerikaan se president Clinton ontving een delegatie van de jonge ren in het Witte Huis. De lan delijke campagne 'True love waits' ('Echte liefde wacht'), een initiatief van de baptis ten, wordt inmiddels door 26 christelijke verenigingen on dersteund. Bisschop Muskens (Breda) neemt stelling tegen opvattingen paus rol de De nieuwe bisschop van Breda, mgr. M.P.M. Muskens, kens pleit wel voor een veel gro- vindt de argumenten van paus Johannes Paulus II tegen de vrouw in het ambt onvoldoende overtuigend. Een ver anderende opstelling van de Heilige Stoel in de toekomst sluit hij dan ook niet uit. Dat zei hij gisteren in een radio interview met Omroep Brabant. De argumenten die de paus er toe hebben gebracht vrouwen definitief de toegang tot het priesterambt te ontzeggen, zijn volgens Muskens 'voor zeer ve len' niet overtuigend. Hij hoopt dat 'men verder gaat' dan het recent verschenen pauselijk schrijven Ordinatio Sacerdotalis (De priesterwijding) en dat men 'tot een overtuigender argu mentatie komt, want dit is zeker onvoldoende'. Op de vraag óf hij zelf voor stander is van vrouwen in het ambt, antwoordde hij: „We hebben de beslissing van de paus maar te accepteren." Mus- Rooms-Katholieke Kerk in het algemeen. Hij denkt daarbij aan bestuurlijke en representatieve hincties, 'om de plaats van de vrouw in de wereldkerk te bena drukken'. De opvolger van bisschop H.CA. Ernst ziet in het bisdom ook een steeds grotere rol weg gelegd voor pastoraal werkers, die bij gebrek aan priesters steeds meer taken in parochies overnemen. „Bisschop Ernst heeft hierin een zeer wijs beleid gevoerd, dat ik zal voortzetten", aldus Muskens. Onder Ernst hebben de pastoraal werkers, wier positie in andere bisdom men onderwerp van hevige dis cussie is, een eigen plaats in het bisdom gekregen. Muskens werd vorige week zaterdag tot negende bisschop van Breda benoemd. Op 26 no vember wordt hij gewijd. Mo menteel rondt hij zijn werk zaamheden af als rector van het Nederlands College in Rome. Daar werd hij deze week door een delegatie van het bisdom Breda officieel welkom geheten als bisschop van Breda. BEROEPINGSWERK NEDERLANDSE HERVORMDE KERK Beroepen: te Wijk bij Duurstede (toez.): P. Nagel, l.l. zendingspredi kant, wonende te Benschop. Aangenomen: naar Kootsterti lle-Twij- n Capelleveen, kandidaat GEREFORMEERDE KERKEN Beroepen: te Colmschate-Schalkhaar (herv/geref. kerkgemeente): amsterdam anp Prof.dr. C.W. Mönnich is jongstleden op 79-jarige leef tijd in zijn woonplaats Am sterdam overleden. Hij was van 1946 tot zijn emeritaat in 1981 hoogleraar aan de fa culteit der Godgeleerdheid van de Universiteit van Am sterdam. Vanaf 1952 was zijn leeropdracht de geschiedenis van het christendom en van de christelijke leerstellingen in de oudheid, de middel eeuwen en de nieuwe tijd. Conrad Willem Mönnich werd op 31 mei 1915 in Am sterdam geboren. Hij be zocht het Vossiusgymnasium en studeerde theologie aan de Universiteit van Amster dam. Tot zijn benoeming tot buitengewoon hoogleraar was hij drie jaar werkzaam als evangelisch-luthers predi kant in Maastricht. Hij was lange tijd prae-adviséur van de lutherse synode. Samen met prof.dr. W.J. Kooiman en prof.dr. P. Boendermaker be reidde hij een nieuwe kerkor de voor. Daarnaast had hij een groot aandeel in de tot standkoming van het Luthers Gtezangboek van 1953. leiden De grootste concurrent van de lustrum-editie van 'Langs Leidse Kerken' was het weer. Zelfs in de mo numentale kerken in de binnenstad kon de afgelopen maand nauwelijks meer verkoeling worden gezocht. 'Langs Leidse Kerken' - het plaatselijke 'kerkepad' - stond dit jaar in het teken van 'avondmaal en eucharistie'. In alle zeven deelnemende kerken werd op dit thema ingehaakt. Ook het museum De Lakenhal en de Leidse bibliotheek kwamen met eigen exposities. foto bende bruyn utrecht anp De Nederlandse rooms-katho- lieke bisschoppen zijn tegen hulp bij zelfdoding. „Wij moe ten halt houden voor de grens van euthanasie en (hulp bij) zelfdoding. Overschrijding van die grens - hoe invoelbaar in in dividuele gevallen ook - brengt de samenleving op een hellend vlak." De bisschoppen schrijven dit in een reactie op de discussie nota van de KNMG-commissie 'Aanvaardbaarheid Levensbe ëindigend Handelen'. Deze commissie kwam eind vorig jaar tot de conclusie dat artsen onder bepaalde omstandighe den bij zelfdoding behulpzaam kunnen zijn. De KNMG moet zelf nog een standpunt bepalen. De bisschoppen onthouden zich van een oordeel over men sen.'Ten aanzien van de per soon die zelfdoding heeft ge pleegd, past 'een houding van respectvol zwijgen'. Maar zwij gen over de ethische en juridi sche beginselen die bij (hulp bij) zelfdoding op het spel staan, is 'niet juist'. Terwijl de KNMG-commissie stelt dat religieuze of filoso fische overwegingen alleen voor de betrokkenen steekhoudend zijn, vinden de kerkleiders dat ook anderen hiermee rekening hebben te houden. „De argu menten voor de afwijzing van zelfdoding komen niet alleen voort uit het christelijk geloof, maar ook uit een ethische re flectie waarvan we menen, dat zij in beginsel voor alle mensen toegankelijk is." Het recht op zelfbeschikking van de mens, dat bij rechtvaar diging van (hulp bij) zelfdoding een belangrijke rol speelt, is niet absoluut, aldus de bisschoppen. In geval van zelfmoord blijkt het zelfs om een innerlijke tegen spraak te gaan. Met een zelfdo ding wordt de menselijke vrij heid zelf vernietigd en daarmee elke mogelijkheid tot zelfbe schikking. Volgens de bisschoppen 'ver sluiert' de KNMG-commissie deze realiteit als zij stelt dat een keuze voor de dood 'een vorm geving van een individueel menselijk bestaan' is. „Deze ge lijkstelling van vernietiging met vormgeving van het bestaan komt neer op een onaanvaard baar eufemisme en mag gelden als illustratie van 'een cultuur van de dood'. Zelfmoord is 'niet alleen een aantasting van het recht van God, maar ook een aantasting van het respect dat de mens zichzelf en anderen verschul digd is', aldus de bisschoppen. De protestantse kerken kwa men eerder deze maand met een nota, waarin aanzienlijk milder over (hulp bij) zelfdo ding wordt gesproken. Suïcide kan op grond van de bijbel niet als zonde worden veroordeeld, aldus deze studie van het Sa menwerkingsorgaan voor het Pastoraat van hervormden, ge reformeerden en lutheranen. Predikanten mogen de vraag om hulp niet uit de weg gaan. In het uiterste geval moeten zij het verzoek bespreekbaar ma ken bij een arts. Bij de joodse nederzetting Kedoemim op de door Israël bezette Westelijke Jor daanoever is op ceremoniële wijze het 'Christenen voor Israël-Woud' geopend. Burgemeester Yossi Kapach kreeg van medewerkers van de Nederlandse stich ting Christenen voor Israël een certifi caat uitgereikt voor de aanplant van 1750 bomen. Kapach hoopt met steun van de stich ting uiteindelijk 15.000 bomen te kun nen planten bij zijn nederzetting. Zij zul len pas na het joods nieuwjaar, dat valt op 6 en 7 september, in de rotsachtige grond gezet worden. Op dit moment loopt nog het 'sabbatsjaar', waarin reli gieuze joden de grond niet bewerken. De actie van Christenen voor Israël is bedoeld als morele steun voor de joodse kolonisten, die net als de stichting de Westelijke Jordaanoever beschouwen als gebied dat onlosmakelijk met de staat Israël verbonden is. Zij beroepen zich daarvoor op de bijbel. De burgemeester is niet bang dat zijn bos uiteindelijk in een Palestijnse staat zal komen te liggen. „Als de regering concessies gaat doen over de nederzet tingen en over Jeruzalem, zal zij vallen", zo voorziet hij. „Er zal dan een rechtse regering komen, zodat wij hier kunnen blijven." Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv DIRECTIE: B.M. Essenberg, C P Arnold (adj), J. HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans Nypels, Henk van der Post (adj). ^"""^MAN R.D. Paauw, tel. c 071-356215, of per post. BM Leiden OMBUDSMAN R.D. Paauw. tel. dag. 9 30- I' IOOFDKANTOOR: at 82,23 -356356. Leiden ities071-323508 ichten071-3: 071-321921 ADVERTENTIES Telefoon 071-143545 ABONNEMENTEN Tel. 071 -128030 bij vooruitbet. (incl. BTW) pér acc.giro 29,30 85,55 84,55 329,30 328,30 VERZENDING PER POST Nederland per kwartaal 125,50 overige landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING ma t/m vrij: 18 00-19.30 1.10 00-12.00 uur Tel. 071-143241 HET WEER Juli brak records Juli 1994, de warmste maand sinds het begin van de waarnemin gen in 1706, laat zich nog het best vergelijken met de omstandighe den die normaal zijn voor Zuid-Eu ropa. De gemiddelde temperatuur in De Bilt van 21.5 graden - nor maal 16.8 - komt overeen met die van Lissabon (Portugal) en Toulou se (Z-Frankrijk). Het gemiddeld maximum van 27.1 graden was in De Bilt even hoog als dat van Nice aan de Cóte d'Azur. Ook voor de zonneschijn hoefde u met naar het zuiden; de Hollandse zon brandde circa 300 uur tegen 185 uren nor maal; alleen juli 1904 en 1959 waren in deze eeuw nog zonniger. Voor een zomermaand is de afwij king van bijna 5 graden absoluut ongekend. Het eeuwrecord van juli 1983 (20.1 graden) werd verpul verd en de onaantastbaar lijkende juli 1783 (20.6) werd als warmste maand aller tijden met gemak van de eerste plaats verdreven. Op 22 dagen steeg het kwik in de Bilt bo ven 25 graden; het oude record van juli 1983 werd met een dag verbeterd. Er werden 8 tropische dagen geteld tegen normaal 1. In Limburg waren op sommige plaat sen zelfs 15 dagen met meer dan 30 graden; ook dit is een absoluut record (juli 1976 had 12 tropische dagen in Venlo.) De westkust moest het met 'slechts' drie hete nng v Ook in de regio's langs de westkust sneuvelden records. Station Haar lem genoot van 19 zomerse dagen, eentje meer dan in 1983. Het mi nimum van 21.3 graden op de 25e was daar nog met gemeten. Nog warmer bleef Rotterdam met 22.3 graden. Het landelijk maximum van 35.5 te Gilze-Rijen bleef ruim 3 graden onder het landelijke warmterecord; iets voor augustus misschien? Neerslag viel vrijwel uitsluitend uit onweersbuien op slechts vier of vijf dagen. Op veel plaatsen bleef juli vrij droog met 35 millimeter tegen 75 millimeter normaal. Zoals gebruikelijk bij buiige neerslag waren de verschil len groot: De Bilt ving maar 17 millimeter op; langs de westkust noteerde Voorhout 26 millimeter. Santpoorten Haarlem meldden respectievelijk 51 en 70 millime ter. Achter een onweerskern stroomt vandaag iets koelere lucht het land binnen; ook morgen blijft het aan genaam met zonnige perioden, meest droog en circa 25 graden. Daarna wordt het opnieuw erg warm met maxima rond de dertig; later in ded week groeit de on weerskans weer. HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met dinsdag. Noorwegen: Flinke perioden met zon, velden. Enkele regen- en onweersbuien. Middag- temperatuur vandaag tus sen 24 en 30 graden, morgen in het algemeen Perioden met zon. nu en dan bewolking. Kans op een regen- of onweersbui. Middagtemperatuur van 23 graden in het noorden Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Vandaag eerst nog flink wat bewolking en enkele stevige regen- of onweersbui en. Daarna vanuit het westen tijdelijk opklaringen. Middagtemperatuur van 18 graden aan de westkust van Ierland en Schotland tot rond 24 in Engeland. België en Luxemburg: Vandaag bewolkt en enkele stevige on weersbuien. Morgen vanuit het westen opklaringen en meest droog. Maxima van 20 graden langs de Belgische kust tot circa 25 in de Ardennen en in Luxemburg. Noord- en Midden-Frankrijk: Vandaag in het noorden en oosten nog enkele flinke onweersbuien. Verder pe rioden met zon en kans op een lokale re gen- of onweersbui. Maxima van 24 gra den rond Rennes tot rond 30 in de buurt van Annecy; langs het Kanaal middag- temperaturen rond 21 graden Portugal: Langs de westkust geregeld wolkenvel den, verder flinke perioden met zon. Vrijwel overal droog. Middagtempera tuur vandaag langs de kust van 19 gra den aan de Costa Verde tot 27 graden in de Algarve; morgen enige stijging var) temperatuur. Spanje: Flinke perioden met zon, in het noorden nu en dan ook bewolking en aanhouden de kans op regen of onweer. Middag temperatuur langs de Golf van Biskaje rond 22 graden, aan de Costa's meest iets boven de 30. In het Spaanse bin nenland maxima van 32 tot 36 graden. Canarische Eilanden: Flinke perioden met zon, hier en daar ook wolkenvelden. Droog. Maximum temperatuur ongeveer 27 graden. Zuid-Frankrijk: Vandaag in de oostelijke helft nog enke le onweersbuien. Verder geleidelijk meer zon, maar aanhoudende kans op lokale onweer. Middagtemperatuur van 24 gra den langs de Golf van Biskaje tot iets boven de 30 ten zuiden van Lyon. Italië: In het noorden, met name in de bergen, veranderlijk bewolkt en kans op enkele stevige onweersbuien Verder flink wat zon en slechts een kleine kans op een lokale bui. Middagtemperatuur vrijwel overal iets boven de 30 graden. Corsica en Sardinië: Flinke perioden met zon, tijdelijk ook enkele wolkenvelden en wellicht een on weersbui. Middagtemperatuur van 29 tot 33 graden. Neerslagkans Minimumtemp. Middagternp. WEERRAPPORTEN DINSDAG 1 AUGUSTUS 1994 Zon- en maanstanden Zon op 06.01 Zon onder 21.27 Maan op 01.23 Maan onder 17.41 Waterstanden Katwijk Hoogwater 12.13 p623 Laag water 06.55 19.35 Weerrapporten 31 juli 20 ui Boedapest Bordeaux Brussel Cyprus Griekse vasteland een een lokale onweersbui, tuur op de stranden r landin zon en op het kleine kans op Middagtempera- Dnd 30 graden, Turkije veel zon. In de loop van beii wellicht enkele stapelwolken e kale (onweers)bui. Maximumtempera tuur langs de kusten rond 30 graden. Duitsland: Vandaag in Mecklenburg-Vorpommern en Brandenburg nog flink wat zon en maxima rónd 35 graden; verder enkele stevige regen- en onweersbuien. Morgen vanuit het westen geleidelijk weer opkla ringen. Maxima tussen de 25 en 30 gra- onweersbuien, daarna vanui.t het westen opklaringen. Middagtemperatuur van daag circa 27 graden, morgen iets ho- w3 29 20 0 2 28 20 7.0 33 19 00 22 13 0.1 29 23 0.0 20 12 10 33 19 00 verand 32 15 0.0 28 18 00 26 20 0.5 29 18 5.0 I 28 16 0.0 w3 28 19 02 3 36 18 00 w3 32 19 00 (7 w\ W', (M

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 8