'Argumenten tegen vrouw
in ambt niet overtuigend'
Kerk Samenleving
Langs Leidse Kerken afgesloten
Emeritus
hoogleraar
Mönnich
overleden
Bisschoppen tegen
hulp bij zelfdoding
'Christenen voor Israël' legt bos aan op Westelijke Jordaanoever
MAANDAG 1 AUGUSTUS 1994
REDACTIE* DICKV
BUITENLAND KORT
Filipijnen
Gewapende extremistische
moslims hebben gisteren in
het zuiden van de Filipijnen
een Amerikaanse priester
ontvoerd. De guerrillastrij
ders overvielen de geestelijke
terwijl hij de mis aan het op
dragen was. De priester, Cla
rence Bertelsman, werd een
uur later bevrijd door een ge
zamenlijke operatie van het
Filipijnse leger en islami
tische guerrillastrijders, na
een gevecht met de ontvoer
ders, aldus kerkelijke woord
voerders. Bertelsman raakte
licht gewond, terwijl twee
van zijn ontvoerders het le
ven lieten in het gevecht met
leden van het Nationale Be
vrijdingsfront Moro (MNLF).
Het bevrijdingsfront voert
sinds vorig jaar gesprekken
met de regering om een ein
de te maken aan de 22-jarige
islamitische strijd voor be
perkte autonomie op het zui
delijke Filipijnse eiland Min
danao.
Waldheim (1)
De joodse wereldorganisatie
'Anti-Laster-Liga' heeft ge
protesteerd tegen de pause
lijke onderscheiding van de
voormalige Oostenrijkse pre
sident Kurt Waldheim Gou
den-Keten tot ridder in de
Orde van Pius XI. De voorzit
ter van de Liga, Abraham
Foxman, noemde de onder
scheiding 'een belediging
voor de gedeporteerden in
de nationaal-socialistische
kampen'. Dat schrijft het Ita
liaanse dagblad 'La Republi-
ca'. In een brief aan de voor
zitter van de Vaticaanse Raad
voor de Eenheid der Christe
nen, kardinaal Edward Cas-
sidy, noemde Foxman het
onverstandig om Waldheim
de versierselen op te spelden.
Hij eiste een verklaring van
het Vaticaan. Waldheim
kwam in opspraak wegens
zijn functie als legerofficier
tijdens de narionaal-socialis-
rische bezetting van de Bal
kan.
Waldheim (2)
Op 6 juli overhandigde de
pauselijke nuntius in Wenen,
aartsbisschop Donato Squic-
ciarini, Waldheim de hoogste
onderscheiding van de Pi-
-usorde, de Gouden-Keten.
Daarmee eerde hij namens
de paus de 'bijzonder waar
devolle diensten' van Wald
heim 'voor het algemeen
welzijn van de mensheid' tij
dens zijn werk als secretaris
generaal van de Verenigde
Naties van 1972 tot 1980.
Joodse organisaties protes
teerden ook tegen het staats
bezoek dat Waldheim op 25
juni 1987 als bondspresident
van Oostenrijk bracht aan
het Vaticaan. In die tijd was
de polemiek over het natio
naal-socialistische verleden
van Waldheim op haar hoog
tepunt. De Heilige Stoel ver
wees destijds bij de recht-
het bezoek
de gewoonte van de
paus iedere belangrijke per
soonlijkheid die daarom ver
zoekt. te ontvangen.
Kuisheid
Meer dan 211.000 Ameri
kaanse jongeren hebben zich
openlijk verplicht tot kuis
heid voor het huwelijk. Afge
lopen vrijdag legden ze op
een grasveld in Washington
kaarten neer waarop ze be
loofden geen seksuele ge
meenschap te hebben voor
het huwelijk. De Amerikaan
se president Clinton ontving
een delegatie van de jonge
ren in het Witte Huis. De lan
delijke campagne 'True love
waits' ('Echte liefde wacht'),
een initiatief van de baptis
ten, wordt inmiddels door 26
christelijke verenigingen on
dersteund.
Bisschop Muskens (Breda) neemt stelling tegen opvattingen paus
rol
de
De nieuwe bisschop van Breda, mgr. M.P.M. Muskens, kens pleit wel voor een veel gro-
vindt de argumenten van paus Johannes Paulus II tegen
de vrouw in het ambt onvoldoende overtuigend. Een ver
anderende opstelling van de Heilige Stoel in de toekomst
sluit hij dan ook niet uit. Dat zei hij gisteren in een radio
interview met Omroep Brabant.
De argumenten die de paus er
toe hebben gebracht vrouwen
definitief de toegang tot het
priesterambt te ontzeggen, zijn
volgens Muskens 'voor zeer ve
len' niet overtuigend. Hij hoopt
dat 'men verder gaat' dan het
recent verschenen pauselijk
schrijven Ordinatio Sacerdotalis
(De priesterwijding) en dat men
'tot een overtuigender argu
mentatie komt, want dit is zeker
onvoldoende'.
Op de vraag óf hij zelf voor
stander is van vrouwen in het
ambt, antwoordde hij: „We
hebben de beslissing van de
paus maar te accepteren." Mus-
Rooms-Katholieke Kerk in het
algemeen. Hij denkt daarbij aan
bestuurlijke en representatieve
hincties, 'om de plaats van de
vrouw in de wereldkerk te bena
drukken'.
De opvolger van bisschop
H.CA. Ernst ziet in het bisdom
ook een steeds grotere rol weg
gelegd voor pastoraal werkers,
die bij gebrek aan priesters
steeds meer taken in parochies
overnemen. „Bisschop Ernst
heeft hierin een zeer wijs beleid
gevoerd, dat ik zal voortzetten",
aldus Muskens. Onder Ernst
hebben de pastoraal werkers,
wier positie in andere bisdom
men onderwerp van hevige dis
cussie is, een eigen plaats in het
bisdom gekregen.
Muskens werd vorige week
zaterdag tot negende bisschop
van Breda benoemd. Op 26 no
vember wordt hij gewijd. Mo
menteel rondt hij zijn werk
zaamheden af als rector van het
Nederlands College in Rome.
Daar werd hij deze week door
een delegatie van het bisdom
Breda officieel welkom geheten
als bisschop van Breda.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Wijk bij Duurstede
(toez.): P. Nagel, l.l. zendingspredi
kant, wonende te Benschop.
Aangenomen: naar Kootsterti lle-Twij-
n Capelleveen, kandidaat
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Colmschate-Schalkhaar
(herv/geref. kerkgemeente):
amsterdam anp
Prof.dr. C.W. Mönnich is
jongstleden op 79-jarige leef
tijd in zijn woonplaats Am
sterdam overleden. Hij was
van 1946 tot zijn emeritaat in
1981 hoogleraar aan de fa
culteit der Godgeleerdheid
van de Universiteit van Am
sterdam. Vanaf 1952 was zijn
leeropdracht de geschiedenis
van het christendom en van
de christelijke leerstellingen
in de oudheid, de middel
eeuwen en de nieuwe tijd.
Conrad Willem Mönnich
werd op 31 mei 1915 in Am
sterdam geboren. Hij be
zocht het Vossiusgymnasium
en studeerde theologie aan
de Universiteit van Amster
dam. Tot zijn benoeming tot
buitengewoon hoogleraar
was hij drie jaar werkzaam
als evangelisch-luthers predi
kant in Maastricht. Hij was
lange tijd prae-adviséur van
de lutherse synode. Samen
met prof.dr. W.J. Kooiman en
prof.dr. P. Boendermaker be
reidde hij een nieuwe kerkor
de voor. Daarnaast had hij
een groot aandeel in de tot
standkoming van het Luthers
Gtezangboek van 1953.
leiden De grootste concurrent van de lustrum-editie van 'Langs Leidse Kerken' was het weer. Zelfs in de mo
numentale kerken in de binnenstad kon de afgelopen maand nauwelijks meer verkoeling worden gezocht.
'Langs Leidse Kerken' - het plaatselijke 'kerkepad' - stond dit jaar in het teken van 'avondmaal en eucharistie'.
In alle zeven deelnemende kerken werd op dit thema ingehaakt. Ook het museum De Lakenhal en de Leidse
bibliotheek kwamen met eigen exposities. foto bende bruyn
utrecht anp
De Nederlandse rooms-katho-
lieke bisschoppen zijn tegen
hulp bij zelfdoding. „Wij moe
ten halt houden voor de grens
van euthanasie en (hulp bij)
zelfdoding. Overschrijding van
die grens - hoe invoelbaar in in
dividuele gevallen ook - brengt
de samenleving op een hellend
vlak."
De bisschoppen schrijven dit
in een reactie op de discussie
nota van de KNMG-commissie
'Aanvaardbaarheid Levensbe
ëindigend Handelen'. Deze
commissie kwam eind vorig
jaar tot de conclusie dat artsen
onder bepaalde omstandighe
den bij zelfdoding behulpzaam
kunnen zijn. De KNMG moet
zelf nog een standpunt bepalen.
De bisschoppen onthouden
zich van een oordeel over men
sen.'Ten aanzien van de per
soon die zelfdoding heeft ge
pleegd, past 'een houding van
respectvol zwijgen'. Maar zwij
gen over de ethische en juridi
sche beginselen die bij (hulp
bij) zelfdoding op het spel
staan, is 'niet juist'.
Terwijl de KNMG-commissie
stelt dat religieuze of filoso
fische overwegingen alleen voor
de betrokkenen steekhoudend
zijn, vinden de kerkleiders dat
ook anderen hiermee rekening
hebben te houden. „De argu
menten voor de afwijzing van
zelfdoding komen niet alleen
voort uit het christelijk geloof,
maar ook uit een ethische re
flectie waarvan we menen, dat
zij in beginsel voor alle mensen
toegankelijk is."
Het recht op zelfbeschikking
van de mens, dat bij rechtvaar
diging van (hulp bij) zelfdoding
een belangrijke rol speelt, is niet
absoluut, aldus de bisschoppen.
In geval van zelfmoord blijkt het
zelfs om een innerlijke tegen
spraak te gaan. Met een zelfdo
ding wordt de menselijke vrij
heid zelf vernietigd en daarmee
elke mogelijkheid tot zelfbe
schikking.
Volgens de bisschoppen 'ver
sluiert' de KNMG-commissie
deze realiteit als zij stelt dat een
keuze voor de dood 'een vorm
geving van een individueel
menselijk bestaan' is. „Deze ge
lijkstelling van vernietiging met
vormgeving van het bestaan
komt neer op een onaanvaard
baar eufemisme en mag gelden
als illustratie van 'een cultuur
van de dood'.
Zelfmoord is 'niet alleen een
aantasting van het recht van
God, maar ook een aantasting
van het respect dat de mens
zichzelf en anderen verschul
digd is', aldus de bisschoppen.
De protestantse kerken kwa
men eerder deze maand met
een nota, waarin aanzienlijk
milder over (hulp bij) zelfdo
ding wordt gesproken. Suïcide
kan op grond van de bijbel niet
als zonde worden veroordeeld,
aldus deze studie van het Sa
menwerkingsorgaan voor het
Pastoraat van hervormden, ge
reformeerden en lutheranen.
Predikanten mogen de vraag
om hulp niet uit de weg gaan.
In het uiterste geval moeten zij
het verzoek bespreekbaar ma
ken bij een arts.
Bij de joodse nederzetting Kedoemim op
de door Israël bezette Westelijke Jor
daanoever is op ceremoniële wijze het
'Christenen voor Israël-Woud' geopend.
Burgemeester Yossi Kapach kreeg van
medewerkers van de Nederlandse stich
ting Christenen voor Israël een certifi
caat uitgereikt voor de aanplant van
1750 bomen.
Kapach hoopt met steun van de stich
ting uiteindelijk 15.000 bomen te kun
nen planten bij zijn nederzetting. Zij zul
len pas na het joods nieuwjaar, dat valt
op 6 en 7 september, in de rotsachtige
grond gezet worden. Op dit moment
loopt nog het 'sabbatsjaar', waarin reli
gieuze joden de grond niet bewerken.
De actie van Christenen voor Israël is
bedoeld als morele steun voor de joodse
kolonisten, die net als de stichting de
Westelijke Jordaanoever beschouwen als
gebied dat onlosmakelijk met de staat
Israël verbonden is. Zij beroepen zich
daarvoor op de bijbel.
De burgemeester is niet bang dat zijn
bos uiteindelijk in een Palestijnse staat
zal komen te liggen. „Als de regering
concessies gaat doen over de nederzet
tingen en over Jeruzalem, zal zij vallen",
zo voorziet hij. „Er zal dan een rechtse
regering komen, zodat wij hier kunnen
blijven."
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv
DIRECTIE: B.M. Essenberg, C P Arnold (adj), J.
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (adj).
^"""^MAN R.D. Paauw, tel. c
071-356215, of per post.
BM Leiden
OMBUDSMAN R.D. Paauw. tel. dag. 9 30-
I'
IOOFDKANTOOR:
at 82,23
-356356.
Leiden
ities071-323508
ichten071-3:
071-321921
ADVERTENTIES
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Tel. 071 -128030 bij vooruitbet. (incl. BTW)
pér acc.giro
29,30
85,55 84,55
329,30 328,30
VERZENDING PER POST
Nederland per kwartaal 125,50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
ma t/m vrij: 18 00-19.30
1.10 00-12.00 uur Tel. 071-143241
HET WEER
Juli brak records
Juli 1994, de warmste maand
sinds het begin van de waarnemin
gen in 1706, laat zich nog het best
vergelijken met de omstandighe
den die normaal zijn voor Zuid-Eu
ropa. De gemiddelde temperatuur
in De Bilt van 21.5 graden - nor
maal 16.8 - komt overeen met die
van Lissabon (Portugal) en Toulou
se (Z-Frankrijk). Het gemiddeld
maximum van 27.1 graden was in
De Bilt even hoog als dat van Nice
aan de Cóte d'Azur. Ook voor de
zonneschijn hoefde u met naar het
zuiden; de Hollandse zon brandde
circa 300 uur tegen 185 uren nor
maal; alleen juli 1904 en 1959
waren in deze eeuw nog zonniger.
Voor een zomermaand is de afwij
king van bijna 5 graden absoluut
ongekend. Het eeuwrecord van juli
1983 (20.1 graden) werd verpul
verd en de onaantastbaar lijkende
juli 1783 (20.6) werd als warmste
maand aller tijden met gemak van
de eerste plaats verdreven. Op 22
dagen steeg het kwik in de Bilt bo
ven 25 graden; het oude record
van juli 1983 werd met een dag
verbeterd. Er werden 8 tropische
dagen geteld tegen normaal 1. In
Limburg waren op sommige plaat
sen zelfs 15 dagen met meer dan
30 graden; ook dit is een absoluut
record (juli 1976 had 12 tropische
dagen in Venlo.) De westkust
moest het met 'slechts' drie hete
nng v
Ook in de regio's langs de westkust
sneuvelden records. Station Haar
lem genoot van 19 zomerse dagen,
eentje meer dan in 1983. Het mi
nimum van 21.3 graden op de 25e
was daar nog met gemeten. Nog
warmer bleef Rotterdam met 22.3
graden. Het landelijk maximum
van 35.5 te Gilze-Rijen bleef ruim
3 graden onder het landelijke
warmterecord; iets voor augustus
misschien? Neerslag viel vrijwel
uitsluitend uit onweersbuien op
slechts vier of vijf dagen. Op veel
plaatsen bleef juli vrij droog met
35 millimeter tegen 75 millimeter
normaal. Zoals gebruikelijk bij
buiige neerslag waren de verschil
len groot: De Bilt ving maar 17
millimeter op; langs de westkust
noteerde Voorhout 26 millimeter.
Santpoorten Haarlem meldden
respectievelijk 51 en 70 millime
ter.
Achter een onweerskern stroomt
vandaag iets koelere lucht het land
binnen; ook morgen blijft het aan
genaam met zonnige perioden,
meest droog en circa 25 graden.
Daarna wordt het opnieuw erg
warm met maxima rond de dertig;
later in ded week groeit de on
weerskans weer.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Noorwegen:
Flinke perioden met zon,
velden. Enkele regen- en
onweersbuien. Middag-
temperatuur vandaag tus
sen 24 en 30 graden,
morgen in het algemeen
Perioden met zon. nu en
dan bewolking. Kans op
een regen- of onweersbui.
Middagtemperatuur van
23 graden in het noorden
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag eerst nog flink wat bewolking
en enkele stevige regen- of onweersbui
en. Daarna vanuit het westen tijdelijk
opklaringen. Middagtemperatuur van 18
graden aan de westkust van Ierland en
Schotland tot rond 24 in Engeland.
België en Luxemburg:
Vandaag bewolkt en enkele stevige on
weersbuien. Morgen vanuit het westen
opklaringen en meest droog. Maxima
van 20 graden langs de Belgische kust
tot circa 25 in de Ardennen en in
Luxemburg.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag in het noorden en oosten nog
enkele flinke onweersbuien. Verder pe
rioden met zon en kans op een lokale re
gen- of onweersbui. Maxima van 24 gra
den rond Rennes tot rond 30 in de buurt
van Annecy; langs het Kanaal middag-
temperaturen rond 21 graden
Portugal:
Langs de westkust geregeld wolkenvel
den, verder flinke perioden met zon.
Vrijwel overal droog. Middagtempera
tuur vandaag langs de kust van 19 gra
den aan de Costa Verde tot 27 graden in
de Algarve; morgen enige stijging var)
temperatuur.
Spanje:
Flinke perioden met zon, in het noorden
nu en dan ook bewolking en aanhouden
de kans op regen of onweer. Middag
temperatuur langs de Golf van Biskaje
rond 22 graden, aan de Costa's meest
iets boven de 30. In het Spaanse bin
nenland maxima van 32 tot 36 graden.
Canarische Eilanden:
Flinke perioden met zon, hier en daar
ook wolkenvelden. Droog. Maximum
temperatuur ongeveer 27 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag in de oostelijke helft nog enke
le onweersbuien. Verder geleidelijk meer
zon, maar aanhoudende kans op lokale
onweer. Middagtemperatuur van 24 gra
den langs de Golf van Biskaje tot iets
boven de 30 ten zuiden van Lyon.
Italië:
In het noorden, met name in de bergen,
veranderlijk bewolkt en kans op enkele
stevige onweersbuien Verder flink wat
zon en slechts een kleine kans op een
lokale bui. Middagtemperatuur vrijwel
overal iets boven de 30 graden.
Corsica en Sardinië:
Flinke perioden met zon, tijdelijk ook
enkele wolkenvelden en wellicht een on
weersbui. Middagtemperatuur van 29
tot 33 graden.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagternp.
WEERRAPPORTEN
DINSDAG 1 AUGUSTUS 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 06.01 Zon onder 21.27
Maan op 01.23 Maan onder 17.41
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 12.13
p623
Laag water 06.55 19.35
Weerrapporten 31 juli 20 ui
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Griekse vasteland een
een lokale onweersbui,
tuur op de stranden r
landin
zon en op het
kleine kans op
Middagtempera-
Dnd 30 graden,
Turkije
veel zon. In de loop van beii
wellicht enkele stapelwolken e
kale (onweers)bui. Maximumtempera
tuur langs de kusten rond 30 graden.
Duitsland:
Vandaag in Mecklenburg-Vorpommern
en Brandenburg nog flink wat zon en
maxima rónd 35 graden; verder enkele
stevige regen- en onweersbuien. Morgen
vanuit het westen geleidelijk weer opkla
ringen. Maxima tussen de 25 en 30 gra-
onweersbuien, daarna vanui.t het westen
opklaringen. Middagtemperatuur van
daag circa 27 graden, morgen iets ho-
w3 29 20 0 2
28 20 7.0
33 19 00
22 13 0.1
29 23 0.0
20 12 10
33 19 00
verand 32 15 0.0
28 18 00
26 20 0.5
29 18 5.0
I 28 16 0.0
w3 28 19 02
3 36 18 00
w3 32 19 00
(7
w\
W', (M