Mi Machtsmisbruik van campingeigenaren Rechtshulp Prozac 194 ZATERDAG 30 JULI 1994 Steeds meer langkampeerders klagen over machtsmisbruik van campingeigenaren. Forse stijgingen van huurprijzen, exorbitante heffingen op de aanleg van rioleringen het opeisen van courtage bij caravan verkoop zijn geen uitzonderingen. Met de nieuwe wet op de openluchtrecreatie, die ingaat op 1 januari 1995, wordt het er alleen maar slechter op. Langkamperen. Niet altijd een groot genoegen. FOTO ARCHIEF YOLANDA SJOUKES enig langkampeerder voelt zich overgeleverd aan de wil- lekeur van de campingbaas. Bij het Nederlands Adviescentrum voor Kam peerders. kortweg Nack, regent het de laatste tijd telefoontjes van langkampeerders: Ge rard van den Berge van het Nack: „Ik schat dat het aantal klachten met twintig procent is toegenomen ten opzichte van vorig jaar. In totaal verwachten we dit jaar tweeduizend klachten." Bij de afdeling rechtshulp van de ANWB nam het aantal klachten in vijf jaar tijd toe van 212 naar 2000 per jaar. Van den Berge schat dat op veertig tot vijftig procent van de campings de machtsverhouding lus sen eigenaar en kampeerder onevenwichtig ligt. „Dat wil zeggen: de macht ligt geheel bij de eigenaar." Die eigenaren zijn vaak niet erg gecharmeerd van het Nack. Dat ondervond onlangs ook een echtpaar Brabant. Van den Berge: „Deze mensen wil den hun caravan verkopen. Omringende bu ren mochten hun caravans met behoud van staanplaats van de hand doen, maar dit echt paar kreeg daar geen toestemming voor. Die mensen waren actief voor het Nack... In de praktijk betekent zo'n verbod van de cam pingeigenaar, dat je caravan waardeloos wordt; aankoop zonder staanplaats is weinig aantrekkelijk voor aspirant-kopers. Men is niet bereid daar veel voor te betalen." Angst Juristen van het Nack, die op verzoek van kampeerders een terrein bezoeken, worden regelmatig door campingeigenaren geweerd: „Dan blijft de slagboom nadrukkelijk dicht. De post aan leden versturen we sinds enige tijd in blanco enveloppen, want we merkten- vraag is of dit redelijk is." dat sommige campingondernemers die post achter hielden als ze zagen dat die van ons kwam.", aldus Van den Berge. De terreur van sommmige campingeigena ren zorgt voor een ongezonde situatie op campings. Van den Berge: „Ik schat dat op veertig procent van de campings angst heerst ten opzichte van de campingeigenaar. De mensen durven niets te zeggen omdat de campingeigenaar hun het recreëren met al lerlei middelen onmogelijk kdn maken." Voorbeelden zijn er te over. Van den Berge: „De campingeigenaar kan je verbieden de auto bij je staanplaats te zetten. Het komt ook voor dat een camping-ondernemer zegt dat je je favoriete staanplaats alleen krijgt als je je nieuwe caravan bij hem koopt. Of de ei genaar zegt de huur op als je te lastig bent. Dan zit je als kampeerder goed in de proble men. Je moet je caravan transporteren, wat heel duur is, en je moet een nieuwe staan plaats zien te vinden, wat heel moeilijk is." Er gebeurt meer op 'de cam ping' dat het daglicht niet kan verdragen. Zo melden verschei dene kampeerders, allemaal anoniem uit'angst voor repre sailles, dat er courtage wordt geheven op de verkoop van een stacaravan. Bij verkoop van de caravan eist de eigenaar dan een deel van de opbrengst, wat op kan lopen tot zeshonderd gulden. „Zoals in elke handel wordt ook hier gigantisch ge rommeld. Wij weten dat het voorkomt, maar niet in welke mate", aldus Van den Berge. De scherpere milieu-eisen aan campings, die de aanleg van riolering verplicht stellen, kosten de kampeerder handen vol geld. In Gelderland rekent een campingeigenaar 1000 gul den per kampeerder voor de aanleg van de riolering. Voor dat bedrag moet de kampeer der daar ook nog zelf graven, Aantal klachten flink toegenomen anders wordt de rekening hoger. Van den Berge: „Wij vinden dat behoorlijke bedragen. Je mag best een deel doorberekenen maar de Het Nack raadt mensen aan een belangen vereniging voor vaste kampeerders op hun camping op te richten. Jeanne Rengers was jarenlang bestuurslid van zo'n belangenvere niging op de Brabantse camping 'Bosbad Hoeven'. De Kampeerders Vereniging Hoe ven (KVH) is de grootste in Nederland. Het oprichten van een dergelijke organisatievere niging is niet altijd gemakkelijk. Van den Ber ge: „Niet iedere ondernemer wil een kam- peerdersvereniging op zijn terrein. 'Als het je niet bevalt ga je hier 'maar weg', is het dan. En als de campingeigenaar niet met de ver eniging wil praten, ben je nergens." Resultaat Ondertussen heeft de Kampeerders Vereni ging Hoeven wel het een en ander bereikt. Zo vroeg de campingleiding ooit 300 gulden voor een verhuizing naar een andere cara van. Jeanne Rengers: „Als ik dus met mijn overbuurman zou willen ruilen, leverde dat de eigenaar zeshonderd gulden op. Volstrekt onredelijk." De KVH wilde er wat aan doen. Rengers: „Maar de mensen waren bang dat ze van de camping afgezet zouden worden als ze bezwaar maakten. Het duurde dan ook lang voor we actie konden ondernemen. Uit eindelijk durfden vijf mensen het aan en zijn we naar de geschillencommissie gestapt. We hebben de zaak gewonnen: de overschrij- vingskosten bedragen nu 67,50 gulden en er is niemand van de camping afgezet." De geschillencommissie waar Rengers het over heeft, bestaat uit een vertegenwoordiger van de 'Recron' (recreatie-ondernemers), een vertegenwoordiger van de consumentenor ganisaties en een jurist-voorzitter. De laatste jaren neemt het aantal geschillen en zittin gen van de commmissie toe. Klagers kunnen er overigens alleen terecht als hun camping ANWB-erkend is of lid is van de 'Recron'. Wie op een camping kampeert waar dat niet het geval is, kan zich dubbel vogelvrij noemen. „Ik schat dat vijf tot tien procent van de campingeigenaren niet ANWB-erkend is en Je zou bijna niet meer beginnen aan een stacaravan, als je alle ellende verneemt die een langkampeerder op zijn dak kan krijgen. „Voor een deel is dat juist", er kent Gërard van den Berge van het Nederlands Advies Centrum voor Kampeerders (Nack). „Maar gelukkig be staan er ook genoeg campings waar de zaken wél goed geregeld zijn. Wat een langkampeerder nooit moet doen, is zijn stacaravan plaatsen op een camping die ravan aan een rechtsbijstandsverzekering af te sluiten, zodat geld bij eventuele geschillen geen beletsel hoeft te zijn om juridische bijstand te zoeken. Goedkoper dan een rechtsbijstandsverzekering is het lidmaatschap van het Nederlands Adviescentrum voor Kampeerders. Het kost 65 gulden per jaar, waarbij het verlenen van rechtsbijstand is inbegrepen. Het Nack stelt zich ten doel de rechtspositie van langkampeer- niet is aangesloten bij de 'Recron' of niet erkend door ders te beschermen en verbeteren. Het adviescentrum de ANWB. In dat geval verklaart de kampeerder zichzelf heeft eigen juristen in dienst. Informatie kan verkregen vogelvrij, en kan hij nergens terecht met eventuele klachten." G. Kornmann van de ANWB raadt kampeerders ver der aan een overeenkomst voor meerdere jaren af te sluiten met de campingbaas. Hij geeft toe dat dat bij de meeste ondernemers niet zal lukken. Die houden liever de mogelijkheid open om prijsverhogingen of andere veranderingen door te voeren. De ANWB heeft voor langkampeerders een brochure uitgebracht met de titel 'Vaste plek op een camping'. De brochure is alleen voor ANWB-leden aan te vragen bij de afdeling rechtshulp van de ANWB (telefoon 070- 3147788). De organisatie raadt mensen met een staca- worden bij het Nack, postbus 2175,1180 ED in Amstel veen of via telefoonnummer 020-6478610. Wie een geschil heeft met de campingeigenaar en daar niet uitkomt, kan naar het kantongerecht of de rechtbank stappen. Goedkoper is het de Geschillen commissie Repreatie in te schakelen. Als de camping ondernemer een klacht niet of niet naar tevredenheid oplost, moet de klacht binnen drie maanden worden voorgelegd aan de geschillencommissie. Bij opzegging van de staanplaats gelden andere, kortere termijnen. Het adres van de Geschillencommissie Recreatie: Suri- namestraat 24, 2585 GJ Den Haag, telefoon 070- 3105310. ook niet bij de 'Recron' is aangesloten. Dat is echt wild-west. Wie daar kampeert is aan de goden overgeleverd, want je kunt nergens je verhaal halen", zegt G. Kornmann van de ANWB, die kampeerders dan ook afraadt hun stacaravan op een dergelijke camping te plaatsen. De Geschillencommissie Recreatie kreeg vorig jaar 283 klachten binnen, waarvan er 112 daadwerkelijk aan de commissie werden voorgelegd. Dertig procent van de klachten werd gegrond verklaard, achtentwintig pro cent deels gegrond en achtendertig procent ongegrond. In de rest van de gevallen werd een schikking getroffen of werden de klach ten niet ontvankelijk verklaard. Kornmann bevestigd dat de voorwaarden van de 'Recron'geldig op de aangesloten campings, best wat gunstiger voor de consu ment zouden kunnen zijn. „De 'Recron'- voorwaarden zijn een bevochten compromis tussen de ANWB, de 'Recron' en de Consu mentenorganisaties." De ANWB-woordvoer- der ontkent dat een campingeigenaar zonder reden iemand van zijn staanplaats kan zet ten, zoals het Nack beweert. „Alleen als de camping wordt geprivatiseerd of de eigenaar zijn terrein herstructureert, bijvoorbeeld wanneer hij er bungalows wil gaan bouwen." Maar een slechtwillende campingeigenaar kan het aanleggen van een paar nieuwe weg getjes al aangrijpen om met behulp van de term herstructurering iemand van zijn cam ping te verwijderen. En wanneer schaadt ie mand het karakter van de camping? Het is een vage omschrijving op grond waarvan men het terrein kan worden afgezet. Het Nack is niet ingenomen met de nieuwe wet op de openluchtrecreatie. Gerard van den Berge: „Voor langkampeerders gaat de toestand er volgend jaar op achteruit. Er is geen enkele vorm van huurbescherming in de nieuwe wet opgenomen. Bovendien is er onvoldoende gelijkwaardigheid van de partij en." Veel rechten ANWB-woordvoerder Kornmann: „De grond eigenaar in Nederland heeft heel veel rech ten. Er is geen prijsregulering. Als het gaat om het verkopen van je caravan met staan plaats, heeft de ondernemer het laatste woord. De ondernemer heeft heel veel rech ten." Hij ziet ook iets positiefs in de nieuwe kampeerwet: „Voorheen kon je in het 'buitengebied' alleen kamperen bij eén boer. Nu kan elke inwoner van het buitenge bied een kleine camping begin nen als de gemeente toestem ming geeft. Zo wordt het aan bod van staanplaatsen wat ge varieerder." Kornmann benadrukt dat niet de gehele campingbranche ver ziekt is: „Er zijn gelukkig ook een heel aantal goeie bij." Ook het Nack erkent dat. „We heb ben voorbeelden van onderne mers die ons om advies vroe gen hoe ze dingen moeten aan pakken. Bijvoorbeeld de her structurering van een camping, of het aanleggen van een brug getje. Met dergelijke vormen van overleg zijn we heel geluk kig. Want we zijn als Nack geenszins een uit op een vecht partij. Zowel de campingeige naar als de kampeerder is uit eindelijk het meest gebaat bij goed overleg." Denkwijzer Stel, u lijdt al jaren aan een bepaald psychisch probleem, zoals chronische depressie of een dwangstoornis met de neiging om almaar dingen te controleren, u voortdurend te verliezen in pietepeuterige details waardoor alles veel te langzaam gaat. En: obsessies die alleen maar weggaan - en dan nog maar voor korte tijd - door het uitvoeren van bepaalde rituelen, zoals handen wassen of het uit spreken van een bepaalde formule. U krijgt op een be paald moment het aanbod om te kiezen uit een van twee behandelingen. Voor de ene behandeling hoeft u niet meer te doen dan gedurende een maand of wat een me dicament te slikken. Voor de andere behandeling die be staat uit psychotherapie, moet u gedurende dezelfde tijd veel meer doen, zoals het leren van en thuis oefenen met precies omschreven gedrags- en denkoefeningen. Wat zou u kiezen? Het gezonde verstand zegt dat u, alvorens uw keuze te ma ken, er goed aan doet informatie in te winnen over wat bekend is over de effecten van elk van bei de behandelingen. Als u dat zou doen bij de man die in een paar maanden tijd wereldberoemd is geworden door zijn boek Liste ning to Prozac, te weten de psy chiater Peter Kramer, dan zou hij u naar alle waarschijnlijkheid vertellen dat het, voor wat betreft behandelingsresultaat, niet zo veel uitmaakt wat u kiest. Zowel tien weken Prozac slikken als tien weken gedragstherapie heeft bij zes op de tien mensen een dui delijk positief effect. Het is zelfs zo, dat als foto's of scans van uw hersenen van het begin en van het eind van die tien weken met elkaar zouden worden vergele ken, exact dezelfde veranderin gen in bepaalde centra van uw brein zouden worden waargeno men, ongeacht of u nu de ene of de andere behandeling met suc ces heeft ondergaan. Maar deze, wetenschappelijkgefundeerde, informatie helpt u niet veel ver der bij uw besluitvorming. Want nog altijd is en blijft de keuze die tussen een gemakkelijkere weg - simpel een pil slikken - en een moeilijkere methode, namelijk er zelf het nodige voor moeten doen. Als u verstandig bent, dan gaat u dus nog even door met vragen stellen, zoals: 'Wat ge beurt er als ik stop met Prozac?' 'Moet ik het voor altijd blijven slikken?' 'Zijn er ongunstige bij werkingen van het middel be kend?' Afgaande op het boek van Kra mer zelf en op een uiterst kri tische reactie daarop, namelijk het zojuist gepubliceerde boek getiteld Talking back to Prozac van Peter en Ginger Breggin, blijkt het nog niet zo eenvoudig om op deze vragen bevredigende antwoorden te geven. Kramer begint zijn boek met de beschrij ving van het 'geval' Tess, een door hem behandelde vrouw die werd verwezen vanwege een ern stige depressie. Hij behandelt haar aanvankelijk met een 'ge woon' antidepressivum (het zo genaamde imipramine), waar haar depressie inderdaad van be hoorlijk van opklaart, maar be paalde persoonlijkheidsproble men blijven min of meer on veranderd. Bij verhoging van de dosis krijgt ze hevige last van al lerlei bijwerkingen: droge mond, moeheid en gewichtstoename. Kramer besluit daarom met an dere antidepressiva te experi menteren om na te gaan of ze daar wel hogere doseringen van verdraagt. Precies in de periode dat hij daarmee bezig is, komt Prozac op de markt. Kramer be sluit meteen dit middel op haar te proberen en binnen een paar weken, zo schrijft hij, is er een andere Tess geboren: energiek, ontspannen, humorvol, assertief en zelfverzekerd in haar werk en ook in het versieren van man nen. Ze voelt zich een andere persoonlijkheid worden, meer myself, zoals ze het omschrijft. Na negen maanden op Prozac wordt in onderling overleg beslo ten de medicatie te stoppen. Het gevolg is weliswaar dat ze min der energiek, doortastend, ad rem en uitbundig wordt, maar ze voelt zich nog altijd aanzienlijk beter dan vóór Prozac. Na acht maanden zonder Prozac deelt Tess aan Kramer mee, dat ze het gevoel heeft weer helemaal terug te vallen en ze verwoordt dat op de volgende, veelbetekenende wijze: '1 am not myself. Kramer weet, op aandrang van Tess, wei nig anders te doen dan haar weer Prozac voor te schrijven, een handelswijze waarvan hij zelf zegt dat die neerkomt op chroni sche of levenslange medicatie. Als we mogen afgaan op de kri tische bespreking van de Breggins over de effecten van Prozac is het verhaal van Tess bepaald geen uitzondering. De overheidsinstantie in de Verenig de Staten die beslist of medica menten de markt op mogen, de FDA (Food and Drug Admini stration), heeft vastgesteld, aldus 'Talking back to Prozac', dat het een stimulerende drug is. Bijna alle wetenschappelijk vastgestel de effecten van Prozac zouden niet of nauwelijks te onderschei den zijn van die van aloude sti mulantia, zoals amfetamines en cocaïne: het maakt (over) actief en energiek, zenuwachtig, angstig, geagiteerd, verstoort de slaap, veroorzaakt nachtmerries, zweten, verstoon de eetlust, ver oorzaakt gewichtsverlies en kan, in extreme gevallen, mensen zelfs meer of minder manisch maken. Een aantal van deze ge volgen zijn dezelfde als die Kra mer bij Tess heeft beschreven, zij het dat bij haar deze effecten prachtig pasten in hoe ze wilde zijn en haar in beroep en relaties datgene opleverden wat ze ver langde. Maar volgens de Breg gins, en overigens ook volgens Kramer zelf, kan Prozac bij be paalde mensen ook de ernstige toestanden teweeg brengen, die worden waargenomen bij de an dere stimulantia, zoals: achter docht en gewelddadigheid, en, tamelijk verwonderlijk voor een medicament dat een antidepres sivum verondersteld te zijn, de pressie en de neiging tot zelfdo- ding. De breggins wijzen erop dat een van de effecten van Pro zac op de persoonlijkheid is, dat mensen minder de neiging heb ben zich in te leven in, of zich iets aan te trekken van de gevoe lens van anderen en ook minder de neiging hebben om zich in negatieve gevoelens over zichzelf om-en-om te wentelen. Deze ef fecten kunnen voor mensen die al te zeer geneigd zijn om op de gevoelens en stemmingen van anderen te letten en zich daar naar te richten - of die al te nega tief over zichzelf zijn - gewenst zijn, omdat ze daardoor in staat worden gesteld zich onafhanke lijker, zakelijker, zelfbewuster en egocentrischer op te stellen. Het kan daarom ook nauwelijks toe val zijn dat van de tien patiënten die Kramer uitvoerig in zijn boek bespreekt, er acht vrouw zijn. Al le acht met klachten als zich al te zeer richten naar de behoeften en wensen van anderen, overaf- hankelijkheid en sociale geremd heid. Tegen deze achtergrond begin je je wel af te vragen: waarom nou al die uitbundige, haast dweperige, ophef over Prozac? Het is ten onrechte om de schuld daarvan helemaal aan Kramer te geven. Hij is in zijn boek heel wat relativerender dan allerlei chemi sche heilzoekers (zoals Emma Brunt in haar artikel in de Volks krant) dat over Prozac zijn. Ook schroomt hij niet voor de stelling dat naar zijn mening psychothe rapie, en dus niet Prozac, de meest werkzame behandeling is voor matig ernstige depressie en angsten en dat Prozac het best werkt bij mensen, die psychothe rapie ontvangen of ontvangen hebben. Waar hij niet over rept, is het uiterst belangwekkende feit dat een psychologische be handelingswijze - zoals ge dragstherapie waar de patiënt het voor een belangrijk deel zelf doet - tenminste even duurzame en waarschijnlijk zelfs duurza mere veranderingen in onze her senen teweeg kan brengen als een of andere stimulerende che mische stof dat doet. Veelbeteke nend, tenslotte, vind ik Kramer's uitspraak in een interview dat een van de oorzaken van de po pulariteit van Prozac vermoede lijk is, dat het zo naadloos past in de hedendaagse Amerikaanse (en ook steeds meer onze) cul tuur met zijn 'gebrek aan rich ting of doel, zijn voorkeur voor stimulatie boven contemplatie', voor activiteit boven passiviteit, en zijn afkeer van verlegenheid en afhankelijkheid. Het zou daar om wel eens kunnen zijn dat in een verdere toekomst mensen bij het woord Prozac zullen reage ren met: 'Prozac? Was dat niet de 'Pil voor Revalidatie van Onder danige en Zeer Afhankelijke Chicks?'Amerikaans voor: meiden). RENE DIEKSTRA hoogleraar klinische en gezondheidspsychologie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 27