'Hek ondergewaardeerd cultuurgoed'
MERCURIU'
'Identificatieplicht te veel
rompslomp bij popconcerten'
Costello als vleesgeworden sunblock
Voorlopig geen ontslag
voor fïlmconserveerders
Cultuur&Kunst
Zappa krijgt 'sterstatus'
De Wolff in z'n element
in orgelwerken Bach
Stravinsky centraal in Salzburg
IAANDAG 25 JULI 1994
chef annemiek ruygrok, 071 -356471plv -chef jan rijsdam. 071 -356472
Leidse musical op festival in Gouda
couDADe Leidse musicalvereniging Otis treedt tijdens de
'Spiegelparade, van opera tot musical', op 23 en 24 september in
de Schouwburg van Gouda, op met een aantal fragmenten uit
misucal. Otis is vrijdagavond 23 september van de partij. Het
gaat om fragmenten uit 'Les Misérables', 'Jesus Christ Superstar'
en 'A Chorus Line'. De Spiegelparade is een initiatief van de Cul
turele Raad Zuid-Holland en de Bond van Opera- en Operette-
gezelschappen. De aanvang van de voorstelling is 19.30 uur. Be-
lalve Otis treden er die avond ook gezelschappen uit Den Haag
en Gouda op.
Persmuseum breidt collectie uit
1 m amsterdam» Het persmuseum in Amsterdam eheft de collectie
'■'Va,
17de-eeuwse kranten onlangs uit weten te breiden met een be
langrijke verzameling couranten en pamfletten uit 1658 en 1659.
'an een onbekende drukker is de 'Maendaghsche
&Donderdaeghsche) Post-Tijdingen van 4 maart 1658 (nr. 19) en
9 januari 1659 (nr. 3), die in Den Haag verschenen. Van de
Haegsche Donderdaechsche Mercurius werden de exemplaren
iass nr. 3 (10 januari 1658) en 27 (4 april 1658) aangekocht.
NUM E' R'O XXVII.
Foli
HAECHSCHE
DONDERDAECHSCHE ,s
Vervattende alle gedcnckwectdicklte adviica van' EU ROPA,
'elen dachten altijd al dat de
nuziek van Frank Zappa van
en andere planeet kwam. Nu
rordt er een hemellichaam ver-
loemd naar de in december
993 overleden musicus.
Overstelpt door brieven en te-
?grammen, zag het Internatio-
lal Astronomical Union's Mi-
I N 'sG R A V N - H A G E,
<8ririUCtÖU Anroni Picted'z. booc2 ÖCU AUTBEUR, 't
'C &piin/ in 't ban iWU |f CCC verwe^den 4 April, 16j 8.
De Haegsche Donderdaechsche Mercuriu^, vervattende alle ge-
denckweerdickste advisen van Europa van 4 april 1658. foto pr
Fotograaf Gor van Sliedregt ziet in elk hek een kunstwerk
Deuren in het landschap. Zo typeerde fotograaf Cor van
Sliedregt ooit de hekken die landerijen van wegen schei
den. Toegangshekken, boerenhekken, damhekken, wei-
dehekken. Ze zijn er in tientallen vormen. Nog wel, want
de ouderwetse hekken verdwijnen. De Enkhuizense foto
graaf vult er exposities mee. Fantasieloze ijzeren hekken
verdrijven de ouderwetse hekken. Een verarming van het
landschap, vindt fotograaf Van Sliedregt. Hoe krakkemik-
keriger hoe mooier. Geen hek zo gek of hij wil het heb
ben. Sinds kort begeeft hij zich op een nieuw pad: hek
ken versieren. Voor de kunstroute 'Grote Sloot In Beeld'
versierde hij hekken in Oudesluis, Schagerbrug en Sint
Maartensbrug. De beeldenroute is tot half september te
zien. Langs de route met werken van beeldhouwers
maakte Van Sliedregt een bliksemhek, een hek met
handjes, een hek met zon en maan en een hek met de
simpele tekst HEK.
rotterdam rien floris
Naast het schilderij 'De verloren
zoon van Jeroen Bosch' drukt
hij een stuk tekenpapier tegen
de muur en begint te krabbelen.
Dat hoort niet in het Boymans
van Beuningen vindt de sup
poost. „Mijnheer, wilt u niet op
de muur tekenen", klinkt het
bars onder de pet vandaan. „Ik
teken niet op de muur, maar op
een papier." De suppoost: „Wilt
u ook daar mee ophouden
mijnheer." De tekenaar, aller
minst uit het veld geslagen:
„Nou misschien mag ik dan
even uw rug gebruiken, want ik
moet toch een schets van dat
hek op het schilderij maken."
De suppoost druipt af. Tegen
zoveel gekte kan hij niet op.
Enkhuizenaar Cor van Slied
regt gek? Ja. Hekkengek om pre
cies te zijn. De fotograaf en do
cent op de Hogeschool voor de
Kunsten in Kampen heeft dui
zend hekken op negatief staan.
Hij dook in de historie van hek
ken en ziet overal wel een hek
in. Het hek als ondergewaar-
derd Nederlands cultuurgoed.
De gekte sloeg tien jaar gele
den toe in Normandië. „Ik had
een kleine fototoestel bij me en
begon doorzichtjes te maken
van die typische Franse hekken.
Die worden ook gerepareerd
met de Franse slag. Als er een
gat in het hek zit, vlechten ze er
een tak doorheen."
Hij kwam thuis met 50 dia's.
In de omgeving van Enkhuizen
liep hij daarna ook tegen hek-
Hekkengek Corvan Sliedrecht: „Er zijn wel vijftig verschillende hekken."
ken op en besloot er een foto
grafieproject van te maken. „Ik
houd van langlopende projec
ten. Zo heb ik ook tien jaar lang
straattegels gefotografeerd. Te
gels met kauwgom, versleten te
gels, natte tegels die opdrogen.
Prachtige abstracte kunst. Som
mige zou ik zo willen uitgraven
en aan de muur hangen."
Hekkentijd
Vakantietijd werd hekkentijd. In
Groningen, Engeland, Drenthe,
Limburg, Texel. Overal waar hij
kwam, werden de hekken vast
gelegd. En er is er bijna niet een
hetzelfde. Cor van Sliedregt ru
briceerde, inventariseerde en
concludeert dat er zo'n vijftig
soorten hekken zijn.
„Iedere streek heeft zijn tradi
tionele vormen. Op Texel bij
voorbeeld vind je hekken met
een W-vorm er in. Die hebben
ook speciale scharnieren, terwijl
ze de hekken ergens anders met
twee touwtjes vastmaken. Op
het punt waar Groningen, Fries
land en Drenthe -samenkomen
heb je een hekkensysteem met
een gaffel zoals op een schip. In
het Gronings noemen ze het
een Vring en in het Fries een
Wring. Het is een hek met een
tegengewicht. Een kind kan het
open doen."
Van Sliedregt dook in archie
ven voor historisch boerderijon-
derzoek en concludeert dat er
vrijwel niets over hekken be
kend is. Daarom verzamelt hij
er nu alles over. „Ik kan geen
museum inlopen of ik kijk even
op of er nog werken met hekken
hangen. Het belangrijkste histo
rische feit dat ik heb ontdekt is
dat hekken vroeger niet in het
landschap stonden, maar alleen
maar bij de boerderij. Het vee
op schilderijen staat daarom
vaak vast."
Een ander 'historisch' ver
schijnsel. „De hekken waren
vroeger veel smaller. Doordat
de landbouwvoertuigen groter
en breder zijn geworden, moes
ten de hekken ook veranderen.
Tegenwoordig zie je dat ze bij
ruilverkavelingen alle oude hek
ken opruimen. Doodzonde."
De leeftijd van hekken is nau
welijks te achterhalen. „Ik ken
een hek uit 1948. Een eiken hek
dat was gemaakt van de korrel.
Dat is de kern, het beste deel
van het eikehout. De meeste
hekken gaan maar een jaar of
tien mee.
In Frankrijk groeien er af en
toe korstmossen op. Die mos
sen groeien pas na tien jaar, dus
zijn dat heel oude hekken. Dat
soort wijsheid haal ik weer uit
'Natuur en Techniek'. Zo blijf ik
alles in het kader van het hek
zien.
Laatst ontdekte ik op een Fin
se tekenfilm weer een nieuw
hek. Een schuifhek. Vreselijk ei
genlijk. Ik kan niks meer zien of
ik zie er een hek in."
nor Planets Center in het Ame
rikaanse Cambridge zich wel
haast genoodzaakt een ster die
tussen Mars en Jupiter reist
'Zappafrank' te noemen.
„Ik herinner mij niet dat er
ooit een grotere lobby is ge
weest voor het benoemen van
e.en ster", aldus directeur Brian
Marsden van het astronomische
centrum.
Muzikanten moeten zo snel
mogelijk uitgezonderd worden
van de nieuwe Wet op de Iden
tificatieplicht. De invoering van
deze wet brengt voor muzikan
ten en organisatoren van con
certen een enorme papieren
rompslomp met zich mee, die
bovendien overbodig is. Dat
zegt belastingadviseur drs. Dick
Molenaar uit Rotterdam, be
kend om zijn publikaties over
belastingrecht in de kunstenwe-
reld.
In pop- en jazzkringen in Ne
derland is het gebruikelijk dat
muzikanten bij een optreden als
werknemer te boek staan en de
organisator van het concert als
werkgever optreedt en inhou-
dingsplichtig is. Omdat de nieu
we wet van iedere nieuwe werk
nemer een identificatie ver
langt, zijn organisatoren sinds 1
juli verplicht van muzikanten
zo'n bewijs te verlangen,
meestal een kopie van twee pa
gina's uit het paspoort. Voor de
muzikanten betekent dit dat zij
zich telkens opnieuw moeten
identificeren, omdat zij bij ieder
optreden immers een nieuwe
werkgever hebben.
Kopieën
„Dit is een uitzonderlijke uit
werking van de nieuwe wet",
zegt Dick Molenaar. „De wet is
bedoeld om te voorkomen dat
illegale werknemers ergens een
baantje krijgen. Er is over de
uitwerking van de wet door het
ministerie van financiën duide
lijk niet goed nagedacht. Want
wat krijg je nu? Iemand die ie
dere week een optreden organi
seert van een bandje met bij
voorbeeld vijf muzikanten,
moet jaarlijks zo'n 250 kopieën
van identificatiebewijzen bij el
kaar zien te krijgen. Om die te
bewaren heeft-ie alleen al drie
extra ordners nodig. De orga
nistoren zitten er echt achter
aan, want ze zijn doodsbang dat
een onwillige belastinginspec
teur hen een naheffing van zes
tig procent oplegt, omdat de
identificatiebewijzen ontbre
ken."
Volgens Molenaar is de maatre-
Slecht bezocht Beach Rock Scheveningen
gel overbodig omdat iedere mu
zikant een SOFI-nummer heeft
en dus al bekend is bij de belas
ting.
Algemeen secretaris Piet van
Buul van de Kunstenbond FNV
vindt het nog te vroeg het mi
nisterie te vragen de wet te wij
zigen. „We hebben nog nauwe
lijks klachten gekregen, maar
dat komt omdat de wet pas op 1
juli is ingegaan en de meeste
muzikanten de verstrekkende
gevolgen ervan nog niet aan
den lijve hebben ondervonden.
Wij wachten op concrete ver
halen van muzikanten over ab
surde situaties als gevolg van de
identificatieplicht".
NEW YORK The New Yorker
heeft gisteren onthuld wie de
werkelijke auteur is van de ge
ruchtmakende pornografische
roman Histoire d'O. Daarmee is
een eind gekomen aan veertig
jaar durende speculaties. Het
boek is geschreven door de nu
86-jarige Dominique Aury.
muziek
recensie li dy van der spek
Concert op het Pieter Janszoon de
Swartorgel door Charles de Wolff met
werken van Joh. Seb Bach Gehoord
22/7, Hooglandse kerk. Leiden.
Verplaatsen we vandaag even
de schijnwerpers van het veel
belichte van Hagerbeer-orgel
uit de Pieterskerk naar het in
1565 gebouwde Pieter Janszoon
Swart-orgel in de Pancras. Op
een lauwe zpmeravond loopt de
kerk nog aardig vol om Charles
de Wolff 'zijn grote passie' te
horen vertolken: Johann Sebas-
tiaan Bach.
Na de direct al fraai uitge
voerde Fantasie en Fuga in g, de
indrukwekkende zesstemmige
Ricercare uit 'Das musikalische
Opfer', met het simpele thema
dat als een rode draad door dit
hele muzikale offer loopt. Door
de exacte interpretatie waren de
stemmen beurtelings heel dui
delijk te volgen in nabootsin
gen, tegenmotieven, in bonte
mengeling van stemmen, in
contrapuntische kunstgrepen.
De daarop volgende Trioso
nate sloot naadloos aan door de
drie zelfde opwaartse noten van
het adagio-vivace, ofschoon de
indringende kracht van de Ri
cercare t hier verflauwde: hier
een meer meditatieve, beschou
wende benadering.
In Bachs tijd wordt de Tocca
ta de uitverkoren kunstvorm als
proeve van een levendige im
provisatiekunst, met langgerek
te akkoordreeksen, afgewisseld
door vrije figuraties. Ook in de
overbekende Toccata en fuga in
d valt De Wolffs markante, hel
der gestructureerde spel op, zijn
weloverwogen tempi, zonder
aan bewogenheid in te boeten.
Op de waag of dit door hem
overigens zeer geliefde orgel
een redelijk alternatief is voor
het begrotelijk teruggebrachte
instrument in de Pieterskerk,
waar straks zelfs Bach niet meer
echt goed op gespeeld kan wor
den, een negatief antwoord:
„Ook dit instrument is slechts
geschikt voor Renaissance en
Barok. Natuurlijk kun je er een
Mendelssohn op proberen,
maar over de wezenlijke capaci
teiten voor Klassieken of Ro
mantiek, beschikt dit orgel
niet."
salzburg dpa
Het muziektheater dat Igor
Stravinsky heeft gecomponeerd,
staat dit jaar centraal op de Sal-
zburger Festspiele die morgen
door de Oostenrijkse president
Thomas Kiestil worden ge
opend. Gerard Mortier, de strij-
bare Belgische intendant van
het festival, heeft verder een
nieuwe enscenering van Mo-
zarts Don Giovanni aangekon-
1, die volgens hem als een
bom zal inslaan.
Tot 31 augustus zal Stravinsky
in vijf nieuwe opvoeringen ver
tegenwoordigd zijn: The Rake's
Progress (dirigent Sylvain Cam-
breling, regie Peter Mussbach),
Oedipus Rex en Psalmensym-
phonie (dirigent Kent Nagano,
regie Peter Sellars) en L'Histoire
du Soldat in een enscenering
van Veit Volkert en Barbara
Mundel en Le Rossignol dat on
der leiding van dirigent Pinchas
Steinberg wordt uitgevoerd.
Don Giovanni moet volgens
Mortier het hoogtepunt van de
Festspiele worden. Mozarts be
roemde opera is voor deze gele
genheid geënsceneerd door Pa
trice Chereau en staat onder
muzikale leiding van Daniel Ba-
renboim. Mortier heeft al ge
zegd dat de première op 28 juli
z'n gebeurtenis wordt, 'dat we
deze produktie tot na het jaar
2000 zullen kunnen blijven spe
len'. De voorstellingen zijn al
geruime tijd uitverkocht.
Behalve muziektheater bren
gen de Festspiele wederom veel
toneel. Hugo von Hofmannst-
hals Jedermann, een klassieker
in Salzburg, ontbreekt niet.
Vandaag, een dag voor de offi
ciële opening, gaat Luigi Piran
dello's De reuzen van de berg in
de regie van Luca Roncondi in
première.
Heropvoeringen vinden
plaats van Shakespeares Anto-
nius en Cleopatra en Coriolanus
(beide in de regie van Peter
Stein), en van Das Gleichge-
wicht van Botho Strauss in de
regie van Luc Bondv.
Luisteren naar muziek èn genieten van de zon tijdens Beach Rock '94 in Scheveningen.
aal decor is voor een zomers
dagje uit, een voortreffelijke set
voor een (actieve) tv-registratie.
Met een knipoog naar de lokatie
vertellen de Crash Test Dum
mies uit Canada een ontroe
rend muzikaal verhaal over een
liefde, vervat in metaforen:
Swimming in your Ocean. De
prijs voor de meest gevatte one
liner gaat ook naar hetzelfde
liedje: „Why does* God have
things like tornadoes?" Behalve
in een ode aan single malt whis
kies van Schotse origine (in
When I go out with Artists) is dit
bandje de ironie zo goed toege
daan, dat we hier van doen me
nen te hebben met de enige
echte erfgenamen van Ray Da-
vies (Kinks). Nog nooit eerder
gezien hoe festivalpubliek een
open doekje geeft voor een solo
op triangel.
Costello vormt het andere
vleesgeworden 'sunblock' van
deze dag. Met zijn originele be
geleiders, de prachtige Attrac
tions, laat hij zien wat eenvoud,
gekoppeld aan orginaliteit en
waar songsch rijversvernuft, al
meer dan zeventien jaar ver
mag. De set bevat schitterende
versies van nieuwe songs van de
cd Brutal Youth, maar ook veel
stukken uit de begintijd, rond
My Aim is True en This Year's
Model, en van het weergaloze
album Spike: Deep Dark Truth
ful Mirror klinkt als gospel, Ve
ronica als het portret van de
vergrijzing en Allison, tja...als
een ode aan ook nog Smokey
Robinson. Curieus is de opmer
king van Elvis dat hij niet weet
of, en zo ja, wanneer hij nog live
verschijnt in Nederland.
Tegen dit Vermogen tot jezelf
wegcijferen is Iggy Pop niet be
stand. Na een, overigens bij vla
gen weergaloos-driftige, set vol
van oldies en goldies krijgt hij in
de hitte nog veel te weinig res
pons. Alias Jimmy Osterberg
pikt 't niet. Hij maakt het pu
bliek uit voor alles wat lelijk is,
flikkert een monitor van het po-
foto cpd/ceeszorn
dium en doet nog net niet aan
zelfkastijding. Nóóóit saai, Iggy.
Jammer dat een verder per
fect georganiseerd podiumeve
nement mank gaat onder een
krakkemikkig management aan
de entrees, waar mediamensen,
horecapersoneel en gewoon pu
bliek vaak meer dan een uur
moeten wachten voordat dóód
simpele faciliteiten zijn ge
klaard. We missen daardoor de
openingsact, het sympathieke
Nederlandse bandje, Van Dik
Hout.
Dat zou bij Mojo ondenkbaar
zijn. Ben benieuwd of die vol
gende editie van Beach Rock
van de grond komt.
den haag anp
Het dreigende ontslag van zes
tien medewetkers van het Ne
derlands Filmmuseum die zich
met het conserveren van films
bezighouden, is voorlopig afge
wend. Minister Ritzen heeft
160.000 gulden beschikbaar ge
steld, waardoor de zestien in elk
geval tot 1 januari in de 'conser-
veringsfabriek' van het museum
in Overveen aan het werk kun
nen blijven.
Ritzen heeft daarmee binnen
een dag gereageerd op een
noodkreet van de Raad voor de
Kunst. Die vroeg hem snel met
geld over de brug te komen om
te voorkomen dat de zestien
medewerkers per i september
op straat zouden staan. Daar
mee zou niet alleen een einde
komen aan het conserveren van
nitraatfilms, maar zou ook veel
in de afgelopen jaren opge
bouwde deskundigheid verloren
gaan.
Het ontslag dreigde omdat de
subsidie voor het conserveren
van nitraatfilms dit najaar af
loopt. De afgelopen vijf jaar be
droeg die extra overheidsbijdra
ge rond 2,5 miljoen gulden per
jaar om de achterstanden in te
lopen. De directeur Van het
Filmmuseum, V. Blotkamp-De
Roos, heeft vorig jaar aan WVC
14 miljoen gulden gevraagd om
het project te kunnen voortzet
ten. WVC heeft die aanvraag
volgens Blotkamp-De Roos ge
honoreerd. noch afgewezen.
Door het aflopen van de eerdere
subsidie kwamen de banen van
de zestien medewerkers echter
op de tocht te staan.
Met zijn besluit heeft minister
Ritzen het mogelijk willen ma
ken dat in het najaar eerst
wordt gediscussieerd over een
urgentieplan van de vier grote
audio-visuele archieven over
conservering van audio-visueel
materiaal. Het ligt in de bedoe
ling dat er een Nationaal Audio
visueel Archief komt. Een stuur
groep onder voorzitterschap
van de commissaris van de ko
ningin in Groningen, H. Von-
hoff, buigt zich daarover.
De komende vijf jaar is voor
conservering en ontsluiting van
deze archieven 135 miljoen gul
den nodig, aldus Blotkamp-De
Roos. Daarna is blijvend per
jaar 13 miljoen gulden nodig
om te voorkomen dat er nieuwe
achterstanden ontstaan.
