/EIDEN
I®
Einstein heeft hier
bok staan kijken'
Verontruste taxibedrijven krijgen steun Kamer
EWR vervangt
asbesthoudende
waterputdeksels
Politie breidt cellenblok uit
DNDERDAG 21 JUL11994
Vervolg voorpagina
leden van de Leidse Kring, allen amateur sterrenkun-
Vojen, zijn een beetje 'pissig'. Boos over een verhaal in
n van de landelijke dagbladen waarin te lezen viel dat
in Nederland niets te zien zou zijn van de komeetin-
ïifegen - en zeker niet in de Randstad - vanwege de
;htvervuiling. „Met een heel klein kijkertje kon ik de
nkere vlekken nog zien", zegt Erik Bakker, terwijl hij
n duim en wijsvinger in een cirkel bij elkaar brengt,
loe kunnen ze nu zoiets schrijven?"
gedurende bijna een week
ze iedere avond in de Leid-
Sterrewacht te vinden. Ge-
7~ onlijk komen ze elkaar mis-
ïien een keer in de één, twee
landen tegen. Maar nu, nu is
net alsof ze allemaal met el-
ir zijn getrouwd. De nachte-
■n delen zij - zoals ze het
emen - spectaculaire
fantastische. Al
;gen ze zelf dat het voor
nsen die zich niet in de ster-
ikunde hebben verdiept een
:tje vreemd zal overkomen,
nt in principe is er niets an-
rs te zien dan een klein schijf-
net een paar donkere vlekjes
er voorheen niet waren.
,Maar die vlekjes, die gaten in
wolkendek van Jupiter zijn
iter dan de aarde", zegt Leo
Oudshoorn. ,,Als zo'n brokstuk
op Parijs zou terechtkomen, is
heel West-Europa onbewoon
baar." „Het moet toch een
mooie manier zijn om dood te
gaan", mijmert Erik Bakker.
„Zo'n komeet, uren van tevoren
een gigantische vuurbal aan de
hemel, zelfs overdag." Leo
Oudshoorn: „Ik vind het hart
stikke mooi dat we nu leven, dat
we dit zomaar mogen meema
ken."
Ongemakken
Het is dan wel een uniek
schouwspel, maar helemaal
zonder ongemakken is het ob
serveren niet. De muggen heb
ben hun onderkomen gezocht
in de koepel, de ogen van de
waarnemers doen na minuten
lang door de lens staren pijn,
beginnen te tranen; de knieën
worden stram. En dan dat wan
kele trapje, dat moet worden
bestegen om door de 25 centi
meter dikke lens te kijken. „Ein
stein heeft er nog op gestaan",
wijst Oudshoorn trots naar het
trapje. „En ook de beroemde
sterrenkundige Oort
„Maar voor dat sterrenkijken
moet je wel halsbrekende toe
ren uithalen", meent Coen Pe
gels. Op een kluitje staan ze op
de trap en de bijgeschoven
stoelen. Telkens wanneer ie
mand uit zijn evenwicht raakt
en per ongeluk de kijker raakt,
zijn nog slechts een bevende Ju
piter en een paar schuddende
maantjes te zien.
Drie vlekken
Uiteindelijk kunnen de ama
teur-sterrenkundigen drie vlek
ken vastleggen op de plaat.
Twee ervan moeten zijn veroor
zaakt door de kome'etbrokken
van deze avond, die met een
snelheid van meer dan 200.000
kilometer per uur tegen Jupiter
sloegen. „Waar wij vooral in zijn
geïnteresseerd, is hoe die wak
ken op Jupiter zich nu gaan
ontwikkelen". zegt Lex Blom-
mers. „We zitten nu de hele
week al te kijken, hebben ont
zettend veel mazzel met het
weer, maar reken maar dat we
hier de komende weken ook
nog te vinden zijn. Wat er gaat
gebeuren, dat weet niemand.
Inslag brengt
weer spektakel
De inslag van de komeet
Shoemaker-Levy 9 heeft gis
teren voor een nieuw hoog
tepunt gezorgd. Het penetre
ren van het komeetfragment
Q-l in Jupiter bracht een
enorme explosie teweeg
waarna een gigantische
vuurpluim volgde die de
stratosfeer van de planeet in
schoot. Een Zuidafrikaanse
astronoom die de ontwikke
lingen volgde via een infra
rood telescoop in het obser
vatiecentrum op de bergtop
Sunderland, zei dat het dit
keer 'een hele grote' was.
Het komeetdeel Q-l had
naar schatting de omvang
van een berg. Hij drong kort
na 22.00 uur (Nederlandse
tijd) het donkere deel van de
planeet binnen. Zo'n twintig
minuten later werd de vuur
pluim zichtbaar. Sinds zater
dag vallen resten van de ko
meet Shoemaker-Levy 9, die
in 21 stukken is uiteengeval
len, op Jupiter. De botsing
heeft tot enthousiaste reac
ties geleid bij astronomen en
sterrenkundigen. Het neer
komen van de Q-l werd te
voren al beschouwd als de
grootste klap onder de reeks
inslagen.
Misschien trekken die wakken
vanzelf wqer dicht." Leo Ouds
hoorn: „Maar misschien heb
ben al die inslagen op rij ook tot
gevolg dat er straks t
ring te zien is om Jupiter.'
Polderplan
yt —j Oegstgeest pareert
I de kritiek van Lei
den op de woningbouw
plannen, die deze ge
meente heeft gemaakt
voorde Broek- en Si-
montjespolder
Duitsers
yi /- Duitsers laten het
I O afweten aan de
kust. Ze komen slechts in
het weekeinde.
leiden Het arrestantencomplex van het dis
trictsbureau van de politie Leiden/Voorscho
ten is onlangs uitgebreid met een recreatie
zaal en wasgelegenheid, ondergebracht in
een zogenaamde prefab-unit. Daarmee is het
complex een zogenaamde politiecel-plus ge
worden. Dat betekent dat verdachten gedu
rende zes dagen in voorarrest gehouden kun
nen worden. Tot op heden konden verdach
ten nooit langer dan drie dagen in de Leidse
cellen doorbrengen, omdat verdere voorzie
ningen ontbraken. De uitbreiding is er geko
men op verzoek van het ministerie van justi
tie. Vanwege het nijpende cellentekort moe
ten verdachten vaak op vrije voeten worden
gesteld tijdens een voorarrest. Op het Leidse
politiebureau zijn 21 cellen aanwezig, die lag
niet altijd vol zitten. Dat maakt het mogelijk 8
cellen beschikbaar te stellen die, in combina
tie met de uitbreiding, een geheel vormen.
Verdachten zullen na afloop van het voorar
rest in een Huis van Bewaring worden ge
plaatst.
foto henk bouwman
,e gemeente schaadt de eerlij
concurrentieverhoudingen
;n de taxi-ondememin-
Met die uitspraak schaart
recteur A. Berkhout van de
van Koophandel zich
hter de taxibedrijven die vin-
n dat de gemeente niet moet
lelnemen in een taxibedrijf,
vrees is dat de gemeente het
n Schutte gekochte taxibedrijf
bevoordelen boven de ande-
- particuliere taxibedrijven.
J
[Op het stadhuis liggen de be-
turders echter niet wakker
het tumult. „De druiven
n kennelijk nogal zuur", stelt
ïrgemeester C. Goekoop fijn-
is vast: „Van extra concurren-
i is toch geen sprake. Schutte
is immers al een concurrent.
s dat het probleem is, waarom
Goekoop: onzinnige aantijgingen van ondernemers
hebben ze dat bedrijf dan zelf
niet overgenomen. Daar waren
ze kennelijk te laat voor."
Aanleiding voor de beroering
is de overname van het dertig
jaar oude taxibedrijf van Schut
te door de combinatie gemeen
te/De Jong. Met name eigenaar
Koenes van het gelijknamige
taxibedrijf - hij had volgens ei
genaresse Schutte al eerder ge
ïnformeerd of dit bedrijf te koop
was - is boos. Koenes vreest dat
de gemeente er op uit is om het
gesubsidieerde vervoer van
scholieren, zieken en gehandi
Jrand AZL vrijwel zeker aangestoken
eiden Het staat vrijwel vast dat de brand, die dinsdagavond 5
ipril in de vrouwenkliniek van het Academisch Ziekenhuis Lei-
len woedde, is aangestoken. Volgens politievoorlichter R. Blom
dat een kwestie van optellen en aftrekken. „Het is vrijwel on-
nogelijk dat het vuur uit zichzelf is ontstaan, als gevolg van een
lefect apparaat bijvoorbeeld. Dus blijven we van brandstichting
litgaan." Volgens een artikel in het AZL-personeelsblad Cicero
lebben de rechercheurs de plek waar de brand begonnen is vrij
ïauwkeurig bepaald. Het wachten is echter nog op de sloop van
le kliniek, zodat ook plaatsen kunnen onderzocht die nu nog
liet toegankelijk zijn. De vrouwenkliniek wordt voor 1 oktober
jesloopt.
Motorrijder verliest vinger
eiden Een 29-jarige motorrijder uit Alphen aan den Rijn heeft
jistermiddag een vinger verloren bij een valpartij op de kruising
(orte Mare/Langegracht. De Alphenaar gaf geen voorrang aan
:en fietser, een 25-jarige vrouw uit Oegstgeest die op de Langeg-
acht reed. In de poging om te remmen ging hij met zijn motor
inderuit, waarbij een vinger werd afgekneld. De vinger is in het
\cademisch Ziekenhuis Leiden weer aan de hand gezet. De
touw uit Oegstgeest bleef ongedeerd.
Politie ontruimt koffieshop
eiden De Leidse politie heeft vannacht een koffieshop aan de
)ude Vest ontruimd. De koffieshop, die om een uur dicht zou
noeten zijn, was na drie uur nog steeds geopend. Er zaten meer
lan twintig mensen in de zaak. Die waren nogal onwillig om de
coffieshop te verlaten. Een 25-jarige Leidenaar maakte zich zo
cwaad op de politie dat hij een spiegel van de politiewagen af-
rapte. De man werd meegenomen en moest de nacht in het po-
itiebureau doorbrengen. Tegen hem en de eigenaar van de kof-
'fieshop wordt proces-verbaal opgemaakt.
Schennispleger Wassenaarseweg
Een poloodventer was gisteravond omstreeks acht uur
actief op de Wassenaarseweg, nabij de sportvelden aan de Nach
tegaallaan. De man liet eerst naaktfoto's zien aan twee passeren
de Leidse meisjes van 13 jaar oud, en vervolgens liet hij zijn
3roek zakken. De meisjes sloegen op de vlucht en werden opge
vangen op een nabijgelegen volkstuincomplex. Daar werd de
politie gebeld, maar die kon de schennispleger niet meer achter
halen. De politie verzoekt eventuele getuigen zich te melden, tel.
071-258889,
capten aan het eigen bedrijf toe
te spelen. Met als gevolg dat
voor de andere bedrijven alleen
het particuliere taxivervoer
overblijft. In het doemscenario
van Koenes worden de particu
liere taxibedrijven uit de markt
gedrukt door het taxibedrijf van
de gemeente/De Jong.
Spoken
„Absoluut onzinnige aantijgin
gen", oordeelt burgemeester
Goekoop: „Daar zijn wij hele
maal niet op uit." Ook Langen-
berg is ervan overtuigd dat
Koenes spoken ziet. „De consu
ment is en blijft geheel vrij om
te kiezen met welke taxi hij ver
voerd wil worden." Langenberg
wijst op de onlangs door de ge
meente uitgebrachte vervoers-
krant voor gehandicapten waar
in prijzen en aanbiedingen van
diverse taxibedrijven zijn opge
nomen. Er staat nadrukkelijk
vermeld dat iedereen vrij is in
zijn keuze voor een taxibedrijf.
Het is overigens slechts een ex
periment voor een jaar, daarna
kijkt de gemeente verder.
Koenes wijst er op dat wet
houder P. Langenberg voorzit
ter is van de regionale taxicom
missie die de vergunningen toe
wijst. Dat gebeurt ondermeer
op basis van objectieve criteria
als omzet en verreden kilome
ters. Maar, als je jezelf de nodi
ge kilometers 'toestopt', maakt
een concurrent minder kilome
ters. En verliest wellicht zijn
vergunning. Langenberg her
haalt: „Dat is het laatste wat we
willen".
Goedkoper
Door zichzelf op de
markt te begeven, wil de ge
meente er voor zorgen dat het
vervoer van gehandicapten,
waarvoor de gemeente sinds 1
april verantwoordelijk is, goed is
geregeld. Ook op het terrein van
het ziekenvervoer, ziet de ge
meente mogelijkheden. Experi-
ménten in ondermeer Den
Haag hebben uitgewezen dat
niet altijd een ambulance nodig
is voor het vervoer van zieken.
In veel gevallen volstaat de
goedkopere (lig)taxi en dat be
tekent een aanmerkelijke kos
tenbesparing voor overheid en
zorgverzekeraars die dit vervoer
betalen.
In die zin betekent het initia
tief van de gemeente een aan
sporing voor particuliere ver
voerders om deze vormen van
vervoer goed en goedkoop te
gaan regelen. Zoals Goekoop
zegt: „We willen dit vervoer niet
geheel afhankelijk van particu
liere ondernemers maken. We
willen kwaliteit handhaven en
een greep op de markt hou
den."
Goekoop sluit overigens niet
uit dat de deelname van de ge
meente in het taxibedrijf van tij
delijke aard is. „Het hangt sterk
af van ontwikkelingen in de re
gio. Je ziet een tendens naar
grotere eenheden en meer ge
zamenlijk opereren. Het is best
mogelijk dat wanneer de zaak is
gestabiliseerd, wij ons aandeel
weer verkopen, net zoals bij het
kabelnet is gebeurd."
De taxibedrijven volgen de
gemeente met de nodige arg
waan. Of kondigen juridische
stappen aan tegen de gemeen
te, zoals Koenes heeft gedaan.
Hij krijgt hierbij steun van de
Kamer van Koophandel die
meent dat als er maar de schijn
is van belangenverstrengeling,
de gemeente zich beter uit het
taxibedrijf kan terugtrekken.
Berkhout kondigt aan hier bin
nenkort bij wethouder J. Walen
kamp (economische zaken) op
aan te zullen dringen.
P. de Jong van de EWR in actie bij het verwijderen van de waterputdeksels met asbest aan de Ringkade. „De
angst voor asbest is wat overdreven", vindt TNO. foto henk bouwman
Het leek gistermorgen of er een
paar staven plutonium uit de
halletjes van de huizen aan de
Ringkade moesten worden weg
gehaald, maar het ging slechts
om waterputdeksels. Asbest
houdende putdeksels wel te
verstaan, die door P. de Jong,
chef meteropnemers van de
Energie- en Watervoorziening
Rijnland (EWR), werden verwij
derd. Gehuld in een futuristisch
isolatiepak en behangen met
luchtmeters van TNO, verpakte
hij de verdachte deksels in spe
ciaal plastic, waarna ze werden
afgevoerd. In tien huizen aan de
Ringkade werden vervolgens
nieuwe, nu asbestvrije putdek
sels aangebracht.
De Jong heeft het voortouw
genomen in de strijd tegen de
asbestdeksels. Toen de EWR
ontdekte dat veel waterputten
in Leiden voorzien zijn van as
besthoudende deksels, werd di
rect actie ondernomen. De me
teropnemers mochten de put
ten niet meer openen, vanwege
het risico van vrijkomende as
bestvezels. Deze kunnen, indien
ingedademd, ernstige longaan
doeningen veroorzaken. De be
woners van woningen met de
gewraakte deksels in de hal kre
gen in het vervolg een kaartje
waarop zij zelf de stand van de
watermeter moesten invullen.
Dat schoot weer in het ver
keerde keelgat van bewoner A.
Roozendaal van de Ringkade,
die vond dat de EWR het risico
niet op de bewoners mocht af
schuiven. Maar het energiebe
drijf kwam met het argument
dat de meteropnemers dagelijks
meer dan honderd waterputten
moeten openen, terwijl een be
woner dat eigenlijk maar één
keer per jaar hoeft te doen. Dat
gegeven" verkleint het risico
aanzienlijk.
Om precies na te gaan hoe
groot de risico's eigenlijk zijn
besloot de EWR het onder
zoeksbureau TNO in te schake
len. Het energiebedrijf inves
teerde tegelijkertijd in tien pro
fessionele, asbestvrije putdek
sels. Roozendaal kreeg gisteren
tot zijn grote opluchting een
van de eerste nieuwe deksels.
„Het zat me allemaal toch niet
lekker. Ik vind het nog steeds
onbegrijpelijk dat de woning
bouwvereniging vier jaar gele
den die loodzware deksels met
asbest in de woningen heeft
aangebracht. Het zal best goed
tegen vocht kunnen, maar het
was toen toch allang bekend dat
asbest gevaarlijk is."
Volgens TNO-onderzoeker G.
Stegehuis is de angst voor as
best wat overtrokken. „Deze
putdeksels zijn gemaakt van as-
bestcementplaat, dat overigens
niet meer gemaakt mag wor
den. De vezels zijn goed gebon
den in het cement. De kans dat
daar iets mee gebeurt is erg
klein. Vloerbedekking met as
best is veel gevaarlijker, vooral
als je dat gaat verwijderen. Pro
blemen met asbest komen
vooral voor bij mensen die
langdurig in de industrie as
besthoudende platen hebben
staan zagen. Je moet heel wat
van die vezels hebben inge
ademd voordat er problemen
met de longen ontstaan."
Over een week zijn de resulta
ten van het onderzoek bekend.
De EWR zal dan zijn eigen con
clusies moeten trekken. In Lei
den staan naar schatting nog
vele honderden woningen met
waterputten die met asbest dek
sels zijn afgedekt. Vooralsnog
wordt er van uitgegaan dat die
deksels vervangen worden en
tot die tijd niet meer door de
meteropnemers worden ge
opend.
'Constructier
gesprek CBR en
rijschoolhouder
hennyvan egmond
Vertegenwoordigers van het
Centraal Bureau Rijvaardig
heidsbewijzen en de 38-ja-
rige Katwijkse rijschoolhou
der hebben een 'construc
tief' gesprek gehad over de
schermutseling afgelopen
maandag aan de Leidse
Smaragdlaan. De rijschool
houder zou een examinator
in de. buik hebben getrapt
omdat hij het niet eens was
met het zakken van een
Katwijkse leerlinge. De in
structeur en de leerlinge
ontkennen dat de examina
tor geraakt is. Zij spreken
over een duw- en trekpartij,
zou zijn begonnen.
H.C. van der Maas, rayon-
manager van het CBR: „Er
is een aantal afspraken ge
maakt om de zaak niet ver
der te laten escaleren. Afge
sproken is dat de examina
tor voorlopig geen examens
afneemt van leerlingen van
deze rijschool en dat de rij
schoolhouder niet aanwe
zig is bij examens van zijn
leerlingen. Hij zal daarvoor
een vervanger sturen."
Of er nog maatregelen wor
den genomen naar aanlei
ding van deze zaak is on
duidelijk. Van der Maas wil
eerst de examinator horen,
maar deze is dinsdag opge
nomen in het ziekenhuis
voor een ingreep die al eer
der was afgesproken. Met
hem kan pas in de loop van
volgende week gesproken
worden.
DIEFSTALLEN - Gisteravond
werd een auto van Duitse toe
risten op de Molenwerf in Lei
den opengebroken en ontdaan
van geld, tassen en foto-appara-
tuur. Vannacht werd de ruit van
een slijterij aan het Bevrijdings
plein ingegooid en een krat bier
ontvreemd.
I Vliegen
en andere hinderlijke insecten?
CRI-CRI vangt ze
Ze vliegen er gewoon in! Afdoend, milieuvriendelijk en veilig.
schoonctergang
