Onze Top 5
van deze week.
'Brinkman
ongeschikt
als premier'
O
O
O
O
chi
Epe-3 is vooral een relaas van gruwelijk misbruik
Wanbetalers ziekenfonds nog geen echt probleem
Binnenland
Zes jaar en TBS voor
doden sigarenwinkelier
'Gebaar Japanse regering
volstrekt onvoldoende'
Wegens succes verlengd.
Eén, twee, in de maat
Politie gaat integriteit agenten toetsen
D66-raadslid verdacht
van brandstichting
Explosies bij verffabriek
(DINSDAG 19 JUL11994
IV
Bouwvakkers maken Albanese school
Groningen Een groep bouwvakkers uit Groningen offert de va
kantie op voor vrijwilligerswerk in Albanië. Twaalf mannen en
.vier vrouwen vertrekken zondag naar Mici, om daar een hope
loos vervallen basisschool op te knappen. Ze doen dat geheel
belangeloos. De bouwmaterialen ter waarde van tienduizend
gulden zijn betaald door sponsors.
Nederlanders lopen over De Muur
den haag Een groep van zes Nederlanders heeft zondag een
voettocht van duizend kilometer over de Chinese Muur afgeslo
ten. De zes liepen 65 dagen aaneen en komen nu in het Guiness
Book of Records. De groep was onder leiding van beroepsmilitair
Rob Melker. Ze bereidden zich 2,5 jaar op de expeditie voor. De
zes gingen vanuit Peking per trein en bus 1.300 kilometer naar
het oosten, voor ze met de echte tocht konden beginnen. Daar
bij doorkruisten ze zowel woestijnachtige zandvlakten als dicht
begroeide oerwouden. De lopers komen 24 juli aan in Neder
land.
Schoolverlaters zoeken naar baan
voorburg Schoolverlaters waren vorig jaar gemiddeld zo'n ne
gen maanden op zoek naar een baan, twee maanden langer dan
in 1992, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De
'helft van hen had vorig jaar binnen een halfjaar een baan. Dit
jaar lijkt het beeld iets gunstiger. Uit recente cijfers blijkt dat het
aantal werkloze jongeren kleiner is dan een jaar geleden. Vorig
jaar waren er ongeveer 200.000 schoolverlaters, negen van de
tien zochten een baan. Academici zoeken het langst naar werk
en een bouwkundestudent van het lager beroepsonderwijs is het
snelst aan werk geholpen.
amsterdam anp
Een 18-jarige man is gisteren
door de Amsterdamse recht
bank veroordeeld tot zes jaar cel
en TBS voor het doden van de
Amsterdamse sigarenwinkelier
Hartman. Volgens de rechtbank
schoot de dader de sigarenman
opzettelijk dood op 6 november
1993. De eis was tien jaar cel en
TBS.
i' De rechtszaak was achter ge-
Sloten deuren, omdat de man
tijdens het delict nog minderja
rig was. Volgens de rechter is
wel het volwassenenstrafrecht
van toepassing op de man die
op 15-jarige leeftijd ook al een
vrouw heeft gedood. Hartman
werd neergeschoten in het
proefverlof van de dader die
werd behandeld in het orthope
dagogische centrum De Marke
in Rekken. Hij was niet terugge
keerd van een weekeind verlof.
De man wordt volgens het Pie-
ter Baan Centrum super agres-
tokyo.ap-anp
malige Nederlands Indië is aan
gedaan. Ook zij zeiden het plan
van de Japanse regering onvol
doende te vinden.
Voor het proces, dat in janua
ri begon, was gisteren grote be
langstelling. Er waren onder an
deren zeven vertegenwoordi
gers van de Japanse regering en
veel leden van de Japanse
schrijvende pers. De rechtszaal
was overvol. Voor de vertaling
van de verklaringen van de Ne
derlanders was een Nederlan
der die in Tokyo Japans stu
deert, speciaal tot tolk beëdigd.
Voorzitter S. L^pré van JES zei
gisteren na afloop dat de ver
hoorden het 'zwaar hebben
had' tijdens de voorbereidingen
van hun getuigenissen. „Maar
ze hebben zich er bijzonder
goed doorheen geslagen. Het
was emotioneel."
i Zo'n veertig organisaties heb
ben gisteren een verklaring aan
geboden aan de Japanse pre
mier Tomiichi Murayama,
waarin zij stellen dat zij het Ja
panse gebaar aan de zogeheten
troostmeisjes 'onvoldoende en
onaanvaardbaar' vinden. De Ja
panse regering heeft gezegd om
als gebaar van boetedoening 1,7
miljard gulden (100 miljard yen)
aan goede doelen te willen
'schenken.
Gisteren was de openbare zit
ting van het civiele proces in
Tokyo waar vier vertegenwoor
digers van de Stichting Japanse
Ereschulden (JES) toelichtten
waarom zij een schadevergoe
ding van 20.000 dollar (34.000
gulden) eisen voor wat hen in
de 'Jappenkampen' in het toen-
Coroos Appelcompöte, ori
met stukjes appel, pot 355 gram o"
Zaanse snijder, wit, bruin |2r35] of
volkoren IZ49], heel l.by
Uit de bedieningsafdeling:
Rauwe boerenham, o/irv
100 gram ®a®® ,3r49T ^.4y
Rineau Bordeaux, rood of wit Ar
ties 0.75 liter J>S5~ 4.y0
01 Perla Mild koffie, snelfiltermaling - n f**?
bundel 4 pakken 250 gram _^3^TU.yy
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Gea
Onze kristalactie Is verlengd t/m zaterdag 8 oktober a.s..
Volle spaarkaarten kunt u inleveren t/m 5 november a.s..
Deze week krijgt u een kristalzegel bij...
Honig Tortellini di Parma, Tortellini
Formaggio of Ravioli Tradizionale, .n
pak 250 gram ®s® Abtr 4.iy
Maaslander belegen kaas 48+ [M51 of
Maaslander kaas 48+ 1&95], -7nc
vers van 't mes, per 500 gram o®® /.\jO
Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 23 Juli a.s_ 'Zolang de voorraad strekt
's Landsgrootste kruidenier
blijft op de kleintjes letten.
d strekt
zutphen anp
„Als je dat doet, ben je geen moeder meer. Dan
ben je toch zeker achterlijk? Je stort je kinderen in
het ongeluk." Aldus wees de 46-jarige moeder uit
Vaassen gisteren voor de Zutphense rechtbank al
le beschuldigingen van misbruik van haar drie
kinderen van de hand. De aanklacht was voor
haar een donderslag bij heldere hemel. „Ik mag
hier dood neervallen als ik had geweten wat er
gebeurde."
De rechtbank zette gisteren de tanden in een
vierdaags proces tegen acht verdachten, die allen
worden beschuldigd van het misbruik van drie
betrokken kinderen uit één gezin. De verkrachtin
gen begonnen in 1989 toen de kinderen 2, 11 en
14 jaar waren. Vier van de verdachten figureerden
ook al in de geruchtmakende Eper zaak rond de
zusjes Yolanda en Evelien. Epe-3, zoals de zaak
wordt genoemd, staat er ook rechtstreeks mee in
verband. Het misbruik van de kinderen zou zijn
voortgevloeid uit partnerruilsessies tussen het
Vaassense echtpaar en Yolanda en haar toenmali
ge echtgenoot in Elburg. Op zeker moment zou
den ook de drie kinderen bij de uitspattingen zijn
betrokken. Yolanda deed later
krachtingen en seksuele mishandeling waarvan
zij tijdens deze bijeenkomsten het slachtoffer
werd. De aangiften mondden uit in het recente
Eper proces. Yolanda is in de huidige zaak een
aantal malen als getuige gehoord.
Het Vaassense echtpaar noemde de fuiven pure
verzinsels, evenals al het andere dat zou zijn
voorgevallen. „Er is nooit wat gebeurd in Elburg,
ook geen partnerruil. Het is allemaal gelogen", al
dus de vroegoude moeder die zeer slecht ter been
is. De vrouw voelt zich door de strafzaak 'van bin
nen gebroken'. Waarom de drie kinderen zulke
uitvoerige en gedetailleerde verklaringen hebben
afgelegd tegen hun ouders, is het paar een raad
sel. In de Eper zaak werd de 52-jarige vader al
veroordeeld tot driejaar.
Naast het echtpaar staan ook drie buurjongens
terecht. Een van hen, 24 jaar oud en al veroor
deeld tot anderhalfjaar en TBS met dwangverple
ging in de Eper-incestzaak, bevestigde zijn be
kentenissen uit het vooronderzoek volmondig.
Hij gaf grif toe het geestelijk onvolwassen oudste
slachtoffer (een thans 19-jarig meisje, functione
rend op het niveau van een 8-jarige) talloze ma
len te hebben verkracht. Daarnaast had hij ge
middeld twee keer per week seks met haar broer
tje (nu 15) en één keer per week met het jongste
meisje, dat nu zes jaar oud is.
Volgens de verdachte hebben de ouders hem
weinig in de weg gelegd om hem zijn gang fe la
ten gaan. De moeder zou zelfs de jongste (bij wie
het misbruik op 2-jarige leeftijd zou zijn begon
nen) hebben vastgehouden, terwijl hij haar pro
beerde te verkrachten. Ook zijn eigen moeder zou
hebben geweten van zijn afwijkende gedrag, doch
daar niets aan hebben gedaan.
Een andere zoon zou zij zelfs hebben geholpen
tijdens een verkrachting van het oudste slachtof
fer door het meisje vast te houden. De vrouw ont
kende ter zitting alles. Vandaag kwam deze twee
de buurjongen voor de rechter.
De derde broer (29) ontkende gisteren in alle
toonaarden. Ook hij werd voor de Eper zaak ver
oordeeld (een jaar plus TBS met dwangverple
ging). Hij beweert door de politie - een ander
team dan het team dat de Eper zaak onderzocht -
onder druk te zijn gezet.
Verwaarlozing en persoonlijke tragedie lijken
zowel verdachten als slachtoffers in de zaak te ty
peren. De broers groeiden met een drankzuchti
ge, jong gestorven vader en een losbandige moe
der op voor galg en rad. Het verdachte echtpaar
vond elkaar via een advertentie, nadat de moeder
een zeer ongelukkig huwelijk met een geweldda
dige man achter de rug had. Twee van hun kinde
ren overleden kort na de geboorte. De vader wérd
in zijn jeugd door zijn ouders verwaarloosd.
Uit de stukken blijkt dat de slachtoffers in alle
opzichten volledig zijn verwaarloosd. De school
van het drietal rapporteerde dat zij ongewassen
en in stinkende kleren door het leven moesten.
Leerkrachten zetten de kinderen op school regel
matig onder de douche. Heeft de oudste een
geestelijke achterstand, de jongste kampt met een
gehoor- en spraakstoornis. Het meisje is samen
met haar broertje onder de vleugels genomen
door een oudere halfzus. De jongen heeft zich
overigens ook aan zijn beide zusjes vergrepen.
Vandaag zet de rechtbank de zaak voort met
het verhoor van de overige drie verdachten, on
derwie Yolanda's ex-man. Hij werd vorige maand
vrijgesproken door het Arnhemse hof in de Eper
sief als hij de omgeving niet
naar zijn hand kan zetten. De
kans op herhaling is groot, al
dus het Pieter Baan Centrum.
Ten tijde van zijn daad was de
man verminderd toerekenings
vatbaar. De rechtbank heeft de
conclusies van het PBC overge
nomen en weegt in het vonnis
mee dat de man op een weerlo
ze winkelier heeft geschoten en
hem op een gruwelijke wijze
van het leven heeft beroofd.
Daardoor zijn gevoelens van
onrust en onveiligheid veroor
zaakt, onder meer onder winke
liers en buurtbewoners.
De dader moet een langduri
ge behandeling ondergaan met
maximale beveiliging. Verder is
een aanzienlijke celstraf nood
zakelijk. Die is gezien de leeftijd
van de man, de verminderde
toerekeningsvatbaarheid en het
belang van zo spoedig mogelij
ke behandeling, zo beperkt mo
gelijk te houden.
Fractie stelt positie vandaag aan de orde
CDA-leider Elco Brinkman is niet meer geschikt voor het
premierschap, vanwege de dramatische verkiezingsne
derlaag en zijn ongelukkige manier van optreden de
laatste maanden. Dat heeft een prominent fractielid dat
anoniem wil blijven, gisteren onthuld.
Nijmegen In alle vroegte vanmorgen paseerden deze militairen de Waalbrug in Nijmegen. De 78ste Internationale Vierdaagse ging vanmorgen
vroeg van start. Hoeveel mensen er precies meedoen, is niet bekend, maar het aantal inschrijvingen lag gisteren op 35.521
FOTO ANP PETER DRENT
amsterdam gpd
Op het Landelijk Selectiecen
trum voor de Politie (LSCP) in
Hilversum wordt gewerkt aan
een test om de integriteit van
sollicitanten bij de Nederlandse
politie te toetsen.
Aanleiding daarvoor, aldus di
recteur Tegel, is een aantal
voorvallen van 'ontspoorde' po
litiemensen. Onlangs werden
zeven Rotterdamse agenten op
non-actief gesteld, omdat ze
Subsidie voor
werkgevers
den haag gpd
Werkgevers die binnen hun be
drijf ander werk zoeken voor
hun gedeeltelijk arbeidsonge
schikte werknemer, krijgen een
bonus. De baas krijgt vierdui
zend gulden om de werknemer
om te scholen en gedurende
vier jaar een loonkostensubsidie
van maximaal twintig procent
van het bruto-loon van de werk
nemer.
Dat blijkt uit een voorstel tot
aanpassing van de Algemene
Arbeidsongeschiktheidswet
(AAW), dat staatssecretaris Wal
lage van 'sociale zaken gisteren
naar de Tweede Kamer heeft
gestuurd. Er bestaat al een
loonkostensubsidie voor het in
dienst nemen van een
(gedeeltelijk) arbeidsongeschik
te. De uitbreiding gaat in 1995
vijftien miljoen en in 1999 85
miljoen extra kosten.
zich hadden misdragen.
Zo'n test maken is volgens
Tegel niet eenvoudig: „Het is
een ingewikkeld psychologisch
fenomeen. Politiemensen kun
nen ook afglijden als ze al een
aantal jaren in dienst zijn. We
zoeken nu uit of we daarover te
voren al iets kunnen vaststel
len".
In elk geval moet het antece
dentenonderzoek (onderzoek
van iemands voorgeschiedenis)
worden verbeterd en moeten de
onderzoeken beter op elkaar
worden afgestemd, vindt Tegel.
„Nu doen alle korpsen het op
hun eigen manier, wat betekent
dat je slecht kunt analyseren
welke methodiek het beste is."
Voorzitter H. van Duijn van
de Nederlandse Politiebond
(NPB) reageert gereserveerd op
de plannen van het LSCP. Hij
wacht ze af, maar tekent aan
dat de bond ervoor wil waken
dat de test discriminatie in de
•hand werkt. Hij vindt in het al
gemeen dat binnen de Neder
landse politie meer aandacht
moet komen voor de 'ethiek'
van het vak. „Niet alleen over
afglijden, maar ook op de wijze
van werken zelf."
Bij Tegels opmerking over het
antecedentenonderzoek merkt
hij op dat dat bij Surinaamse
sollicitanten niet eenvoudig is.
Nederlandse verzoeken om in
formatie uit Suriname leveren
vaak onbruikbaar materiaal op.
den haag gpd
Als het CDA erin slaagt een cen
trum-rechts kabinet met WD
en D66 te formeren moet niet
Brinkman, maar een andere
prominente CDA'er of D66'er
Van Mierlo de ministersploeg
leiden. De CDA-fractie zou oud-
Eurocommissaris en oud-mi-
nister van financiën Frans An-
driessen op het oog hebben.
Enkele fractieleden zullen van
avond, tijdens het wekelijkse
fractieberaad, de kritiek op
Brinkmans functioneren aan
snijden.
Voorzitter Nieuwenhuis van
de CDA-kamerkring Utrecht
daarentegen vindt dat niet par
tijleider Brinkman, maar het da
gelijks bestuur van het CDA
moet aftreden. Dat zei hij van
morgen voor de KRO-radio.
Nieuwenhuis vindt dat de aan
dacht van zowel de media als
van het partijbestuur te veel op
Brinkman zijn gericht. Brink
man valt volgens hem nauwe
lijks iets te verwijten: „Hij is le
gitiem gekozen door het Neder
landse volk en heeft vervolgens
het vertrouwen van de kamer
fractie gekregen doordat hij is
aangewezen als fractieleider."
Volgens CDA-bronnen is de
positie van Brinkman aanmer
kelijk verzwakt. Dat komt door
de publikatie van het rapport-
Gardeniers waarin stevige kri
tiek op de partijleiding is en de
kritiek van partijvoorzitter Lod
ders. Ook binnen het partijbe
stuur zou er steeds meer kritiek
zijn op Brinkman.
Lodders kritiseerde Brinkman
onlangs in een interview met de
GPD-bladen (waarbij ook deze
krant is aangesloten). Ze vond
dat Brinkman onterecht de in
druk wekte dat hij tegen defor
ming van een centrum-links ka
binet vvas. Dat, zou bij de .ach
terban tot grote ongerustheid
hebben geleid.
Het CDA-partijbestuur ont
kent dat het het vertrouwen in
de partijleider volledig heeft
verloren. Wel heeft het bestuur
meteen na de publikatie van het
rapport-Gardeniers besloten
Brinkman als partijleider te
steunen tot er een nieuw kabi
net is. Dan wordt Brinkman op
nieuw 'gewogen'.
Brinkman ervaart de kritiek
van Lodders niet als kritiek. Ver
der wijst hij erop dat de CDA-
fractie hem in de formatie
steeds heeft gesteund. „U hebt
gezien dat de fractie steeds rus
tig is geweest. Dat betekent dat
de fractie het eens is met wat er
naar voren wordt gebracht."
barneveld gpd
wapenveld Eerst waren er drie forse explosies en toen volgde de brand gistermiddag bij verffabriek Sikkens
in Wapenveld, onderdeel van het AKZO-concem. Volgens de brandweer is een oven met aluminiumpasta
oververhit geraakt. Niemand raakte gewond en er zijn geen giftige stoffen in de lucht gekomen.
FOTO ANP M. HOLLERING
Barnevelder en zoon aangehouden
„We leven zeker met hem
mee", zegt hij.
Ploeg kwam bij de laatste ver
kiezingen in de Barneveldse
raad. Het is nog onduidelijk wat
nu met zijn politieke loopbaan
gaat gebeuren. C. van Moorsel,
bestuurslid van de D66-afdëling
in Barneveld: „We weten nog
helemaal niet of hij werkelijk
schuldig is. Hij zit alleen nog
maar in voorarrest".
Loco-burgemeester D. van
Boven (CDA) zegt het erg jam
mer te vinden dat de Barneveld
se raad nu negatief in de publi
citeit komt. Van Boven: „Het is
niet aan ons om Ploeg te ver
oordelen. Ik ga een politieke
partij niet voorstellem om met
een andere kandidaat naar vo
ren te komen, maar als het mijn
eigen partij zou betreffen, zou ik
dat wel doen."
Het Barneveldse raadslid van
D66, W. Ploeg (48), en zijn 21-
jarige zoon zitten sinds enkele
dagen vast. Ze worden verdacht
van brandstichting in de wo
ning van Ploeg senior.
De brand, die op 2 juli woed
de, richtte een schade van een
ton aan. Omdat de brandweer
vijf brandhaarden op de bene
denverdieping ontdekte, ont
stond al snel het vermoeden
van brandstichting. Vader en
zoon waren er op dat moment
niet.
Waarom het tweetal de brand
zou hebben gesticht, is niet be
kend. Alleen de fractievoorzitter
van de RPF/GPV, H. Geurts,
wijst in zijn reactie op een ver
klaring. Hij zegt dat aan de af
faire een tragedie in de privés-
feer ten grondslag moet liggen.
haarlem-leiden rens koldenhof
en sjaak smakman
Voor de ziekenfondsen is het
een bijna angstvallig bewaard
geheim: een deel van de verze
kerden betaalt maar een deel
van zijn premie, maar heeft wel
recht op het volledige pakket.
Het is een uitvloeisel van de
keuze die de politiek maakte bij
de splitsing van de ziekenfonds
premie in een procentueel deel
(afhankelijk van het inkomen)
en een nominaal deel (voor ie
dereen gelijk).
Iedereen kon op zijn vingers
natellen dat een deel van de
verzekerden de maandelijke ac
ceptgiro van het ziekenfonds in
de prullenbak zou gooien. Voor
al voor mensen die van het so
ciaal minimum moeten rondko
men, zou die verleiding naar
verwachting te groot blijken.
Wat te doen met die groep? Het
ministerie van WVC wilde daar
in de harde lijn volgen en wan
betalers desnoods een deel van
het pakket - bijvoorbeeld de
tandarts - voor eigen rekening
laten nemen. De Ziekenfonds
raad nam daarentegen het
standpunt in dat iemand wette
lijk verplicht is verzekerd en dus
ook wettelijk aanspraken heeft
op alle zorg die daarin is gere
geld. De politiek nam die laatste
zienswijze over, met de kantte
kening dat de ziekenfondsen
die wanbetaling maar met de
verzekerden zelf moesten verre
kenen.
Hoe dat dan moest, dat bleef
in het midden. Bij particuliere
ziektekostenverzekeringen
moet de verzekerde in principe
de rekeningen eerst zelf betalen.
Vervolgens kunnen ze worden
doorgestuurd naar de verzeke
raar die ze dan weer vergoedt.
Zou dat bij de ziekenfondsen
ook gelden, dan zou het gemak
kelijk genoeg zijn om de wanbe
taling te verrekenen: het zieken
fonds trekt de niet-betaalde
premie gewoon af van het terug
te betalen bedrag. Het zieken
fonds kent echter een vergoe
ding in natura: de verzekerde
krijgt de hulp die hij nodig heeft
en de rekening gaat direct naar
het ziekenfonds.
De ziekenfondsen moeten
dus de niet-betaalde, premies
zelf 'bij de Derde Dapperstraat
drie hoog achter' zien te innen,
zoals een hoge WVC-ambtenaar
het wat cynisch uitdrukt. „En
dus kunnen we eigenlijk geen
kant op met die bepaling." Bo
vendien moet je in veel gevallen
proberen om veren te plukken
van een kale kikker, voegt een
woordvoerder van een zieken
fonds daar nog aan toe. En daar
beginnen de meeste zieken
fondsen niet aan, vooral omdat
het om zo'n relatief klein be-
Want die zestig miljoen gul
den mag dan veel geld zijn, het
is nog niet eens 0,2 procent van
wat er aan ziekenfonds- en
AWBZ-premie jaarlijks wordt
betaald. Het leeuwedeel van de
premie wordt geïnd door een
directe inhouding op het bruto
loon. Een modale alleenverdie
ner met twee kinderen bijvoor
beeld betaalt per jaar via inhou
dingen aan ziekenfonds en
AWBZ bijna vijfduizend gulden
(en zijn werkgever ook nog eens
bijna 2.500 gulden). De nomi
nale premie is nog geen dui
zend gulden. Zolang 99;8 pro
cent van het premiegeld ge
woon binnenkomt, maken de
meeste ziekenfondsen zich er
niet al te druk over, en WVC en
politiek Den Haag al evenmin.
Univé-woordvoerder Jansen
verwacht overigens wel dat
daarin binnen afzienbare tijd
verandering komt: door de .op
eenstapeling van eigen brjdra-
gen in de zorg en de naar ver
wachting stijgende nominale
premies (om de burger meer
kostenbewust te maken), zullen
meer mensen in de verleiding
komen om hun nominale'pre
mies niet meer te betalen.
