Leiden
Studiehuis verontrust
over korting subsidies
Stenen aardappels vallen met een rotklap op Jupiter
mk, dsÊÊÈ
4
Peperdure auto's
Leidenaar vernield
Professor Vink overleden
Nieuwe cursus wijkbeheerder
Man trapt examinator
GROETEN UITLEIDEN
10INSDAG 19 JULI 1994
'AN
--
CHEF HENNY VAN EGMOND. 071-356414, PLV.-CHEF HANS KOENEKOOP, 071-356429
Tamarco
«I o Drumfanfare en
I O majorettevereniging
Tamarco wijkt voor huizen
aan de Splinterlaan in Lei
derdorp.
Fietser kneust ribben en bekken
leiden» Een 31-jarige Oegstgeestenaar is gisteren na een ongeval
met een gebroken voet naar het Academisch Ziekenhuis in Lei
den overgebracht. De man reed op zijn bromfiets over het fiets
pad aan de Wassenaarseweg ter hoogte van de Einsteinweg. Een
46-jarige Hillegomse automobiliste, die via het fietspad de Ein
steinweg wilde inrijden, zag hem over het hoofd. De bromfietser
remde nog, maar kwam toch ten val. Een 45-jarige Leidse fietser
knalde bovenop de bromfietser en moest met gekneusde ribben
en een gekneusd bekken naar het AZL worden overgebracht.
Diefstal snorfiets leidt tot klopjacht
leiden De diefstal van een snorfiets leidde gisteravond tot een
ware klopjacht. Enkele Leidse jongens achtervolgden vanaf de
wijk De Kooi tot de Langegracht een 17-jarige Amsterdammer.
Deze jongeman behoorde tot een groepje van drie jongeren, dat
even daarvoor een snorfiets van de Leidenaars had gestolen. Het
groepje had bij een buurthuis aan de Drifstraat contact gelegd
met de Leidenaars. Een van de jongens was op de snorfiets gaan
zitten en was hard weggereden, terwijl een tweede achterop
sprong. De derde jongen kon ter hoogte van het politiebureau
aan de Langegracht worden ingerekend door de politie.
Hij bleek enkele weken geleden te zijn weggelopen uit een Am
sterdamse strafinrichting. Tijdens het verhoor wist hij de naam
van een winkel in Den Haag te noemen waar de snorfiets zich
kon bevinden. De Haagse politie trof de snorfiets, die een waar
de had van 3.500 gulden, daar inderdaad aan.
Het bestuur van het Studiehuis Leiden is zeer verontrust
over de geplande algemene korting van één procent op
alle gemeentelijke subsidies. In een brief aan het college
van B en W verzoekt het Studiehuis deze bezuiniging te
heroverwegen.
leiden erna straatsma
Voorzitter J. van Meijgaarden
wil dat het gemeentebestuur
keuzes maakt in haar bezuini
gingsbeleid. „Een generieke
korting treft iedere subsidie
ontvanger in gelijke mate, onge
acht de eisen die aan de betrok
kenen wordt gesteld", zegt Van
Meijgaarden. „Dat vind ik een
slap beleid. De gemeente maakt
geen keuzes."
Het bestuur hoopt dat de ge
meente alsnog afziet van een
korting op jaarlijkse budget van
het Studiehuis, omdat het rijk
ook al bezuinigt op basiseduca
tie. De komende twee jaar levert
het Studiehuis door aflopende
rijksgelden, oplopende loonkos
ten en andere prijsstijgingen
zo'n 360.000 gulden in. Het Stu
diehuis ontvangt van de ge
meente jaarlijks zo'n zeven ton.
„Daartegenover wordt, van
ons een ware krachttoer ver
wacht bij het wegwerken van
wachtlijsten", aldus Van Meij
gaarden. „Het zal duidelijk zijn
dat het een niet met het ander
valt te rijmen. Het uitbreiden
van de werkzaamheden staat
haaks op die korting van een
procent, ook al is dat maar een
kleine koning." Het Studiehuis
verzorgt cursussen Nederlands
voor buitenlanders die zich in
Nederland vestigen. „Binnen
kort moeten we ook cursussen
verzorgen voor asielzoekers
zonder status. Tot op heden
mochten zij niet studeren, maar
dat verandert gauw. Het ko
mende seizoen worden er voor
die categorie al activiteiten van
ons verwacht."
Onmogelijk
Het wegwerken van wachtlijs
ten is gegeven de situatie van
voortgaande bezuinigingen on
mogelijk, meent Van Meijgaar
den. „Dat lukt gewoon niet. De
gemeente is bovendien van
plan om de bezuiniging van
250.000 gulden in een paar jaar
op te trekken naar een miljoen
gulden. Dat betekent dat we uit
eindelijk op een algemene kor
ting van vier procent uitko
men."
Een woordvoerster van de ge
meente zegt dat de algemene
korting alleen voor 1995 geldt.
Hoe er de daaropvolgende jaren
wordt bezuinigd is afhankelijk
van de resultaten van de zoge
naamde takendiscussie. In die
discussie wordt bepaald welke
organisaties extra moeten be
zuinigen om het benodigde mil
joen binnen te halen.
Leidse sterrenkundige: 'Dino's overleefden soortgelijke inslagen niet'
leiden/dwingeloo
Hoe erg is het als je een stenen
aardappel met een kilometer
doorsnee op je kop krijgt met
een snelheid van 60 kilometer
ter seconde? Jupiter, de groot
ste planeet in ons zonnestelsel
kan wel tegen een stootje. Deze
week wordt ze getroffen door
zo'n 20 komeetstukjes die door
de zwaartekracht van de reuze
planeet uit hun baan zijn ge
raakt. Het is een beetje te verge
lijken met een paar zandkorrels
jdie met grote snelheid botsen
""""op een grote bal met een om
vang van een paar meter: Jupi-
ter wordt er niet warm of koud
-—van. Maar als dergelijke ko-
meetbrokjes onze aarde zouden
{treffen, zou de ramp niet te
overzien zijn. „Dan gaat met
een donderslag ineens de scha
kelaar van het leven uit. Zo zijn
waarschijnlijk de dinosauriërs
aan hun einde gekomen miljoe
nen jaren geleden. Dus wij zijn
hier ook niet helemaal veilig",
waarschuwt de Leidse sterren-
kundige R. Le Poole.
Le Poole zit deze week inge
spannen naar de hemel te turen
in de radiosterrenwacht-sW-
tions bij Westerbork en Dwin-
geloo. De Leidse sterrenkundige
wil de inslagen van de komeet
'Schoemaker-Levy 9' op 780
miljoen kilometer afstand van
de aarde, voor geen goud mis
sen. Het komt immers gemid
deld maar eens in de duizend
jaar voor dat kometen met een
dergelijke hoge snelheid op Ju
piter botsen.
AFTER
Impact site
enlorged and enhanced
Uitkijken naar 'Bende van Vier'
De inslagen op Jupiter. Volgens de Leidse sterrenkundige Le Poole zijn ooit de dinosauriërs gedood door
stukken komeet die op de aarde insloegen. foto epa
Een buitenkansje, volgens Le
Poole. „Hierdoor komen we ho
pelijk meer te weten over kome
ten en het effect van dergelijke
botsingen. Uiteindelijk moeten
antwoorden op dergelijke vra
gen ons weer een stukje infor
matie verschaffen over die ene
vraag: hoe komt het dat wij hier
leven?"
De Schoemaker-Levy 9, ver
noemd naar haar ontdekkers,
bestaat uit een kralensnoer van
21 brokjes komeet. Zo'n vijftig
jaar geleden heeft Jupiter de
oorspronkelijke komeet 'kapot-
getrokken'. „De komeet kwam
toen al zo dicht langs Jupiter
scheren, dat-ie door de'zwaar
tekracht kapotging."
Jupiter is namelijk de grootste
en zwaarste planeet in ons ster
renstelsel. Zij heeft een diame
ter van 150.000 kilometer en is
daarmee 11 keer zo groot als
onze aarde, vertelt Le Poole.
„Jupiter oefent door de zwaar
tekracht een enorme aantrek
kingskracht uit op kometen: het
is een van de grootste stoorzen
ders in ons zonnestelsel. Die
trekkracht kan zo sterk zijn, dat
kometen erdoor uit hun baan
raken. Dat is hier ook gebeurd:
de baan van de Schoemaker-Le
vy is zo sterk afgebogen dat zij
Jupiter niet meer kon ontwij
ken."
Enorm gat
De brokjes komeet slaan vol
gens de Leidse sterrenkundige
in met de kracht van een mega-
atoombom. „Als een veel te snel
supersonisch vliegtuig komt
zo'n komeetje Jupiter binnen
vliegen. Het resultaat van de ex
plosie is een enorm gat van en
kele honderden of duizenden
kilometers doorsnee, een gat
dat later weer dicht valt. Wij
hebben ftier in Drenthe nog niet
veel kunnen zien van de insla
gen. Dat betekent dat er niet zo
veel met de planeet gebeurt.
Een waarneemstation op
Hawaii heeft inmiddels een
paddestoelvormige wolk waar
genomen na een komeetin
slag."
„Maar slaat een dergelijke kei
van een kilometer omtrek bij
ons in. dan is dat een gigantisch
Het grootste stuk van de onge
veer twintig brokstukken van
de komeet Shoemaker-Levy 9
slaat volgens de verwachting
van astronomen vanavond
laat in op Jupiter. Vanavond
en donderdag vroeg zullen de
vier grootste brokken - 'De
Bende van Vier' - naar ver
wachting vlakbij elkaar neer
komen.
Maandag trof het zevende
en tot dusverre grootste deel
(stuk G) de planeet met een
kracht van vele atoombom
men. Er ontstond een explosie
die tot een hoogte van 2.200
kilometer boven het oppervlak
opsteeg. De flits daarvan was
zo sterk dat zij een van 's we
relds beste telescopen, gesta
tioneerd op Mount Mauna
Kea in Hawaii, bijna verblind
de. Dit kwam doordat de
sterkte van het licht de detec
toren van de kijker verzadigde.
De energie die vrijkwam bij
de inslag van het ongeveer 3,5
kilometer grote stuk is naar
schatting te vergelijken met
een bom van zes miljoen me
gaton. Eerder werd gesproken
over een kracht van 250 mil
joen megaton. Zo'n inslag zou
op de Aarde een krater met
een middellijn van enige tien
tallen kilometers veroorzaken
en hele steden kunnen wegva
gen.
ramp, een dramatische gebeur
tenis. Ook al zou de komeet in
de Stille Oceaan terecht komen:
een enorme vloedgolf zou ver
volgens al het leven op onder
meer Indonesië wegspoelen. De
komeet zou een krater van tien
tallen kilometers diep slaan en
de hele atmosfeer verpesten.
Ook mensen aan de andere
kant van de wereld zouden dat
merken. De dino's hebben het
in elk geval niet overleefd."
Niet bang
Het komende jaar hoeven we in
elk geval niet bang te zijn voor
een dergelijke ramp. Le Poole:
„We kunnen een jaar vooruit
voorspellen of er een komeet op
ons af komt. En zoiets gebeurt
zo'n 50 keer in het bestaan van
de aarde. En die is inmiddels
zo'n 5 miljard jaar oud. De kans
van zo'n inslag is dus erg klein.
Maar goed, het is beter om je op
dergelijke rampen voor te berei
den. Wellicht hebben we over
50 jaar iets gevonden om het
naderende onheil af te wenden.
Daar wordt hard aan gewerkt:
een raket bijvoorbeeld, die de
komeet eerst vriendelijk ver
zoekt te verdwijnen en het ding
vervolgens de andere kant op
duwt."
leiden dorith ligtvoet
De spiegels, de ruitenwissers,
auto-emblemen en de lak. Van
dalen hebben de afgelopen vijf
jaar praktisch alle onderdelen
aan de buitenkant van de wa
gens van Leidenaar C. Webbers
vernield of beschadigd. Afgelo
pen weekeinde was het weer
raak. Zijn zwarte Mercedes 500
SEC - nieuwwaarde 2,5 ton -
vertoont van voor tot achter
diepe krassen. „Ik loof een belo
ning uit van 5000 gulden als ie
mand me nu eindelijk de bewij
zen levert wie de dader is", zegt
de bewoner van Leiden-Noord
strijdlustig.
Ditkeer hebben onbekenden
met een stuk schuurpapier de
diepzwarte lak van de vijf jaar
oude wagen bewerkt. Met een
scherp voorwerp hebben ze bo
vendien centimeters lange kras
sen gemaakt in de lak. „En dit is
nog niet alles", weet de Leide
naar. „Ik woon hier nu vijf jaar
en heb in die tijd vijf mooie wa
gens gehad die allemaal werden
beschadigd. Steeds begint het
met krassen, daarna worden
ruitenwissers en antennes afge
broken en worden de spiegels
vernield. En weet u wat de spie
gels van een Mercedes kosten?
Vijfhonderd gulden per stuk. Bij
elkaar hebben die akkefietjes
me inmiddels 25.000 gulden ge
kost."
Toch koopt de Leidenaar ge
middeld ieder jaar een nieuwe
auto. En steeds een duurdere
slee. „Ik heb een auto nodig
voor mijn zoon, die in een rol
stoel zit", verklaart Webbers.
„En inderdaad koop ik steeds
weer een mooie wagen. Maar ik
hou dan ook van prachtige au
to's. Dat is een gekte van me.
Dat je bij een stoplicht staat en
dat ze allemaal naar je wagen
kijken. Het is mijn hobby, de
enige die ik heb."
Webbers is ervan overtuigd
dat steeds dezelfde vandaal het
op zijn wagens heeft gemunt.
Hij heeft ook wel een vermoe
den om wie het gaat, maar kan
niets bewijzen. „Vroeger dronk
ik nog wel eens een aardig bor
reltje, maar nu gaat het me voor
de wind. Er is iemand die het
gewoon niet kan hebben dat ik
nu in van die mooie auto's
rijd." Webbers heeft al van alles
gedaan om vandalisme te voor
komen. Hij koopt steeds andere
wagens in de hoop de dader te
misleiden. Elke nacht stalt hij
zijn auto op een andere plek.
Hij liet zelfs een alarminstallatie
aanbrengen, maar ook dat hielp
niet. „Dan ging er een vogeltje
of een poes op de motorkap zit
ten en ging het alarm weer af. Ik
schoot er niets mee op."
Bij de politie kunnen ze de
bewoner van Leiden-Noord in
middels uittekenen. Iedere keer
doet hij aangifte. „Maar ze heb
ben niet voldoende mensen om
bij mijn auto te posten. Je moet
maar een videocamera installe
ren, zeggen ze. Maar ja, zo'n ca
mera kost 2.500 gulden en bo
vendien moet ik dan de bomen
in mijn voortuin weghalen. Dat
wordt zo'n kale boel. Maar ik
weet het anders ook niet meer.
Ik loof die beloning uit en ga
toch maar een camera kopen."
Prof. dr. Maarten Vink die in
1967 met succes de eerste
niertransplantatie in Neder
land verrichte, is zaterdag op
78-jarige leeftijd in zijn woon
plaats Zoeterwoude overle
den. Professor Vink was van
1957 tot 1981 als hoogleraar
heelkunde verbonden aan de
Rijksuniversiteit Leiden.
Vink, geridderd in de orde
van de Nederlandse Leeuw,
kreeg voor zijn werk vele on
derscheidingen en erelid
maatschappen. Zo ontving hij
het Kruis van Verdienste van
het Rode Kruis. De Zoeter-
woudenaar leidde in 1973 een
missie van het Rode Kruis
naar Bangladesh. Bovendien
kreeg professor Vink de gou
den legpenning van de Ne
derlandse Vereniging voor
Heelkunde en de gouden Ti-
lanus Medaille.
De stichting WeerWerk en het
Centrum voor Beroepsoriënta
tie en Beroepsoefening in Lei
den zijn op zoek naar kandida
ten die aan de slag willen als
wijkconciërge. Tien banen zijn
er te 'vergeven' via de gemeen
telijke dienst milieu en beheer.
Wijkconciërge, ook wel wijk
beheerder of toezichthouder ge
noemd, is een nieuw fenomeen
binnen de gemeente Leiden,
r-™ Krap een maand geleden traden
de eerste wijkconciërges in
clienst. Zij signaleren gebreken
aan bijvoorbeeld straatmeubi-
lair en wegen en houden in de
gaten waar in hun wijk overlast
voorkomt. Voor de buurtbewo
ners dienen ze als aanspreek
punt van de gemeentelijke
dienst milieu en beheer.
Het Centrum voor Beroepso
riëntatie en Beroepsoefening
begint in oktober met een nieu
we cursus voor wijkbeheerders.
Kandidaten kunnen zich in
schrijven zolang zij ouder zijn
dan 27 jaar, langer dan drie jaar
werkloos en maximaal in het
bezit van een LBO/MAVO-di-
ploma. Aanmelden kan via de
stichting WeerWerk, Langebrug
60, tel: 071-251310.
examinator een trap in de buik
verkocht. Dit gebeurde na het
Een 38-jarige Katwijker was gis- vernemen van de uitslag in het
t^ren zo kwaad dat hij niet ge- examencentrum aan de Sma-
slaagd was voor zijn rij-examen, ragdlaan. De politie heeft de
t hij de 53-jarige Voorhoutse zaak in onderzoek.
Terwijl velen afreizen
naar zonnige stranden of
weidse bossen, verkennen
redacteuren van deze
krant plaatsen waar het
leven gewoon doorgaat.
Een volgeschreven
ansichtkaart, niet uit een
buitenland maar uit
onopgemerkte plekken in
Leiden.
Hier, 224 traptreden boven het
plaveisel van De Kopermolen, is
alles klein en ver. Behalve de
geluiden. Brommende reuze
vrachtwagens die de winkels
komen bevoorraden, het
gezoem van laadkleppen die
open en dicht gaan, het geklonk
van steekkarren waarmee
pallets vol levensmiddelen door
de achterdeur de supermarkt
worden ingereden, het metalen
geratel van winkelwagens
waarmee al dat eten en drinken
door 'de voordeur weer naar
buiten gaat: het klinkt 16
verdiepingen hoog allemaal net
alsof je er midden tussen staat.
Rustig is het allerminst op de
bovenste verdieping van wat
voorlopig Leidens allerhoogste
flat is. Het is alsof geluid, net als
warmte, de hoogte opzoekt.
Maar niet alle geluid. De trein
naar Amsterdam raast
geruisloos voorbij achter de
bomen die de grens met
Oegstgeest markeren. De
koeien loeien onhoorbaar in de
weidse Boterhuispolder. En de
meeuwen, die zich niet hoger
wagen dan de zesde etage,
brengen slechts een iel gekrijs
voort. Sommige geluiden zijn
kennelijkgrondgebonden,
andere zijn verbazend goede
klimmers.
Zestien hoog, en toch midden in de drukte
Het uitzicht vanuit de hoogste flat van Leiden. Op de voorgrond de Merenwijk, in de verte 't Joppe.
De fel omstreden torenflat -
met alle bezwaarschriften die
ertegen werden ingediend kun
foto henk bouwman
I je gemakkelijk tien van die
riante en dure appartementen
I behangen - oogt solide op zijn
acht brede betonnen poten.
Maar een ranke woontoren,
zoals de voorstanders voor de
bouw wilden doen geloven -
nee, dat is 't niet. Wel een
duizelingwekkend hoog
gebouw. Niet voor niets zit er
om de balkons op de bovenste
verdieping een dikke muur van
meer dan een meter hoog. Dat
geeft lichaam en geest wat
houvast bij het naar beneden
kijken.
En het uitzicht? Ach, het is een
plaatje. Recht vooruit een
piepklein, liefwijkparkje met
zo'n doodgewone bank onder
een treurwilg, wat rijen
puntdaken tussen het groen, de
Broek- en Simontjesmolen en
daarachter 't Joppe, met een
eenzame zeilboot in de mistige,
blauwgrijze verte. Rijp voor een
ansicht. Rechts en links van die
oerhollandse lappendekens in
verschillende tinten groen,
polders waar wat vee loopt te
suffen.
Maar je moet wel altijd in de
verte kijken. Want recht onder
de betonkolos zie je alleen de
daken van winkels. Platte daken
bedekt met smalle stroken
asfalt, vol schoorsteentjes,
kokers en kastjes en gelardeerd
met piramidevormige
uitbouwtjes. En wie de blik iets
verder werpt, voelt zich al gauw
een gluurder. Want die heeft
zomaar vrij zicht op de balkons
van de huizen aan de Pelmolen.
De liften hebben een aardig
nieuwtje. De digitale rode cijfers
die aangeven op welke etage de
lift zich bevindt verspringen
niet, maar glijden in een
verticale lijn door de display.
Naar beneden als de lift stijgt,
naar boven als hij daalt.
Terug op de aarde is hoogte
plotseling betrekkelijk
geworden. Of eerder nog
onbetekenend. Die vierhoge
flatjes aan de Valkenhorst, da's
nu gewoon vier keer begane
grond.
aad rietveld
