ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
Vakantie
in gedrang
191
ZATERDAG 16 JUL11994
Het aantal vliegva
kanties vanaf Schip
hol bereikt dit jaar
een recordhoogte. En
daarmee groeit de fi
le-vorming voor de
balies op Amsterdam
Airport.
FOTO UNITED PHOTOS
DE BOER ROB HENDRIKS
Nog nooit gingen zoveel
Nederlanders op
vakantiereis als in 1992.
Als dat record al ooit
gebroken zou worden,
dan - volgens de
prognoses - niet eerder
dan rond het jaar 2000.
Maar zie: na een 'dip' in
1993 reist het aantal
vakantiegangers dit jaar
de grens van het record
voorbij. Dat begint dit
weekeinde (de start van
wat heet 'het super
hoogseizoen j, waarna
er volgens de
berekeningen een
hoogtepunt volgt in het
weekeinde van 30 en 31
juli. Dan is een op de
vier Nederlanders niet
thuis.
Op pad met de
boodschap die Godfried
Bomans ooit meegaf:
'Reizen is wachten'.
Uittocht bereikt recordhoogte
Vandaag zijn er - volgens gegevens
van de Stichting Continu Vakantie
Onderzoek - 2.176.000 Nederlan
ders op vakantie. Dat betekent geen record.
Die piek wordt pas bereikt in het weekeinde
van 30 en 31 juli als de teller zal stilstaan op
3.488.000. Van dat totaal, zo berekende de
Stichting eind vorige maand met vertederen
de precisie, blijft bijna anderhalf miljoen in
eigen land; de andere twee miljoen trekt zin
gend de grens over. Op weg naar de zon
vooral; Frankrijk beneden de Loire, Grieken
land, Spanje.
Of er - eenmaal op de plaats van bestem
ming aangekomen - nog steeds zal worden
gezongen, wordt hier en daar betwijfeld. In
een bombardement van berichten werd de
toerist de afgelopen maanden in het bijzon
der gewaarschuwd voor het perfide Spanje.
Louche hotelbazen aldaar zouden hun ka
mers voor een en dezelfde periode niet twee
keer, maar zelfs wel drie keer hebben ver
huurd omdat ze steeds betere prijzen konden
krijgen van wanhopig naar ruimte zoekende
touroperators. Vooral Mallorca-gangers wer
den overnachtingen onder de blote hemel in
het vooruitzicht gesteld. Dampende krante
koppen. Zoals: 'De Islas Baleares wacht een
hete zomer'.
Geen paniek
Sussende woorden legden al snel een rook
gordijn. Nederlandse touroperators lieten
van stond af aan weten dat de cliëntèle rustig
kon gaan slapen en aan de Costa's zelf wist
men van de prins geen kwaad. Toegegeven,
er zou hier en daar wellicht wat met bedden
moeten worden geschoven, maar die al in ja
nuari gereserveerde kamer zou er vast en ze
ker ook in juli nog zijn. Contract is tenslotte
contract en voor paniek was geen enkele re
den.
Niettemin achtte de vaderlandse reisbran
che het eind mei raadzaam een zware dele
gatie te laten afreizen naar de plaats des on-
heils. Waar rook was, was vuur en een beetje
druk kon geen kwaad. Bovendien hadden de
Duitse en Engelse collega's zich ook al aan
het front vertoond en verschenen er in de in
ternationale vakpers steeds meer berichten
over hoteliers die ondanks waterdichte af
spraken zouden zijn bezweken voor het grote
geld.
De toestand bleek ernstiger dan verwacht.
Dus werd en passant ook het ministerie van
toerisme in Madrid aangedaan. Zijne Excel
lentie vond heel ruimhartig nog net een gaat
je in zijn agenda, maar bleek reeds door an
deren op de hoogte te zijn gesteld van het be
drog. Hij had al maatregelen genomen. Over
treders - zo verzekerde hij het bezoek uit Ne
derland met klem - zouden hard worden
aangepakt. En mochten er toch nog proble
men ontstaan met hardnekkige recidivisten,
wel dan kon er belet worden gevraagd bij een
zojuist in het leven geroepen commissie. De
ze had van hem flinke volmachten gekregen
en zou - mocht dat nodig zijn - ingrijpen als
was het de inquisitie zelf. De naam van Span
je mocht in geen geval worden bezoedeld. Er
zou een kamer zijn voor elke gast. Si, signor.
Niets nieuws onder de zon overigens. Pro
blemen met - zoals dat in het jargon heet -
accommodatieverschaffers, die er geen been
in zien de beschikbare bedden in bepaalde
perioden twee of drie keer te verhuren, waren
er veertig jaar geleden ook al. Directeur Fer
dinand Fransen van Arke Reizen kan met
smaak vertellen hoe hij in de zomer van '49
op een late zaterdagnamiddag met een haas
tig gecharterd sportvliegtuigje kokend van
woede van Twente naar Beek fladderde om
dat een busgezelschap in Valkenburg de
hond in de pot had gevonden. „Die hotelier
had plotsklaps een bruiloft kunnen krijgen.
Dat bracht meer geld op. Van een contract
wist de man zich ineens niets te herinneren.
Totdat ik 'm dat persoonlijk onder z'n neus
kwam duwen."
Was een zogenaamde 'overboeking' toen
nog een incident, nu - tijdens wat al wordt
genoemd het 'superhoogseizoen' - is het
schering en inslag. Schattingen wijzen uit dat
één op de honderd Nederlandse toeristen dit
jaar het hoofd te ruste legt op een plek waar
voor hij tijdens het boeken bij de reizenver-
koper niet had gekozen. Hetgeen overigens
niet alleen de accommodatieverschaffers valt
te verwijten, maar tevens de touroperators,
die nu de vermoorde onschuld spelen. Je zal
de arme hoteliers de kost moeten geven, die
pas drie weken van tevoren een faxje krijgen
van een reisorganisatie, die plompverloren
meldt dat de in december 1993 gereserveerde
bedden helaas niet konden worden verkocht
en dat hij ze daarom nu zelf maar in de uit
verkoop moet gooien. 'Met vriendelijke groe
ten en tot volgend jaar'.
Overboekingen
Het zijn dat soort praktijken die de herber
giers ooit op het idee brachten het kwalijke
fenomeen 'overboekingen' te introduceren.
Beschikbare ruimte wordt sindsdien niet
voor honderd procent verkocht, maar voor
honderdtwintig procent. Of - zeker als er een
beter bod komt - nóg meer. Aanvankelijk had
dat niet zelden schrijnende taferelen tot ge
volg. Toeristen stootten met het boekingsfor
mulier in de hand na een lange reis doodver
moeid toch hun hoofd en mochten van geluk
spreken als er in de omgeving nog ergens an
ders een plekje te vinden viel.
Dergelijk ongerief doet zich nu nauwelijks
meer voor. Mocht er sprake zijn van een
overboeking, dan hoort een klant dat dankzij
de alwetende computer meestal drie weken
van tevoren. Maar dan nog... Woordvoerder
Rob Admiraal van Arke Reizen: „Ik zie dan in
gedachten de ouders, die hun kinderen moe
ten uitleggen dat ze niet naar dat ene hotel
gaan, dat ze vijf maanden geleden na lang
zoeken met z'n allen hadden uitgezocht. Dus
niet dat leuke balkon, niet dat leuke zwem
bad en niet die leuke speeltuin, maar plotse
ling een hoge-flat aan een drukke boulevard...
Zoiets komt hard aan. Zou niet mogen ge
beuren."
Toch heeft het er veel van weg dat over
boekingen nauwelijks zijn uit te roeien. Zeker
niet op een moment dat Spanje volslagen on
verwacht (Turkije viel door de aanslagen weg
als concurrent en de peseta kelderde aan
merkelijk verder dan was voorspeld) zestig
procent meer toeristen ontvangt dan in het
jaar daarvoor. Op 31 december 1994 zal blij
ken dat alleen al op Mallorca tien miljoen
gasten hebben gelogeerd. Ook de scherpste
records vallen deze zomers als kegels. Zo was
het nog nooit eerder vertoond dat medio juni
1.072.000 Nederlanders een vliegvakantie
hadden geboekt. Vorige week pas liet de boe-
kings-balans in vergelijking met dezelfde pe
riode van 1993 voor het eerst een kleine min
zien. De weken daarvoor scoorden allemaal,
stuk voor stuk, een dikke vette plus.
Problemen
Veroorzaakte dat op het gebied van accom
modatie forse complicaties; vliegtuigstoelen
zijn er in overvloed. Het gevaar loert eerder
op de luchthavens rondom de Middellandse
Zee. De verkeersleiding daar bleek tot nu toe
goed in staat de zilveren vogels redelijk op
tijd te laten landen en vertrekken. Maar het
superhoogseizoen moet nog beginnen. Char
termaatschappijen als Martinair en Transavia
proberen de grootste drukte voor te zijn door
de toerist al op koeienmelkerstijd op Schip
hol te ontbieden. Maar die truc hebben ze in
Duitsland, Engeland en Scandinavië ook ont
dekt. Gevolg; tussen zeven en acht uur 's
ochtends - als ook het lijndienstverkeer op
gang komt - is het in het Europese luchtruim
bijna net zo druk als op de befaamde Boule
vard Périphérique rondom Parijs.
Daar wordt het tussen dinsdag 2 augustus
en woensdag 24 augustus trouwens Jielemaal
dringen. Een gedeelte van de op de rondweg
aansluitende A6 (richting Lyon/Orleans)
wordt van een nieuw wegdek voorzien. Dat
moment lijkt stom gekozen, maar is het niet.
In augustus namelijk is 'tout Paris en route'
en dat de buitenlanders zich nu voor een bij
na niet te nemen hindernis zien geplaatst, is
.hun probleem. Niet dat van de Fransen. Er
zijn tenslotte meer wegen die naar de
Provence en de Dordogne leiden.
Ook op die routes echter, wordt vanaf 30
juli een kokende drukte verwacht. Het is
overdreven te stellen dat heel Europa in het
voorjaar moet hebben besloten op vakantie
te gaan tussen 23 juli en 14 augustus. Maar
het lijkt er wel verdacht veel op. Wie de file
lijstjes bekijkt, die de ANWB elke zomer met
zoveel toewijding publiceert, slaat de schrik
om het- hart. En dan mag het wel zo zijn dat
de toename van het aantal autovakanties dit
jaar enigszins lijkt te stokken, feit blijft dat de
Nederlandse marktleider Vrij Uit nog nooit
zoveel passagiers boekte als dit jaar. Boven
dien wijzen zojuist bekend geworden cijfers
uit, dat de belangstelling voor geheel verzorg
de kampeervakanties (Eurocamp, Eurosites)
toenam met wel 16 procent en dat het aantal
buspendels door elkaar genomen zelfs met
26 procent steeg.
Wie dan ook nog eens een keer de gede
tailleerde, door de touringcarbedrijven ver
schafte cijfers gadeslaat (Frankrijk: 44%,
Spanje: 29% en Italië: 36%), kan niet an
ders dan tot de conclusie komen dat het weer
stevig dringen wordt op de Duitse, Belgische
en Franse autowegen. Als men daartoe al in
staat wordt gesteld. Stilletjes in de file hopen
tot het beter wordt, komt meer in aanmer
king. 'Reizen is wachten', schreef Godfried
Bomans al. Directeur Hugo Bloksma van Eu
rocamp: „Iedereen wil naar de zon. Komt
door het slechte voorjaar.
Die drang naar het zuiden, heeft tot gevolg
dat onder de Loire de meeste kampeerterre
inhouders het bordje 'complet' voorlopig niet
meer van het hek hoeven halen. Bloksma en
zijn collega's/concurrenten voorzagen dat
aan de hand van hun boekingsstatistieken
reeds in mei. Pogingen om meer ruimte te
krijgen op de gecontracteerde terreinen lie
pen echter bijna allemaal op niets uit. De
achter rinkelende telefoons residerende cam
pingbazen roken ook lont en omdat zij aan
individuele kampeerders aanmerkelijk meer
verdienen dan aan scherp inkopende firma's
als Eurocamp...
Alternatief
Een alternatief lijkt vakantie in Nederland.
Volgens het Nederlands Bureau voor Toeris
me is er- op de meeste campings nog vol
doende plaats. Slechts weinig landgenoten
hadden in juni immers nog een come back
van de zon verwacht. 'Maar nu hij zich wel
-vertoont', denkt de wantrouwige, door alle
water gewassen Nederlander waarschijnlijk,
'moet je maar afwachten hoe lang hij dat
blijft doen'. Aan de Middellandse zeekust is
de toerist verzekerd van een blauwe hemel.
En moet hij voor een vakantie daar nou zo
veel meer betalen dan hier?
Ferdinand Fransen: „Vorig jaar heb ik voor
de grap wat gidsen uit 1979 doorgebladerd.
Het klinkt ongelooflijk, maar wat er sinds die
tijd ook allemaal duurder is geworden, de va
kantie niet. De prijzen zijn in sommige geval
len zelfs nog gezakt. Als je't vanuit die hoek
bekijkt, hoef je dan ook eigenlijk niet ver
baasd zijn over deze hausse. Daarbij: je mag
de Nederlander veel afpakken, maar kom
nooit aan zijn auto en zijn vakantie."
FOTO ARCHIEF
Op weg naar het vakantie-doel...
