'Smeerboel lijkt net echt hout'
TV-sterren spelen opwindende Pinter
Cultuur Kunst
Straattekenen op
op het Waaghoofd
De Overval
Oliver Stone ziet af
van verfilming Evita
J VRIJDAG 15 JULI 1994
CHEF ANNEMIEK RUYGROK. 071 -356471PLV -CHEF JAN RIJSDAM. 071 -356472
Japan in Volkenkunde
leiden Onder de titel 'Japan anno 1850' is in het Rijksmuseum
voor Volkenkunde, aan de Steenstraat 1voor langere tijd een
presentatie uit de eigen collectie ingericht. Centraal staat het da
gelijks leven van een rijsthandelaar en zijn familie anno 1850. De
voorwerpen zijn voor het merendeel afkomstig uit de Von Sie-
bold-collectie. Naast waaiers, lakwerk, theekommen, speelgoed
en uurwerken zijn de bekende beelden uit de Boeddhazaal op
gesteld. De komende tijd zullen er regelmatig activiteiten rond
de Japan-opstelling zijn. Aanstaande zondag is er om 14.00 een
rondleiding bij de tentoonstelling en wordt om 15.00 uur een
demonstratie Japanse kalligrafie gegeven. Donderdag 21 juli is er
een demonstratie van de Japanse theeceremonie. Bijwonen van
deze activiteiten is gratis, alleen de museumentree moet worden
betaald.
Exposities in de regio
voorschoten In de Voorschotense bibliotheek aan de Wijn
gaardenlaan wordt tot 24 augustus een expositie gehouden van
werk van de Leidenaar Peter Zuur. Zijn olieverfschilderijen,
aquarellen en etsen zijn te zien tijdens de openingsuren van bi
bliotheek. Werk van 7 verschillende kunstenaars wordt geëxpo
seerd in de Van Berkellounge van Grand Hotel Huis ter Duin in
Noordwijk. De expositie, gehouden van 30 juli tot en met 7 au
gustus, is te zien van 11.00 tot 21.00 uur.
Nederlandse landschappen in Madrid
madrid De Nederlandse landschapsschilderkunst uit de 16de
en 17de eeuw staat in oktober centraal in het museum Thyssen-
Bornemisza in Madrid. Op de expositie zijn onder meer werken
te zien van Rembrandt, Jacob van Ruisdael, Jan van Goyen en
Aelbert Cuyp. De ruim 75 Nederlandse landschapsschilderijen
zijn afkomstig uit de Thyssen-collectie zelf en een groot aantal
Amerikaanse en Europese musea. De Zwitserse baron Hans-He-
inrich Thyssen bracht zijn privé-verzameling kunst in 1992 on
der in een nieuw opgericht museum in Madrid dat nu zijn naam
draagt. De verzameling van de baron was de belangrijkste ter
wereld in particulier bezit.
leiden letty stam
Ton van het Schip heeft weer
even een eigen straatje. De
Leidse straattekenaar werkt tot
maandag op een speciaal voor
hem aangelegd stukje op het
Waaghoofd aan de Aalmarkt.
Op de Lakenfeesten vorig
jaar dwong hij bewondering af
met het zijn tekening van
Rembrandts 'Nachtwacht' op
252 stoeptegels tegenover de
Hartebrugkerk. Het was de be
doeling dat Van het Schip dit
maal in gezelschap van 24 col
lega-tekenaars aan de slag zou
gaan in de Breestraat. Bij ge
brek aan voldoende deelne
mers is het festival voor dit
jaar afgeblazen.
„Het is niet gelukt", vertelt
Leo Kamphues, mede-organi
sator van de Lakenfeesten.
„We hebben geadverteerd en
kunstacademies benaderd
maar we kregen niet voldoen
de inschrijvingen binnen. Dus
ging het festival niet door. We
zijn inmiddels al wel bezig
voor volgend jaar. Er zijn brie
ven en folders gedrukt in het
Spaans, Italiaans. Frans, En
gels en-Duits. Van het Schip
tekent deze zomer op straatte-
kenfestivals in Duitsland en
Italië en gaat dan met die brie
ven langs zijn collega's om het
Leidse festival te promoten.
Met een beetje geluk gaan er
dan volgend jaar tijdens de La
kenfeesten 25 tekenaars aan
de slag in de Breestraat."
Raad akkoord met vermindering
subsidie Toneelgroep Amsterdam
amsterdam anp
De subsidie van Toneelgroep
I Amsterdam wordt met ingang
van 1995 verminderd met an-
derhalve ton. De gemeenteraad
van Amsterdam heeft dat beslo-
ten. TGA, het gezelschap van
Gerardjan Rijnders, krijgt tot en
I met 1994 ongeveer 5.6 miljoen
j gulden en van het rijk 4 miljoen.
Amsterdam zet het mes in de
1 financiële bijdrage vanwege de
verhuizing van TGA van de
Stadschouwburg naar het
Transfomiatorgebouw op het
terrein van de voormalige Wes
tergasfabriek, een tussenstap op
weg naar een eigen theater. Het
j Stadsschouwburg aan het Leid-
seplein heeft het toneelgezel
schap nooit kunnen bekoren.
De manier van theater maken
die de artistieke leiding voor
stond. stuitte onder meer op de
beperkingen van het gebouw.
Het vertrek van TGA heeft
voor de Stadschouwburg verve
lende gevolgen: in 1995 blijft
het toneel zeker veertig tot vijf-
Studenten maken superschilderij van het orgel in de Leidse Pieterskerk:
MUSEA
Een warreling van grijze,
witte en zwarte strepen en
kringels bedekt meters
groot een gedeelte van de
vloer van de Leidse Pieters
kerk. Van bovenaf en
vanuit de zijlijn is in die
kluwen van verf niet direct
een afbeelding te herken
nen. Het is het Van Hager-
beer-orgel in de ogen van
Lies Lantinga, Peter Ver
donk en Nico van Delft. De
drie studenten van de
Haagse Academie voor
Beeldende Kunsten heb
ben in vier dagen tijd het
instrument geschilderd op
een doek van tien bij twin
tig meter. Hun superschil
derij hangt de komende
vier jaar voor het echte or
gel dat een restauratiebeurt
ondergaat.
leiden letty stam
Het doek is een initiatief van de
stichting die de Pieterskerk be
heert. Het orgel wordt straks
deels gedemonteerd achter het
doek. De houten kasten en ver
sieringen blijven gewoon han
gen. De pijpen gaan er allemaal
uit. Om de bezoeker straks het
gezicht van gapende gaten te
besparen, werd het superschil
derij bedacht. Via via kwam de
stichting uit bij de drie studen
ten van de Academie voor Beel
dende Kunsten. Vorige week
kregen ze de opdracht voor de
ongewone klus. Afgelopen
maandag zetten ze de eerste
streken.
„Het is eng als je maar vier
dagen de tijd hebt om te schil
deren", vertelt Zaandammer
Verdonk. „Maar je moet het ge
woon doen. We hebben wel de
bouwtekening van het orgel in
vlakken verdeeld maar niet ruit
je voor ruit gewerkt. Daar heb je
de tijd niet voor. Daarom heb
ben we ook 's avonds doorge
werkt." Collega Van Delft uit
tig dagen leeg. Directeur C.
Habbema raamt de extra kosten
voor een nieuwe programme
ring op 730.000 gulden. De raad
vindt het redelijk om TGA een
korting op te leggen van ander
halve ton wegens gederfde
huurinkomsten, en dat bedrag
over te hevelen naar het pro
grammeringsbudget van de
schouwburg.
El Greco
verhuist naar
Amersfoort
Het kunstwerk 'El Greco,
basiliek voor een schilder',
van de Leidse kunstenares
Irène Prinsen, verhuist naar
Amersfoort. Twee jaar lang
was het omvangrijke stalen
werk,"geïnspireerd door het
werk van de 16de eeuwse
Spaanse schilder El Greco,
te zien in de Hooglandse
Kerk in Leiden. Het was ge
ruime tijd onzeker wat er
daarna met het kunstwerk
moest gebeuren omdat er
geen koper voor werd ge
vonden. De Stichting Hom
mage aan El Greco heeft nu
eindelijk wel een nieuwe
plek gevonden, de St. Joris-
kerk in Amersfoort, waar
het tentoongesteld wordt
tot en met 3 september.
Waarschijnlijk zal het
kunstwerk ook daarna nog
geruime tijd in de St. Joris-
kerk blijven staan.
leiden Theatergroep De Gebroeders Flint maakten gistermiddag het Stadhuisplein 'onveilig' met hun
voorstelling 'De Overval'. Het publiek moest op hun hoede zijn, want voor ze het wisten werden ze met
zachte dwang uitgenodigd deel uit te maken van de voorstelling. Eenmaal in handen van een swingende
geluksprediker werd één van de toeschouwers van de meeste van zijn kledingstukken afgeholpen, want:
„Ben je al gelukkig? Dan heb je die allemaal niet nodig." foto holvast/marklamers
Lies Lantinga, Peter Verdonk en Nico van Delft (met bril) werken aan hun monsterschilderij. Onder het doek is een tweede afbeelding ontstaan die
pas over vier jaar te bewonderen is. foto ben de bruyn
Woubrugge vult aan:,, Het is net
een Touretappe. Je moet het
langzaam opbouwen en niet
meteen de eerste dag al je ener
gie verspillen."
Om de enorme lap te beschil
deren, hebben de drie zelfs met
bezems geverfd. „Het voorover
gebogen werken is me meege
vallen", vertelt de Leidse Lan
tinga. „Je hebt natuurlijk wel
een heel ander perspectief. Als
we een overzicht willen, klim
men we op de keukentrap of op
de steiger voor het orgel." Ver
donk vindt het veel te hoog
maar Van Delft klimt rustig naar
de galerij in de nok van het de
kerk. „Wat er hier uitziet als een
smeerboel, lijkt van bovenaf
echt houtsnijwerk."
Kleur is bewust vermeden.
„Dat was ook de opdracht",
verklaart Van Delft. „Ze wilden
niet een doek dat alle aandacht
naar zich toe zou trekken. Van
daar dat we in zwart, wit en grijs
werken. Dat vond ik geen be
perking. Onze schetsen hebben
we ook in die kleuren opgezet."
Verdonk: „Het is natuurlijk wel
opmerkelijk dat je iets schildert
wat niet mag opvallen. Meestal
maak je toch iets dat er uit
knalt."
Tweede schilderij
De rand van het schilderij is ge
vuld met de verfafdrukken van
blote voeten. „We hebben zon
der schoenen geschilderd om
het doek niet te beschadigen",
vertelt Verdonk. „Hieronder lig
gen grafzerken die niet allemaal
gelijk liggen. Hier en daar heb je
hobbels en kieren. Om het
doorsijpelen van de verf en
scheuren in het doek te voorko
men, hebben we twee lagen
plastic neergelegd. Het grappige
is dat onder het schilderij nu
een tweede tekening zit. Van de
doorgedruppelde verf. We heb
ben al een hoekje opgelicht en
het ziet er bijzonder uit. Wat er
precies onder zit, kun je over
vier jaar pas bekijken als het
doek weer weggaat. Want het
schilderij wordt met die plastic
ondergrond opgehangen.
De monsterklus op een zo on
gewone plaats, is de drie mee
gevallen. „Alleen in het begin
merkte ik iets van die sfeer van
de kerk", vertelt Lantinga.
„Maar later in de week hebben
studenten hier staan stofzuigen
en dweilen en dat maakt dat
ongewone heel gewoon. En het
was wennen om samen te wer
ken. Meestal maak je dingen in
je eentje. Dat was wel gek in het
begin, maar het is heel goed ge
gaan." Verdonk besluit: „Het is
leuk om te doen. We hebben
gewoon lekker staan kliederen."
LEIDEN
MUSEUM BOERHAAVE
Lange St. Agmetenstraat 10. Di t/m
za 10-17 uur, zon-en feestdagen 12-
17 uur. 'IJzeren therapeuten", t/m
14/8. Zondag 17 juli en woensdag 20
juli: 'Dr. Zanders ijzeren greep', thea
ter, 14.00 en 15.00 uur.
MOLEN DE VALK
2e Binnenvestgracht 1/a. Di t/m za
10-17 uur, zon-en feestdagen 13-17
NATIONAAL NATUURHISTORISCH
MUSEUM
Pesthuislaan. 'Superinsekten. Di t/m
za 10-17 uur, zon- en feestdagen 13-
17 uur, t/m 24/10."
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN
Rapenburg 28. Di t/m za 10-17 uur.
zon- en feestdagen 12-17 uur. 'Ooit
van Freud'. de archeologische verza
meling van Sigmund Freud, t/m 10/7.
RIJKSMUSEUM VOOR VOLKENKUNDE
Steenstraat 1. Di t/m vr 10-17, za-
zon-en feestdagen 12-17 uur. "Langs
de Niger', oude culturen in West-Afri-
ka, t/m 28/8 Foto-tentoonstelling
van Fotostudio Woodbury Page:
'Fotografen in Indonesië. 1857-
1908", t/m 23/10. "Volkskunst van
verre', t/m 8/1/95. Zondag 17/7, 14
uur, rondleiding bij de presentatie
'Japan in volkenkunde'; 15 uur, de
monstratie Japanse kalligrafie. Don
derdag 21/7, 14 en 15 uur, demon
stratie Japanse theeceremonie.
HORTUS BOTANICUS
Rapenburg 73 Ma t/m za 9-17 uur,
zon- en feestdagen 10-17 uur. Kas
sen geopend ma t/m za 9-17 uur.
Clusiustuin geopend ma t/m vr 10-
12.30 en 13.30-16 uur.
DE LAKENHAL
Oude Singel 28-32. Di t/m vr 10-17
uur, za- zon- en feestdagen 12-17
uur. 'Beelden uit de verzameling Lei
den', t/m 4/9. Overzichtsexpositie van
het werk van Pieter Geraedts, 16/7
t/m 19/10. Zondag 17 juli: rondlei
ding met als onderwerp de Leidse la
kennijverheid en demonstraties van
het weven van wol
LEIDSE PILGRIM COLLECTIE
Vliet 45. Ma t/m vr 9.30-16.30 uur.
PRENTENKABINET
Rapenburg 65. Di t/m vr 14-17 uur.
PENNINGKABINET
Rapenburg 28. Dt t/m za 10-17 uur,
zon-en feestdagen 13-17 uur. 'Nieu
we Kunst en Art Déco', werk van me-
dailleur, beeldhouwer en keramist
Chris van der Hoef. t/m 18/9. Muse
umspreekuur elke woensdag 14-17
KATWIJK
KATWIJKS MUSEUM
Voorstraat 46. Di t/m za 10-12 en
14-17 uur. 'Henri Cassiers'. steen
drukken, etsen, aquarellen en prent
briefkaarten van deze Belgische kun
stenaar, t/m 24/9.
schiermonnikoog luuk verpaalen
In het dorp wordt al gefluisterd
van 'die pornovoorstelling'. Een
beetje gekscherend natuurlijk,
dat wel, maar het tekent een
beetje de ontvangst. Het is ook
wat onalledaags, Harold Pinter
op Schiermonnikoog. Zeker als
hij gespeeld wordt door twee
zéér bekende Nederlanders, en
zeker als er onverbloemd over
seks gesproken wordt en er
nogal wat bloot te zien is. Want
dat gebeurt er in 'De Minnaar'.
Die bekende Nederlanders
zijn Rick Engelkes en Isa Hoes,
bij hele volksstammen bekend
als dokter Simon Dekker en
Mirjam van der Pol, topsterren
uit de miljoenen Nederlanders
aan de buis kluisterende serie
'Goede Tijden, Slechte Tijden'.
Hoewel Isa Hoes al een flinke
poos uit de serie verdwenen is,
heeft ze nog steeds moeite met
het afschudden van haar imago
als doldwaze Mirjam. Nu pas
komt ze toe aan auditeren voor
serieuzere rollen. Haar rol in
'De Minnaar' zal ongetwijfeld
haar status als serieus actrice
verhogen.
De Engelse toneelauteur
Harold Pinter schreef 'De Min
naar' in 1962. Het stuk gaat over
twee echtelieden die al een
poos op elkaar zijn uitgekeken.
Of liever, de mot is enigszins in
het huwelijk gaan zitten. Ze
houden nog wel van elkaar
maar de spanning is eruit. Om
de swing er weer in te krijgen
hebben ze een bizarre afspraak
gemaakt: de man tolereert dat
de vrouw overdag een minnaar
Rick Engelkes en Isa Hoes: echtelieden die al een poos op elkaar zijn uitgekeken.
ontvangt. Als hij 's avonds thuis
komt ondervraagt hij zijn vrouw
uitgebreid over hoe het was. Zij
op haar beurt accepteert dat hij
overspelig is met een goedkope
hoer.
So far, so good, but this is
Pinter! Want wat blijkt: hij is
haar minnaar, zij is zijn goedko
pe hoer. Kortom, die twee spe
len een gevaarlijk spel. Ze krui
pen in de huid van een ander
om aan hun gerief te komen.
Want binnen de strakke codes
van hun keurige burgermansbe-
staan is het uitgesloten dat ze
zich overgeven aan seksuele uit
spattingen.
Rick Engelkes en Isa Hoes zijn
eigenlijk te jong voor de rollen.
Zou je zeggen. Maar niets is
minder waar. Hier staat een
succesvol jong paar dat in hun
jacht op geld en status vergeten
is hun eigen emotionele leven
een beetje op peil te houden.
Het bankstelletje is gekocht, de
dure kleren zijn aangeschaft en
dan komt het moment dat je je
afvraagt: is that all there is?
Leeftijdgenoten houden van
Pearl Jam en Nirvana en dus
koop jij hun cd's. Om er bij te
horen. Maar het werkt niet. En
dan bedenk je zo'n spelletje.
Manlief kleedt zich om in grun-
gekledij, het vrouwtje steekt
zich in een strak stretchjurkje.
De eerste opkomst van Engel
kes als minnaar is prachtig. Hij
voelt zich zichtbaar ongemak
kelijk in zijn gescheurde spijker
broek en foute ketting. Hij zoekt
krampachtig naar een houding.
Draaiend en stuntelend is hij in
niets de wilde minnaar die ons
voorgespiegeld was. Vlak daar
voor heeft Hoes ons al bij de
kladden gehad. Tijdens haar
omkleedpartij weet ze donders
goed dat wij mee zitten te kij
ken en daar maakt ze gretig ge
bruik van. Een schalks lachje
naar het publiek, een blik die
vraagt om goedkeuring. Het
ontbreekt er nog maar aan dat
ze haar bh de zaal insmijt.
Hoe vinden Engelkes en Hoes
het om te doen?
„Vreselijk spannend," zegt
Hoes. „Het is elke avond an
ders. Er ligt, met uitzondering
van de tekst natuurlijk, niets
vast. Er is geen mise-en-scène,
dus je moet voortdurend vrese
lijk goed op elkaar letten." Aan
de jarenlange ervaring bij de te
levisie hebben ze daarbij niets.
Volgens Rick Engelkes heb je bij
tv geen tijd om 'diep' te gaan.
„Je. speelt één lijn terwijl we
hierbij echt naar verschillende
lagen hebben gezocht. Dit is
echt een zoektocht geweest,
met alle onzekerheid en angst
die daarbij komt kijken."
Speellijst: 15, 16 juli: Texel
(21.00 uur), 18, 19, 20 juli: Ter
schelling (21.00 uur), 22, 23, 24
juli: Ameland (20.30 uur), 26,
27, 28 juli: Texel, 30, 31 juli:
Vlieland (21.00 uur), 2, 3, 4, 5
augustus: Terschelling, 7, 8 au
gustus: Schiermonnikoog (21.30
uur), 12, 13 en 14 augustus:
Ameland.
EXPOSITIES
LEIDEN
BUITENGALERIE KAASMARKT-
SCHOOL
Koppenhinksteeg 11'De Beelden
tuin', werk van Frans de Wit, Maja
van Hall, Ad Arma en Feng, t/m 31/7,
dagelijks 13-18 uur.
BLEIJENBERG GALERIE
Breestraat 113. 'Zomer '94'. Werk
van verschillende kunstenaars, t/m
25/8 (24/7 t/m 5/8 gesloten); di t/m
za 9-18 uur, le zondag van de
maand 12-17 uur.
BLEIJENBERG BEELDEN
Langebrug 61Vaste opstelling diver
se beelden; vr, za en le zondag van
de maand 12-17 uur.
MECENAS GALERIE
Middelstegracht 87. Dag (beh ma)
12-16 uur en op afsnraak (071 -
127809).
ZÓNE
Nieuwstraat 17. Schilderijen van An
neke Timmerman. 17/7 t/m 31/8, Di
t/m vr 11-18, za 10-17, zo 13.30-
16.30 uur.
GALERIE DE GOUDEN EEND
Hooglandsekerkgracht 42. Schilderij
en van Fred Hansen.
GALERIE CELLINI
Hooigracht 50. Debuut Evaline Coe-
nen, glasobjecten, schilderijen van
Hannes van Es, t/m 4/8, do vr za 14-
17 uur.
KUNSTSALON DE PRINCEHOF
Rapenburg8/10. JacquesTurk III,
t/m 31/7. Ma t/m vr 10-17, zo 13-17
GALERIE AZL
Academisch Ziekenhuis, gebouw 1
Schilderijen en tekeningen van Jan
peter Muilwijk t/m 28/8, dag. 9-17
DE KLEINE KLUP
Nieuwe Rijn 1'Vietnam- Do Mof. fo
to's van Jan Banning, t/m 28/7; ma
t/m za 10-22 uur. zo 12-22 uur
TIME IS ART
Nieuwstraat 10. Berbeé Kuiper,
t/m 17/7; woedovrza 14-18 uur
HAZERSWOUDE
GALERIE LAERKEN
Bent 2. Deens kunstenaarscollectief
'Pyramiden' met sculpturen, schilde
rijen, reliëfs, papier-collages en as
semblages, Ingrid Lundh-Rundqvist
(Zweden), glas, t/m 30/7; za zo 11 -
17 uur.
KATWIJK
ARTGALLERY KRAIJEN00RD
Prinses Marijkelaan 21. 'Een eeuw
schilderkunst, aan de kust en door de
Bol lenstreek'wisselende expositie,
t/m 30/1 l;za 11-19 uur en op af
spraak (01718-13520).
WASSENAAR
GALERIE VERHAAR
Schoolstraat 9. Jaap van der Pol,
schilderijen, gouaches, etsen; t/m
1/9; do tm zo 13-18 uur.
DE PAAUW
Raadhuislaan 22. Beelden en schil
derijen van verschillende Wassenaar-
se kunstenaars, t/m 24/7; di t/m vr
10-16, za zo 13-17 uur.
GALERIE 27/ DE GREEF DE GREEF
Schoolstraat 27. Peter Klashorst en
Bart Domburg (ex-After Nature),
schilderijen; t/m 31/8, di t/m vr 10-
18, za 11-17 uur en op afspraak
(01751-16090).
buenos aires-dpa
De Amerikaanse regisseur Oli
ver Stone zal de musical Evita
over de tweede vrouw van de
Argentijnse president Juan
Domingo Peron niet verfil
men. Volgens kranten in
Buenos Aires kon Stone het
met de producent niet eens
worden over de financiering
van de film.
De regisseur wilde een be
drag van 60 miljoen dollar, ter
wijl de producent, Hollywood
Pictures niet meer dan 50 mil
joen dollar in de verfilming
van Andrew Lloyd Webbers
musical wilde steken. Waar
schijnlijk wordt er nu naar een
andere regisseur gezocht die
het wel voor dat bedrag wil
doen.
De huidige Argentijnse pre
sident Carlos Menem had Sto
ne hulp aangeboden op voor
waarde dat de film niet in
strijd zou zijn met wat Menem
als de historische waarheid
beschouwt. Stone is daar niet
mee akkoord gegaan. Hij wilde
het verhaal van de musical
volgen, dat Evita Peron afschil
dert als iemand die er zeer
veel aan gelegen is hogerop te
komen.
