Denksport - VRIJDAG 15 JUL11994 puzzel dammen i de Haas bridge Nummer 28 Horizontaal: 1. vinpotig zoogdier; 5. paar; 8. loopstok; 12. bezinning; 14. ouderloos kind; 15. het verzamelen van postzegels; 18. door; 19. amfi bie; 20. getijde; 21. cijfer; 22. zoutmijn; 23. inhoudsmaat; 25. strook; 27. dierenverblijf; 29. deel van een hengel; 30. United Kingdom: 31. schaapkameel; 33. huidsmeer; 35. schaakstuk; 37. hevig; 38. ferm; 40. rivier in Siberië; 42. schattig; 45. mu ziekstuk voor acht partijen; 47. hoogste punt; 49. aroma; 50. lekkernij: 52. grondsoort; 53. jongensnaam; 56. juist; 58. mo menteel; 59. buidelbeer; 61. al coholische drank; 62. menigte; 64. greep; 65. koffie; 67. per soonlijk vnw.; 68. noodsignaal; 70. onheilsgodin; 72. inzicht; 74. kortschrift; 76. hoop; 78. bouwland; 80. emeritus; 81. kle ding; 82. insekt; 83. vrouw van adel; 86. vruchtbaar oord; 88. werktuig; 89. papegaai; 90. be roemdheid; 91. vis. Verticaal: 1. plat gebak; 2. plezier; 3. gedoofd; 4. insnij ding; 5. rivier in Frankrijk; 6. Trans-Europa-Express; 7. bij woord; 8. reeks; 9. voorzetsel; 10. kunsttaal; 11. bericht: 13. beroep; 14. bevestiging; 16. hei lige vogel; 17. bloedarmoede; 18. deel van de hand; 22. robbe- bont; 24. hint; 26. oord; 28. ie dereen; 30. verbond; 32. klaar; Oplossing nummer 27 33. raar aanwensel; 34. klip; 36. reuzel; 39. lang tapijt; 41. ruiker; 43. goedgeefs: 44. woonboot; 46. ldedingstuk; 48. hoogleraar; 51. regelmaat: 54. opening; 55. hoofddeksel; 57. kerkbewaar- der; 60. bijwoord; 61. wissel; 63. afgemat; 64. nering; 66. wild zwijn; 67. Europese hoofdstad; 69. betreurenswaardig; 71. Joods paasbrood; 73. elk; 75. niet rechtstreekse route; 77. Amerikaanse schrijver; 79. dek sel; 83. plaats in Gelderland; 84. nogal; 85. gehoororgaan; 87. slee; 88. deel van de bijbel. Oplossingen, per brief kaart, dienen uiterlijk dins dag a.s. in ons bezit te zijn. Indien per post wordt inge zonden, als volgt adresse ren; Redactiesecretariaat, Uitgeversmaatschappij Leidsch Dagblad b.v., Post bus 54, 2300 AB Leiden. Winnaars De set potloden gaat naar C. M. van der Pijl, Mariën- gaerde B17, 2361 GB War mond (kruiswoord) en naar J. Clemens, Molenka de 3, 2441 CM Nieuwveen (cryptogram). Cryptogram nummer 27 Horizontaal: 2. Zijstukken van muziekinstrumenten (8); 5. Bekoorlijk etend (8); 7. Onvolle dig doelpunt in India (3); 8. Ontklede raadsheer? (10); 12. Infectie aan de motor (10); 13. Dier van de priester (4); 14. Bij lawaai hoer je ze niet vallen! (7); 15. Moet men houden, ook als men het niet is! (6); 16. Vrou welijk en niet achterbaks (11); 18. Het gevolg van opschorting (6); 19. Beroering door een wiel tje (6); 21. Hij werd niet rijk van zijn betrekking (3). Verticaal: 1. Door snellen on zin vertellen (4); 2. Fobie van een insekt? (10); 3. Zaak voor een solist op de planken (13); 4. Onnatuurlijk beleefd (9); 6. Maak het sober scherp, volgens de regels! (8); 9. Sprookjesfiguur plus Bijbelse figuur zijn ver- vreembaar (9); 10. Dagelijkse kost voor een roofdier (10); 11. Ondanks hun bedrog zijn het verheffende mensen (10); 17. Voor een fatsoenlijke visvangst (3); 20. Dat gebouw is het einde (4). filatelie Oplossing cryptogram 26 -n-a-b-g tandbederf -v-v-d-h-a-h- gehoorgestoord- -1-c-y-e-a-os staffel-maffen t-a-so—de autoreparateur -r-f-e-a-g-it beginselparty -n-s-u—e-n-e- -cello-asla -a-t-gi nakaarten -1-t-at -1-t-at gevat -n-f- O O] P. P; M '■i s 11 y O1 O O" d m cj O' O 3i 9: 9 O ..ui «I lil Vorige week schreef ik al dat Keiler en Dukel gelijk eindigden in het kampioenschap van Ne derland 1934 en dat Dukel de herkamp die daarop volgde ver loor. De eerste barrage eindigde nog in drie remises, maar in de tweede editie ging de oud-voor zitter van DCIJ twee maal kans loos ten onder. Opmerkelijk daarbij is dat Dukel in deze en latere ontmoe tingen tegen Keiler zelden of nooit in het door hem geliefde spel kwam. De in alle opzichten degelijke en klassiek geschoolde Keiler stond eenvoudigweg niet toe dat Dukel zijn agressieve en aanvallende spelopvatting te gelde kon maken. Een spelstijl waarvoor jaren later zelfs Ton Sijbrands de no dige bewondering toonde en die in zekere zin overeenkwam met het spel van de oud-we reldkampioen. Hoe Keiler er niettemin in slaagde de her kamp te winnen toont ons een tweetal partijen die ik verder zonder commentaar laat af drukken. WIT: R. C. KELLER; ZWART: B. DUKEL (herkamp KvN 1934). Partij 1.31-27 19-23 2. 37-31 14- 19 3. 33-28 17-21 4. 39-33 21-26 5. 41-37 10-14 6. 34-30 20-24 7. 44-39 5-10 8. 30-25 15-20 9. 40- 34 10-15 10. 34-30 11-17 11. 27- 22 18x27 12. 31x11 6x17 13. 28- 22 17x28 14. 33x22 16-21 15. 47- 41 23-29 16. 39-33 7-11 17. 32- 28 12-17 18. 45-40 8-12 19. 43- 39 11-16 20. 22x11 16x7 (zie diagram 1) 21. 37-31 26x37 22. 41x32 2-8 23. 28-23 19x37 24. 30x10 9-14 25. 10x19 13x24 26. 42x31 7-11 27. 25x14 24-30 28. 35x24 29x9 29. 46-41 1-6 30. 41- 37 9-13 31. 37-32 11-16 32. 31- 27 12-18 33. 40-34 6-11 34. 36- 31 21-26 35. 33-28 26x37 36. 32x41 11-17 37. 38-32 4-9 38. 50-44 15-20 39. 41-37 17-21 40. 44-40 8-12 41. 49-43 12-17 42. 39-33 21-26 43. 43-38 18-22 44. 27x18 13x22 45. 34-29 16-21 46. 40-34 22-27 47. 28-23 17-22 48. 23-19 3-8 49. 34-30 26-31 50. 37x28 9-13 51. 32x21 13x35 52. 21-17 35-40 53. 17-11 40-44 54. 11-6 20-25 55. 6-1 25-30 56. 28- 22 30-35 57. 29-24 8-13 58. 48- 43 44-49 59. 43-39 en zwart gaf het op. In de derde en laatste partij van de tweede herkamp ziet Dukel in het middenspel een lichte combinatie obver het hoofd en speelt daarna een vrij wel verloren partij In deze partij is goed te zien hoe Dukel tot een aanval probeert te komen. Het deerde Keiler geenszins. WIT: B. DUKEL; ZWART R. C. KELLER (herkamp KvN 1934). Partij 1. 34-29 19-23 2. 40-34 14- 19 3. 45-40 10-14 4. 50-45 5-10 5. 31-26 20-25 6. 32-28 23x32 7. 37x28 18-23 8. 29x18 12x32 9. 38x27 7-12 10. 42-38 15-20 11. 38-32 10-15 12. 47-42 20-24 13. 43-38 14-20 14. 41-37 9-14 15. 46-41 4-9 16. 34-29 1-7 17. 27- 21 16x27 18. 32x21 11-16 19. 37- 32 16x27 20. 32x21 24-30 21. 35x24 19x30 22. 29-23 30-35 23. 48-43 13-18 24. 39-34 18x29 25. 34x23 9-13 26. 40-34 14-19 27. 23x14 20x9 28. 41-37 9-14 29. 33-28 13-18 30. 44-39 8-13 31. 37-32 14-19 32. 49-44 15-20 33. 36-31 20-24 34. 31-27 3-9 35. 38-33 (zie diagram 2) 25-30 36. 34x25 24-29 37. 33x24 19x30 38. 25x34 35-40 39. 44x35 18-22 40. 27x18 13x44 41. 43-39 44x33 42. 45-40 6-11 43. 21-26 12-18 44. 35-30 7-12 45. 16x7 12x1 46. 30- 24 9-14 47. 40-35 2-8 48. 24-19 14x23 49. 35-30 8-12 50. 32-27 23-29 51. 34x23 18x29 52. 30-25 33-39 53. 25-20 39-44 54. 20-14 44-49 55. 14-10 49x16 56. 10-5 29-34 57. 5-46 34-40 58. 42-37 16-49 59. 37-31 49-16 en wit gaf het op. Overigens zou 42. 7-11 eer der tot winst hebben geleid. Daarentegen vraag ik mij af of wit niet beter heeft dan 48. 24- 19? Tot slot nog een fraai pro bleem van Herman de Jongh (zie diagram 3). Deze composi tie dateert ook uit 1934 en na tuurlijk ook hier weer de vraag: hoe kan wit winnen? schaken 1 tiih i| i Ill lil lil! i M üfc i i 1 0 A M III 1111 0 H III A pi W fel A E gg i III 11 i ■j i i II i 1 ,0 0 H 0 IQ - W B hk lil! illffi lilt jp- 0 III a ill w II De tragiek van sommige schaakspelers is dat zij in de ge schiedenis alleen maar bekend zijn geworden door een be roemde nederlaag. Deze ge dachte kwam bij me op toen ik een dezer dagen een Russisch boekje ontving dat 226 minia tuurpartijen van de vroegere wereldkampioen Aljechin bevat. Onder partijnummer 16 vinden we een demonstratiepartijtje uit 1911, dat werd gespeeld in Keu len. Aljechin speelde met de zwarte stukken. De naam van de witspeler is onlosmakelijk verbonden aan een beroemde partij tegen Rubinstein, waar over straks meer. ROTLEVI - ALJECHIN -1. d4 e6; 2. c4 f5; 3. Pc3 Pf6; 4. e3 d5; 5. Ld3 c6; 6. Pge2. De witte op stelling werd destijds aanbevo len door de beroemde Poolse schaakmeester Akiba Rubin stein, een landgenoot van de witspeler. De variant is in on bruik geraakt maar nog steeds goed speelbaar. 6. Ld6; 7. f3 0-0; 8. 0-0 Pbd7; 9. Dc2. Hier kwam 9. cxd5 in aanmerking wat zwart dwingt met de c-pion terug te nemen. 9. g6; 10. Ld2 e5; 11. cxd5 e4!. Typisch Aljechin. Hij grijpt de eerste de beste mogelijkheid aan het spel te verscherpen. Als wit met de pion op e4 neemt kan zwart het beruchte loperoffer op h2 bren gen. 12. Lc4 Pb6; 13. Lb3 cxd5; 14. £xe4?. (Zie diagram 1) Dit is de Goden verzoeken. Aljechin slaat dan ook onmiddellijk toe. 14. Lxh2+!; 15. Kxh2 Pg4+; 16. Kgl (16. Kg3 Dg5) 16. Dh4; 17. Tf4 Dh2+; 18. Kfl Dhl 19. Pgl Ph2+; 20. Ke2 Dxg2 21. Tf2 Dg4+. Wit geeft op. Vier jaar eerder was de wit speler in zijn woonplaats Lodz iets dergelijks overkomen. Tij dens een internationaal toer nooi ontmoette hij Akiba Ru binstein. De nederlaag die Rot- levi in die partij leed verschafte hem wel naamsbekendheid... ROTLEVI - RUBINSTEIN - 1. d4 d5; 2. Pf3 e6; 3. e3 c5; 4. c4 Pf6; 5. Pc3 Pc6; 6. dxc5 Lxc5; 7. a3. Vanuit de Normaalvariant van de Tarraschverdediging is een Aangenomen Damegam biet met verwisselde kleuren ontstaan. 7. a6; 8. h4 Ld6; 9. Lb2 0-0; 10. Dd2 De7; 11. Ld3 dxc4; 12. Lxc4 b5; 13. Ld3 Td8; 14. De2. Dit soort (bijna) sym metrische stellingen is in de re gel zeer verraderlijk. Ook in de ze partij zal dat blijken. Vooral door zijn ongelukkige damema noeuvre heeft wit het voordeel van het extra tempo reeds ver speeld. 14. Lb7; 15. 0-0 Pe5; 16. Pxe5 Lxe5; 17. f4 Lc7; 18. e4 Tac8; 19. e5. Deze voor de hand liggende zet leidt een fantas tisch vuurwerk in. Veiliger was 19. Tadl, maar dan was deze partij waarschijnlijk nooit de hele wereld overgegaan. 19. Lb6+; 20. Khl Pg4!; 21. Le4 Dh4. Er is enige gelijkenis met het vorige partijtje. 22. g3 (Zie diagram 2). 22. Txc3ü; 23. gxh4 Td2ü; 24. Dxd2 Lxe4+; 25. Dg2 Th3ü. Wit, die in alle geval len mat gaat, gaf net hier op. Dit is Rubinstein's onsterfelijke par- üj. Deze partijtjes doen vermoe den dat Rotlevi een zwakke schaker was. Het tegendeel was echter het geval. Gersz Rotlevi leefde van 1889 - 1920 en is dus maar 31 jaar oud geworden. Hij maakte deel uit van het flore rende schaakleven in zijn woonplaats Lodz dat in die tijd deel uitmaakte van de toenma lige Sovjetunie. Nu is de stad in grootte de tweede van Polen. De jonge Rotlevi werd gezien als een beloftevolle speler. Vooral in de jaren 1909 - 1911 behaal de hij opmerkelijke resultaten. In het toernooi van Lodz 1907 eindigde hij op de zesde plaats met 6,5 uit 12. Winnaar werd Rubinstein met 9 uit 12. In 1909 werd in Sint Petersburg een be roemd internationaal toernooi gehouden dat werd gewonnen door het duo Emanuel Lasker en Akiba Rubinstein. Zij scoor den 14,5 uit 18. In het zogeheten Haupttur- nier ging de zege naar de jonge Aljechin met 13 uit 16. Rotlevi werd met een punt minder tweede. Warschau 1910 zag het duo Rotlevi en Rubinstein geza menlijk op de eerste en tweede prijs beslag leggen. Zij behaal den de prachtige score van 13,5 uit 15! In datzelfde jaar won Rotlevi het Hauptturnier van Hamburg. Tweede werd de be kende Helderse schaker Kaas Geus. In 1911 zou Rotlevi dit succes herhalen. Eveneens in 1911 won Rotlevi in Keulen een, onder andere met onze landge noot Esser gedeelde, tweede prijs. Een dubbelrondige vier kamp in München 1911 leverde Snijden is leuk, vooral als he< lukt. De meeste spelers snijder er dan ook lustig op los. Toch ii dat niet altijd goed. Soms moe een voor de hand liggende sni niet worden genomen, met na me als er gevaar dreigt in eet andere kleur: VB10 104 H10987 A B 9 6 4 N A V 10 8 v H 7 6 T ¥43 H V B 8 w *TT* u 97632 *62 Z A 5 3 a 753 A 9 8 5 2 A53 Noord opent IK, zuid lHa noord ISA, zuid 2SA, noord 3Hr (voor geval zuid een vijfkaar, heeft) en zuid 4Ha. West start met RuH, vooi zuids aas. Er zijn zekere verlie zers in ruiten en klaveren er mogelijk een in harten eii schoppen. Een logisch vervolg lijkt ove: te steken naar,SchA en te'snij den op HaH, maar een goedt speler denkt vooruit. Wat ge beurt er als HaH mis zit? Denk u eerst eens met hem mee. a 763 de volgende eindstand op. 1. Alapin 4,5; 2. Rotlevi 4; 3. Spiel- mann 2; 4. Fahrni 1,5. Het misschien wel meest tot de verbeelding sprekende resul taat boekte Rotlevi in 1911 in het monster toernooi van Karls bad. Verrassend winnaar werd Richard Teichmann met 18 uit 25(!). Op de gedeelde tweede plaats treffen we Carl Schlechter en Akiba Rubinstein met 17 uit 25. Met 16 uit 25 legde Rotlevi beslag op de vierde prijs wat als een geweldige prestatie mag worden aangemerkt. Verder vinden we in de toernooitabel nog grootheden als Marshall, Nimzowitsch, Vidmar, Aljechin, Tartakower, Spielmann en vele anderen. Rotlevi speelde in zijn korte leven een tweetal matches tegen de sterke Poolse meester Salwe. In 1909 bleek Salwe met 9,5 - 6,5 de sterkste. Een jaar la ter nam Rotlevi revanche met de cijfers 6 - 4. Na het succesvolle jaar 1911 werd het stil rond Rotlevi. Een ernstige ziekte maakte hem het spelen onmogelijk. In 1920, 31 jaar oud, kwam er een einde aan het leven van de man die mogelijk kan worden be schouwd als de Poolse Note- boom. Triest maar waar, in mijn toch redelijk gevulde boeken kast trof ik slechts verliespartij- en van Rotlevi. Hij was blijkbaar voor het ongeluk geboren... OPGAVE VORIGE WEEK (Wit; Kg2, Lfl, Pc8, e3. Zwart: Kc6, c3, e4. Wit aan zet wint). Oplossing: 1. Pe7+ (1. Lb5+? Kxb5; 2. Pd6+ Kb4!; 3. Pxe4 c2; 4. Pf2 Kc4 enz.) 1. Kb7! (1. Kc5; 2. Pf5! c2; 3. Pd4! clP; 4. Kg3 Kd5; 5. Kf4 Pa2; 6. La6 enz.) 2. La6+! Ka8! (2. Kxa6; 3. Pd5 c2; 4. Pb4+ en wint). 3. Pc6! c2; 4. Lb7+! Kxb7; 5. Pa5+, gevolgd door 6. Pb3 en wint. NIEUWE OPGAVE De Vlaamse 'eindspelstudie componist Julien Van Diest is in sterke mate beïnvloed door het werk van onze landgenoot Carel Mann. Hij heeft zich dan ook vooral toegelegd op studies met de materiaalverhouding dame en loper of paard tegen dame. Ter ere van zijn 75-ste verjaar dag bied ik u een studie ter op lossing waarmee de Antwerpe naar in 1980 een speciale prijs verdiende. (Zie diagram 3). Soms moet weer wel worder gesneden, terwijl dat in feit< niet zo voor de hand ligt. Zuic opende lHa, noord ISA, zuic 2Sch (reverse, sterk), noord 3H: en zuid optimistisch nog4Ha. Als je zo biedt moet je goec spelen en dat deed zuid. Hij lie RuH aan west (oost Ru2) ei nam RuV met het aas. Er drei gen vier verliezers, een in elk< kleur. Met gunstig zitsel, Scht en KH bij oost is er een kan$ maar hoe kom je vaak genoe{ in dummy? Zuid zette zijn geld op d< dubbele hartensnit. Schopper naar de heer, dan Ha2 naa Ha7, oost aan slag. Ruiten terui getroefd met Ha9. gevolgd doc Ha3 naar Ha8: *8742 n a A 10 W 4"» 0 I Z H B 6 5 3 a V 5 2 A 10 A V Zuid sneed nu eerst op KH, ge volgd door harten naar HaH er schoppen na. Toen die ook no( drie-om-drie bleken te vallei was 4Ha gemaakt, een prestatit die niemand had geëvenaard. In het eerste spel gaat het fou als HaH miszit. West komt aai slag en speelt weer schoppen waarmee OW een slag in die kleur hebben. Beter is om n; RuA direct harten te spelen West neemt Ha2 met HaH, in casseert RuV en speelt schop pen. Maar nu heeft zuid he 'tempo'. Hij wint SchA, trekt d< troeven en dwingt KA eruit. Of een hoge klaveren van noorc verdwijnt dan in de hand eer schoppen. A42 VB-10 9 N a 87 63 v V92 -4 De lezer mag het nog eens zei proberen. Door goed gebruik tl maken van dummy's entreei kan zuid, start SchV, 4Ha ma ken. Hoe? GAAT PTT-Post zich op het terrein bege ven van de Neder landse Vereniging van Postzegelhan delaren, de NVPH? Het heeft er alle schijn van, want de Post heeft op 1 juni ter gelegenheid van het wereldkam pioenschap voetbal in de Verenigde Sta ten niet alleen een een WK-voetbalze- gel van 80 cent uit gegeven (oplage 13,5 miljoen; in vel len van 30 stuks, een bijzonderheid), maar ook nog twee verschillende WK- enveloppen en een extra WK-mapje. De enveloppen, die zijn voorzien van een WK-zegel zijn gestempeld op 1 juni, de eerste dag van uitgifte. Op de ene envelop staan de vlaggen van alle landen die hebben deelgenomen (24 stuks) en op de andere worden oranjesup porters afgebeeld. De envelop pen kosten 3,75 per stuk en ze zijn - zo lang de voorraad strekt - te koop bij de postkantoren en bij Filatelie Verzamelservice in Groningen (bestelnummer 770007). Via de Verzamelservice is ook een speciaal WK-mapje met twee WK-zegels te koop. Prijs ƒ4,-; bestelnummer 770008. Het is voor het eerst dat de Nederlandse post eerste-dagen- veloppen heeft uitgegeven, want zo mogen ze rustig wor den genoemd. En het zal ook niet voor het laatste zijn. Ten minste er schijnen plannen te bestaan om ook in de toekomst ter gelegenheid van gebeurte nissen die veel publiek trekken en waaraan ook al een zegel is- /wordt gewijd tevens met één of meer enveloppen te komen. Het hoeft dus niemand te verbazen - hoewel we nog niet eens we ten of er ook een zegel aan wordt gewijd - dat volgend jaar, als na bijna zestig jaar weer een wereldjamboree in Nederland wordt gehouden, opnieuw en veloppen door PTT Post op de markt zullen worden gebracht. Hoewel in tal van landen door de PTT fdc's worden uitgegeven is het in ons land vanaf het be gin (zomerzegels 1950) een NVPH-aangelegenheid geweest. In de loop der jaren heeft het verzamelen van eerste-dagen- veloppen zich tot een forse tak van de filatelie ontwikkeld. Na een tamelijk rustige start werd het (evenals dat van zegels) op de scheiding van de jaren '70 en '80 zelfs een ware rage. Maar die jaren staan dan ook te boek als de speculanten-ja ren. Hele volksstammen, die bij wijze van spreken nog nooit van het echte verzamelen van post zegels hadden gehoord, stortten zich plotseling op zegels en fd c's. De PTT kon de zegels niet aanslepen. Met de KMA-zegel in 1978 was het helemaal een gekken huis. Aanvankelijk waren er 12 miljoen stuks van de persen ge komen, maar de portie die bv. het hoofdpostkantoor in Maas tricht toebedeeld had gekregen was al binnen een uur uitver- ningin Beatrix): 674.000 stuks. De jaren daarop liep de be langstelling voor de fdc weer te rug. Nummer 202 (Waddenge bied) zat alweer onder de 500.000 grens, 218 (Filacento) belandde als eerste onder de 400.000 en 242 (met o.a. Leger des Heils) nam een duik onder de 300.000. En nog steeds loopt het aantal terug. Het laatst bekende ver koopcijfer dateert van vorig jaar; nummer 309 (Radio Oran je): 166.860 stuks. Maar moge lijk krijgt deze tak van de filate lie door de plotselinge PTT-en- veloppenactie een nieuwe im puls. We zijn overigens benieuwd of te zijner tijd deze eerste-dag- enveloppen van de PTT ook in de NVPH-catalogus zullen wor den opgenomen. Tot nu toe heeft de cataloguscommisie tot verbazing, maar ook tot erger nis van velen de PTT-mapjes, waarvan er inmiddels ook al te gen de 130 zijn verschenen en rvan er toch ook altijd nog 250.000 worden verkocht kocht en al spoedig volgden ve le andere kantoren over het ge hele land verspreid. Snel wer den bij Drukkerij Enschedé in Haarlem de persen opnieuw in beweging gezet en er werden nog eens 6 miljoen zegels bijge drukt. Deze zijn echter niet alle meer verkocht: 'slechts' 5.290.000. Nog even terug naar de fdc's. De verkoop begon, zoals ge zegd, heel bescheiden: 6.000 van nummer 1; 12.000 van nr. 3. Nummer 12 (watersnood) piek te echter al met 40.000 en daar na klom het verkochte aantal enveloppen met zo'n 10.000 per jaar. In 1964 (Europa) werd de 200.000-grens gepasseerd. Daar bleef het toen enkele jaren bij. Pas in 1972 ging men door de 250.000-grens en in 1977 door die van 300.000. Maar daarna werd het net als bij de zegelver koop een gekkenhuis. De 400.000 grens werd in 1979 ge nomen, die van 500.000 met nummer 182 in 1980 (bezetting en bevrijding), direct gevolgd door het hoogste punt in de verkoop dat ooit werd bereikt: nummer 183 (inhuldiging ko-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 18