G-7 zet Bosnië onder druk Plunderingen in Aden Buitenland Kohl wijst Deense ex-premier af Rode Khmer vormt in Cambodja tegenregering Ruime meerderheid voor regering Guinee-Bissau Duitse Bondsraad blokkeert Transrapid Zege populist Loekasjenko F T Saudi's kunnen nog jaren blijven stoken in Jemen 4 MAANDAG 11 JULI 1994 Turks leger doodt Koerden ankara Het Turkse leger heeft gisteren in het zuidoosten van Turkije vijftien guerrillastrijders van de Koerdische Arbeiders partij PPK gedood. Volgens de autoriteiten in de stad Diyarbakir, in het zuidoosten van het land, zijn sinds donderdag 73 mensen gedood in de strijd tussen het leger en de PKK, die voor een on afhankelijke Koerdische staat vecht. Het gaat om zestig opstan delingen, acht leden van veiligheidstroepen en vijf burgers. Troon Estland voor prins Edward londen» De monarchistische partij in Estland heeft de troon van Estland aangeboden aan de Britse prins Edward. De partij richtte zich hiertoe tot zijn moeder, koningin Elisabeth II. De partij heeft in een brief laten weten dat de jongste zoon van de vorstin met ervaring als televisieproducent en acteur de ideale kandidaat zou zijn om als nieuwe koning een majestueuze vorm te geven aan de nieuwe functie van koning van Estland. Buckingham Palace heeft bevestigd dat het verzoek van de Est- landse partij, die over 10 procent van de parlementszetels in Tal linn beschikt, is aangekomen, maar voegde eraan toe dat het nog niet aan de prins is voorgelegd. Desgevraagd vond de prins het idee 'alleraardigst, maar niet behorend tot het domein der realiteit'. Premier Nepal treedt af kathmandu Premier Koirala van Nepal heeft gisteravond zijn ontslag ingediend nadat zijn partij in het parlement een zware nederlaag had geleden. Koirala heeft koning Birendra geadvi seerd het parlement te ontbinden en vervroegde verkiezingen uit te schrijven. De afgetreden premier kwam in 1991 aan de macht, na de eerste vrije verkiezingen in het koninkrijk in het Himalaya-gebergte. Sinds een jaar werd Koirala's naam ge noemd in verband met nepotisme en corruptie. De communisti sche oppositie en partijgenoten verweten hem steeds veelvuldi- ger ook het voeren van een pro-Indiase politiek. Jeltsin: leger eind augustus uit Letland napels De Russische militairen die nog in Letland zijn zullen de Baltische republiek voor 31 augustus hebben verlaten. Dat heeft de Russische president Boris Jeltsin gisteren gezegd. Jeltsin maakte de definitieve terugtrekking bekend op een gezamenlijke persconferentie met zijn Amerikaanse ambtgenoot Bill Clinton, na afloop van de G7-top in Napels. In Letland zijn iets minder dan 10.000 Russische soldaten. Uit Litouwen hebben de Russen zich al teruggetrokken. In Esüand zijn nog zo'n 2.000 Russische militairen, en hun terugtrekking ligt niet zo eenvoudig, zei Jelt- Haïtianen toch welkom in Panama panama-stad Panama is na een eerdere weigering toch bereid een groep Haïtiaanse vluchtelingen op te nemen. Ernesto Perez Balladares, die op 1 september president van de Middenameri- kaanse staat wordt, verklaarde gisteren dat het aantal echter la ger zal zijn dan de 10.000 waar de Verenigde Staten om hebben verzocht. Perez zei dat 'een contingent Haïtiaanse vluchtelingen' welkom is 'maar niet voor langer dan zes maanden'. Lagerhuisleden willen tegen betaling best vragen stellen londen cees v correspondent De Britse premier Major heeft gisteren twee ministeriële me dewerkers geschorst. De twee, Lagerhuisleden voor de Conser vatieve Partij (de Tories), zijn er door de Sunday Times van beticht tegen betaling vari 1.000 pond parlementaire vragen te hebben gesteld. Kranten spre ken van het 'Huur een Tory- schandaal'. Graham Riddick en David Tredinnick waren onbezoldigd medewerker van ministers, het geen voor een lagerhuislid van de regerende Conservatieve Partij vaak de eerste stap is op de politieke ladder. Hun kans op promotie lijkt echter verke ken als Major deze zomer zijn kabinet wijzigt. De Sunday Times had een als zakenman vermomde verslag gever op een tiental lagerhuisle den afgestuurd. De 'zakenman' vroeg hun tegen betaling van Bill Clinton kijkt uit naar bezoek 'Amerikaans' Berlijn Bonn Rtrzijn vertrek uit Napels, waar hij het afgelopen weekeinde de top van de zeven belangrijkste in dustrielanden (G-7) bijwoonde, versprak hij zich op een opmer kelijke manier. ,,Nu zal ik naar Duitsland gaan en de eerste Amerikaanse president sinds het begin van de Koude Oorlog zijn die het voorrecht heeft te wandelen in wat communis tisch Oost-Berlijn was, nu een vrije en verenigde Amerikaanse stad", zei Clinton. De president herstelde zich snel: „Duitse stad". De Amerikaanse president Bill Clinton is vandaag aan een tweedaags bezoek aan Duits land begonnen. Hij heeft een informeel onderhoud met bondskanselier Kohl en brengt morgen een symbolisch bezoek aan de Brandenburger Tor, het vroegere symbool van het ver deelde Duitsland en nu het te ken van de Duitse eenheid. Voor Clinton is het bezoek aan Berlijn klaarblijkelijk een bijzondere gebeurtenis. Voor Alle partijen moeten verdelingsplan aanvaarden Na hun besprekingen verzamelen de leiders van de G-7 De Britse minister van buitenlandse zaken Douglas Hurd en zijn Franse collega Alain Juppé gaan morgen naar Bosnië om de strijdende partijen te bewegen akkoord te gaan met het jongste verdelingsplan voor de voormalige Joegoslavische republiek. Hurd en Juppé kondigden hun gezamenlijke missie aan in Napels aan het slot van de jaarlijkse top van de zeven grootste industrielanden (G- 7), plus Rusland. napels»anp-gpd19 juli afloopt. De Bosnische partijen moeten het plan dan hebban aanvaard, anders wor den er nieuwe sancties afgekon digd of het wapenembargo te gen de moslims opgeheven. Als de Bosniërs het plan afwijzen bestaat de mogelijkheid dat de handelsboycot tegen Servië wordt opgeheven. De onderhandelingen over een mogelijke verlenging van de wapenstilstand in Bosnië-Her- cegovina, die de afgelopen maand op grote schaal is ge schonden, zijn gisteren zonder resultaat gebleven. De moslims 1.000 pond vragen te stellen in het parlement. Riddick en Tre dinnick stemden daarmee in, maar weigerden naar eigen zeg gen de betaling. Beiden stuur den de cheque van 1.000 pond terug, toen deze op hun deur mat viel. Het is niet ongebruikelijk dat lagerhuisleden op verzoek van mensen in hun kiesdistrict vra gen stellen. Zij maken zich ech ter schuldig aan corruptie als zij er geld voor aanvaarden. De vraag is nu of beide lager huisleden de cheque slechts hebben teruggestuurd nadat duidelijk was geworden dat zij in de val van een krant waren gelopen. De snelle schorsing door Ma jor wordt gezien als een poging van de premier om verdere be zoedeling van zijn partij te voorkomen. De premier werd het afgelopen jaar geplaagd door een aantal financiële en seksschandalen in zijn Conser vatieve Partij. In Napels werd het verdelings plan nog eens ten sterkste aan bevolen aan de Bosnische par tijen. De G-7 waarschuwt dat anders de oorlog op nog grotere schaal zal oplaaien. Op grond van dat plan wordt Bosnië op gedeeld in etnische gebieden, waarbij de federatie van mos lims en Kroaten 51 procent van het gebied krijgt en de Serviërs, die nu tegen de 70 procent van Bosnië in handen hebben, 49 procent. Er geldt een ultimatum dat op Bij brand 170.000 proefdieren dood Bij een grote brand in een labo ratorium in de Amerikaanse staat California zijn 170.000 proefdieren verbrand. In het la boratorium in Gilroy, ten zui den van San Francisco, worden in een steriele omgeving ratten, muizen en Guinese biggetjes gefokt voor de verkoop aan we tenschappelijke instellingen. De brandweer meldde giste ren dat de brand uitbrak door nog onbekende oorzaak. Er wa ren geen aanwijzingen voor brandstichting. In april werd de proefdierenfokkerij door activis ten belegerd. RPF-leger drijft 300.000 mensen voor zich uit mukingo ap Een 40 kilometer lange stroom Hutu-vluchtelingen trekt sinds gisteren voor de troepen van het Rwandees Patriottisch Front (RPF) uit naar de noordwestelij ke grens. Een zegsman van de Franse interventiemacht schat dat de nieuwe vluchtelingen stroom 300.000 mnensen om vat. Minister van buitenlandse zaken Bicamumpaka van de Rwandese interim-regering hpudt er rekening mee dat het RPF binnen enkele dagen het laatste bastion van het rege ringsleger aan de grens met Zaï re bereikt. willen geen langdurig bestand omdat dat de gevechtslinies zou bevriezen en de kans vergroot dat de Serviërs hun militaire ze ge verzilveren. Volgens de Italiaanse minister Martino (buitenlandse zaken) heeft president Jeltsin gesugge reerd om een extra G-7-bijeen- komst, met als deelnemer ook Rusland, in Moskou te beleggen als de Bosnische partijen het plan afwijzen. Hoe dat voorstel is gevallen, is onduidelijk. In de politieke slotverklaring van Na pels wordt er met geen woord over gerept. De slotdag van de G-7 stond desondanks in het teken van Boris Jeltsin, die voor het eerst als volwaardig lid was toegela ten bij de besprekingen over politieke onderwerpen. In het politieke slotdocument wordt gesteld dat de nieuwe 'partners hip' een vrucht is van de her vormingen die in Rusland heb- Aleksandr Loekasjenko wordt de nieuwe presi dent van Wit-Rusland (Belarus). Hij versloeg gis teren in de tweede ronde van de presidentsver kiezingen de zittende premier Vjateslav Kebitsj. Loekasjenko, die profiteerde van de ontevreden heid van de Witrussen over het huidige i sche beleid, kreeg 80,1 procent var De opkomst in Wit-Rusland, een van de conser vatiefste voormalige Sovjet-republieken en gele gen tussen Rusland en Polen, bedroeg 70 procent. De uitslag toont duidelijk de grote ontevreden heid onder de Witrussen met het leven onder Ke bitsj, die sinds 1990 premier is. De toekomstige president Loekasjenko beloofde tijdens de cam pagne de corruptie aan te pakken die volgens hem het staatsapparaat in haai- greep heeft. Hij zei direct tientallen hoge functionarissen te zullen ontslaan, de inflatie aan te pakken door de prij zen vast te stellen en nauwere banden na te stre ven met Moskou om de economie te versterken. De populist Loekasjenko, die directeur van een staatsboerderij was, heeft geen banden met de voormalige communistische partij en presenteer de zich als man van buiten de staatsstructuren. Gedurende zijn campagne beloofde hij de rijken belasting te laten betalen, een grote controle op de economie en de vernietiging van de maffia, die 'als een allesverslindende octopus alle gouverne mentele organen in haar tentakels klemt'. Als kandidaat voor voorzitterschap EU brussel-napels peter de vries correspondent De Duitse bondskanselier Kohl geeft geen zegen aan de kandi datuur van de Deen Poul Schlüter voor het voorzitter schap van de Europese Com missie. 'Hij is niet mijn kandi daat' aldus Kohl gisteren in Napels, waar hij in de marge van de G-7-topconferentie overleg voerde over de impas se rond de vacature aan het hoofd van de Brusselse Euro bureaucratie. De centrum-linkse Deense regering had de conservatieve ex-premier Schlüter naar vo ren geschoven, maar die solli citatie is meteen kansloos na de publiekelijke afwijzing door Kohl. De bondskanselier zei vast van plan te zijn de nieuwe topman van de Europese Unie aanstaande vrijdag aan te wij zen tijdens een speciale bij eenkomst in Brussel. Maar i met name Franse regerings kringen wordt getwijfeld het nut van die extra topconfe rentie. Indien Kohl er v vrijdag in slaagt achter de schermen een geschikte op volger te vinden voor de Fransman Delors, kan de be noeming net zo goed telefo nisch worden afgedaan. Kohl leidt de zoektocht n een opvolger van Delors, dat twee weken geleden i enorm conflict ontstond tus sen de Britten en de rest de EU over de voordracht de Belgische premier Dehae- ne. In die diplomatieke veld slag sneuvelde ook de Neder landse premier Lubbers. Sindsdien wordt er volop ge speculeerd over een compro miskandidaat die wel voor dereen acceptabel is. FOTO GERARD FOUET ben plaatsgevonden. Jeltsin had over zijn bedoelingen geen twij fel laten bestaan. „Ik kom naar Napels om als gelijkwaardig ge sprekspartner te discussiëren en niet om aalmoezen te vragen", zei hij kort voor zijn aankomst. Jeltsin had gistermiddag, na afloop van de vergadering, nog een persoonlijk onderhoud met Bill Clinton. De twee spraken af elkaar op 27 en 28 september in Washington te ontmoeten. In Napels kwam ook de toe stand in Oekraïne, op Rusland na de grootste republiek uit de vroegere Sovjetunie, uitgebreid aan de orde. De G-7-landen pleiten voor een injectie van vier miljard dollar in de Oekraï ense economie. Daarnaast werd een bedrag dat kan oplopen tot 200 miljoen dollar aan schen kingen beschikbaar gesteld voor de sluiting van de beruchte kerncentrale van Tsjernobyl. De Cambodjaanse guerrilabe- weging Rode Khmer heeft een voorlopige regering gevormd. Vanuit de provincie Preah Vi- hear in het noorden wil de Rode Khmer de oppositie tegen de re gering in Phnom Penh voortzet ten. Dat heeft de radiozender de rebellen vandaag mee- De voorlopige regering van nationale solidariteit werd op 9 en 10 juli geformeerd en erkent het staatshoofd van Cambodja, koning Norodom Sihanouk, als de enige 'vaderlandslievende en waardige leider' van de Rode Khmer. Doel van de nieuwe regering is de Vietnamese invloed in Cambodja te elimineren en een nationale verzoening te bewerk stelligen. Volgens Khieu Samp- han, premier van de voorlopige regering, is de stap ingegeven door de positie van 'de Vietna mese communisten en hun ma rionetten in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh'. Het Cambodjaanse parle ment nam eerder een wet aan waarmee de guerrillabeweging buiten de wet werd gesteld. De procedure werd in gang gezet na de mislukking vorige maand van vredesbesprekingen. De Rode Khmer boycotte vorig jaar de door de Verenigde Naties ge organiseerde verkiezingen. Ook heeft ze de nationale verzoe ningspogingen afgewezen. Bissau rtr-afpweken een tweede verkiezings ronde plaats moet vinden. De officiële uitslagen zijn bin nen enkele dagen bekend. Viei- ra's grote rivaal Kumba Yala kreeg volgens de eerste uitsla gen 22 procent in de presi dentsverkiezingen. Vieira's par tij, de Afrikaanse Partij voor On afhankelijkheid van Guinee-Bis sau en Kaapverdië (PAIGC), won 64 vim de 100 zetels in de parlementsverkiezingen die eveneens vorige week plaats hadden. De regeringspartij van president Joao Bernardo Vieira van Gui nee-Bissau heeft tijdens de eer ste vrije verkiezingen, vorige week zondag, een ruime meer derheid in het parlement be haald. Uit de voorlopige tellin gen bleek gisteren dat de presi dent zelf echter met 46 procent van de stemmen genoegen moet nemen. Daarmee blijft hij onder de helft plus één van de stemmen, zodat er binnen drie bonn dpagroot op bijna tien miljard gul den. In de Bondsraad, de vertegen woordiging van de zestien deel staten, zijn de Bonner rege ringspartijen in de minderheid. Een speciale commissie gaat nu proberen een compromis te be reiken tussen de standpunten. De sociaaldemocratische af vaardiging in de Bondsraad be kritiseerde het concept voor de financiering als 'weinig solide'. Vraagtekens waren er ook over het aantal geschatte passagiers per jaar van 14,5 miljoen. Het driehonderd kilometer lange zweefbaantraject tussen de twee grootste Duitse steden zou bovendien een 'vreemde eend in de bijt' zijn binnen het Eu ropese net van hogesnelheids treinen die op rails tijden. De Duitse Bondsraad, vergelijk baar met de Eerste Kamer, heeft vanwege de miljardenkosten een stokje gestoken voor de magneetzweefbaan, de zogehe ten Transrapid. De sociaalde mocratische meerderheid in de raad weigerde vrijdag in te stemmen met een wet die de plannen voor de bouw van het ultramoderne vervoermiddel re gelt. Die wet was al aangeno men door de Duitse Bondsdag, de Tweede Kamer. In de Bondsdag beschikken de voorstanders van de Transra pid, de christendemocraten en liberalen, over een meerder heid. Zij pleiten voor een eerste traject tussen de hoofdstad Ber lijn en de belangrijke havenstad Hamburg. De kosten zijn be- Nieuwe president Wit-Rusland Aleksandr Loekasjenko schudt nog snel wat handen van kiezers alvorens naar de stembus te gaan voor de tweede ronde van de presidentsverkiezingen in Wit-Rusland. Loekasjenko kreeg een ruime meerderheid ach ter zich. FOTO REUTER President Jemen vraagt om eenheid bij heropbouw \-DAMASCUS Rtr-AFP Aden is na de verovering door Noord-Jemen zwaar geplun derd. De vernielingen op grote schaal worden volgens oogge tuigen deels uitgevoerd door soldaten van Noord-Jemen. De plunderingen vinden verspreid over de hele stad plaats. „Geen enkele activiteit wordt vergeten, en geen enkel gebouw overge slagen", zo verldaarde een oog getuige. Ook zijn bendes actief die on gehinderd door de aanwezig heid van talrijke patrouilles van het Noordjemenitische leger hun gang kunnen gaan in de grootste stad van Zuid-Jemen die donderdag door noordelijke troepen werd ingenomen. Jemens noordelijke leider president Ali Abdallah Saleh ge lastte gisteren de aftocht van de noordelijke troepen uit Aden. Volgens de diplomatieke bron die deze mededeling deed, zal het gezag over de stad worden overgedragen aan eenheden van de centrale veiligheids dienst, een paramilitaire een heid die onder beheer staat van het ministerie van binnenland se zaken. President Saleh riep zijn volk op te helpen met de opbouw van een nieuw Jemen. In een toespraak uitgezonden door Ra dio Sana, zei de president dat Jemen zich zal inzetten voor de mocratie, politiek pluralisme, persvrijheid en bescherming van de mensenrechten. De zegevierende president begon zaterdag met de vorming van een nieuw kabinet van na tionale eenheid. Volgens officië le bronnen in Sana komen ook politici uit het Zuiden in aan merking voor een ministers post, mits zij zich hebben uitge sproken tegen het vertrek van Aden uit de unie met Noord-Je men. Gevluchte zuidelijke lei ders verklaarden echter dat er geen einde komt aan de strijd voor onafhankelijkheid, die be gin mei begon. De noordelijke president Sa leh riep koning Fahd van Saudi- Arabië op om een nieuw hoofd stuk open te slaan in de relatie tussen Sana en Ryad. Saudi- Arabië deed een scherpe aanval op de regering van Saleh en ver weet het Noorden geen gehoor te geven aan internationale resoluties. Ryad liet weten Zuid- Jemen te steunen. NICOSIA «JEROME SOCOLOVSKY „Ons lot hangt af van het goede of het kwaad dat uit Je men komt". Dit zijn de woorden die koning Abdul Aziz, de grondlegger van Saudi-Arabië, op zijn sterfbed uit sprak. Veertig jaar later, nu de Jemenitische regerings troepen de burgeroorlog hebben gewonnen, vragen Saudi-Arabië en de andere Golfstaten zich af wat Jemen voor hen in petto heeft. Want een onverdeeld, dichtbe volkt en democratisch land als Jemen zou een bedrei ging kunnen vormen voor de monarchieën van de om liggende oliestaten. Na de inname van Aden, het bolwerk van de Zuidjeme- nitische troepen van de separatistische leider Ali Salem al-Beidh, verklaarde president Abdullah Saleh dat zijn troepen de burgeroorlog tussen Noord- en Zuid-Jemen hadden gewonnen. Maar in een regio waar oud zeer nauwelijks vergankelijk is, wordt gevreesd dat Saudi- Arabië en de Golfstaten die de Zuidjemenitische troe pen steunden de verliezers zullen aanmoedigen hun strijd voort te zetten. Jemen was tot het uitbreken van de burgeroolog begin mei het enige democratische land in de regio. Maar een meningsverschil over de machtsverdeling en de rol van de Islam tussen het conservatieve, islamitische noor den en het voormalige communistische zuiden mond de uit in een bloedige burgeroorlog. Het zuiden heeft steeds volgehouden dat de Noordje menitische oorlogsmachine op gang werd gehouden door Irak en Sudan, twee landen die op vijandige voet staan met de Golfstaten. Militaire bronnen in de Jeme nitische hoofdstad Sana hebben echter verklaard dat president Saleh weliswaar contacten onderhoudt met de twee landen, maar dat er geen bewijzen voor militai re ondersteuning bestaan. Tot grote woede van Saudi-Arabië en de Golfstaten Koeweit, de Verenigde Arabische Emiraten, Oman en Bahrein, was Jemen een van de weinige landen die de invasie van Irak in Koeweit steunde. Dit wordt dan ook gezien als de voornaamste reden voor de sympathie en financiële steun van de Golfstaten aan de Zuidjemeniti sche troepen. Koning Fahd van Saudi-Arabië, de zoon van wijlen Ab dul Aziz, riep vrijdag zijn kabinet in spoedzitting bijeen, waarbij hij de schending van het door de VN afgeroe pen staakt-het-vuren door Noord-Jemen veroordeelde en afkeurde. Alhoewèl er nog geen officiële dreigementen zijn uitge sproken, wordt het mogelijk geacht dat de Saudi's een rebellenopstand zullen proberen te forceren onder lei ding van de nu in ballingschap levende Beidh. Zodoen de zal worden gepoogd de Noordjemenitische troepen in te sluiten door de legers van de radicale Arabische Golfstaten. Volgens Michael Hudson, Midden-Oosten deskundige aan de Georgetown Universiteit van Washington, zijn de Saudi's ziedend. Hij waarschuwde echter dat even tuele stappen van de Saudische regering de hele regio kunnen destabiliseren, vooral als Saleh van de gelegen heid gebruik zal maken om de anti-regeripgssentimen- ten van het Saudische volk aan te moedigen. „Dit zou niet alleen negatieve consequenties voor Sana hebben, maar ook voor Riyad", aldus Hudson. Ondanks de reputatie van Saudi-Arabië om de partijen in Jemen tegen elkaar uit te spelen met geld en wapens, hebben de Jemenieten altijd geprobeerd om een con flict met het veel rijkere buurland uit te weg te gaan. Volgens Saqqaf zal veel afhangen van Salehs goede wil om Saudi-Arabië een 'olijftak aan te bieden' om nu ein delijk een grensdispuut tussen de twee landen, date rend uit de jaren dertig, op te lossen. Ook is het van zeer groot belang of Saleh zal proberen de geschillen in zijn land bij te leggen. Duidelijk is dat Saleh de steun van het zuiden nodig heeft om de fun damentalistische Islah Partij, die na de verkiezingen van vorig jaar de tweede partij in Jemen werd, voor te blijven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 5