Juniors genie zal
wereld beheersen
Machtigste held aller tijden zwicht voor de dood
Feiten Meningen
Clinton vecht
voor plan
ziekenzorg
MAANDAG 11 JULI 1994
NIEUW SANALYSE
Ross Perot is terug aan het Amerikaanse po
litieke front. Hij doet verwoede pogingen
zich te mengen in de publieke discussie
over de hervorming van de Amerikaanse
gezondheidszorg. Maar niemand wil meer
naar hem luisteren. De recalcitrante, onaf
hankelijke ex-presidentskandidaat heeft
daar echter iets op gevonden.
Onlangs bood hij de Republikeinse Partij
een miljoen dollar voor het kopen van tele
visiezendtijd waarin de bezwaren tegen de
plannen van president Clinton kunnen
worden uiteengezet. Bezwaren die ook door
Perot worden gedeeld, maar die hij zelf
vanwege de afkeer die de media voor hem
voelen niet over het voetlicht krijgt. De Re
publikeinen hebben het aanbod welwillend
'in beraad genomen
Het tekent de wijze waarop de strijd te
gen Clintons plannen voor de hervorming
van de gezondheidszorg wordt gevoerd.
Niets is te gek om de president van zijn 'on
zalige plannen' af te houden. Zowel voor
Clinton als voor de Republikeinen staat veel
op het spel. Maar er staat veel meer op het
spel voor de miljoenen .Amerikanen die
geen of een slechte ziektekostenverzekering
hebben. Clinton heeft het tot de hoeksteen
van zijn verblijf in Washington gemaakt
hier verandering in te brengen. „Komt er
geen beter ziektekostenstelsel, dan be
schouw ik mijn presidentschap als mis
lukt", zei hij eens. Maar een groeiend aantal
Congresleden ook Democraten laat
zich door dat vooruitzicht niet afschrikken.
Een op de zes Amerikanen heeft geen
ziektekostenverzekering. Als onverzekerden
ziek worden krijgen zij wel hulp, maar die
wordt dan door de overheid betaald. De
ziektekostenverzekeringen bieden ook lang
niet iedereen volledige dekking. Wie geld
heeft kan zich beter verzekeren, zodat voor
de rijken een betere gezondheidszorg is
weggelegd dan voor de armen. De kwaliteit
van de gezondheidszorg is hoog, maar al
leen wie het kan betalen kan daarvan profi-
Bij zijn aantreden in 1993 beloofde Clin
ton dat te zullen veranderen. Hij benoemde
zijn vrouw Hillary tot leidster van de cam
pagne voor een beter ziektekostenstelsel.
Vorig jaar kwam zij met een 1.500 bladzij
den dik voorstel op tafel. Kenmerken waren
een verplichte verzekering voor alle Ameri
kanen. te betalen door de werkgevers, en
uitbreiding van de voorzieningen en over
heidssteun voor wie de ziektekostenpre
mies niet kan opbrengen.
Dat plan is daarna van alle kanten onder
vuur genomen. In het Congres is de laatste
weken het ene na het andere alternatief ge
lanceerd. Er liggen nu behalve het Clinton-
plan twee voorstellen uit het Huis van Afge
vaardigden en twee voorstellen uit de Se
naat. Het grote probleem is echter dat de
verschillende uitgangspunten zich maar
moeilijk laten verzoenen.
Clinton heeft begin dit jaar gedreigd elk
voorstel dat niet uitgaat van algehele dek
king voor alle Amerikanen met een veto te
zullen blokkeren. Daarmee heeft hij zich
echter in een wespennest gestoken, want de
meerderheid van de parlementariërs voelt
niets voor zo'n verplichting. En de verplich
ting voor de werkgevers om de premies te
betalen is voor de Republikeinen en een
deel van de Democraten ook al moeilijk be
spreekbaar.
Clintons plan is alleen te betalen door
een nieuwe belasting, terwijl de kleine
werkgevers erdoor op hogere kosten wor
den gejaagd. De groten hebben immers
vaak speciale ziektekostenregelingen voor
hun personeel. De Republikeinen onder lei
ding van senator Robert Dole willen on
der druk van de lobby van het midden- en
kleinbedrijf de kosten van een beter stel
sel betalen door te bezuinigen op Medicaid
en Medicare, de ziektekostenregelingen
voor armen en bejaarden. Dat lijkt veel op
het weggooien van het kind met het badwa-
Clinton geeft echter niet op. „Bill en ik
zijn niet naar Washington gekomen om de
ze zaak te laten verwateren", zei zijn echt
genote Hillary recentelijk. Maar als zij in
hun halsstarrige houding volharden, be
staat het risico dat er helemaal geen hervor
ming van de gezondheidszorg korrit, en het
verdampen van alweer een loze belofte kan
de toch al zwak staande president niet ge
bruiken. Hij gokt er echter op dat Congre
sleden, met hun herverkiezing voor de
deur, het wel uit hun hoofd zullen laten
zich van de kiezers te vervreemden, die wel
degelijk een drastische hervorming van de
gezondheidszorg willen.
Commissies uit het Huis van Afgevaardig
de en de Senaat moeten uit al die tegen
strijdige plannen een algemeen aanvaard
baar voorstel brouwen. Clinton hoopt dat
dat lukt. maar het staat nu al vast dan enke
le van zijn diepste wensen niet zullen wor
den ingewilligd. De vraag is nu waar zijn
ondergrens ligt.
WASHINGTON HANS DEBRUUN
CORRESPONDENT
Nu de Grote Leider dood is, zal de wereld dan eindelijk kennis
maken met de raadselachtige schim die de scepter mag overne
men: Kim Jong-il, alias de Geliefde Leider. Kim Jong-il is de zoon
van Kim 11-sung, de man die vrijdag zijn 46-jarige loopbaan als
dictator met de dood afsloot. Maar hoewel Kim Jong-il al vele ja
ren is klaargestoomd voor het ambt van despoot, is weinig over
hem bekend.
Vader Kim Il-sung was een stalinist
met een lange staat van dienst. In
1945 marcheerde hij in het kielzog
van het Russische Rode Leger
Noord-Korea binnen, waar hij zich
drie jaar later tot president liet be
noemen. Onder zijn bezielende lei
ding begon Noord-Korea in 1950
een oorlog tegen het 'kapitalisti
sche' Zuiden, die pas drie jaar en
twee miljoen doden later in een
patstelling eindigde. Zijn erfenis be
staat uit 200.000 politieke gevange
nen plus meent de Amerikaanse
inlichtingendienst CIA een kem-
bommetje of twee.
Maar hoewel Kim Il-sung volgens
velen een beest was. school in zijn
jachtinstict geen geheim meer. Zijn
zoon, Kim Jong-il, is daarentegen
een onbekende grootheid. Zelfs de
22 miljoen Noord-Koreanen ken
nen de Geliefde Leider voorname
lijk van zijn standbeeld.
Zo is het hun bijvoorbeeld onbe
kend of Kim Jong-il stembanden
heeft. Zijn redevoeringen worden
altijd door anderen voorgelezen en
het enige interview dat hij ooit heeft
gegeven (aan een Cubaanse krant),
was schriftelijk. Op de feestjes die
hij organiseert, nestelt hij zich door
gaans in een belendend vertrek om
van daaruit via een televisiecircuit
de gebeurtenissen te volgen.
Buiten Noord-Korea's zwaar be
waakte grenzen is Kim ook al geen
bekende. Hij zou slechts twee keer
het Noordkoreaanse paradijs heb
ben verlaten, eenmaal voor een be
zoek aan China en eenmaal voor
een korte vakantie op een tropisch
eiland.
Maar het zou voorbarig zijn om te
concluderen dat Kim geheel onwe
tend is van hetgeen zich in de bui
tenwereld afspeelt. Volgens overge
lopen Noordkoreanen heeft hij ge
regeld contact met prostituees, van
wie de meesten uit Thailand en Ja
pan komen. In zijn villa zouden bo
vendien Zweedse blondines zijn ge
signaleerd.
Daarnaast volgt hij de filmische
ontwikkelingen in de Verenigde Sta
ten op de voet. Kims beschikt in zijn
villa over een aantal bioscoopzaal
tjes, waar hij zich terdege op de
hoogte stelt van het laatste nieuws
uit Hollywood. Naar het schijnt
heeft Kim een taf van honderd
dienst, enkel en alleen
buitenlandse films van Ko-
ondertiteling te voorzien.
Zijn particuliere collectie speelfilms,
die ruim 20.000 werken omvat, is de
grootste ter wereld. Met name is
Kim Jong-il geïnteresseerd in het
genre westerns, zo leiden deskundi
gen af uit het feit dat de Geliefde
Leider zich soms hult in cowboy-
kleding.
Kim moet niets hebben van de
Mao-pakken waarin zijn vader, de
Grote Leider, zich placht te tooien.
Hij heeft zijn eigen uniform ontwor
pen. dat lijkt op dat van een piloot,
en kiest zijn schoeisel met veel zorg.
Omdat hij wat klein en dik is. draagt
hij onder dat uniform gewoonlijk
schoenen met extra dikke zolen. De
geraffineerde outfit wordt vervol
maakt met een zwartgeverfde haar
dos, die zorgvuldig achterover is ge
kamd.
Uniform, schoenen, kapsel en een
oogverblindende Prodent-glimlach
geven de Geliefde Leider het aan
zien van Elvis Presley. Niet alleen
zijn uiterlijk roept trouwens het
beeld op van de zanger, ook Kims
jeugd is enigszins vergelijkbaar.
Want hoewel Kim niet direct 'In the
ghetto'het levenslicht zag, werd hij
toch in Siberië onder een even on
gunstig gesternte geboren. Alleen,
de 22 miljoen Noord-Koreanen we
ten dit niet. Geheel volgens Orwelli
aans recept herschreef zijn vader de
geschiedenis, opdat de officiële bio
grafie van Kim junior een beetje
poëtischer werd.
Op een dag in februari 1942 klom
een oude, witharige man de Berg
Paekdu, een heilige plek in Korea.
Plotseling streek een zwaluw neer,
die de geboorte aankondigde van
een 'wonderbaarlijke generaal, die
zal heersen over de wereld'. En ja
wel, op de 16de van die maand ver
rees 'uit de adembenemende pracht
van de Berg Paekdu een Lichtende
Ster'. In één woord: Kim junior was
geboren.
Niet alleen zou de Geliefde Leider
een militair genie blijken te zijn,
precies zoals de zwaluw had voor
speld. hij had ook muzikale talen
ten. Volgens de officiële biografie,
die in Noord-Korea gratis verkrijg
baar is, schreef Kim in slechts twee
jaar zes klassieke opera's. En elk
daarvan, zo constateert de biograaf,
is 'beter dan enige opera die de
mensheid ooit had gemaakt'.
Dat de Geliefde Leider een encyclo
pedische kennis van Hollywood
paart aan een de muzikale vermo
gens van een Mozart, vermag het
Westen niet al te zeer te verontrus
ten. Bepaald onheilspellend is ech
ter dat Noord-Korea nu een leider
heeft gekregen 'die zal heersen over
de wereld'.
Of deze passage in de officiële bio
grafie nauwkeurig is, zal de toe
komst uitwijzen. Maar zelfs vanuit
de schaduw van zijn vader was de
Geliefde Leider al in staat tot een
aantal indrukwekkende operaties.
Zo zat hij naar verluidt achter de
bomaanslag die in 1983 een viertal
Zuidkoreaanse ministers en veer
tien functionarissen het leven kost
te. En vier jaar later was hij de man
die opdracht gaf een Zuidkoreaans
vliegtuig op te blazen, zo althans
onthulde de Noordkoreaanse agen
te die de bom aan boord had ge
smokkeld (bij de aanslag vielen 115
doden).
Nog maar enkele weken geleden le
ken Noord- en Zuid-Korea af te ste
ven op een oorlog, die slechts werd
voorkomen door een wanhoops-
missie van de voormalige Ameri
kaanse president Carter naar
Noord-Korea. Aanleiding waren de
vermeende pogingen van Noord-
Korea om kernwapens te ontwikke
len. En alweer: achter het kemwa-
penprogramma zou het brein van
De oude Kim wijst de jonge Kim de weg op deze ii
s gezette foto.
de jonge Kim schuilen.
Voor het geval de zwaluw gelijk had,
hebben Zuid-Korea, de Verenigde
Staten en Japan hun strijdkrachten
in het gebied het afgelopen week
einde in verhoogde staat van pa
raatheid gebracht. Maar of Kim de
oorlog van 1950-1953 echt wil over
doen, wordt in Seoul betwijfeld.
Afgaande op de schaarse gegegens
over hem, lijkt Kim Jong-il geen Hit-
Ier of zelfs maar een Saddam Hus
sein. De Geliefde Leider heeft het
meer in zich om een kleurrijk des
poot te worden van Ket type Santa
Anna, de Mexicaan die ooit een
staatsbegrafenis organiseerde voor
zijn eigen afgeschoten been.
SEOUL CEES V
Alles was leugen in Kim Il-sungs Korea
Kim Il-sung was leider v
droomwereld, van een v
van de ideale maatschappij die
hij voor zich zag. Zijn onderda
nen moesten daarin geloven en
de meesten deden dat dan ook,
zo perfect waren de leugens en
zo streng de controle. De Grote
Leider kwam in 1946 aan de
macht met leugens en tijdens
de tientallen jaren dat hij over
Noord-Korea heerste, bleef dat
zo.
Alles werd aangepast om aan
het gewenste beeld te voldoen.
De geschiedenis, de gebeurte
nissen buiten het 'kluizenaars
koninkrijk', de vijanden, zelfs
zijn eigen verleden en dat van
zijn zoon moesten er aan gelo
ven ter meerdere glorie van de
'briljante onoverwinnelijke
commandant met de ijzeren
wil' en zijn beoogde dynastie.
Kim Il-sung was van boeren-
komaf, maar lang niet van zo
eenvoudige afkomst als later
werd beweerd. Hij werd gebo
ren in 1912 in het plaatsje Man-
gyongdae, twee jaar nadat Ja
pan begon Korea te kolonise
ren, en kreeg de naam Kim
Song-ju. Hij zou later vasthou
den aan de naam waaronder hij
tegèn de Japanners vocht.
Toen hij zeven jaar oud was
vluchtte het gezin Kim naar
China. In 1931 werd hij lid van
de Chinese Communistische
Partij. Hij nam deel aan het
door China geleide verzet tegen
de Japanners, niet in Korea
maar in Mantsjoerije. In 1941
vluchtte Kim Il-sung naar de
Sovjetunie en keerde pas in sep
tember 1945 aan boord van een
Sovjet-schip terug in zijn ge
boorteland.
Zijn betrokkenheid bij het
daadwerkelijke verzet tegen de
bezetter was gering. Hij speelde
geen enkele rol in de strijd van
de Russische troepen tegert de
Japanners ten noorden van de
38ste breedtegraad. Deson
danks werd hij later opgevoerd
als leider van de strijd tegen de
koloniale overheerser. Op elfja
rige leeftijd zou hij al tegen de
Japanners hebben gevochten en
zijn officiële biografie meldt dat
In aanwezigheid van ambassadepersoneel (links) betuigen Chinese functionarissen hun medeleven met Kims
overlijden op de Noordkoreaanse ambassade in Peking. foto reuter
Kim Il-sung in 1927 (hij is dan
15 jaar!) de communistische
jeugdbeweging opricht en de
revolutionaire jeugd en studen
ten mobiliseert in de strijd te
gen de Japanse bezetter.
In zijn laatste aangepaste bio
grafie, die verscheen na de in
eenstorting van het communis
me in Oost-Europa en de voor
malige Sovjetunie, matigt Kim
Il-sung zijn retoriek. Hij noemt
namen van mede-verzetstrij
ders en geeft toe een „gezamen
lijke strijd" te hebben gevoerd
met Chinese strijdkrachten.
In 1946 bracht hij een geheim
bezoek aan Sovjet-leider Stalin.
Die beloofde hem steun voor
het overnemen van de macht
op het noordelijk deel van het
Koreaanse schiereiland, dat tot
de invloedsfeer van Sovjetunie
werd gerekend. In 1948 werd hij
leider van de zelfuitgeroepen
Democratische Volksrepubliek
Korea.
Op 15 juni 1950, enkele maan
den na een nieuw geheim be
zoek aan Stalin, viel Noord-Ko
rea het Zuiden binnen, dat be
hoorde tot de Amerikaanse in
vloedsfeer. Na aanvankelijke
successen werden Noordko
reaanse invallers teruggedreven
door een legermacht van de
Verenigde Naties, voornamelijk
bestaande uit Amerikanen.
Slechts een massale interventie
van communistisch China kon
voorkomen dat Kim Il-sung het
onderspit dolf.
In de geschiedenisboekjes is
hierover weinig terug te vinden.
Volgens de officiële Noordko
reaanse versie van de gebeurte
nissen lukte het de Legendari
sche Held aan het hoofd van de
revolutionaire strijdkrachten de
imperialistische krachten te ver
drijven die het vredige Noord-
Korea in 1950 waren binnenge
vallen. De honderdduizenden
Chinezen die in die strijd het le
ven lieten, blijven onvermeld.
Ook om de Japanse imperialis
ten uit Korea te verdrijven had
de Zon van de Natie nauwelijks
hulp van buitenaf nodig gehad.
In 1955 lanceerde Kim Il-sung
de Juche-ideologie, zijn plan
voor Koreaanse zelfvoorziening.
Daarmee speelde hij in op de
traditionele argwaan van de Ko-
reanen jegens de boze buiten
wereld. Alle opgeklopte verha
len ten spijt slaagde Pyongyang
er geenszins in zichzelf te be
druipen. Slechts dankzij de hulp
van China en de Sovjetunie kon
het regime doen alsof. Maar
toen die twee landen de hulp
staakten of in harde valuta be
taald wilden worden voor hun
leveranties, moesten de Noord-
Koreanen de buikriem verder
aanhalen.
Noord-Korea onderhield met
maar 22 miljoen inwoners een
reusachtig leger, met meer dan
een miljoen man onder de wa
penen het op vier na grootste
ter wereld. En de zelfverheerlij-
kende praktijken van Kim Il-
sung en zijn zoon Kim Jong-il
deden eveneens een forse aan
slag op de staatsbegroting. Naar
schatting 50.000 beelden van
Kim Il-sung, veelal van graniet
of marmer, staan in dorpen en
steden in het hele land. In de
hoofdstad staat het Museum
van de Koreaanse Revolutie.
In april 1992 werd Kim Il-sung
80 en dat heeft Noord-Korea ge
weten. Bijna het hele land vier
de de verjaardag van de 'hoog
ste en machtigste held die ooit
had geleefd'. In het naar hem
vernoemde stadion voerden
100.000 gymnasten een show
op. Ook in andere delen van de
stad waren voorstellingen en
opvoeringen te zien waaraan
vele duizenden deelnamen en
op het filmfestival draaide de
rolprent Het geluk bloeit, overal
waarde leider gaat. De hele we
reld, zo werden de Noord-Ko
reanen op zijn verjaardag nog
verzekerd, verbaast zich over de
prestaties van de Grote Leider
en kan maar niet geloven dat
die waar zijn.
Eind jaren tachtig deden ge
ruchten de ronde over honger
op het platteland en voedselrel-
len. Als antwoord daarop startte
het bewind een campagne om
minder te eten. De bevolking
werd opgeroepen zich te hou
den aan „doo ki mok jah", (la
ten wij twee keer per dag eten).
Er werden propagandacampag
nes gestart waarin werd uitge
legd dat veel eten slecht is voor
de gezondheid. Ook werden de
officiële rantsoenen verminderd
en de bevolking werd opgeroe
pen meer groente en minder
rijst te eten.
Kim Il-sung perfectioneerde een
systeem van onderdrukking
zonder weerga. Eind jaren tach
tig vermeldden twee Ameri
kaanse mensenrechtenorgani
saties in een rapport een uniek
politiek klassensysteem, in 1958
door Kim Il-sung ontworpen.
Volgens dit systeem was de be
volking verdeeld in drie brede
klassen en een reeks subklas
sen. De drie hoofdgroepen zijn:
de loyale klasse, de weifelende
klasse en de vijandige klasse. In
de hoogste subklasse van de eli
te zaten Kim Il-sung, zijn zoon
Kim Jong-il en hun families. De
elite, ongeveer 200.000 mensen,
woont voornamelijk in Py
ongyang en alleen deze groep
heeft toegang tot alle moderne
faciliteiten.
De helft van de Noordkoreanen
is ingedeeld bij weifelende klas
se, mensen wier gedrag of ach
tergrond hen niet geheel be
trouwbaar maakt. De vijandige
klasse, naar schatting vier mil
joen mensen, wordt ver van de
steden gehouden en moet
zwaar werk verrichten. Hun eni
ge fout is vaak alleen maai* dat
hun vader of grootvader landei
genaar of kapitalist is geweest.
Volgens het Amerikaanse rap
port kent Noord-Korea een ei
gen Goelag, een systeem van
gevangenkampen zoals in de
voormalige Sovjetunie. Hierin
zouden tussen de 100.000 en
150.000 mensen zitten. Gevan
genen uit de lagere klassen wor
den in deze kampen zo slecht
behandeld dat zij na een of
twee jaar sterven.
Het hoeft geen betoog dat Kim
Il-sung het bestaan van die
kampen ontkende. Tot op het
laatst beweerde hij, onder meer
in zijn biografieën, tegenstander
te zijn van discriminatie op ba
sis van sociale klasse, ideologie
of godsdienst. Niet duidelijk is
of hij hiermee de schuld wilde
afwentelen op ondergeschikten
of slechte adviseurs.
Dat het anders kan, weten de
Noord-Koreanen niet of nauwe
lijks. Hun radio's en televisies
worden in de fabriek afgesteld
op de staatszender en daarna
verzegeld. En als op de televisie
nieuws uit het buitenland wordt
uitgezonden, zijn alleen beel
den te zien van gehelmde poli-
tie-agenten die weerloze Zuid
koreaanse demonstranten
afrossen of van Amerikaanse
rassenrellen en bedelaars. Als
de bevolking maar een deel ge
looft van wat de media zeggen
over andere landen dan is het
niet verwonderlijk dat zij blij is
in Noord-Korea te wonen.
DEN HAAG ERIK BEDEN
