US/94 Bebeto eindelijk uitgegroeid tot vedette Justitie laat Lex Muller nog niet vertrekken Kracht van Oranje ligt o 9 de flanken Verslaggevers zitten Braziliaanse spelers voortdurend op de huid Cruijff: 'Niemand opofferen aan Romario' Dorstige spelers snakken naar drank VRIJDAG 8 JULI 1994 gpd-verslaggever Dallas, donderdagmiddag 16.30 uur. Cameraploegen, fotografen en verslaggevers uit alle windstreken staan in dichte rij en opgesteld achter slap ge spannen, gele, plastic koorden. Op de omheining staat in hoofdletters geschreven: CRIME SCENE DO NOT CROSS. Met walkie talkies uitgeruste safety- officers, de ogen verborgen ach ter zonnebrillen met donkere glazen, zien er op toe dat ieder een zich aan de voorschriften houdt. De blikken van de sa mengeschoolde mediavertegen woordigers zijn gericht op de uitgang van één van de vele kleedruimtes van de Greenhill School aan de Midway Road in Addison, een buitenwijk van Dallas. Ergens achter de deuren van het gebouwencomplex gaan de sambavoetballers van Brazilië schuil. Claudio Ibraim Vaz Leal, kort weg Branco, is de eerste die te voorschijn komt. Als bij tover slag beginnen de Braziliaanse om het hardst zijn te gillen, in een ultieme poging hem te verleiden huh richting te kiezen. Op het ge zicht van de vervanger van Leo nardo (vier wedstrijden ge schorst voor de elleboogstoot waarmee hij de Amerikaan Tab Ramos in het ziekenhuis deed belanden) verschijnt een jon gensachtige glimlach. Hij kijkt naar links, hij kijkt naar rechts, maakt vervolgens een veront schuldigend gebaar naar de hartstochtelijk schreeuwende groep links van hem en beweegt zich met trage tred naar rechts, waar een verhit ogende, in een gestreepte polo gestoken veerti ger hem onmiddellijk een mi crofoon onder de neus duwt en tegen hem begint te ratelen. Na Branco volgen Cafu, Jor- ginho, Dunga en Mazinho en bij iedere Braziliaanse held die naar buiten komt stijgt een kakafonie van geluid op. De voetballers weten wat er van hen wordt verlangd en melden zich bereidwillig bij kakelende mannen met microfoons. Als Romario in de deuropening ver schijnt breekt de hel helemaal los. De veertiger met de ge streepte polo, die Branco met zijn gebrul als eerste had weten te lokken, raakt in extase en wekt de indruk ieder moment te kunnen exploderen van opwin ding. Romario kijkt niet op of om en sjokt op zijn gemak naar de al met draaiende motor ge reedstaande touringcar. Als eni ge van de voetballers draagt hij een pet, een paarse. Zijn naam staat erop. Eerder, tijdens de training van de Braziliaanse selectie maakte Romario zich ook al nergens druk om. Hij bewoog zich voor namelijk in wandeltempo voort, als de bal hem voor de voeten rolde trapte hij er lusteloos te genaan en de door bondscoach Carlos Alberto Parreira bedach te combinatievormen waren die middag niet aan hem besteed. Alleen bij het afwerken op het doel leefde hij enigszins op. Met achteloze voetbewegingen knal de hij wat ballen achter Taffarel. Zijn scherpste demarrage be waarde Romario voor het laatst. Vlak voordat Carlos Alberto Par reira zijn pupillen liet inrukken, snelde de superspits van Bar celona als een haas naar de kleedkamers. Voor de Brazi liaanse cameramensen, fotogra fen en verslaggevers was dat het sein om het ook op een rennen te zetten. Hun conditie was niet toereikend om Romario in te halen. Laatste kaarten in vrije verkoop De KNVB heeft nog zeshonderd kaarten over voor Nederland-Bra- zilië. De toegangsbewijzen gaan de vrije verkoop in. De kaarten worden verkocht aan de kassa's van de Cotton Bowl, het stadion waar het Nederlands elftal morgen speelt. De KNVB heeft besloten de kaarten in de vrije verkoop te doen om te voorkomen dat de voetbalbond met een financiële strop te maken krijgt. Bij de wedstrijd tegen Ierland hield de KNVB enkele honderden kaarten over. Een strop van tienduizenden guldens. opvatting over. Maar ik zou er zeer waarschijnlijk van afzien om iemand aan Romario op te offeren, omdat het nu eenmaal erg veel risico's inhoudt om een defensief systeem geheel af te stemmen op één speler." Cruijff besluit zijn vooruitbe schouwing op Nederland-Brazi- lië met de opmerking, dat „de Brazilianen op basis van enige technische details licht in het voordeel zijn. Maar dat zou achteraf ook wel in hun nadeel kunnen zijn", aldus het 'orakel van betondorp'. Ondanks het feit, dat Cruijff zijn vakantie in Catalonië door brengt en dus de 'grote afwezige is op het WK in de VS', kan hij zich daar toch de meest succes volle coach beschouwen. Want uit zijn Barcelona-selectie ko men er in de vier kwartfinales maar liefst elf spelers uit: acht in het Spaanse nationale team en dan Koeman bij Nederland, Stoitsjkov bij Bulgarije en Ro mario bij Brazilië. Cruijff weet overigens nog steeds niet voor 100 procent of hij het volgende seizoen over de Kroaat Prosinecki wil beschik ken. Barcelona laat dat afhan gen van het feit, of er alsnog overeenstemming kan worden bereikt met Benfica over de komst van Rui Costa. Prosen- ecki, die zich gisteren voor een bedrag van ruim drie miljoen gulden vrij kocht van Real Ma drid, is inmiddels door de medi sche staf van Barcelona ge keurd. Maar als Rui Costa toch van Benfica naar Barcelona mag vertrekken, ziet Cruijff af van de Kroaat. Johan Cruijff is van mening dat de wedstrijd tussen Nederland en Brazilië van aanstaande za terdag de belangrijkste en meest interessante wordt van het hele WK. „Het gaat om twee toonaangevende voetballanden, die graag hun eens zo grote prestige terug willen winnen. Beide teams beschikken ook over absolute topspelers en bo ven alles hebben ze gemeen, dat ze graag met de bal in de voet spelen", aldus Cruijff in zijn dagelijkse column voor het Barcelonese dagblad El Periodi- Volgens de Nederlandse coach van FC Barcelona hebben de Brazilianen tot nu toe verre weg het meeste balbezit gehad van alle teams die in de VS aan het werk zijn geweest. „Maar de Nederlanders weten dat ze de beste kans hebben om de halve finale te bereiken als ze erin sla gen de Brazilianen hun eigen spelritme op te dringen." Het belangrijkste verschil tus sen de twee landen zou zater dag wel een£ kunnen zijn, dat Brazilië over een echte doel puntenmaker - Romario - be schikt, terwijl Nederland die moet ontberen. „Maar tegen over de magie van Romario staat weer, dat de Nederland meer spelers heeft die een goal kunnen maken. „Ik weet niet wat Advocaat van plan is om te voorkomen dat Romario scoort, maar het lijkt me zeer' waar schijnlijk dat hij Valckx of Win ter op hem zet. Iedere trainer heeft daar natuuurlijk zijn eigen Pieken en dalen kenmerken loopbaan van Braziliaanse spits Paul Caligiuri van het team van de Verenigde Staten trok na afloop van de 1-0 nederlaag tegen Brazilië de vergelij king met twee, inmiddels gestopte basketball-giganten. Romario was volgens hem de Michael Jordan van de Zuidamerikaanse sambaploeg en Bebeto de Magie Johnson. „En het komt hoogst zelden voor dat twee van zulke geweldenaren in één ploeg spelen", aldus Caligiuri. dallas talbert geesing gpd-verslaggever Lex Muller zit erbij als een dood vogeltje. Al meer dan een kwart eeuw volgt de AD-ver- slaggever het vaderlandse top voetbal op de voet, maar na het 'bomincident' in Orlando heeft de hoofdredactie van zijn krant zijn handen ge boeid. Hij mag geen letter meer op papier zetten, praten mag hij nog wel. Blijven ook, want hij mag voorlopig het land niet uit. Meteen na het persuurtje van Dick Advocaat en de spe lers belegt Muller een heuse persconferentie voor de vader landse voetbaljournalistiek. Hij wil de feiten rangschikken en wel eens uit de doeken doen wat er nu allemaal pre cies gebeurd is. En dat hij geen drie keer maar slechts één keer heeft geroepen dat er een atoombom in de tas van een fotograaf zat. „We zaten een beetje te dol len en te kankeren. Het was een chaos in het vliegtuig, het was warm en we konden onze bagage niet kwijt. Let op, heb ik toen tegen die stewardess gezegd, daar zit een atoom bom in. Dat mocht ik niet zeg gen, dat was tegen de wet, zei ze. Daarover mocht ik geen grappen maken. Sorry, heb ik toen gezegd". De kous leek daarmee af, dacht hij. „Een paar minuten later kwam ze weer bij ons. Die tas moest weg. Why, \Toeg ik, there are no gans inside." De poppen waren aan het dansen. Muller moest het vliegtuig uit en voor iedereen begreep wat er precies aan de hand was, ging in Orlando voor de eerste keer het hele rampenplan in werking. En rolde alles en iedereen over Lex Muller heen. Oranje liep een vertraging van bijna vijf uur op en na zo'n zes uur op het politiebureau te hebben doorgebracht, arriveerde de AD-verslaggever tegen mid dernacht in Dallas. „De cap tain heeft tegen de politie ge zegd dat ik dronken was", al dus Muller. v En nu? „Het is net iets te sterk uitgedrukt dat ik het land niet uitmag, maar ze willen dat ik stand-by blijf. Hoe lang dat kan duren? Zeven dagen, tien dagen, ik weet het niet. De politie heeft het onderzoek afgesloten en mij vrijgespro ken. Ik word niet vervolgd. De zaak is nu onder de officier van justitie, die zoekt het ver der uit." Tot zo lang moet hij beschikbaar blijven voor justi tie. De AD-verslaggever prijst de bijstand van het consulaat en de overheid van Orlando. En de KNVB, hoe staat het daarmee? „Daar zeg ik niets over". En je krant? „Geen De fototoestellen klikken, een camera snort. Zo zout hebben we het met zijn alleen nog nooit gegeten. Dat een journalist wordt ondervraagd door zijn eigen collega's. Ook dat is humor. Maar dat heb ben Amerikanen niet. Muller zit er maar mee. „Het ergste vind ik nog dat er bij mijn krant dreigementen zijn bin nengekomen en dat ik verant woordelijk word geacht voor een eventuele nederlaag tegen Brazilië. Dat is dé waanzin ten top." De KNVB beschouwt het 'bomincident' als afgedaan, Dick Advocaat heeft op per soonlijke titel een brief ge schreven naar de hoofdredac tie van het AD, maar de krant laat het er niet bij zitten. Mul ler: „Er is mij ter ore gekomen dat ik persoonlijk moet op draaien voor de kosten." Dat kon wel eens hele dure grap worden. Net als voor radiover slaggever Leo Driessen, voor wie eerder onderweg van Was hington naar Orlando een tus senstop moest worden ge maakt in Richmond. Ook Driessen zou de kosten, naar verluidt 95.000 dollar, uit eigen zak moeten betalen. Over Romario de Souza Faria, de geniale superspits van Bar celona die PSV voortdurend hoofdpijn bezorgde, zijn al complete boekwerken geschre ven, maar wie is eigenlijk Bebe to, de man die Brazilië langs Amerika naar de kwartfinales van het WK loodste? Officieel heet hij losé Roberto Gama de Oliveira, maar omdat dat meer dan een mond vol is, werd hij al snel Bebeto ge noemd. Hij werd op 16 februari 1964 geboren in Salvador Bahiia en kwam in zijn vaderland uit voor Bahia (1972-1976), Vitoria (1976-1983), Flamengo (1983- 1989) en Vasco da Gama (1989- 1992). Tegenwoordig geldt hij als de blikvanger van het kleine Deportivo la Coruna, dat de af gelopen competitie onweer staanbaar op weg leek naar de Spaanse landstitel, maar zich op het laatste moment nog bij de neus liet nemen door Johan Cruijffs Barcelona. Op de weg naar de top heeft Bebeto vele offers moeten bren gen. Zijn vader Wilson Oliveira zwoer bij zijn geboorte dat hij zijn zoon zou opleiden tot be roepsvoetballer en onderwierp hem aan een haast Spartaanse opvoeding. Alle inspanningen leken niettemin vergeefs. Op 17-jarige leeftijd mat José Ro berto nog niet meer dan 1.61 meter en woog hij schoon aan de haak krap 53 kilo. Met zo'n frêle lichaamsbouw leek een profloopbaan uitgesloten. Tot groot verdriet van zijn vader. Gelukkig voor hem stuitte zijn technisch hoogbegaafde zoon evenwel op Eduardo Mota en via deze talentenscout van Fla mengo (de club waarbij Bebeto in 284 wedstrijden 141 doelpun ten maakte) belandde hij bij dokter Fracalacci. Drie jaar lang hield deze Fracalacci, die eerder ook al Zico een meer gespierde lichaamsbouw had bezorgd, zich intensief met de iele voet baller bezig. Het kostte bloed, zweet en tranen, maar inmid dels is Bebeto 1.76 meter groot en weegt hij 64 kilo. Zijn eerste grote triomf boek te Bebeto in 1983 in Mexico, waar hij met het Braziliaanse UEFA-team wereldkampioen werd. Tijdens dat toernooi ont moette hij ook Nederland, dat onder anderen Marco van Bas ten, Johnny van 't Schip, Gerald Vanenburg, Sonny Silooy en de destijds furore makende Mario Been in de gelederen had. De wedstrijd eindigde in 1-1 en Be beto troefde Vanenburg af. In 1983 behaalde Bebeto met Flamengo ook voor het eerst de Braziliaanse titel. Vier jaar later lukte hem dat nogmaals. Met Vasco da Gama voegde hij in 1989 een derde landskampioen schap aan zijn erelijst toe. Op de Olympische Spelen van Se oul (1988), die Romario een contract bij PSV opleverden, kaapte hij met de olympische ploeg zilver weg en in 1989 in spireerde hij de Braziliaanse A- ploeg tot de verovering van de Copa America, het equivalent van het Europees kampioen schap. In datzelfde jaar werd hij ook gekozen tot Zuidameri kaans voetballer van het jaar. Bebeto is het prototype van een Braziliaanse voetballer. Hij is klein, snel, wendbaar, razend- handig aan de bal én hij heeft, wat onze oosterburen treffend noemen 'Torinstinct'. Maar Be beto was ook jarenlang een we ke speler, die bij het minste ge ringste jammerde om zijn moe der. Zo barstte hij in de halve fi nale van het olympische toer nooi in Seoul in een huilbui uit, toen zijn coach, Carlos Alberto, hem na een uur naar de kant haalde. Bebeto, vaak spottend 'Babyface' genoemd, voelde zich onrechtvaardig behandeld. Als gevolg van zijn geringe mentale weerbaarheid en ook vanwege eigen stommiteiten dallas anp Als enige land op de wereldtitelstrijd speelt Oranje met klassieke vleugelspitsen. „Soms kijken die buitenlanders ons wat vreemd aan", zegt Gaston Taument, één van de be trokkenen. Voorlopig lijkt het erop dat het voor Oranje het toernooi van de vogels op de vleugels wordt. Overmars, Van Vossen, Roy en Taument, ze spelen bij toerbeurt, lopen zich leeg en worden gewisseld voor een soortgelijk type. „Met uitzondering van de afstandschoten van Jonk was altijd één van ons bij de doel punten betrokken", vervolgt Taument. Dat klopt. Taument en Roy scoorden, Van Vos sen en Overmars bereidden een treffer voor. De flanken zijn effectief in Amerika. De opvallendste vleugelspits is voorals nog Overmars. Even leek hij zijn basisplaats kwijt te raken, ineens heeft hij de vonn die hij ook bij Ajax een jaar lang zocht. „Een beetje groeien hoort erbij in zo'n toernooi", aldus de man van 1 meter en 69 centimeter. „Bij sommige wedstrijden moet je er staan. Mij is dat op de beslissende duels gelukt. Tegen Ierland ging het goed. Ik hoop tegen Brazilië hetzelfde te kunnen presteren. Het moet een geweldige wed strijd worden." Het toernooi van de buitenspelers? „Het lijkt er op", zegt Overmars. „Ik heb er nog niet zo over nagedacht, maar het is inder daad zo dat we bij vrijwel alle beslissende acties betrokken waren. Dat is opvallend. Maar daarvoor staan we er ook. In aanloop naar de wedstrijd tegen Ier land overwoog Oranje twee dagen zijn vleu gels op de bank te zetten. Na enkele oefen partijtjes met een versterkt middenveld kwam bondscoach Advocaat daarvan terug. Terecht, zoals Overmars en Van Vossen in de achtste finale nog eens onderstreepten. Oranje heeft vrijwel altijd vleugels gehad. In de Nederlandse competitie spelen de meeste clubs met de specialisten op de flanken. „De jongens zijn een dergelijke stijl gewend en kunnen niet zo maar omschake len", zegt Advocaat. „Bovendien hebben ze ook verdedigend een belangrijke functie. Tegen Ierland voorkwamen Van Vossen en Overmars dat de backs opkwamen. Tegen Brazilië kan hun taak in dat opzicht ook be- langrijk zijn. De offensieve kracht van de Brazilianen komt ook vaak van de flanken. Het respect van de tegenstanders voor de vleugels is groot. De Ierse coach Charlton verklaarde dat de kracht van Oranje voor een groot deel op de flanken lag. De Belg Van Himst wisselde zijn beide backs in de tweede helft, om met fitte nieuwelingen de vleugelspitsen uit te schakelen. „Daarmee hebben we de basis van onze overwinning gelegd", verklaarde hij later. Taument: „Ik denk dat het zo het beste is. In Nederland spelen we al jaren zo. We moeten er aan vasthouden. Het is een beetje klassiek. Bovendien is het voor de te genstanders heel moeilijk te bestrijden. Ze raken een beetje door ons in paniek. Dat moeten we zo houden. Het verloop van het WK heeft de betrok kenen inmiddels veel zelfvertrouwen gege ven. „Ik ben zeer gemotiveerd en voel me heel sterk", zegt Overmars. „Het maakt me op dit moment ook niet uit tegen wie ik speel. De acties moeten er komen. En ik ben ervan overtuigd dat ze zullen komen tegeri Brazilië." Bebeto (links) troeft Mazinho af tijdens één van de laatste trainingen van de Brazilianen voor de confrontatie met Nederland. verliep zijn interlandcarrière aanvankelijk met horten en sto ten. Door de toenmalige bonds coach Tele San tana in een in terview een hatelijk persoon te noemen, miste hij het wereld kampioenschap in Mexico (1986). Het WK in Italië, vier jaar later, bracht hem ook al geen roem en glorie. Bebeto, wiens broer vlak voor aanvang van het toernooi verongelukte bij een auto-ongeluk, kwam maar zeven minuten in actie. In de wedstrijd tegen Costa Rica mocht hij in de slotfase nog even opdraven als vervanger van Careca. De ommekeer kwam in 1992, toen hij het hem vertrouwde Brazilië de rug toekeerde en zich in het buitenland vestigde. Al werkte hij zich in de zomer van dat jaar eerst nog flink in de nesten. Hij ging toen een ver bintenis aan met Borussia Dort mund, maar nadat zijn vrouw Denise, een voormalige volley balster bij Flamengo, hem te kennen had gegeven niet naar Duitsland te willen verhuizen, tekende hij vlak daarna ook een contract bij Deportivo la Coru na. Na enig juridisch gehakke tak kreeg Borussia Dortmund een afkoopsom en Bebeto groeide uit tot de lieveling van de socios van Superdepor. Met 29 doelpunten werd hij onmid dellijk topscorer van Spanje. Tegenwoordig is Bebeto niet meer weg te denken uit de ba sisformatie van de Braziliaanse bondscoach Carlos Alberto Par reira. Ook al zou Romario hem het liefst aan de kant willen schuiven ten faveure van zijn vriendje Edmundo. Bebeto weet dat. In vroeger jaren zou hij waarschijnlijk ruzie hebben ge maakt, nu reageert hij profes- foto rtr sioneel. „Mij maakt het niet uit met wie ik samen speel. Het zijn allemaal grote voetballers. Babyface, die gisteren voor de derde keer vader werd, is vol wassen geworden. Na de trai ning zag hij de eerste videobeel den van zijn zoon Mateus. Het waren ontroerende momenten voor Bebeto. „Het kind is kern gezond", zei hij tegen de ver slaggevers. „Zijn eerste cadeau wordt de overwinning op Ne derland." dallas» Zelfs na een lichte training grijpt Oranje massaal naar de fles. In de hete Cotton Bowl vullen Bryan Roy, Ulrich van Gobbel, Frank Rijkaard, Jan Wouters en Frank de Boer hun vochtvoorraad onmiddellijk weer aan. foto anp

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 19