Vredesplan Bosnië 'slikken of stikken'
3
Buitenland~*s^-.ss=5^35l-
Gonzalez voelt niets
evoor baan van Delors
scheuren'
Niet vrijen bij de telefoonanders wordt moeder ongerust
Mandela verliest ervaren
minister van financiën
Spanje krijgt hulp van buren in strijd tegen bosbranden
Populaire Genscher 'monument met
Clinton balanceert op
slap koord in Letland
1555
VS, EU en Rusland zetten leiders onder grote druk
J WOENSDAG 6 JULI 1994
r Gotthardtunnel na brand afgesloten
góschenen De St. Gotthardtunnel, die Zwitserland met Italië
n- verbindt, is gistermorgen afgesloten nadat een vrachtwagen in
de tunnel in brand was geraakt. Van de tunnel kan misschien
E verscheidene dagen geen gebruik worden gemaakt, aldus de po
litie. Het verkeer wordt over de pas omgeleid. De politie advi-
r I seert automobilisten daarom de weg over de pas te mijden en te
rijden via de kleine Sint-Bernardtunnel in Graubünden.
f Geen import uit Turks-Cyprus
athene Het Europese Hooggerechtshof verbiedt de EU-landen
nog langer produkten uit Turks-Cyprus te importeren. Volgens
de Griekse minister Pangalos (Europese zaken) gaat het vooral
om landbouwprodukten. afkomstig van grond die doorGrieks-
Cyprioten werd achtergelaten nadat Turkije in 1974 het noorde-
lijke deel van het eiland had bezet.
fa Topman Alcatel weer vrij
parus Pierre Suard, de maandag gearresteerde topman van het
J Franse concern Alcatel-Alsthom, is weer vrij, maar moet zich wel
P ter beschikking houden van de justitie. Hem zijn bedrog, omko
ping en valsheid in geschrifte ten laste gelegd. Suard zou op kos-
Aj ten van zijn onderneming een alarminstallatie van omgerekend
|J 1,3 miljoen gulden in zijn privé-woning hebben laten aanleggen.
Suard heeft de aanklachten tegen hem 'banaal' genoemd.
ffl
II Rimini zet klanten hoeren te kijk
rome De Italiaanse badplaats Rimini is een campagne begon
nen tegen de prostitutie. De vrouwen en hun klanten komen, als
zij worden opgepakt, met hun volledige naam in de plaatselijke
vkranten. ,,De prostitutie in Rimini groeit ons boven het hoofd,
j Het bedreigt de openbare orde", aldus burgemeester Giuseppe
Chicchi over de 'schaamactie' die klanten moet afschrikken. Vol-
gens hem wordt de ook bij Nederlanders populaire stad deze zo-
Ij^ mer overspoeld door dames uit Oost-Europa.
Forza Italia solo in Europees parlement
'ft brussel Forza Italia, de partij van de Italiaanse premier Berlus-
t coni, heeft besloten zich bij geen enkele groep aan te sluiten in
het Europese parlement. De 27 afgevaardigden blijven voorals
nog buiten het conservatieve blok van de christendemocraten.
Ontvoerde Amerikanen in Nicaragua vrij
I- managua Het Nicaraguaanse leger heeft gisteren drie Amerika
nen bevrijd die het afgelopen weekeinde aan de Atlantische kust
waren gegijzeld door Miskito-indianen. Tijdens de operatie werd
een indiaan gedood en raakte een andere gewond. De drie Ame
rikanen, voor wie een losgeld van 300.000 dollar werd geëist,
verkeerden in goede gezondheid.
S
el Van den Broek prijkt op Brits lijstje
Het 'definitieve' internationale vredesplan voor Bosnië is
vandaag door de Verenigde Staten, Rusland, Groot-Brit-
tannië, Frankrijk en Duitsland in Genève overhandigd
aan leiders van de strijdende partijen. De Russische mi
nister Kozyrev (buitenlandse zaken) sprak van een
'vredelievend ultimatum aan mensen, die door de oorlog
hun gezond verstand hebben verloren'. Ook zijn Ameri
kaanse en Europese collega's maakten duidelijk dat het
nu 'slikken of stikken' is.
j bonn-brussel peter de vries
correspondent
vi De Spaanse premier Felipe
Gonzalez is niet beschikbaar
j) om Jacques Delors op te volgen
als voorzitter van de Europese
Commissie. De Fransman Del-
ors voelt er zelf niets voor om,
1 zoals Griekenland had voorge
steld, langer aan te blijven op
1 deze post aan het hoofd van het
b dagelijks bestuur van de Eu-
1 ropese Unie. De Duitse bonds-
V kanselier Helmut Kohl heeft dat
j gisteren in Bonn verklaard na
een onderhoud met Delors en
de overige Eurocommissarissen.
J Kohl leidt als fungerend voor-
li zitter van de Europese Unie de
J zoektocht naar een nieuwe
n voorzitter van de Europese
L Commissie. De Duitse kanselier
wil daarover volgende week vrij -
dag tijdens een topconferentie
johannesburg john van schaik
medewerker
De regeringsploeg van presi
dent Nelson Mandela van Zuid-
Afrika verliest zijn minister van
i financiën. Derek Keys maakte
gisteren in een korte verklaring
bekend 'om persoonlijke rede
nen' later dit jaar te vertrekken.
Zijn opvolger wordt de a-poli-
tieke Chris Liebenberg, de hui
dige topman van de (voormalig
J Nederlandse) bankgroep Ned-
cor. Mandela maakte de benoe
ming een dag eerder bekend
om onrust op de financiële
markt weg te nemen.
Het aftreden van de populaire
Keys, aangekondigd binnen
twee maanden na zijn aantre
den in de nieuwe regering en
binnen twee weken na het in
dienen van de eerste 'democra
tische' begroting, is een ernstige
tegenslag voor de Zuidafrikaan-
se regering. Mandela noemde
Keys gisteravond, tijdens een
in Brussel spijkers met koppen
slaan. Pogingen een opvolger te
zoeken voor Delors, die volgend
jaar vertrekt, eindigden op Cor
fu vorige week in een diploma
tiek bloedbad, toen de twaalf
EU-landen het niet eens kon
den worden over de kandida
ten, onder wie premier Lubbers.
Groot-Brittannië sprak daarbij
een veto uit over de Belg
Dehaene, die van elf EU-landen
steun had gekregen.
Britse ministers hebben een
lijstje samengesteld met zeven
namen van kandidaten die vol
gens hen in aanmerking komen
voor het voorzitterschap van de
Europese Commissie. Naast de
naam van Lubbers prijkt ook
die van Hans van den Broek, zo
meldt de Britse krant Financial
Times en The Independent van
daag.
inderhaast bijeengeroepen
persconferentie 'een opmerke
lijk man' en zei zijn persoonlijke
motieven te respecteren. Man
dela wilde niet aangeven wat
die beweegredenen zijn.
Keys is sinds 1992 minister en
afkomstig uit het bedrijfsleven.
Zijn overstap van het oude naar
het nieuwe kabinet, dat wordt
gedomineerd door het Afri
kaans Nationaal Congres (ANC)
van Mandela, nam de vrees weg
dat de nieuwe regering radicaal
in de staatskas zou grijpen. Vol
gens Keys is er geen verschil van
mening over het te volgen be
leid in de regering van nationale
eenheid. Hij zegt 'plaats te ma
ken voor vers bloed nu de over
gang is voltooid'.
Volgens Mandela is Lieben
berg sterk sociaal bewust en
heeft hij de steun onder het bre
de publiek. Zijn komst zal het
regeingsbeleid niet wijzigen, al
dus Mandela.
genève bob kroon
Het plan, compleet met een tot
op het laatste moment bijge
stelde landkaart, komt neer op
barcelona ruud de wit
correspondent
De Spaanse regering heeft giste
ren de hulp ingeroepen van de
buurlanden. Frankrijk en Por
tugal bij het bestrijden van de
hevigste bosbranden van de af
gelopen tien jaar. De assistentie
bestaat uit gespecialiseerde
vliegtuigen en helikopters die
over grote afstanden water kun
nen aanvoeren. De Fransen
bonn«ap
De reputatie van Hans-Dietrich
Genscher dreigt een flinke deuk
op te lopen nu een document
boven water is gekomen waar
uit blijkt dat hij als tiener lid is
geweest van Hitiers nationaal-
socialistische partij (NSDAP).
De alom gerespecteerde politi
cus, voormalig minister van
buitenlandse zaken en een van
de architecten van de Duitse
eenwording, heeft verklaard dat
hij in 1944 zonder zijn medewe
ten door de nazi's op de leden
lijst van de NSDAP is gezet. Hij
was toen 17 jaar en niet-dienst-
plichtig hulpje bij een luchtaf-
weergeschutseenheid in de
buurt van zijn woonplaats Hal
le. Op de laatste dag van de
een republiek met twee deelsta
ten, waarbij 49 procent van
Bosnië aan de Serviërs wordt
toegewezen en 51 procent aan
de moslim-Kroatische federatie.
De Bosnische Serviërs, die on-
hebben vier vliegtuigen ter be
schikking gesteld en de Portu
gezen twee.
Bij de omvangrijke bosbran
den, die met name de regio's
langs de Middellandse Zee heb
ben getroffen, zijn de afgelopen
twee dagen twaalf personen om
het leven gekomen. Drie men
sen zijn met ernstige brand
wonden in een ziekenhuis op
genomen, terwijl vele honder
den zich onder behandeling
Tweede Wereldoorlog werd hij
door de Amerikanen gearres
teerd, waarna hij zeven weken
in een krijgsgevangenenkamp
doorbracht.
„De nazi's hebben nooit de
moeite genomen mij van mijn
lidmaatschap op de hoogte te
stellen. Ze hebben mij nooit uit
genodigd voor vergaderingen of
bijeenkomsten en ik ben er ook
nooit geweest", aldus Genscher.
Toch wordt het document, dat
gevonden is in het Berlijnse Do
cumentatiecentrum, be
schouwd als een smet op zijn il
lustere politieke carriere. Het
tijdschrift Focus bestempelde
Genscher tot 'een monument
met scheuren'.
Het Documentatiecentrum
werd in 1945 door de Amerika -
geveer 70 procent bezet hou
den, zullen dus grote gebieden
moeten teruggeven in Centraal
Bosnië, in het oosten en in de
westelijke sector bij Bihac. Bo
vendien zullen zij nauwere cor
ridors moeten accepteren tus
sen de overwegend Servische
regio's.
Als ze weigeren, is er grote
kans dat het wapenembargo te
gen de moslims en Kroaten
wordt opgeheven. Dit oorspron
kelijk Amerikaanse voorstel is
nu overgenomen door de Rus
sen en de Europese Unie. Bo
vendien zullen de sancties te
gen de Bosnische Serviërs dan
moesten stellen wegens adem
halingsmoeilijkheden. De scha
de aan de natuur wordt 'drama
tisch' genoemd. Duizend perso
nen zijn geëvacueerd, omdat
hun huizen door de vlammen
zijn vernield of worden tae-
dreigd.
De meeste branden zijn het
directe gevolg van de grote hitte
die Spanje al enige weken in
zijn greep houdt. In zowel de
binnenlanden als de kustgebie-
nen opgezet en bevat geheime
documenten die zijn gebruikt in
rechtszaken tegen Duitse oor
logsmisdadigers. Het centrum
werd vorige week overgedragen
aan de Duitsers. Genscher wist
sinds 1970 dat zijn naam op een
lijst voorkwam, maar is pas
sinds kort op de hoogte dat het
zijn lidmaatschap van de
NSDAP betreft.
Volgens de Duitse media is Ge
nscher een van de duizenden
Duitsers die tegen het einde van
de oorlog ongevraagd een par
tijlidmaatschap toebedeeld
hebben gekregen in een wanho
pige poging van de nazi's de
partijmoraal op te vijzelen om
dat zij aan de verliezende hand
waren. Desondanks maakt Gen
scher zich zorgen. „Hoe kan ik
worden verscherpt. De
Bosnisch-Servische leider Rado
van Karadzic bestempelde het
plan in eerste instantie als een
'vernedering', terwijl moslim
president Izetbegovic sprak van
'het overwegen waard', maar
wel internationale garanties
vroeg voor de naleving. Aan de
moslims en Kroaten is inmid
dels door de Amerikaanse mi
nister Warren Christopher (bui
tenlandse zaken) beloofd dat
Amerikaanse troepen voor die
naleving beschikbaar zullen ko
men, mits het plan geheel
wordt aanvaard.
Om de zaak voor de Bosni-
den loopt de temperatuur op
tot ruim boven de 45 graden.
De branden zijn bijna allemaal
ontstaan door blikseminslagen,
maar in sommige gevallen is er
sprake van menselijke nalatig
heid of opzet. De regering-Gon-
zalez overweegt nu de straffen
op brandstichting ingrijpend te
verhogen.
Het zwaarst getroffen zijn de
regio's Valencia, Murcia en Ca-
talonië, maar ook Aragon en
nu nog bewijzen dat ik nergens
vanaf wist? De mensen zullen
me gewoon moeten geloven",
zei hij in een interview met Fo-
Met de vraag „Wie wil Genscher
kapot maken?" in de populaire
krant Bi ld wordt de suggestie
gewekt dat iemand de informa
tie met opzet heeft laten uitlek
ken om Genscher in diskrediet
te brengen. Sommige journalis
ten denken dat het bedoeld is
om Genschers liberale FDP
schade te berokkenen.
Genscher vluchtte in 1952 van
Oost- naar West-Duitsland en
ging de politiek in. Hij was van
1974 tot zijn pensioen in 1992
minister van buitenlandse za
ken.
Veel minder
asielaanvragen
in Duitsland
bonn-den haag dpa-anp-ap
Het aantal asielaanvragen in
Duitsland is sterk gedaald. In de
eerste helft van 1994 waren dat
er nog maar 62.802. Dat is een
daling van 72 procent ten op
zichte van dezelfde periode in
1993. Toen vroegen 224.099
personen politiek asiel aan.
Sinds 1 juli de nieuwe asiel
wet van kracht is, komen bui
tenlanders niet meer in aan
merking voor politiek asiel in
Duitsland als zij een tussenstop
hebben gemaakt in een zoge
noemd veilig land.
sche Serviërs wat verteerbaar
der te maken, hebben de minis
ters nok een 'geleidelijke ver
mindering' van de huidige
sancties tegen Belgrado in het
vooruitzicht gesteld.
De twee partijen krijgen tot
19 juli bedenktijd om met een
positief antwoord te komen. Op
20 juli komen de ministers in
Genève weer bijeen om de ba
lans op te maken. Bij een nega
tieve reactie kunnen de strij
dende partijen rekenen op 'ex
treme reacties', aldus Kozyrev.
„Een afwijzing zullen we als on
aanvaardbaar beschouwen", zei
de Duitse minister Kinkel (bui-
Andalusië hebben te kampen
met tientallen branden. In der
tig uur tijd zijn in de Sierra de
Moratella van Murcia 17.000
hectaren afgebrand. Het blus
sen wordt bemoeilijkt door het
feit dat de rivierbedding van de
Segura nagenoeg droog staat.
De slachtoffers die zijn gevallen,
waren vrijwilligers, brandweer
lieden en vakantiegangers die
door het snel oprukkend vuur
werden verrast.
den haag»anp
Het mag het eerste bezoek van
een Amerikaanse president aan
de Baltische Staten zijn, makke
lijk zal Bill Clinton het de ko
mende dagen tijdens zijn tocht
door Midden- en Oost-Europa
niet krijgen.
Bij zijn aankomst vandaag in
Letland wordt hij ongetwijfeld
enthousiast begroet, maar poli
tiek liggen er enkele voetklem
men: zonder zijn ambtsgenoot
Boris Jeltsin in Moskou teveel
tegen de haren in te strijken,
moet Clinton zijn gastheren in
Riga en Warschau er van over
tuigen geen nieuwe Russische
overheersing van het oude
Oostblok te zullen accepteren.
De verwachtingen zijn deson
danks hoog gespannen. Voor
het Poolse parlement, dat hij
morgen toespreekt lijkt zijn
komst bijvoorbeeld alleen zin
vol als Clinton toetreding tot de
NAVO in het vooruitzicht stelt:
„Oost-Europa heeft de NAVO
nodig. We willen in een veiliger
en stabieler Europa leven", al
dus een medewerker van presi
dent Walesa. „Ik denk dat hij
(Clinton) ons gerust zal stellen
over deze zaak. Zo niet, dan is
zijn bezoek niet erg zinvol." De
VS zullen nooit aanvaarden dat
Rusland Oost - Europa weer in
de greep krijgt, benadrukte hij.
Daar zijn de Russen ook niet op
uit, zo paaide Clinton Moskou.
Ook tijdens Clinton korte ver
blijf in Riga, waar hij ook de
presidenten van Estland en Li
touwen ontmoet, staat de ver
houding met Rusland centraal.
In 1940 door de Sovjetunie ge-
tenlandse zaken) namens de
EU.
Mostar, de hoofdstad van
Hercegovina, is gisteravond of
ficieel overgedragen aan de Eu
ropese Unie (EU). De EU zal de
stad gedurende twee jaar bestu
ren. De ministers van buiten
landse zaken van Duitsland,
Frankrijk, Griekenland en Ne
derland ondertekenden hiertoe
maandagavond in Gèneve een
overeenkomst met de nieuwe
regering van moslims en
Kroaten.
Arafat praat
in Parijs met
premier Rabin
jeruzalem ad bloemendaal
correspondent
PLO-voorzitter Yasser Arafat
ontmoet vandaag in Parijs de
Israëlische premier Rabin en
minister Peres (buitenlandse
zaken). Het drietal is in de Fran
se hoofdstad om een vredesprijs
van de Unesco in ontvangst ne-
Rabin, Peres en Arafat praten
in Parijs onder meer over de
vervroegde overdracht van be
stuurstaken aan de Palestijnen
in de nog bezette delen van de
Westelijke Jordaanoever. Israël
is in principe bereid de verant
woordelijkheid voor gezond
heidszorg, onderwijs, sociale za
ken, belastingheffing en toeris
me in handen te leggen van de
Palestijnse Nationale Autoriteit
(PNA).
De PLO meent dat een ver
vroegde overdracht van be
stuurstaken moet worden ge
koppeld aan de terugtrekking
van het Israëlische leger uit de
bevolkingscentra van de
Westoever. Dat laatste moet ge
beuren voor er algemene ver
kiezingen worden gehouden.
Als voorlopige verkiezingsda
tum is 15 oktober genoemd,
maar waarschijnlijk is die ter
mijn te kort.
Arafat heeft gistermiddag in
Jericho twaalf leden beëdigd
van de PNA, zijn voorlopige re
gering. Daarna leiade hij de eer
ste PNA-vergadering, waarbij
voornamelijk economische
kwesties aan de orde kwamen.
Arafat werd gisteren in Jeri
cho ook begroet door rabbijn
Moshe Hirsch. Deze geestelijke
is lid van de ultra-orthodoxe,
anti-zionistische beweging Ne-
toerei Karta (Wachters van de
Stad). Deze beweging erkent het
bestaan van de staat Israël niet.
Hirsch wordt adviseur van de
PNA.
De feestelijkheden in Jericho
werden gisteravond overscha
duwd door de dood van Tawfik
Zayad, de Arabische burge
meester van Nazareth. Hij op
weg naar huis bij een mislukte
inhaalpoging om het leven.
Zayad was ook lid van het Israë
lische parlement, voor de com
munistische fractie.
annexeerd en pas enkele jaren
weer zelfstandig, voelen Est
land, Letland en Litouwen zich
in de slagschaduw van de kern
macht nog niet erg op hun ge
mak. Vooral de vertraagde te
rugtrekking van de Russische
troepen en de positie van de in
Letland en Estland levende Rus
sen staan goede betrekkingen in
de weg.
De Russische president Jeltsin
heeft gisteren de kwestie van de
rechten van de etnische Russen
voorgelegd aan Clinton. Jeltsin
zei in een telefoongesprek de
terugtrekking van de Russische
troepen afhankelijk te stellen
van het respect in de Baltische
landen voor de rechten van de
etnische Russen.
De aftocht uit Letland moet
eind augustus zijn afgerond. De
grootste problemen doen zich
voor in Estland. Onduidelijkhe
den over de veiligheid van de
Russische minderheid en over
de status van de Sovjetbasis Pal-
diski staan afspraken over het
vertrek van het voormalige Ro
de leger in de weg.
Voor de Baltische staten heeft
de komst van Clinton vooral
een grote symbolische waarde.
Het is de eerste maal ooit dat
een Amerikaanse president het
gebied aandoet. Het hele be
zoek duurt echter maar 24 uur.
De Polen komen er wat tijd be
treft iets beter van af, maar ook
hier wordt een strak schema ge
hanteerd. Graag zouden de Po
len Clinton op de saxofoon ho
ren spelen. Maar dat kon er wel
eens bij inschieten, zo wordt ge
vreesd.
london marianne macdonald
the independent
Een dodelijk ongeruste moeder uit het Britse Devises
heeft de politie in de woonplaats van haar dochter een
hilarisch avondje bezorgd. De vrouw alarmeerde de
politie in de veronderstelling dat haar dochter in grote
moeilijkheden verkeerde. Via de telefoon meende zij
de gesmoorde angstkreten van haar dochter te horen.
De werkelijkheid b ileek anders; het geluid was inder
daad afkomstig van haar dochter, zij was echter niet
in gevaar.
De vrouw uit Devises schrok midden in de nacht tot
tweemaal toe wakker van de telefoon. Toen ze de eer
ste keer alleen gekreun, gehijg en geschreeuw hoorde,
dacht ze met een obscene b^fler van doen te hebben.
Maar toen de telefoon opnieuw rinkelde en de vrouw
naast het lage gegrom van een mannestem ook duide
lijk de stem van haar dochter hoorde die 'Oh mijn
god!' riep, werd ze hevig ongerust.
De wanhopige moeder was er na de twee telefoontjes
van overtuigd dat haar dochter, die 150 kilometer ver
derop woonde, in gevaar verkeerde. Toen zij haar
dochter wilde bellen om te checken of ze wel in orde
was, sloeg de schrik haar helemaal om het hart: de lijn
was in gesprek.
Bezorgd draaide ze 999, het Britse equivalent voor het
alarmnummer 06-11. De lokale politie hoorde haar re
laas aan en zocht contact met collega's in Woking
ham, de woonplaats van de dochter. Onmiddellijk na
de melding spoedden de agenten zich naar het huis
ivan de jonge-vrouw-in-nood om de kwestie tot op de
bodem te onderzoeken.
Naderhand legde een politiewoordvoerder uit hoe de
zaken er werkelijk voor stonden. „Mijn agenten sto
ven naar binnen, en kwamen er al snel achter dat de
vrouw helemaal niet in nood verkeerde. In tegendeel,
zij en haar vriend hadden het erg goed naar hun zin."
Het jonge stel, dat opging in een hevige vrijpartij, was
volgens de woordvoerder tegelijkertijd geschrokken
en beschaamd toen zij zo bruusk werd onderbroken
door de agenten. De twee verklaarden later zo heftig
verwikkeld te zijn geweest in het liefdesspel, dat een
van de twee per ongeluk met de teen een voorgepro
grammeerde toets van het telefoontoestel indrukte.
Tot twee keer toe belandde de teen op dezelfde toets.
Beide keren was het ongelukkigerwijs de toets waar
onder het nummer van de moeder van de jonge
vrouw schuil ging.
De politiewoordvoerder: „Dit is een waarschuwing
voor iedereen: Als u van plan bent uzelf te verliezen in
dit soort zaken, zet de telefoon dan even opzij."
Inmiddels hebben zowel de dochter als haar moeder
bij de politie hun excuses gemaakt voor alle verwar
ring. Ze doen hun uiterste best de genante situatie
verborgen te houden voor de buren.
Bankier Liebenberg opvolger
Duitse oud-minister was in tienertijd onbewust lid van NSDAP
Een van de tienduizend brandweermannen die de Spaanse
trachten te bedwingen, trekt een brandweerslang door de verkoolde bossen.
FOTO EPA ADREU DALMAU
