'Sociale kwestie' centrale thema
Kerk Samenleving
Winkeliers boos na verlies
door 'Mars voor Jezus'
Wereldzendingsconferentie
in '96 gehouden in Brazilië
DINSDAG 5 JULI 1994
BUITENLAND KORT Commissie Justitia et Pax constateert 'complete ommezwaaibij samenstelling takenpakket
Tien Geboden
Iets meer dan de helft van de
Duitsers houdt zich aan de
Tien Geboden uit de bijbel.
Dat blijkt uit een enquête die
is gehouden in opdracht van
de t\ -zender SAT 1De voor
schriften van het Oude Tes
tament hebben voor 51,9
procent van de bevolking
geldigheid, terwijl ze voor
23.7 procent achterhaald
zijn. Bij de Duitsers onder de
30 jaar hebben de Tien Ge
boden slechts voor 25.3 pro
cent betekenis, terwijl 42
procent ze voor achterhaald
houdt en 22,9 procent ze ge
deeltelijk geldig acht. Drie
kwart (75.1 procent) van de
ondervraagden vindt dat de
Duitsers de laatste tijd cgoïs-
tischer zijn geworden. In het
oosten van Duitsland denkt
zelfs 86,9 procent dat. Egoïs
tisch gedrag komt men tegen
in het verkeer (55,8 procent),
in het werk (34 procent) en
in de winkels (30.2 procent).
Ouders (63,3 procent), on
derwijzend personeel (22,1
procent) en kerken (7 pro
cent) hebben de opdracht
het egoïsme te bestrijden.
Bijna de helft van de onder
vraagden (47,8 procent) is
van mening dat de moraal
moet veranderen. Van dege
nen boven de 60 is zelfs 55,8
procent voor een ethische
ommekeer.
Koning David
Een inscriptie met een ver
melding van het Huis van
David is in Israël gevonden
tijdens opgravingen in de
vroegere stad Dan. Het is
voor het eerst dat er buiten
de bijbel naar koning David
wordt verwezen. De inscrip
tie is een fragment van een
overwinningszuil. die door
één van de koningen van
Aram is opgericht. De tekst,
in het Aramees, verwijst naar
de gebeurtenissen die be
schreven zijn in 1 Koningen
15 16-20. Daar is sprake van
oorlogen tussen koning Asa
van Juda en koning Basa van
Israël. Van de oorspronkelij
ke tekst zijn nog dertien re
gels (gedeeltelijk) te lezen.
Het fragment dateert naar
schatting uit de negende
r Christus.
Predikant vermoord
De Iraanse predikant Tedhis
Mikhailian is vorige week
vermoord, zo hebben fami
lieleden bekendgemaakt. Hij
is de tweede protestantse
voorganger die dit jaar in
Iran om het leven is ge
bracht. In januari werd de
voorganger van een Pinkster
kerk. Haik Hovsepian, in Te
heran vermoord. Mikhailian
(62) was predikant van de
Evangelisch-Protestantse
Kerk van Teheran, die onge
veer 2000 leden telt. Woens
dagavond was hij met zijn
auto vertrokken. Daarna
werd niets meer van hem
totdat zijn familie
j zijn stoffelijk over
schot in een lijkenhuis in Te
heran vond. Hij was door
twee kogels geraakt. De poli
tie weigerde "om veiligheids
redenen' te zeggen waar het
lichaam van Mikhailian was
gevonden. Mikhailian daar
entegen had nooit moeilijk
heden ondervonden. Hij had
uitnodigingen gehad te do
ceren aan de Universiteit van
Teheran en aan een Koran
school in de heilige stad
Qom. De Evangelisch-Pro-
testantse Kerk van Mikhai
lian en de Pinksterkerk van
Hovsepian behoren tot de
zes kleine protestantse kerk
genootschappen in Iran. In
totaal omvatten ze tussen de
10.000 en 15.000 leden, van
wie de meesten van Armeen
se afkomst zijn.
Met een popu
laire omschrij
ving zou je
Justitia et Pax de rooms-
katholieke mensenrechten
organisatie kunnen noe
men. Maar het is niet de
club van grote demonstra
ties of de beweging die
overal een stempel op wil
drukken. De commissie
werkt vooral achter de
schermen om grote maat
schappelijke groeperingen
warm te maken voor
vraagstukken rond de the
ma's gerechtigheid en vre
de.
OEGSTGEEST DICK VAN DER PLAS
De commissie Justitia et Pax-
Nederland is samengesteld uit
vertegenwoordigers van een
groot aantal katholieke ontwik-
kelings- en vredesorganisaties
en uit diverse maatschappelijke
sectoren. Het adviesorgaan
werd in 1968 ingesteld door de
bisschoppenconferentie, nadat
een jaar eerder paus Paulus VI
de pauselijke commissie Justitia
et Pax had opgericht. De Neder
landse commissie maakt deel
uit van een netwerk van com
missies over de hele wereld. Het
secretariaat van Justita et Pax,
bestaande uit vijf betaalde
krachten, is sinds het voorjaar
van 1987 ondergebracht in 'Du
inzicht'. „Hier zitten we, temid
den van allerlei verwante orga
nisaties, veel minder geïsoleerd
dan in ons vorige onderkomen
in Den Haag", vertelt secretaris
Victor Scheffers, sinds 1983 aan
Justitia et Pax verbonden.
Wil de kerk geloofwaardig on-
rechtsituaties bestrijden, dan
moet zij zich identificeren met
hen die onrecht lijden, zo luidt
één van de uitgangspunten van
Justitia et Pax. „Zij zal met hun
ogen de wereld moeten bekij
ken en met hun mond de aan
klacht formuleren. Want is dat
niet de betekenis van de oproep
van de kerk om de samenleving
te zien in het licht van het evan
gelie? Vanuit deze overtuiging
vindt kerkelijk spreken in on-
rechtsituaties zijn rechtvaardi
ging. sterker nog, zijn op
dracht."
Als adviesorgaan van de bis
schoppen brengt de commissie
'gevraagd en ongevraagd' advie
zen uit. Ambtenaren en politici
worden benaderd met het ver
zoek om via diplomatieke kana
len te protesteren tegen men
senrechtenschendingen. Op
formele en informele wijze
wordt geprobeerd om de poli
tiek van de standpunten van de
commissie te overtuigen. Justi
tia et Pax informeert verder de
brede basis van de Rooms-Ka-
tholieke Kerk door over actuele
onderwerpen brochures, folders
en artikelen het licht te doen
Het resultaat van dat werk is,
zoals zo vaak bij instanties met
BEROEPINGSWERK
e Bemmel, die dit beroep
heeft aangenomen; door de Generale
Synode tot predikant voor buitengew.
werkz. (predikant-direkteur van de
Vereniging Hervormd Opleidingscen-
Aangenomen: naar De Krim: P. Lang
broek, kandidaat te Veenendaal; naai
Nieuwerkerk (Zld) (SoW): J. Knoop,
kandidaat te Sommelsdijk; naarOss
(SoW):
n (part-time).
De geschiedenis van het
gebouwencomplex 'Duin
zicht' in Oegstgeest is
nauw verweven met reli
giositeit en hulp aan de
naaste. In 1834 werd het
landgoed aan de Rhijn-
geesterstraatweg gekocht
door baron Van Wijcker-
slooth, die een jaar eerder tot bisschop was benoemd.
Hij liet er eerst een bisschoppelijk paleisje annex huis
kapel bouwen. In 1851 volgden onder meer een kloos
ter voor zusters Franciscanessen, een kapel en een
weeshuis. Anno 1994
wordt Duinzicht nog
steeds bevolkt door
'bewogen mensen met het
hart op de goede plaats'.
Na vijf afleveringen in de
ze serie over gebruikers
van 'Duinzicht 40' die zich
voornamelijk bezighou
den met ontwikkelingssamenwerking, een zesde en
slotaflevering over Justitia et Pax-Nederland, de orga
nisatie die de bisschoppenconferentie adviseert over
'zaken van gerechtigheid en vrede'.
Secretaris Victor Scheffers: „Watje probeert is n
een ideële doelstelling, moeilijk
vast te stellen. „Maar het zou er
altijd slechter uit hebben gezien
als we helemaal niks hadden
gedaan", stelt Scheffers vast. Als
concrete voorbeelden waarin
het werk van Justitia et Pax
vruchten afwierp, noemt de se
cretaris onder meer de inspan
ningen om de zorgelijke situatie
op Haïti hoog op de politieke
agenda te krijgen. De commis
sie schaarde zich verder ook bij
de organisaties die pleitten voor
een humane opvang van vluch
telingen in Nederland. „Wij
werken aan dat soort campag
nes mee, vragen bij de bis
schoppen aandacht voor deze
onderwerpen en bereiden brie
ven en verklaringen voor. Ook
verschaffen we materiaal dat in
de bisdommen kan worden ge
bruikt."
Anders dan de 'zusterorgani
saties' in bijvoorbeeld Latijns-
Amerika en Azië zijn de Europe-
i idealen voor te houden, op grond
hun standpunten bepalen."
Justitia et
Pax van oudsher wat nadrukke
lijker op de 'buitenwereld' ge
richt geweest. Zo heeft de Ne-
derlande afdeling altijd bijzon
dere belangstelling gehad voor
de situatie in landen als Oost-
Timor, de Filippijnen, Zuid-
Afrika, Soedan, Peru en Haïti. In
de Derde Wereld zelf richten de
commissies zich niet zozeer op
studie en onderzoek, maar staat
het 'pure mensenrechtenwerk' -
zoals praktische hulp aan
slachtoffers en het bezoeken
van gevangen - centraal.
Bij de nering van het 25-jarig
jubileum heeft Justitia et Pax-
Nederland echter vastgesteld
dat het werkterrein zich de af
gelopen periode van 'de wereld
om ons heen' meer en meer
heeft verplaatst naar het eigen
land. De sociale onrust door de
slechte economische omstan
digheden, waardoor de kloof
tussen arm en rijk groter wordt,
en de vluchtelingenproblema
tiek eisen veel aandacht op. „Als
ik dat vergelijk met een aantal
jaren geleden, is er zelfs sprake
van een complete omme
zwaai", zegt Scheffers.
Als het centrale thema voor
de komende jaren noemt hij
dan ook 'de sociale kwestie'.
„Heel concreet heb je het dan
over armoede, werkeloosheid
en mensen die zich buiten de
samenleving van de rijken voe
len gesloten. Het tweede thema
betreft Europa, en dan met na
me in de rol als continent dat
openstaat voor mensen uit de
rest van de wereld. Het derde
thema - 'Europa solidair met de
rest van de wereld' - sluit daar
in feite direct op aan."
De rode draad noemt Schef
fers dat er bij al deze aandachts
velden sprake is van een zekere
tweedeling. „Mensen, groepen
en landen trachten te bescher
men wat ze al hebben. Er is een
FOTO HOLVAST/MARK LAMERS
tendens naar isolationisme:
waarom zouden we wat we
hebben, willen delen met ande
ren?"
Bij het aansnijden van deze
maatschappelijke onderwerpen
opereert Justitia et Pax volgens
Scheffers vaak op 'het scherp
van de snede'. „Aan de ene kant
wordt gezegd dat de kerk geen
partijpolitiek moet bedrijven.
Maar aan de andere kant moet
de kerk zich wel verheffen als ze
onrecht constateert. Je kunt dan
wel alleen maar roepen dat het
niet goed is wat er gebeurt,
maar de enige manier om daad
werkelijk wat te veranderen is
politieke beïnvloeding. Wat je
probeert is mensen idealen voor
te houden, op grond waarvan ze
hun standpunten bepalen. De
kerk kan mensen niet voor
schrijven welke keuzes ze moe
ten maken, maar de kerk kan ze
wel voorhouden waaraan ze die
keuzes moeten toetsen."
UTRECHT GPD
Winkeliers in de Utrechtse
binnenstad onderzoeken de
mogelijkheid een schadeclaim
in te dienen bij de gemeente
in verband met de afsluiting
het centrum vorige week
r de Mars voor Je-
Hazelzet van de winkeliersver
eniging Centrum Utrecht dat
de demonstratie heeft geleid
tot grote omzetverliezen en
veel irritatie. Over de afsluiting
van het centrum voor autover
keer heeft volgens hem geen
overleg plaatsgevonden met
Centrum Utrecht. Ook met de
Belangenvereniging Hoog Cat-
harijne is hierover niet gespro
ken.
HET WEER
De volgende wereldconferentie
over zending en evangelisatie
van de Wereldraad van Kerken
wordt in 1996 in de Braziliaanse
stad Salvador gehouden. Het
thema is 'Geroepen tot één
hoop. Het evangelie in verschil
lende culturen'. Dat heeft de
Wereldraad in Genève bekend
gemaakt. Over de verhouding
tussen het christelijke geloof en
de cultuur ontstond een ernstig
conflict tijdens de assemblee
van de Wereldraad in 1991 te
Canberra. Orthodoxen en con
servatieve lutheranen protes
teerden hevig toen de Koreaan
se theologe Chung Hyun-K)nng
in haar voordracht rites en tra
ditionele religieuze gebruiken
uit haar geboorteland vervlocht
met christelijke opvattingen.
Verder wordt proselytisme (ziel-
tjeswinnerij) een belangrijk the
ma in Salvador in het noordoos
ten van Brazilië.
Storingen brutaler
front, dat rond acht uur boven Zee
land activeerde en een paar uur la
ter zeer zwaar weer gaf boven
Friesland en Groningen. In de wes
telijke kuststrook ging een chaoti
sche wolkenband met forse wind
stoten aan het onweer vooraf. In
korte tijd viel 11 millimeter te
Haarlem; Santpoort meldde 13
millimeter. Tijdens de storing
maakte de barometer flinke spron
gen. Mijn barogram vertoonde een
'onweersneus'; de luchtdruk ging
tijdens de bui met vier millibar om
hoog, om vervolgens weer scherp te
dalen. Het bizarre gedrag van de
barometer wees op een sterk ont
wikkeld en omvangrijk buiencom
plex.
Naarmate de ochtend vorderde,
steeg het kwik in het noordoostelij
ke helft van Nederland tot 30 gra
den en werd er steeds meer energie
in het systeem gepompt. Rond het
middaguur kwamen uit de noorde
lijke provincies meldingen van
inktzwarte luchten, brokken ijs die
uit de lucht kwamen vallen en
enorme windschuivers van 100 ki
lometer per uur. Wolkbreuken ble
ven niet uit; Leeuwarden meldde i
43 millimeter hemelwater binnen
het uur. De elektrische activiteit
was op veel plaatsen bijzonder in
tens: Soms werden 100 blik-
semontladingen per minuut ge
peild.
Aan de achterkant van de buien
muur scheen de zon weer volop;
het gevallen vocht verdampte snel
en het werd nog een broeierige
middag. De komende dagen wan
kelt de zomer een beetje. De hoge-
druk boven Noord-Europa trekt
zich wat terug en oceaanstoringen
- nog niet al te actief - worden bru
taler. De kans op een bui is met ge
ring, maar het weer blijft zomer-
achtig en redelijk warm met 20
graden aan zee en 25 graden
landinwaarts. De stroming is zwak
westelijk en wat droger, zodat het j
niet meer zo benauwd aanvoelt.
Tegen het einde van de week komt;
er meer druk van depressies op de,
oceaan; de Hollandse zomer wordt
dan wellicht op zijn kwaliteiten ge
test.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Noorwegen:
Perioden met zon
droog. Langs de kusi
ne kans op wat regen.
Middagtemperatuur van
20 graden langs de kust
tot rond 28 bij Oslo.
Zweden:
Droog en overwegend zon
nig. In het uiterste zuid
westen morgen kans op
plaatsen nog iets hoger.
Denemarken:
Wolkenvelden, nu en dan
ook zon. Vandaag enige
tijd buiige regen, mis-
dagtemperatuur ongeveer
24 graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Half tot zwaar bewolkt en op de
plaatsen kans op een bui. Middagtem
peratuur van 17 graden langs de west
kust van Schotland en Ierland tut 22 in
hét zuidoosten.
België en Luxemburg:
Vandaag eerst nog wolkenvelden en
plaatselijk een bui. Morgen geregeld zon
en vrijwel overal droog. Middagtempera
tuur van 19 graden in west-Vlaanderen
tot 25 in de Ardennen en Luxemburg.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag eerst nog in het noordoosten,
en morgen later in het westen, flink wat
wolkenvelden en misschien nog een bui.
Verder perioden met zon en droog. Maxi
ma van 23 graden bij Rennes tot rond
30 graden nabij Clermont-Ferrand,
langs het Kanaal middagtemperaturen
iets onder de 20 graden.
Portugal:
wolkenvelden. Droog. Middagtem-
Gemiddeld over Nederland
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
peratuur a
Costa Verde t<
binnenland m
Spanje:
Overwegend i
n 22 graden a
n de Algarve. In het
rond de 35 graden.
WEERRAPPORTEN
WOENSDAG 6 JULI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 05.26 Zon onder 21.5!
Maan op 03.27 Maan onder 19.5!
Waterstanden Katwijk
Hoog water 02.28 15.02
Laag water 10.21 23.06
Weerrapporten 04 juli 20 uur:
noordwesten flink wat wolkenvelden,
mogelijk met wat regen; middagtempe
ratuur ongeveer 22 graden.
Canarische Eilanden:
Overwegend zonnig en warm. Aan de
noordzijde ook van tijd tot tijd wolken
velden. Middagtemperatuur vlak aan
zee ongeveer 28 graden.
Tunesië:
Zonnig. Middagtemperatuur vlak aan
zee rond 30 graden.
Zuid-Frankrijk:
Flinke perioden met zon, vooral morgen
van tijd tot tijd ook wolkenvelden. Kans
op een lokale regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur van 25 graden in de
westelijke departementen tot rond 35
graden ten zuiden van Lyon.
Mallorca en Ibiza:
Zonnig. Middagtemperatuur aan het
strand ruim 30 graden, in het binnen-
i lokale onweersbui, el
ders droog. Middagtemperatuur onge
veer 33 graden, aan de kusten iets koe-
Corsica en Sardinië:
Zonnig en droog. Middagtemperatuur
van 31 graden op Corsica tot 37 plaat
selijk op Sardinië; vlak aan zee iets koe
ler.
Griekenland en Kreta:
Vrij zonnig. Op de Egeïsche Zee waait
een stevige noordelijke wind. Maxima
aan de stranden ongeveer 30 graden, in
het noorden van Griekenland plaatselijk
37 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig. Langs de .Turkse v
harde noordelijke wind. Middagtempe-
de 31 graden.
Duitsland:
Vandaag op veel plaatsen wolkenvelden
en enkele stevige onweersbuien. Morgen
vooral in het midden en zuiden weer pe-
■al droog.
Middagtemperatuur van 23 gaden in
Sleeswijk-Holstein tot rond 29 ten zui
den van de Main.
Zwitserland:
Op beide dagen zowel wolkenvelden als
ige momenten en kans op een ste-
Middagtemperatuur
Las Palmas onbew
31 21 1.1
19 12 0
34 23 v 0.
30 22 0.(
18 13 12.
34 24 0.1
33 19 0(
21 16 0.(
33 15 o:
io 10 33 23 0(
iw5 30 18 0.(
iw 1 32 22 0.(
