Economie Beurs
Nutsbedrijven op termijn lucratieve belegging
Kans op staking Van Gend Loos
MAANDAG 4 JUL11994
ECONOMISCH KORT
VERTEGENWOORDIGERS van
de Middenamerikaanse landen
vergaderen vandaag in San Sal
vador over de gevolgen van de
forse stijging van de internatio
nale koffieprijzen. Door vorst-
schade aan de Braziliaanse kof-
fie-aanplant is de wereldprijs
van koffie opgelopen tot ruim
3000 dollar per ton.
DE AMERIKAANSE vastgoed
magnaat Donald Trump gaat in
zee met enkele investeerders uit
Hongkong voor een miljarden
project aan de westkant van
Manhattan, langs de Hudson-ri-
vier. Het project Riverside South
behelst de bouw van zestien
blokken met in totaal 5700 flats.
OEZBEKISTAN HEEFT vanaf
afgelopen vrijdag een eigen
munt. de som. als opvolger van
de som-coupon die als de zo
veelste in de rij de roebel ver
ving. Er gaan zeven som in een
dollar en 4.4 som in een mark.
Of de inflatie nu wordt inge
damd. is de vraag. De som-cou
pon devalueerde in zes maan
den tot eenyeertigste van de
waarde.
DEUTSCHE BUNDESPOST Te
lekom leed vorig jaar zwaar ver
lies. Na belasting en afdrachten
aan Bonn is er een negatief sal
do van 2.9 miljard mark. De
omzet steeg met 9.3 procent tot
59 miljard mark. Bestuursvoor
zitter Helmut Ricke vindt niet
temin dat Telekom een poten
tieel sterk bedrijf is.
A fhankelijkheid van stand economie doorgaans stuk minder
AMSTERDAM RAYMOND PEIL
Beleggers die een zeperd hebben gehaald
met aandelen Koninklijke PTT Nederland
zullen niet gemakkelijk te overtuigen zijn.
Toch biedt beleggen in nutsbedrijven
spectieven voor de toekomst. Post, tele
foon. streekvervoer, spoorwegen, gas.
ter en elektriciteit; er kunnen er nai
lijks genoeg van naar de beurs gaan, aldus
de lieden die him brood verdienen met
onder meer het aan de man brengen van
dergelijke aandelen.
Ontdaan van de franje, er aan gebreid
door reclame en marketing, bevat deze
advertentietaal echter een kern van waar
heid. Immers, veel bedrijven zijn zeer ge
voelig voor de stand van de economie. Ze
dobberen mee op de golven, de cycli van
de economie, en worden derhalve cyclisch
genoemd. Een kenmerk van nutsbedrijven
is nu juist dat hun prestaties veel minder
afhangen van de economie, zij zijn 'anti
cyclisch'.
Een cyclische sector bij uitstek is bij
voorbeeld.de bulkchemie. Deze branche,
die het basismateriaal vervaardigt voor al
lerlei produkten. zakt in als de wereldhan
del verflauwt en leeft op als de economie
weer aantrekt. Handel en luchtvaart zijn
ook conjunctuurgevoelige sectoren, waar
voor nu het geleidelijk aan beter gaat met
de economie goede vooruitzichten gloren.
De aandelen van Nederlandse handels
huizen als Borsumij Wehry, Eriks. Hage-
mever. Otra, Geveke en Reesink profiteren
van de oplevende conjunctuur. Datzelfde
geldt ook voor KLM, nu de vakantieganger
wat makkelijker in het vliegtuig stapt.
Nutsbedrijven daarentegen zijn vrij on
gevoelig voor het economisch wel en wee.
Vrijwel niemand zal een douchebeurt
overslaan of de centrale verwarming uitla
ten als de groei van het bruto binnenlands
produkt te wensen overlaat. Afgezien wel
licht van de lezers van De Vrekkenkrant,
maar die slaan het doortrekken van de WC
toch al wat vaker over.
Bovendien verschilt het risico van de
beleggingen per sector, zo hebben des
kundigen haarfijn uitgerekend. De koer
sen van sommige aandelen reageren hefti
ger op schommelingen aan de beurs, an
dere zoals nutsbedrijven juist minder.
Daar komt bij dat nutsbedrijven vaak wei
nig last hebben van heftige concurrentie.
Dat alles maakt ze tot redelijk veilige be
legging, met gestage koersontwikkeling en
rendementsgroei.
De financiële specialisten van het uit
Amerika stammende Prudential -Bache
Securities zijn bezig een beleggingsfonds
te ontwikkelen dat uitsluitend in nutsbe
drijven belegt. Financieel adviseur Ted
Konijn: ..De consument weet natuurlijk
ook wel dat elke keer als-ie het licht aan
doet of een telefoongesprek voert, er er
gens op de wereld een particulier of een
openbaar nutsbedrijf geld verdient".
De totale waarde van beursgenoteerde
nutsbedrijven, volgens de graadmeter van
de investeringsbank Morgan Stanley, is
momenteel ongeveer 10,6 biljoen
(10.600.000.000.000) dollar. Voorwaar een
sector die een stootje kan velen. Het in
Amsterdam gehuisveste Prudential becij
fert tevens dat wie in 1973 100 dollar in
nutsbedrijven stak, in 1993 op 1400 dollar
uitkwam, tegen 870 dollar voor de gemid
delde belegger.
Bovendien halen steeds meer landen de
overheidsparaplu boven hun nutsbedrij
ven vandaan en laten ze op eigen benen
staan. Duitsland heeft deze week besloten
post en telecom buiten de overheid te zet
ten. In Groot-Brittannië plukken beleggers
bijvoorbeeld de vruchten van de privatise
ring van British Gas en British Telecom. In
bijna tien jaar tijd groeide het gas-aandeel
in waarde van 1.93 dollar naar 5,33 dollar,
terwijl 'telefoon' van 1.56 naar 7.06 dollar
klom.
Of het aandeel Koninklijke PTT Neder
land eenzelfde voorspoedige levensloop te
wachten staat - het noteert nu weer iets
boven de introductieprijs - moet op de
langere termijn blijken. Zo werkt dat nu
eenmaal met beleggen. Als bijvoorbeeld
de rente stijgt, dalen de aandelenmarkten,
de nutsbedrijven incluis. Maar op de lange
termijn blijft de kraan lopen, gaat het licht
aan. kijken we televisie, koken we op gas
(of elektrisch) enzovoorts.
Dus: naar de beurs met de Spoorwegen,
de bussen van Verenigd Streekvervoer Ne
derland (VSN), de waterleidingbedrijven,
de kabeltelevisie, de hoogheemraadschap
pen en waterschappen, de elektriciteitsbe
drijven, de Gasunie, de kerncentrales Do-
dewaard en Borssele en de afvalvervoer-
bedrijven. En ook het aandeel Verenigde
Parkeerpolitie Nederland (VPN) - waar
een klein land groot in kan zijn - wil de ge
middelde stadsbewoner zeker niet missen.
De kans is groot dat er eind deze week stakingen uitbre
ken bij het transportbedrijf Van Gend Loos. De onder
handelingen over een nieuwe CAO zijn vastgelopen op
voorstellen van het bedrijf over het ziekteverzuim. Voor
de leden van de Vervoersbond FNV is het eindbod van de
directie onaanvaardbaar.
DENH
Van Gend Loos wil dat werk
nemers die zich in een bepaald
jaar voor de derde of vierde keer
ziek melden over de eerste dag
van hun ziekte geen loon krij
gen (een zogeheten wachtdag)
en dat er vanaf de vijfde ziek
melding twee wachtdagen gel
den. Als het bedrijf dit voorstel
niet van tafel haalt, zal de Ver
voersbond FNV een ultimatum
stellen. Dat betekent dat er van
af eind deze week stakingen
mogelijk zijn.
FNV-onderhandelaar W. van
den Bergh verwacht niet dat
Van Gend Loos zal inbinden.
„We hebben al zes keer overleg
met de directie gevoerd en
steeds duidelijk gemaakt dat de
wachtdagen voor ons onaan
vaardbaar zijn. Ik verwacht niet
dat de directie nu ineens met
iets heel anders komt." De le
den van de Vervoersbond heb
ben het eindbod van Van Gend
Loos in een referendum van
de hand gewezen.
Van den Bergh wijst er op dat
het ziekteverzuim bij Van Gend
Loos hoog is. vergeleken met
andere bedrijven in de trans
portbranche. Dat heeft volgens
hem in hoge mate te maken
met de arbeidsomstandigheden
bij het bedrijf. In plaats van de
ze omstandigheden te verbete
ren, probeert de directie het
verzuim nu met wachtdagen de
kop in te drukken, aldus Van
den Bergh. Volgens hem heb
ben bij diverse vestigingen de
werknemers zich al bereid ver
klaard in staking te gaan.
Miljoenenorder Bangladesh voor Haags bureau
Het Haagse adviesbureau Ne-
deco heeft in Bangladesh een
order van 30 miljoen gulden
binnengehaald. Het is gevraagd
het toezicht op de bouw van de
Jamuna-brug voor zijn rekening
te nemen. De opdracht wordt
uitgevoerd samen met het Brit
se Rendel, Palmer Tritton.
De bouwvan deze brug
kwam in mei al in het nieuws
omdat twee Nederlandse aan
nemers, Hollandsche Aanne
ming Maatschappij van HBG en
Van Oord, de opdracht kregen
de rivier de Jamuna over een
aantal kilometers te versmallen.
Dit gaat om een order van ruim
500 miljoen.
Het totale Jamuna Multipur
pose Bridge Project, 120 kilo
meter ten noorden van de
hoofdstad Dhaka, is begroot op
700 miljoen dollar. Daarvan be
taalt Bangladesh zelf 100 mil
joen dollar. De Wereldbank, de
Aziatische Ontwikkelingsbank
en Japan financieren ieder 200
miljoen dollar. Hyundai bouwt
de brug, die eind 1997 klaar
moet zijn.
De Jamuna ontvangt haar wa
ter uit de Himalaya. In sommige
delen van het stroomgebied valt
gemiddeld per jaar zo'n tien
meter water (in Nederland ge
middeld 76 cm). In het natte
seizoen is de rivier zo'n vijftien
kilometer breed, in het droge
zes kilometer. Bovendien veran
dert de loop regelmatig.
Nedeco, een op het buiten
land gericht bureau, is al sinds
1986 bezig met haalbaarheids
studies voor de bouw van de
brug. Deelnemers in Nedeco
zijn DHV, Haskoning, Grontmij
en Heidemij. Het bedrijf zette
vorig jaar voor 346 miljoen gul
den om met 3.600 werknemers.
BINNENLANDSE AANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
TOP-15 PAR. MARKT
51.80 51.80
33.50 33.50
173.00,
282^00
1275.00
1265.00
143.00
173.50
282.00
1605.00
*850.00
1275.00
21,00 21.20
60.50a 60.20
12.80 12.90
135.50 135,50
42.80 42.90
105.50 106,00
48.70 49,00
^eoo0 46.00
40.00 39,80
176.00 176.00
7800.00 7800.00
1627,00 1636,00
21400,00 21400.00
17,00 86.81
38.00 38.00
BUITENLANDSEAANDELEN
181.00a
102.20 IQL60
43.50d 43.00
3OOO!CO 3 -
27^00 28.00
808.00 812.00
15.80 16,20
20,70a 20.70
59.00 59.00
51.20 51.20
81.70 81.30
61.80 61,50
52.10 52.20
630.00 628.00
21.80 21.00
59.10 60.10
STAATSLENINGEN
-! 814 92-07MI
il 73/4 85-00
107.45
111.70
109.95
110.10
110.35
10048
108.75
109.80
107.05
107.30
107,60
107.60
101.75
1C3.40
10230
101.22
101,89
103.20
103.20
98,80
270,00b
160.00
10132
101.15
101.30
101,93
105.70
10970
1*07.10
10735
10140
10120
10335
nl 7 93-03
ni63/4 78-98
-i 63-4 85-95
nl 63 4 88-98
n 63 4 35-99
n:61.287-54
- 61.288-96
n 5T2 85-99
nl 62/2 93-03
nl 63/8 87-97
nl 61/4 86-96
nl 61/4 86-96
nl 61/4 86-95
nl 61/487-95
nl 61/487-97
H61/487I-95
nl 61/4 8711-95
-.1 ei 4 8898
101.05 101.25
100.88 100.86
29/06/94 175.40
19/01.94 196.90
22/12/93 82.00
01/02/94 42.30
26/04/94 151.60
26/01/94 233.60
05/01/94 36,20
07/01/94 56,60
13/05/94 160,40
03/05/94 86,60
01/02/94 131,80
26/01/94 13,90
20/12/93 66.00
25/01/94 42.70
27/04/94 168.50
28/04/94 147,30
16/05/94 35.00
07/03/94 51.50
05/01/94 63.10
01/07/93 181.60
02/07/93 201.20
05/07/93 91.70
15/12/93 44.90
02/07/93 191.00
21/06/94 235.50
27/06/94 36.90
05/08/93 66.10
21/07/93 186,40
02/07/93 129,50
09/08/93 152,30
07/07/93 44,80
26/07/93 215,00
23/07/93 190.00
01/07/93 73.10
05/07/93 73.80
05/07/93 76.40
13/05/94 25.90 02/07/93 50.30
10/02/94 31.30 05/07/93 42.90
11/02/94 173.40 21/07/93 188.30
13/06/94 47.60 21/06/94 49.70
13/05/94 33,60 01/07/93 63.30
12/04/94 50,40 07/07/93 73.90
92.00
44.80
191,50
235.00
36,90
66,20
188,00
131,00
152,50
15,20
70,10
73.30
73.80
76.70
50.50
43.00
188,50
60.50
87,60
181.50
201.00
92.70
44.90
192.80
235.00
37,40
66,80
15,60 15,20
70,50 70,10
60.10 60.10
87.60 87.60
181.50 181,50
201.00 201,00
92.00 92.50
73.80 73.30 73,50
49.80 49.80 49,80
100.45
10130
100.18
100.60
101.30
100,18
101.25
100.78 100,78
100.72
10035
100,30
100.65
100.72
97.40
100.35
nl 61/4 93-93 9932 99.35
nl 6 88-95
nl 6 88-96
nl 53'4 94p04
nlgrt31<2h
nl grb 31/2»
i gu31/2d
- 31 '4 48-58"
H31/448-98»
nl31/4 48-98d
rlMlcn31/4H,
nl beien 31'4»
nl 31/4 55-95
nl grb 3h
nl grb 3»
nl grt> 3a
nl grt) 21/2h
09/02/94 51,80 07/07/93
03/02/94 58,30 23/06/94
.50 27/07/93 55,40d
,90 07/07/93 117,20
,80 22/06/94 86,60
,70 01/07/93 43.80
.40 27/06/94 181.50
.29 02/07/93 48,00
30 05/07/93 172.40
02/02/94 91,20 16/08/93 105.10
129.00 129,00 129,00' 129,00
55,20
117,00
86,50
44,00
181.80
48.00
172.50
55,20
117.00
86.60
Noteringen bijgewerkt tot 1100 uur
VERKLARING DER AFKORTINGEN
laatste koers
gedaan en bieden
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
ho hoogste koers
la laagste koers
s stopkoers
sk slotkoers
sk2 slotkoers 2 beursdagen terug
OVERIGEOBLIGATIES
103,60 iadb 55/8 93p00
97,30 97.10
106,00 ibrd 83/8 90
7.39 105.60 105,60 .brd 75/8 92
103.30 103,30
101.60 inb 9 90-95
106.05 ino 7 93
7.42 102.80 103.10 inb 71
7.45 103,40 103,50 inb 71
6.76 102.50 102.50 inb bt
103.00 103,00 inb 61
102.50 202.50 inb bb
101,30 101.30 inb
98.70 98.60
6.31 102,00 102,00
103,60 103.40
100.00 100.00 ece
100,70 ICO. 90 eoe
100.00 100.00 eoe
100.50 100,70
- 100.25 100,15 kon.kip bl 63/4 87
6.06 95,00 b 96,00 kredbf 81/2 92
9730 97.30 ikb fin 53/4 94
102.60 102.50
102,50 nkf bold 6 87-97
42.00 nwb 53/4 9'
bng81/2 841109
bng 75/8 92-02
bng 7 93-99
ph.l 63/4 85-95
postbank 6 88
pr. Quebec 73/4 92
150.50 150,50
5.93 104,00 104,00
92.80 92.40
21,00 20,60
99,40 99,50
96.30 96.20 rabo 63/8 94-09
53.30 53.30 rabo 61/4 931-11
47.50 47.30 rabo 61/8 93-01
94.00 94.80 rabo 57/8 94-02
95.50 95.20 - rabobb
6.39 J 02.80 102.70
101.65 sns gr 61 /2 94p01
104.00 104.00
112.30 112.30
107.80 107.50
400,00
360i00
380.00
410]00
5 29.50 a 26.00
50,00 37 5,00
390,00
395,00
41000
390.00
36CLOQ
9 13,50 15,00
BELEGGINGSFONDSEN
berghuizer pap
dico intern
gelderse papier
20 30 lei computer gi
o.io
1,70 0r°m
36.70
50,00
78,20
72,40
63,00
3,60
10,40
19,10
83,30
39,30
46,60
28,30
61,10
78.20
72.40
63,00
3,60
10,70
19,10
83,30
39,30
47,00
28,30
61,10
0V. PARALLELMARKT
ae&la
axae&l gulden rente
axae&l portfolio 3
axa e&l kapit markt
besouw holding
biogrond belegg
Columbia secur,
comm cea f°US
comm delosf.
comm.eleaf
comm.floreof
dedrieelectr.
delta lloyd dlr
delta lloyd ecu
delta lloyd mix
delta lloyd rent
ehco kim kleding
europ.dev.cap.crp
free record shop
german city est
great west.res.E
groenendijk
groothandelsgeb.
helvoet holding
inter/view europa
ipna 3 nrc
111,20
3,70
50,50
116,70
84,30
118,80
32,80
10,60
138.70
90,30
92.40
92,90
92,80
92,50
92,00
14,40
55,10
55,10
72,00
60,80
33,50
11,20
27,80
31,60
67,80
0,34
33,10
122,80
26,00
111,20
-3,70
50,50
1203.00
87,80
89,00
116,70
84,40
118,80
32,80
10,60
140.00
90,00
92,30
93,10
92,90
92,60
92,20
14,50
55,30
54,80
72,00
60,70
33,50
11,20
27,80
32,10
67,80
0,34
33,00
122,80
26,00
5,70
310 managem. share
lo]80 ned elevator bel.
4i70 ohraaand.f.
15,50 ohraobl.divf.
6-50 ohraobl.groeif.
pan pacific v:
p c groep
1,65
2677,00
61,20
53,90
54,80
55,30
63,50
57,60
3,30
43,00
13,20
50,30
2677,00
61,40
53,80
54,80
55,20
63,00
57,60
3,30
108,20
576,00
4,90
43,20
13,20
50,50
4,90
134,00
gehiryshypf 127.80
xi cap.fundï 10.80
133.00
96i00
127,80
mg bnkglob.fund
ingbnkoblig.fds
ingbnk rentegr f
60.61 60,61 rgeuropefund
52,50 52.60 rg hollands bezit
102,32 102.35
21,50 21,50
30,50 30,20
il.80 technology fund
82.80 lapan fund cert.
37.50 liquirent
104,00 wuh51/294p99
20.70 20.80
54,00 54.05
20,70d 20,70
10,00 10,00
312.30 312,00
