v
Hutu's niet
meer zo blij
met Fransen
'Ik dank God dat ik mag leven om deze dag mee te maken'
Buitenland
Verzet Karadzic tegen 'nieuwe kaart' Bosnië
Koers dollar op agenda
bij ontmoeting van g-7
Bijna honderd doden
bij ongeluk met Fokker
i V*
\\v
ZATERDAG 2 JUL11994
brussel De positie van de Belgische minister van buitenlandse
zaken, Willy Claes, is gisteren aan het wankelen gebracht door
een verzoek van justitie de minister aan de tand te voelen in een
corruptie-onderzoek. De Kamer van Volksvertegenwoordigers
besloot een speciale kamercommissie in het leven te roepen om
te onderzoeken of de socialistische minister voor het Hof van
Cassatie moet verschijnen. Claes heeft laten weten niets op zijn
geweten te hebben. Hij zei dat het voor de hand ligt af te treden
als de kamercommissie hem naar het Hof stuurt.
D'Alema secretaris Italiaanse PDS
Herzog legt eed af
hbBERLUNRoman Herzog (60) heeft gisterochtend in Berlijn de
eed als Duitse president afgelegd. In zijn toespraak na de beëdi
ging riep Herzog op "alle anti-democratische ontwikkelingen in
de kiem te smoren'. Het is nodig elk begin van totalitarisme
vastberaden te bestrijden, aldus de nieuwe president in de Rijks
dag. Herzog riep zijn medeburgers tevens op meer moed te to
nen bij de bescherming van bedreigde buitenlanders. Op de foto
legt Herzog de eed af ten overstaan van Bondsdag-voorzitter Ri
ta Süssmuth. foto peer grimm
Labour behoudt nipt zetel John Smith
airdrie» De Britse Labourpartij heeft donderdag met moeite een
aanval van de Schotse nationalisten af weten te slaan op de par
lementszetel van de in mei plotseling overleden partijleider John
Smith. In het district, midden in het Schotse industriegebied,
bestaat grote onvrede over het door Labour geleide bestuur en
de geruchten over corruptie. Helen Liddell won de zetel met
maar 1.640 stemmen meer dan Kay Ullrich, de kandidaat van
Schotse Nationale Partij (SNP).
Belgische minister Claes in opspraak
rome» Massimo D'Alema (45) is sinds gisteren de r
taris van de Democratische Partij van Links (PDS), de grootste
oppositiepartij van Italië. Hij neemt de plaats in van Achille Oc-
chetto, de man die drie jaar geleden de communistische PCI
omvormde tot een sociaaldemocratische partij. Occhetto trad
twee weken geleden af nadat de PDS bij de Europese verkiezin
gen opnieuw een gevoelige nederlaag had geleden. D'Alema is
een man van het partijapparaat en staat bekend als koude en ri
goureuze leider.
Brandstichting in zaken Berlusconi
rome» De Italiaanse politie is op zoek naar de degenen die gis
termorgen in alle vroegte met eenvoudige tijdbommen brand
veroorzaakten in een vijftal filialen van de Standa, een waren;
huisketen die deel uitmaakt van de holding Fininvest van pre
mier Silvio Berlusconi. Minister van binnenlandse zaken Maroni
zei gisteren dat het gaat om politieke aanslagen en dat de staat
adequaat zal reageren.
Hulp aan Tutsi's is verraad
De Franse commando's in Rwanda ontmoeten een
steeds vijandiger houding van de Hutu's, die zich langza
merhand realiseren dat ze van de Fransen geen helpende
hand hoeven te verwachten bij de strijd tegen het opruk
kende Rwandese Patriottisch Front.
parijs-
afp-dpa
„We zien dit als een eerste te
ken dat het een nieuw Somalië
wordt", zei een van de militai
ren, verwijzend naar de Ameri
kaanse humanitaire interventie
in het Oostafrikaanse land die al
snel escaleerde in vuurgevech
ten en leidde tot diepe haatge
voelens bij de bevolking.
De Hutu-bevolking lijkt te
leurgesteld dat de Fransen dit
keer geen steun in de strijd te
gen het RPF betekenen en som
migen spreken van 'het verraad'
van de Franse voormalige
bondgenoten. De spanning
neemt toe, terwijl de Fransen
verspreide Tutsi's, die de mas
saslachtingen hebben overleefd,
redden, beschermen en indien
nodig evacueren.
De Franse president Frangois
Mitterrand en zijn Ugandese
ambtsgenoot Yoweri Museveni
zijn er het gisteren over eens ge
worden dat een regionale vre
desconferentie voor Rwanda ge
houden moet worden. De twee
staatshoofden bleken tijdens
een onderhoud ook voorstander
van een wapenstilstand, die
'zonder uitstel' van kracht zou
moeten worden.
Het RPF geleid door Ugan
dese officieren van Rwandese
afkomst en met zijn thuisbasis
in Uganda heeft tot dusverre
geen belangstelling getoond
voor een wapenstilstand. Het
heeft de beschietingen op de
hoofdstad Kigali verhevigd. Een
VN-medewerker zei afgelopen
week dat het front de stad wil
veroveren omdat het vreest dat
Franse troepen de stad zullen
bereiken.
De Frans-Ugandese samen
spraak zou het tanende wan
trouwen van het RPF tegenover
de Franse bemoeienissen in
Rwanda verder kunnen vermin
deren. Voorts zou vanuit Ugan
da druk op het RPF kunnen
worden uitgeoefend om de aan
vallen te staken.
De Belgische minister van
buitenlandse zaken Willy Claes
zal Europese en Afrikaanse lan
den en de Verenigde Staten be
naderen om, mogelijk volgende
week al, een conferentie te hou
den over de situatie in Burundi.
Burundi, dat eenzelfde bevol
kingssamenstelling heeft als het
buürland Rwanda, is tot dusver
re gespaard gebleven voor de
orgie van geweld, die de Rwan
dese samenleving in twee
maanden tijd heeft ontwricht.
Volgens Claes moet in het Cen-
traalafrikaanse land 'een explo
sie worden voorkomen'.
Fransen vrezen 'wraak'
na aannemen taalwet
Door het slijk gehaald door
wetenschappers, belachelijk
gemaakt door de Franse
pers en bekritiseerd binnen
Frankrijk zowel als daar bui
ten, waar wraakacties wor
den gevreesd. Maar on
danks alles heeft Frankrijk
dan toch zijn wet gekregen
tegen het 'Franglais'.
De Franse taal moet in de
toekomst absoluut voorrang
worden verleend. Het parle
ment besliste in de nacht
van donderdag op vrijdag
eindelijk over een wetsont
werp daarover, nadat in een
gezamenlijke zitting van Se
naat en Assemblée Nationa
le (Nationale Vergadering)
de laatste onenigheidjes wa
ren opgelost. De regerings
meerderheid stemde voor
het wetsontwerp, de socia
listen onthielden zich van
stemming en de communis
ten waren tegen.
Volgens minister Jacques
Toubon (cultuur) heeft hij
nu een wapen in handen
om 'het kapitaal, wat de
Franse cultuur toch is, te
benutten'. De tekst, 21 arti
kelen 'halverwege tussen
purisme en snobisme', vol
gens schrijver Toubon, ver
plicht het gebruik van de
Franse taal in de publieke
sector, om met name het
overmatige gebruik van het
Engels tegen te gaan.
Zo is het nu onder meer
voorgeschreven dat publi-
katies die in opdracht van of
met hulp van de staat in een
andere taal worden uitgege
ven, tenminste een samen
vatting in het Frans dienen
te bevatten. In personeels
advertenties waar het gaat
om betrekkingen waar geen
Frans woord voor bestaat,
moet een Franse omschrij
ving worden toegevoegd.
Voortaan zijn de Fransen
geen leaders meer, maar
meneursen rijden zij niet
meer in auto's met een air
bag, maar met een sac gon-
flable. Vliegtuigen waarmee
zij op vakantie gaan kunnen
geen crash meer krijgen,
maar slechts een écra-
sement. Een volleybalwed
strijd wordt niet meer on
derbroken voor een time
out maar voor een arrêtde
jeu.
Kranten, radio en televisie
zijn bezorgd omdat adver
tenties nu in het Frans moe
ten zijn. Wetenschappers
zijn ongerust omdat weten
schappelijke conferenties
die in Frankrijk worden ge
houden niet meer geheel in
een andere taal mogen wor
den gehouden. De kans be
staat dat medische bijeen
komsten, die vooral.in het
Engels worden gevoerd, nu
niet meer in Frankrijk wor
den gehouden.
De wet schrijft boetes en ge
vangenisstraffen voor over
tredingen voor. Critici zeg
gen dat de wet alleen tot ge
volg zal hebben dat de ge
vangenissen vol zullen zit
ten met recalcitrante tekst
schrijvers.
Toubon verwerpt de kritiek
en wijst er op dat het nu
niet zo is dat er niet meer in
het Engels kan worden ge
adverteerd of dat instructie
boekjes in het Japans wor
den geschreven. „Het ver
eist slechts dat deze andere
talen ook in onze nationale
taal worden vertaald
BELGRADO Rtr-,
De leider van de Bosnische Serviërs, Rado
van Karadzic, beschuldigt de internationale
bemiddelaars van pogingen de oorlog te
rekken door aan de Serviërs een 'onmogelij
ke' verdeling van Bosnië-Hercegovina voor
te leggen.
Met zijn uitspraken deed Karadzic een
2 aanval op de internationale bemid
delingspoging die zich nu richt op een 'vre-
deskaart' die 51 procent van Bosnië toewijst
aan de Kroaten en moslims en 49 procent
aan de Serviërs. De bemiddelaars willen
hun kaart volgende week in Genève voor
leggen aan de strijdende partijen.
De Amerikaanse president Clinton be
haalde gisteren een belangrijke politieke
overwinning toen de Senaat zijn steun uit
sprak voor Clintons Bosnië-beleid. Met een
uiterst nipte meerderheid (51 tegen 50,
dankzij de stem van vice-president Gore)
verwierp de Senaat een voorstel om Clinton
te dwingen-tot het opheffen van het wape
nembargo tegen het voormalige Joegosla
vië, zodat de moslims in Bosnië zichzelf be
ter zouden kunnen verdedigen.
washington-tokyo
Tijdens de jaarlijkse topont
moeting van de zeven belang
rijkste industrielanden zullen de
koersschommelingen van de
valuta's onderwerp van gesprek
zijn. Dat heeft de Amerikaanse
onderminister van financiën,
Lawrence Summers, gisteren
gezegd. De leiders van de G-7
komen eind volgende week in
Napels bijeen.
Eerder op de dag had de
nieuwe premier van Japan, To-
miichi Murayama, in Tokyo la
ten weten voorstander te zijn
van een gecoördineerde actie
om de koers van de dollar die
de laatste weken tegenover de
yen drastisch is gedaald, weer
op te vijzelen.
Dee Dee Myers, woordvoer
ster van het Witte Huis, beves
tigde gisteravond de woorden
van Summers. Maar zij voegde
daaraan onmiddellijk toe dat de
„G-7 niet de plaats is om de
dollarkoers te bespreken en dat
de top niet speciaal aan de dol
lar gewijd zal zijn." Een functio
naris wees hierbij op het ver
schil tussen het debatteren over
wisselkoersen en het oplossen
van deze problemen door de G-
7.
De dollarkoers is al geruime tijd
een zeer gevoelig onderwerp.
De Amerikaanse munteenheid
is de laatste weken gestaag ge
daald. Ten opzichte van de
mark en de gulden lijkt de val
inmiddels tot staan gekomen
maar tegenover de yen glijdt de
dollar nog steeds langzaam ver
der. Tokyo heeft momenteel erg
veel last van de hoge koers van
de yen omdat Japanse produk
ten in het buitenland een stuk
duurder zijn geworden.
Daarentegen komt de dure
yen de Verenigde Staten niet
slecht uit. Washington heeft
herhaaldelijk erop, aangedron
gen de Japanse markt voor
Amerikaanse produkten toe
gankelijker te maken om zo de
scheve handelsbalans enigszins
recht te trekken. Maar Tokyo
heeft daaraan tot nu toe niets
gedaan. De lage dollarkoers zou
kunnen leiden tot een vermin
dering in de sterk uiteenlopen
de handelsstromen. Een lage
dollarkoers maakt Amerikaanse
produkten voor Japanners im
mers behoorlijk goedkoper
waardoor de export vanuit de
VS naar Japan zal groeien.
De G-7 wordt gevormd door de
Verenigde Staten, Canada, Ja
pan, Duitsland, Frankrijk,
Groot-Brittannië en Italië. Hun
leiders komen elk jaar bijeen
om belangrijkste politieke en
economische vraagstukken te
bespreken.
TIJDELIJKE
TOILETTEN
löÖff» geen riool-
P O aansluiting
ECO-TOILET
02510-15393
nouakchott»
Bij het neerstorten van Fok-
ker-28 zijn gisteren in Mauri
tanië ten minste 94 mensen-
om het leven gekomen. Dit is
in luchtvaartkringen in Nou
akchott vernomen. Er zouden
zeven overlevenden zijn. On
der de slachtoffers zijn veel
kinderen. De vijf beman
ningsleden zijn ook dood, zo
wordt gezegd. o
Het toestel van Air Maurita
nië was op een binnenlandse
vlucht van de hoofdstad Nou
akchott op weg naar de stad-)
Tidjikja in het noordoosten.
Het stortte neer bij de landing;
op het vliegveld van Tidjikja.
Als oorzaak van het ongeval'
wordt een zandstorm ge
noemd. Deze woedde toen het
toestel de landing inzette.
Fokker liet weten een spc-;.
ciaal team van deskundigen;
beschikbaar te hebben voor}
een onderzoek, indien de Mau-;
ritaanse autoriteiten daar om;
vragen.
Yasser Arafat keert na 27 jaar terug in Gazastrook PLO-leider belooft 'bevrijding' Jeruzalem
3 BLOEMENDAAL
correspondent
Vooral voor de oudere i
van Gaza is de terugkeer van
PLO-leider Yasser Arafat de ver
vulling van een droom. „Ik dank
God dat ik mag leven om deze
dag mee te maken", zegt de 94-
jarige Haj Khamis Dahlan met
een stralend gezicht. Samen
met zijn bijna even oude buur
man Mohammed heeft hij de
verzengende hitte getrotseerd
om op het Plein van de Onbe
kende soldaat de langverwach
te toespraak van Arafat te be
luisteren.
„Wij zijn allebei ziek, maar we
hebben ons nog nooit zo goed
gevoeld als vandaag, want we
zien nu het gezicht van Abu
Ammar", zegt Dahlan. Had hij
ooit gedacht dat hij deze dag
zou meemaken? „We hebben
nooit de hoop verloren. Volgens
de Koran kan God iedere dag al
les veranderen".
Flet duurt lang voor er in Gaza
iets van een 'Arafat-gevoel' valt
te bespeuren. In de ochtend is
het nog stil in de straten van de
stad. Sinds het begin van de au
tonomie zijn de winkels op vrij
dag gesloten. Het is niet alleen
een geste aan aan de islami
tische Hamas-beweging, maar
ook een poging van het nieuwe
bestuur de Palestijnen in de
strip een gevoel van orde te ge-
De winkeliers hebben nu alle
gelegenheid de vrijdagse ge
bedsdiensten bij te wonen. Uit
de openstaande deuren van een
moskee in het centrum klinken
flarden van de preek van de
imam. Hij herinnert de gelovi
gen aan een bezoek van de pro
feet Mohammed aan Medina.
„De Heilige Koran zegt dat Mo
hammed er niet de paleizen en
de villa's van de rijken bezocht.
Hij ging naar de tenten van de
armen". Is het een hint van de
fundamentalisten aan Abu Am-
mar, om de vluchtelingenkam
pen en de achterafbuurten van
Gaza niet te vergeten?
Arafat houdt zijn toespraak tot
het volk van Gaza met zijn rug
naar een paleis. Een zeer be
scheiden paleis weliswaar, waar
voor 1967 het Egyptische mili
taire bestuur zetelde en later het
Israëlische. Er zijn tienduizen
den mensen op de been, maar
niet de paar honderdduizend
waarop iedereen had gerekend.
Drie helikopters met fotografen
en cameraploegen cirkelen
rond boven het Plein van de
Onbekende Soldaat.
Op grotere afstand is een Israë
lische luchtmachthelikopter te
zien. De Kalashnikov-geweren
zijn overal: in de handen van de
politie en aan de schouders van
de paar duizend gespannen sol
daten van de veiligheidstroepen
die op en rondom het plein de
bewaking verzorgen. Vlak voor
het podium, ver van het oog
van de meeste toeschouwers,
ontstaat even opschudding als
veiligheidsagenten een foto
graaf bespringen wiens camera
wel iets weg heeft van een wa
pen.
Het dak van een vier verdiepin
gen hoog gebouw biedt de pers
een rejdelijk uitzicht op het po
dium. Maar op het moment dat
Arafats kolonne nadert, verlangt
de eigenaar vijfhonderd dollar.
Naar beneden dus maar weer,
waar juist met veel gekraak een
boom door midden breekt. Vier
jongens vallen van hun uitkijk
post in de takken naar beneden
en worden naar een eerste
hulppost gedragen.
Dr. Kamil el-Jadba constateert
zwaar hoofdletsel en laat een
ambulance komen. Veel patiën
ten heeft hij niet, alleen wat
mensen voor wie de verzengen
de hitte te veel is geworden. Dat
er niet meer toehoorders naar
het Plein van de Onbekende
soldaat zijn gekomen schrijft hij
toe aan het warme weer. Maar
echt ontevreden is hij niet. Een
van zijn verplegers steekt een si
garet op. „Neem me niet kwa
lijk", verontschuldigt hij zich,
„Ik weet dat het slecht voor me
is, maar dit is een bijzondere
dag". Hij wijst op zijn hart. „Ik
kan gewoon niet zeggen wat ik
hier voel".
Onder Arafats gehoor bevindt
zich ook een groep oud-strij
ders. Ze zijn herkaanbaar aan
hun witte T-shirts met een em
bleem in de Palestijnse kleuren:
twee gekruiste Kalashnikovs. Er
onder staat: Palestijnse Revolu-
tJS
Na ruim een kwart eeuw de PLO vanuit ballingschap te hebben geleid, heeft Yasser Arafat gisteren zegevierend voet gezet op Palestijnse bodem. De PLO-leider kwam via Egypte te
voet aan in de Gazastrook. Hij benutte een speciaal voor hem gemaakte grensovergang bij Rafah, in plaats van de gebruikelijke overgang waar hij de Israëlische douane had moeten
passeren. Eenmaal onder de speciale toegangspoort vandaan was Arafat door een haag van nerveuze veiligheidsagenten en leden van het Palestijnse politiekorps die hem omringden,
nauwelijks zichtbaar. De PLO-leider werd dan ook gedurende enkele ogenblikken door agenten op de schouders getild om de verzamelde Palestijnen te kunnen begroeten.
foto manoocher deghati
Oud-Strijders Bond.
Hun leeftijd verraadt dat we
niet te maken hebben met in-
tifada-acti visten.
Mohammed Achmed Jerada
(45) bevestigt dat. „Onze bond
heeft nu ongevéer vierduizend
leden. Wij zijn de r
zijn gevlucht, maar hier geble
ven om de strijd voort te zet-
n". De oud-strijders zijn ii
Yasser Arafat houdt een toe
spraak van 25 minuten kort
de weduwe van de in 1988 door aan te zetten. Arafat, klagen z
Israëlische commando's
opperbeste stemming. „We zijn veel van zijn toehoorders om-
i Arabische leider die moorde Palestijnse leider, pakt
blij dat Arafat eerst naar de Ga
zastrook is gekomen en niet
schrijven als weinig verrassend
halverwege de reeks loftuitin
gen de microfoon om Arafat te
„Wij kunnen zijn steun het bes
voor 1967 vanuit Gaza tegen de te gebruiken, want wij hebben
Israëliërs vochten en wij niet hier de meeste problemen".
r Jericho", zegt Mohammed, dankt de Arabische leiders e
en nogal algemeen van aard. Hij herinneren aan 'de kinderen
lof toe aan de Is- Veel toehoorders verlaten al v
is nauwelijks zichtbaar en de
luidsprekerinstallatie is van
slechte kwaliteit.
De reacties van de menigte zijn
betrekkelijk lauw, maar er zijn
blijken van openlijk enthousias-
e als Arafat het Palestijnse
sterk de nadruk op eenheid en
wat luidkeels wordt gewaar
deerd is Arafats opmerking over
'de held sjeik Achmed Yassin',
de tot levenslang veroordeelde
leider van de islamitische Ha
rnas. Yassin moet vrij, net al alle
Palestijnen die nog in Israëli
sche gevangenschap verkeren,
zegt de PLO-leider.
En dan zijn er de opmerkingen
over Jeruzalem. „Arafat mag
dromen wat hij wil, maar Jeru
zalem blijft Israëlisch", zal mi
nister van buitenlandse zaken
Shimon Peres er later over zeg
gen. De PLO-leider belooft zijn
gehoor dat na Gaza en Jericho
andere steden zullen worden
bevrijd: Nablus, Bethlehem, He-
bron 'en, als God het wil, Al-
Quds al-Sharifhet Heilige Je
ruzalem. „Wij willen Jeruzalem,
wij wallen Jeruzalem!", reageert
het volk. Koren op de molen
van de rechtse demonstranten
in Israël, maar een uitspraak die
Arafat en andere Palestijnse lei
ders al vele malen hebben ge
daan.
Het is niet de inhoud, maar het
historische karakter van de
speech die indruk maakt in Ga
za. „Een prachtige toespraak",
vindt Youssefal-Banna (25).
..Dit i
voör de afloop van de toespraak volk dankt voor zijn strijd e
het plein om thuis de televisie zijn martelaarschap. Hij legt
hier 27 jaar lang hebben ver
langd". Dat er minder toehoor
ders zijn verschenen dan was
verwacht, schrijft hij toe aan de
afsluiting van de Westelijke Jor-
daanoever.
Majdi al-Moammar, een 24-ja
rige boekhouder, sympathiseert
met Harnas. Hij zegt aange
naam te zijn getroffen door
Arafats waarderende woorden
aan het adres van Yassin. „Het
laat zien dat hij sjeik Achmed
niet zal vergeten. Het betekent
ook dat hij oog heeft voor de
eenheid yan de Palestijnen en
dat is heel belangrijk".
Na afloop van de massabijeen
komst rijdt Arafat in zijn don
kergroene gepantserde Merce
des naar het Palestina Hotel
voor een ontmoeting met de le
den van de Palestijnse Nationa
le Autoriteit. Zijn programma
voor de komende dagen is even
onvoorspelbaar als de Palestijn
se leider zelf.
