'Kerk moet openstaan voor jeugd'
Kerk Samenleving
Molukse kerken in Nederland ernstig verdeeld over bezittingen
Pleidooi voor 'economie op z'n zondags'
ZATERDAG 2 JUL11994
UIT DE KERKBLADEN
Voetbal
Het zal geen toeval zijn dat
de Katwijkse predikant
VV.H.B. ten Voorde in het
kerkblad 'Om de Oude
Kerk' juist in deze weken
met kennelijke instemming
citeert uit het boek 'De op
wekking in Wales,
1904/1905'. Auteur Rick
Jogner beschrijft in deze
uitgave onder meer de acti
viteiten van Evan Roberts,
die naar ruim 25 steden en
dorpen reisde om daar het
Woord van God te predi
ken. „In elke plaats was het
droge hout klaargemaakt en
hij was de vonk, die het in
vlam zette", zo geeft Jogner
beeldend weer. „Diep ont
zag voor God was over een
ieder gekomen en Zijn aan
wezigheid werd overal ge
voeld. Spontane gebedssa
menkomsten begonnen in
de mijnen, fabrieken, scho
len en winkels. Cafébezoe
kers lieten hun drank on
aangeroerd, omdat overtui
ging en vrees voor God over
hen kwamen. De ene golf
van de Heilige Geest na de
andere spoelde over het
land."
Een voorbeeld van de
mate. waarin deze bewe
ging de hele samenleving
raakte, is de manier waarop
de favoriete sport in Wales,
voetbal, erdoor beïnvloed
werd. zo vervolgt dominee
Ten Voorde zijn citaat van
Jogner. „In de tijd, dat de
opwekking uitbrak, was de
hele natie bijna bezeten van
die sport. Weddenschappen
aan de wedstrijden namen
hand over hand toe. Toen
werden er topspelers be
kend en ze woonden open
luchtsamenkomsten bij om
te getuigen van de dingen,
die de Here voor hen ge
daan had. De teams werden
ontbonden. De stadions
stonden er leeg bij!".
Televisie
In een vorig nummer van
'Om de Oude Kerk' ging do
minee P.J. Stam ook al op
de citeer-toer. Hij ging te
rade bij dr. A. van Brumme-
len, die jaren geleden 'een
schitterend referaat' ('alleen
al vanwege zijn humor en
zelfspot*) uitsprak op de
predikanten-contio van de
Gereformeerde Bond. Hij
begon met de opmerking
van een vrouw uit zijn ge
meente dat de meeste jon
ge dominees 'in onze krin
gen' er zo oud uitzien en
zich ook zo ouwelijk kleden
en gedragen. „Nu ik u hier
zo zie zitten en meemaak
moet ik zeggen... zij heeft
gelijk", aldus Van Brumme-
len tot zijn gehoor.
Later zei één van de jon
ge dominees dat hij met de
jeugd geen band kreeg, 'zij
spreken over dingen die ik
niet ken en veelal van tele
visie. Hoe kan ik ze beter
begrijpen?'. Van Brumme-
len: „Zoudt u geen televisie
aanschaffen?" - „Nee, want
daar ben ik op tegen, dan
haal ik de duivel in huis."
Van Brummelen weer:
..Was dat maar waar, dan
kon ik de duiv el met een
druk op de knop uitzetten...
dat kunnen we niet doen
met ons boze en zondige
hart, dat werkt 24 uur per
dag. Kijk. met televisie haalt
u de wereld in huis. maar u
woont in die wereld en het
is uw ambtelijke plicht te
weten wat daar te koop is.
Als u van die jongelui houdt
en ze wil begrijpen moet u
wel weten waar ze naar kij
ken. En wees niet bang dat
u zondigt, want zondigen
doe je altijd. De Heere Jezus
heeft uw hele leven ver
zoend. niet alleen de zondi
ge momenten..."
Dominee Stam: ,,'t Is
maar hoe je het beziet."
VAASSEN/TILBURG
De Molukse kerkelijke gemeen
schap in Nederland is vernik
keld in een felle strijd om de be
zittingen. Een groep afgezette
kerkleden beticht het synodebe-
stuur van de Molukse Evangeli
sche Kerk (GIM) van wanbeleid
en financiële malversaties. Het
synodebestuur zelf zegt dat 'er
geen vuiltje aan de lucht is'.
Ongeveer 200 vertegenwoor
digers van de Vereniging Mo
lukse Kerkgemeenten (VKM)
hebben hun grieven kenbaar
gemaakt op de tweejaarlijkse
synodevergadering van de GIM
in Vaassen. In een petitie roept
de vereniging, waarbij 15 ge
meenten zijn aangesloten die
enkele jaren geleden 'uit de kerk
zijn gewerkt', de synodeleden
op af te rekenen met het
'gesjoemel' van het bestuur.
Volgens voorzitter W. van
Woesik van de vereniging wor
den met de 28 miljoen gulden
die de GIM in 1988 als afkoop
som van de overheid ontving op
grote schaal commerciële acti
viteiten ontplooid in Indonesië,
waarvan de bestuursleden zelf
financieel beter worden. Het
zou gaan om de aankoop van
hotels en andere ondernemin
gen op Bali, waarvoor de gene
rale synode zeker geen toestem
ming heeft gegeven, aldus Van
Woesik.
De vereniging maakt zich te
vens grote zorgen om de over
dracht van Molukse kerkgebou
wen aan een privaatrechtelijke
stichting, die op persoonlijke ti
tel, wordt bestuurd door onder
anderen de huidige penning
meester. Het synodebestuur
acht dit nodig om de salarissen
van predikanten en andere kos
ten te kunnen betalen; de ver
eniging daarentegen vreest dat
deze en andere maatregelen de
ondergang van de GIM inlui
den.
Synodevoorzitter J. Rutuma-
lessy ontkent de aantijgingen in
alle toonaarden. Van de 28 mil
joen is tot nu toe 7 miljoen uit
gegeven aan de bouw van 13
nieuwe kerken, het onderhoud
van bestaande gebouwen en
overheadkosten. De rest is nor
maal belegd bij een Nederland
se bank.
„Ik weet totaal van niks", zegt
de voorzitter. „Wij zijn ontzet
tend benieuwd naar de bewij
zen. Wij zijn ons van geen
kwaad bewust."
Project 'Langs Leidse Kerkenkan volgens bisschop brug slaan naar nieuwe generaties
Als de kerken het kunnen
opbrengen te luisteren
naar de Wagen en opmer
kingen van 'de jonge men
sen uit de stad en van de
universiteit', zal het project
'Langs Leidse Kerken' op
veel belangstelling kunnen
rekenen. Die verwachting
sprak bisschop A.H. van
Luyn van Rotterdam gister
middag uit tijdens de ope
ningsplechtigheid van het
evenement, dat in dit lus
trumjaar in het teken staat
van avondmaal en eucha
ristie. Vanaf vandaag staan
een maand lang zeven mo
numentale bedehuizen in
de binnenstad elke zater
dag open voor het publiek.
Ook de bibliotheek en het
museum De Lakenhal ha
ken in op het thema.
LEIDEN DiCK VAN DER PLAS
bisschop van Rotter
dam was gistermiddag voor het
eerst aanwezig in de Pieters
kerk, één van de gebouwen die
in de route van 'Langs Leidse
Kerken' is opgenomen. Hij kon
het niet nalaten een woord van
waardering uit te spreken aan
het adres van de toenmalige
bouwers uit de elfde en twaalf
de eeuw en al degenen die deze
vroegere (rooms-katholieke)
hoofdkerk in de jaren daarna in
stand hebben weten te houden.
Samen met de dominees R.E.
van de Berg (secretaris van de
synode van de Evangelisch-Lu-
therse Kerk) en N.K. van den
Akker (hervormd emeritus-pre
dikant) hield Van Luyn gister
middag een korte inleiding over
het gekozen thema waarop
door alle deelnemende kerken
de komende weken wordt inge
haakt. Dat gebeurt onder meer
met het exposeren van avond-
maalzilver, afbeeldingen en
schilderijen.
De bisschop liet ook bij deze
gelegenheid niet na een lans te
breken voor de doelgroep die
van oudsher zijn bijzondere be
langstelling heeft: de jongeren.
Hij sprak een bijzonder dank
woord uit aan het adres van de
universiteit, zonder de mede
werking waarvan deze bijzon
dere uitvoering van 'Langs Leid
se Kerken' niet mogelijk was ge
weest. Hij zag ook duidelijke
parallellen tussen universiteit
en kerk. „De één dient de we-
Bisschop A.H. van Luyn: „De komende maand kan hier in Leiden een stukje kerkgeschiedenis worden geschreven."
tenschap en de ander dient het
Rijk Gods. Maar beiden bedoe
len in wezen de mens te dienen.
Het is precies dit maatschappe
lijk engagement waarvoor jonge
mensen vandaag de dag gevoe
lig zijn omdat het zin kan geven
aan hun leven."
Beide instellingen verwijzen
volgens Van Luyn ook naar een
horizon die breder is. „En ook
dat spreekt jonge mensen aan.
Zij trekken graag naar achter de
horizon van het vertrouwde om
studieuze en levenservaring op
te doen." Het samenwerkings
verband dat verschillende kerk
genootschappen in het project
'Langs Leidse Kerken' zijn aan
gegaan, biedt ook nieuwe per
spectieven, meende de bis
schop. „We leven in een tijd
waarin we elkaar nodig hebben
en waarin we niet langer op
zoek gaan naar wat ons scheidt,
maar naar wat ons bindt. Onge
twijfeld zal dat zoeken naar el
kaar ook een nieuwe horizon
bieden aan de jonge mensen
van komende generaties. Wan
neer dit project hier een steen
tje aan toe bijdraagt, wordt hier
in Leiden de komende maand
een stukje kerkgeschiedenis ge
schreven."
Net als Van Luyn keken ook
de dominees Van de Berg en
Van den Akker over de grenzen
van het eigen kerkgenootschap
heen. De secretaris van de
Evangelisch-Lutherse synode
deed dat met een verhandeling
over het thema 'Samen op weg
- samen aan tafel', waarmee hij
op méér doelde dan op het fu
sieproces tussen hervormden,
gereformeerden en lutheranen.
'Samen' is in dit verband op de
eerste plaats: samen met de
Heer. Of nee, de Heer samen
met jou. Hij gaat ons voor aan
tafel. Het gaat in dat op weg
gaan en aan tafel gaan om de
ontmoeting met Hem."
Van den Akker belichtte het
thema 'Heilig Avondmaal-
/Eucharistie', door de organisa
tie van de openingsplechtigheid
noodgedwongen in een tijdsbe
stek van vijf minuten. „En dat
terwijl ik alleen al meer dan vijf
minuten nodig heb om uit te
leggen dat vijf minuten voor
zo'n thema volstrekt onvol
doende zijn", verzuchtte hij.
Van den Akker brak niettemin
een lans voor een ruimere ken
nis en een beter begrip van de
tradities in de verschillende
kerkgenootschappen. In dat op
zicht noemde hij de naam
'Langs Leidse Kerken' wat onge
lukkig gekozen. „Laten wij in de
komende weken niet alleen
'Langs Leidse Kerken' gaan,
maar er in meer dan één op
zicht ook naar binnengaan. Ik
hoop op een open en waarach
tige ontmoeting."
Burgemeester C.H. Goekoop
van Leiden - die de feitelijke
openingshandeling verrichtte -
sloot zich bij die laatste woor
den aan. „De benaming 'Langs
Leidse Kerken' is misschien in
derdaad wat weinig ambitieus.
We moeten de mensen door de
kerk heen jagen." Hij noemde
FOTO HIELCO KUIPERS
het van belang dat een breed
publiek kennis neemt van de
monumentale bedehuizen die
Leiden bezit, vooral om te zor
gen dat er een draagvlak blijft
om deze gebouwen ook in de
toekomst overeind te houden.
Goekoop bood als portefeuil
lehouder monumentenzorg de
drie eerdere sprekers exempla
ren aan van het boekwerk
'Neemt en eet', dat de gelijkna
mige tentoonstellingenreeks in
de Leidse kerken begeleidt. Aan
de totstandkoming is meege
werkt door theologen, kunst- en
kerkhistorici. De uitgave is tij
dens de zaterdagopenstelling
van de kerken in deze juli
maand te koop voor 24,95 gul
den, daarna kost het boek in de
boekhandel vijf gulden meer.
De zeven deelnemende kerken - de
Hartebrugkerk, de Hooglandse Kerk,
de Lokhorstkerk, de Lutherse kerk,
16.00 uur open voor het publiek. De
Lakenhal en de openbare bibliotheek
kennen de gebruikelijke openingstij-
LEUSDEN GPD
Veel christenen vinden het 'bar
moeilijk' hun geloof en econo
mie met elkaar in verband te
brengen. Daarom vindt de gere
formeerde synode het belang
rijk dat het gesprek over econo
mie binnen de kerken op gang
komt. Als het aan de synode ligt
moet er nagedacht worden over
een dagelijkse economie met
'een iets meer zondags gezicht'.
De synode had zich in maart
over de relatie tussen economie
en geloof gebogen, met mede
werking van de voorzitters van
de werknemers- en werkgevers
organisaties CNV, NCW, CBTB
en NCOV. Om een dergelijke
geanimeerde discussie ook
plaatselijk op gang te brengen is
de brochure 'Economie op z'n
zondags' gemaakt, die dezer da
gen is verschenen.
Het gaat er niet om elkaar te
overtuigen van politieke menin
gen, want dan stokt het gesprek,
waarschuwt de synode. Daarbij
wordt fijntjes herinnerd aan de
'pijnlijke conflicten' in de ker
ken rond de kernwapens.
Het gesprek moet gaan over
vragen rond de grote tegenstel
ling tussen arm en rijk of over
de enorme vervuiling - om
maar eens wat te r
Predikant Van Goudoever overleden
Amsterdam ANPLeiden, een week per maand
predikant van de Nederlandse
Protestanten Bond te Parijs en
remonstrants predikant te Hil
versum en Amsterdam.
Daarnaast had hij een leer
opdracht als hoogleraar in de
vergelijkende godsdienstge
schiedenis te Duisburg. Hij
heeft meegewerkt aan het
Compendium Rerum Judai-
carum ad Novum Testa-
mentum.
predikant
dr. 'JA. van Goudoever is op
69-jarige leeftijd in zijn woon
plaats Amsterdam overleden.
Van 1964 tot 1980 was hij in
deeltijd predikant in algemene
dienst van de Remonstrantse
Broederschap.
Van Goudoever, die in 1959
promoveerde, was achtereen
volgelis studentenpredikant in
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
DOELTREFFEND AFRONDFN..
\\i
EN ZO OR.DE SCHEPPEN
iN DE CHAOS HAN
BELANGEN
i
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv.
DIRECTIE: B.M. Essenberg, G.P Arnold (adj), J.
«EDACTIE Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (adj)
OMBUDSMAN R.D Paauw. tel. dag 9 30-
11.30 uur071 -356215, of per post.
HOOFDKANTOOR:
aat 8Z 2321 BM Leiden
'AB Leiden
17.00 uur:
30
ES (Sleutels)
(/ERZÉftDING PER P
Nederland: per kwartaal
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
mat/mvrij 18.00-19.30 ui
29,30
85,55 84,55
329,30 328,30
HET WEER
HANS VAN ES
Warme weer houdt stand
In deze tijd van het jaar (eind juni -
begin juli) wordt het karakter van
de zomer veelal bepaald. Uit de
jaarboeken blijkt dat er in die pe
riode vaak sprake is van een weers-
omslag. Meestal gaat het daarbij
om een overgang van zeer warm
naar typisch koel. Westeuropees
zomerweer. In andere jaren - en die
zijn zeldzamer - behoudt het weer
nog weken lang een warme inslag.
De ontwikkelingen van de afgelo
pen week waren eerst nog een
beetje weifelend; zomerse dagen
werden na een of twee dagen on
derbroken door frisse lucht van de
oceaan.
Maar nu zich boven Noord-Europa
een krachtig hogedrukcentrum
heeft gevormd, lijkt de balans door
te slaan naar een degelijke warm-
te-periode, zonder de interventie
van al te serieuze onweersstorin
gen. Overigens hoort u mij niet zeg
gen dat er nu daadwerkelijk een
warme zomer volgt, maar de teke
nen in die richting zijn hoopvol.
Het huidige warme, soms zeer war
me weer houdt heel aardig stand;
zeker tot midden volgende week.
Als een rots in een stromende rivier
houdt een hogedrukgebied met
centrum boven Noorwegen de oce
aanstoringen tegen: deze komen
nu niet verder dan Ierland en
Schotland. Aan de zuidflank van
de hogedrukbarrière wordt met
oosten- tot zuidoostenwinden sterk
opgewarmde vastelandlucht bin
nengevoerd. Vrijdag bleef de warm
te nog binnen de perken. De droge
warmte van 25 tot 29 graden was
goed te verdragen. Vandaag komt
broeierige lucht uit Frankrijk dich
terbij. Als het kwik rond 30 graden
is opgelopen, begint het te borre
len in de atmosfeer. Er verschijnen
stapelwolken en vooral later van
middag of vanavond is een lokaal
onweer mogelijk.
De komende dagen verandert er
niet veel op de zonnige Europese
weerkaart. Het Noordeuropese
hoog wordt regelmatig aangesterkt
door nieuwe kernen van hogedruk
uit de Golf van Biscaje. Daartussen
zit af en toe een lijntje met een re
gen- of onweersbui, of alleen maar
een winddraaiing naar westelijke
richting. Dat laatste geeft vooral in
de kustprovincies een tijdelijke
verfrissing naar 23 tot 26 graden.
Landinwaarts, waar het kwik een
paar dagen tussen 29 en 32 gra
den ligt, kan de tamelijk vochtige
warmte slechts worden verlicht
door een plaatselijke onweersbui.
HET WEER IN EUROPA
Noord- en Midden-Frankrijk:
Naast veel zon ook wolkenvelden. Plaat
selijk een stevige regen- of onweersbui.
Maxima van 27 graden in devVendee tot
rond 34 langs de Duitse en Zwitserse
grens en in de omgeving van Clermont-
Veel zon, langs de westkust ten noorden
van Lissabon ook plaatselijk mist of wol
kenvelden. Middagtemperatuur aan zee
van 21 graden aan de Costa Verde tot
29 in de Algarve. In het binnenland
vooral zaterdag maxima-tot 35 graden.
Wolkenvelden. Nu en dan ook zon.
Droog. Maxima ongeveer 22 graden.
Spanje:
Meest zonnig en zeer warm met maxima
aan zee van 30 tot 35 graden, in het
binnenland ongeveer 40 graden. Aan de
Golf van Biskaje en later ook in de wes
telijke Pyreneeën wolkenvelden, moge
lijk wat regen eri middagtemperaturen
rond 22 graden.
Canarische Eilanden:
Zonnig, aan de noordkant van de eilan
den ook enkele wolkenvelden. Middag-
temperatuur vlak aan zee ongeveer 28
graden.
Marokko:
Westkust: Droog en vrij zonnig, aan het
strand vooral in de ochtend hier en daar
mist of laaghangende bewolking. Mid
dagtemperatuur vlak aan zee ongeveer
28 graden, landinwaarts veel warmer.
Tunesië:
Zonnig. Middagtemperatuur aan het
strand tegen de30'graden, landinwaarts
35 tot 40 graden.
Zuid-Frankrijk:
Flink wat zon, hier en daar ook wolken
velden. Plaatselijk een forse regen- of
onweersbui. Middagtemperatuur onge-
35 graden, in de westelijke depar-
iets minder h'eet.
Mallorca en Ibiza:
Droog, zonnig en erg warm; middagtem
peratuur aan het strand ruim 30 graden.
Italië:
Overwegend zonnig. Zaterdag vooral
het binnenland in de tweede helft
de dag kans op een lokale onweers
Middagtemperatuur tussen 30 en
Griekenland en Kreta:
Veel zon maar hier en daar ook wolken
velden en kans op een lokale onweers
bui. Op de Egeïsche Zee waait opnieuw
een harde noordelijke wind. Maxima aan
de stranden ongeveer 30 graden, in het
noorden van Griekenland zaterdag mo
gelijk 37 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig. Langs de Turkse westkust
een harde noordelijke wind. Middagtem
peratuur op veel plaatsen 30 graden of
Duitsland:
Veel zon en erg warm. Kans op een loka
le onweersbui. Middagtemperatuui
iets onder de 30 graden in Sleeswi,
Holstein tot rond 36 ten zuiden
Main.
WEERRAPPORTEN
ZONDAG 3 JULI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 05.23 Zon onder 22.00
Maan op 01.44 Maan onderl6.58
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 12.17
Laag water 06.56 20.01
MAANDAG 4 JULI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 05.24 Zon onder 22.00
Maan op 02.12 Maan onder 17.59
Waterstanden Katwijk
Hoog water 00.43 13.18
Laagwater 07.55 21.05
Weerrapporten 01 juli 20 uur:
Los Angeles halfbew. vvzw3 24 19 0.0