Tutsi's zijn
slachtoffers
van genocide
Buitenland
Berlusconi wint slag tegen RAI
Nieuwe Duitse president begint in schaduw van Von Weizsacker krijgt nieuwe koepel
VRIJDAG 1 JULI 1994
5
DPA Deutsche
Stembiljetten Zuid-Afrika in trek
pretoria» Goed nieuws voor de verzamelaars van memorabilia:
de ongebruikte stembiljetten van de historische verkiezingen in
Zuid-Afrika gaan in de uitverkoop. De Onafhankelijke Verkie
zingscommissie hoopt deze maand 1,3 miljoen gulden te verdie
nen met de verkoop van 1,6 miljoen nationale en 450.000 pro
vinciale stembiljetten. De stembiljetten worden verkocht aan de
hoogste bieder met een minimale afname van duizend biljetten
per inschrijving.
Iran bant strop- en vlinderdassen
teheran» De Islamitische Republiek Iran heeft de stropdas en
het vlinderdasje in de ban gedaan, omdat zij uitingen zouden
zijn van de niet-islamitische cultuur. Streng-religieuze moslims
tooien zich overigens zelden met dassen. In Iran zijn strop- en
vlinderdassen dan ook sinds de islamitische revolutie van 1979
nauwelijks in zwang.
Australië zet straf op sekstoerisme
canberra» Australië heeft een wet aangenomen die Australiërs
verbiedt om in het buitenland seks te hebben met kinderen be
neden de 16 jaar. De wet, die op overtreding een maximum straf
stelt van 17 jaar gevangenis, moet Australiërs weerhouden van
kinderseksreizen naar het buitenland. Australische ingezetenen
kunnen voor seks met kinderen voor Australische rechtbanken
vervolgd worden, zelfs als de gepleegde feiten in het betreffende
land legaal zijn.
Doden bij ongeluk Airbus in Frankrijk
toulouse» Een Airbus A330 is gistermiddag neergestort tijdens
een proefvlucht in het zuidwesten van Frankrijk. Alle zeven be
manningsleden, de enige mensen aan boord, zijn om het leven
gekomen. Het toestel verongelukte aan het einde van de start
baan van het vliegveld Toulouse-Blagnac. Over de oorzaak van
het neerstorten is nog niets bekend.
Moordenaar Verwoerd vrij
johannesburg» Zuid-Afrika laat de moordenaar van de voorma
lige premier Hendrik Verwóerd vrij. Dimitrio Tsafendas bracht
de Zuidaffikaanse premier in september 1966 met messteken
om het leven. Tsafendas is nu 76 jaar oud. Hij lijdt onder meer
aan schizofrenie en is lichamelijk zwak. Tsafendas was ten tijde
van de moord bode bij het Zuidafrikaanse parlement en had
geen politieke motieven voor zijn daad. De geestelijk labiele
man zei dat een lintworm hem had opgedragen de premier te
vermoorden.
Telefoonseks kost 35.000 gulden
sondrio» De vader van een elfjarig meisje uit het Noorditaliaan-
se Sondrio moet een telefoonrekening betalen van dertig mil
joen lire. ongeveer 35.000 gulden, omdat zijn dochter met een
sekslijn belde. De kosten voor de telefoontjes liepen zo hoog op
omdat het meisje enkele op televisie geadverteerde sekslijnen
belde. Die lijnen hebben onder meer centrales in Los Angeles en
Australë. Het meisje verklaarde tegenover de politie, die haar va
der moest bedaren na ontvangst van de rekening: ,,Ik heb deze
merkwaardige nummers zeven of acht keer gedraaid en ik heb.
er ontzettend van genoten."
Luchtmacht helpt Tsjernobyl-kinderen
den haag Een F-27 van de Nederlandse luchtmacht haalt dins
dag 5 juli 34 kankerpatiëntjes op in het Witrussische Minsk voor
een vakantie bij gastgezinnen in België. De kinderen, die tussen
de zes en veertien jaar oud zijn, zijn slachtoffertjes van de ramp
met de kerncentrale in Tsjernobyl in 1986.
Aanval op Aden houdt niet op
aden» Noord-Jemen heeft vanochtend zijn aanval op de Zuidje-
menitische stad Aden voortgezet na een relatief rustige nacht.
Met de hervatting van de belegering schoten de Noordjemeniti-
sche troepen een bestand aan flarden, dat gisteren was overeen
gekomen in Rusland. Alle zes eerder overeengekomen bestan
den in de inmiddels bijna twee maanden durende burgeroorlog
werden telkens al na enkele uren geschonden. In de nacht kwa
men vijf Katjoesja-raketten neer op Aden, waarbij drie burgers
omkwamen en een vierde gewond raakte, aldus een woordvoer
der van het belangrijkste ziekenhuis in de stad.
De ANWB Reisboekenwinkel
ANWB Landenbrochures, gratis voor leden
Frankrijk/België/Luxemburg
Duitsland
Verenigde Staten
Scandinavië
...en vele andere bestemmingen!
ANWB
VN-rapporteur bepleit tribunaal Rwanda
De massaslachting onder Tutsi's in Rwanda lijkt te zijn
gepland en heeft alle volkenrechtelijke kenmerken van
een volkerenmoord. Dat heeft rapporteur René Degni Sé-
gui van de Verenigde Naties gisteren gemeld. De speciale
rapporteur van de VN Commissie voor de Rechten van
de Mens dringt aan op de oprichting van een internatio
naal tribunaal voor de berechting van oorlogsmisdadi
gers uit Rwanda.
GENEVE-GOMA Rtr-AFP-DPA-ANP
De slachtpartijen waarbij sinds
begin april 200.000 tot 500.000
mensen omgekwamen, zijn vol
gens Degni Ségui vooral het
werk van twee Hutu-milities,
die zich waarschijnlijk baseren
op plannen van de legerleiding
en de regering. De milities kre
gen al sinds november opleidin
gen in kazernes van het rege
ringsleger. De regering is bo
vendien 'volledig verantwoor
delijk' omdat zij heeft afgezien
van maatregelen om de gruwel
daden te stoppen.
Dat van planning sprake is
geweest, zou ook blijken uit het
feit dat het moorden al van start
ging een half uur nadat presi
dent Juvénal Habyarimana op 6
april was gedood bij een aanval
op zijn vliegtuig. De dood van
de Hutu-president moest toen
nog officieel bekend worden ge
maakt.
Er zijn geen bewijzen gevon
den dat het Rwandees Patriot
tisch Front (RPF) van vooral
Tutsi's zich schuldig heeft ge
maakt aan systematische slach
tingen onder Hutu's. Wel meent
Degni Ségui dat de rebellen ver
antwoordelijk zijn voor diverse
massa-executies.
Opmerkelijk is dat de rappor
teur vraagt om opheldering over
'de rol van andere landen en
hun inmenging in het politieke
leven van Rwanda'. Dat zou een
verwijzing kunnen zijn naar
Frankrijk dat volgens het RPF in
het recente verleden herhaalde
lijk steun heeft verleend aan de
Hutu-regering. Drie mensen
kwamen gisteren om in de
Rwandese hoofdstad Kigali toen
mortiergranaten insloegen op
een markt. Ooggetuigen zeiden
dat de granaten afkomstig wa
ren uit een wijk in handen van
het RPF.
De Operatie Turquoise van
Franse militairen in het westen
van Rwanda lijkt een week na
haar start op de eerste moeilijk
heden te stuiten. De situatie is
uiterst verwarrend in het gebied
waar 800.000 vluchtelingen een
goed heenkomen hebben ge
zocht. Enerzijds infiltreren een
heden van het RPF in gebieden
die in handen van het rege
ringsleger zijn. Anderzijds zijn
de Franse relaties met het rege
ringsleger van Hutu's verslech
terd. Op heuvels bij de plaats
Gishiyta namen de Fransen gis
teren circa 400 Tutsi-vluchtelin
gen, opgejaagd door honderden
Hutu's, onder hun hoede. ,,Als
wij vertrekken, zouden ze wor
den afgeslacht", aldus een
Franse soldaat. Een groot deel
van de vluchtelingen is gewond.
Tijdens een bezoek aan het
westen van Rwanda deed de
Franse minister Francois Léo-
tard 'een dringend beroep' op
Afrikaanse en Europese landen
om deel te nemen aan de hu
manitaire operatie. Hij wees er
op dat Parijs zijn 2500 militai
ren uiterlijk eind juli zal terug
roepen. Tegelijkertijd maakte de
VN-vredesmacht bekend bin
nen twee weken in Kigali bij
stand te verwachten van 350
Canadese blauwhelmen.
Rwandese kinderen zoeken tijdverdrijf in een stevig partijtje klauteren. Ze verblijven in een vluchtelingen
kamp in het zuiden van Rwanda. foto crosfield newsline pascal cuyot
rome eelco van der linden
anwb reisboekenwinkel. de leukste omweg voor je vakantie.
CORRESPONDENT
Het bestuur van de Italiaanse staatsomroep RAI is
gisteren afgetreden in reactie op het decreet van
de regering-Berlusconi dat de RAI moet behoe
den voor een bankroet. De oppositiepartijen be
schuldigen de premier-mediamagnaat van on
constitutioneel gedrag omdat de staatsomroep,
naar hun zeggen, nu afhankelijk zal worden van
de regering.
Het kabinet ging akkoord met de reddingsope
ratie waarmee een bedrag van rond de 500 mil
joen gulden gemoeid is, maar verbond er de eis
aan dat de vorig jaar benoemde raad van bestuur
opstapt omdat die geen geloofwaardig sanerings
plan had weten te presenteren. Belangrijker lijkt
echter de overtuiging van Berlusconi dat de FLAI
in handen is van de oppositie en een vijandige
houding heeft ten opzichte van zijn kabinet.
RAJ-voorzitter Dematté, een van de vijf 'onpar
tijdige professoren', verdedigde gisteren het werk
van het bestuur. „Conform onze opdracht heb
ben we de invloed van de politieke partijen op de
RAI vrijwel geëlimineerd en een saneringsplan
opgesteld dat volop vruchten afwerpt", aldus De
matté. Hij verweet de regering een bestuur te wil
len dat het vertrouwen geniet van de regering en
zei onder deze omstandigheden geen andere op
lossing te zien dan op te stappen.
De beide voorzitters van het parlement Pi-
vetti van de Lega Nord en Scognamiglio van Ber
lusconi's partij Forza Italia zullen nu een
nieuw bestuur kiezen. Het ligt voor de hand dat
de opvolgers van de 'pofessoren' de huidige rege
ring welgezind zullen zijn, ook al zei de woord
voerder van de regering, Ferrara, gisteren dat de
autonomie van de RAI gegarandeerd zal blijven.
De krant La Repubblica, immer kritisch ten op
zichte van Berlusconi, schreef gisteren dat de klok
twintig jaar wordt terugedraaid. ,,Het verschil met
het christendemocratische regime is echter dat
Italië nu een premier heeft die al in het bezit is
van de helft van het televisie-aanbod. In plaats
van in eigen huis orde op zaken te stellen, heeft
Berlusconi nu de controle over alle televisiekana
len", aldus een redactioneel commentaar.
Clinton en medewerkers niet
in diskrediet door onderzoek
washington upi-dpa-anp
De speciale aanklager in de
Whitewater-affaire, Robert Fis-
ke, heeft gisteren in Washington
een eerste rapport vrijgegeven.
Het ontzenuwt een aantal ge
ruchten over onoirbare praktij
ken van medewerkers van het
Witte Huis, inclusief de hoogste
chef, president Clinton en zijn
vrouw Hillary.
Er blijken volgens dit rapport
geen aanwijzingen te zijn dat
actie moet worden onderno
men tegen medewerkers van
het Witte Huis wegens ver
meende obstructie in de loop
van onderzoek. Dit is gericht op
het faillissement van een bank
in Arkansas, eind jaren zeventig.
Het voortbestaan van de bank
zou destijds mogelijkerwijs door
de Clintons nodeloos zijn ge
rekt, wegens hun contacten met
de directeur en eigenaar. Bill
Clinton was toen gouverneur
van de staat en zijn vrouw Hil
lary advocaat en procureur. Ze
vertegenwoordigde de noodlij
dende bank.
Fiske komt bovendien tot de
conclusie dat de dood, vorig
jaar, van een vertrouweling van
de Amerikaanse president Bill
Clinton, Vincent Foster, beslist
zelfmoord was. De geestestoe
stand die Foster tot zijn daad
bracht houdt volgens hem geen
verband met de gebeurtenissen
rond de Whitewater-affaire. De
man was gedeprimeerd door
het ontslag van zeven mede
werkers en de daaropvolgende
snijdende kritiek op zijn per
soon, met name commentaren
in de Wall Street Joumall.
Voorzitterschap
V-raad onzeker
voor Rwanda
NEW YORK AP
De Veiligheidsraad van de Vere
nigde Naties beraadt zich sinds
gisteren over de vraag of het
raadzaam is Rwanda in septem
ber het voorzitterschap van de
raad te laten overnemen.
Het voorzitterschap wordt el
ke maand door een ander land
waargenomen, waarbij de alfa
betische volgorde wordt aange
houden. De afgelopen maand
was Oman voorzitter, deze
maand is Pakistan aan de beurt,
in augustus Rusland en in sep
tember Rwanda. De voorzitter
ontvangt in zijn functie konin
gen, presidenten en regerings
leiders uit de hele wereld. Vol
gens diplomaten in de raad vin
den veel landen dat Rwanda die
functie niet kan uitoefenen ter
wijl zijn strijdkrachten zich be
zondigen aan gruwelijke misda
den. Het is echter hoogst onge
bruikelijk dat er van de alfabeti
sche volgorde wordt afgeweken.
De Rwandese ambassadeur.
Jean Damascene Bizimana, die
aan de gesprekken deelneemt,
vindt dat Rwanda recht heeft
om het voorzitterschap uit te
oefenen. Hij gaf het Rwandees
Patritottisch Front (RPF) de
schuld van de massamoorden.
De meeste waarnemers stellen
echter juist het regeringsleger
en consorten verantwoordelijk
voor het bloedvergieten.
Hulporganisaties
raden adoptie
Rwandeesjes af
antwerpen anp
Internationale hulporganisaties
hebben gisteren in een gezame-
lijke verklaring gewaarschuwd
tegen de adoptie van Rwandese
vluchtelingetjes. De organisaties
- het Rode Kruis, de Rode Halve
Maan, de VN-vluchtelingenor-
ganisatie Unhcr en het VN-kin-
derfonds Unicef - wezen dat
door het grote aantal adoptie
aanvragen een informeel evacu-
atiecirquit op gang komt van
onbegeleide Rwandese kinde
ren naar het Westen en met na
me België.
Tijdens een persconferentie
in Antwerpen maakten woord
voerders van de Belgische afde
lingen bekend dat 'adoptie ont
moedigd moet worden'. Adop
tie is volgens hen alleen moge
lijk als het om weeskinderen
gaat. Van de vele duizenden
kinderen die in vluchtelingen
kampen ronddwalen, is dat nog
niet vastgesteld. De hulporgani
saties zijn nog maar net begon
nen met het opzetten van een
registratiesysteem. Voordat on
omstotelijk bewezen is dat een
kind beide ouders verloren
heeft en voor adoptie in aan
merking komt, zijn er tenminste
twee jaar voorbij, aldus de orga
nisaties.
De hulporganisaties willen zo
veel mogelijk voorkomen dat de
vluchtelingetjes uit hun milieu
worden weggehaald. Om 'ont
worteling' te voorkomen willen
de organisaties de kinderen
liefst zo dicht mogelijk bij huis
onderbrengen, in kampen in de
omligggende landen en bij ei
gen stamverwanten.
Roman Herzog bekleedt vanaf vandaag hoogste ambt in Duitsland RcicIlSt£l§ lil Bcrlijll
den haag robert bloemen
anp
Roman Herzog begint vandaag
aan zijn nieuwe taak als presi
dent van Duitsland. Onvermij
delijk staat hij de eerste tijd
bloot aan vergelijkingen met
zijn illustere voorganger, Ri
chard von Weizsacker. Als het
aan de Duitsers ligt, had Von
Weizsacker nog een tijdje mo
gen doorgaan. Maar de Grond
wet bepaalt een ambtstijd van
maximaal tien jaar voor de post
zonder veel feitelijke macht,
maar wel met een grote symbo
lische waarde.
De nieuwe christendemocrati
sche Duitse president is een
produkt van machtspolitieke
strijd. Sterker nog, het was ei
genlijk helemaal niet de bedoe
ling dat Roman Herzog staats
hoofd zou worden. Nog geen
twee jaar geleden leek de soci
aaldemocraat Johannes Rau,
premier van de deelstaat Nordr-
hein-Westfalen, de kansrijkste
kandidaat, ook voor de regeren
de christendemocraten.
Maar CDU-leider Helmut Kohl
greep in. De kanselier vreesde
dat zijn steun aan Rau wel eens
uitgelegd zou kunnen worden
als signaal voor een grote coali
tie van CDU en SPD na de par
lementsverkiezingen dit najaar.
Kohl ziet zo'n regering echter
niet zitten en kwam met een ei
gen kandidaat.
De inmiddels voormalige Duitse president Von Weizsacker maakt pret met zijn opvolger Herzog nadat deze
zijn ontslagpapieren als voorzitter van het Bundesverfassungsgericht heeft gekregen. Herzog is vanmorgen in
Berlijn geïnstalleerd. foto reuter lutzschmidt
De perikelen rond Steffen Fleit-
mann zijn inmiddels uitentreu
ren beschreven. Na luide kritiek
van de oppositie, de media en
zelfs uit de eigen achterban
ruimde de oerconservatieve,
politiek onervaren Oostduitser
het veld.
Op zoek naar een nieuwe kan
didaat viel het oog van Kohl op
de voorzitter van het grondwet
telijk hof, de rechtbank die wet
ten toetst aan de Grondwet. Een
speciaal college van afgevaar
digden en andere kiesmannen
en -wouwen uit Bonn en de
zestien deelstaten gaf op 25 mei
het ja-woord aan Roman Her
zog. Dat college, een afspiege
ling van het Duitse politieke
landschap, had echter drie
stemrondes nodig om zich uit
te spreken voor het nieuwe
staatshoofd. Een slechtere start
kan de hoogste representant
van een land zich niet voorstel
len.
Von Weizsacker, 'het geweten
van de natie', staat voor een pe
riode waarin de meeste Duitsers
zich achter hun president
schaarden. Met tactvolle uit
spraken en voorzichtige be
woordingen leerde 'de man van
het volk' landgenoten omgaan
met het Duitse oorlogsverleden,
de oplaaiende vreemdelingen
haat en de problemen na de
hereniging.
In de periode tussen zijn verkie
zing en 1 juli liet Herzog al zijn
afwijkende stijl zien. De zestig
jarige Beier maakt van zijn hart
geen moordkuil. Herzog blijkt
meer een man van recht-voor-
zijn-raap uitspraken. „Zelfs als
president zal mijn persoonlijk
heid bij tijd en wijle naar boven
komen drijven", zei hij tegen
het weekblad Stern. „Sommigen
ergeren zich daar misschien
aan, maar gewone mensen we
ten maar al te goed dat er ie
mand is die is zoals hij is."
De nieuwe president ontwikkel
de al als hoogste rechter een
onafhankelijke houding ten op
zichte van de dagelijkse politiek
en van zijn eigen christendemo
cratische partij. Wat dat betreft
is het nieuwe staatshoofd eigen
lijk al verder dan Von Weizsac
ker bij diens start, want de voor
ganger van Herzog emancipeer
de zich pas tijdens zijn presi
dentschap. Tot ergernis van
Kohl kritiseerde Herzog bij
voorbeeld de Duitse 'bloedwet'
die het inwoners van niet-Duit-
se afkomst praktisch onmoge
lijk maakt zich te naturaliseren.
De sociaaldemocraten verweten
het nieuwe staatshoofd onge
schiktheid door uitspraken in
zijn eerste, geïmproviseerde
dankwoord na zijn verkiezing.
De SPD had vooral moeite met
de zin „dat Duitsland zijn rol
moet spelen in de wereld, maar
op een meer ontspannen ma
nier en zonder de tanden
bloot". Herzog zou het Duitse
verleden willen goedpraten, was
het verwijt.
Mogelijke verschillen en over
eenkomsten tussen Von Weizs
acker en Herzog worden onge
twijfeld duidelijk bij de komen
de herdenkingen rond de Twee
de Wereldoorlog. Volgend jaar
mei is het vijftig jaar geleden
dat de geallieerden Hitiers le
gers versloegen. Dat was ook
voor Duitsland een dag van be
vrijding, een bevrijding van het
nationaal-socialisme, zei Von
Weizsacker in zijn veelgeroem
de rede bij de grote herdenking
in 1985.
Herzog kan zich nog tien maan
den voorbereiden om die toe
spraak te overtreffen. Met hu
mor 'waarschuwde' hij de soci
aaldemocraten al: „Ik zal probe
ren mijn taak zó goed te vervul
len, dat jullie het uiteindelijk
betreuren dat jullie niet op mij
stemden."
Het historische gebouw van de
Reichstag in Berlijn wordt geres
taureerd en krijgt een nieuwe,
glazen koepel. In het parle
mentsgebouw, dat honderd jaar
geleden onder Otto von Bis
marck werd gebouwd, neemt na
de renovatie de Duitse volksver
tegenwoordiging zitting, die uit
Bonn verhuist. Het project
wordt uitgevoerd onder super
visie van de Britse architect Sir
Norman Foster, die zei dat het
in de lente van 1999 zal zijn vol
tooid. De koepel wordt onge
veer 25 meter hoog.
De raad van senioren van het
Duitse parlement keurde giste
ren met achttien tegen vijf
stemmen de plannen voor de
restauratie goed. Er komt een
moderne versie van de koepel,
verklaarde parlementsvoorzitter
Rita Süssmuth. De oorspronke
lijke werd verwoest tijdens een
bombardement in de Tweede
Wereldoorlog.
De Reichstag, het parlement
tijdens het Duitse keizerrijk,
werd van 1884 tot 1894 ge
bouwd in de neo-classistische
stijl door architect Paul Wallot.
De oorspronkelijke koepel van
ijzer en staal woog 320 ton en er
bovenop stond een lantaarn
van 75 meter hoog. De koepel
moest het symbool zijn van 'de
kroon van het Duitse keizerrijk'.
De Reichstag werd groten
deels verwoest bij een brand in
1933, waarvoor de Nederlander
Marinus van der Lubbe door de
nazi's als schuldige werd te
rechtgesteld. De brand was vol
gens zeggen juist gesticht door
de nazi's als provocatie, waarna
Adolf Hitler zijn opponenten
kon oppakken.
De renovatiewerkzaamheden
beginnen volgend voorjaar. Te
voren zal de Amerikaanse kun
stenaar Christo het hele gebouw
'inpakken' met 120.000 vierkan
te meter zilverkleurig doek,
zoals hij eerder deed met de Pa-
rijse Pont Neuf.
De ANWB Reisboekenwinkel
Van voettocht tot fietstocht
Van Raalte tot Rome
En vergeet niet... onze veelzijdige reisinformatie,
gratis voor ANWB-leden
anwb reisboekenwinkel de leukste omweg voor je vakantie ANWB