Groei van
economie
trekt aan
Mislukken paars komt CDA helemaal niet goed uit
Binnenland
'Majesteit' en 'Vigdis' kunnen het goed vinden
Vermomde gasketel
Specialisten binden
in over salarissen
te
i
Eerste rondje Tjeenk Willink herhaling zetten
RIJDAG 1 JUL11994
ANP Algemeen Nederlands Per
Jongeren niet in cel met oudere'
den haag Ondanks grote druk van minister Kosto van justitie
veigert de Tweede Kamer toestemming voor het opsluiten van
tminderjarigen met volwassen criminelen in dezelfde strafinrich
ting. Kosto beroept zich op het cellentekort. Hij verwacht dat de
criminaliteit onder jongeren voorlopig toeneemt. Rechters delen
"bovendien steeds langere celstraffen uit. Met uitzondering van
het CDA kon hij echter niemand overtuigen.
Cokesmokkelaars opgepakt
Groningen» De Groningse politie heeft een grote drugbende op
gerold. die in het noorden van het land jongeren ronselde om in
Tatijns-Amerika cocaïne te halen. Die namen per keer vijf tot 25
dlo mee. Omgerekend in marktwaarde betekende dat één tot
ldjf miljoen gulden per transport met een gemiddelde winst van
jfuim twee ton per kilo. Een van de hoofdverdachten, een Gro-
mingse kroegbaas, ronselde in zijn café de jongeren om in Zuid-
erika drugs te halen. Voor een 'leuke vakantie' naar een
5"warm land en een bedrag van tienduizend gulden liet menigeen
tich strikken. In elk geval twee jongeren van 24 en 25 jaar oud
''zitten nu in Braziliaanse cellen.
Andbouw kickt af van gif
en haag Het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de land- en
uinbouw is in 1993 opnieuw gedaald. Ten opzichte van de pe-
iode 1984-1988 is het gebruik inmiddels met ongeveer veertig
procent afgenomen. De daling is vooral toe te schrijven aan de
;terke afname van het gebruik van grondontsmettingsmiddelen.
Ook onkruidbestrijdings-, loofdodings- en insektenbestrijdings-
middelen werden minder toegepast. Volgens het Meerjarenplan
moet de agrarische sector in 1995 het gebruik van bestrijdings
middelen in 1995 met 35 procent hebben verminderd ten op-
ntifcjchte van de jaren tachtig. Voor 2000 is een halvering vereist,
ges
Jge^Prins Bernhard op de foto
et b
jjjSQESTDUKOp de foto die deze krant gisteren publiceerde over
e^iet parachutespringen in de tuin van het koninklijk paleis, was
)0r prins Bemhard niet de tweede van rechts, zoals wij abusievelijk
jmeldden, maar d,e tweede van links.
reykjavik carine neefjes
Beide vrouwen zijn al precies
veertien jaar aan de macht. Ko
ningin Beatrix en de IJslandse
president Vigdis Finnbogadot-
tir worden door hun onderda
nen op handen gedragen. Maar
de manier waarop de twee
staatshoofden zichprofileren,
is een wereld van verschil.
Beatrix staat erop dat ze
'Majesteit' wordt genoemd, ter
wijl iedereen de IJslandse presi
dent met haar voornaam aan
spreekt.
Hoewel ook de presentatie
van Beatrix afsteekt bij die van
haar IJslandse collega (Beatrix
verkleedt zich een paar keer
per dag, Vigdis houdt hetzelfde
mantelpak aan), kunnen de
beide vrouwen het goed met el
kaar vinden. Beatrix rondt van
daag haar tweedaagse staatsbe
zoek aan IJsland af, maar trekt
gedurende het weekeinde privé
met de president het eiland
rond. Dat is tamelijk uitzonder
lijk, want normaal gesproken
blijft de koningin alleen maar
hangen als ze erg ver weg is.
Vigdis is dan ook een interes
sante collega en een van de
meest boeiende 'bezienswaar
digheden' van het zo rustige,
soms saaie, IJsland. De 64-jari-
ge president gescheiden en
moeder van een dochter is
eigenlijk een activist. Voordat
ze aan de macht kwam, maakte
ze zich sterk als feministe en
voerde zij actie tegen de aan
wezigheid van buitenlandse
troepen in IJsland.
Maar ook als president is ze
haar idealen niet verloren. Ze
pleit voor wereldwijde ontwa
pening en vindt dat er vergaan
de milieumaatregelen moeten
worden getroffen 'om de we
reld van de ondergang te red
den'. Openlijk trekt ze de
milieutop in Rio de Janeiro van
1992 in twijfel. De landen
maakten daar welwillende ge
baren, maar misschien was het
niet meer dan gebakken lucht,
zo vraagt ze zich af. Ze wil een
erecode voor het milieu invoe
ren, vergelijkbaar met de Uni
versele Verklaring voor de
Rechten van de Mens.
Net als iedere andere hoge
buitenlandse gast moet ook
Beatrix een boom planten in
het Vriendschapspark nabij
Reykjavik. Dit is het stokpaard
je van Vigdis. Zodra ze ergens
in haar land op bezoek gaat,
maakt ze er een 'boomplant-
dag' van. Ze zet zich keihard in
voor de herbebossing van haar
land, want er groeit werkelijk
bijna niets in het kraterland
schap met zijn uitgestrekte la-
vavelden. Ooit was het land re
delijk bebost, maar talloze bo-
Koningin Beatrix bekijkt samen met prins Claus het gemeentelijk kunstmuseum Kjavalsstadir.
men zijn gekapt voor het ge
bruik van hout.
Ook andere traditionele in
ternationale toeristische attrac
ties slaat Beatrix niet over. Van
daag gaat ze naar het Nationaal
park Thingvellir, waar in 1930
het IJslandse parlement (de Al- pas echt Haar hart ophalen,
thing) voor het eerst bijeen Dan gaat ze, gehuld in ski-pak
kwam. Tot slot brengt ze een en snowboots met haar col-
bezoek aan enkele geisers en lega op zoek naar de eeuwige
een visverwerkingsfabriek. De sneeuw op de uitgestrekte glet-
koningin, die niet van toeristi- sjers.
sche trips houdt, kan morgen
n leerma herstelt
|out je in nieuwe
«huursubsidies
stei
schen haag anp
alei
Icelo- zit een fout in de berekening
ehc&n de nieuwe huursubsidiere-
en die wordt binnen twee
ieneken hersteld. Dat heeft
Heerma van
uzeflkshuisvesting gisteren be
>ofd tijdens een overleg met de
ncweede Kamer,
eer Door de fout dreigden
30.000 mensen die individuele
iet uursubsidie ontvangen, meer
oopkracht te verliezen dan de
hotdoeling was. Het gaat vooral
nkm mensen met een uitkering
Dkjet boven het bijstandsniveau,
rakioor een reeks (nieuwe) rege-
..Sngen krijgt deze groep vanaf
te maken met onder
,Riüeer hogere huren èn een flink
intgere uitkering van de huur-
pjbsidie. De subsidiebijdrage
it daalt in sommige gevallen met
honderd gulden per
emiaand.
Volgens Heerma, die de bere-
rloeningsfout ruiterlijk erkende, is
ig\e mate van achteruitgang <een
is.inbedoeld effect'. De staatsse-
dretaris hielp de Kamer er wel
>ij. an herinneren dat de 'gewone'
ïarlijkse huurverhoging en en-
He ele andere regelingen in ieder
feval wel tot hogere huurlasten
uilen leiden.
Nederlandse Woonbond, die
veie belangen behartigt van
uurders en woningzoekenden,
zich niet erg tevreden
e nver de uitkomst van het debat.
heNatuurlijk is het aardig dat er
ïgpn reparatie komt, maar die
noereikt de huurders veel te laat
egeant de eerste betalingen van
ilijle nieuwe huur zijn al op de
ukus.
Volop optimisme bij OESO
De Nederlandse economie klimt volgend jaar flink uit het
dal met een groei van rond de 2,8 procent. Dat verwacht
de OESO, de organisatie van de 25 rijkste industrielan
den, in de gisteren verschenen halfjaarlijkse vooruitblik.
Het Centraal Planbureau voorspelde eerder al een groei
van 2,5 procent in 1995.
parus» gpd-anp
zaandam Een enorme 'bloemenvaas' dobber
de gisteren over het water tussen Zaandam en
Wormerveer. Op een grote schuit werd een
stalen frame met afgassingsketel, die bestemd
is voor de warmtekrachtcentrale van PEN/Lo-
ders Croklaan, vervoerd. De ketel weegt veer
tig ton, is dertien meter lang, is gasgestookt en
zal via de gekoppelde generator 4,8 Megawatt
elektrisch vermogen gaan leveren. De warmte
krachtinstallatie wordt medio augustus in ge
bruik genomen, foto anp Raymond rutting
Vooral in de VS, Groot-Brittan-
nië, Australië en Nieuw-Zeeland
trekt de economie flink aan. Het
vasteland van Europa blijft
daarbij licht achter, vooral door
een relatief kleine binnenlandse
vraag. De voortekenen voor het
in een recessie verkerende Ja
pan zijn volgens de OESO be
moedigend. Door dat herstel zal
de internationale handel met
ruim zeven procent toenemen
en daarin schuilt ook de belang
rijkste verklaring voor groei in
Nederland, traditioneel een
handelsland.
De in Parijs zetelende instel
ling heft zoals gebruikelijk ook
een waarschuwende vinger. De
werkloosheid blijft groot en het
economische herstel zal niet of
nauwelijks voldoende zijn om
de werkloosheid echt terug te
Onze nieuwe telefoonnummers vanaf 2 juli 1994:
vu
acaSemsth ziekenhuis
L en haag anp
st^e specialistenorganisaties zijn
,zeereid af te zien van het ge
braakte verrichtingensysteem,
lVge betaling per behandeling of
erïnderzoek. De specialisten zijn
et in een overleg met verzeke
ziekenhuizen en patiën
eens geworden
d ver een systeem met vaste prij-
usen voor behandelingen van be-
in tot eind, die alle artsen-,
erpleeg- en andere kosten om-
atten. Deze aanpak moet zo-
in/el het huidige verrichtingen-
inysteem voor de specialisten
rvangen als het bestaande
e_ysteem van ziekenhuisbudget-
ïn ;ring.
De invoering van het nieuwe
ysteem kost nog drie jaar, zo
de organisaties in een
rcjipport over de aanbevelingen
n an de commissie-Biesheuvel,
zich vorig jaar over de toe
van de zorg boog. Voor
tussentijd willen specialisten
en ziekenhuizen per ziekenhuis
afspraken maken.
Alle organisaties onderschrij
ven de aanbeveling om van het
ziekenhuis een geïntegreerd
medisch-specialistisch bedrijf te
maken. Nu hebben vrij gevestig
de specialisten er meestal nog
eigen 'bedrijfjes'. Voorzitter Pal
men van de Landelijke Specia
listen Vereniging toonde zich
gisteren tevreden en zei te ver
wachten dat het voorgestelde
honoreringssysteem loon naar
werken mogelijk zal maken.
Ook de ziekenhuizen zijn te
vreden. Voorzitter Kok van de
Nederlandse Vereniging van
Ziekenhuizen verwacht dat het
ziekenhuis in de toekomst zal
gaan werken als een goed geor
ganiseerd warenhuis met één
kassa en duidelijke regels, in
plaats van als 'een winkelcen
trum met allemaal kleine win
keltjes voorzien van eigen regels
en openingstijden'.
020 - 444 4444
VU ziekenhuis
Postbus 7057
1007 MB Amsterdam
vrije Universiteit
020 - 444 7777
Vrije Universiteit
De Boelelaan 1 105
1081 HV Amsterdam
dringen. Nu zijn 35 miljoen
mensen in de OESO-landen of
ficieel werkloos, volgend jaar
zullen dat er ruim 33 miljoen
zijn. Die kleine verbetering is
geheel te danken aan de Vere
nigde Staten, waar de werkloos
heid tot onder de zes procent
zakt. In Europa loopt het per
centage iets op, tot 11,8 pro
cent.
Eerder deze maand liet de
OESO een rapport over de
werkloosheid het licht zien dat
nogal wat stof deed opwaaien.
Daarin geeft de organisatie de
industrielanden onder meer in
overweging het minimumloon
af te schaffen en de bescher
ming tegen ontslag te vermin
deren.
In de vooruitblik is de onrust
op de kapitaal- en effecten-
markten van de afgelopen we
ken niet meegewogen. De re
cente stijging van de rente op
lange leningen en de verstoring
van de effectenkoersen kunnen
leiden tot een lagere groei. Maar
als de problemen op de effec-
tenmarkten en de stijging van
de rente van tijdelijke aard blij
ken te zijn, is ook een nog gun
stiger ontwikkeling van de eco
nomie mogelijk, zo menen ana
listen in Parijs.
Basisonderwijs
van alle kleur
onder een dak
den haag gpd
Als ouders of het team het wil
len, moet het in de toekomst
mogelijk zijn protestants-chris
telijke, katholieke, algemeen
bijzondere of openbare basis
scholen aan te vullen met een
anders gekleurde dependance.
Op gezamenlijke schoolbestu
ren moet evenmin nog een ta
boe rusten, zo stelt de commis
sie 'aanpassing scholenbestand'
in een advies aan minister Rit-
zen van onderwijs.
Op dit moment zijn dergelijke
combinaties moeilijk door re
gelgeving en tegenwerking van
de landelijke onderwijskoepels
waarin het openbaar en bijzon
der onderwijs zijn verenigd.
Er zijn in Nederland op dit
moment zoveel basisscholen en
de vestigingseisen zijn zo hoog
dat het amper mogelijk is nieu
we scholen op te richten. Het
scholenbestand verandert niet,
terwijl de samenstelling van be
volkingsgroepen in ons land
zich wel wijzigt. De ontkerkelij
king neemt toe, terwijl de toe
name van allochtone kinderen
voor een grotere diversiteit aan
religies zorgt.
Soms opzettelijk, maar vaak
noodgedwongen sturen ouders
hun onkerkelijkte kinderen
daarom naar christelijke scho
len, of hun islamitische zonen
en dochters naar openbare
scholen. Reden voor Rjtzen de
commissie 'aanpassing scho
lenbestand' te laten uitzoeken
hoe vraag en aanbod beter in
evenwicht zijn te brengen.
Op dit moment zijn er in het
basisonderwijs zo'n 25 samen
werkingsscholen, waarin meer
dan één richting aanwezig is.
De besturen daarvan werken
samen. Het gaat dan om lokale
oplossingen die nog niet altijd
landelijk ingang en waardering
vinden, aldus de commissie.
'Monster van Jura'
per ambulance
naar Zwitserland
amsterdam anp
'Het monster van Jura' is
woensdag uitgeleverd aan Zwit
serland. De 39-jarige man die in
Nederland is veroordeeld we
gens verboden wapenbezit,
werd per ambulance over de
grens gezet omdat hij in de ge
vangenis al geruime tijd in hon
gerstaking was. Hij ligt nu in
een ziekenhuis in Bem.
Zijn advocaat, mr. J. de Goeij,
heeft aangekondigd met een
schadeclaim te komen, omdat
de Zwitser driehonderd dagen
ten onrechte in hechtenis heeft
gezeten.
De man en zijn 24-jarige
vriendin stonden in Nederland
terecht op verdenking van lid
maatschap van een verboden
criminele organisatie die tot
doel had om kinderen te ont
voeren, te mishandelen en te
verkrachten. De man werd vori
ge maand door het Amsterdam
se gerechtshof alleen veroor
deeld wegens verboden wapen
bezit. Hij kreeg zes maanden
gevangenisstraf.
De vrouw had evenals de
man van de rechtbank acht
tien maanden gekregen, maar
zij ging niet in beroep en werd
begin juni al aan Zwitserland
uitgeleverd. Daar moeten de
twee terecht staan voor ernstige
delicten tegen zeer jonge kinde
ren. Videobanden waarop te
zien is hoe de map kinderen
seksueel foltert, zullen in die
zaak als belangrijk bewijs die
nen.
-■Slechts helft aanvragers krijgt WAO
msterdam gpd
■pJiet alleen bij de arbeidsongeschikten die worden herkeurd vol
lens de nieuwe WAÖ-eisen vallen harde klappen. Ook van de men
en die nu na een jaar ziekte worden gekeurd, krijgen veel minder
nensen een uitkering dan voorheen. Tot september vorig jaar, toen
strengere normen van kracht werden, kregen twee van de drie
mgdurig zieken een WAO-uitkering, nu is- dat nog maar de helft,
o blijkt uit de nieuwste cijfers van het GAK.
Wie geen WAO-uitkering (meer) krijgt en niet (meer) aan de slag
tornt, belandt in eerste instantie in de WW. Als de werkloosheids
is afgelopen, rest nog slechts de bijstand.
den haag margriet van lith
De timing was ronduit beroerd.
Precies in de week dat de com
missie-Gardeniers met het
eindrapport over de verkie
zingsnederlaag van het CDA
kwam, strandden de besprekin
gen over een paarse coalitie en
komt het kreupel geslagen CDA
als regeringspartner weer in het
volle licht van de schijnwerpers.
Het dilemma waar de partij
morgen bij de publikatie van
het eindrapport voor staat, is
pijnlijk. Want volgens betrouw
bare bronnen binnen het CDA
concludeert de commissie met
zoveel woorden dat Brinkman
maar moet vertrekken als partij
leider. En dat betekent dat
Brinkman, en daardoor ook zijn
partij,.bij de onderhandelingen
voor een nieuw kabinet eigen
lijk als aangeschoten wild rond-
strompelt.
Hoe onwennig het voor de
partij ook is, een tijdje in de
luwte kwam eigenlijk niet slecht
uit. Perikelen binnen een oppo
sitiepartij wekken immers altijd
minder publieke belangstelling
dan die van een partij die zich
moet invechten in een nieuwe
regeringscoalitie.
Daar komt bij dat Brinkman
toch al bijzonder onaangename
onderhandelingen te wachten
staan. D66-leider Van Mierlo
heeft de kaarten voor de nieuwe
regering in handen en speelt die
keihard uit. Als het dan echt
niet anders kan, wil hij wel met
CDA en PvdA regeren, maar
daarbij eiste de D66'er wel een
wezenlijk ander beleid, wat dat
ook moge inhouden. Met de
WD regeren lijkt Van Mierlo
combinatie met D66 en de
PvdA absoluut niet aantrekke
lijk. Het was immers een cen
trum-links kabinet dat het CDA
uiteindelijk op twintig zetels
verlies kwam te staan. Voortzet
ting daarvan is dus niet erg aan
lokkelijk, zeker als het CDA
daarin aanzienlijk minder
macht heeft en naast een grote
re PvdA ook nog eens een D66
naast zich moet dulden dat on
getwijfeld van zich zal laten ho
rnet de dag onaanvaardbaarder ren. Voor oppositieleider Bolke-
stein wordt dat waarschijnlijk
prijsschieten.
De voorkeur voor een cen
trum-rechts kabinet léék dan
ook wel bizar voor alle toehoor
ders die wisten dat D66 dat ab
soluut niet wil, maar vanuit
Brinkmans oogpunt is die keuze
zeer begrijpelijk. In zo'n kabinet
immers is het CDA de grootste.
De partij mag dan de premier
leveren en houdt de touwtjes
stevig in handen. Zeker, van het
christelijk-sociale gezicht blijft
dan waarschijnlijk niet veel over
en voor een deel van de partij
zal dat moeilijk te verteren zijn.
Maar vooralsnog heeft Brink
man weinig keus.
Alle ogen zijn dan ook gericht
op wat het rapport van de com
missie-Gardeniers zaterdag zal
melden over dat sociale gezicht
en over de positie van partijlei
der Brinkman. Hoewel het een
intern partijrapport is, wordt de
bewegingsvrijheid van Brink
man bij de onderhandelingen er
in hoge mate door bepaald.
De commissie-Gardeniers
lijkt niet te kiezen voor sussen.
De CDA-leden hebben zich vol
gens waarnemend partijvoorzit
ter Lodders bepaald niet onbe-
den haag anp
De eerste gespreksronde tussen informa
teur Tjeenk Willink en Kok, Van Mierlo,
Brinkman en Bolkestein heeft nog weinig
beweging gebracht in de Impasse na de
mislukking van de paarse onderhande
lingen. Met name Van Mierlo en Brink
man, die voorlopig de sleutels in handen
hebben, bleken nog onwrikbaar. Opval
lend was wel de steeds hardere toon van
Van Mierlo richting Bolkestein. De De
mocraat omschreef het mislukken van
paars gisteren consequent als 'de breuk
van Bolkestein' en herhaalde dat de WD-
leider de eerstverantwoordelijke is voor
de patstelling van nu.
Terwijl Brinkman zich onomwonden
opnieuw uitsprak voor een centrum
rechts kabinet, noemde van Mierlo zo'n
coalitie opnieuw 'zeer onwaarschijnlijk'
vanwege de eisen die Bolkestein tijdens
de paarse onderhandelingen stelde. Voor
een centrum-links kabinet met IArdA en
CDA eiste Van Mierlo opnieuw een we
zenlijk ander beleid. „Het gaat om de
vraag hoe D66 geloofwaardig aan zo'n
centrum-linkse coalitie kan deelnemen",
aldus Van Mierlo.
Bolkestein schatte gisteren in 'dat de
tegenzin van Van Mierlo tegen centrum
rechts groter is dan die van Brinkman te
gen centrum-links' en venvacht daarom
dat Tjeenk Willink volgende week aan de
koningin zal adviseren eerst een poging
tot de vorming van een centrum-links
kabinet te wagen. Vandaag praat Tjeenk
Willink opnieuw met de fractievoorzit
ters.
tuigd gelaten. Begin deze
maand al, toen het CDA in
Utrecht bijeen kwam voor een
partijraad, constateerde zij 'een
grote behoefte om mee te den
ken'. Dat daarbij de CDA-top
niet werd gespaard, bleek ook al
snel.
De fractie liet zich evenmin
onbetuigd. Althans, dat deel dat
na de verkiezingen niet terug
kwam. In een gezamenlijke
brief aan de commissie stellen
zo'n twintig ex-kamerleden dat
de partij 'onberekenbaar' en
'onbetrouwbaar' is geworden
voor de kiezer. Niet alleen de in
maart afgetreden partijvoorzit
ter Van Velzen krijgt er in de
brief van langs, maar ook Brink
man ontkomt niet aan het fi
leermes.
Brinkman kan troost putten
uit twee dingen. Lubbers, de
man die hem tijdens de cam
pagne zo verbijsterend heeft
dwars gezeten, zal in de evalua
tie zeker niet worden gespaard.
Bovendien dienen zich in elk
geval binnen de huidige CDA-
fractie niet direct opvolgers
voor Brinkman aan. Van Rooy,
Hirsch Ballin, Deetman en
Heerma kunnen op dit moment
niet op de onverdeelde steun
van de fractie rekenen.
