Lustrum 'Langs Leidse Kerken'
Zoeklicht verwacht na 75 jaar nog
steeds snelle terugkeer Christus
Kerk Samenleving
VRIJDAG 1 JUL11994
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071-356443
BUITENLAND KORT
Katholiekendagen
De roep om meer rechten
voor vrouwen in de Rooms-
katholieke Kerk klonk giste
ren vaak en luid tijdens de
eerste dag van de Duitse Ka
tholiekendagen in Dresden.
De recente beslissing van de
paus om vrouwen voorgoed
buiten het priesterambt te
houden, is een schandaal
dat niet getoleerd mag wor
den'. zei Karin Kortmann,
voorzitter van de katholieke
jeugdbond. Zij kondigde aan
tijdens de vierdaagse massa
bijeenkomst een handteke
ningenactie te houden voor
toelating van vrouwen tot het
ambt. De Berlijnse CDU-po-
litica Hanna Renate Laurien
pleitte voor meer vrouwen in
katholieke bestuursorganen.
De rk-dogmaticus Peter Hü-
nerman vond dat vrouwen
moeten worden toegelaten
tot het kardinalencollege.
Dode-Zeerollen
Voor het eerst sinds de ont
dekking van de Dode-Zeerol
len in 1947 wordt een deel
van deze 'archeologische
vondst van de eeuw' in Euro
pa tentoongesteld. De expo
sitie in de bibliotheek van het
Varicaan werd gisteren ge
opend. De rollen, waarvan de
meeste in de Hebreeuwse
universiteit in Jeruzalem
worden bewaard, zijn eerder
tentoongesteld in de Vere
nigde Staten. Daar kwamen
ongeveer een half miljoen
mensen kijken naar de ma
nuscripten die een nieuw
licht werpen op de overleve
ringsgeschiedenis van het
Oude Testament en op het
jodendom uit het begin van
onze jaartelling. De ruim 800
handschriften, daterend uit
de periode van de derde
eeuw voor Christus tot de
eerste eeuw na Christus, wer
den in 1947 gevonden in de
grotten bij Qumran. Het
duurde tot 1992 voor alle tek
sten voor iedereen toeganke
lijk waren. Aan de volledige
publikatie op microfiche ging
een jarenlange wetenschap
pelijke strijd vooraf.
Jeruzalem
De Israëlische organisatie
Rabbijnen voor Mensenrech
ten. is het niet eens met het
verzet van Jeruzalems burge
meester Ehud Olmert tegen
een bezoek van PLO-leider
Yasser Arafat aan Jeruzalem.
..Als Israël de controle wil
houden over Jeruzalem, zal
het er op moeten toezien dat
niemand kan klagen over de
vrije toegang tot de heilige
plaatsen", aldus Rabbijn
Ehud Bandek directeur van
de organisatie. Rabbijnen
voor Mensenrechten werd in
1988 opgericht. Het is een
groep van negentig rabbij
nen uit de orthodoxe, con
servatieve en liberale stro
mingen van het jodendom.
Huwelijk en gezin
De jaarvergadering van de
Lutherse Wereldfederatie
(LWF) in Genève is afgeslo
ten met een hevig menings
verschil over de betekenis
van het huwelijk en het ge
zin. Een verklaring hierover
werd ondanks felle discussies
uiteindelijk toch unaniem
aangenomen. In de verkla
ring, die was opgesteld naar
aanleiding van het door de
Verenigde Naties uitgeroe
pen Internationale Jaar van
het Gezin, werd het huwelijk
en het gezin betiteld als 'es
sentieel' voor het menselijk
welzijn. Met een dergelijke
'conservatieve stellingname'
schuift de LWF mensen die
niet in een gezinsverband le
ven naar de marge, aldus de
tegenstanders van de verkla
ring.
Tentoonstellingenreeks over thema 'avondmaal en eucharistie' vanmiddag officieel geopend
Ingetogen of uitbundig; de viering van het avondmaal en
de eucharistie is in de verschillende kerkgenootschappen
behoorlijk divers. Die verschillen zijn onder meer terug te
vinden in de architectuur van de kerken en in het ge
bruikte tafelzilver. 'Avondmaal en eucharistie in kunst
en kerkhistorisch perspectief is het thema van de lus
trumtentoonstelling die de stichting 'Langs Leidse Ker
ken' deze maand houdt. Zeven monumentale kerken in
de binnenstad zetten elke zaterdag in juli hun deuren
wijd open voor het publiek.
LEIDEN MONICA WESSELING
De Leidse kerken tonen ieder
voor zich de rijke traditie die in
de loop der eeuwen is gegroeid
rond het eeuwenoude ritueel
van avondmaal en eucharistie.
Rooms-katholieken \-ieren de
maaltijd wezenlijk anders dan
protestanten en die verschillen
zijn ook duidelijk in de gebou
wen terug te vinden. De Harte-
brugkerk, oorspronkelijk een
katholieke schuilkerk, is sober
van opzet. Centraal staat het
hoofdaltaar: daar draagt de
priester de mis op en breekt het
Brood. Voor onder anderen pro
testantse gelovigen is de ver
kondigingvan het 'Woord' Gods
het belangrijkste. In de Hoog
landse Kerk (hoewel van origine
katholiek) is dit goed te zien. Al
le stoelen en banken staan ge
richt op de preekstoel van waar
het Woord van God verkondigd
wordt. Op welke wijze en in
welk opstelling het avondmaal
gevierd wordt, is niet direct uit
de inrichting van de kerk af te
zien. In de Lokhorstkerk vieren
de remonstranten het avond
maal door staande in een kring
elkaar brood en wijn aan te ge-
In elk van de zeven monu
mentale Leidse kerken (de Har-
tebrugkerk. de Hooglandse
kerk. de Lokhorstkerk, de Lu
therse kerk, de Marekerk, de
Waalse kerk en de Pieterskerk)
is aangegeven op welke wijze de
gelovigen binnen die kerk het
avondmaal en de eucharistie
vieren. Daarnaast staat in elke
kerk een deel van een meer al
gemene expositie over avond
maal en viering.
Zilver
Om het avondmaal te kunnen
vieren, moet er zilver of in elk
geval een vorm van drink- en
eetgerei te vinden zijn. Veel
echt oud zilver heeft Leiden
niet. In 1573 ontving schout
Hendrik van Brouckhoven de
machtiging om het zilver dat
zich in de Leidse kerken bevond
'tot zilver te brengen' en 'in by-
wesen van schepenen te mogen
vercopen'.
Een uit 1510 daterende kelk
die in de Pieterskerk gebruikt is
geweest, is aan de smeltkroes te
ontkomen. Deze laat-gotische
kelk, gemaakt door Willem Dir-
cxz, staat gedurende de maand
juli in De Lakenhal, temidden
van ander lithurgisch zilver
vaatwerk. Ook aan het gebruikte
zilver is de godsdienstige stro
ming af te zien.
De tentoonstellingenreeks is
vanmiddag in de Pieterskerk of
ficieel geopend door burge
meester mr. C.H. Goekoop van
Leiden, portefeuillehouder Mo
numentenzorg en voorzitter
van de Raad voor het Cultuur
beheer. Onder de gasten be
vond zich bisschop A.H. van
Luyn van Rotterdam, die een
inleiding hield over de
'Oecumene'. Dominee R.E. van
de Berg. secretaris van de syno
de van de Evangelisch-Lutherse
Kerk hield een verhandeling
over 'Samen op weg - samen
aan tafel' en emeritus-predikant
N.K. van den Akker van de Ne
derlandse Hervormde Kerk
sprak over 'Heilig Avondmaal-
/Eucharistie'.
De zeven kerken van de het
evenement Langs Leidse Kerken
zijn elke zaterdag in juli van
11.00 tot 16.00 uur te bezichti
gen. Gidsen van het Gilde Lei
den verzorgen rondleidingen en
in de kerken zijn veelal vrijwilli
gers aanwezig die antwoord ge
ven op vragen. Er is in de ker
ken geregeld orgelspel te horen
en elke zaterdag wordt afgeslo
ten met een vesperdienst in één
van de kerken.
Naast de zeven kerken staat
ook de expositie in de Lakenhal
in het teken van de rondgang
langs Leidse kerken. In de
openbare bibliotheek is een
tentoonstelling ingericht over
de viering van het avondmaal in
de islam.
Ter gelegenheid van het lus
trum is, eveneens onder de titel
'Neemt en eet', een boekwerk
verschenen. Hierin wordt door
negen verschillende auteurs het
avondmaal en de eucharistie in
kerk- en kunsthistorisch per
spectief belicht. 'Neemt en eet'
is verkrijgbaar tijdens de ten
toonstelling voor 24,50 gulden.
Na die tijd ligt het boek in de
boekhandel en kost dan vijf gul
den meer.
Een kelk die in het verleden in de
Pieterskerk is gebruikt, gemaakt
Een avondmaalservies uit de twintigste eeuw, eigendom van de her
vormde gemeente van Leiden.
FOTO RE HOLBRUCCE
DOORN/APELDOORN ANP
Al 75 jaar predikt het christelijke
blad 'Het Zoeklicht' de spoedige
wederkomst van Christus. Dat
het er in die tijd nog niet van is
gekomen, verbaast eindredac
teur H. Blok niet. ,,God heeft
een heel andere tijdrekening
dan wij."
De tekenen die wijzen op een
spoedige terugkeer zijn sinds de
verschijning van het eerste
nummer, vandaag precies drie
kwart eeuw geleden, alleen
maar duidelijker geworden. De
oprichting van de staat Israël in
1948 is voor de 23.000 door
gaans evangelische lezers van
het blad het meest in het oog
springend.
De oprichter van het blad, de
evangelist Johannes de Heer die
ook een bekende Liedbundel
schreef, wilde met de bijbelse
profetieën in de hand 'het hui
dige wereldgebeuren' onder
zoeken. ..De tijd van gemoede
lijke beschouwingen en stichte
lijke stukjes is voorbij. Daarvoor
is de tijdstroom te geweldig",
schreef hij.
Net als zijn illustere voorgan
ger heeft Blok weinig moeite
enkele huidige 'tekenen' op te
sommen. De aarde is 'vol
wreedheid en geweld', 'de god
verlatenheid' is groter dan ooit
en het occultisme tiert welig.
Ook de acceptatie van abortus,
euthanasie en homoseksualiteit
- 'zelfs door de kerk' - hoort er
bij. „Dat zijn gruwelijke tekenen
van de eindtijd", aldus de eind
redacteur.
De groei van het aantal Zoek
licht-abonnees rekent Blok
eveneens tot de cruciale ont
wikkelingen. In de acht jaar dat
hij zijn functie uitoefent, is het
abonneebestand verdubbeld.
„We hebben de tijd mee. Ook
binnen de kerken krijgt men
steeds meer oog voor deze za
ken." Blok doelt met name op
evangelische- en pinkstergroe
peringen, baptistengemeenten
en de behoudende reformatori
sche kerken.
Hij wil vooral voorkomen als
een fantast gezien te worden.
„Wij fantaseren niet. Wij propa
geren alleen wat Gods Woord
duidelijk zegt. De bijbel is een
heel actueel boek, dat schrijft
over de tijd waarin we nu le
ven", aldus Blok. Dat betekent
niet dat er zeer gedetailleerde
voorspellingen in staan. „God
en de bijbel geven alleen de
grote lijnen aan."
De vereniging Het Zoeklicht
draagt deze boodschap niet al
leen uit in haar tweewekelijks
blad, maar ook tijdens de jaar
lijkse toogdag (5000 bezoekers)
en de bijeenkomsten in het ei
gen conferentieoord. Verder or
ganiseert de vereniging 'profeti
sche' reizen naar Israël. Kc
mend jaar begint 'Het Zoek
licht' ook activiteiten in België,
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te NOORDWIJK (bw. Ich-
thus): A. van de Beek te Rijssen; te
Schoonrewoerd: L.M. Jongejan, kan
didaat te Nieuw Lekkerland; te Am
sterdam (toez.) voor bijz. werkz. t.b.v.
de Stichting Diensten met Belang
stellenden, Engelse Kerk, Begijnhof
(part-time) en te Zunderdorp (part-ti
me): A F. Troost te Ermelo, die deze
beroepen heeft aangenomen.
Aangenomen: naar Usselo: G J.
Bouwmeester, kandidaat te Nieuwe-
gein.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Hattem (3e pred.
plaats): E. Heres te Assen-Noord, te
Leens: G. Treurniet Azn, te Waardhui-
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Sliedrecht-Centrum
(tweede predikantsplaats): K. Visser,
kandidaat te Genemuiden.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te Oosterend (Texel): E.
Venema te Elspeet; te Aagtekerke: M.
Karens, kandidaat te Zoetermeer.
REMONSTRANTSE BROEDERSCHAP
Beroepen: te Amsterdam: mevr. Y
Poppmga te Deventer, die dit beroep
heeft aangenomen.
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
AtENESR EN MEVROUW, U
REE-p MET UW AUTO EEN
APoTHEE-K BiWMEi
DAT ÏS EEN VORM VAN
zaaksbeschadiging? U
«K9GT PAAR.OM EEN
BOETE WAN 1SOO,-
VAN Mi)
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgevenj Damidte bv
DIRECTIE: B M Essenberg, G P Arnold (adj), J.
Kiel (adj),
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (adj)
OMBUDSMAN R D Paauw, tel dag 9 30-
11 30 uur 071-356215, of per post
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden
Telefoon 071-356356
POSTADRES
Postbus 54.2300 AB Leiden
TELEFAX
Advertenties 071-323508
Fam berichten 071-323508
Redactie071 -321921
ADVERTENTIES
ma.-vrij van 08.30-17.00 uur
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma.-vrij van 8.30-17 00 uur:
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Tel 071-128030 bij vooruitbet. (incl. BTW)
perm
peracc.girc
85.55
per jaar 329.30
VERZENDING PER POST
Nederland per kwartaal 125,50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
mat/mvnj 18 00-19.30 uur.
zat. 10 00-12 00 uur Tel 071-143241
autom.bet.
29.30
84,55
328,30
HET WEER
Tropische grens
De maand juli gaat er volop zomers
tegen aan, De eerste 3 a 4 dagen
ligt het temperatuurniveau overal
boven 25 graden en als het meezit
wordt op meerdere plaatsen de tro
pische grens van 30 graden gepas
seerd. Een onweersbuitje in de late
middag of avond is mogelijk, maar
die bijverschijnselen geven alleen
maar een prettige verkoeling, zon
der de zomer uit zijn evenwicht te
halen.
De eerste zomermaand - juni - be
gon gunstig met op de 1ste hoge
temperaturen van 24 tot 28 gra
den. De volgende tien dagen werd
ons land bezocht door talrijke At
lantische storingen. Dat leverde el
ke dag wel een paar millimeter re
gen op en de temperaturen lagen
rond 2 graden lager dan het langja
rig gemiddelde. Daarna ging het
Azorenhoog zich met het Europese
weer bemoeien. De weersverbete-
ring kwam er, maar door de ver
keerde positie van het hogedruk-
systeem lag ons land blootgesteld
aan frisse noorden- of noordwes
tenwinden.
Tot aan de langste dag bleef het
aan de koude kant, maar wel
droog. Na de 21ste trokken ver
schillende kernen van hogedruk
naar het vasteland en kon de zomer
eindelijk beginnen. Vanaf de 24e
werd elke dag wel ergens in ons
land de zomerse grens van 25 gra
den gepasseerd. In het uiterste
oosten en zuiden van het land wer- 1
den zelfs één of twee tropische da
gen opgetekend met als hoogste
temperatuur 32.4 graden te Arcen
(L). De hoge temperatuur gaf aan
leiding tot plaatselijk onweer. Voor-
al langs de oostgrens was het in de I
ochtend van de 29e compleet
noodweer met veel blikseminsla
gen en wateroverlast. Toch was de
tweede helft van juni behoorlijk
droog; uiteindelijk lag het landelijk
gemiddelde met 55 millimeter iets
beneden de normale regenval.
In onze regio was de neerslagver
deling gelijkmatig verdeeld met 46
millimeter te Schiphol en Haarlem;
51 millimeter in Santpoorten 55
millimeter te Leiderdorp. Daarmee
bleef de kuststrook wat droger dan
het binnenland, waar De Bilt 70
millimeter opving. Het koude begin
en het zomerse slot van juni bracht
de temperatuur op een gemiddeld
normaal niveau van 11.0 graden
als minimum en 19.3 graden als
maximum (Schiphol). Qua zonne
schijn kwamen we iets te kort,
maar de eerste dagen van juli zul
len dat proberen goed te maken.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Perioden met zon en op de
meeste plaatsen droog. In
het westen meer bewol
king en plaatselijk regen
of een'bui. Middagtempe-
ratuur meest tussen 16. en
22 graden, in Engeland
plaatselijk 25 graden.
België en Luxemburg:
Zonnig, morgen wat meer
bewolking en een lokale
regen- of onweersbui.
Maxima ongeveer 30 gra
den, morgen aan de kust
bij wind van zee iets koe
ler.
Noord- en Midden-Frank-
Flinke zonnige perioden
en vooral in het westen
een lokale regen- of on-
weersbuj. Maxima meest
tussen 30 en 35 graden,
morgen in het westen iets lagere tempe
raturen. Aan de Kanaalkust maxima tus
sen 20 en 25 graden.
Portugal:
Droog en veel zon, maar langs de west
kust ten noorden van Lissabon ook
plaatselijk mist of wolkenvelden. Mid-
dagtemperatuur aan zee van 20 graden
aan de Costa Verde tot rond 30 in de Al-
garve. In het binnenland maxirtoa tot 35
graden.
Madeira:
Perioden met zon, ook nu en dan wol
kenvelden. Droog. Maxima ongeveer 22
graden.
Spanje:
Meest zonnig en zeer warm met maxima
aan zee van 30 tot 35, in het binnen
land ongeveer 40 graden. Aan de Golf
van Biskaje en in de westelijke Pyrenee-
en naast zon ook geregeld wolkenvelden
en middagtemperaturen rond 22 gra-
Canarische Eilanden:
Zonnig, aan de noordkant van de eilan
den ook enkele wolkenvelden. Middag-
temperatuur ongeveer 28 graden.
Marokko:
Westkust: Droog en vrij zonnig, aan het
strand vooral in de ochtend hier en daar
mist of laaghangende bewolking. Mid-
dagtemperatuur vlak aan zee ongeveer
27 graden, landinwaarts veel warmer
Tunesië:
Zonnig. Middagtemperatuur aan het
strand tegen de 30, landinwaarts 35 tot
40 graden.
Zuid-Frankrijk:
In de westelijke Pyreneeën en aan de At
lantische kust mogelijk een regen- of
onweersbui, verder zonnig en zeer warm.
Middagtemperatuur ongeveer 35 gra
den, aan de Atlantische kust bij wind
van zee minder warm
Mallorca en Ibiza:
Droog en veel zon. Middagtemperatuur
aan het strand ruim 30 graden.
Italië:
Overwegend zonnig en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur tussen 30 en
35 graden
Corsica en Sardinië:
Zonnig. Middagtemperatuur ongeveer
33 graden.
Griekenland en Kreta:
Overwegend zonnig, In het noorden wat
meer wolken en kans op een lokale on
weersbui. Op de Egei'sche Zee tijdelijk
wat minder wind. Maxima aan de stran
den ongeveer 30 graden, in het Griekse
binnenland rond 35 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig. Langs de Turkse westkust tijde
lijk afnemende wind. Middagtempera
tuur op' veel plaatsen 30 graden of iets
Duitsland:
Zonnig, morgen in het westen mogelijk
een lokale onweersbui. Middagtempera
tuur in het noorden vandaag ongeveer
25, morgen 28 graden. Elders in Duits
land middagtemperatuur tussen 30 en
35 graden.
Zwitserland:
Zonnig. Morgen in het westen een kleine
kans op een onweersbui. Middagtempe
ratuur tussen 30 en 35 graden.
Oostenrijk:
Vandaag eerst nog enkele wolkenvelden,
verder zonnig. Middagtemperatuur tus
sen 28 en 33 graden.
Polen:
Zonnig. Middagtemperatuur van 23 gra
den vlak aan zee tot 28 in het zuiden.
Tsjechië en Slowakije:
Vandaag eerst nog kané op enkele wol
kenvelden, verder zonnig. Middagtem
peratuur 28 en 33 graden.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
WEERRAPPORTEN
ZATERDAG 2 JULI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 05.23 Zon onder 22.01
Maan op 01.19 Maan onder 15.54
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 10.46 23.23
Laag water 06.27 18.55
Weerrapporten 30 juni 20 u
22 18 0.0
33 24 00
30 20 00
29 21 00
27 19 01
0 16 00
32 22 00
17 12 00
Het Laatste Avondmaal van Dirk Bouts (1464). Een reproductie is deze maand te zien in de Pieterskerk.
FOTO ST PIETERSKERK LEUVEN
HEINZ
BOES
JA JODOCUS, DAT !S
NOU ££fj éOLAf.CWB"