Fel conflict FNV
Binnenland
Lubbersweet waarom
Bonn hem niet meer wilde
Zomaar uit de lucht gevallen
Houten huis en aluminium
auto beter voor milieu
Kok en Van Mierlo pakken
Bolkestein weer hard aan
Zaktelefoon straks niet alleen meer voor 'happy few'
Anderhalf tot drie jaar
in 'Gouden KalF-zaak
)ONDERDAG 30 JUNI 1994
CPD Geassocieerde Pers Diei
Hersenonderzoek voor moordenaar
amsterdam De 31 - jarige Oostzaner die werd veroordeeld voor
de moord op zijn buurvrouw en haar 3-jarige zoontje, zal wor
den onderworpen aan een medisch onderzoek. Volgens zijn ad
vocaat. mr. P. Doedens, heeft de man een hersenbeschadiging
en was hij daarom 'volledig ontoerekeningsvatbaar'. Als de man
inderdaad een stoornis heeft, kan dat ertoe leiden dat hij geen
gevangenisstraf krijgt. De Haarlemse rechtbank heeft hem tot
twintig jaar cel en TBS veroordeeld.
Weer minder mensen weg bij NS
utrecht Het aantal 'overcomplete' conducteurs en machinisten
bij de NS zal waarschijnlijk nog met enkele tientallen dalen. De
spoorbonden en de NS hebben gisteren afgesproken eerst te in
ventariseren hoeveel NS'ers bereid zijn tijdelijk (gedurende vier
jaar) een dag in de week minder te werken. Volgens de Vervoers-
bond FNV zal daarmee het aantal boventalligen naar verwach
ting met nog eens vijftig kunnen dalen tot circa 76 personen.
Aanvankelijk ging het om 472 machinisten en conducteurs.
Frankische graven gevonden in Gennep
gennep In het centrum van het Limburgse plaatsje Gennep zijn
een grafveld met brandgraven uit de vijfde eeuw en ongeveer
dertig kuilgraven uit de zevende eeuw gevonden. Al langer werd
vermoed dat er op die plek, aan de rand van een in 1989 opge
graven Frankische nederzetting, graven zouden liggen. Vooral
de kuilgraven zijn interessant, omdat zij wijzen op het bestaan
■an een tweede Frankische nederzetting in Gennep uit de ze-
ende eeuw. Daarvan was tot nu toe nog niets teruggevonden.
Stroomstoring legt Doetinchem plat
arnhem Ongeveer de helft van de huishoudens in Doetinchem
zit sinds gisteravond zonder stroom. Oorzaak is een dubbele
ontploffing in een trafo-huisje in Doetinchem. Medewerkers van
de Énergiemaatschappij voor Gelderland, Flevoland en Fries
land (NUON) zijn sinds middernacht bezig de huishoudens
weer van stroom te voorzien. De oorzaak van de ontploffing is
nog niet bekend.
Inkrimpen veestapel is onvermijdelijk
den haag» Alleen als er minder vee komt. is het mogelijk het
mestoverschot terug te dringen volgens de vastgestelde normen.
Dit is de conclusie uit een tot nu toe geheim gehouden onder
zoek dat in opdracht van de ministers Bukman (landbouw) en
Alders (milieu) is verricht. Flet betrof een voorstudie van een
rapport dat later onder de naam 'Mineralen onder controle' naar
de Tweede Kamer is gestuurd. Maar in dit rapport komt de con
clusie uit het vooronderzoek helemaal niet meer voor. PvdA en
WD hebben de ministers om opheldering gevraagd.
Toeslagen voor banenpooler verboden
den haag Vanaf 1 juli mogen werknemers in een banenpool
niet mèèr ontvangen dan het minimumloon. Toeslagen voor
overwerk, ongemak, onregelmatig werk en gratificaties zijn dan
verboden. Minister De Vries (werkgelegenheid) heeft vandaag de
Rijksbijdrageregeling Banenpools in deze zin gewijzigd. De
maatregel moet de doorstroom van banenpoolers naar gewoon
werk bevorderen. Als ze allemaal toeslagen krijgen, zouden ze
erop achteruit kunnen gaan als zij een niet-gesubsidieerde baan
aanvaarden.
Haarlems-Leidsch Dagblad eist paarse stukken
Met een beroep op de wet op de openbaarheid
van bestuur (WOB) heeft deze krant demissio
nair premier Lubbers om inzage gevraagd in alle
stukken die betrekking hebben op de maandag
mislukte poging om een paars kabinet te forme
ren. Volgens hoofdredacteur Nypels is ondanks
de verklaringen van de informateurs en de be
trokken politieke leiders nog steeds volstrekt on
duidelijk waarop de formatie van een kabinet
van PvdA, WD en D66 precies is stukgelopen.
Alleen de stukken die duidelijkheid volgens hem
geven.
De afgelopen zeven weken hebben de infor
mateurs Vis, De Vries en Van Aardenne met
Kok, Van Mierlo en Bolkestein en hun secon
danten een bijna volledige en ongekende radio
stilte in acht genomen. Dat heeft veel irritatie
gewekt bij de overige partijen. .,Dat D66 zo vol
overgave aan die stilte meedeed, sorry, daar kan
ik als eenvoudig SGP'ertje niet bij", snierde ka
merlid Van der Vlies gisteren richting Van Mier
lo bij het debat over de mislukte paarse forma
tiepoging. Die wist daarop weinig anders te zeg
gen dan dat 'machtsvorming alleen in stilte kan
plaatsvinden'.
Industriebond verwerpt compromis over nieuwe structuur
den haag gpd
Binnen de FNV is opnieuw een diepgaand conflict ont
staan over de toekomst van de vakfederatie. De Indus
triebond FNV kan het niet verkroppen dat de slepende
discussie over de herstructurering van de FNV is uitge
mond in een compromis-voorstel waarin nagenoeg alles
bij het oude blijft. De Industriebond dreigt nu het com
promis te torpederen.
bonden die weinig leden en
geld hebben. Vooral de ambte
narenbond AbvaKabo weigert
geld te investeren in een reorga
nisatie die de ambtenaren mo
gelijk niets oplevert.
Noodgedwongen is er nu
voor gekozen louter op basis
van vrijwilligheid te gaan sa
menwerken. Er komt wel een
gezamenlijke FNV-dienstverle-
ningsorganisatie, maar dat is
een nieuwe naam voor al be
staande activiteiten zoals de
Begin april werd al duidelijk dat
het plan om de negentien FNV-
bonden te laten opgaan in drie
grote clusters, de eindstreep
niet zou halen. De meeste bon
den willen hun zelfstandigheid
behouden en niet opgaan in de
massa van 1,1 miljoen FNV-le-
den.
Bovendien wil een aantal rijke
en sterke bonden niet fungeren
als 'trekpaard' voor de armere
rechtskundige dienst en de be
lastingservice.
De Industriebond is van meet
af aan voorstander van een in
grijpende reorganisatie en van
drie grote clusters, één voor de
collectieve sector en twee voor
de marktsector. Nog maar een
kwart van de werknemers is
vakbondslid. Twintig jaar gele
den was dat nog veertig pro
cent. De Industriebond heeft
het extra moeilijk omdat het
aantal werknemers in de indu
strie daalt.
FNV-voorzitter Stekelenburg
probeert de Industriebond voor
maandag op andere gedachten
te brengen. Dan is er een extra
vergadering over de reorganisa
tieplannen. In november wordt
tijdens het FNV-congres defini
tief besloten over de toekomst.
den haag-bonn anp-gdp-ap
Premier Lubbers zal geen nieu
we gooi doen naar het voorzit
terschap van de Europese Com
missie. tenzij Bonn hem dat
vraagt. De kans daarop is echter
nihil, zo bleek gisteren uit op
merkingen van zowel bonds
kanselier Kohl als minister van
buitenlandse zaken Kinkel.
De Tweede Kamer vroeg gis
teravond in een debat over de
Corfu-top om een onderzoek
naar wat er precies is misge
gaan rond de kandidatuur-Lub-
bers. Te meer omdat Nederland
nu al een paar keer een hoge in
ternationale functie aan zijn
neus voorbij heeft zien gaan.
De CDA'er Van der Linden,
oud-staatssecretaris van buiten
landse zaken, wierp de vraag op
of Den Haag niet een te gebrek
kig 'antennestelsel' heeft in de
belangrijke Europese hoofdste
den. De liberaal Weisglas viel
hem bij. „Het kan niet alleen
liggen aan de boze buitenwe
reld en ook niet aan onze kandi
daten", aldus de WD'er.
Licht geëmotineerd wees
Lubbers er op dat het Kanzle-
ramt op geen enkele wijze af
stand heeft genomen van 'infa
me publicaties' in het invloed
rijke Duitse dagblad Die Welt
over de Nederlandse kandida
tuur. Bovendien zou Kohl op
Corfu een aantal kleinere lidsta
ten onder grote druk hebben
gezet Nederland niet te steu
nen.
Demissionair premier Lubbers en cabaretier Seth Gaaikema luisterden
gisteren in Den Haag aandachtig toe bij de presentatie van de herinne
ringsbundel 'Afscheid van Ruud Lubbers', foto anp Raymond rutting
Dat impliciete Duitse veto is
ook de reden waarom hij zich
uiteindelijk terugtrok, ondanks
een verzoek van de Britse pre
mier Major om kandidaat te
blijven. Een sluitende verklaring
voor de bewolkte relatie met
Kohl kon de premier niet geven.
„Misschien heb ik me te gehar
nast opgesteld om de Europese
Centrale Bank in ons land te
krijgen. Feit is dat in 1993 de
heer Dehaene nog niet in beeld
was. Misschien was dit de man
die Kohl beter paste."
De Duitse minister van bui
tenlandse zaken Kinkel heeft
gisteren gezegd dat de EU-lid-
staten het Britse veto tegen
Dehaene moeten accepteren.
Hij voegde daaraan toe dat
Dehaene zelf moet beslissen of
hij kandidaat wil blijven 'maar
ik zeg dat we naar een consen
sus moeten streven'. Vandaag
zou Kinkel in Londen overleg
gen over de opvolging van Del-
ors. Kinkels baas Kohl zei giste
ren voor de televisie nog steeds
vertrouwen te hebben in
Dehaene. „We zullen alle EU-
landen vragen of er een moge
lijkheid is het eens te worden
over deze kandidaat", aldus Ko
hl,die de mogelijkheid open
houdt voor een compromiskan
didaat.
bilthoven gpd
Houten huizen en auto's met
aluminium in plaats van staal
helpen om het broeikaseffect
tegen te gaan. Dat stelde
ir. J .Ybema gisteren bij de pre
sentatie van het Nederlandse
aandeel in een internationaal
onderzoek naar luchtvervuiling
en klimaatverandering.
Volgens Ybema kan de uit
stoot van de schadelijke stof
kooldyoxide, die voor een be
langrijk deel bijdraagt aan het
broeikaseffect, flink verminde
ren door andere materialen te
gebruiken. Het Energie-onder
zoekcentrum Nederland (ECN)
heeft de invloed van allerlei ma
terialen op deze vorm van
milieuvervuiling bestudeerd.
Daarbij werden materialen 'van
de wieg tot het graf' gevolgd.
Een blok staal bijvoorbeeld
wordt verwerkt tot auto-onder
delen en een motor. Daar is
energie voor nodig en die
draagt bij aan het broeikasef
fect. Hetzelfde geldt voor het in
elkaar zetten van de auto en
voor de verwerking van au
towrakken. Ondertussen heeft
de wagen kilometers afgelegd.
Met de vervuiling die dat ople
vert, is in het onderzoek ook re
kening gehouden. Bovendien
werden de kosten van de pro-
duktieprocessen in het model
verwerkt. De slotconclusie luidt
dat een wagen met aluminium
onderdelen minder energie ver
bruikt dan een voertuig van
staal.
Op een vergelijkbare manier
werd de woningbouw doorge
licht. De onderzoekers kwamen
tot de conclusie dat de bouw
volgens het in Scandinavië po
pulaire systeem van houtskelet-
bouw per saldo minder vervui
ling» oplevert dan het gebruik
van steen en cement.
Het ECN-onderzoek is een
van de tweehonderd projecten
waarmee ons land bijdraagt aan
het wereldwijde onderzoek naar
de veranderingen van het kli
maat op aarde.
Verwijten in kamerdebat over paars
sqestdijk» Zes man van de paraclub Icarus uit Loosdrecht landden gisteren ter gelegenheid van de verjaardag van prins Bernhard in de tuin van pa
leis Soestdijk. De prins, tweede van rechts op de foto, werd gisteren 83. foto anp aldo alessie
Ontheffing voor
langere bussen
Touringcars die drie meter
langer zijn dan nu is toege
staan, rijden sinds gisteren
door Nederland. Minister
Maij (verkeer en waterstaat)
heeft ontheffing verleend
voor bussen die vijftien me
ter lang zijn. Oad Reizen in
Holten heeft gisteren de eer
ste lange bus officieel in ge
bruik genomen. Ze worden
gebouwd door het Neder
landse bedrijf BOVA.
Het nieuwe type bus voor
ziet in de toenemende be
hoefte van de reiswereld aan
goedkoper grootschalig ver
voer naar bijvoorbeeld zon-
bestemmingen in Zuid-Euro
pa en de wintersport. De bus
kan 35 procent meer passa
giers vervoeren en de ver-
voersprijs per passagier kan
tien tot vijftien procent lager
worden.
Het milieu is ook gebaat bij
de lange bus, omdat die bijna
evenveel uitlaatgassen pro
duceert als de kortere versie.
Ook is de wagen, die drie as
sen heeft, zeer veilig.
Nieuw digitaal net geeft mobiel bellen nieuwe impuls
naast zijn er drie soorten abon
nementen. De soort die volgens
PTT Telecom het populairst zal
worden, kost 77 gulden per
maand aan vaste kosten en 90
cent per minuut voor binnen
landse gesprekken. Voor bellen
vanuit Nederland geldt het in
ternationale tarief plus een toe
slag van 65 cent per minuut.
Maar het is de vraag of zo'n
lang abonnement een slimme
zet is. Begin volgend jaar krijgt
PTT Telecom concurrentie van
een tweede aanbieder van GSM,
die nog moet worden aangewe
zen. Verwacht wordt dat de
komst van die concurrent tot
een nieuwe prijzenslag leidt. De
Consumentenbond raadt men-
sen, die de digitale auto- en
zaktelefoon niet echt nodig
hebben, dan ook aan even te
wachten met de aanschaf.
Bovendien adviseert de Consu
mentenbond mensen die hun
mobiele toestel slechts in eigen
land gebruiken, gewoon het ou
de ATF3-abonnement aan te
houden. Dat is veel goedkoper
dan het GSM-abonnement. Bo
vendien moet de klant, die vrij
wel overal van een ongestoorde
GSM-ontvangst wil genieten, ei
genlijk de zware autotelefoon
van acht watt nemen. De goed
kopere zaktelefoon van twee
watt is lang niet overal te ge
bruiken, aldus diverse dealers
en de Consumentenbond. Het
huidige ATF3-net blijft nog ten
minste tien jaar bestaan, belooft
PTT Telecom. ATF3 dat
goedkoper is, maar vrijwel al
leen in Nederland te gebruiken
heeft hu zo'n 220.000 abon
nees. Daarvan zijn er, hoewel
GSM er al zat aan te komen,
toch 40.000 in de afgelopen zes
maanden bijgekomen.
den haag wilco dekker
De auto- en de zaktelefoon lij
ken binnenkort niet langer
voorbehouden aan de happy
few. De introductie morgen van
een nieuw digitaal mobiel tele
foonnet (GSM) heeft een ware
prijzenslag ontketend, die het
tot voor kort zo dure speeltje
ook voor de gewone man of
vrouw binnen handbereik
brengt. De grote winnaar lijkt
voorlopig PTT Telecom, dat de
kassa al hoort rinkelen. Meer
bellers via het mobiele net bete
kent immers extra omzet.
De oude analoge zak- en auto
telefoons, werkend via het al
langer.bestaande ATF 3-net,
zijn de afgelopen maanden
voorafgaande aan de komst van
het 'slimmere broertje' GSM, al
vele honderden guldens goed
koper geworden. Zo kost bij
Correct in Rotterdam het goed
koopste ATF3-model nu 499
gulden. Hetzelfde toestel kostte
een jaar geleden nog 1999 gul
den.
De nieuwe digitale GSM-toe-
stellen worden straks bij een en
kele dealer voor stuntprijzen op
de markt gebracht. PTT Tele
com gaat er vanuit dat de GSM-
toestellen na morgen, wanneer
het digitale GSM-net operatio
neel wordt, voor tussen de dui
zend en tweeduizend gulden in
de winkel liggen. Roadphone in
Amsterdam biedt het toestel
echter al aan voor 649 gulden
(ex-BTW). Andere dealers geven
prijzen op van tussen de 900 en
3Ó00 gulden. Roadphone kan
het GSM-toestel zo goedkoop
aanbieden omdat de Amster
damse dealer zijn waar uit het
buitenland betrekt. Daar be
staat GSM al langer en heeft de
den haag anp
Terwijl informateur Tjeenk Wil
link vandaag van de fractielei
ders van de vier grootste partij
en nog eens hoort wat zij nu
precies willen, hebben D66-lei-
der van Mierlo en PvdA'er Kok
gisteren hun WD-collega Bol
kestein nog eens hard aange
pakt. In het kamerdebat over de
mislukking van paars noemde
Van Mierlo de nieuwe bezuini-
gingseisen op de valreep van
Bolkestein 'een overval' terwijl
Kok het had over 'het creëren
van nieuwe politieke feiten op
het allerlaatste moment'.
De harde woorden van met
name Van Mierlo duiden er op
nieuw op dat hij eerder zal kie
zen voor samenwerking van
CDA en PvdA dan voor een cen
trum-rechts kabinet met CDA
en WD. Van Mierlo heeft voor
een centrum-links kabinet wel
als eis gesteld dat CDA en PvdA
een duidelijk ander beleid gaan
voeren.
CDA-leider Brinkman voelt
vooralsnog niets voor een cen
trum-links kabinet. Tijdens het
debat waarschuwde hij Van
Mierlo dat die zijn teleurstelling
over het mislukken van paars
niet zo moet vertalen 'dat ande
ren in het stof moeten bijten'.
Brinkman vindt ook dat Van
Mierlo zijn eisen aan de huidige
regeringspartijen niet te hoog
moet opschroeven. „Het gaat
niet aan om te zegger. dat het
zittende kabinet er met de pet
naar heeft gegooid."
Het hoogtepunt van het debat
werd gevormd door een felle
woordenwisseling tussen de
drie voormalige beoogde paarse
partners over de schuldvraag.
Kok en Van Mierlo betoogden
dat Bolkestein eerder gesloten
deelakkkoorden op financieel-
economisch gebied aan zijn
laars heeft gelapt door afgelo
pen zondag één dag voor het
stuklopen van de onderhande
lingen met een fors aanvul
lend eisenpakket op tafel te ko
men.
Bolkestein stelde toen voor
een bezuiniging van vijf miljard
op de rijksbegroting te vervan
gen door een even grote ingreep
in de sociale zekerheid. Volgens
Kok kwam Bolkestein met dat
pakket 'als een duveltje uit een
doosje', terwijl hij eerder ak
koord was gegaan met het voor
de helft koppelen van de uitke
ringen aan de lonen in de
marktsector.
De WD-leider bestreed dat.
Volgens hem was er tijdens de
paarse onderhandelingen geen
sprake van deelaldcoorden.
„Niets was akkoord tot alles ak
koord was." Een ingreep in de
rijksbegroting van vijf miljard
was volgens hem niet verant
woord omdat investeringsde
partementen als onderwijs, de
fensie en verkeer en waterstaat
daardoor onevenredig zouden
worden gepakt.
Kok stelde daar tegenover dat
de WD in haar verkiezingspro
gram deze bezuinigingen al
voor haar rekening had geno
men. Bovendien had de PvdA-
leider maandagmorgen vlak
voor de breuk nog aangebo
den de bezuinigingen op de
rijksbegroting anders in te vul
len.
Van Mierlo onderschreef de
lezing van Kok. Hij verweet Bol
kestein niet te zijn ingegaan op
de ruimte die de PvdA-voorman
bood en in één keer te hebben
vernield wat in zes weken was
bereikt.
'Overheid schiep klimaat voor wildgroei
amsterdam gpd
GSM, het nieuwe mobiele telefoonnetwerk van de PTT, werd gisteren in Wassenaar feestelijk geïntroduceerd.
foto anp patrick van berkel
hevige concurrentie de toestel
len goedkoper gemaakt.
In Duitsland worden de toestel
len soms gratis aangeboden,
mits de klant een langdurig
abonnement er bij neemt. Voor
de Nederlandse gebruiker heeft
het daarom slechts in beperkte
mate zin over de grens te win
kelen. Een Duits GSM-toestel is
alleen zo goedkoop als er ook
een Duits GSM-abonnement bij
wordt genomen. Daardoor belt
men altijd via Duitsland, wat de
telefoonrekening met een kwart
doet groeien.
De ongeveer tweeduizend dea
lers doen mede hun best GSM-
toestellen aan de man te bren
gen omdat er bonussen vallen
te behalen bij de zogenoemde
service providersondernemers
die 'GSM-ruimte' kopen Hij PTT
Telecom en vervolgens de win
keliers zo'n 150 gulden premie
geven per aangeleverde klant.
De klant moet namelijk niet al
leen een GSM-toestel kopen,
maar ook een GSM-abonne
ment nemen. Daarvoor krijgt hij
een speciale chipkaart, die hij in
elk GSM-toestel kan stoppen.
Zo kan hij in bijna heel Europa
bellen en gebeld worden.
De drie providers Debitel,
Martin Dawes en Talkline
pfoberen de klant met allerlei
extra's te verleiden om bij hun
een GSM-abonnement te ne
men. Debitel biedt bijvoorbeeld
gratis hotelreservering voor de
klanten, of één gratis maaltijd
bij een etentje voor twee. Hoe
langer het GSM-abonnement
duurt dat de klant neemt, hoe
goedkoper hij het toestel krijgt.
Een GSM-abonnement kost 100
gulden aan entreegeld. Daar-
De zes Israëlische verdachten in
de 'Gouden KalF-zaak hebben
celstraffen van anderhalf tot
drie jaar gekregen. Een derde
van hun straf is voorwaardelijk.
De Amsterdamse rechtbank
acht bewezen dat de zes zich
via hun wisselkantoren in -de
hoofdstad schuldig hebben ger
maakt aan geld witwassen, be
lastingontduiking en oplichting.
De straffen zijn lager uitgevallen
dan de vijf jaar onvoorwaarde
lijk die de officier van justitie
twee weken geleden eiste.
Omdat de verdachten al ge
ruime tijd in voorarrest zitten,
komen ze tussen nu en acht
maanden vrij. De twee hoofd
personen van de betrokken fa
milie kregen ook nog een boete
van 100.000 gulden opgelegd.
De andere vier moeten 25.000
gulden betalen.
Bij de uitspraak van het von
nis gistermiddag richtte de
rechtbankpresident .beschuldi
gende woorden aan het adres
van de Nederlandse overheid.
Door gebrekkige voorlichting en
het niet onder bancaire controle
brengen van de druk bezochte
wisselkantoren, is volgens haar
'een klimaat voor wildgroei'
ontstaan. Desondanks meende
zij dat de Israëlische familie had
moeten weten dat zij met zwart
geld had te maken. De bankbil
jetten werden vaak in kleine
coupures en in reistassen aan
gevoerd. Namen werden nooit
gevraagd. Hoewel dit formeel
ook nu nog niet hoeft, vond de
rechtbank dat de familie de
misdaad willens eri wetens 'had
begunstigd'.
De 'Goudén Kalf -zaak kreeg
vorig jaar veel aandacht toen de
Amsterdamse politie melding
maakte van betrokkenheid van
wisselkantoren bij drughandel
en het witwassen van druggel
den. Tijdens invallen in de vijf
wisselkantoren en huiszoekin
gen bij de verdachten waren ca
mera's van het TV-programma
NOVA aanwezig. Een bezwaar
van de advocaten tegen dit 'pu
blieke' politie onderzoek is door
de rechtbank afgewezen. Die
oordeelde dat de publiciteit de
onpartijdigheid en onafhanke
lijkheid van de rechters niet
aantastte.
