t^eids ziekenfonds vergoedt
cursus tegen vliegtuigangst
l Weinig echte bollebozen onder Oranje-telgen
S SieMatic
Golvendnieuw provinciehuis
Randstad
GOEDHART
^^BOUWHUIS
Duinoord gaat vanaf nü
Zelfstandig Samenwerken...
Fokker bij laatste twee
in race om SAS-order
'Proeven met stier Herman
alleen nog voor medicijnen'
Gemeenten overwegen
noodfonds tegen brand
Bedrijfsleven: meer
doen voor Randstad
.ONDERDAG 30 JUNI 199497523
'n lOranjes kiezen voor 'republikeins' Leiden
r'De Rijksuniversiteit Leiden
heeft opnieuw een zoon uit het
Huis van Oranje-Nassau kun
nen inschrijven als student. Dit
leg keer is het prins Floris, de jong
ste zoon van prinses Margriet
al en Pieter van Vollenhoven, die
op de oudste academie van Neder-
D<land heeft uitgekozen voor zijn
iglverdere opleiding. Net als zijn
[os ouders, die elkaar dank zij de
ijft) Leidse collegebanken hebben
hjli leren kennen, zal Floris rechten
olj gaan studeren.
bï Een Oranje-telg in Leiden: het
Mis haast gewoon aan het wor-
'den. Floris is de derde Oranje
op rij die zich sinds 1987 tijde
lijk in de oude universiteitsstad
jn| vestigt. Het is de bestendigirfg
or. van een band uit 1575, toen
'n- Willem de Zwijger Leiden de
-Tg academie schonk als dank voor
'el het verzet tegen de Spanjaar-
is-l den.
Tfl
l0J Sindsdien hebben de Oranjes
?n wat met Leiden. Ze kunnen er
re' ongestoord rondlopen, de pro
fessoren zwijgen over de studie-
ji resultaten en als het eens een
|J keer niet lukt, komt het diploma
et toch wel. Zo weet de universiteit
m al meer dan 400 jaar de speciale
banden met het Koninklijk Huis
in stand te houden. Adel en pa-
in triciërs gingen naar Utrecht; de
)a stedelijke burgerij naar het veel
ral nadrukkelijker republikeinse
arj Leiden. Het is een tweedeling
,J die telkens in de geschiedenis
le van de Nederlandse republiek
t_ terugkeert.
j. Niet alle Oranjes kregen hun
bul echter zo gemakkelijk als
Oranjes studeren in Leiden. Ook kroonprins Willem-Alexander deed dat.
prins Alexander in 1874. Hij kele senatoren wel naar Den
schreef zich in 1870 in, en ont- Haag. want de jongste zoon van
ving vier jaar later een ere-doc- koning Willem III vond het niet
toraat. Daarvoor moesten de nodig zelf naar het Rapenburg
rector van de universiteit en en- te komen.
Hoorn 126a (t.o. Avifauna)
Alphen a/d Rijn
tel. 01720-22100
Een mooi I.D.:
geen handgrepen
meer te zien.
Sommige mensen houden van veel
tierlantijnen, u misschien van strakke
lijnen Dit verwerken wij in ons I.D.: het
Individueel Design
Een compleet voorstel van een keuken
f die speciaal voor u is ontworpen. In uw
stijl, bijvoorbeeld deze strakke greep-
loze SieMatic keuken.
SieMatic biedt keus uit 42 keuken-
series in 18 verschillende prijsgroepen,
dus ook voor uw budget,
f Kom even langs. Het SieMatic keuken-
ideeënboek ligt voor u klaar.
'f Liefst een SieMatic.
Openingstijden;
ma. t/m vrij. 8.30-12.30,13.30-17.30 uur.
vrij. tot 21.00 uur, zat. 10.00-16.00 uur.
Alle SieMatic keukens kunnen kookklaar geïnstalleerd worden.
In de tussenliggende jaren
had Alexander voluit gedeeld in
het toen nog vrolijke studenten
leven. Hij was lid van een dis
puut en nam zitting in de mas-
keradecommissié. De latere mi
nister Van Heemskerk behoorde
tot zijn vrienden.
Colleges
Bij de huidige Oranjes ligt dat
veelal toch anders. Prinses Juli
ana, die zich als eerste vrouwe
lijke Oranje inschreef, koningin
Beatrix, prinses Margriet en
prins Willem-Alexander kregen
hun opleiding niet cadeau. On
danks de 'speciale program
ma's' die voor de directe troon
opvolgers werden opgezet,
dienden ze gewoon college te
volgen en moesten ze tenta
mens afleggen.
Dat begon met Juliana, die in
haar studie een kans zag'los te
komen van haar overheersende
moeder. Toen zij na drie jaar
een eredoctoraat ontving, be
vestigde universiteitssecretaris
mr. P.J. Idenburg dat het eerbe
wijs meer dan verdiend was:
„Juliana heeft een goed ver
stand en zij heeft goed gestu
deerd."
Volgens ere-promotor profes
sor Johan Huizinga volgde de
toenmalige kroonprinses een
grondig voorbereid studieplan.
Het liet haar veel vrijheid: letter
kunde, godsdienst, rechten (Ne
derlands. volken-, en het Neder
lands-Indisch adatrecht) en ge
schiedenis, maar leidde niet op
tot een normale bul.
Juliana wilde het studentenle
ven 'zo gewoon mogelijk' mee
maken. In plaats van een studie
foto archief
van een jaar, gericht op verbre
ding van haar algemene ont
wikkeling, bleef zij bijna drie
jaar in Leiden. En in plaats van
enkele mondelinge overhorin
gen, legde zij serieuze tenta
mens af.
Een dergelijk aangepast pro
gramma werd door Beatrix af
gewezen. Zij wilde 'zoveel mo
gelijk' als gewoon student be
schouwd worden. In de vijf jaar
die ervoor staan, haalde zij het
doctoraal rechten en deed er
ook nog wat sociologie bij. Wel
eiste zij bij het begin van de stu
die, dat de Leidenaren haar met
rust zouden laten.
„Ze wilde, niet voortdurend
door het volk achterna worden
gelopen", herinnerde de jour
nalist Van Mourik zich: ze had
iets hoogmoedigs over zich.
Rector Ripperda Wiersma meld
de bij de bul-uitreiking dat zij
een studente 'met bijzondere
intelligentie' was geweest.
Prinses Margriet toonde een
heel ander karakter: Zij was een
'lief en aardig' meisje, aldus Van
Mourik. Margriet wist niet eens
wat ze ging studeren. „Toen dat
bij het gesprek met de pers aan
de orde kwam, moest ze dat zelf
vragen aan haar secretaresse".
Bij hun huwelijk bedankten
Margriet en Pieter de universi
teit voor het geschenk, een
kaart van oud-Leiden, „aan wel
ke stad wij zulke speciale herin
neringen bewaren."
Oppervlakkig
Willem-Alexander had zes jaar
nodig voor zijn studie geschie
denis. Hij bleek een niet al te
perfectionistische student, en
was zeker niet ambitieus. Vol
gens zijn ex-docent professor
Van den Berg (PvdA-senator)
bezit hij ook geen uitgesproken
intellectuele begaafdheid.
Maar, zegt de staatsrechtge
leerde professor S.W. Couwen-
berg, „intellectuelen hebben
geldingsdrang. Een vorst mag
zijn mening niet in het open
baar ventileren. Alexander
maakt een oppervlakkige in
druk. Een prima eigenschap
voor een koning."
Bij de Oranjes is dat nooit een
probleem geweest. Willem-
Alexander werd vooral gezien
als een sportman, een levensge
nieter. maar absoluut niet als
studiebol. Hij wilde zijn studie
zo lang mogelijk rekken. Het
moment dat hij 'majesteit in
opleiding' zou worden, moest
zo lang mogelijk worden uitge
steld.
Zijn jongste broer Constan-
tijn, die al sinds 1988 rechten
studeert in Leiden, zou inmid
dels in de laatste fase van zijn
studie zijn aangeland. Broer Jo
han Friso begint in september
met lucht- en ruimtevaarttech
nieken in Delft, maar heeft er al
een studie in Californië op zit
ten.
Hun neven Maurits en Bem-
hard studeren economie in Gro
ningen, terwijl Pieter Christiaan
rechten doet in Utrecht. Nu
volgt dan Floris met rechten in
Leiden. Voor de kinderen van
Margriet is er overigens geen
aangepast programma beschik
baar. Er wordt van ze verwacht
dat ze normaal college volgen.
Duitser
Het kan ook anders. 'Leiden'
herinnert zich zo'n geval: prins
Frederik, de tweede zoon van
de latere koning Willem I. Hij
zou in 1814 een universitaire
opleiding gaan volgen, na een
opvoeding die geheel in Duits
land had plaatsgevonden. Fre
derik sprak nauwelijks Neder
lands en wist weinig van het
Hollandse gedachtengoed. Hij
diende dus een speciaal studie
programma te volgen.
Geschiedenis werd geschrapt,
zoals de toenmalige rector-
magnificus prof. J.M. Kemper
vertelde, omdat je dat vak beter
via lectuur kunt leren dan door
onderwijs. Vestingbouw, genie
en waterbouwkunde stonden
echter wel op het programma,
net als klassieke literatuurwe
tenschappen, Latijn en Neder
landse letterkunde.
Het werk van de rector-
magnificus bleek echter overbo
dig. Frederik pakte de uitdaging
niet op, hoewel hij tegen het
eind van zijn leven nog wel een
grandioos diner gaf op zijn bui
ten in Wassenaar ter gelegen
heid van het 300-jarige bestaan
van de universiteit.
Van zijn verre voorzaat prins
Maurits, die eveneens een stu
die in Leiden begon, rest nog
slechts een enkele herinnering.
Hij schonk een portret aan de
universiteit. Maurits gaf zijn
studie op na de moord op zijn
vader Willem de Zwijger.
Zo gaat het nieuwe provinciehuis in Den Haag eruit zien. Op de voorgrond de nieuwe, golvende vleugels
langs Zuid-Hollandlaan en Koningskade (linksboven). Rechts het gebouw rond de statenzaal, bovenin de ma
quette een vleugel die later is gebouwd en mag blijven staan. foto dick hogewonino
vincie. Ook de Haagse regio wil
diezelfde weg volgen. Het is niet
duidelijk hoeveel ambtenaren
er in de toekomst aan de Zuid-
Hollandlaan blijven werken.
Het is de bedoeling dat de
ruimte die niet nodig is, wordt
verhuurd aah bedrijven. Het
huidige provinciehuis dateert
van 1963 en is van de hand van
architect Peutz. Het lekt en
tocht in de twee te slopen vleu
gels. Ze zijn nauwelijks warm te
stoken en kortsluiting is geen
uitzondering.
Ambtenaren blijven werkloos achter
den haag
Ambtenaren van de provincie Zuid-Holland dreigen zonder taak
en zonder salaris achter te blijven na de afsplitsing van Rotter
dam als nieuwe provincie. Minister de Graaff-Nauta verdeelt ta
ken, geld en ambtenaren los van elkaar. Daardoor is de kans
groot dat de nieuwe stadsprovincie geld krijgt om taken te ver
vullen, terwijl de 'oude' provincie blijft zitten met ambtenaren
die eerst die taken deden maar daar nu geen rijksbijdrage meer
voor krijgen. Het provinciaal bestuur blijft zich tegen die loskop
peling verzetten.
De accountantskantoren Tummers in Limmen en Amersfoort.
Duinoord in Noordwijk en Heijselaar in Amsterdam gaan vanaf
1 )uli '94 zelfstandig samenwerken. Dus; alle dienstverlening op
het gebied van accountancy, administratie en belastingadvies
blijft per vestiging accuraat
omreed gegeven. Door de samenwer-
king is de continuïteit en ver-
Bttnondewav»! jgj-g 0rnp|00ijng van specia-
■v.^rZiMoinu j^rJien gewaarborgd. DUINOORD
ililjoen mensen houden vrees voor vliegen
»ls eerste ziekenfonds in Nederland vergoedt de Leidse
orgverzekeraar Zorg en Zekerheid onder bepaalde voor-
/aarden de kosten van een cursus tegen vliegangst. Zorg
n Zekerheid geeft die vergoeding aan de niet-particulier
IJ erzekerden (de 'fondspatiënten') als onderdeel van de
anvullende verzekering. Daarnaast is de vergoeding al
:0 inger opgenomen in sommige particuliere verzekerin-
■iden rudolf kleijnjuli wordt die gang van zaken
officieel bekrachtigd door het
Konder dat daar ruchtbaarheid sluiten van een contract met de
■an is gegeven gebeurt dat al stichting VALK die zich bezig-
linds oktober vorig jaar. Op 1 houdt met de bestrijding van
Nieuw circuit Zandvoort
y zandvoort Er komt een nieuw racecircuit bij Zandvoort. Vorige
week zijn de laatste obstakels weggenomen, waardoor de stich-
l] ting Exploitatie Circuit Park na een zes jaar durend bestuurlijk
gevecht kan gaan bouwen aan de toekomst. Eerder al heeft het
kabinet ingestemd met de uitwerking van het Plan van Aanpak
circuit Zandvoort. Deze uitspraak houdt in dat het nieuwe cir
cuit het stempeltje A-status krijgt en zich dus voortaan een na
tionale circuitaccommodatie mag noemen. Dit stempeltje is van
belang voor het eventueel op termijn kunnen organiseren van
een grand-prix.
Drie grote steden in de clinch
Amsterdam De gemeenten Amsterdam en Den Haag slepen
Rotterdam voor de rechter wegens wanprestatie. De steden ei
sen ruim 2,6 miljoen gulden schadevergoeding van de haven
stad omdat die afspraken over de gezamenlijke ontwikkeling van
een bevolkingssysteem (GBS) niet is nagekomen. Rotterdam eist
op haar beurt 25,8 miljoen gulden van de twee voormalige part
ners, ter vergoeding van de voorbereidingskosten die uiteinde
lijk niets opleverden en het afkopen van de GBS-eigendoms-
rechten.
vliegangst. Binnen VALK wer
ken de Rijksuniversiteit Leiden,
de KLM en de Luchthaven
Schiphol samen.
De stichting die in 1989 is op
gericht heeft een methode ont
wikkeld om mensen te leren
omgaan met hun vliegangst.
Volgens VALK lijden in neder-
land ongeveer 2,5 miljoen men
sen aan vliegangst. Ongeveer
een miljoen mensen zou boven
dien weliswaar met enige regel
maat vliegen, maar steeds op
nieuw met de angst in de keel in
het vliegtuig stappen.
Dat Zorg en Zekerheid de
cursus als eerste vergoedt heeft
volgens woordvoerster H. Kui
pers onder andere te maken
met het feit dat zowel het zie
kenfonds als VALK in Leiden
zijn gevestigd. Voorwaarde voor
het toekennen van de vergoe
ding is dat de aanvrager voldoet
aan criteria die VALK stelt voor
de behandeling van vliegangst.
Daarnaast moet natuurlijk de
aanvullende verzekering zijn af
gesloten. Die kost voor een vol
wassene 1,50 per maand.
amsterdam/stockholm anp
Vliegtuigfabrikant Fokker is een
van de twee overgebleven kan
didaten in de slag om een mil
jardenorder van Scandinavian
Airlines (SAS) voor de levering
van ongeveer vijftig toestellen.
„We hebben het aantal alterna
tieven teruggebracht tot twee",
zei U. Abrahamson, vice-presi
dent vlootontwikkeling bij de
Scandinavische luchtvaartmaat
schappij, gisteren. Fokkers con
current is de Amerikaanse vlieg
tuigmaatschappij McDonnell
Douglas.
SAS wil nog vóór het eind van
dit jaar beslissen over de vraag
wie de leverancier zal zijn. De
order heeft een omvang van
tussen de 2,3 a 2,8 miljard gul
den. Het gaat om de vervanging
van de Fokker-28 en de DC-9.
Pas in 1998 moeten de eerste
van deze nieuwe toestellen wor
den geleverd.
„We zijn al enige tijd met SAS
in gesprek over de levering van
de Fokker 100 en Fokker 70", al
dus een woordvoerder van Fok
ker. „Dit is in potentie een grote
order. SAS is al een klant voor
de Fokker 50, één van de groot
ste mag ik wel zeggen."
De proeven met de stier Her
man mogen alleen doorgaan als
het Leidse bedrijf Gene Phar-
ming de uitkomsten gebruikt
voor nuttige zaken als medicij
nen en niet voor puur commer
ciële als babymelk. Anders wil
len minister Bukman (land
bouw) en Tweede Kamer ingrij
pen, zo bleek gisteren tijdens
overleg in de kamercommissie
voor landbouw.
Bukman had zich onlangs on
aangenaam verrast getoond bij
lezing van een contract tussen
Nutricia en het Leidse bedrijf
Gene Pharming, waarin stond
dat de proeven met Herman be
doeld konden zijn voor de com
merciële produktie van borst-
vervangende moedermelk bij
nazaten van de genetisch gema
nipuleerde stier. Volgens Buk
man was zijn ministerie daar
niet van op de hoogte.
De Tweede Kamer neemt
vandaag naar alle waarschijn
lijkheid een motie aan van
PvdA-kamerlid Van Zijl waarin
de controle op mogelijk com
merciële nevendoelen wordt
versterkt.
De verzekeringspremies voor
gemeenten zijn afgelopen jaar
met tientallen procenten geste
gen, afhankelijk van de schade
die geleden is. De stijging voor
Sittard was zo fors van drie
naar ruim acht ton dat die
gemeente overweegt de verze
kering op te zeggen, en in plaats
daarvan met een aantal ge
meenten een noodfonds in het
leven te roepen. Daarmee zou
Sittard volgens de Vereniging
van Nedelandse Gemeenten
(VNG) de eerste gemeente in
Nederland zijn die schades bui
ten de verzekeringsmaatschap
pijen om regelt.
Sittard moet dit jaar ruim
acht ton aan verzekeringspre
mie betalen, bijna drie keer zo
veel als vorig jaar. Die stijging is
het gevolg van een aantal
brandstichtingen. Voor het ko
mend jaar verwacht de ge
meente opnieuw een forse stij
ging, waarschijnlijk met enkele
tonnen. Dat is opnieuw het ge
volg van brandstichtingen, dit
maal in onder meer drie scho
len, het gemeentehuis en een
verpleegkliniek. Voor de verze
kering geldt een bonus-malus
regeling: hoe groter de schade,
hoe hoger de premie. „Als we
een noodfonds hebben, kunnen
we daar wellicht vijf of zes ton
in storten. Dan hou je nog wat
geld over voor beveiliging,"
denkt wethouder Wil Paes
(PvdA) van fmanciën. Volgens
de VNG zijn de verzekerings
premies voor alle gemeenten
het afgelopen jaar met twintig
tot vijftig procent gestegen. Ook
de basispremie, die los staat van
geleden schade, ging met dertig
procent omhoog. De VNG
vraagt zich af of een noodfonds,
zoals Sittard dat wil, wel zo ver
standig is.
den haag anp
De Kamers van Koophandel uit de vier grote steden vinden dat de
rijksoverheid meer moet doen voor de Randstad. Het gebied heeft
een uitstekende uitgangspositie in de concurrentie met andere Eu
ropese grootstedelijke regio's, maar die positie wordt ondermijnd
door trage besluitvorming als het gaat om grote infrastructurele
projecten als HSL en Betuwelijn.
Dat stellen de vier Kamers van Koophandel in de gisteren gepre
senteerde nota 'Papier is geduldig, de Randstad niet'. Hun kritiek
richt zich vooral op het trage tempo waarin in Nederland grote
voorzieningen van de grond komen.
Het Amerikaans/Nederlandse
architectenbureau Kohn Peder-
son Fox/LIAG (KPF/LIAG) levert
het ontwerp voor de twee nieu
we vleugels van het provincie
huis in Den Haag. Deze golven
de vleugels komen op de plek te
staan van de 'oudste' vleugels,
langs de drukke Koningskade en
de Zuid-Hollandlaan.
De centraal gelegen staten
zaal blijft intact en aan het ach
terste gedeelte van het provin
ciehuis wordt een punt ge
bouwd. In het midden ligt een
openbaar park. Het nieuwe pro
vinciehuis kost 127 miljoen gul
den en moet eind 1997 klaar
zijn. De sloop van de twee vleu
gels begint eind 1995.
Nog dit jaar verhuizen alle
1600 ambtenaren die in het
provinciehuis werken, naar het
voormalige pand van Nationale
Nederlanden aan de Beatrixlaan
in Den Haag. Dit pand, in de
wandelgangen de Zilveren To
ren genoemd, is leeg komen te
staan nu de verzekeringsmaat
schappij naar het futuristische
gebouw boven de Utrecht-
sebaan is verhuisd. De ambte
naren blijven drie jaar 'in de to
ren'. Door alle ambtenaren tij
delijk te verhuizen en niet al
leen diegenen die in de te slo
pen vleugels werken, wil de pro
vincie voorkomen dat er 'com
municatiestoornissen' ontstaan
tussen de ambtenaren.
Het ontwerp van KPF voldoet
aan de absolute eis dat het pand
makkelijk kan worden doorver-
huurd. De provincie Zuid-Hol
land staat aan de vooravond
van de afsplitsing van Rotter
dam als afzonderlijke stadspro-
