Voetbal
Het goddelijke gezicht van Koning
Een dagje in het zweet des aanschijns
Jacques
Kerstjens: 'Mijn middel is beter
Koffie met blijde boodschap
Het Gesprek van de Dag
Mazda 626
Millionaire
WOENSDAG 29 JUN11994 978 11 w
chef gert visser, 071 -356439,plv -chef paul van der kooij. 071 -35641
Bioloog uit Sittard ontwikkelt spray tegen zweetvoeten
Er zijn altijd goudvinken in dit leven. Die liggen
op zo'n mooie dag als vandaag lekker op hun rug
in een plas zand. Koele dranken worden hun ge
bracht door heupwiegende schonen. Maar wij?
Wanneer mogen wij dat heerlijke carillon van ijs- -
blokjes in een tumbler weer eens vernemen?
We schrijven woensdag 29 juni 1994. Een snikhe
te dag. Op de motorkap van de auto kun je een
eitje bakken. Er hangt een deken van hitte. Net
alsof je achter een autobus met draaiende motor
staat. Terwijl er in velden noch wegen een auto
bus te bekennen is. Wat een ellende voor de men
sen die vandaag~6innen moeten werken.
Neem nou mevrouw Duinkerken die in de Leidse
stomerij Randstad Service van haar zoon aan het
werk is. „Kijk", zegt ze, „je raakt er natuurlijk in
de loop van de dag aan gewend, maar het is wel
heel erg, hoor. Het is hier nu zo'n 42 graden en
dat is toch te gek. En een air-conditioning heeft in
een stomerij geen enkele zin. De lucht is hier
door dat mangelapparaat veel te vochtig. Ik heb
niet echt heel veel last van de hitte, krijg er alleen
maar dikke enkels van. Het eerste wat ik van
avond dan ook doe als ik thuiskom, is de
tuinslang nemen en dan lekker dat koude water
over mijn voeten."
Buschauffeur Sjaak Stijnman van West-Neder
land zit even te pauzeren in een schaduwrijk
wachthokje aan de Churchilllaan in Leiden. „Ik
heb niet erg veel last van de hitte. Maar in die ou
dere wagens, waar de radiator nog voorin zat, kon
je af en toe wel peentjes zweten. Maar nu, ach, als
je rijdt valt het wel mee. Maar je moet niet lang
gaan stilstaan. Voor de rest is het best leuk in de
zomer. Je ziet nog eens wat op straat, als je be
grijpt wat ik bedoel." Dat begrijpen wij. Er gaat
net een trilpudding op naaldhakken voorbij.
Zijn collega Van Nobele heeft z'n colbertje nog
gewoon aan. Hij kan goed tegen de hitte. „Je
moet af en toe wel lachen", zegt hij. „Vooral als er
dames net naar de kapper zijn geweest en ze
doen dan ergens een luik open. Coupe Windhoos.
Nou, dan hoor je wat! Nee, weet je wat veel erger
is? Als het weer ineens gaat betrekken. Dan krijg
je ineens een enorme drukte. Laatst kreeg ik de
hele tijd commentaar van een jongen. 'Nou, nou,
wat is het ineens druk', zat hij maar. 'Ja', zeg ik te
gen hem, 'jij denkt zeker dat jij de enige bent die
heeft gezien dat het gaat regenen.' Zoiets begrijp
je niet. Maar goed, als het zo tegen vijven echt
druk wordt in de bus, maak dan je borst maar
nat. Hoewel, dat hoefje niet te doen want dat
wordt-ie vanzelf wel.
Bij kapsalon Dick van Paridon aan de Aaltje
Noorderwierlaan in Leiden is het nog redelijk koel
binnen. Een dame die net krulspelden ingezet
krijgt: „U hebt aan mij een verkeerde. Ik ben de
tropen gewend, dus dit is voor mij niks. Maar
straks, als ik onder de kap zit, zal ik het wel erg
warm krijgen."
Bij Moerkerks plantenmagazijn aan de Hofweg in
Voorschoten is de hitte in de kassen echt on
draaglijk. Er staan mooie planten, maar zo'n hitte
zou je zelfs een brandnetel niet aandoen. In de
kas waar de geraniums staan, is het op z'n heetst.
Misschien wel 45 graden. Frank Moerkerk: „Er
waren vanmorgen wat klanten, maar die zag ik
meteen weer naar buiten vluchten. Mijn vader is
er vanochtend in aan het werk geweest, maar dat
heb ik maar van hem overgenomen. Het zweet
gutst van je lijf af. Maar klagen doe ik niet. Voor
dit weer betalen mensen in Spanje duizenden
Lilian Dool drukt deze zomer
haar stempel op de WK. Nee,
rustig maar. heren voetballief
hebbers, u heeft niets gemist.
Dool is niet de eerste vrouwelij
ke trainer van deze WK, nee, zij
is de ontwerpster van het intri
gerende decor waartegen de
WK-uitzendingen plaatsheb
ben.
De laatste tijd is dat decor
steeds vaker en langer in beeld.
Het nobele hoofd van het Vrij
heidsbeeld met de structuur
van een voetbal. Een hoofd dat
langzaam oprijst uit de grasmat
met daarnaast honderden oran
je boa's die geheimzinnig bewe
gen in een door een ventilator
opgewekt briesje. Dool: „Ik heb
de glamour van een land als de
Verenigde Staten proberen uit
te beelden en daarnaast willen
aangeven dat voetbal hier, in
Europa, bijna een soort gods
dienst aan het worden is."
Lilian Dool bewoont een
smaakvol ingerichte woning in
Leiderdorp. Veel beelden in de
vensterbank, veel kunst aan de
muur. De meeste kunstvoor
werpen zijn van eigen hand.
Want Dool volgde ooit een op
leiding schilderkunst aan de Ko
ninklijke Academie in Den
Haag. Maar behalve in die op
leiding was ze ook zeer geïnte
resseerd in ballet. Ze danste zelf
en gaf les. „Door die belangstel
ling voor ballet ben ik eigenlijk
gekomen tot het ontwerpen van
decors. Bij balletuitvoeringen
maakte ik vaak zelf decors en na
een stage bij de televisie heb ik
uiteindelijk definitief voor dit
vak gekozen. Hoewel, ik ben ei
genlijk free-lance art-director.
Dat betekent dat je samen met
de regisseur en de cameramen
sen bekijkt hoe een programma
er tot in detail kom uit te zien.
Ik hou de totale stylingvan zo'n
programma in de gaten."
„Voor veel Nederlanders is het
vrijheidsbeeld nog steeds de
personificatie van de Verenigde
Staten. Maar dat is natuurlijk
een groot cliché, dat kun je niet
zonder meer gebruiken. Daar
om heb ik dat beeld het aanzien
gegeven van een voetbal met
een goddelijk gezicht; het ge
zicht van het Vrijheidsbeeld lijkt
immers op het gezicht van een
Griekse god. Met de oranje
boa's heb ik de pompons willen
uitbeelden waarmee de cheer-
girls in Amerika sportwedstrij
den opluisteren. Kijk, ik hou
niet van plat-realistische decors.
Er móet bij mij iets te ontdek
ken blijven."
„Het beeld ligt een beetje
schuin naar achteren. Daardoor
krijgt het iets groters, iets mach-
tigers. Alsof het uit de grasmat
wordt opgestuwd. Het is net als
of dat hoofd de verrichtingen op
het veld in de gaten houdt. Dat
leek me een mooie symboliek.
Het hoofd loopt door in de fake-
grasmat, waarop dan weer de
tafel van de presentatoren staat.
Die tafel heeft de vorm van de.
Verenigde Staten. Met lijnen
van staal, lijnen die de krijtlij
nen op het voetbalveld uitbeel
den, zijn de verschillende staten
aangegeven. En de stralen van
het aureool om het hoofd van
het beeld wijzen naar de namen
van de steden waar de wedstrij
den worden gespeeld. Omdat
de studio maar vier meter hoog
is, heb ik een paar van die stra
len wat moeten omknikken,
maar dat zie je op de televisie
niet."
Lilian Dool heeft een indruk
wekkende staat van dienst als
decorontwerpster en art-direc
tor. Ze ontwierp het decor voor
programma's als Sesam Straat
en werkte mee aan Love Letters
van Linda de Mol. Ook het de
cor voor de televisie-uitzendin
gen van de Winterspelen in Lil-
lehammer is van haar hand.
Voor het decor bij de WK praat
te ze met voetballers en bezocht
ze de wedstrijd Volendam-Ajax,
wat haar tot de conclusie bracht
dat voetbal in essentie toch niet
meer is dan „met z'n allen kei
hard achter een bal aanrennen
en scoren."
„Mijn vak en het voetbal heb
ben misschien één ding ge
meen: snelheid. Je moet als je
voor de televisie werkt, erg snel
werken. Dit ontwerp moest er
in twee weken zijn. Ik had de
volledige vrijheid maar er zijn
dingen waar je echt niet om
heen kunt. Voor de herkenbaar
heid moest er natuurlijk toch
oranje in."
„Ik heb eerst een klein model
gemaakt van de kop. Die is na
derhand bij de NOB op ware
grootte nagebouwd. Ik geloof
dat er wel tien zakken gips in
die kop zijn gaan zitten. Ik ben
tot op het laatste moment aan
wezig geweest bij het maken
van dit decor. Naderhand ben ik
in mijn eentje nog even terug
gegaan om wat kabels onder de
grasmat weg te werken."
„Kijk, als je schildert komt je
werk misschien in een museum
te hangen. Van dit ontwerp wil
len ze de kop tentoonstellen in
een van de omroepgebouwen.
Maar voor de rest ben je na
tuurlijk afhankelijk van wat een
omroep met je decor doet.
Maar goed, daar ben ik nooit
moeilijk in. Het gaat eigenlijk
nog niet eens om het ontwerp
op zich. Het gaat erom hoe zo'n
ontwerp er op het scherm uit
ziet."
Het WK-decor van Lilian Dool: „Voor de herkenbaarheid moest er natuurlijk oranje in."
Henk-Jan Leppink en Marike Haaksema. „In de koffiebus is het sociale aspect heel belangrijk."
Een beetje Leidenaar heeft de
bus wel eens gezien. Kan bijna
ook niet missen, zo'n groot ge
vaarte. Bont beschilderd. Met
fraaie regenbogen op de flank
en een paar ladders. „Mooi die
ladders", zegt Henk-Jan Lep
pink. „Symbolisch. Ze gaan om
hoog." Want even voor alle dui
delijkheid, het is niet een van de
vele stadsbussen. Nee, het is de
zogeheten koffiebus van de Ge
reformeerde Kerk Vrijgemaakt
uit Leiden. Elke donderdag
avond - koopavond - staat het
gigantische voertuig vanaf acht
uur op het Stadhuisplein, in het
kader van een evangelisatiepro
ject. En Henk-Jan Leppink is
een van de vrijwilligers die de
bezoekers ontvangt.
„Binnen staan stoeltjes en tafel
tjes. En er is een barretje", zegt
Marike Haaksema. Zij behoort
ook tot de vrijwilligers die de
bus bevolken. „En er is altijd
een clubje dat de straat op gaat
om mensen aan te spreken."
„Er zijn grofweg een paar groe
pen die je bereikt", vult Leppink
aan. „Op straat is dat de gemid
delde Leidenaar. In de bus zijn
dat voornamelijk jongeren tus
sen de twaalf en zestien jaar. En
er komen mensen die je ook ge
regeld ziet opduiken in aan
loophuizen. Kijk, behalve evan
gelisatie hebben onze activitei
ten ook nog een ander aspect.
Een sociaal aspect."
Haaksema vindt het op straat
nog het meest boeien. „Ik ben
benieuwd naar wat mensen be
zighoudt in het leven." Leppink
valt haar bij. „Op straat heb je
vaak heel interessante gesprek
ken. Maar echt veel effect heb
ben die niet. In de zin van evan
gelisatie bedoel ik dan. Wil dat
werken, dan moet er eerst een
vertrouwensband ontstaan. Dat
lukt niét in een halfuurtje. De
mensen die je op straat spreekt,
zie je meestal ook nooit meer
terug. In de bus ligt dat anders,
maar lastig blijft het wel. Het is
natuurlijk onze bedoeling over
het evangelie te vertellen en
Gods woord te verkondigen.
Maar hoe? Je bent zelf ook de
hele tijd zoekend naar een reële
manier van praten. Je moet niet
koste wat het kost beginnen
over het evangelie als duidelijk
is dat ze daar niet voor komen."
„Maar echt frustrerend is dat
niet", vindt Haaksema. Lep
pink: „Tenzij je echt het idee
hebt om zieltjes te winnen.
Maar als mensen ergens over
nadenken is dat al een winst
punt. En nogmaals, dat sociale
aspect is heel belangrijk."
En juist daarvoor komen de jon
geren langs, zegt Leppink. „Die
marcheren normaal door de
Haarlemmerstraat. Zo'n koffie
bus is vertier voor ze. Ze duiken
er meteen in. Maar ze komen
niet .primair voor de blijde
boodschap, al accepteren ze wel
dat er over wordt gepraat.
Slechts een minderheid is echt
geïnteresseerd."
„Toch zie je een enkeling wel
terug in de kerk", vertelt Haak
sema. „Zo twee, drie mensen
komen toch wel met enige re
gelmaat." Leppink: „Maar het is
natuurlijk niet reëel om te ver
wachten dat de kerk zal volstro
men met hongerige Leidenaars.
Die bus staat er al een jaar of
twee. In principe het hele jaar
door. Behalve in de zomer
maanden. We stoppen nu. Het
is moeilijk om in de vakantie
maanden genoeg medewerkers
te regelen. Je bent natuurlijk
een aanspreekpunt, je wilt er zo
veel mogelijk zijn maar dit is
een vorm van overmacht."
Dat neemt niet weg dat de bus
morgenavond nog op het Stad
huisplein zal staan. Het ge
spreksthema dit keer is: zorg.
„God geeft wat dat betreft het
nodige, op hem moet je ver
trouwen", zegt Marike. „Maar
let wel. Het is een thema, een
startpunt voor een gesprek.
Maar het is zeker niet zo dat
daar alleen maar over gepraat
kan worden. Zo werkt dat niet."
Zweetvoeten. Hele volksstam
men zitten ermee en sommigen
krijgen van de overmatige
transpiratie zelfs een minder
waardigheidscomplex. Wie er
dus een middel tegen vindt, kan
binnen lopen. Dat denkt ook de
bioloog uit Sittard die onlangs
een spray ontwikkelde die de
oorzaak aanpakt en de geur ver
drijft.
In Leiden keek Jacques Kerst
jens vreemd op van het bericht.
Niet vanwege de vinding, maar
vanwege de ophef die ervan
werd gemaakt. „Ik verkoop al
jaren een eigen middel en ik
durf te beweren dat dat veel be
ter is"zegt de orthopedisch
schoenmaker.
Zijn artikel heet Redosep Voet
deodorant, is geregistreerd en
gepatenteerd, regelt de transpi
ratie en beschermt ook de vaak
kostbare (maat)schoenen van
zijn klanten, die volgens zijn
zeggen weglopen met het pro-
dukt. „Binnen drie dagen is de
nare reuk weg en binnen vijf
dagen is de huid hersteld die bij
transpiratie nogal eens kapot
wordt gelopen", zegt Kerstjens
over de door hem ontwikkelde
zalf (voor de voeten) en poeder
(voor de schoenen). „En dat
gaat op in 99 procent van de ge
vallen. Ik ben nog niemand te
gengekomen bij wie het niet
werkt, vandaar dat ik dit pro-
dukt met een 'niet goed geld te-
rug'-garantie kan verkopen."
Zelf doet hij dat in zijn atelier-
/werkplaats aan de Pieterskerk
gracht in Leiden en tot nu toe
werd Redosep ook door een fy-
sio-therapeut in Voorschoten
en een pedicure in Zoetermeer
aan de man gebracht. Voor 34
gulden per set, „waar je twee tot
drie jaar mee doet." Maar in het
najaar wordt de verspreiding
grootser aangepakt. Dan gaat de
firma Nimco Schoenbedrijven
uit Nijmegen het produkt, tegen
dezelfde prijs, op de landelijke
markt brengen. „En dat is veel
beter, want ik ben absoluut
geen verkoper", zegt Kerstjens
die zich als geen ander reali
seert dat een (orthopedisch)
schoenmaker zich bij zijn leest
moet houden.
Hij doet het graag, want hij
heeft nog de tegenwoordig zo
ouderwetse liefde voor het vak,
hem ingegoten door grootvader
en vader die schoenmaker wa
ren in het Limburgse Blerick.
Jacques junior, inmiddels ook
alweer 52, begon tweeëntwintig
jaar geleden in Leiden, in het
monumentale pand aan de Pie
terskerkgracht. Daar herinneren
antieke schoenmakerswerktui
gen en zijn tongval aan het ver
leden, in de erachter gelegen
werkplaats keek Kerstjens naar
de toekomst.
Met Redosep I en Redosep II,
middelen tegen zweetvoeten
die voornamelijk worden ver
oorzaakt door de veranderde
schoenen en sokken. De op
komst van kunststof-materialen
heeft het zweet-proces ingrij
pend veranderd, evenals de
deodorant waarmee de mens
zichzelf okselfris houdt. Het
zweét zoekt een andere uitweg
en vindt die via de voet in de
schoen. Redosep pakt dat pro
bleem op eigen wijze aan. „Het
is een natuurzuiver produkt,
zonder chemisch spul. En geen
bestrijdingsmiddel, zoals ande
re artikelen die de huid en de
zweetkliertjes afsluiten, nee, de
transpiratie wordt ermee gere
geld. Transpireren is eigenlijk
een normale zaak. Het is het
schoonhouden van je lijf. Dat
moet je dus niet bestrijden en
wegwerken, dat moetje rege
len", aldus Kerstjens. Zijn poe
der ('een half theelepeltje in-
strooien in de schoenen') en
zalf ('op de voetzolen en tussen
de tenen zuinig inwrijven')
doen dat in een vijfdaagse kuur,
met een eventuele verlenging
van een of twee dagen.
Daarna is de aangetaste huid
genezen en moet de transpira-
tiegeur verdwenen zijn. Pas als
poeder en zalf na een paar we
ken zijn uitgewerkt moeten ze
opnieuw worden gebruikt.
„Daarom doe je er zo lang
mee", zegt Kerstjens, die in de
sportwereld bekend staat als de
man die sportschoenen van
aanpassingen voorziet. Daarom
weet hij dat ook topsporters
met het probleem te kampen
hebben. Maar hoeveel Neder
landers daar in totaal last van
hebben, kan hij niet zeggen. „Ik
weet wel dat het er veel zijn,
maar 2,8 miljoen.zoals die bio
loog uit Sittard beweerde? Dat
weet ik'echt niet."
„Heeft u zweetvoeten?", vraagt
hij fotograaf en gesprekspart
ner. „Nee? Mijn vrouw heeft ze
ook niet. Ik wel. Dat is één op
Jacques Kerstjens en zijn eigen middel tegen zweetvoeten: „Mij heeft het ook geholpen."
FOTO DICK HOGEWONINO
„Welnee, ik moet eerst maar I kosten eruit krijg."
eens zien of het aanslaat en
daarna of ik de ontwikkelings- paulde tombe
vier, daar kun je dus niks van
zeggen.".
Vooralsnog is Kerstjens ('mij
heeft Redosep ook geholpen')
niet van plan op grote voet te
gaan leven als zijn produkt
straks nationaal wordt verkocht.
guldens." Zijn vader staat met een zakdoek zijn
bezwete voorhoofd af te deppen. "Je moet veel
drinken met dit weer. Geen zoete dranken, maar
gewoon water. En ach, we kunnen het rustig aan
doen. Veel klandizie is er met dit weer toch niet.
Want u kent het gezegde: wouwen bloot, handel
dood."
Ad Bijleveld is vrachtrijder. Hij heeft vandaag een
vrije dag. „In mijn cabine heb je van die stoelen
met skai-leer. Dat is echt bloedheet. Daar kun je
met een korte broek aan echt niet op gaan zitten.
Dan verbrand je levend. Ik drink misschien wel
tien liter water op dagen als deze. Ik rij ook op het
zuiden van Frankrijk. Daar kan het ook heet zijn!
Die wielrenners bij de Tour de France zoeken de
hitte zelf op. Nee, ik heb geen medelijden met die
jongens. Ik denk wel eens: waarom staan er voor
ons geen mooie vrouwen met ijskoude sponsen
langs de kant?"
Ja, Ad, er zijn altijd goudvinken in dit leven.
operationele (all-in) lease
jaar 80.000 km (20.000 km per jaar)
Levering via AUTO^j HOME
ƒ879/
Leiderdorp
