'Als ik geld had,
kocht ik het zelf
Feiten &Meningen
Bolkestein
moet wel
door met paars
Fries ook na
18 jaar cel
overtuigd
van onschuld
Genade voor oprechte fraudeur
VRIJDAG 24 JUNI 1994
WD-leider Bolkestein speculeerde er deze
week openlijk over: als de combinatie van
PvdA, WD en D66 niet tot stand kan ko
men conform de liberale wensen is er altijd
nog een andere coalitie te vormen. Dan zou
het wellicht allemaal wat gemakkelijker
gaan, vlotter ook.
De liberale voorman doelde daarbij op
een verbond met het CDA Op zich niet zo
verrassend. Zijn gesprekspartner van de
PvdA. Kok, deed dat ook al enige keren in
het openbaar als de formatie van paars
weer in een 'dip' zat. Kok deed het echter in
de afgelopen weken, toen de formatie nog
rustig voortkabbelde en elk onderwerp bij
wijze van spreken met de benen op tafel
werd doorgesproken.
Van belang is dus de timing van Bolke
stein: twee dagen nadat hij met Kok en
D66-leider Van Mierlo bij een Chinees bami
had zitten happen. Een gesprek onder he
ren waarbij ieder van hen de politieke wil
uitte paars tot een succes te maken. Binnen
een week moest het concept-regeerakkoord
gereed zijn, zo luidde de afspraak.
Flet CDA is echter geen alternatief voor
de liberalen. Zo hebben CDA en WD geen
meerderheid in de
Kamer. De twee
partijen bezetten 65
kamerzetels, elf te
weinig voor de
meerderheid. Er is
dus altijd steun no-
dig.
Die hulp zal zeker
niet komen van de
door de WD in de
paarse combinatie
gebruskeerde PvdA
en D66. Dus zal de
combinatie CDA-
WD moeten teren
op de stemmen van
de ouderenpartijen (zeven zetels), de kleine
christelijke partijen (zeven kamerleden) en
de CD (drie mensen). Een wankele en wei
nig aanlokkelijke basis.
Daar komt echter nog iets bij. Flet CDA is
een partij in verwarring. De christen-demo
craten hebben geen natuurlijke leider meer
die de koers met vaste hand uitzet. Boven
dien is men intern verdeeld over de te vol
gen beleidslijn. Een alles behalve stabiele
regeringspartner: geen aanlokkelijk per
spectief
Maar zelfs als over al die nadelen heen
gestapt zou worden, blijft er nog de vraag
naar het beleid van de combinatie CDA-
WD. Bolkestein denkt dat het voor de libe
ralen gewenste beleid (hard snijden in soci
ale zekerheid en overheidsfinanciën ge
combineerd met toenemende inkomens
verschillen) met het CDA wel uit te voeren
valt.
Op basis van de verkiezingsprogramma's
heeft de WD'er daarin gelijk. Het door CDA
en WD bepleite beleid spoort vrij aardig
met elkaar. Er moet echter een groot 'maar'
volgen. Terwijl de kiezer de WD voor die
ideeën beloonde, werd het CDA keihard af
gestraft.
Sindsdien is bij de christen-democraten
het besef gegroeid dat men wellicht wat
meer naar de achterban, naar de geluiden
uit de maatschappij, moet luisteren. Het is
in dat licht zeer de vraag of het CDA nog
wel bereid is het eigen, harde, verkiezings
programma uit te voeren. Het antwoord
luidt hoogstwaarschijnlijk 'nee'. Hetgeen
meteen het einde betekent van Bolkesteins
droom.
Daarmee is de WD'er terug bij af. Hij
moet de problemen zelf oplossen en dat
kan maar op één manier. Bolkestein moet
de rug rechten en zich als échte leider van
de WD opstellen. Zelf knopen doorhakken
en die als voldongen feiten aan de fractie en
de partij presenteren. Net als Kok en Van
Mierlo dat doen. Een houding waarmee zij
succes hebben. Zolang Bolkestein dat niet
durft en zich iedere keer door zijn partijge
noten als een boodschappenjongen terug
laat sturen, blijft de komst van paars onze
ker. Met de kans dat de zaak alsnog, door
toedoen van de WD, mislukt.
Voor de liberalen rest dan de oppositie.
Tenzij de breuk alsnog wordt gelijmd door
een korte tussen-informatie, alleen gericht
op het oplossen van dat ene probleem
waarover PvdA, WD en D66 het op dat mo
ment niet eens kunnen worden.
Dat scenario is zeer waarschijnlijk, mocht
het komende week fout lopen. Ook Bolke
stein voelt er niets voor om in een andere
combinatie weer eens maanden te gaan
praten over een regeerakkoord. Zeker niet
daar het paarse concept al voor meer dan
negentig procent af is en de CDA-optie in
feite niet bestaat.
De WD-voorman zal zich daarbij ook
moeten realiseren dat de PvdA in feite al
een heel eind in zijn richting is gekomen.
Alleen kijkend naar bezuinigingen ging de
PvdA van dertien naar twintig miljard gul
den, de WD van 23 naar twintig. Het is
maar een voorbeeld, maar wel tekenend.
DEN HAAG CAREL GOSEUNG
Afscheid van stoomschip valt veel marinemensen zwaar
Bezoekers werpen een blik in de machinekamer van de Poolster. Het laatste stoomschip wordt binnenkort overgedragen aan Pakistan.
Een feest van herkenning. Maar wel een feest met een flinke scheut weemoed. Daar was elke opva
rende van Hare Majesteits Poolsterhet over eens. Afscheid nemen van de Grand Old Lady van de
marine is tenslotte niet niks. Het dertig jaar oude bevoorradingsschip maakte deze week zijn voor
laatste 'reis' onder Nederlandse vlag.
Als het schip na een bezoek aan de haven
van Rotterdam weer is teruggekeerd in de
thuishaven Den Helder zal het worden
overgedragen aan de Pakistaanse marine.
Daarmee verdwijnt niet alleen het oudste
schip van de marine, maar ook het laatste
schip dat door stoom wordt aangedreven.
In alle opzichten een gedenkwaardig mo
ment.
Naast de 180 bemanningsleden maakten
240 oud-gedienden de voorlaatste resi mee.
Ze hebben in ieder geval één ding gemeen:
de liefde voor de Poolster. Nauwelijks aan
boord zoekt men elkaar op om herinnerin
gen op te halen. Zoals Willem Matsers uit
Den Helder. De 59-jarige Matsers heeft in
zijn lange loopbaan vier jaar als officier op
de Poolster gevaren.
„Dat is alweer vijftien jaar geleden. Maar
het schip heeft een onvergetelijke indruk
achtergelaten. Dat geldt voor iedereen die je
spreekt. De Poolster vergeet jf eenvoudig
nooit meer."
Hij probeert uit te leggen wat er dan zo bij
zonder is aan het schip: „Ik denk dat het te
maken heeft met de taken van een bevoor
radingsschip. Het is niet ingericht als oor
logsbodem. Dus is alles wat minder hec
tisch aan boord. Wij moesten zorgen dat de
jagers en fregatten juist in de vaart bleven.
Met grote oefeningen kwamen ze langszij
om te tanken of voedsel aan boord te ne
men. Je was eigenlijk net een grote drijven
de supermarkt. Maar je fungeerde ook als
tanker. Al die aparte taken bepaalden de
sfeer aan boord. Het ging er allemaal rede
lijk gemoedelijk aan toe. En het was natuur
lijk een schip met een grote bemanning.
Dus je sprak veel mensen. Op de lange rei
zen was het altijd gezellig. Iedereen zag ons
graag komen. Want dat betekende nieuwe
proviand aan boord.
Achter hem meldt het scheepsembleem van
de Poolster:Fiat Voluntus'oftewel 'Uw wil
geschiede.' Matsers: „Je ziet het: die die
nende taak vind je overal in terug. Weet je
wat ook zo aardig was toen ik aan boord
kwam? Er is nauwelijks iets veranderd. Zelfs
de officiersroom is nog precies hetzelfde.
De schilderijen, de bar, het lijkt net alsof je
weer gewoon op je vertrouwde werkplek te
rugkomt."
Met de Poolster verdwijnt het laatste
stoomschip van de marine. „Voor de prijs
van tien miljoen gulden krijgen de Pakistani
een oud, maar prima onderhouden schip",
zegt Eerste luitenant S. Benistant. „Het is
trouwens niet alleen het laatste operatione
le stoomschip van de marine dat verdwijnt.
Het is het laatste stoomschip van heel Ne
derland. Dit oudje was de laatste der Mohi-
canen. Als je de stoomfanatici niet meere
kent die een of ander slepertjes voor hun
plezier in de vaart houden. Nee, dit is echt
het einde van het stoomtijdperk."
Hij vervolgt: „Daarom vindt iedereen het
ook zo jammer dat het is afgelopen. Na
tuurlijk is het een stukje nostalgie. Maar
dan wel een uiterst betrouwbaar stukje ver
leden. Het enige nadeel is dat je voor dit
schip ontzettend veel mensen nodig hebt
om het in de vaart te houden. Bij die mo
derne fregatten is het een druk op de knop
en muziek. Dit schip moet eerst acht uur
onder stoom liggen, voordat je weg kunt."
In eerste instantie zou er in kleine kring af
scheid worden genomen van de Poolster.
„Maar dat liep ietsje anders", legt Benistant
uit. „Bij oudgedienden bestond zoveel be
langstelling dat we de plannen hebben bij
gesteld. Het is dus een soort schoolreisje ge
worden."
Kapitein ter zee M. Bod mag zich de laatste
commandant van de Poolster noemen.
„Het vertrek van de Poolster stemt me niet
vrolijk. Maar alles is beter dan de sloop. Dat
zou ik pas echt verschrilckelijk vinden. In
mijn loopbaan heb ik nooit zo definitief af
scheid hoeven nemen van een schip. Ik ben
commandant geweest op twee onderzeebo
ten en een fregat. Maar dit was toch wel iets
heel speciaals. In dat gevoel sta ik niet al
leen. De mensen aan boord zijn trots op
hun schip. Dat proefje zelfs nu nog. Terwijl
iedereen weet dat het voor ons is afgelo
pen."
Als geen ander kent Willem Coolhaas de
Poolster. Liever gezegd, zijn Poolster. De
80-jarige Coolhaas is de eerste comman
dant. „Het is mijn kind. Ik heb hem mee
helpen ontwerpen. In 1961 ben ik zeer
nauw bij de bouw betrokken geweest. Er
zelfs voor naar Amerika en Groot-Brittannië
geweest. Wisten wij veel hoe we een be
voorradingsschip moesten bouwen. Toen
het schip klaar was, ben ik de eerste com
mandant geworden. Dat was van '63 tot en
met '65. En als ik nu om me heen kijk, lijkt
het alsof ik thuiskom. Het behang dat ik heb
uitgezocht, zit er nog op. Daarmee heb ik
heel wat mensen bij de marine de stuipen
op het lijf gejaagd. Voor die tijd heette mijn
keus toch wel erg modem."
Coolhaas begon bij de marine als matroos
en klom in de 35 jaren dienstverband op tot
kapitein ter zee. „En nooit heb ik op een
prettiger schip gevaren als de Poolster. En
niet alleen om de stemming'aan boord. Ook
omdat het gewoon een goed schip is. Kijk
maar om je heen. Er mankeert nog niets
aan. Dit gaat me echt aan het hart. Als ik
geld had, kocht ik het zelf. Zette ik het in
mijn achtertuin."
DEN HELDER LEO VAN GELDEREN
De 55-jarige Hans Cornelis uit Sneek, die
1976 in een Thaise gevangenis belandde
wegens smokkel van 136 kilo heroïne, is
vrijgelaten. Twee maanden geleden werd
hij op vrije voeten gesteld, nadat een gratii
verzoek, ingediend door zijn 24-jarige
dochter, door het Thaise koningshuis was
gehonoreerd. Hij verbleef enige tijd in Rot
terdam en woont sinds kort weer in Sneek
De pers weigert hij te woord te staan. „Die
is achttien jaar te laat", meent hij.
Wie gedacht zou hebben dat Comelis zijn
dochter eeuwig dankbaar zou zijn, heeft
het mis. Zelfheeft de Sneker steeds gewei
gerd een verzoek tot gratie in te dienen,
omdat hij daarmee tevens schuld zou be
kennen. Al die tijd, tot en met vandaag,
heeft hij volgehouden onschuldig te zijn.
Comelis beweert dat hij destijds nog grote
re ogen dan de douaniers opzette, toen op
het vliegveld van Bangkok in twee vaten
met vliegtuigvet heroïne werd aangetroffei
met een marktwaarde van enkele tientallei
miljoenen guldens: de grootste drugsvangs
tot dan toe in Thailand. Cornelis kreeg een
straf van vijftig jaar opgelegd die later in
vier keer levenslang werd omgezet, nadat
hij het had aangedurfd in hoger beroep te
gaan.
Zijn compaan, de nu 39-jarige Amsterdam
mer Andy Meijer, bekende wel meteen
schuld en kreeg een straf van 'slechts' 33
jaar. Enkele jaren geleden mocht hij de ge
vangenis verlaten. Meijer heeft nooit begr<
pen waarom Cornelis koste wat kost zijn
onschuldverhaal bleef volhouden. Naar zij
zeggen, waren zij beiden zo schuldig als ze
maar zijn konden.
Volgens Meijer kregen zij in Bangkok 170
kilo heroïne, die Comelis in de vaten ver
stopte en met een KLM-vliegtuig naar Bel
gië zou meesturen. Het tweetal zou dat
hebben gedaan in opdracht van de Chines
onderwereld in Amsterdam. Dat Cornelis
koos voor vaten met vliegtuigvet was op
zichzelf niet zo verwonderlijk: hij had een
vliegbrevet en runde op Ameland een para
chutistenschool.
Cornelis heeft aldoor volgehouden dat hij
het slachtoffer is geworden van een inter
nationaal complot, gesmeed door de Vere
nigde Staten, Thailand en Nederland. Hij
zou in Bangkok de mogelijkheden hebben
onderzocht om verboden militaire appara
tuur, geleverd door Nederlandse bedrijven
naar Thailand te vervoeren. De Amerikaan
se geheime dienst CIA zou daar een stokje
voor hebben gestoken, waarna hem de he
roïnesmokkel werd aangewreven.
Tijdens de rechtszittingen wees Comelis op
liet feit dat op de vrachtbrief van de KLM
als gewicht van de twee vaten 98 kilogram
stond vermeld. Op de vraag hoe hij dan
ooit 136 kilo heroïne in de drums kon heb
ben verstopt, is nooit een goed antwoord
gekomen. Verder voerde Comelis aan dat
zijn handtekening op de vrachtbrief was
vervalst. Een Thaise handschriftdeskundigi
bevestigde dat ter zitting.
Veel mocht het allemaal niet baten. Hans
Comelis werd opgesloten in de bemchte
Bang-Khwanggevangenis: een door de Ja
panse bezetter opgetrokken voormalig
krijgsgevangenkamp, dat binnen de acht
meter hoge muren plek biedt aan zeven
duizend overvallers, verkrachters en moor
denaars.
De Sneker genoot in de letterlijk en figuur
lijk broeierige gevangenis een zeker privile
ge. Als buitenlander hoefde hij niet te wer
ken. De meeste tijd bracht hij lezend en
schrijvend door. Een tijdlang gaf hij Engels
les aan gevangenen en bewakers. Die be
schouwden hem als een intelligente man,
die schizofrene trekken vertoonde door in
zijn eigen onschuld te geloven.
Jarenlang verbleef Cornelis 's avonds en 's
nachts, op eigen verzoek overigens, in een
piepkleine, benauwde isoleercel, om maar
niet hutje-mutje met honderden andere
gevangenen in een van de grotere ruimten
te hoeven verkeren. Na een oproer, tien
jaar geleden, waarbij een aantal gevange
nen om het leven werd gebracht, moest hij
tot zijn ongenoegen de privéplek weer op
geven.
Meermalen zijn er voor de Comelis verzoe
ken tot gratie en amnestie bij koning Bhu
mibol ingediend. Onder anderen door zijn
inmiddels overleden vader, die een advoca
tenkantoor in Sneek had, en zijn broer
Guus die in Hindeloopen woont. Steeds
kregen de indieners nul op het request. Tot
kortgeleden. Hans Comelis ondergaat het
laatste Thaise besluit gelaten. Hij is blij dat
hij levend en wel terug is in Nederland,
maar de wijze waarop hij is vrijgelaten zint
hem absoluut niet.
SNEEK WILLEM ALTENA
BELASTING BELICHT
De belastingfraude in Nederland wordt
aangepakt. Volgens het jaarverslag van de
Belastingdienst is er door de toenemende
aandacht van de fiscus in 1993 naar schat
ting 285 miljoen gulden extra binnen ge
haald. Geschat wordt dat dit bedrag de ko
mende jaren zal toenemen tot meer dan
een miljard.
De Belastingdienst laat er dan ook geen
gras over groeien. De ene actie volgt de an
dere op. Door een actie op de zwarte markt
in Beverwijk werden onlangs nog bijna vier
honderd nieuwe ondernemers ontdekt.
Landelijk gezien werden door dit soort ac
ties tweeduizend nieuwe ondernemingen
en maar liefst vierduizend onbekende per
soneelsleden achterhaald.
De Belastingdienst heeft dus succes. De
betere controle zal ook preventief werken,
hoopt men. De'frauderende burger zal zich
wel twee keer op zijn hoofd krabben voor
dat hij besluit de fiscus weer op te lichten.
Maar de berouwvolle fraudeur staat wel
voor een dilemma: Stopt hij met zijn belas
tingontduiking, dan zou dit wel eens aanlei
ding kunnen zijn voor moeilijke vragen van
de fiscus en mogelijk ontdekking van zijn
vroegere fraude. Dan toch maar doorgaan
en hopen dat de FIOD de fraudeur niet
weet te vinden? Dit bevordert de nachtrust
belastingfraudeur bestaat er nog hoop. Ad
vocaat-generaal mr. B.W.M. van der Lugt
bij het gerechtshof Leeuwarden wijst hierop
in een recent artikel in Tribuut, het tijd
schrift van de Nederlandse Federatie van
Belastingadviseurs.
Als iemand berouw toont na het mishan
delen van zijn buurman, dan ontloopt hij
ondanks berouw toch zijn straf niet. De be
lastingfraudeur kan echter een beroep doen
op de zogenoemde 'inkeerbepaling' van ar
tikel 68 van de Algemene Wet inzake Rijks
belastingen (AWR). Door hierop een beroep
te doen wordt er geen strafvervolging tegen
de fraudeur ingesteld.
Voorwaarde hiervoor is dat hij uit zichzelf
alsnog een juiste aangifte doet en de nodige
gegevens verstrekt. Dat moet gebeuren
voordat hij weet of redelijkerwijze moest
vermoeden dat een ambtenaar van de be
lastingfraude op de hoogte is.
Weet de fraudeur dus dat de FIOD al met
een onderzoek is begonnen en voelt hij de
hete adem van de fiscus bij wijze van spre
ken al in zijn nek, dan kan hij de dans niet
meer ontspringen. Alleen de niets vermoe
dende, oprecht berouwvolle fraudeur kan
door de inkeerbepaling een openbare straf-
veryolging en daardoor negatieve aandacht
in de media voorkomen. Wel loopt hij kans
dat de Belastingdienst een boete oplegt,
maar ook hierbij zal de inspecteur rekening
houden met oprecht berouw.
Voor Van der Lugt is de inkeerbepalinj
een van de mooiste bepalingen uit het fis
cale strafrecht. Hij roept de belastingadvi
seurs van de Federatie dan ook op hun
cliënten die met hun opspelend fiscale ge
moed geen raad weten, op het bestaan
de bepaling te wijzen.
Want wat is er voor een belastingadviseut
mooier dan dat hij zich realiseert dat
heeft bijgedragen aan 'een rein geweten'
een goede nachtrust van zijn cliënt? Df
tekst van de inkeerbepaling behoort
ook ingelijst boven het bureau van elke be
lastingadviseur te hangen.
