h 0
'Bekeren is een beladen woord'
Kerk Samenleving
Noko wil VN
in Rwanda
Nederlanders wijken sterk
af van Calvijns opvattingen
VRIJDAG 24 JUNI 1994
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071-356443
BINNENLAND KORT
Verhalenwedstrijd
Bisschop Van Luyn van Rot
terdam reikt morgen de prij
zen uit van de wedstrijd 'Het
verhaal van je leven'. Zo'n
140 jongeren namen deel
aan deze verhalenwedstrijd
die werd gehouden in het ka
der van de installatie van de
bisschop op 12 januari.
Twintig van hen krijgen een
reis naar Rome aangeboden.
Bij zijn benoeming zei bis
schop Van Luyn dat hij in
zijn beleid met name hoge
prioriteit aan de jeugd wilde
geven.
Missiemarkt (1)
De opbrengst van de negen
de missiemarkt die op zon
dag aanstaande in Hazers-
woude wordt gehouden, gaat
naar projecten van Pater Jan
Straathof in Ghana en zuster
Leny Droogh die onlangs
moest vluchten uit Rwanda.
De missiemarkt is al vele ja
ren een begrip in Hazers-
woude. Jaarlijks worden een
of meerdere plaatsgenoten
uitgekozen, werkzaam zijn in
een derde-wereldland die op
de opbrengst kunnen reke
nen. Pater Jan Straathof heeft
plannen om een kerkje te
bouwen in zijn parochie in
Ghana. Het schoolgebouwtje
waarmee hij het nu moet
doen is reeds lange tijd on
toereikend.
Missiemarkt (2)
Het geld dat voor Leny
Droogh beschikbaar komt,
zou aanvankelijk worden be
steed aan de verbetering van
de watervoorziening in het
dorp Busogo in Rwanda. Le
ny Droogh is inmiddels ge
vlucht voor het geweld in dat
land maar hoopt later terug
te keren. Het geld wordt dan
gebruikt voor de wederop
bouw van dat land. De mis
siemarkt wordt gehouden te
genover de RK-kerk aan de
Dorpsstraat. Op het pro
gramma staan een vrijmarkt,
een loterij, spelletjes voor
kinderen en een Amerikaan
se veiling waarop onder
meer een pony wordt ge
veild. De aanvang is 11.30
uur.
Theeuwes overleden
Mgr. A.P.F. Theeuwes. van
1964 tot 1988 vicaris-gene
raal van het bisdom Breda, is
dinsdag op 75-jarige leeftijd
in zijn woonplaats Breda
overleden. Dit heeft het bis
dom bekendgemaakt Thee
uwes, geboren in Rijen, was
kapelaan in Wemhout en
Breda, bedrijfsaalmoezenier
en godsdienstleraar in Oos
terhout voordat bisschop De
Vet hem in 1964 tot vicaris-
generaal benoemde. Vanaf
1967 tot zijn emeritaat dien
de hij bisschop Ernst in die
functie.
'Volslagen idioot'
De universiteit van Utrecht
(RUU), die de zogenoemde
Zwolse bijbel uit 1465 in haar
bezit heeft, noemt de prijs
van 70.000 gulden die dins
dag in Londen is betaald
voor een teruggevonden deel
van een bladzijde uit deze
bijbel, 'volslagen idioot'. De
universiteit zal geen pogin
gen doen om het ontbreken
de deel alsnog in haar bezit
te krijgen. Een Duitser be
taalde dinsdag ruim vier
maal de door het veilinghuis
Sotheby's geschatte prijs
voor het kunstwerk. Het is
een versierd initiaal de let
ter E van 18 bij 17 centi
meter die oorspronkelijk deel
uitmaakte van het boek Ko
ningen in de Zwolse bijbel.
Vermoedelijk heeft een En
gelse toerist in de 17e eeuw
de versiering gestolen. Er zijn
indertijd 48 initialen uit de
bijbel gesneden, waarvan er
tot nu toe slechts vier zijn te-
GENEVE EPD
De nieuwe secretaris-generaal
van de Lutherse Wereldfedera
tie, de Zimbabwaan Ishmael
Noko, heeft zich uitgesproken
voor ingrijpen door de Verenig
de Naties in Rwanda. Gezien de
lange koloniale geschiedenis
heeft hij zijn twijfels over het
sturen van Franse troepen naar
Rwanda.
Op een persconferentie na
zijn benoeming woensdag
noemde Noko de afwachtende
houding van de VN maar ook
van de Afrikaanse landen ,,een
schandaal". Nadrukkelijk keer
de hij zich tegen wapenleveran
ties aan Afrika. ,,Het is een
schande dat Afrika meer wa
pens dan brood heeft." Zijn
voorganger -Gunnar Staalsett
had zich dinsdag al voor inter
nationaal ingrijpen uitgespro
ken.
Proefschrift gereformeerde predikant
WILSUM. ANP
De Nederlandse en Franse cal
vinisten zijn sterk afgeweken
van de opvattingen van Johan
nes Calvijn over de zelfstandig
heid van de kerk. Terwijl Cal
vijn voorstander was van een
zeer bescheiden vorm van ker
kelijke zelfstandigheid, waren
de Nederlanders en de Fransen
voor een zelfstandig kerkelijk
instituut. In de zestiende eeuw
was er zelfs sprake van twee
calvinistische kerkopvattingen.
Dit stelt de gereformeerde
predikant H. Speelman in zijn
proefschrift Calvijn en de zelf
standigheid van de kerk, waar
op hij donderdag aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam
promoveert. De kerkhistoricus
prof. dr. C. Augustijn is zijn
promotor. Speelman (40) was
achtereenvolgens predikant in
Krabbendijke, legerpredikant,
Urk en Wilsum-Kamperveen.
De Franse calvinisten, ge
dwongen door de vervolgingen
van de pausgezinde overheid,
vormden een kerkelijk verband
waarbij de kerk onafhankelijk
van de overheid functioneerde.
In navolging van de Fransen
kozen de Nederlandse calvinis
ten in de tweede helft van de
zestiende eeuw principieel
voor een zelfstandig kerkelijk
instituut, waarbij iedere inwo
ner zich op vrijwillioge basis
als lid moest aanmelden om
toegang tot het avondmaal en
de ambten te kunnen krijgen.
Meer dan in het algemeen
wordt gedacht, huldigde Cal
vijn de kerkopvatting die in
Zwitserse gebieden gangbaar
was en die hij in Genève heeft
ingevoerd. Het kerkelijk en
godsdienstig leven behoorde
volgens hem onder directe ver
antwoordelijkheid van de
christelijke overheid te staan.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Nieuwerkerk (Zld): J.
Knoop, kandidaat te Sommelsdijk;
te Nieuwpoort W.J, Dekker, kandi
daat te Woerden; te Usselo G.J.
Bouwmeester, kandidaat te Nieu-
wegein.
Bedankt voor Oud-Beijerland
(toez.) (wijk 3): H. Schipaanboord
te Waddinxveen
Toegelaten tot de evangeliebedie
ning en beroepbaar: W.J. Dekker,
Breeveld 17-A, 3445 BB Woerden,
tel: 03483-4500.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen te Goudswaard, Hoog-
eveen, te Melissant i.c.m. Oud
dorp,te Middelburg-Centrum, te
Rhenen, te Rotterdam-Zuid en te
Werkendam: M. Karens, kandidaat
te Zoetermeer; te Amsterdam-
Noord, te Ridderkerk-Slikkerveer
en te Rotterdam-Alexanderpolder:
A. Vermeij, kandidaat te Ridder
kerk; te Aagtekerke, te Aalburg, te
Benthuizen, te Puttershoek en te
Spijkenisse: mr. W. Silfhout, kan
didaat te Benthuizen.
PARTICULIERE SYNODE
Overijssel/Flevoland van de Gere
formeerde Kerken in Nederland
heeft op 15 juni jl. besloten mevr.
drs. H.E. van der Zwaag naar art.
18 lid 1 K.O. van de ambtsbedie
ning te Biddinghuizen te onthef-
Oecumenische ontmoetingsplaats Lichtaard: Doe-het-zeljkerk voor religieuze zoekers
'Jongeren van nul tot honderd die op religieus gebied
zoekende zijn', kunnen terecht in de oecumenische ont
moetingsplaats Lichtaard in het gelijknamige Friese
dorpje. De kleine gemeenschap die wekelijks samenkom
sten houdt in het kerkje op de Lichtaardse terp vierde
onlangs haar bronzen jubileum.
LICHTAARD ANP
Geïnspireerd door de oecume
nische broedergemeenschap in
het Franse Taizé, richtten enke
le jeugdwerkers en een gerefor
meerde predikant uit Friesland
in 1981 een 'oecumenisch jon-
gerenklooster' op. „Een aantal
mensen uit de kerkelijke hoek
zocht een plaats om te experi
menteren", legt de 29-jarige Ak-
kerie Prins, één van de meele
vende leden van Lichtaard, uit.
Er werd een boerderij in Janum
gehuurd. Voor de wekelijkse
vieringen kon men via de stich-'
ting Oude Friese Kerken voor
een symbolisch huurbedrag te
recht in het middeleeuwse kerk
je op de terp in Lichtaard.
In de boerderij woonden en
kele jaren permanent twee le
den van Lichtaard. Ze onder
hielden het onderkomen voor
bezoekers die enkele dagen
"kwamen voor gebed, meditatie
en om uit te rusten". Maar de
boer vroeg na enkele jaren zijn
boerderij terug. Zo bleef alleen
het kerkje over voor de vierin
gen van de oecumenische
groep.
,,De naam jongerenklooster
heeft eigenlijk nooit geklopt
vertelt de 29-jarige Kees de
Vries, ook één van de leden van
de vaste Lichtaard-kern die mo
menteel zo'n kleine twintig le
den telt. „Dat idee van klooster,
zoals in Taizé, is hier nooit echt
van de grond gekomen."
Het begrip 'jongere' heeft in
Lichtaard een ruime betekenis.
Toen de 78-jarige Dick Olivierse
elf jaar geleden in contact
kwam met Lichtaard en enige
tijd later aangaf lid te willen
worden, kreeg ze te horen dat
'jongeren van nul tot honderd
welkom zijn'. Ze mocht erbij,
als ze maar jong van hart was.
Inmiddels is Olivierse, haar bij
naam is 'moeder overste', het
langst lid van Lichtaard, die ook
wel de doe-het-zelfkerk wordt
genoemd.
Iedere week wordt er zondag
middag in het oude kerkje een
stilteviering gehouden. Het
woord 'stilteviering' mag je van
De Vries ruim opvatten. Zo wa
ren er onlangs volgens hem
'Nirvana-achtige toestanden' in
het kerkje, omdat enkele ge
meenteleden het bijbelverhaal
over de doortocht van het jood
se volk door de Rode Zee met
hun elektrische gitaren uit
beeldden. 'Distortion in the
church' (vervorming in de kerk),
schreef een kerkganger na de
dienst in het gastenboek. „Met
scheurende gitaren door de Ro
de Zee", grijnst De Vries. „Maar
iedereen die hier komt, staat
wel open voor zoiets."
Naast de stiltevieringen, waar
soms tien mensen op af komen
en soms twee, wordt er één keer
in de maand een themabijeen
komst gehouden. Op dergelijke
bijeenkomsten mijdt degene die
preekt_een vaste voorganger
of predikant is er niet- het
woord bekering pertinent. Ak-
kerie Prins reageert verschrikt:
„We praten niet over bekeren.
De mensen die hier komen, zijn
zulke taal juist beu geworden.
Bekeren is zo'n beladen woord!
De meeste Lichtaardgangers
komen naar de oecumenische
diensten omdat ze zich nauwe
lijks aangesproken voelen door
de vorm en de inhoud van de
traditionele, veelal de hervorm
de en gereformeerde kerken.
Prins: „In veel traditionele ker
ken is de dienst een uurtje af
zien. Je moet vaak doorbijten in
die stomme banken om de
dienst uit te zitten. Ik redeneer
dan: waarom slopen jullie die
banken er niet uit? Ik denk dat
veel vormen in die kerken de
jeugd ook niet aanspreken. Ter
wijl je vaak wel merkt dat zij be
langstelling voor religie heb
ben." Prins ziet meer in een
dienst waaraan alle kerkgangers
kunnen deelnemen. Om een
open gesprek te stimuleren, zit
ten de kerkgangers in Lichtaard
niet in banken, maar in een
kring op krukjes.
De leden van Lichtaard bena
drukken dat ze niet een nieuwe
kerk hebben opgericht. De ont
moetingsplaats wil vooral aan
vullend werken. Daarom wor
den de diensten ook altijd laat
in de zondagmiddag gehouden,
zodat bezoekers ook nog naar
de 'gewone' kerk kunnen. Prins:
„We willen zeker geen concur
rent van de kerken zijn. Dit is
een plaats waar mensen met el
kaar kunnen delen hoe zij hun
christelijke geloof beleven."
In de kerken waaruit veel
Akkerie Prins
(links), Kees
de Vries en
Dick Olivierse
(rechts) maken
deel uit van
de vaste kem
van ongeveer
twintig leden
van Lichtaard.
FOTO ANP
Lichtaardgangers afkomstig
zijn, ziet Prins een positieve
ontwikkeling. „Veel kerken zijn
meer gaan experimenteren met
andere vormen. De kerkgang
wordt minder consumptief en
dat is positief', aldus Prins.
„Misschien dat Lichtaard ooit
nog wel eens overbodig wordt."
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
VERDACHTE,
'IK
UERDOR.DEEL
U TOT
EtsW JAAR
iS -
STRAF.
ÜSe! VResEUJK
ereN oftftRMICT
/VIEER ViSSETN.'
Nier meer
FieTSEN
Nier 4ieer
NiET MEER '5 AVONDS
&EZEUJ& THUIS BD
UIaJ VROUVJ 2-tTTEM
COLOFON
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv
DIRECTIE. B.M Essenberg, G.P. Arnold (adj), J.
Kiel (adj),
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN: R.D. Paauw, tel dag. 9 30-.
11 30 uur 071 -356215, of per post.
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden
Telefoon 071 -356356
POSTADRES
Postbus 54,2300 AB Leiden
TELEFAX:
Advertenties071-323508
Fam. berichten 071 -323508
Redactie 071-321921
ADVERTENTIES
ma.-vrij van 08.30-17 00 uur:
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma -vrij. van 8.30-17.00 uur.
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Tel. 071 -128030 bij vooruitbet. (incl. BTW)
peracc giro autom.bet
per maand 29,30
per kwartaal ƒ85,55 84,55
per jaar 329,30 328,30
VERZENDING PER POST
Nederland" per kwartaal 125,50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
mat/m vrij; 18.00-19.30 uur,
zat. 10.00-12.00 uur Tel 071-143241
HET WEER
Aangename temperaturen
De aanloop naar het echte zomer
weer leverde gisteren opmerkelijk
diepblauwe, luchten op. Het kraak
heldere aanzien van de hemel werd
gestimuleerd door de nabijheid van
een levenskrachtige kern van hoge-
drukvan 1027 millibar vlak voor
onze westkust. De dalende lucht
beweging in een hogedruksysteem
zorgt voor een kilometersdikke ko
lom van zeer droge lucht, waardoor
de hemel zo'n opvallend transpa
rant aanzien krijgt met een felbran-
dende zon. Niettemin bleef het nog
betrekkelijk koel rond 18 gra
den bij een briesje van zee. Ook
vandaag bevinden we ons in van
oorsprong koele lucht, maar die
wordt razendsnel opgewarmd door
de uitbundige zonneschijn.
De hogedrukkern is inmiddels bo
ven Duitsland aangekomen, zodat
de wind in de zuidoosthoek is te
rechtgekomen. Daarmee wordt
morgen sterk voorverwarmde lucht
uit Frankrijk naar ons land ver
scheept. De zomer draait ineens op
volle toeren; het kwik gaat rond het
middaguur al over de grens van 25
graden heen en zal vooral in de zui
delijke helft van het land pas stop
pen bij rond 30 graden, tropisch
warm dus. Boven Zuid-Engeland
en Frankrijk worden door de plots
linge hitte onweershaarden ge
vormd. Toch lijkt de kans op een
bui bij ons vrij gering. Er kan in de
loop van de dag een zeewind opsti
ken; in dat geval koelt het in de
westelijke kuststrook aanzienlijk
af. Zondag draait de wind in het
hele land naar richtingen tussen
west en noord. Het wordt overal
koeler met 19 tot 23 graden. Het
blijft waarschijnlijk droog en de
zon laat zich regelmatig zien.
De dreiging van een ineenstorting
van het zomerweer wordt door de
laatste prognose aanzienlijk afge
zwakt. Begin volgende week breidi
zich een nieuwe hogedrukuitloper
van de Azoren over West-Europa
uit. Als alles volgens plan verloopt
volgt een vlot herstel naar vrij
warm, tamelijk zonnig en droog
weer met mischien zo nu en dan
eens een wolkenveldje door een
zwakke frontale uitloper. De tem
peratuur blijft zonder meer aange
naam, eerst rond 21 graden, oplo
pend naar circa 25 graden tegen
het midden van volgende week.
i
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Noorwegen:
In het noorden half tot
zwaar bewolkt en van tijd
tot tijd regen. Elders droog
en rustig weer emt flinke
zonnige perioden. Middag-
temperatuur vrijdag van
10 graden in het noorden
tot 20 bij Oslo, zaterdag
enkele graden hoger.
Zweden:
In het noorden vooral vrij
dag nog enkele wolkenvel
den, verder overgang naar
zonnig zomerweer. Mid-
dagtemperatuur oplopend
naar 17 graden in het
noorden en 24 in het zui-
Denemarken:
Droog en overwegend zon
nig. Middagtemperatuur
vrijdag ongeveer 20, zater
dag rond 24 graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vrijdag flinke perioden met zon, in het
westen meer bewolking en kans op een
bui. Zaterdag ook elders toenemende
bewolking en enkele verspreide buien,
mogelijk met onweer. Middagtempera
tuur van 17 graden in het noordwesten
van Schotland tot 24 plaatselijk in En
geland.
België en Luxemburg:
Vrijdag zonnig, later enkele stapelwol
ken, maar droog. Zaterdag eerst zon, in
de loop van de dag enkele regen- of on
weersbuien. Middagtemperatuur van 24
graden aan zee tot 28 in het binnen-
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vrijdag overwegend zonnig, in de loop
van de dag in het westen meer bewol
king en kans op een regen- of onweers
bui. Zaterdag van het westen uit regen
of onweer, mogelijk met zware neerslag.
In het oosten nog geruime tijd zon. Vrij
dag maxima meest tussen 30 en 34 gra
den, zaterdag van het westen uit afkoe
ling.
Portugal:
Zonnig, maar vrijdag langs de westkust
en in het noorden, en zaterdag ook het
midden van Portugal wolkenvelden en
mogelijk een bui. Koeler; aan de stran
den in het westen bij tamelijk veel wind
maxima rond 20 graden. In de Algarve
middagtemperatuur rond 28 graden.
Madeira:
Perioden met zon, ook nu en dan wol
kenvelden en een frisse noordenwind.
Droog. Maxima rond 23 graden.
Spanje:
Vrij zonnig en zeer warm, maar vrijdag in
het noordwesten en zaterdag ook in de
Pyreneeën op veel plaatsen regen of on
weer. Aan de kust van Galicië veel wind
en maxima rond 18 graden, verder mid
dagtemperatuur langs de kusten onge
veer 30, landinwaarts rond 35 graden.
Zaterdag in de noordwestelijke helft van
Spanje enige afkoeling.
Canarische Eilanden:
Droog en vrij zonnig, aarl de noordkant
van de eilanden-ook van tijd tot tijd wol
ken. Soms een stevige noordenwind.
Middagtemperatuur ongeveer 27 gra-
Marokko:
Westkust: Droog en overwegend zonnig,
aan het strand voornamelijk in de och
tend soms mist of wolkenvelden. Mid
dagtemperatuur aan het strand onge
veer 24 graden, landinwaarts beduidend
Tunesië:
Veel zon, ook enkele wolkenvelden.
Droog. Middagtemperatuur vlak aan zee
ongeveer 32 graden, landinwaarts zater
dag plaatselijk 40 graden.
Zuid-Frankrijk:
Zonnig en zeer warm met maxima van
30 graden rond Bordeaux tot-dicht bij
de 35 in de Provence, Ardèche en Lan-
guedoc. Zaterdag van het westen uit on
weersbuien, soms met veel neerslag, ge
volgd door afkoeling. Aan de zuidkust op
de meeste plaatsen droog.
Mallorca en Ibiza:
Droog en zonnig, zaterdag mogelijk en
kele wolkenvelden. Middagtemperatuur
ongeveer 30 graden.
Italië:
Zonnig en zeer warm, zaterdag in het
noorden mogelijk een lokale regen- of
onweersbui. Middagtemperatuur op de
meeste plaatsen tussen 29 en 34 gra-
Corsica en Sardinië:
Zonnig, zaterdag ook wat bewolking,
maar droog. Zeer warm; maxima rond
30, op Sardinië plaatselijk 35 graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig. Op de Egeïsche Zee waait
harde noordenwind. Maxima aan
stranden rond 30 graden, maar 0|
noordstranden op de Egeïsche Zee
wege de wind enkele graden lager,
het Griekse vasteland plaatselijk tem|
raturen boven 35 graden.
Turkije en Cyprus:
Droog en overwegend zonnig. Langs
Turkse westkust waait een stevige no
denwind. Middagtemperature
graden rond. de Dardanellen tot bov
de 30 ten oosten van Antalya.
ZATERDAG 25 JUNI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 05.18 Zon onder 22:
Maan op 23.06 MaanonderO?'
Waterstanden IJmuiden
Hoog water 05.31 18.00
Laag water 01.06 15.40
Weerrapporten 23 juni 20 uur:
Amsterdam onbew.
Den Helder onbew.
Rotterdam onbew
Vlissingen licht bew.
Maastricht licht bew
Aberdeen half bew'.
Athene onbew.
Barcelona onbew.
Berlijn 'onbew.
Boedapest onbew.
Bordeaux onbew.
Brussel onbew
Cyprus onbew.
Dublin zwaar bew.
Frankfurt onbew.
Genève onbew.
Helsinki zwaar bew,
Innsbruck onbew.
Istanbul licht bew.
Klagenfurt regenbui
Kopenhagen licht bew.
LasPalmas licht bew
Lissabon onbew.
Locarno licht bew
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Zürich
Bangkok
Buenos Aires
Casablanca half bew.
Johannesburg onbew.
Los Angeles onbew.
New Orleans onweer
New York half bew.
licht bew
licht bew
licht bew.
half bew
22 10
16 11
19 10
30 23
30 20
•20 14
26 18
34 19
22 11
28 21
19 7
27 12
25 17
30 13
16 10
27 19
32 20
31 16
24 10
24 10
34 15
27 18
31 16
30 20
19 13
24 18
26 22
20 10
26 18
21 14
29 17
31 31
16 8
19 14
24 19
26 16
33 27
26 17
26 23
31 22
29 23
26 21
26 15
29 20
17 13
SL,