Grumpy Old Men vooral een lange zit
Film Boeken
Schijn bedriegt bij William Diehl
'Angieborduurt voort
op traditie vrouwenfilm
Mooie (lees)boeken over mitella, oorbuisjes en ooglapje
Mr. Jones: Manisch-depressieve love-story
--ONDERDAG 23 JUNI 1994
Sandra Klaassen Uitgeven) Leopold,
24,90; Henk Figee 'Jesse Pantoffel gaat
erhuizen' en 'Jesse Pantoffel gaat naar
et ziekenhuis'. Illustraties Annemane van
laeringen Uitgeven) Van Goor, 16,90
er deel, Frank Herzen: 'De blauwe aan-
eker' Illustraties Juliette de Wit. Uiigeve-
Zwijsen, 16,95, Els Rooijers. 'Een ech-
piratenmeid!' Illustraties Camila
alkowski. Uitgevenj Zwijsen, 16,95;
'ajira Meerveld 'Jofel en Jofel' lllustra-
es Wajira Meerveld Uitgeverij Ploegsma,
19,95.
ien stapeltje boeken voor jonge
Liisteraars en lezers: Niet slecht,
ang niet gek, aardig, humoris-
herkenbaar, onderhou-
end, beetje gezocht, goed ge-
chreven. Over elk boek is wel
its positiefs te vertellen, maar
rat als je niet meer dan bij
oorbeeld twintig gulden te be
steden hebt om een boek te ko
len?
Dan zou Robin op school, het
ieuwe 'Robin-boek' van Sjoerd
kuyper, al afvallen, want dat
ost bijna vijf gulden meer. Een
f" ITJisch geval van jammer, voor-
I omdat Kuyper goed Neder-
inds schrijft. Dat heeft de Grif-
ecii s'iury °ok gezien: zij kende aan
fobin en Suze een Zilveren Grif-
el toe, die de schrijver over een
'aar maanden in ontvangst
Kuyper houdt zich niet bezig
gelden aan wie dit voorgelezen
wordt, want Majira Meerveld
kan door haar speelse taal van
iets simpels iets moois maken.
Het programma van de Haagse
en Leidse bioscopen staat op de
pagina 'Info'.
'Het teken van het beest' intrigerend en meeslepend
De Amerikaanse thrillerauteur William Diehl laat
in Het teken van het beest (Primal fear) de schijn
weer eens bedriegen. De moordzaak lijkt oh, zo
simpel. Helder en klaar. Na de moord op de
aartsbisschop van Chicago leidt een duidelijk
spoor van bloed naar de biechtstoel in de kerk. En
daarin wordt een ontredderde jongeman aange
troffen. Onder het bloed. En met een mes in de
hand.
Politie en justitie popelen om recht te doen. De
jongeman moet naar de elektrische stoel. Boven
dien biedt deze zaak een niet te missen kans om
de goede, maar te gladde advocaat Martin Vail
eens mores te leren. Hem wordt dan ook de ver-
de kansloze verdachte in de schoe-
geschoven. Aan die zaak is toch geen eer te
behalen.
Maar zoals gezegd: Diehl zorgt er voor dat de
schijn van zekerheid bedriegt. De waarheid blijkt
zoals zo vaak weinig met gerechtigheid te
maken te hebben. In het begin vraag je je af of de
auteur op weg is om literair vorm te geven aan
het zoveelste juridische steekspel tussen aankla
ger en pleiter. Opnieuw zo'n woordenstrijd met
de dood als inzet? Een tijdlang lijkt het er op.
Maar allengs verlaat William Diehl de geijkte pa
den. De vermoorde geestelijk herder is lang niet
zo'n heilige geweest als de publieke opinie wil ge
loven.
Integendeel zelfs. Maar ook de jonge verdachte
zit heel wat complexer in elkaar dan aanvankelijk
werd aangenomen. Met de steun van een vrou
welijke psychiater slaagt Martin Vain er in de
knoop van 's mans psyche te ontrafelen. Wat het
tweetal ontdekt laat ik hier maar buiten beschou
wing. Het zou veel wegnemen van de onweerleg
bare spanning die Wiehl vanaf het eerste begin in
zijn verhaal brengt en houdt. De vraag of alles
wetenschappelijk voor de volle honderd procent
is verantwoord, zal ik maar ter beantwoording
aan de deskundigen over laten. Voor de lezers
ontstaat er een beklemmmende en boeiende si
tuatie, die ten slotte uitmondt in een toch nog
verrassende ontknoping. Een intrigerend slot van
een meeslepend boek.
—De Bont opeens Hollywoods 'darling'
Washington Nederland heeft er na Paul Verhoeven een tweede
iter-regisseur in Hollywood bij. Na het fenomenale succes van
ujn eerste speelfilm Speed is de 50-jarige voormalige camera
man Jan de Bont sinds enkele weken 'hot property' in de States.
Speed, het spannende verhaal van een op hol geslagen autobus,
was in zijn eerste week in meer dan 2000 bioscopen meteen
goed voor de toppositie op de Amerikaanse 'box-office'-lijst. In
drie dagen tijd kwam 14,8 miljoen dollar binnen, en in de week
'rtni erna nog eens 12,8 miljoen. De 30 miljoen dollar die zijn film
(U leeft gekost zijn er in feite al uit. De Bont verkeert nu in de rian
te positie dat hij kan kiezen wat hij wil. De krant USA Today
noemde De Bont 'Hollywoods overnight darling" de plotse lie
veling.
The Odd Couple bakkeleit tut pensionering rustig door
tere tijden. Voeg daaraan toe
een walmende nostalgie en een
tergend voorspelbaar verhaal en
je hebt een zeer lange zit. Zelfs
de onder de aftiteling gemon
teerde 'bloopers' zijn voorge
kookt, iets wat ik sinds The
BIOSCOPEN
AMSTERDAM
ALFA 1 tel. 6278806
Damage 16 j., dag. 13.30, 16, 19.30,
22
ALFA 2
Lifetimes 16)., dag. 13, 15.45,
18.45,21.30
ALFA 3
Shadowlandsdag 13.15,21.30
Javna 16 j., dag. 16.30, 19
Het is een schone dag geweest 16 j
dag. 16.30, 19
ALFA 4
In the Name of the Father 12 j.. dag.
18.45, 21.3C, do vr ma di ook 13,
15.45
ALHAMBRA1 tel. 6233192
Shortcuts 16 dag 14, 20
ALHAMBRA 2
The Remains of the Day dag. 20.15,
do vr ma di ook 13.15, 17
BELLEVUECINERAMA tel. 6234876
Mr. Jones, dag. 13.15, 16, 18.45,
21.30
CINERAMA 2
Love, Cheat and Steal 16 j., dag.
13.15, 16, 19.15, 22
CALYPSO 1 tel 6234876
The Hudsucker Proxy dag. 13.15, 16,
19.15, 22
CALYPSO 2
The Pelican Brief 12 j.. dag. 13.15.
16.30, 20.30
CINEMA 1 INTERN, tel. 6151243
Intersection dag. 19, 21.45, zazowo
ook 13.15, 16
CINEMA 2 INTERNATIONAL
Ace Ventura: Pet Detective, dag.
18.45. 21.30, zazowo ook 13,
15.45
CITY 1 tel. 6234579
Naked Gun 33 1/3 dag. 14. 18.45,
21.30, za zo ook 13.15
CITY 2
Grumpy Old Men, dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 3
Ace Ventura: Pet Detective, dag.
13.15, 16. 18.45.21.30
CITY 4
Cool Runnings, dag. 18.45, 21.30,
dovrmadiook 13.15, 16
CITY 5
True Romance 16 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 6
met ingewikkelde bedenksels.
Hij vertelt rechttoe rechtaan,
probeert elk woord op zijn
plaats te zetten en slaagt daar
vaak wonderwel in. Dat is de
kracht van een echte schrijver.
Daar komt bij dat Kuyper zich
goed weet te verplaatsen in de
wereld en de denkwijze van zijn
jonge hoofdfiguur Robin. Het is
voor Robin heel logisch dat hij
op school niet op de foto wil,
omdat hij een mitella om heeft
vanwege zijn gekneusde pols.
De kleuterjuf van Robin is bij
Kuyper ook een juf van vlees en
bloed bij wie je in de klas zou
willen zitten. En de hemel zij
dank het nieuwe kind is in de
klas nu eens geen Turkse of
Marokkaanse allochtoon, maar
een Engels sprekende Alexan
der.
De twee recente boekjes van
Henk Figee over zijn hoofdper
soon Jesse Pantoffel zijn welis
waar aanzienlijk goedkoper,
maar bieden ook minder tekst
èn kwaliteit dan bij Kuyper. Ook
Figee schrijft over alledaagse
gebeurtenissen. In Jesse Pantof
fel gaat verhuizen komt Jesse
met zijn hond Van Halen in een
spiksplinternieuwe wijk terecht
waar de hond zoekraakt. In Jesse
Pantoffel gaat naar het zieken
huis is het beruchte buisjes-in-
de-oren aanbrengen het pijnlij
ke onderwerp van het verhaal.
Papa leest voor in 'Robin op school' van Sjoerd Kuyper.
TEKENING SANDRA KLAASSEN
Frank Herzen schrijft in de
Bolleboos-serie van Zwijsen
met De blauwe aansteker ook
een herkenbaar verhaal over de
twee broers Gerben en Benja
min die Joachim als pyromaan
ontmaskeren. Origineler is het
in dezelfde serie verschenen
Een echte piratenmeid van Els
Rooijers. Een fantasievol ver
haal over Kim die zeven jaar
wordt. Van haar vader krijgt ze
een verrekijker die 'van een
echte piraat is geweest'. De
combinatie met het ooglapje
dat ze moet dragen vanwege
een lui oog en de feestkleren die
Kim eigenlijk helemaal niet aan
uil (panty, glimmende roze rok,
breed uitstaande zwarte petti
coat en lakschoenen), zorgt er
voor dat de kinderen in haar
klas Kim net een piraat vinden.
Kim voelt zich voor gek staan en
rent de school uit om daarna in
haar fantasie een waanzinnig
avontuur met de bulderende pi
raat Breedkaak te beleven.
Wajira Meerveld zoekt het
ook in fantasie. Ze schrijft en te
kent in Jofel en Jofel over opa Jo
fel de Grote en Jofel de Meine,
twee dassen. De Oude vertelt
verhalen aan zijn kleinzoon.
Over de Lepelaar die droomde
over Kanariemien op wie hij
verliefd was en daardoor vergat
'dat hij lepels moest snijden'.
Op een dag herinnert hij zich
'de stoute schoenen die hij van
zijn opa gekregen had'. Hij trekt
ze aan en dan gaat alles vanzelf.
Of opa verhaalt over de Glibber-
Glabs die hij eens kookte. Hij
dacht dat hij soep maakte, maar
het bleken de vitrages te zijn die
in de week stonden. Opa vertelt
graag aan kleinzoon die min
stens zo graag naar hem luis-
Dat zal ook voor de luisteraar
Jack Lemmon en Walter
Matthau als duo dat
roept herinneringen op
aan Billy Wilder, perfect
komisch samenspel en en
kele gouden momenten uit
de Hollywood-historie The
Odd Couple, The Fortune
Cookie). Gezien het con
stant hoge acteerpeil dat
met name Lemmon nog
steeds laat zien, was de re-
Cannonball Run niet meer heb
gezien. En dat is een associatie
waar ik Jack Lemmon toch echt
verre van wil houden.
cente hereniging van de
twee iets om naar uit te kij
ken.
film recensie
mark van den tempel
Grumpy Old Men Te zien Lido 2, Leiden;
Metropole 1Den Haag
Grumpy Old Men is het duo in
elk geval op het lijf geschreven.
Twee knorrige buren liggen
sinds mensenheugenis met el
kaar in de clinch, al lijkt de oor
sprong van hun onenigheid
reeds lang vergeten. Hun ruzies
hebben zelfs iets gemoedelijks.
Wanneer ze elkaar 's ochtends
begroeten met een rituele uit
wisseling van beledigingen als
Hello, moron en Morning, dick-
head kan een goed verstaander
daar nog wel een vorm van we
derzijds respect uit opmaken.
Hun conflict krijgt echter een
scherp randje met de komst van
een aantrekkelijke, vrijgevoch
ten weduwe (gespeeld door
Ann-Margret) in het pand dat
hun woningen van elkaar
scheidt. De vrouw is gechar
meerd van beide grijsaards,
maar verkiest haar eigen vrij
heid boven een keus voor één
Gek-zijn is weer in de mode bij filmmakers
zijn. De toonzetting van de film
verandert dan van een romanti
sche komedie in puur soms
lachwekkend melodrama.
Wanneer bij voorbeeld het kind
niet aan de borst wil drinken bij
Angie, maar wel bij haar stief
moeder wordt het Angie te
veel en vlucht ze weg voor de
dagelijkse problemen, op zoek
naar haar moeder die ze sinds
haar jeugd niet meer heeft ge
zien. Van deze zoektocht keert
ze gelouterd terug, nadat ze
ontdekt heeft dat er nog wel er
gere problemen zijn dan die
van haar. Een film-met-een-
boodschap dus en dat* hoort
ook typisch bij de traditionele
vrouwenfilm, waarin vrouwen
per definitie sterker uit de strijd
te voorschijn komen. Angie is
een sterke vrouw die tijdelijk in
een crisis terecht komt, maar
die er uiteindelijk zelfstandig
weer bovenop weet te komen.
Dat klinkt allemaal nogal zwaar
en sommige scènes zijn ook wel
wat zwaar aangezet, maar in
doorsnee heeft Angie toch een
luchtig karakter.
Geena Davis is afwisseld
schoolmeisjesachtig en verlei
delijk vrouwelijk, maar in de
echt dramatische scenes de
bevalling bij voorbeeld laat
ze het behoorlijk afweten. Maar
dat is nog niet eens het meest
hinderlijke in deze film: dat is
namelijk de krampachtige po
ging \ot leuk-doen. Het hinken
op twee gedachten tussen me
lodrama en komedie. Dat lijdt
tot geforceerde scènes, met af
en toe wat grappige of vinnige
dialogen, maar soms ook scènes
waar je tenen van opkrullen in
je schoenen, hoezeer Geena Da-
vies ons ook probeert te verlei
den met haar fotogenieke uit
straling.
Jack Lemmon en Walter Matthau in 'Grumpy Old Men', een film die het duo op het lijf is geschreven.
van de twee. Misverstanden
over en weer leiden tot enkele
dramatische momenten, maar
ook tót hernieuwde levens
kracht.
Walter Matthau en Jack Lem
mon zijn eigenlijk schoolvoor
beelden van acteurs die on
danks een hoge leeftijd weinig
aan veerkracht en vitaliteit heb
ben ingeboet. Grumpy Old Men
gaat daar echter voiledig aan
voorbij. Hoewel het verhaal
zwaar leunt op de wisselwer
king tussen de twee, krijgen de
acteurs nauwelijks behoorlijk
materiaal aangereikt om dit uit
te werken. De karakters zijn cli
chés en de grappen mager, zo
dat hun samenspel al snel ont
aardt in een karikatuur van be-
Het kan toeval zijn, maar het
lijkt erop dat gekte en mensen
met psychiatrische problemen
weer extra in de belangstelling
staan bij filmmakers. Na de golf
van psychiatrische speelfilms
eind jaren zeventig, begin jaren
tachtig, met als hoogtepunt na
tuurlijk One Fleu> Over the
Cuckoo 's Nest, was het een tijdje
rustig rond de in opspraak ge
raakte inrichtingen. Maar het
laatste half jaar verschenen er
afgezien natuurlijk van de
psychopaten in obscure horror
en fantasyfilms zeker zo'n vijf
serieuze'films in de bioscoop
waarin de psychiatrie weer een
centrale rol speelt.
Kleine films als II Grande Co-
comero over net-niet-gekke
mensen (zogenoemde borderli-
ne-patiënten) en Les Gens
Normaux n'ont Rien d'Excep-
tionnel over een vrouw die tij
delijk in een inrichting terecht
komt. Maar ook een grote
Hollywood-film als Fearless van
Peter Weir, met Jeff Bridges als
iemand met posttraumatische
stress als gevolg van een vlieg
tuigongeluk. Hij heeft nu gezel
schap gekregen van niemand
minder dan Richard Gere in de
rol van Mr. Jones, een manisch-
depressieve patient.
Love-story tussen patiënt (Richard Gere) en psychiater (Lena Olin) in
Mr. Jones.
Op een bepaalde manier is er
een verwantschap tussen Jeff
Bridges in Fearless en Richard
Gere in Mr. Jones. Allebei lijken
ze als gevolg van hun ziekte
geen angst te kennen en balan
ceren letterlijk op de rand van
het leven: de een bovenop een
wolkenkrabber en de ander als
timmerman boven op een dak.
Het zijn mannen die de dood in
de ogen hebben gezien en die
er niet bang meer voor zijn. Al
thans totdat bij beiden de eufo
rie is uitgewerkt en ze vervallen
in een diepe depressie.
In Mr. Jones maken we kennis
met een man die leeft in een ge
voelswereld van uitersten: van
himmelhoch jauchzend tot zum
Tode betriibt. In zijn manische
jase is Mr. Jones een hyperac
tieve, swingende, charmante
vrouwenversierder. Intelligent,
getapt, maar vooral ook heel
impulsief. Een man die de
meest krankzinnige dingen doet
om een vrouw in te palmen.
Zelfs zijn behandelend psychia
ter Elisabeth (Lena Olin) pro
beert hij te verleiden fnet zijn
onweerstaanbare charmes en
onverwachte escapades.
Zij wijst hem op zijn 'behan
delbare onevenwichtigheid',
maar hij voelt zich niet ziek, is
al twintig jaar zo en beschouwt
zichzelf als een zorgeloos kind.
Hij wil helemaal niet 'normaal'
worden, hoezeer Elisabeth ook
haar best voor hem doet. Maar
dat verandert wanneer hij in
een diepe depressie terecht
komt en Elisabeth hem moet
komen troosten. Daarbij over
schrijdt ze de grens tussen be
handelaar en patiënt door met
hem naar bed te gaan. Waar
mee de film er een probleem bij
heeft gekregen, namelijk het be
roepsprobleem van de hulpver
lener die een gedragscode heeft
overschreden en die verliefd is
op een patiënt en deze dus niet
meer kan behandelen.
Dat wordt in de film overi
gens niet al teveel uitgediept,
want het moet wel gezellig blij
ven natuurlijk. Met als gevolg
dat Mr. Jones als film keurig aan
de oppervlakte blijft en in we
zen niet veel meer is dan een
romantische love-story tussen
een mooie vrouwelijke psychia
ter en een aantrekkelijke man
nelijke patiënt. De film bevat
aardige metaforen vooral
muzikale die de wisselende
stemmingen van Jones illustre
ren. terwijl en passant ook wat
infotynatie wordt gegeven over
dit nog behoorlijk vaak voorko
mende ziektebeeld. Maar helaas
kon dat niet zonder de onver
mijdelijke love-story, die on
danks een schitterend acteren
de Richard Gere een in wezen
sterk gegeven zwaar onder
mijnd.
recensie henk maurits
Te zien Studio, Leiden; Babyion 1.
Den Haag.
de jaren zeventig en tachtig
'vrouwenfilms' een po-
ilair genre. Films gemaakt
vrouwelijke regisseurs,
l$et één of meer vrouwen in de
fdrol en handelend over de
:oblematiek van vrouwen. Ze
lorden bij die tijd als 'Baas in
buik' bij Dolle Mina, en
Ipzij' bij het feminisme. In ons
hielden we er zelfs een
:iale vrouwenfilmdistribu-
over: de nog altijd ac-
l 1 ieve club van Cinemien in Am-
Dterdam.
Inmiddels is de feministische
olf afgezwakt tot een kabbe-
h nd beekje, waarin nog slechts
toe een vrouwenfilm
n64ieedrijft. Thelma and Louise
én en ook Angie van
lartha Coolidge hoort thuis in
et thans sterk verwaterde gen-
Z(Angie wordt volledig gedra-
door actrice Geena Davis,
Jie ook al zo nadrukkelijk aan
wezig was in Thelma and Louise
In Angie speelt ze een zelfbe-
iiste jonge vrouw uit een een-
tudig milieu in Brooklyn, die
ei it verbazing van haar vriend
kiest voor een bewust
ngehuwd moederschap. Ster-
begint zelfs een relatie
ÜJiet een andere man, Noël (Ste
rn Rea), die haar laat kennis-
laken met een andere klasse:
wereld van sjiek dineren,
gallet, musea en klassieke mu-
lek.
Maar Noël voelt er niks "voor
n voor vader te gaan spelen
bovendien blijkt hij al ge
rouwd te zijn. In het ziekenhuis
levalt Angie van een zoon,
naar deze blijkt gehandicapt te
Davis in 'Angie'.
film
