Verzetsfront Rwanda zet druk op VN tuMvmoti Frans militair ingrijpen in Rwanda kan Afrika splijten r,»« .s Albanezen doen op laatste moment niet mee aan volkstelling Macedonië Nicotinegehalte in sigaretten verhoogd Buitenland ■Ki A*>i Brit begint strijd tegen het Frans Opnieuw rouw in Noord-Ierland Vrees voor epidemieën in Aden Spionagevluchten met U-2 zonder resultaat WOENSDAG 22 JUNI 1994 Treinverkeer in deel Europa plat utrecht» Het treinverkeer in Frankrijk, Groot-Brittannië en Bel gië ligt deze week plat door stakingen van het spoorwegperso neel. In Frankrijk wordt tot morgenochtend zes uur gestaakt. De internationale treinen van en naar Parijs kunnen daardoor ver traging oplopen. In Groot-Brittannië rijden vandaag geen trei nen. In België duurt de staking van morgenavond tien uur tot vrijdagavond tien uur. De internationale treinen van en naar Pa rijs rijden daardoor niet; die op het traject Amsterdam-Brussel rijden alleen tussen Amsterdam en Roosendaal. Aanslag in Iran eist 25 levens teheran Bij de explosie maandag in een drukbezochte gebeds hal van het mausoleum van imam Reza, de achtste sji'itische imam, kwamen 25 mensen om en raakten er 70 gewond vol gens. Dat blijkt uit een officiële Iraanse opgave. Eerder waren 70 doden en ruim honderd gewonden gemeld. Vooroverleg beide Korea's seoul» Noord-Korea gaat akkoord met vooroverleg over een topconferentie tussen Noord- en Zuid-Korea. Een mogelijke topconferentie zou de eerste zijn sinds het Koreaanse schierei land in 1945 werd gedeeld, in een communistisch noorden en een op het westen georiënteerd zuiden. Op 28 juni treffen een Noord- en een Zuidkoreaanse delegatie elkaar voor vooroverleg in Panmunjon. Samper ontkent ontvangst druggelden bogota De pas gekozen president van Colombia, Ernesto Samper, ontkent dat zijn verkiezingscampagne gefinancierd is door het drugskartel van Cali. Samper zei dat naar aanleiding van berichten in de plaatselijke pers. Hij heeft de openbare aan klager uitgenodigd de kasboeken van zijn campagne-organisatie te controleren op giften van de drugsypdicaten. Top Jeltsin-Clinton in Washington Washington De presidenten Clinton en Jeltsin zullen deze herfst een topontmoeting houden in Washington. De precieze datum wordt volgende maand in Napels bekendgemaakt, wan neer de staatshoofden van de VS en Rusland elkaar ontmoeten in de marge van de G7-conferentie van de zeven rijkste landen» ter wereld. Ecuador dreigt met noodtoestand quito President Ballen van Ecuador dreigt de noodtoestand uit te roepen als indianen niet hun blokkade van wegen ophef fen. De inheemse bevolking protesteert daarmee tegen een om streden wet die hen hun land ontneemt. Als gevolg van de weg versperringen door de indianen zijn de voedselvoorraden in sommige steden ernstig geslonken. Referendum over hoofdstad KwaZulu Johannesburg KwaZulu houdt een referendum om te bepalen waar de provinciehoofdstad komt. Inkatha, de winnaar van de verkiezingen in KwaZulu-Natal, wil dat Ulundi, de hoofdstad van het voormalige zwarte thuisland KwaZulu, de bestuurszetel wordt. Het ANC wil dat de hoofdstad van Natal, Pietermaritz- burg hoofdstad blijft. Beren roven schapen in Oostenrijk wenen In het noordoosten van Oostenrijk zijn verscheidene schapen ten prooi gevallen aan hongerige beren. Boeren in de streek hebben wapenvergunningen aangevraagd om zich teweer te stellen tegen de ongewenste wilde dieren. De beren zijn ver moedelijk uit Oost-Europa naar Oostenrijk getrokken. Fabriekje voor 007-wapens opgerold napels De Italiaanse politie heeft gisteren in een fabriekje bij Napels 150 schiet-vulpennen, het beroemdste wapen van James Bond, ontdekt. Aan vijftig andere vulpennen werd nog gewerkt. De politie was de afgelopen maanden bij acties tegen leden van de Camorra (Napolitaanse maffia) herhaaldelijk op dergelijke wapens gestuit. Bloedbad uit woede over ontslag spokane De Amerikaanse militair die gisteren bij een schietpar tij vier mensen doodde err 19 mensen verwondde, waarna hij zelf door de politie werd gedood, kwam tot zijn actie uit woede over zijn ontslag uit de luchtmacht. De man was wegens psychi sche problemen ontslagen. Een van de eersten die werden doodgeschoten was de psychiater die het ontslag van de militair had aanbevolen. WASHINGTON Rtr-ANP De Amerikaanse tabaksfabri kant Brown Williamson heeft in het geheim tabak ontwikkeld met een hoog nicotinegehalte. Dat heeft de Food and Drug Ad ministration (FDA, een soort keuringsdienst van waren) mee- Het hoofd van de FDA, David Kessler, verklaarde gisteren voor een commissie van het Ameri kaanse Huis van Afgevaardig den dat de fabrikant onderzoe kers opdracht had gegeven te genover de keuringsdient te ontkennen dat de tabak met ex tra nicotine op de markt is. Kessler zei dat de bewuste ta bak, bekend als Y-l, wordt ge kweekt in Brazilië en in de Vere- AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associate Press DPA Deutsche Presse AgenturGPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The Independent IPS «Inter Press Service RTR« Reuter UPI United Press In nairobi frans van den houdt correspondent De aanvankelijke opluchting in Afrika over plannen van Frank rijk om eindelijk een poging te wagen een eind te maken aan de massamoorden in Rwanda, is weggeëbd en heeft plaats ge maakt voor regelrechte afkeu ring. De Fransen lijken zich van alle kritiek echter niets aan te trekken en zijn in Zaïre begon nen met de voorbereidingen voor hun militaire interventie. De Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) meent dat het Franse plan uiterst gevaarlijk is en nogal wat complicaties kan opleveren. Daarbij wordt vooral gewezen op het verzet van het Rwandees Patriottisch Front (RPF), dat de Fransen als een vijandig leger zal behandelen. De OAE is bang dat als het RPF zich tegen de Fransen keert, ook Afrikaanse troepen die met Pa rijs in verband worden gebracht ernstig gevaar lopen en onder vuur genomen zullen worden door de opstandelingen. De kans is daarom groot dat door tussenkomst van de Fransen vervolgens de hele hulpverle ning en de VN-operatie in Rwanda op losse schroeven ko men te staan. De OAE blijft er op hameren dat het sturen van een puur Afrikaanse troepen macht de beste oplossing voor de problemen in Rwanda is. Angstige voorgevoelens over de Franse interventieplannen zijn ook afkomstig van de Wereld raad van Kerken, die er op wijst dat de situatie in Rwanda hier door wel eens ernstig zou kun nen verslechteren. Ook bij leiders van andere Franstalige landen in West- en Centraal-Afrika heerst aversie tegen het voornemen van Parijs. Zij zijn vooral bang dat hierdoor de Franstalige en Engelstalige landen in Afrika uit elkaar wor den gedreven; dat het Franse optreden dus als een splijtzwam in Afrika gaat werken. De Hutu- regering van Rwanda, die tien tallen jaren is gesteund door Pa rijs, is Franstalig, terwijl het RPF een Engelstalige beweging is waarvan de wortels in Uganda liggen. Afrikaanse landen gelo ven daarom niet in een onpar tijdig optreden van Frankrijk. „De Franse motieven Zijn veel eer van politieke dan van hu manitaire aard. Parijs heeft de afgelopen maanden tenslotte nimmer onder stoelen of ban ken gestoken dat zij een door Hutu's gedomineerde regering nog immer als de beste oplos sing voor Rwanda ziet. Niet ver wonderlijk derhalve dat het voornamelijk uit Tutsi's be staande RPF zo fel gekant is te gen Franse inmenging", aldus een Westafrikaanse politiek analyst. Ondanks al deze kritiek en waarschuwingen zijn de Fran sen inmiddels begonnen met de voorbereidingen in het veld. In Goma, Ln het uiterste oosten van Zaïre aan de grens met Rwanda is een 12 manschappen sterke verkenningsmissie gear riveerd om de mogelijkheden van een grensoverschrijdende operatie te onderzoeken. Goma wordt zo goed als zeker de logistieke basis, waar de eer ste duizend van de uit de Cen- traalafrikaanse Republiek af komstige Franse troepen zullen landen. Vanuit het zuidelijker gelegen Bukavu zullen de mili tairen waarschijnlijk Rwanda binnentrekken. Ook in Zaïre zelf hebben deze plannen voor de nodige op schudding gezorgd met na me bij de oppositie, die de Veiligheidsraad overlegt vanavond Het Rwandees Patriottisch Front (RPF) eist dat de Vere nigde Naties hun militairen uit Rwanda terugtrekken als de Veiligheidsraad instemt met het sturen van een Fran se troepenmacht. De Veiligheidsraad kon het gisteren niet eens worden over het Franse voorstel en praat van avond verder. ft* VCAI5F NEW YORK-BRUSSEL Rtr-AFP-GPD-ANP Het RPF is bang dat zijn solda ten de. 495 militairen van de VN-missie Unamir moeilijk zal kunnen onderscheiden van an dere buitenlandse troepen als het geweld in Rwanda escaleert. „We zijn helaas tot de conclusie gekomen dat de manschappen van Unamir tiaar veiliger oor den moeten worden terugge trokken, in ieder geval voorlo pig", aldus woordvoerder Gahi- ma van het polideke bureau van het RPF. Frankrijk wil dat de Veilig heidsraad instemt met zijn voorstel om 2.000 militairen naar Rwanda te sturen. Die moeten een eind maken aan het geweld dat al meer dan een half miljoen levens heeft geëist, voornamelijk van de Tutsi-min- derheid. De Fransen willen on geveer drie maanden in Rwanda blijven, tot de VN een 5.500 militairen tellende vredes macht gereed hebben. Secretaris-generaal Boutros Ghali van de VN steunde giste ren het Franse plan, 'omdat ik In Brussel betoogden gisteren Rwandezen tegen het voorgenomen ingrijpen van Frankrijk in hun vaderland. Ze deden dat bij de Franse ambassade. De betogers wezen er vooral op dat eerdere Franse bemoeienis met Rwanda vooral doden heeft opgeleverd. foto epa er niet in ben geslaagd buiten landse troepen te krijgen om de volkerenmoord in Rwanda te gen te houden'. De Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) ziet echter niets in het initiatief van Parijs. Bij de leden van de West- europese Unie (WEU) is nog steeds weinig enthousiasme te bespeuren om tegemoet te ko men aan het Franse verzoek om mee te doen aan het Rwanda- initiatief. De Nederlandse minister Ter Beek (defensie) liet gisteren we ten dat hij meer voelt voor een forse VN-vredesmacht dan voor het Franse plan. Hoewel de VN Nederland niet om een bijdrage hebben gevraagd, wil Ter Beek wel een transportvliegtuig ter beschikking stellen. Ook wordt gedacht aan het leveren van tien extra waarnemers aan de grens tussen Rwanada en Ugan da. Daar zijn nu al tien Neder landers actief. Fransen van neo-kolonialisme beschuldigt. De oppositie meent dat Parijs zich ook onno dig in Zaïrese politieke aangele genheden mengt. In het licht van een mogelijke Franse interventie heeft het RPF haar militaire offensief in de hoofdstad Kigali en de nog door Ruandese troepen beheerste ge bieden in het zuidwesten en westen verder opgevoerd. De rebellen willen zoveel mogelijk terrein winnen om te voorko men dat de Fransen zich over het land kunnen verspreiden en om de wereld te tonen dat zij zelf goed in staat zijn om de moordpartijen onder burgers te stoppen in de door hen verover de gebieden. LONDEN Rtr-AFP Een Brits parlementslid wil het Lagerhuis voorstellen het ge bruik van Franse woorden te verbieden. Bestel in een pub een apéritif, roep in een theater encore (bis) en je zou in proble men kunnen komen met de Britse sterke arm. In een ironische reactie op Franse maatregelen om het in sluipen van steeds meer Engelse woorden tegen te gaan, zei de Conservatieve afgevaardigde Anthony Steen een verbod op Franse woorden in de Engelse taal te willen. „De Fransen zeg gen dat hun taal onzuiver wordt. Ik ga een stap verder en laat zien hoe stupide dit is." Het Franse parlement stemde in mei in met een voorstel van minister van cultuur Toubon om Engelse woorden als fast food (resto-vite) en computer (ordinateur) te verbieden. Dus zouden de Britten volgens Steen een boete tegemoet moeten zien als ze woorden gebruiken als cul-de-sac, apéritif, rendez vous, amour propre en lingerie. Maar de kans lijkt niet groot dat zijn voorstel het zal halen in het Lagerhuis. nigde Staten 'sinds 1993 op na tionale schaal' wordt verkocht. Onderzoekers van FDA ontdek ten dat aan de tabak ammoniak wordt toegevoegd, waardoor de roker meer nicotine binnen- krijgt. Brown Williamson raakte vorige maand in opspraak na berichten dat het bedrijf al der tig jaar geleden wist dat sigaret ten kanker kunnen veroorza ken, maar dit bewust had ver zwegen. De afgelopen maanden heeft de FDA gezegd te overwegen de sigaret aan banden te leggen. De FDA moet dan kunnen aan tonen dat nicotine verslavend werkt en dat de tabaksmaat schappijen de hoeveelheid er van in sigaretten manipuleren. CAIRO Rtr-AFP Het Internationale Rode Kruis maakt zich ernstig bezorgd over het uitbreken van epidemieën in de Zuidjemenitische hoofd stad Aden. Als er geen afdoende maatregelen worden getroffen, staan er op korte termijn veel levens op het spel, waarschuw de gisteren Arnold Lüthold, hoofd van de hulporganisatie. De sanitaire voorzieningen in Aden, een stad met ongeveer 400.000 inwoners, zijn slecht. Duizenden vluchtelingen uit nabijgelegen dorpen overstro men de stad. De infrastructuur van Aden is voor een deel ver woest. Er zijn tekorten aan wa ter, medicijnen en vers voedsel. Volgens Lüthold is humanitaire hulp voor de inwoners dringend gewenst. Regeringsfunctionaris sen hebben mensen opgeroe pen bloed te geven voor de dui zenden gewonden in de over volle ziekenhuizen. Die kampen eveneens met een chronisch te kort aan water. Noordelijke troepen bombar deerden en beschoten Aden gis teren opnieuw, hoewel zuidelij ke leiders meldden dat het noordelijk offensief tot staan is gebracht. Een bommen- en gra- natenregen daalde neer op het centrum van de stad. Ook de buitenwijken, het vliegveld en de haven werden bestookt. De zuidelijke leider Ali Salem al Baïd riep de Verenigde Naties en de Arabische Liga op stap pen te ondernemen opdat er een einde komt aan de bombar- LOUGHiNiSLANDIn het Noordierse dorp Loughinisland zijn gisteren onder grote belangstelling de zes katho lieken begraven die afgelopen zaterdag in een café werden doodgeschoten door leden van de protestantse Ulster Volunteer Force. foto reuter WASHINGTON AFP De spionagevluchten die Ame rikaanse U-2 vliegtuigen eind jaren vijftig en begin jaren zes tig boven de Sovjetunie uitvoer den, hebben nooit iets opgele- verd. De eerste concrete foto van een lanceerinstallatie voor een Russische intercontinentale raket werd gemaakt door een spionagesatelliet. De U-2's vlo gen toen al niet meer. Ondanks het gebrek aan ren dement bleven de VS vanuit een overdreven angst voor de drei ging van een Russische raket- aanval de geheime vluchten echter uitvoeren. Pas nadat de Sovjets een U-2 met de piloot Gary Powers hadden neerge haald, stopte het spionagepro- gramma. Uit een intern document van de Amerikaanse inlichtingen dienst CIA blijkt dat de Ameri kaanse militairen er alles aan deden om de angst voor de Rus sen er flink in te houden. De ca paciteit van de Sovjetlegers werd voortdurend overschat. „Iedere aanwijzing dat-er moge lijkerwijs een raket zou zijn ge vonden, werd meteen als vast staand feit gepresenteerd", al dus de CIA. dementen. Verder zouden de Arabische landen snel over moeten gaan tot erkenning van het Zuiden, dat zich 21 mei af scheidde en een eigen onafhan kelijke staat stichtte. Het Noor den daarentegen stelde dat de Arabische landen zich niet met het conflict mogen bemoeien. De Jemenieten moeten zelf hun eigen problemen oplossen. Jakarta verbiedt drie weekbladen JAKARTA ANP-AFP-Rtr De Indonesische regering heeft de belangrijke weekbladen Tempo, Editor en Detik een ver schijningsverbod opgelegd. De bladen zouden diverse officiële waarschuwingen hebben gene geerd. De stap lijkt verband te houden met kritische artikelen over het optreden van minister Habibie van onderzoek en tech nologie. Habibie geldt als ver trouweling van president Suharto. Het omstreden onderwerp is een meningsverschil tussen Ha bibie enerzijds en de strijd krachten en het ministerie van financiën anderzijds. Habibie besloot op eigen houtje 39 ma rineschepen van de vroegere Oostduitse marine te kopen. Het ministerie van financiën vond de kosten van 1,1 miljard dollar te hoog. Het verbod van de weekbla den is opmerkelijk, omdat het bewind in Jakarta juist sinds on geveer een jaar een liberalere houding aannam tegenover de pers. TETOVO-BOEDAPEST» RUNA HELLINGA CORRESPONDENT OOST-EUROPA De Albaneese minderheid in Macedonië neemt niet deel aan de door de regering uitge schreven volkstelling. Met de census, die deze en volgende week wordt gehouden, wil de regering in Skopje een einde maken aan de onduidelijkheid over hoeveel procent van de bevolking nu precies tot de di verse minderheden behoort. Alle politieke partijen hebben hun Albanese achterban opge roepen de telling te boycotten. Zij eisen dat de census wordt uitgesteld, omdat de status van alle Albanezen nog niet gere geld zou zijn. Macedonië, zo heeft een plaat selijke politicus ooit uitgere kend, is in bevolkingsgrootte de tweede staat op de Balkan. Er moeten zeker zo'n 8,5 miljoen mensen wonen, als je tenminste alle claims van de etnische min derheden Sreviërs, Vlachen, Grieken, Turken, Roma, Bulga ren, Albanezen op een rijtje zet. Toch weet iedereen dat er niet veel meer dan twee miljoen mensen in Macedonië kunnen wonen. De regering in Skopje hoopt dat de volkstelling kalmerend zal werken op de algemene situatie in het land. Macedonië geldt op dit moment als een van de meest gevoelige regio's op de Balkan. De kans op interne etni sche conflicten en op een regel rechte oorlog met een van de buren is er niet denkbeeldig en wordt door veel waarnemers zelfs groter geacht dan het ge vaar van een oorlog in het na burige Kosovo, waar Serviërs en Albanezen al jaren een stille strijd tegen elkaar voeren. Om die reden hebben de Verenigde Naties waarnemers aan de grens met Servië geïnstalleerd. Het grote probleem van Mace donië is dat geen van de buur landen het land echt bestaans recht geeft. Het gebied was eind vorige eeuw, begin deze eeuw al het toneel van opeenvolgende Balkanoorlogen en in stilte vin den zowel Belgrado als Athene en Sofia eigenlijk dat Macedo nië simpelweg van hen is. Vol gens Servische radicalen is de Macedonischebevolkingsgroep eigenlijk Servisch, hoewel de Macedoniërs onmiskenbaar een andere Slavische taal spreken. Volgens de Bulgaren zijn de Macedoniërs eigenlijk Bulgaars, volgens Griekse nationalisten zijn ze Grieks (maar volgens hen is iedereen op de Balkan die het orthodoxe geloof aan hangt eigenlijk Grieks) en in Ti rana is eigenlijk van mening dat op z'n minst een deel van het land eigenlijk Albanees grond gebied is. De kans dat de volkstelling, die mede wordt gefinancierd door de Europese Unie, aan al die claims een einde zal maken is onwaarschijnlijk. Bij een eerde re volkstelling in 1991 gaven 1,3 miljoen mensen op Macedo- nisch te zijn, ruim 44.000 noemden zich Servisch, 377.000 gaven aan Albanees te zijn en 43.000 noemden zich Roma (zi geuner). Verder waren er zo 'n 50.000 Turken en 6.300 Vlachen van Griekse herkomst. Maar de cijfers van die telling werden onmiddellijk aange vochten en niet geheel ten on rechte. De census, die door de Albanezen werd geboycot, was slecht georganiseerd en het eindresultaat was onbetrouw baar. Toch, aldus de regering in Skopje, kunnen de cijfers niet zo heel erg van de werkelijkheid afwijken. Alleen het aantal Alba nezen is vermoedelijk echt ho ger dan de huidige statistieken aangeven. Zelfs al is de huidige telling veel beter georganiseerd, ook dit maal staat vast dat niet iedereen zich bij het resultaat zal neer leggen. Om te beginnen boycot ten Servische organisaties de census, omdat een aantal Ser viërs de afgelopen jaren de Ma cedonische nationaliteit is ge weigerd. De Bulgaren hebben geprotesteerd dat er geen mo gelijkheid is om 'Bulgaai-' als nationaliteit in te vullen. De Albanezen stemden aanvan kelijk aarzelend in met de tel ling, maar zijn daar nu op te ruggekomen. Het Albanese pro bleem wordt op dit moment als een van de meest ontvlambare gezien. Binnen de PDW heeft zich de afgelopen maanden een zeer radicale vleugel gevormd en daarbuiten is al langer een radicale Albanese partij actief, die openlijk heeft verklaard eventueel naar de wapens te willen grijpen als de Albanese eisen voor autonomie niet wor den ingewilligd. Met het smeulende Conflict in Kosovo aan de noordgrens moeten dergelijke dreigemen ten serieus worden genomen. De Macedonische Albanezen hebben bovendien al aange kondigd dat ze hun volksbroe ders in Kosovo te hulp zullen snellen, mocht het daar ooit tot een echte oorlog komen, wat Skopje zonder enige twijfel zou meesleuren in het Joegoslavi sche conflict. Gelijktijdig wordt Macedonië zowel van Servische als Griekse zijde onder druk gezet. De Grie ken, die het bestaansrecht van de republiek aanvechten, heb ben een economische boycot tegen Skopje afgekondigd en houden hun grens dicht voor auto's en personen met Mace donische papieren. Volgens waarnemers van de VN vindt aan de Servische grens al enige tijd een forse troepenopbouw plaats. Hoewel een zelfstandige aanval van Servië op Macedonië on waarschijnlijk lijkt (zeker gezien het feit dat de Servische min derheid in de republiek vrij klein is, alle claims van Belgrado ten spijt), is een gecombineerd Servisch-Griekse actie tegen Skopje een reëel gevaar. Het straatarme Macedonië lijkt de vette kluif van de Balkan, en alle honden sluipen er omheen in afwachting van op zijn minst een paar botsplinters.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 7