Nieuwe vorm van bedevaart Antisemitisme steekt wereldwijd de kop op Kerk Samenleving WOENSDAG 22 JUN11994 M/< REDACTIE DICK VAN DER PLAS, 071 -356443 BUITENLAND KORT Tegen kerken 1) Het Chinese Volksdagblad heeft maandag scherpe kri tiek geuit op de bouw van nieuwe kerken in het land. „Zij rijzen als paddestoelen uit de grond," aldus de grootste krant van China. Vooral op het platteland wor den veel kerken en kloosters gebouwd. Het wordt tijd dat daaraan een halt wordt toe geroepen, schrijft de krant in een hoofdredactioneel com mentaar. Er is hier sprake van grote verspilling. Tegen kerken (2) De krant maakt zich overi gens nog niet eens zozeer zorgen over het geld dat voor de kerkbouw wordt 'mis bruikt', maar meer over de invloed van de godsdienst op de bevolking. „Veel dorpsbe woners gaan bidden im plaats van naar de dokter als ze ziek zijn. Bij droogte of overstroming doen ze dat ook al. De tovenaars en de waarzegsters hebben hun in trede gedaan. De krant he kelt ook de 'reactionaire klie ken'. waarmee religieuze or den worden bedoeld. Invloed religieuze (1) In een document dat het Va- ticaan deze week heeft uitge geven pleiten bisschoppen conferenties en religieuzen ervoor vrouwen een grotere plaats in de kerk te geven. Vrouwelijke religieuzen moe ten meer worden betrokken bij de besluitvorming in hun orden en congregaties. „On danks de instructies van de paus zijn de vrouwen nog ver verwijderd van de plaats die haar toekomt." Het betreft een werkdocument voor de wereldbisschoppensynode over de religieuzen, die van 2 tot 29 oktober in het Vati- caan wordt gehouden. Het document baseert zich op de antwoorden van de bis schoppenconferenties en van de religieuzen op de Li- neamenta, het voorberei dend document, dat het Va- ticaan had opgesteld. Invloed religieuze (2) Driekwart van de ruim één miljoen mensen die een wij ding als religieus(-ze) of priester hebben ontvangen, is vrouw. In veel antwoorden is ervoor gepleit de vrouwen meer te betrekken bij het be sluitvormingsproces. Boven dien moeten zij een grotere rol spelen in de pastorale ac tiviteiten. Het document waarschuwt echter tegen „geestelijke verwarring" on der invloed van bepaalde vormen van feminisme. Daarbij wordt verwezen naar groepen in westerse landen die pleiten voor de priester wijding van vrouwen. Invloed religieuze (3) Eind vorige maand zei paus Johannes Paulus II in een brief aan alle bisschoppen dat de Rooms-Katholieke Kerk niet het recht heeft \TOuwen tot de priesterwij ding toe te laten en dat gelo vigen dit besluit zonder mor ren moeten accepteren. Daarmee reageerde de paus op het besluit van de Angli caanse Kerk in Engeland die dit voorjaar de eerste vrou welijke priesters heeft gewijd. De Stichting Nederlandse Vrouwelijke Religieuzen, die de 'actieve' zusters verenigt, kritiseerde vorig jaar het pa triarchaal denken in de Li- neamenta. Uit het voortdu rend gebruik van het woord broederlijk leidden zij af dat de zusters nog steeds niet werkelijk serieus worden ge nomen. LONDEN ANP Computernetwerken verspreiden steeds vaker antisemitische en racistische op vattingen, zonder dat de overheid daar tegen kan optreden. Dit meldt het Joods Wereldcongres (JWC) in het gisteren in Londen gepubliceerde Antisemitism World Report 1994, dat de ontwikkelin gen in 1993 beschrijft. Extreem-rechtse en antisemitische groepen over de gehele wereld blijken op electronische wijze steeds vaker samen te werken, aldus het rapport. De over heid is bijna niet in staat tegen deze net werken op te treden. Joodse begraafplaatsen worden steeds vaker vernield of beklad. De oudste in Europa, in de Duitse stad Worms, is vo rig jaar tweemaal het doelwit van antise mieten geweest. Ook de kerkhoven in Southampton. Warschau. Turku in Fin land. La Tablada in Argentinië en Faaborg in Denemarken werden on- teerd. Het rapport constateert ook meer aanvallen op joodse bedrijven. In drie landen is het antisemitisme vo rig jaar gegroeid. In Roemenië steunt de regerende coalitie op partijen die er openlijk voor uitkomen. In Turkije vindt in de media een anti-joodse campagne plaats. In de Oekraine neemt de groei van het antisemitisme alarmerende vor men aan. Ook de ontwikkelingen in andere lan den baren zorgen. Het succes van de neo-fascisten en de Lega Nord in Italië kan leiden tot een verslechtering van de positie van minderheden. Hetzelfde geldt voor de verkiezingsoverwinning van Vladimir Zjirinovski in Rusland. In de Verenigde Staten hebben antisemiti sche uitlatingen van de moslimorganisa tie Nation of Islam tot veel onrust geleid. Verder lijkt het taboe op antisemiti sche uitingen te verdwijnen. Het rapport verwijst naar antisemitische stereotypen in Italië, Duitsland, Canada en Australië in allerlei publikaties en in de media. Antisemieten reageren steeds vaker met nieuwe aanv allen als zij van antise mitisme worden beschuldigd. Als voor beeld noemt het rapport de nieuwe voorzitter van het Italiaanse huis van af gevaardigden Irene Pivetti, die vorig jaar in het parlement antisemitische taai be zigde toen zij bezwaar maakte tegen de vermelding van haar naam in het Antise mitism World Report 1993. Het rapport wijst echter ook op enkele positieve ontwikkelingen. In Oost-Euro pa is de groei van het politiek geïnspi reerde antisemitisme tot stilstand geko men. Het vredesproces in het Midden - Oosten heeft ertoe geleid dat er in veel Arabische landen een opvallende daling van het aantal anti-joodse uitingen valt te constateren. Ten slotte blijkt het anti semitisme in Latijns-Amerika geen of nauwelijks een bedreiging voor de jood se gemeenschap te zijn. Wandelende predikant Cor Keijzer wil gemeenteleden uit de auto halen Bij hem en z'n vrouw is de kogel al lang door de kerk. Hun rijbewijs hebben bei den behouden, maar zeven jaar geleden verkochten ze hun auto. De hervormde predikant Cor Keijzer heeft recht van spreken in z'n oproep aan mede-christe nen hun automobiliteit te rug te dringen. Dat kan volgens hem in ieder geval door in het weekeinde kerkdiensten en -vieringen voortaan op de fiets of wandelend te bezoeken. Met één enkel pendelbusje zouden ouderen en andere mensen die slecht lopen, vervoerd kunnen worden. ENSCHEDE «JAN TER HAAR/GPD De Enschedese dominee wil zijn eigen gemeente echt aan het lopen krijgen en daarin zelf voorgaan. Dat lukt ook wel als het deze winter maar niet zo re genachtig geweest was. Tien le den hebben zich evengoed ge meld om met hun pastor het Duits-Nederlandse Euregiopad te lopen. Keijzer: „Wandelen kun je zien als een nieuwe vorm van bedevaart, zeker als je met elkaar*een hele dag onderweg bent en ook samen eet." De 57-jarige theoloog wil niets liever dan zich 'apostelair' opstellen: niet enkel geloof be lijden maar daar ook handen en voeten aan geven. Het interker kelijke Conciliaire Proces voor Gerechtigheid, Vrede en Heel heid van de Schepping heeft het christelijke denken en doen in die richting gestimuleerd. Maar er blijven onevenwichtigheden, signaleert Keijzer. Hij noemt zijn eigen werkgever, de Neder landse Hervormde Kerk. „In allerlei christelijke kringen belijdt men om het autogebruik terug te dringen. In de praktijk kan ik niets anders concluderen dan dat mijn kerk met een ver goeding van 57 cent per kilome ter haar ambtsdragers aanzet tot een verhoging van de auto mobiliteit. Immers, hoe meer men rijdt, des te sneller men de auto terugverdient." Bij de 'zeer fatsoenlijke' kilo- meterprijs steekt de 36 gulden per maand die Keijzer zelf als fietsvergoeding beurt, volgens Dominee Cor Keizer: „Als je zelf geen auto hebt, moet je je eigenlijk voortdurend verantwoorden." hem schril af. Zijn suggestie: wil je echt als kerk het voorbeeld geven, schrap dan de hele km- prijs en hou de fietsvergoeding over. Eerst dat zal mensen over de streep trekken. Of een predikant zich in he melsnaam wel met een fiets in de gemeente kan redden? Hij krijgt die vraag vaak te horen en soms ontwaart hij daarin een 'verwijtende ondertoon. „Zeker wel en ik heb dat de afgelopen tijd ook kunnen bewijzen. Tot voor een jaar woonden we in in een van de grotere plattelands gemeenten van ons land, in Epe op de Veluwe. Het verste adres dat ik daar moest bezoeken, lag niet meer dan drie kwartier fiet sen verwijderd. En als het slecht weer is, neem je gewoon de taxi. Echt, ik heb me daar prima kunnen redden en zeker lukt me dat in de wijkgemeente die ik nu in Enschede heb." Evengoed stuit predikant Keijzer regelmatig op irritaties. Als je zelf geen auto hebt, moet je je dan eigenlijk voortdurend verantwoorden. Er zijn er bij die zich er aan ergeren dat je niet in staat bent overal te komen. Ze bieden me in die gevallen ook wel eens aan om mee te rijden, maar dan weiger ik eenvoudig. Voor mij gaat het namelijk om een principiële zaak van gelo ven éndoen." Bus/trein Naast lopen en fietsen maakt ds. Keijzer gebruik van bus en trein. Er gaan in de pastorie weinig dagen voorbij zonder dat het openbaar vervoer ter sprake komt. De Enschedese predikant is namelijk getrouwd met Pie- neke Wiertz en zij is vice-voor- zitter van de landelijke Vereni ging Reizigers Openbaar Ver voer (ROVER). Keijzer geeft er in het gesprek met de krant blijk van actief met ROVER mee te denken. „Als het de overheid ernst is met bevorderen van openbaar vervoer en het autoverkeer te rugdringen, dan zou ze bijvoor beeld dieseltreinen en -bussen accijnsvrij moeten laten rijden, net zoals op Schiphol de vlieg tuigen accijnsvrij kerosine kun nen tanken." Hij durft niet alleen in dit ver band te spreken van de omge keerde wereld. In feite zou de kerk in haar zorg om het milieu voorop moeten lopen. Zeker in het weekeinde zouden kerkgan gers dat moeten tonen door lo pend of fietsend naar de dienst te komen. Ook los van het kerkbezoek spant hij zich in om de goege meente 'van automobiel auto mobiel' te maken. „Een subtiel verschil van slechts een streep je. De mensen moeten zelf weer in beweging komen. Weet je dat ik 's zaterdags wel eens schrik als ik andere mensen in de stad zie winkelen. Er zijn er bij die bijna wijdbeens lopen en niet meer normaal de ene voet voor de andere kunnen krijgen. Ik denk dat we het echte lopen langzaam aan het verleren zijn en daarmee de ervaring van het letterlijk en figuurlijk dicht bij de grond en de natuur leven aan het teloor gaan is." Keijzer, met zijn familie en een aantal vrienden inmiddels een fervent wandelsport-beoe fenaar, rept van de voldoening van een heerlijke dag lopen door de natuur, vol met ontdek kingen en heerlijke momenten en het voldaan kunnen rusten na afloop van zo'n tocht. Zowel in z'n vroegere standplaatsen Haarlem als Epe kreeg hij ge meenteleden mee in regelmati ge wandeltochten. „De eerste keer dat ik in Enschede Icwam, was tijdens een zevendaagse voettocht van Epe op de Veluwe naar onze partnergemeente Epe bij Gronau", herinnert hij zich. De huidige voorganger van de Vredeskerk wijst op het Samen op Weg-proces van hervorm den, gereformeerden en luthe ranen. „Oecumene aan de basis is me een stuk liever en dan denk ik aan het ook samen on derweg zijn met bijvoorbeeld rooms-katholieken. Juist die groep kent een rijke wandeltra ditie. Niet alleen wat bedevaar ten betreft maar zeker ook de vredesvoettochten die Pax Christi jarenlang hield. Voor dit soort initiatieven is mijn inziens de tijd weer rijp. Ik denk aan het samen inspi ratie opdoen en het kennis ma ken met elkaar. Nergens ge beurt dat zo intensief als tijdens het lopend onderweg zijn in de wereld van alledag. Je mag el kaar dan soms elke zondag zien, maar tegen elkaar al wandelen de ontmoeten kan niets op. Aan goede doelen voor zo'n tocht hoef je geen gebrek te hebben. Voor mij zijn dat de nieuwe vor men van bedevaart." HAARLEM ANP Dertigduizend nieuwe leden NBG net boven de 300.000 gekomen. De actie, die iedere vijf jaar wordt gehouden om het na tuurlijk verloop goed te maken, is volgens het NBG een groot succus. Bij de vorige actie in 1989 konden eveneens dertig duizend nieuwe leden worden bijgeschreven. Het Nederlands Bijbelgenoot schap (NBG) heeft er dit voor jaar 30.000 leden bijgekregen. Dit is het resultaat van een le denwerfactie die in april werd gehouden. Het ledental van het Bijbelgenootschap is daarmee NEDERLANDSE HERVORMDE KERK Aangenomen naar Okkenbroek(part- time): J.F. Scheffer, kandidaat te Eri- GEREORMEERDE KERKEN VRIJG. Beroepen te Stadskanaal (wijk noord): G. Treurniet Azn te Waard huizen. CHR.GEREFORMEERDE KERKEN Beroepen te Putten H K. Sok, kandi- BEROEPINGSWERK daat te Barneveld. GEREFORMEERDEGEMEENTEN Beroepen te Aalst, te Beekbergen, te Berkenwoude, te Boskoop, te Doetin- chem, te Emmeloord, te Genemui- den, te 's-Gravenhage-Zuid, te Her- kmgen, te Hilversum, te Leerdam, te Meliskerke, te Middelharnis, te Ril- land-Bath, te Sprang-Capelle, te Ter- wolde-De Vecht, te Uddel, te Urk, te Veenendaal en te Wolphaartsdijk M Karens, kandidaat te Zoetermeer; te Vlissmgen: mr. W. Silfhout. kandi daat te Benthuizen. BAPTISTEN GEMEENTEN Aangenomen naar Hoogezand-Beuke- mastraat: W. Koste Badhoevedorp. DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON verpachte: ik uees h\er pat U EEN AUTO'Toe HEBT AAEEGENOAABKl JAAA AAR. DAT HAD U AAET D\S AUTO "Z-fetF /AOET£N DOEN NiET MET DE WER.KOPER. LEIDSCH DAGBLAD Jitgave van Dagbladuitgever Damiate bv DIRECTIE B.M Essenberg, C P Arnold (adj), J Kiel (ad|); HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, Frans Nypels, Henk van der Post (adj). OMBUDSMAN: R.D Paauw, tel dag 9 30- 11 30 uur 071 -356215, of per post. HOOFDKANTOOR Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden Telefoon071-356356 POSTADRES Postbus 54,2300 AB Leiden TELEFAX Advertenties071 -323508 Fam. berichten 071 -323508 Redactie071-321921 ADVERTENTIES ma -vrij van 08.30-17 00 uur Telefoon 071-356230 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) ma.-vrij van 8 30-17.00 uur Telefoon 071-143545 ABONNEMENTEN Tel 071-128030 bij vooruitbet (incl BTW) per acc.giro autom bet per maand 29,30 per kwartaal ƒ85,55 ƒ84,55 per jaar ƒ329,30 328,30 VERZENDING PER POST Nederland: per kwartaal 125,50 overige landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING ma t/m vrij: 18.00-19.30 uur, zat 10 00-12 00 uur. Tel 071-143241 HET WEER Warmte gaat het winnen Het strijdgewoel tussen warme en koude luchtmassa's op onze breed tegraad leidt al een volle week tot een komen en gaan van Atlanti sche depressies, waarbij frontale bewolkingszones steeds juist bo ven ons land reikten. Gisteren be reikte de onrust een hoogtepunt, toen er tussen een lagedrukgebied voor de Noorse kust en een hoge- drukuitloper boven de Golf van Bis- caje een groot luchtdrukverval ont stond. Het weer kreeg zelfs herfst achtige trekjes door de krachtige tot harde zuidwestenwind. Het werd opnieuw een sombere dag met een egaal wolkendek, waaruit af en toe lichte regen viel. Niette min bleef de temperatuur in de warme, vochtige lucht nog op een redelijk peil met waarden tussen 17 en 20 graden. De depressie ver wijdert zich nu snel over de Oost zee naar het oosten. De wind neemt verder af, maar de frontale bewolkingsband sleept nog een tijdje over ons land; het kan wel tot morgen in de namiddag of avond duren, voor het wat opklaart. Tijdelijk wordt wat koelere lucht binnengevoerd met maxima van 18 graden. In het circulatiepatroon boven de oceaan treden nu einde lijk veranderingen op. De strakke westcirculatie wordt afgesneden door de opbouw van een hogedrul uitloper afkomstig van de Azoren, die zich als zelfstandige kern bo ven het vasteland van Europa ves tigt. Voor ons is dat de meest ide< Ie positie, want de wind gaat daar bij om van west naar zuidoost en sterk opgewarmde lucht van het continent is dan binnen de kortst I keren hier. Morgen wordt een ove J gangsdag. Het oude front ligt nog altijd boven ons land, maar de be a wolking verpietert bij stijgende luchtdruk De temperatuur ligt na*' in de buurt van 20 graden. Vrijdag en zaterdag krijgen we te maken gy met een zeer snelle opwarming. 91 felle zon gaat het kwik vlot over d« zomerse grens van 25 graden heen, wellicht wordt in het zuiderivo van het land 30 graden gehaald, Uiteindelijk kiest de atmosfeer dii niet voor de weg der geleidelijk heid, maar voor een explosieve op warming naar (bijna) tropische temperaturen. Een herkenbare, oerhollandse zomersituatie, die meestal snel door onweer en afkoi va ling wordt gevolgd. tej en droog. Maxima HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met donderdag. Denemarken: Wisselend bewolkt en vooral vandaag enkele bui en. Flink wat wind. Mid- dagtemperatuur ongeveer 17 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Overgang naar rustig weer met geregeld zon. Van daag vooral in het noorden nog kans op regen, mor gen overwegend droog. Middagtemperatuur van 15 graden in het noord westen van Ierland en Schotland tot 22 in de omgeving van Londen. België en Luxemburg: Vandaag wolkenvelden en op de meeste plaatsen droog, morgen flink wat zon. Droog Middagtempe ratuur van 19 graden aan zee tot 23 plaatselijk in het oosten. Noord- en Midden-Frankrijk: Vandaag in het noorden wolkenvelden, morgen overal veel zon Droog. Middag- temperaturen langs het Kanaal rond 20 graden, elders meest tussen de 25 en 30. Portugal: Droog en zonnig. Middagtemperatuur langs de kusten rond 30, in het binnen land vooral morgen tussen de 35 en 40 graden. Madeira: Perioden met zi rond 23 graden. Spanje: Vrij zonnig en warm. Droog. Maximum temperatuur langs de kusten in het alge meen tussen de 25 en 32 graden. In het binnenland middagtemperaturen van 35 tot 40 graden. Canarische Eilanden: Droog en vrij zonnig. Van tijd tot tijd een fikse noordelijke wind. Middagtempera tuur rond 27 graden. Marokko: Westkust: Droog en overwegend zonnig. Middagtemperatuur aan het strand on geveer 24 graden, landinwaarts bedui dend hoger. Tunesië: Vandaag hier e verder flink zo peratuur vlak Zuid-Frankrijk: Zonnig en warm Oplopende temperatu ren met op morgen maxima van 30 gra den rond Bordeaux tot dicht bij de 35 in de Provence en Languedoc. Mallorca en Ibiza: Veel zon en droog. Middagtemperatuur ongeveer 30 graden. Italië: Flinke perioden met zon. Vooral in het zuiden kans op een lokale regen- of on weersbui. Middagtemperatuur rond 30 graden. Corsica en Sardinië: Droog'en overwegend zonnig. Middag temperatuur van 28 graden op Corsica tot iets boven de 30 op Sardinië. Griekenland en Kreta: In het noorden van Griekenland wolken velden en enkele lokale regen- of on weersbuien Verder zuidwaarts .geregeld zon en slechts een kleine kans op een bui. Op de Egeische Zee waait een stevi ge noordenwind. Maxima aan de stran den tussen 26 en 30 graden. Turkije en Cyprus: Bij de Dardanellen enkele wolkenvelden en mogelijk een lokale regen- of on weersbui. Verder flink zonnig. Langs de Turkse westkust waait een stevige noor denwind. Middagtemperaturen van 28 graden rond de Dardanellen tot boven de 30 ten oosten van Antalya. Duitsland: In het zuiden vandaag vrij zonnig en warm met maxima rond 27 graden. Mor gen enkele wolkenvelden en iets lagere temperaturen. In het noorden vandaag veel bewolking en plaatselijk regen, morgen wisselend bewolkt en een enke le bui. Middagtemperatuur vandaag on geveer 20 graden, morgen iets frisser Zwitserland: Droog en vrij zonnig, morgen in het noorden mogelijk enkele wolkenvelden. Middagtemperatuur ongeveer 27. mor gen in Wallis, Tessin en Engadm rond 30 graden. Oostenrijk: Droog en vrij zonnig, morgen later op de dag in het noorden mogelijk enkele wol kenvelden. Middagtemperatuur onge veer 30 graden, morgen in het noorden iets,minder warm. Neerslagkans Mimmumtemp, Middagtemp. Wind WO DO VR 30 40 50 40 10 10 - 10 10 19 18 23 w5 nw3 o4 WEERRAPPORTEN DONDERDAG 23 JUNI 1994 Zon- en maanstanden Zon op 05 18 Zon onder 22.d Maan op 21.50 Maan onder05.2j Waterstanden Katwijk Hoogwater 03.26 15.56 Laag water 11.45 i daar wat wolkenvelden, inig. Droog. Middagtem- an zee ongeveer 32 gra- Weerrapporten 21 juni 20 u station weer wind Den Hi 16 14 3 19 14 0 20 10 IJ 20 13 0 21 12 0 18 13 0 34 22 0. 26 19 0. 23 15 0 27 15 0. 25 15 0. 22 12 0, 31 20 0. 12 13 7. 26 16 0. 25 14 22 14 21 14 31 20 24 16 17 8 OJ 27 20 0. 28 17 0. 28 17 0. 18 13 1. 23 13 0. 32 14 0 27 23 29 16 31 23 17 10 München regenbui windst 23 16 O.i Rotterdam Vlissmgen Vaastr cht Aberdeen Barcelona Berlin Bordeaux Dublin Innsbruck Istanbul Klagenfurt Kopenhagen Las Palmas Luxemburg naif bew Bangkok -egen Casablanca naif bew Jonannesburg onbew wzw7 25 16 O.i zw 1 24 13 w7 25 16 no 2 30 20 OJ zzw4 22 7 OJ wzw2 21 7 01 24 21 0. 29 21 24 16 31 19

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 16